Quinti Horatii Flacci opera denuo emendata

61쪽

3 CARMINUM

Fas pervicaceis est mihi Thyadas , Vinique fontem, Iacus & uberes

Cantare rivost atque truncis

Lapsa cavis iterare mella. Fas & beatae coniugis additum Stellis honorem , tectaque Penthei Disi ecta non leni ruina , , Thracis & exitium Lycurgi. Tu flectis amne is , tu mare barbarum a Tu separatis avidus in iugis Nodo coerces viperino Bistonidum sne fraude crineis. Tu , cum parentis regna per arduum Cohors Giganium scanderet impia , Rhoecum retorsisti leonis Unguibus , horribilique mala: . Quamquam choreis aptior Se iocis, Ludoque dictus , non sat idoneus Pugnae ferebaris r sed idem Pacis eras mediusque belli. Te vidit insons Cerberus aure Cornu decorum, leniter atterens Caudam , R recedentis trilingui Ore pedes tetigitque crura.

AD MISCE NATEM.

o D E X X. Fumam suam aeternam fore. Non usitata nec tenui ferar Penna biformis per liquidum aethera

Vates e neque in terris morabor

1ongius: invidiaque maior Urbe is relinquam. non ego pauperu Sanguis parentum: non ego , quem Vocas a Dilecte Maecenas , obibo , Nec Stygia cohibebor unda. Jam iam residunt cruribus asperae Pelles t & albiam mutor in alitem Superne: nascunturque leves Per digitos humerosque plumae. Jam Daedaleo Ocyor Icaro,

Visam gementis littora Bospori ,

62쪽

Syrteisque Getulas canorus inles, Hyperboreosque campos. Me Colchus, &, qui dissimulat metum Marsae cohortis Dacus , R ultimi Nossent Geloni, me peritu SDicet Iber , Rhodanique potor. Absint inani funere naenise , Tuctusque turpes, & querimoniae. Compesce clamorem, ac sepulchri Mitte supervacuos honoreS.

CARMINUM

LIBER III.

o DE P RIMA. Non opibus aut honoribus , sed animi tranquillitate vitam beatam flai.

O Di pros num vulgus, & arceo.

F avete linguist carmina non prius Audita, Musarum sacerdos , Virginibus, puerisque canto. Regum timendorum in proprios greges a Reges in ipsos imperium est Iovis Clari Giganteo triumpho , Cuncta supercilio moventis. Tst ut viro vir latius ordinet Hrbusta sulcis : hic generosior Descendat in campum petitore Moribus hic meliorque fama Contendat: illi turba clientium Sit maior. RE MI A lege necessitas

Sortitur insigneis , R imos. Omne capax movet urna nomen. Districtus ensis cui super impia Cervice pendet, non Siculae dapes Dulcem elaborabunt saporem: Non avium citharaeque cantus Somnum reducent, somnus agrestium

63쪽

Tenis virorum non humile is domos Fastidit , umbrosamque ripam: Non Zephyris agitata Tempe. Desiderantem quod satis est , neque Tumultuosum Lollicitat mare , Nec saevus Arcturi cadentis

Impetus , aut orientis Haedi. Non verberatae grandine vineae, Fundusque mendax , arbore nunc aquas Culpante , nunc torrentia agros

Sidera , nunc hiemes iniquas. Contracta pisces aequora sentiunt , Iactis in altum molibus . huc frequens carmenta dimittit redemtor Cum famulis , dominusque terrae vastidiosus. sed timor , R minae Scandunt eodem , quo dominus et neque Decedit serata triremi , RPost equitem sedet atra cura.

Quod si dolentem nec Phrygius lapis ,

Nec purpurarum sidere clarior Delenit usus. nec Falerna Vitis , Achaemeniumque costum; Cur invidendis postibus , Eu novo S iblime ritu moliar atrium pCur valle permutem Sabina Divitias operosiores Z

AD AMICOS.

o DE II. Pueros ab ineunte aetate assuefacie 's esse paupertari , rei militari , et itaque iatorio .

A ustam , amici, pauperiem pati

Robustus acri militia puer Condiscat: & Parthos feroceis V ex et eques metuendus hasta, vitamque sub dio, & trepidis agat In rebus t illum ex maenibus hosticis Matrona bellantis tyranni Prosi' ciens , R adulta virgo , Suspiret: eheu , ne rudis agminum Sponsus Iacessat regius asperum

Tactu leonemr quem cruenta Per

64쪽

Per medias rapit ira caedet S. Dulce R decorum est pro patria mori. Mors & fugacem persequitur Virum , Nec parcit imbellis iuventae Poplitibus, timidoque tergo. Virtus repulsae nescia sordidae , incontaminatis fulget honoribus: Nec sumit aut ponit secureis Arbitrio popularis aurae. virtus recludens immeritis mori Coelum , negata tentat iter viar Cetusque vulgare is, & udam Spernit humum fugiente penna.

Est R fideli tuta silentio

Merces; vetabo, qui Cereris sacrum Vulgarit arcanae , sub iisdem Sit trabibus, fragilemque in ecum solvat faselum. saepe Diespiter Neglectus, incesto addidit integrum Raro antecedentem scelestum Deseruit pede poena claudo. o D E III. cruris Iunonis de Metra Trojano festo, O imperia R

mano a Trojanis initium capturo.

