장음표시 사용
201쪽
Hoe igitur cum consumauero, id assipna uero eis fructum hunci per vos proficiscar in Hispaniam.
Ex his, quae dixerat,eoncludit,quando erit hoe sua propositum adimpletum.Circa quod duo facit. Prismo ostendit,qualio poterit hoc suum propositum adimplere: secundo Alarat, quem frustumin quam
utilitatem, ex eius visitatione Romani poterunt eo
sequi, di habere, ibi, Scio autem quoniam veniens. Pollat ratio sic istinari. Quandocunq; impedimetum ea remotum, debet esse bonum propositum adimpleotum sed cum consumauero hoc opus, hoe ministe riuii δε eum as nauero hunc fructuma. hane eleemosynam factam,tuc supple erit remo Pu impedimentu, tunc ego proficiscar per vos in Hispaniaruvissitabo vos t tunc erit hoc meum propostum adimpletum. Continuetur aurem sic,Ita oportet meministrare si, ins Antequim ad vos profici Icar Igitur cum eonis mauero hoc ,idest cum per secero hoc in iis adminis strationis Et assignauero ei idest, illis lanctus hune fluctum) hanc eleemosynam' hane collecta qua voluerunt ecclesiae Graecorum facere pro eis, tunc promiscat per vos in Hispaniam. idest, tuc veniam vos, cui sitabo vos,&per vos proficiscar in Hispa/niam:&tunc erit huiuimodi meum propositum ad implerum. Deinde cum dicit.
Scio autem quoniam veniens ad vos,
in abundantia benedictionis christi veι
niam. Ostenso φ eius visitationis propositum non est in
mutatum, di declarato quando erit huiusmodi pro positum adimpletum: in parte ista declarat quantum ti ucturi Romanorum genus erit secutunuCirca quod tria ficit Primo ostendit ν Romam propter suam vis stationem habebunt magnum fructu: secundo expo scit a Romanis orationis suffragium: tertio implorat moma Diuinum auxiliun Secunda,ibi,obsecro vostratres. Tertia ibi, Deus autem pacis. In pruna parte intendit talem rationem, Quicunque veniet ad vos in abundantia benedictionis entisti,ex illius a, entu , dira ilirus visitatione habebitis magnum fructum: ego sum huiusmodi,ergo Madeo ait scio autem quoniavemens ad vos,veniam in abunduntia benedictionis christidTune ergo est supplenda ratio, * eum se sit, ex meo aduelitu, et ex mea visitatione habebitis mυgnum frustum. Notandum autem in propter lactet te bonorum deus benedicit aliis quidus runt allaci ti: cinifert enim multas granas deus propter bonoruinietatem. Exemplum illa emus de Iacob,qui cum Laban Dominus benedixit illi Laban propter ipsit , iuxta illud Gene. 3O.quod dixit Iacciu im Laban,Modicum habuisti ante am venire ad te,nunc diues effectus benedixit φ tiui deus ad introitu meum. Simili etiam modo ad introitum pauli Deus benedicturus erat Romanis. Ideo ait se venturum ad eos in abundantia benedicti ovis christi. inde cum dicit.
Obsecro ergo vos fratres per dominum nostrum Iesum christum,& per charitatem sancti spiritus, ut adiuuetis me in orationis bus vetuis pro me ad deum, ut liberer ab in
Exposcit a Romanis oratiotiis suffragium. i sciε dum p Apostolus Paulus tripliciter pol considerari. Primo considerari ymerat quantum ad personam
propriam,Cui populus infidelium ,& maxime popu/Ius luaucus ni: rabiliter insidiabatur, & mirabiliter inuidebat secundo potest considerari quantum ad nogotium quod agebat praesintialiter, ut quia cinctis, Λ qui sunt in Hierusilem', ministrare eupiebat . Tertio considerari poterat quantrum ad id quod in futurofice te *eraoat,ut quia Romanos visitare volebat. Seeundum lior ergo triplex suffragium postulabat: &eundum hoc/λ pars diuiditur in tres parto . Primbratione persolvae propriae postulabat orationis tantagium,ut sit sua persona ab Infidelibus liberata.Secu do ratione necotii, quod praeistraliter agebat; ut quia sinctis ministrare voliuat, Reis oblationem, Neleemosynam deserebat Iostulat orationis sum gium,ut sit ab illis sanaes illa eleemosyna, & illa oblatio acceptata.Tertio quantum ad negotium,quod uitaturo agere volebatavi quia ad Romanos se iturum sperabat, postulat orationis sumamum,* laus aduentus sua itineratio ad Romanos ut eum Romanorugaudio.Secunda 'bi, Et obsecauit mel. Tertia, ibi,Vt veniam ad vos. In prinia parte posset sie formati ratio, Quicunm minister chnui,& quieuno per charit rem membris christi est eomunctus,si videat initis B deri.&insidiari ab infidelibus,debet obsecrare alios deles,& alios christianos per Iesum christum, cuius est minister,de per charitatem sancti spiritus, per quam est
ea coniunctus, ut per eorum orationes valeat ab invdelibus liberariaego sum huiusmodi,ergo dec. Contis metur sit,ssico P ego volo proficisci in Ierusalem, ut ministrem sancta . . ut delatam eis collectam, suam pro eis fecerunt Graecoriam ecclesiae: cum ergo debeanoe iter iacere, di cognoscam mihi inuideri ab inodelibus Iudaeis, ideo obsecro vos irato per domi num nostium Iesum christum eui diis tutamur, et per charitatem spiritus sancti per quam coniungis
mirot adiuuetis me in orationibus vestris ad deuma
idest apud deum, ut liberer ab in libus qui sunt in
Iudea idest,ab infidelibus Iudaeis. Nolanaum autem* Apostolus videns se utilem, petebat orationis si is, C tragium, ut liberaretur ab infidelibus, ne illo itinere duod bisebat facere eius pellanam ostenderent. Rurta quia portabat pecuniam,& eleemosyna quam voalebat dare sanctis, petebat orationis sunt Mium, ut iis beraretur ab infidelibus,ne sibi in illo itinere pectu iliam acciperent, per cuius pecuniae mi nem dost darentur sanat illi adesiderio suo, dest, iuruleutione quam expectabantia cui de cum dicit.
