장음표시 사용
161쪽
Horrebit pluviis. At diris omnia nimbis sis Continuisque fluent, quum per Sinuosa tenetur Cornua Centauri rapida distenta Sagitta. AEgoceros imbres, et crebro lumine ruptos Nubibus elidet sonitus, tremuloque nitore Flagrantis toti mortales numina vincent. NS Haec eadem sundens praedicit Aquarius imbrem. Extremi saevis maria increbrescere ventis ostendunt Pisces, Veneris quos stella notavit. Et quoniam certis exstat via cognita Signis Accipe quid moveat mundo Cyllenius ignis, ει, Si modo Phoebei flammas evaserit RXiS, Matutina serens solitos per Sidera curauS. Quum pecudis villis auratum sulserit astrum, Ventorum quo graves, et dirae grandinis irae Non intermisso quatiendi tempore surgent. 6 Quin pluvias alias etiam in regione notabis Adsere; non minimus namque est tunc imber in arvis. Ast ubi se Τaurus sinuatis cornibus esseri,
sequenti restitui notrio I pro notriris. 6o. Aeeipe qtiid moneat, ete. Ita
emendavit Grotius. Vulgo: . quid
6α. Matiatina ferens solitos per fiadera etinias. Hypallage est pro :ia Matutinos cursus serens per solita
sidera A. Simile istud Virgilii. IED. VI, α68 : .. Ibant obseuri sola sub
63. Quum poetidis et, uis. ete. Sie legendum. Vulgo : a Quum pecudum . . Sed intelligitur Aries. Insea :m quum regna Tonantis Ingredienspeetidis redit intrans aurea terga M. Manil. Astron. I, at,3 : . Aura Dprinceps Aries in vellere fulgens a. 67. Adfore, non minimus, etc. nens emetet . ne quid Terra possit queri. Vulgo : in ne quis cava terra gravetur α. Proposuit Grotius quoque legendum : a De quid cava terra
gravetur M. 5o-5α. Ae diris omnia nimbis. etc.
In sagittario, inquit, omnia fluita-hunt prae nimbis nimiis. Vulgoris ad diroa omnia nimbos Continuosque ruit . rapida distincta
sagῖlta . . 55. Mortales numina miscent. h. e.
Di hominea fulminibus et tonitru
supera hucit ac terresae en . Vulgora mortalia numina vincentis. 57. Greemi saeias . Vulgo . . Extremis saevis . , malo. Iti Catalec iis :. Piscos ultimus ordo . . In versu
162쪽
Grandino signa sacit. Gemini tranquilla sereni Et placidum nautis spondent caelumque fretumque, o, Nubilaque atque imbres, aestus ac frigora miscent. Certior ardor erit, quamvis juvet aura Favoni, Quum vasti calida radiabit sede Leonis. I empla sed Astraeae simul ac possederit ignis, omnia mixta seret, pluvias meditabitur; ingens dis Undique grando venit, rumpuntur culmina nimbis. Centauri adtigerit quum jam Cyllenius arcum; Aut ubi consurget Capricornus et ipse biformis, Aut subitos caelo deducet crebrius imbres, Fulminis aut jactu magnum perrumpet Olympum. FoNulla serenato Capricornus nubila caelo Comparat; at gelidos flatu , , caeliquo DagorOS , Νon alio melius signo praedicere pOSSis. Piscibus haec eadem quamvis cognoscere sas Sit, Quandoquidem exoritur mundo Cyllenius ignis. εἄVuIgo sine genxu: . Ad re non omni; namque exi tunc imber in
69. Grandine signa facit. Ita vide. ur legendum pro is grandinis signa facitis : solent enim hi easus permutari. Verum eodem sensu possit
vulgata quoque lectio defetidi r. Granditio signiseat .. - Sed ibi
Buhl. seribit Grandini, quod tolerari potest, si pro Grandisis legatur. ED 7 I. Atira Mooni. Etesias indieat Germanicus, qui post aestivum solis stitium flare solent, tunc nempe. suum Sol, cui Mercurius est eomes quodammodo. in Leone est. Cotis. Ara . Pham. vs. Isa. Sunt autem Et stan teste auctore libri de mundo Aristoteli adseripti etωυ
φυρω, . Isine est, quod Plinius ei Sehol. Germaniel Aquilones vocent, alii Favonios, quos ita conelliabis. Cons. Riam ad Aristot. de Mundo , Excura. III. p. 367 sq.