I Ustum , S: tenacem propositi virum ,

Non civium ardor prava iubentium , Non vultus instantis tyranni Mente quatit solida, neque Auster , Dux inquieti turbidus Adriae , Nec fulminantis magna Iovis manus. Si fractus illabatur orbis ,

Impavidum ferient ruinae. Hac arte Pollux, R vagus Hercules Innixus , arceis attigit igneas: Quos inter Augustus recumbens Purpureo bibit ore nectar. . Nac te merentem, Bacche pater, tuae

vexere tigres , indocili iugum Collo trahentes: hac Quirinus Martis equis Acheronta fugit et Gratiam elocuta consiliantibus

Iunone divis, Ilion, Ilion D a Fata

65쪽

12 CARMINUM

Fatalis incestusque iudex ,

Et mulier peregrina vertit In pulverem , ex quo destituit deos Mercede pacta Laomedon mihi, Castaeque damnatum Minervae Cum populo, R duce fraudulento. Jam nec Lacaenae splend2t adulterae Famosus hospes: nec Priami domus Periura pugnaceis Achivos Hectoreis Opibus refringit:

Nostrisque ductum seditionibus Bellum resedit. protinus & graveis

Iras, R Invisum nepotem , Troica quem peperit sacerdos, Marti redonabor tuum ego lucidas Inire se deis , ducere nectaris Succos, & adscribi quietis Ordinibus patiar deorum. Dum longus inter saeviat Ilion Romamque pontus; qualibet exules In parte regnanto beati.

Dum Priami Paridisque busto

Insultet armentum. R catulus ferae

Celent inultae: stet Capitolium Fulgens, triumphatisque possit Roma ferox dare iura Medis.

Horrenda late nomen in ultimas Extendat oras. qua medius liquor Secernit Europen ab Afro , qua tumidus rigat arva Nilus. Aurum irrepertum, & sic melius situm

Cum terra celat, spernere fortior , quam cogere humanos in usus , Omne sacrum rapiente dextra.

Ruicumque mundi terminus obstitit, Hunc tangat armis , Visere gestiens , Qua parte debacchentur ignes ;Rua nebine, pluviique rores.

Sed bellicosis fata Quiritibus

Hac lege dico, ne nimium pii, Rebusque fidenteS, avitae Tecta velint reparare Troiae Troiae renascens alite lugubri

Fortuna, tristi clade iterabitur.

66쪽

Ducente victrices catervas Coniuge me Jovis S sorore. Ter si resurgat murus aheneus Huctore Phoebo ; ter pereat meis Excisus δrgivis , ter u Xor Capta virum puerosque ploret. Non haec iocosae conveniunt lyrae , Quo Musa tendis ρ desine pervicax Referre sermones deorum , RNagna modis tenuare parvis.

AD CALLIOPEN.

moliri testierint.

DEscende caelo , & dic , age , tibia

Regina, longum , Calliope, melost

Seu voce nunc mavis acuta,

Seu fidibus, citharave Phoebi. Auditis ρ an me ludit amabilis Insania audire, Se videor pios Trrare per lucos , amoenae Quos & aquae subeunt , Se aurae. Ne fabulosae Vulture in Appulo, AEltricis extra limen Apuliae , Ludo , fatigatumque somno , Fronde nova puerum palumbes Texere r mirum quod foret omnibus , Quicumque celsae nidum Acherontiae , Saltusque Bantinos , R arvum Pingue tenent humilis Ferenti , Ut tuto ab atris corpore viperis Dormirem, R ursis: ut premerer sacra Lauroque collata sue myrto , Non sine Diis animosus infans. Vester , Camoenae , vester in arduos

Tollor Sabinos : seu mihi frigidum Praeneste , seu Tibur supinum, Seu liquidae placuere Baiae. Vestris amicum fontibus, & choris, Non me Philippis versa acies retro , Devota non exstina it arbor,

67쪽

s4 CARMINUM

Nec sicula Palinurus unda. Utcumque mecum vos eritis; libene Insanientem navita Bosphorum Tentabo , R arenteis arenas Littoris Assyrii viator. Visam Britannos hospitibus feros , Et laetum equino sanguine Concanum. Visam pharetratos Gelonos , Et Scythicum inviolatus amnem. Vos Caesarem altum, militia simul Fessas cohorte is abdidit oppidis, Finire quaerentem labores Pierio recreatis antro. Vos lene consilium & datis , R dato Gaudetis almae. scimus, ut impios Titanaς, immanemque turmam Folmine sustulerit caduco rQui terram inertem, qui mare temperat ventosum, & urbe is, regnaque tristia et Divosque, mortaleisque turbas Imperio regit unu S aequo.