Et obsequii mei oblatio accepta fiat in
Petit orationis suffragium, quantum ad negotium quod pissentialiter amat, ut Heemosyna,quana portabat,ellat sancta accepta. Potest autem sie tarmari ratio, Dicu in aliquo nmotio potest impediti , diabet exposcere orationis claruiunt, ut sua exequutio sit accepta: sed ego volens miniurare sancta polium ino meo obsequio impediri : debeo exposcere orati V nu ita um, ut 'siliis huiusmodi exequutio 'huiusmodi latio sit accepta timetur autem sic, ego peto orationis suffragium ut liberer ab infidelisbus et sp oblatio obsequii mei ,idest, eleemosyna, qua oblaqueii in ministrando porto, nat accepta sanacta in Ierias uti idest, qui sunt in Ierusalem, ves in Ierosolum, ut habet alia liter Notandum * oratio obsequii Pauli,idest, eleemosima quam Pavius obsisquendo,N ministrendo sanctis deferebat, poterat esseno accepta sanctu illis duplicitet a rimo ex parte ipssius eleemosyne, puta si Paulus illam perduliuet in via ut si infideles depretati titissent ipsum.Secundo hoc poterat contingere ex parte ipsorum cinctoriam recipientium eleeniosina,vt puta li post eleemosinae tet Ptionem,non alsurrexissent i diuinas laudes, di ut eius gratiarum actione Utroque modo postebat Paulus orationis iacturum ut scilicet illa oblat. o,be illa eleemosina sit accipia lana s illis,a eam non surriperent infideles: apex receptione illuu inemosyne illi vicit gerent
202쪽
largerent in vasarumstiones&In diuinat laudes. A eum Petro ei sui est. Detendumqtib secunda quo υNorandum etiam i ex hoe potest patere series textunquia Apostolus viaebat liberari ab Infidelibus, ne imped renutet sirum,&ne ei surripereat, vel subtrahetu
eleemosynam,quam portabat, per euius itineris inra
editionem,uel eleemo iis ulura' oaem Sancti illi estaudaretur ab eleemosyna illa. ilatet eis illa ele
mostra per consequem non accepta. Deinde cuindicit.
Ut veniam ad vos in gaudio per volunεtatem dei: sc refrigeret vobiscum.
Petit orati odis sumagium,quantum ad negotium, quod agere sperabatavi quia ad Romanos ire volebu malabat,ut huiusmodi aluentus d intineratio motu esse cum Romanorum gaudio, et tum eorum refris retio perpetrata. Formetur sic ratio,Quieuia vult v nire ad aliquos, ut debite vadat ad eos,& ut possit gaudere eum eis in prosperitatibus.& retia gerati dest, codam in Hispaniainiuit. Nam cum venit Ran a ridicitur Astorum ultimo, ssum est Paulo pernis' nete eum custodkentela milite: propter quod a qui odam dieiturquM per biennium sic mansit, de iii illo spatio intermedio in Hispali iam iuit.Sed quia hoc titvoluntarium et non per laetam scripturam approbatum pari facilitate contemnitur,qua probatat . Unde potiamus docere quod verba illa Apostoli Per uos in Hispaniam proficis at non insinuant Apostoli aduentum, sed magis Apostoli propositum: non enim me tiebatur, quia sic facere proponebat, sed aliis oce Pat diuino consilio non sic egit . Hoc etia modo se
excuses. axor. i. o ad eos non ruerat sicut pro misrat,dicens, mergo hoc valuit Di nunquid leuitatevsas sum 'aut quae cogito Gundum carnem emiro,ve
sit apud me E s T ct N O Ni Quasi diceret,* in uuis
est a leuitate,quia no leuitate uius est di ea ali tace,gano secundu came cogitabat ut apud eum esset, mi et solati eum ipsis in aduersitatibus, debet ut hoc fiat ex/ B noti ideatine stantia pi visionis: sed iusta de caua poscere orationis suffragium ego sum huiusinodi, eogo ut hoe fiat exposto orationis suffrNiu. Contimi tui autem fies fratres mei, ego obGraui vos . veadiuuaretis me in orationibus, ut liberet ab infidelisbus,de oratio mea sit accepta a sanctis . Etiam obsecro ut iuuetis me in orationibus rei debite ad vos veniam, ut stilicet per voluntatem dei veniam ad vos in ga dio: de quantum ad prosperitates refrigerer vobiscum, idest ut possim vobiscum refrigerari, revi possim voseontalari,si aliquas habuissetis aduersitates . Notanda autem P deo volente fiunt bona,sed deo permittente fiunt mala.Igitur ut aduentus Pauli ad Romanos esset bonus & non malus,dicit se per dei voluntatem ire velle. Deinde cum dicit.
Deus autem pacis sit cum omnibus vos bis. Amen. c
. Implorat pro eis diuina auxilium.Nam quia Apo/stolus adhuc absens erat,nec poterat eos prHentiali ter consolati, optat eis optimam eonsolatorem, d: 'cens, Deus autem pacis,idest,qui est pacis dator de consolationis tributor,sit eum omnibus vobis, vos pacis Mando Neonsolando. Subdit autem ad ebsolidati nem dictorum, Α M E N,t dest Fiat Piar.
Dubitaret sorte aliquis de eo quod apostolus ait, si vobis erimum ex parte milius fuero. Contra, Augostin ut de Doctrina christiana in principio inquit, Tres lunt quibus fruendum est. Et idia in eodem ait, Illis re fruendum est,que nos beatos faciunt.Huiusino di autem sunt Pater, Filius, et Spiritus sancti JG er, o fruendum est hominibus . Dicendum quod securaum Augustinum ibidem, homine non est fruendum in se,ut in eo finis tonstituaturi homine tamen in Deo detentus praeterna sit tacere quod pronustiat. Hoeetiam modo latuit Gelasius Papa et nabetur in Decteto,eauina in Lema Xap. Reatus Paulus dicens, Beatus
Paulus apostolus non ideo quod absit) sesellisse et Odendas eu ut sibi extitisse contrarius, quoniam cum
ad Hispanos se promisisset iturum, dispositione dis
ulna maioribus occupatus ex causis ide propter ras
tionabiles caules implere non potuit quod promisita quantum enim ipsius voluntatis interluit, hoc pron Ouit,quod reuerauciluisset eric e simite b Mino Eisdem earum de beato Petro,ut in eodem increto MMmus, qui cu dieiri. γdixisset,Non lavabis mihi pedes in aeternunt non pro ν rpter hoc dicitur ie:ellicisse,si diuina voluntate astriori. non tan rum pedes sed etiam manas ct caput ob tulit ad lauandum. Ulterius tarte dubitaret aliquis: quia eum Apost
lite es t pletivit miritu prophetico,videtur ν debuit hoc prςlcire pinuina aispositrone imped ri debebat: non ergo debuit hae pronunciare.D.cendum ista quςitio mouetur in Decreto eisdem causa quςstione 5e capitulo. ubi dicitur re quantum Ad diuini secreta cosilii licet ellat spiritu dei plenus,non potuit omnia su
perna ut homo agnostere . Simile etiam habemus de Uisto, qui accedens silio mortuo Sunamitis, dicit, 'nunus celauit ante, Si non indicauit mali Nestiens e go Paulus in hoc diuinum consilium, promisit φ quantum est in se visebat facere,tion tamen illud unpleuit diuina dispotione praeuentus.