Vulgor is Templa sed aetherei simul ac ivissederit igni . De Virgine serismo est sine dubio. 7. Adtigerit qtivm Iam cyllenius
arctim. Vulgo aretis. male. . Meum
Centauriis dixit Germanicus , ut supra in cornua Centauri M. 73. Atit tibi eonsurget capricornus. Vulgo consurgit. Sie et iii vergu rescripsi perrumpet pro vulgato per
8α. Aι ge Mos finitis. Vulgo vitii. Capricornos , inquit Germanicus , non e sit nubes . neque adtrahit, sed coactas resolvit, ideoque tonitrua ex eo potes praedicere.
163쪽
Quid iaciat primo mundo cum lumine Solis,
Τempus et occasu moneat, quae discere, Phoebi. Ver erit hibernis totum exsecrabile nimbis, Et crebro tonitru ninget, florentia rura, Spesque novae segetis quatientur grandinis ictu, DUretur caelum, magni quum regna Τonantis Ingrediens pecudis redit in trans aurea terga. Hinc et Agenorei stellantia cornua Tauri,
Quidve serant Gemini, rapido quid sidere Cancer,
Si penitus quaeras : Τaurum saevire videbis, o, Grandine nec contra ferri ratione probanda Aut Cancrum , aut Geminos : calidus vestigia servat Haec, quae dicta Leo, saevisque calori hus ardet. Flatibus at Gemini miscent tranquilla sereni, Spiciferaeque manu tendenti nubila Libra io, Dissentit Divae; sed enim haec ventura Serena
86 , 8 . Quid Deira primo mundo,
ete. Sensus eat : Nune diximus, quid agat Mercurius, si modo Ph- hei sammas evaserit axis. Tempus igitur est, diseere . quid faciat
nundo cum primo lumine solis, et quae moneat Decasu Phoehi. Res clara. Astronomi etiam hujus sae-etili aliter Mercurium speculantur Olum, aliter eum Sole sive oriente, sive Deeidente: nam et haee in signi-seationibus diversa sunt. 89. 9o. Et crebro tonitru nives. etc. Tria praedicit mixta : TOnitrua, grandinem, nives.si, set. Magni quum regna, etc.
ditur aurea terga .. Vocem repe titam ingredlatir r pudiant et me trum et sensus. Regna Tonantis
impliciter pro e o positum, ut
Ita legere et distinguere jussit Gm ius. Ait Germanietis, ut liquet, Taurum grandine saeuire; Canerum quoque et Geminos non seres in contrarium, quod seret optandom;
dentium siderum vestigia. 99. Matibus at Gemini. ete. Sie emendavit quidem G tiva leeti nem vulgatam e . Natus at Geminis miscet tranquilla sereni a. . Sed
quia Leo Geminos debet prae dere, et de ita jam mentio saeta est, et quia supra habuimus Gemini
tranquilla a reni is, unde hoc repetitum videtur, recte hunc versum
omnino spurium Grolitis judicat.
Ioo, Io I. spieiferaeque manu t nisdenti. ete. ex emendatione Grotii
transpositis et paullulum mutatis litoris lectionis vulgatae , in qua nullus inest sensus : - spiei seraeque manu tendenti libera nutu Dissen-
164쪽
Nuntiat, et ventis cessat mare, cesSat et aer.
Scorpios in pluvias rarus, sed nubibus atris Creber agit niinhos, et saeva tonitrua portat, Clara Sagitti seri tetigit quum lumina signi. ius aegocero semper caelo levis excidit imber. Frigidus at rapidis horrebit Aquarius Euris Brumalesque dabit pluvias, atque igne perenni Cum sonitu quatiet nubes; si cura laboris Non frustrans animum certo me limite ducat, iii, Haec eadem tibi signa dabunt non irrita Pisces.
iit Dium .. Desideratur quoque in hoc vulgato i xtu signum Librae. Spiet sera Dea est Virgo, quam Cerer m esse ncinnulli voluerunt, sein
cundum Hyginum. Ah hae dissentit Libra. Illa manu tendit nubila;
haec nuntiat serena. In sequentibus, v. IOI, restituendum sed enim haee, vel sed et sine , pro sed ut hine. I . Moeam, fiuPPle surgente. ED.