Magnum illa terrorem intulerat Iovi Fidens iuventus horrida brachiis:

Fratresque tendentes opaco

Pelion imposuisse Olympo. Sed quid Typhoeus, & validus Minas, Rut quid minaci Porphyrion statu ,

Quid Rhoecus , evulsisque truncis Enceladus iaculator audax. Contra sonantem Palladis AEgida Possent ruentes ρ hinc avidus stetit Vulcanus: hinc matrona Iuno, SNumquam humeris positurus arcum a Qui rore puro Castaliae lavit Crineis solutos r qui Lyciae tenet Dumeta natalemque silvam, Delius , R Patareus Apollo. Vis consili expers mole ruit suarVim temperatam Dii quoque provehunt In majus: iidem odere vire is

Omne nefas animo moventeis. Testis mearum centimanus Gyges Sententiarum notus, R integrae

Tentator Orion Dianae,

68쪽

virginea domitus sagitta. Iniecta monstris terra dolet suis: Noeretque partus fulmine luridum Missos ad orcum : nec peredit Impositam celer ignis AElnam :In continentis nec Titii iecur Relinquit ales , nequitiae additus

Custos: amatorem trecenta Pirithoum cohibent catenae.

AUGUSTI LAUDES.

O DE V. Reguli constantia , ct ad Poenos reditus

Cnio tonantem credidimus Jovem

Regnare t praesens divus habebitur Augustus, adiectis Britannis Imperio , gravibusque Persiy. Nilesne Crassi conjuge barbara Turpis maritus vixit Z R hostium Pro curia, inversique mores t Consenuit socerorum iri armis. Sub rege Medo Marsus , R Appulus , Anciliorum nominis , R togae Oblitus , aeternaeque Velita , Incolumi Jove ,& urbe Roma 'Hoc caverat mens provida Reguli , Dissentientiis conditionibus Foedis, S exemplo trahenti Perniciem veniens in aevum , Si non periret immiserabilis Captiva pubes. Signa ego Punicis Affixa delubris , R arma Militibus sine caede , dixit x . Direpta vidi. vidi ego civium Retorta tergo brachia libero Portasque non clausas , N arva Marte coli populata nostro. Ruro repensus scilicet acrior Miles redibit. flagitio additis

Damnum: neque amissos colores Lana refert medicata fuco rNec vera virtus, cum semel excidit Curat reponi deterioribus.

69쪽

36 CARMINUM

Si pugnat extricata densis Cerva plagis , erit ille fortis. Qui perfidis se credidit hostibus:

At Marte Poenos proteret altero. Qui lora restrictis lacertis Sensit iners , timuitque mortem. Hic , unde vitam sumeret inscius , Pacem duello miscuit. O pudori O magna Carthago , probrosis Altior Italiae ruinis luertur pudicae conjugis osculuin , Parvosque natos , ut capitis minor,inb se removisse, & virilem Torvus humi posuisse vultum , Donec labanteis consilio patres Firmaret auctor numquam alias dato rInterque moerenteis amicos Egregius properaret exsul. iniqui sciebar, quae sibi barbarus Tortor pararet. non aliter tamen Dimovit obstanteis propinquos , Et populum reditus morantem aquam si clientum longa negotia Diiudicata lite relinqueret ;Tendens Venafranos in agros , Aut Lacedaemonium Tarentum.

AD ROMANOS.

O DE VI. Corruptos suae aetatis mores insectatur. DElicta maiorum immeritus Iu es , Romane , donec templa refeceris andeisque Iabenteis deorum , RFoeda nigro simulacra fumo. Diis te minorem quod geris, imperas rHinc omne principium , huc refer exitum , Dii multa neglecti dederunt Hesperiar mala luetitosse. Iam bis Monaeses, R Pacori manus , Non auspicatos contudit impetus Nostros r & adiecisse praedam Torquibus exiguis renidet.

Poene occupatam stilitionibus

70쪽

Delevit urbem Dacus , R AEthiops: Hic classe formidatu , ille Missilibus melior sagittis.

Faecunda culpae saecula , nuptias Primum inquinavere , R genus , R domos , Hoc fonte derivata clades In patriam populumque fluxit. Motus doceri gaudet Jonicos Matura virgo: & fingitur artibus Jam nunc , R incestos amores

De tenero meditatur ungui.

Mox iuniores quaerit adulteros Inter mariti vinar neque eligit, Cui donet impermissa raptim Gaudia luminibus remotis: Sed iussa coram non sine conscio Surgit marito , seu vocat institor , Seu navis Hispanae magister, Dedecorum pretiosus emtor. Non his iuventus orta parentibus Infecit aequor sanguine Punico rPyrrhumque , R ingentem cecidit Antiochum , Annibalemque dirum , Sed rusticorum mascula militum Protes , Sabellis docta ligonibus Versare glebas : R severae Matris ad at hirrium recisos Portare fusteis, sol ubi montium Mutaret umbras: se iuga demeret Bobus fatigatis, amicum Tempus agens abeunte curru.

Damnosa quid non imminuit dies

otas parentum peior avis , tulit Nos nequiore q , mox daturos Progeniem vitiosiorem.

AD ASTERIEN.

O DE VII. ConsoLitur eam de viri sui absentia maestam aς ΡΩ-

Uid fles , Asterie , quem tibi candidi Srimo restituent vere Favonii ,

Thyna merce beatum a