Ulterius forte dubitaret aliquis de eo quod Apostolus ait,Obsecro vos statres ut adiuuetis me in oratio
nibus velitis. Videtiari Paulus esset minoris merici quam Romani, cum vellet Romanos pro se interce rem orationibus suis. Dicendum P ut glosa tangit,
est liuenduin,iuxta illud ita frater ego te fruar indi, D hoc non fecit Paulus ad hoc quod eiset minoris meris noCum enim hoc fit,non homine in se fruimur, sed magis Deo in homine fruimur . Subintelligendum est ergo si vobis primum milius fiero in Domino. Vel
pollumus dioere ν hoc quod ibi additur,ex parte, susticienter quςstionem taluat:ut det intelli ere, bd illud quo auis fruitur simpliciter fluitur in sed quo quis
non uultur simpliciter sed ex parte, non fruitur eo in se in alio. Sed quia apostolus ducerat* volebat frui Romanis ex parte,dabat iii telligere * nolebat eis in se,sed in alio, ut in Domino. Frui autem homine mmo ut dicebatur,no proprie est frui homine,sed ma
gis est fiui Deo in homine. Ulterius lat te dubitaret aliquis de eo Apostolus ait,Profici star p vos in Hispania . Videtur aut Lillam dixisse,quia nund in Hispania luit; sed Ierusale raptus hiat,& inde Roma vinculatus ductus estu uxta illud Ohabetur Ast. vltimo, Vinctus ab Ierosolyma tradit sum in manus Romanorum . ibi autem Romae simulti: sed triplici de causa dicere possumus bene iactum
nige ς orationes Romanorum expolaebat. Primo, propter ordinem seruandui Secundo, prmer exem sum dandum. Temo, propter meritum acquiret uina ropter ordinem enim lamidum quia oro eraclesiae hoc exposcit, ut pro Rectore uio ab ecclesia
fiat oratio.Sie et adhuc lis laruat ecclesia,* pto Ponti Me qui cibus prsest urrae ecclesiam orationes fianta Secunia hoc steti debet re ereptu danda: in hoc enim
datur exempla s multi parui faciut unu magian: ideo impla est preces multorum non exaudi, ut et glossa ratisit:& ideo bonu est multitudinis oratione expostoreaemo hoc Lbet fieri propter multum aequire dum, quia dum multi erant,multi gratias aeum, di multi meretur adeo ut Apostolus prouoscat et Romanos ad mereau et ad gratias uenda, bomi filii ab eis oratiosam opinere.
203쪽
rorem nostram, qtiae est in ministerio e
viam bonam O ct rationabilem ostesidendo:hie instriait eos exemplo, eis perso nas quasiam commemiabiles proponendo. Hunc a
tem eontinuanoa s m dum videtur tenere et offa,quς
dieit * in hoc Capitulo multos prUonit Apostolus,
quibus Romani crebeant credere . Ergo vult lire eos eorum exemplo instruerein deuius euidentiam sese illam gi quantum ad praesens spectat. a ratione quam exemplo ad tria sumus inducendi; scilicet,quod se beamui mala fugere,& quod debeamus in hoc pertriter readeo hoc tapitulum ultimum . ubi Apostolus vult Romanos exemplo instruere,diu.diciar in tres partes: nuta primo proponit eis Oepla quomodo devemus bona Beere secundo,quomodo mila fugere: tertio, quomodo in his perseuerare.Secunda ibi, Rogo auteum. Tettia, bi,Salutat vos Timotheus. In prima parte hoc modo per exempla indueit Romanos ut bona laetant, quia proponit eis quasdam personas eommendabiles, quas imitando bona Leiet.
Circa quod duo facit: quia primo proponit quasdam
personas magis notas notitia speciali: seeundo proponit quasdam personas magis sibi notas quadam famati quadam notitia generali, ibi, Salutate Appellem. Circa primum tria tacit,quia personat illis sibi magis specialiter itois in triplici gradu s habebant: namqusdam personae erant sibi sic spretales ratione evis lati beneficii: quaedam autem propter exerit ei tiam spiritualis meriti: quaedam vero propter amicistiam familiam tonsortil.Secunda pars incipit ibi,Salutate Ephnetum. Tertia, ibi, Salutate Ampliatum. Circa primum duo facit, quia illae personae, quae erant Paulo speciales ratione collati beneficii, in doblici gradu senabebant:quia huiusmodi tollatum boneficium vel eraI collatum generaliter,uel erat eoli tum paulo speei aliten primo enim commendat Phoraberi: quae m: nistrauerat Abenesteium contulerat mulstis generaliter: secundo mittit, ut salutent Pristam &Ac lam,quae magnum beneficium contulerant aposstolo Paulo specialiter, ibi, Salutate Priscam ex Mi quilam. Citta primum tria facit:quia narrat primo perso
nam pro qua rogat: secundo describit negorrum, pro quo roga tertio assignat eausam qua te rogati Seeu da,ibi,ut ei sisti piacis. Tertia,ibi, D. n. ipsi quo p. Diea ergo primo, Commendo autem vobis) loest, cominenaeibilem vobis ostendo Phoeben sororem nostrant vel Athabet alia litera. sororem meam: s rorem,scilicet, in fide: quae est in i nisterio ecclesie quae est cenchrea.Notandum autem, sicut Apost ius omnes viros fideles appellabat fiat res e se omnes disin: nas sibi coniunctas in fide vocabat sorores Notandum etiam ' achree est proprium nomen loci S dieitur esse poteticus quidam.in illo ergo loco & in illo potestu diei tui ibi is ita Phoeben mulierem illa, quae erat acissima,& nobili cinia. Et quia de Hai su stantia labiletitabar eccleti/m,ut quia substentabat ibi quandalii multitudinem fideli uideo escit ut iii alice
A illa esse in ministerio ecclesiae quae est Ceneli est, quia
ministrabat ecclesiae,idest multitudini fidelium ibi ex stenti.Notandi im etiam quod Apostolus in his verbis commendat Phoeben mulierem duplieiter. Primo, a Chri mana religione. qura dic it eam esse suani solos rem,dieit eam esse christi aliam & con uastam :n fide sibi. Seeundo comendat ab hospetat ratis leuatione, quia sectabatur hospitalitatena re milii strabat ecclesiti idest multitudini fidelium quae erat Cenchreis. Detuo de eum Scit.
Vt eam suscipiatis in Domino dignet istis sanctis is assilitatis ei in quocunq3 negotio vestri indiguerit.
Describit negotium pro quo oratContinuetur au tem sic Conmensavi vob.s Phoeben sororem nostra, suam propter hoc commendaui, cui eam suscipiatis
i. iii Domino vel amore dom: m sene sanctis. . ARDeut d gnum est cinctos lia scipi. Vesut quidam codices habent sit scipiatis eam digne siti deli honeste I hoonorifice. Et subdit,la assislatis ei cluas diceret, non solum recipiatis eam digne di honorifice, sed assistata
ei dest,auxiliemuli ei in quoeulam negocio indiguom vestri)idest,auxilio vestro. o andum autem,quod
praedicta mulier iuerat Romam ut moram iaceret,
quia ibi lar te habebat aliqua expedire, ut quia forte habebat aliquid iacere in curia caesarixet quia Romς
non habebat aliquam propriam mansonem, duobui in&gebat,videlicet.ν Romam eam in hospitio suscita perent, , quantum ad hoc ait, Ut eam sust piatis in min Secu fido indigebat ut in negocio quod habebat expedire Romani assisterent: ct quantum ad hoc subdit Et assistatis ei in quo ni negotio.Simile aut ε hui habemus de Eliseo. . Reg. qui dixit Sunamiti, Quid vis faciam iiunquid habes negotium, di vis ut loC quar regi,siue principi militiae protei Dicitur etiam a multa, in per hane mulierem Phoeben Apostolus Paulus ad Romanos hanc Epistolam destinauit. Dei de eum dicit.