165쪽
SOLEM per seipsum constat moveri, non Cuna muncio Verti,
sed in Eodiaci circuli obliquitate cursum peragrare, paullo superius diximus; qui quum per trecentos sexaginta quinque lies et quadrantem Zodiacum lustret, et singula tricenis diebus denisque horis ac semisse, id est, dimidia hora, transcurrat, incremento dimidiarum horarum quarto anno unum diem complet, quem bissextum nuncupant, qui dies Conseitur ex quadrantibus. Nam quum duodecies seniis sex horas integras faciant, id est, quadrantem, hic quadrans quater ductus viginti quatuor horas perficit, idem unum diem cum sua nocte complet, et in quarto bissextum, ut praefati sumus, efficit. Sol interea dum igneus sit, prae nimio motu conversionis suae amplius incalescit. Cuius ignem dicunt philosophi aqua nutriri, et e contrario elemento virtutem luminis et caloris accipere, unde videmus eum saepius madidum atque rorantem. Tunc autem eclipsin patitur, quod Latine desectio dicitur, quoties Luna XXX ad eamdem lineam, qua Sol vehitur, pervenit, eique se objiciens eum obscurat, unde deficeres nobis videtur, quum ei orbis Lunae opponitur. Signa enim tempestatis vel serenitatis hoc modo astrologi mundi cognoscenda esse dixerunt. Virgilius namque ait, Si Sol in ortu suo maculosus sit, atque sub nube latens; aut si dimidia pars Pius adparuerit, imbres suturos. Item Varro ait , Si exoriens concavus videtur, ita
166쪽
VETERIS SCHOLI AST E COMMΕΝΤΑΒΙΑ. 157
ut e medio sulgeat, et radios faciat, partim ad aquilonem,
partim ad austrum , tempestatem lium idam et ventosam suturam innuit; item, si Sol, inquit, rubeat in occasu, sincerus dies erit; si palleat, tempestatem significat. Nigidius quoque ait, Si pallidus Sol in nigras nubes occidat, aquilonem ventum significat. Hunc etiam Graeci Apollinem adpellaverunt, a quo se spiritum aCcipere arbitrantur: ἀπο .enim Graece, Latine perdens diCitur, quod fervore suo omnem succum virentium decoquendo perdat herbarum. Hunc etiam divinationis Deum esse voluerunt, sive quod Sol omnia Obscura manifestat in luce, sive quod in suo prOCessu, et occasu ejus Orbita multi modos significationum monstret effectus. Sol dicitur, aut ex eo quod solus sit, aut quod solito per dies surgat et Occidat. Hunc etiam sine hari,apingunt, quia occidendo et nascendo semper est junior, sive quod numquam in sua Virtute deficiat, ut Luna, quae crescit aut minuitur. Huic quoque illam ob caussam, quod aut quadripartitis temporum Varietatibus anni circulum peragat , id est, verni, aestatis , autumni, et hiemis : aut quod quadripartito limite dici metitur spatium. Unde et ipsis equis condigna nomina posuerunt, id est, Erythraeus , aethon , Lampros , et Philogaeus. Erythraeus Graeco rubor
dicitur,. quod a matutino lumine rubiCundus exsurgat.