Et enim ipsa quoj astitit multis, & mishi ipsi.
Α nat eausam, quam to at. Continuetur autem
sic Benedico ν vos aebetis suscipere digne sanctis. i. diene sicut competit lanctu' debetis ei assistercidi cau sa nutus est,quia etenim ipsa quor astitiovi benencio contulit multis fidelibus,vel multis ianu.s . de mihi Notandum autem ιν qui recipit prophetam in nomis ne prophetae et ce&m prophetae accipiet: ergo irreffit sanctos sub nomine sinctitati debet S ipla uncte suscipiat quia praedicta mulier hospitalitatem, sectabatur, ct sancta ministrabat: bebat dine suscipi
sicut competit sanctu, visa scipiatur, quia uis pient in L. . . debebant se habere tanquam latim, es eam dedebant D tractare tanquam lanctam. Deinde cum dicit.
Salutate t Priscam εἰ Aquilam adiuto. trii illam res meos in christo Iesu, qui pro anima mea
Tangit personas que erat sibi speciales ratione boneficit,ei specialiter collati.Circa quod tria tacitiqui a Iri Odicit huiusmodi Personas cule salutandati locio subdita cunctis ecclesiis gentium esse eis gratias agendas: tertio ait personas illorum domesticas esse etiamsi tutando Secundae&,Quibus no solus ego. Tertia,ibi, Et d testicam0 Dicit emo, Salutate Priscam vel, ut habet alia litera, Pristi isam ct Aquilam qui fluit vir eius, .idiutores meos in Christo Iesu): dis, ii praedica one christi Iesu qui pro anima naea, suas ceruleo supposuerunt. Notandum autem et Apostolus hie duo narrat de Pt .sea ct Aquila.Pliniunt, quasi tum ad ossicii ciccutionem quia
204쪽
ossicium pauli AElytaeaeando, Gentes ad fidem con uerteretin eas in nde confirmaret . Haec autem se runt illi da Unde fossa attin est Ambrosii, Aquila vir priscillae est quos non otiose Romam venisse manlisum eii secundo commendat quantum ad peti, cutionum sus eptionem, quia hi per utiones passi sint pro Apostolo Paulo.quia pro anima eius, idest, pro vita Pauli liberanda,litas ceruices postietat,idest in morti exposuerimi.Unde glossa ait,* hoc uitantulo arret sericula pati pro eo non abnueret. Paulus enim ita erat exossis Iu H; multotiens insidiabam turmorti erus: pro quoliberando Prisca ct Aquila se morti exponere non renueruntd einde eum eunt.
Quibus non solus ego gratias ago, sed Meunctae ecclesiae Gentium. '
ostendito praelatae taliae non sol ivn Line tit ran , sed etiam a eunais ecclesiis gentium sunt
uocaret. Et quia hoc fecerat, ista Maria dicitur pro Romanis multum laborasse. Deinde eum dicit.
Salutate Andronicum &tIuliam erena Muniam. tos sc concaptiuos meos i qui sunt nobiles in Apostolis , qui & ante me silerunt in christo.
Dicit alutandos esse Andronitum Z Iuliam quot si quilibet habebat multas pnerogatiuas adeo,ait, salustine Andronicum ti Iuliam cognatos meos. in quolant famosi & honorabiles inter praed:catores . mi Mante me tuerunt m Christo,idest, qui ante me fuerunt ad Christum conuersia iotandum o Apostolus Paulus os viros honorabiles a quadruplici pt togatiua cos Epaenetum chaiae
te. Notandum autem p pausus spetita iter erat apostolus gentium&quia vita eius utilis erat euini eme gentium,Pristae ct Aquilae qui pio vita eius tuenda se morti expositerunt, eunta ecclesiae gentium gratias reserre debebant Dein te eum cscit.
Et domesticam ecclesium eorum.
Ostendit et praefatae personae non solum sunt saluta non solum tant eis gratiae referenti, sed etiam
amore eorum personae ea domesticae sunt talutandae. Ideo ait, Es supple,alutate donusticam eorum mclesiam iure,domesticam eorum Divitiam . Notanda autem * omnes personae, quas Apostolus mandat Δεlutandas,etant Romae et di quia Prisca N Aquila tune Romam tuerant δε forte aliquam domesticam fimis Cliam secum duxerant, ideo incit eorum domesti eam ecclesiam,ac domesticam tanti iam tutandam. Dei node eum dicit.
Salutat et Ephnetum dilectum militi qui est primitivus r Asiae in christo Iesu.
Tangit personas salutandas, quae erant sibi sputa. les ratione excellentiae spiritualis praemiuExcelbentia
autem in sturituali or- --ctat,
nasecundo commendat eos a passionis pro ehristo autem in spirit irati praemio,quantum ad prae s spessa in L R Primo, si ad sustundo, si al
rum habiti usadeo tria tici quia primo dicit lutas dum esse Ephnetum qui in Asia in luscipierida fide pririat, is potest habere tripliciter .Primo, si :mendam fidem sit primitivus.Seeundo, si alivorio sit exhottatium. itio. si sit multarun
ut exnortati uti Tettio, si sit multarum grati
mitivus fuerat, Secundo dicit salutandam esse Maria, quae ad exhortationem' Romanorum.& ad bonum
't, qui lant nobiles in Apostolis idest, inter Apostolos & praedicat oret:erant enim isti inter Apostolos repraedicatores,nodiles: quia etant praeditator et fimositi honorabiles. arto coni enuat eos a temporis antiquitate,cum ait, qui, A ante me fuerunt in Christrii dea, filerunt conuersi ad Christum: susceperunt enim isti prius fidem Clitisti,4 susciperet Apostolus Paulus. Deinde cum dicit.
Salutate Ampliatum dilectissimum mi. hi in Domino. Salutate urbanum adiuta rem nostrum in christo Iesu, ec Stachyn dis
Iectum meum. Tangit personas quae erant sibi speciales ratione lamiliatis consortii.Familiare autem tonsortium, quantum ad praesens isectat, tripliciter ella potest. Plinio Mantum ad dilectionis ostensione ut si mirant Obi dilectionis signa,videntur inter se habere similiare
consortium. Secundo hoc potest contingere quamum ad operis eaecutionem ut u se inuicem iuuent in opestibus exequens lividentur inter se inuiceni familiare habere e sortium. Temo hoc potuit contingere quatum ad priuatam re domesticam conuertiti em:quia si inter te inuicem priuate & donaestice conuersantur. videntur etiam inter se inuicem cinifestium familiare
eorum statum multum laborauerat. Tertio dicit αι - habereadeo tria facit: quia dicit primo Glutandum lutai um esse Andromeum & Iuliam, suorum quilis esse Ampliatum, qui erat sibi amicus,vt ait gloss; i ii macilemonis. Secundo dicit salutandum esse V tb numqui erat sibi amicus quantum ad opera exeque G. Tettio dicit salutandum esse Stachyn, quem dicit dilectum silui quia forte habuerat cum eo conuerti tionem priuatam S domesticam.Secumia, bi, Salut
te Urbanum.)Tertia, ibi At Stachyn. Dicit ergo primo , Salutate Λmpliatum dilecti
bet multas gratias habebat, re possessor multarum gratiarum Lerat. Secunda,ibi,Salutate Matianti Tertia, bi,Salutate Andronicum. Dicit ergo primo. SMlutate Ephnetum dilecta mihi, qui est primitivus Asiae in Christo Iesi, idest, qui primus in Asa credidit in Christum Iesum Deinde cum diciti
Salutate Mariam, qtiae multum laborasuit in vobis.