Ethoii lucidus dicitur, quod tertia hora instante lucidior sulgeat. Lampros Vero lucens Vel ardens dicitur, quod fit
dum ad umbilicum diei contra arcti cum conscenderit circulum. Philogaeus Graece terram amans dicitur, quod hora nona prOClivior vergens occasui pronus incumbat. Luna terris vicinior est, quam Sol, sive quam Caetera errantia sidera. Unde et breviore orbe celerius peragit cursum suum. Nam iter, quod Sol trecentis et sexaginta quinque diebus et sex horis peragit, Luna viginti septem diebus
et octo horis percurrit; singula vero signa Sol tricenis diebus et denis horis ac semisse. Luna autem binis diebus, et seniis hora , hesse unius, perlabiti ir. Unde fit, ut quantum spatii
167쪽
in E iam Luna percurrit, tantum Sol tredecim diebus expleat. Hanc quidam philosophorum dicunt proprium tu monnon habere, globique ejus unam partem esse lucifluam, aliam vero obsCuram et paullatim se vertendo diversas formas efficere. Alii contra aiunt, Lunam globum suum habere, sed ignem a Sole concipere, et quantum percutitur ard scere , et quantum a Sole discedit augeri. Quum vero contra steterit, feritur ex adverso et velut speculum, non vim, sodimaginem reddit, unde et desectum patitur, si inter ipsam
et Solem umbra terrae interveniat. Hac enim Crescente uni versa gignentia pubescunt, tenuescente tenuantur; humor etiam Et spiritus omnis augescit, tumescit Oceanus. Quod diverso caeli et vagantium stellarum temperatur, atque deteritur et infria fluit. id excipit Luna et Soli tradit. Quo et
animalia vigescunt, et humus quodammodo animatur g nitali calore, et ut ita dixerim , viva plurimum valent in originibus, quam in ortu Sunt; languent in occasu. ortum facit in stella, quam Sol praeterit, deinde statione matutina quum a quinto loco Solis steterit, in eodem manet signo, donec ab eodem Sole moveatur, quae contraria est Soli. Mane occidit, oritur simul nocte, et Vocatur Chronicos. Deinde rursus altero latere, a quinto signo deprehensa postmeridiana, stationem iacit, donec ingresso Sole idem signum sub radiis ejus delitescens in totum occidat. Adspieiunt inter se stellae ex tertio signo , quod dicitur Trigonum, et habent maxime Confusionem; item a quarto signo, quod
Tetragonon et Centrum Vocatur, et in alterutrum maxime praestant effectum. Item ex contrario, quod est septimum signum et Diametron vocatur, quae maxime adversum caetera
dissident. Vel leviter adspiciunt, ut sextum, quod dicitur Hexagonon . Signa tropica peregrinis nationibus Praesunt,
et omnino motibus et consiliis subinde variantur, atque permutantur. Biformia generatione rerum om Ilium repetitionem significant, et interim dilationem. Solida vehementer et instanter efficiunt, et ad exitum vel prospera vel a. Diuitig by orale
168쪽
versa perducunt, sicut adspiciuntur a Stellis, vel faventibus, vel repugnantibus. Iam vero quia de eius cursu vel ordine sub brevitate diximus, restat, ut quid de ea gentiles senserint , edicamus. Lunam gentiles Dianam, germanam Solis, quem Apollinem nuncupabant, fuisse dixerunt, et sicut u te spiritum, ita so a Luna corpus accipere arbitrabantur. Dicebant enim eam viarum praesidem, et virginem , eo quod
in via nihil pariat. Idcirco igitur ambo sagittas habere dicuntur, quod ipsa duci sidera de caelo radios usque ad terram emittant; ideo faces, quia Luna illuminat, Sol et illuminat et exurit; ideo higam Luna dicitur habere, sive
propter velocitatem, sive pro eo quod nocte et die adparet; ideo unum equum album et alium nigrum dicitur habere, eo quod hieme et aestate plus luceat, quam Vere et autumno. Diana autem Luna dicta est, quasi diurna, eo quod die ac nocte adparet ipsa, et Luna eo quod luceat, et Trivia eo
quod tribus fungatur figuris, de qua Virgilius ait, Triariminis ora Dianae ; nam eadem Luna, eadem Diana , eadem Proserpina vocatur, id est caelestis, terrestris, et infernalis. De qua quidam. Denique quum Lunci est, sublustri splendet amictu ; Quum succincta jacet calamis, Lotonia virgo est. Lunam voluerunt etiam apud inferos Proserpinam, soli quod nocte luceat, sive quod humilior currat et terris praesit ; unde bigam boum habere dicitur, illo videlicet pacto,
quod detrimenta et augmenta non solum terra, sed et lapides vel cerebra animantium, et quod magis incredibile
sit, etiam laetamina sentiunt, quae in Lunae incrementis ejecta vermiculos parturiant. Ipsam Dianam ortam nemoribus volunt, simili modo, quod arborum ac fruticum succo augmenta inducat. Denique crementis Lunae abscissa ligna sursuraceis tinearum terebraminibus fistulescunt. Nemoribus quoque adesse dicitur, quod omnis venatio plus nocte quam die fiat. Endymionem vero pastorem amasse dicitur, duplo scilicet modo : seu quod primus hominum Endymion cursum Lunae invenerit, unde et triginta annos dormissu
169쪽
dicitur; quia nihil aliud in vita sua, nisi huic repertioni studuit, sicut Mnaseas in priruo libro de Europa scribonstradidit: sive quod Endymionem amasse fertur, quia nocturni roris humor, qui est siderum, quique ipsius Lunae, animandis herbarum succis insudetur, et pastoralibus prosit
successibus. Praeterea signa tempestatis vel et serenitatis in
ea videri posse Antiqui dixerunt. Nigidius ait, Si Luna in
summo circulo maculas nigras habuerit in primis partibus mensis, imbres futuros significat. Si in medio , tunc quum
plena sint in eo corni Cula, serenitatem. Caeterum si rubet quasi aurum, ventos oStendit. Fit enirn ventus ex aeris
densitate, qua obducti Sol et Luna rubescunt; item si cornua eius tetra fuerint nebula , tempestas futuria est. Araiatus autem dicit, Si aquilonium cornu Lunae est porrectius, aquilonium imminere : item si cornu australe sit erectius, notum imminere. Quarta autem Luna index futurarum certissima habetur aurarum. Unde et Virgilius, Sin ortu
quarto: namque is certissimus auctor.