Dicit salutandam esse Mariam,quae pro exhortatione Romanorum,di pro eorum bono statu multum labo rauerat adeo ait, lutate Matiar quae multum labo/rauit in vobis,idest pro vobis:laborauit enim Me multum pro Romanis,ipsas exhortandon ad bonam stas tum per se I pet alios inducendo. Notandam autem, ut glossa tangit' Maria quae inducitur, filii illa quae intimauit Apodoto,quon indo Romam sonuicem di/scordabant: di quomodo Iud ei contra Gentilendi e conueris,inter si inuicem litigabatdcto motus Mismum mihi in Domino. Quod forte ideo dicit, quia spiritualiter A secundum Deum habiterant interbe mulata dilectionis figna secundo labdit,Salutate Urbanuadultorem meum in Christo, dest, qui ruit particeps operis,&socius meus in Christo, desit,in exhortatione fiesi,& in aliis quae ordinant ad Christum an quo indita ad ipsum habuit similiare consortium non so/lum quantum ad dilectionis signa, sed etiam quantum ad exequenda opera.Tertio ait,Et Stachyn,iaest e ciis lutate 4tachyn dilectum meum, idest,qui est intus ani
cus proprius, ut exponit glossian quo ostendit, quos R
205쪽
A tandam D miliis stram, S rexquisint dedomoenis. Deinde dicit, Salutate Herodionem e Viatum meo. In quo ipse Minat, ipsum Herodianum fuisse Iud quia omnes Iu os tuos eos tos appellat, ct qa iste ιlaxus fuerat qiuasi maps doctus, alios instruere vole MNDeinde dicit salutate eos qui sunt de domo Narraeissi, qui tint in Domino. Notandum aut e m iste Naracissus ivrgiora tangit ,ruit quidam presbyter, qui pra
in se probatus existebat Mut Aristobolus Misadsidem adducebarac ficut Herodio quia Iulus laetat alios instrii ere volebat: sic Narcissus alios eo firmata tan M:bus illi gradus operationum virtuoruriam designitur, de quium in diuisione lite ne iecimus monotiit det sonu tautam das,quae non erant Πας mentionem. rundum etiama in domo Narcissi forti notitia si orali, sed forte habebat eas notas ni AE te erant aliqui qui non erant in Domino, & qui erant m D. M - a ---- , i vns infideleiat ideo mandatApostolus salutari em de domo Narcissi mi sunt in Domno, idest, si laut fideles. a Dein, eum dicit. ad insum habuit similiare tonsorsum in ebuero dine priuata de dasnestica.Nam dilectionis Ona ostentapoli int ad omnes anticos generaliter , sed coueriatio priuata habenda est cum anum propriis specialiter.
Salutate Apellam probum in christo. Salutate eos qui sunt ex Aristoboli domo.
Salutate Herodionem cognatum meum.
Salutate eos qui sunt ex Narcissi domo,qui lint in Domino.
eis quadam finia,& quadam n alitia gener i. VR ita lami hoe .eibo,Salutate Apellem, dicit MMine Apellex erat inuentus fidelis di probatiis in chris sto. & fi non esset amicus sirus, idest amicus PauIi . In quo datur intellin, quisl ex nune meipit apostolus narrare personas quae sibi non erant adeo Ipecieses, sed milia obonitate famam et est his quae de illisai dietae illa, personas alutati mandat. Ad curus eis' desit iam sciendum, quM aliquem commendare,& il quem mandare salutandum propter botram tam 'quae de ipso inoleuit, potest,quantum ad prςsens spouat, quadrupliciter contingere . Primo propter praruolam operationeni. Secundo, propter spiritualem solicitudinem & laborem . Tertio, propter iacrorum promotionem. Quatro,propter familiarem & domonicam conuerationem: sunt enim aliqui virtutum operibus refulgentes, qui forte non sunt adeoti ut expediret: aliqui vero & si solstiti sunt, ct liben/ter laborant, non sunt tamen ad sacra pronioli, ut possint spiritualia mimstrare. Rursus, , qui hoc ha/ t,forte nesciunt ut expediret familiariter divi mestice conuersari . Quatuor ergo faciluauia primbicit titutandat esse personas, quas comm M virtuosa operatione . Secundo dicit salutandas esseri lanas,quas eommendat de spirituali solicitudine labore . Tertio dicit salutandum Rhuphum, quem commendat de sacrorum promotione. Quarto dicit quosdam alios salutandos, quos commendat de Iam sta &domesti ea conuertitione. Secunda,ibi,Salutate Tryphenam. Tertia, ibi, Salutate Rhuphum. raria, ibi,salutate Asyncritumo . . HAd euidentiam autem sertis primς sciendum Faliruem laudari propter virtuosam inrationem a rupliciter eontingit . Primo ,si sit probat δε fi lis inuentus in seaeeundo si alios ad fidem adducat. Tettio, si adductos doceat. Quare 'si adductos & doctor eonfirmetadeo cum proponit quasdam Personas no/bis laturalitas,de quibus moleuit bona fama promerfructuosam operationem. quatuor iacit.Primo madae lalutari Apellem,qui in se approbatus ει fidelis inumtus erat. Secundo madat salutari domum S familiam Aristoboli, qui Aristo lux alios ad fidem adducebat. Tettio mandat salutari Herodionem, qui alios dolore volebat.Quarto madat ululati eos qui sunt de domo Narcilli,qui Narcissus alios in fide confirmare stas debat.Secunm ibi,Salutate eos. Tertia, bi, Salutare Herodionenti Quarta,ibi,Salutate eoad Dicit ergo, Salutate Apellem probum in Christo, idest, qui in laest approbatus de fidelis inuitus in Christo. Deinde ait, Salutate eos sui sunt ex Aristoboli domoaste Aristos bolus,ut glossa ait solebat cogregare fratres in chrisO:Vinde alios ad fidem induc t. Dicit aut e lalutanados eos qui Lint de domo eius,idest, iliani sua: ra ipse Aristobolus tarte propter aliquam rationabilemeausam tunc temporis non erat Romae. Et ideo eum ipse absens erit ,loccisalutationis eius dicit esse salus
Salutate Tryphena & Trypholam, quae
laborant in Domino. Salutate Pieriidem charissimam , quae multum laborauit in Domino.
Proponit nobispellanas silutandas,de quibus inolevit bona tima propten spiritualem talicitudinem S laborem.Sunt autem me perlatur, quas sic salutari mandat, tres: videlicet, Triphena,Tryphosa, 3 Pet des. Ideo ait,Salutate Troilenam,&Τrotiosam cliis laborant in Domino,idis,infrunisterio ianctorum μin ministrando sanctis. Et subdit,Salutate rei sivi in rissimam meam , quae multum laborauit in Domini C idestanseruitio Domini δε in ministerio san tu. Notan via autem * hie Persidem charissimam vocat: mdat intelligere τ iure plus laborauit in Domino, qui Tryphoea,&Trynhoiadi glossa tangit . Deinde cum
salutate Rhuphum electum in Domino,
ac mattem eius ec meam . . Mandat s lutati Rupbum, de quo in oleuit bona sima propcer sacrorum promotionemauit autem hic uplius,ut glossa tangit', promotus ad agendas rex Domini, quia promotus erat ad sacerdoti v. Ideo ait. salutate Rhuphum in Domin lectum. in Domino in sacerdotem.Et si it,ri matrem eius S meam. ter enim i rus Rhuphi erat tam mater Rhuplu,quam Λpostoli: sed Rhupni erat mater carne,quia eum cat/ne genuerat sed Apostoli erat mater beneficio, quin P ei ruite multa beneficia lacerat Meinde cum dicit.
Salutate Asyncritum Phlegontani, Hermen, Patrobam , Heman tic qui cum eis
Mandat salutari quasdam personas, quae videnture mendare propter sanctam ct domesticam conuerstationem. Circa quod quatuor facit: quia primo mandat Diutari personas quae videntur conimendandae propter conuersationem domesticani. Secundo, quae videntur commendandae propter conuersatione lan/ctam . Tertio dat modum per quem sunt huiusnodi pertinae salutandae. Quarto&vltimo, ut Romanos ad hoc inducat quod scilicet salutent personas illas quas dixerat salutandas , ostendit quod & aliae ecclesiue eis talutem mittunt . secunda, ibi, Salutate Phil logon. in Tertia. ibi, Salutate inuicem.. Quam, ibi, satiatam vos. 2salutate
206쪽
Diei tergo, salutare Asimetitiam Phlegontem, HO A
nem trobam,Herman: & qui eunt eis liunt status. Hos auteni omnes alutat simul quia sciebat eos eo iunctos in christianaanaieitia, disciebat eos inuicem habere eomaetationetri domestieam. Ideo ait, Et qui cum eis sint. tiatres, idest, qui fraternam & domestiis tam adinvicem eoruaerationeni habent. Deinti cura dicit.
Salutate Philologon &Iuliam, Nereum N orem eius,& Olnnpiadem t& omnes qui cum eis stant,sanctos.
Mandat salutari quasdam personas quae videntureommendandae propter eonuet otionem sanctam. Ideo ait Salutate Philologon & Iulia Nereum & s rorem eius,& Olympiadem:& omnes qui eum eis sint lancto Hos etiam limul silutati mandat, quia simul adinvicem sancte eouersabantur.Ideo dieit,Et omnes Bqui eum eis sunt sanctos,idest, qui sancte & debite eo uetiantur.Deinde eum dicit.
Salutate inuicem in osculo sancto.
Dat modum quo se lutare debent,diems, Saluta re inuicem in osculo sancto,idest, hoe modo saluta re debetis,in osculo sancto,in osculo pacis , in ostulo religiosae non in osculo earnali, vel venereo. Vnde adhue suirat hoe Ecclesia, quia in maenis solennistatibus fideles fibi inuicem osculantur, tribuentes sibi inuicem osculum pacis.&osculum sanctum. Deinde eum dicit.
Salutant vos omnes Ecclesiae christi.
Vt indurat Romanos quM debeant silutare pes, sillas quas dixerat silutandas,ostendit Obd& aliae Ecelelia eos alutantcontinuetur autem sic, Bene disco*vos Romam debens salutare pellanas illas quas si vobis salutandas esse scripsi nam a3 hoe moueri Lbestis exemplo aliorum qui vos salutat. o ait, Salutae vos omnes Ecclesiae rima si diceret,quod omnrae teste christi, idest, omnes congregationes s,lium quae sunt in partibui istis in quibus ego existo, omnes scilieet huiusinodi eccleste vos salutant. Dubitaret sorte aliquis de eo quod Apostolux alto tutate Priscamat Aquilam. Videtur qu ordinem praeposterum teneatinam eum Aquila ruent vir Ptiste quae alio nomine vocata est arilla,prius debuit m neu virum,quam mulierem: nam sic dictum fuit mi iteri,Gen. 3.Sub viri potestatem Dicendum quisdsistat dicitur ad Coloss. 3.Expoliantes vos veterem hos minem eum act.bus suis, & induentes nouu . Vbi non est mastulusne v foemina. In christo enim Iesu nee est mastulus ne foemina. tergo maioris deuotios
mixte secundum ordinem maritatis prior eae In hoc nergo loco ubi ponuntur personae commendabiles Votas imitari debemus, qui maioris deuotionis exisssit, prior poni debebat: et quia forte Prisca maioris deuotionis erat quam Aquila vir eius ideo prius est posita. tetiui latre dubitaret aliquis de eo quod Aposstolus ait,quia mandat Romanis quMassistant Phoes
hi in omni negotio. Sed contra d Thessal. 4. dicitur, Rogamus vos stat res, ut abundetis magis: re operam detis, ut quieti sitis,& ut vestrum negocium agatis. Non ergo debemus nos intromittere L negocio ali ratio,sed debemus esse quieti,& agere negotium nostris. Praeterea,ilia mulierem Phoeben dicunt aliqui venio se Romam, quia habebat expedire aliquia in curia situ. Non videtur autem conueniens quod mali tantes Deo implieent se negociis secutamus: et per consequem non videbatur eonueniens quM fideles
assisterent mulieri illi in talibus negociu . Dicendum
quod assidete ne otiis alienis potest esse dupliciter.
Vnci modo isulariter propter Duorem hominum, S laudem humanamEt hoc modo non conuenit Christi fidelibus, secuti dum hune modum de t intest illud vel bum Apostoli, Nemo militans Deo impliscet se negotiis seculatibus. Alio modo potest quia aOMere alienis negotiis ex pietate, puta propter auxistium indigentium,et miserorum: noc eci religiosum: iuxta illud Iacobi Religio munda et immaculata apud Deum & patrem, haec est, visitare pupillos dividuas in tribulatione eorum . Per hanc ergo visit tronem debemus intelligere omne aniere, di omne consilium, quod possumus talibus secundum Deum exhibere . item, saer pupillos re viduas, bemus i telligere omnes personas impotento, quibus de mus assistere secundum ordinem charitatis. Hoc ni Meo ut diximux, volebat assistere Eliseus Suilamiti,
lans pro ea loO Regi vel Principi militiae, ut his tur ate , Vlterius serte dubitaret aliquis de eo quod Ap stolus ait, Salutate eos qui sunt ex Narcissi domo qui sunt in Domin Ubi distum fuit quod in famis
lia ipsius Narcissi erant aliqui qui erant iu D uno et erant fideles, aliqui qui non erant iu 1 animo et non erant fidelexApostolus ergo mandat salutari qui erant in duo ct qui erant Meus.Sed contra: clicitur Matthae L Si salutaueritu stat res vestros tantum, id amplius laevis nonne di Ethnici hoc faciunt Videtur ergo velle ibi Dominus quod Otres di non se, tres inimicos et amicos sinitare debemus . Dicendumqucia hie Apostolus non loquitur de alutatioue quo euno modo: sed hic mandat ululati personas aps prodatas ct commendabiles, quas nobis proponit in exemplumvr eas imitari de Aus: et quia huiusti di non sunt infideles. ideo non iunt secundum hune moduni,ti secundum nunc ordinem ululandia G
ino autem vos sta' tres, ut observetis
eos qui dissentio set mendicula praester doctrinam quam
uos didicistis , se ociunt i & declinate
enim christo domino nostro non seruiunt, sed suo uentri.