A Bruma in Favonium Caesari nobilia sidera, significant III cal. Ianuarias matutino Canis occidens, quo die Atticae et finitimis regionibus Aquila Vespere OCcidere traditur. Pridie nonas Ianuarias Caesari Delphinus matutino exoritur, et postero exoritur Fidicula, quando Sagitta vesperi occidit. Item quinto idus Ianuarias ejusdem Delphini vespertinus occasus et continui dies hiemis Italiae, quum Sol in Aquarium sentitur transire, quod fere XVIII cal. Febr. evenit. VIII Febr. Regia stella adpellata Tuberoni , in pector Leonis occidit matutino, et pridie non. Febr. Fidicula v speri occidit. Α Favonio in aequinoctium Caesari significant IV cal. Mart. quatriduum varie, et VIII cal. Mart. hirundinis visus,
set postero die arcturi exortus Vespertinus. Item Donas Mart.
Caesar Cancri exortu id fieri observavit. VIII Idus Mart. aquilonis Piscis exortus, et postero die Orionis exortus, et in Attica Miluus adparero observatur. Idibus Martiis Caesar Disiti do by Corale
170쪽
ferales sibi notavit Scorpionis occasus. III kal. Aprilis Italiae Miluus ostenditur. XII kal. Aprilis Equus occidit matu
aequinoctium vernum VIII kal. Aprilis peragi videturi Ab eo ad Vergiliarum exortum matutinum taesari significant. III non. April. in Attica Vergiliae vespere occultantur. Item post pridie nonas Apriles in Boeotia et Chaldaeis Orion et gladius ejus incipiunt abscondi. Caesari VI Idus Aprilis significat imbres Libras occasus. XIV kal. Maias Succulto
occidunt vespere, sidus vehemens, et terra marique tur-hidum. XVI kal. Maias, in Attica occidunt vesperi, Caesari. XV kal. Mai. quatriduum significant. XII kal. Mai. Assyriis Succulae occidunt vesperi, quod vulgo adpellatur sidus parilicium, quoniam XI kal. Maias urbis Romae natalis hahetur, quo sere serenitas redditur; claritatem observationis membrorum augmento, Hyadas adpellantibus Graecis, quod nostri a similitudine cognominis vocabulum eis stellis propter succos impositum arbitrantur : imperiti adpellavere Succidas. Caesari VIII kal. Maias notantur dies. VII hal. Maias u 3pto Haedi exoriuntur. VI kal. Maias Boeotias et Atticae Canis vespere Occultatur, et Fidicula mane oritur. V kal. Maias, Assyriis Orion totus absconditur. Quarto autem hal. Maias Assyriis Canis. VI non. Maias Caesari Succulae matutino exoriuntur, et
VIII Idus Maias Capella pluvialis. AEgypto autem eodem die Canis vesperi occultatur. Sic sere in VI Idus Maias, qui est Vergiliarum exortus, decurrunt sidera. A Vergiliarum exortu significant Caesari post pridie Idus Maias Arcturi occasum matutinum. III Idus Maias Fidiculae exortus. XII kal. Iunias Capella vesperi occidit et in Attica Canis. XI kal. Iunias Caesari Orionis gladius occidere incipit. III no. Iunias Assyriis Aquila oritux vesperi. VII Idus Iunias Arcturus matutino occidit Italiae. IV Idus Iunias Delphinus oritur in AEgypto. XI kal. Iulias ejusdem Orionis gladius VI. II