Vt dicebatur,Apostolus prius volebat nos docere et instruere per exempla, proponendo quasdam perosonas commendabiles, quas sequendo, possumus bona facere. Secundo volebat nos instruere per exempla, pro nendo nobis personas detestabiles, a quibus eouendo i possim us mala fugere. Expedita igitur prima parte: me agitur de secunda. circa quod tria facit, quia primo mandat quod declinemus di itemus t itum conuertationeni: secundo Meet nos cognost re eorum deceptionem et tertio docet nos severare et vincere eorum versutiam& insidiationem. Secunda, ibi Et per dulces sermones.) Tertia, ibi,gaudebo imi ut in vobis. In ostendido autem quomodo debeamut eos vita redi declinat tua facit manicum malum non
207쪽
uitati nisi eoanitum,ideo qui tales sunt d litant et ob Istruare di cognoscere roDt et insinuat. Soeundo, eos iam notos & eognitos declinare &vitare iubet et mandat. Tertio humi declinationis causam δέ rationem tagit de manifestat. Secunda ibi declinate. Tertia, ibi, Hurusimodi enmad
Ad euidelitiam primae partis sciendiam perant quis
dam ad fident conuersi,vt gloaangt,qui pnaedicabant legalia egie obseruanda,ex quorum praedicatione omebantur dissentiones,quia aliqui eis adlis rebant, aliqui in fide vera persistebant. Ex his autem dissentionibus oriebantur offendicula,quia sic inter se Romanis dio sentientibus alteri alteros contemnebant, i perconisquens scandalizabant,& offendebant. Apollotus ergo tales mandat obseruari,idis,diligerer agnosti,ut ea rius possint vitarindem est enim obseruare quod dili/genter aduertere & considerare. Continuetur a tem sic, Ita proposui vobis bonos, quos debratis imitati: etiam propono vobis malos, a quibus debetis cauere, δι quos debetis diligenter obsem re δι eognorire. di quia sic est, Rogo autem vos tra tres,ut observetis,idest,ut iustematis,& diligento eos sideretis eos qui praeter doctrinam veram quam vos didicistis avetis Apostolis, faciunt dissentiones de offendicula,idest,praedicant legalia obseruatada,ex qua prς dicatione inter vos dissentiones, di offendicula, i 'scandala otiuntur. Deinde eum dieit , Et declinate ab illis. D et hos Pseudoapostolos e nitos declinare. Continuetur autem sit,inxi vobis ut observetis eos qui tales sunt, observetis,dico ηι declinate ab illis, idest, eorum do/ctimam, δι consortia fugiatis. asi diceret, ' ideo volo *eos observetis At cognoscatis, ut,eis cognitas,pos, sitis ab eorum doctrina,& consortio declinare. Deinde cum dicit,Huiulinodi enim dic. Allignat ra/tionem N eausam,qua re tales debeamus vitare, &dυelinare.Cotinuetur aut sic,bii dico' debetis declina/ cre ab illis q talia docet; ila limoilem q tales sunt, ri stodito nos eruiunt.t.nis praedicat π gloriam christi, sed stippi e seruiunt suo ventria ita cant π que , ct propter iucrum,& ut situm ventrem impleant. Nootandum aut ν ως pseudopraedicantiunt, re pisa doapostolorum a principio videntur filisse inuenis propter qu situm Applucrummam licet quida ignora tres scripturas ra,&qui nune videriit literas talibus is immobiliter adhereant: in sectis iii illis continent ut aliqua non solum fidei,sed etiam rationi contraditentia. Ideo primi inventores magis visi sunt sie dico te, ut alios seducerent,&viali mungerent, de ut alio quid extorquerent, si ν sic crederent. Deinde cu dicit.
Et per dulces sertarones se benedictiones
seducunt corda innocentium. Vestra enim obedientia,in omni loco diuulgata est.
Postquam Apostolus adiunxit o debemus vitare ta/ alium eouuetitationean parte ista,ut dicebatur, docete nostere eoru deceptionea ropter si iedu, τ deseeptio dupla cauari pot: primo ex parte decipientis,
si stiat bene blandiri re bene cinctitatem simul arci secudo ex parte decepti, si pronus sit de sicili credere A iei litet assenti readeo duo facit, quia primo docet nos Romanos cognoscere deceptionem illorum ex parte decipientium,securido ex parte decepto ru, ibi, Vestra enim o dreritia. Continuetur aut sic, bene dico p illati sunt deceptor ς praedicant prster doctrina vesram,quidi,cistis: di ut possitis cognoscere eoru decoptione,debetis aduertere diligenter si, per dulce, sermones,sanctitatenus.simulando, & pet Deiledictiones aliis benedicendo applaudunt, & blandiendo seduculeorda innocentum. lani peritoris,iuxta illud Pr .a Innocens credit Omni verbo, .
Deinde cum dicit, Vestra enim obedientia M. Do
. tete noscere eorum deceptionem ex parte cheepto tu.Nani Roinani faciliter decipiebantur quia erant proni ad latilitet credere vi ad de ficili assenti recontinuetur autem sic, ne dico * illi nituntur vos decispere,&vivos polliuiscoenoscere eorum deceptione, cosiderate mollitie vestra,&vestia facilitate ad assentiem,nam tanta est vestra mollities, m obediet iaci.* mstra mollities & facilitas ad credendu diuulgata est in omni loco .vbio terrarum.Notandu autόhic Ap stolus timet duplex periculum: unum ex parte Roma Dium,quia erant obedientesa. erant de iacili ducibi
Ies ad mediendum S ad credetam psuasionibus alio rum,secundum periculum timet ex parte aliarii genarium, quia quod Romari faciebant,de facili in uulgas batur ad alios,&, facili alii inde sumebant exes plum,sicut quod iaciunt domini de facili trahitur adr lam alioris. Romanoru ergo decerito poterat eue carpqua gentes aliae deceptionem incurrerent. Vtrunt aut periculo in suis veruis tanet Apostolus. nam primo tangit Romanorum periculum, cum dacit eos obedientes .iae ficili credentes . Secundo innuit periculum aliorum, cum subiungit, & hoc diuulgatur in omni loco .Deinde cum dieit.
Gaudeo igitur in vobis. sed volo vos se. pientes esse in bono:& simplices in malo.
' Postil docuit nos tales deceptores vitate,& eorum deceptionem cognoscerem: e docet nos eorum decespciones &inuidias vitare, superare, &vincere . Circa duo laciti. qa primo docet nos eorum versutias se simulationes viperare& vincet e nos eautos reddendo: secundis docet not,diuinum auxiliu implorando,ibi, Deus aut pacis. In prinis parte docet nos horu ver tiam vincere,nos cautos reὸdendo. Corit inuetur aut se dictu est φ vos estis faciles ad obediendum: A quia sic est, gaudeo igitur in vobis. i. gaudeo de bono vestro volo vos ede cautos, & vcrio vos esse sapientes in , bono, ut eis firmiter adlibeat icct volo vos esse si mr ces in malo, ut imalo declinetis. Tune ergo est uapopleda litera,et si sie eritis eauti,de facili holeritis istorum deceptiones N versutias saperare. Norandum a tem ν ficilitas credendi in bono est bona,in malo estimata:& ideo gaudet Apostolus deficilitate eredendi Romanoru non simpla, sed sub condicione . Nam se vult eos esse faciles ad et edendii, * sicut sapientes in non cito ad Mundo,N inseparabilitet innae tendo:& sicut simplices in malo,ad iptum nullo modo declis nando ii iacta illud Matthaei. i Eitote prudentes sicut serpentesibono firmiter adhaerendo: di simplices sicut columbae,ad malum nullatenus declinando . Deinde
Deus autem pacis coterat Satanam sub pedibus vestris velociter. Gratia dili nos, ilii Iesu christi vobiscum.
Ad superandum aliore versutias, non lassicit habere propria industria,N propriam cautionem: ideo ut hoc fieri possit, promittit apostolis diuinu auxiliu, ct des urna subuentionem.Continuetur asit scidixi m ad Peranda istoris deceptoris versiitias deberetis habere industo a & cautionem quia vestra cautella non fastis cie,scitote 7 deus adhuc pnestabit vobis suum auxistium di suam subuentionem. Ideo ait, deus autem pasta . qui est pacis auctor re dator , teret satana .Ldiabolii. qui per istos Pseudo aptos vos conatur decorete: si υ pedibus vestri0ita ut vobis nocet eno robruit Ahoc velociter quia in aduetu meo.lnterim igi
tur ut hoc fiat *ratia diti nil Iesu christi quae ii illicit ad nos tuendu di defendendum , fit vobistum ut vos
tueatur di vos defendat.Notandu aut m sicut in princedenti Capitulo dixerat * sciebat se aa eos iturum in abundantia benedictionis amen quia non ita cito
208쪽
ibat,ne in illis tepore internaedio possinit deficere, ora Auit deus pacis esset cu oibus ea nata et hie ouas eat dem si iam profert, dic Es p velociter.ian ametu suo, quia sperabat ad eos velociter ire. Tunc ergo in illo aduentu,quando ibit ad Romanos in abi Antia be nediction s,deus conteret Satanam tib pedibus eo riam. i.Romano tu .Vetii tui ne in illo ipe intermedio, anteii ipse iret ad Romanos,possent Romam super ri ab inimici orat * gratia diti nostri Iesii christi ut cueurer quam possent siros aemulos a perare. Deinde eum dicit.
Salutat vos Timotheus adiutor meus: MLucius,&Iason, S Sosipater cognati mei. Saluto vos ego Tettius, qui scripsi episto Iam in domino. Salutat vos catus hospes meus, sc uniuersa ecclesia. Salutat vos Eo hrastus arca ius ciuitatis, A Quartus sta.
ter. Gratia domini nostri Iesu christi cum
Haec est tertia pars huius Capituli, in qua postIApostolus propositit nobis exeimplas uenda ut dobetemus bona ficere, & exempla vitanda ut debet mus imata Ligere proponit nobis exempla ad perseuerantiam uaducentia, ut debeamus in bonis perseuera reui intendit tale ratione secuta glos ina. ubi tot et tati gaudet de bono vestro,dcubi tot et tali vos talutant dicolariat,debetis in illo bono perseuerare: sed multivos alutat de colariat, quia salutat de coiqrtat vos Timotheus,qui est adiutor meus, di habet specialem disgnitatem vos salutant Ae tofortant δι Lucius et Iasen, de Sosi,qui est pater di scitior 3c antiquior, qui omnes iant cognati mei .iaunt Iud m,et habent generis nobis
litat .saluto vos etiam. ia onlatro in domino ego CTertius qui scripsi epistolam. quasi diceret, o salutat
vos quidam scriptor me', qui vocatur Tettius, qui scripsit hanc epitam, qui nabet meorum saetetor u nos ritiam 3t Pspicuitate. Salutat et At cofortat vos Caius hospes meus,qui habet hospitandi de alia bona fici di promptitudinem 3t largitaternat salutat vos 5t confortat uniuersa Ecclesia.i.uniuersi multitudo fidelium quae mechini est Mus habet gratiarum multiplicitatem.
Salutat et et cosortat vos Erastus arcanus ciuitatis,et
Quartus fratera ualutat 3 eonfortat vos quidam qui vocatur Quartus fraten et dicitur frater in fidei propritudine δι affabilitaten ac lapple,saluto di contor/to vos ego Paulul quia oro 3t obsecro, ν gratia Minostri relu christi sit cum omnibus vobis,Amen. Tune ergo est lapplenda ro,cu oesprstiti vos se lutent et cofortent, cui Paulus orem et opte, τ gratia dui nos stri Iesu Clitisti sit eu oibus vobis, quia tot stimus qui vos silutamus,vos confortamus qui vestrum bonum cupimus es optamus,omnino debetis malum incessan Dier Ligere,et in bono persistere dc per erare. Notai dum aut φ alii ponuntur in tertia persona,vnde dicis tur alutat vos Timotheus, lutat vos Carus: sed quis dam qui vocatur Tertius ponitur in prima persona, unde dicitur,si luto vos ego Tettius erat enim iste,qui vocabatur Tettius,scriptor Pauli: et quia ille qui aeri psit epirant,videtur epram destinare,posuit se in prima persona,et dixit, Gluto vos reo Tettius in dii .egochai vocor Tertius, qui scripsi eptimaqotandu et * iste Timotheus,de quo hic aptus facit metione, fuit coa, tutor pauli unde dicitur. i.cors Misi ad vox Timo theum qui est filius meus charis unus de fidelis in Ao: qui vos commonefaciet vias meas quaesiant in Chrono Iesii.Notandu et s iste Caius, quo hic agitur est ille, cui Ioanes scripsit tertia Eplam canonica,qus sic impii,senior Caro chari istinoa otadii et * Erastus qui dicitur arcarius civitatis,dupliciter rot intelligi: pro
mo ut dicitur archa ius ab arthos,quia erat princeps ciuitatic vel melius ut dicit glossa dicitur arcanus ab arca, quasi custos arcae,quia cust :ebat arca, ubi po/
nebantur census tributoru, et vectigalium. Unde quia
erat quasi dispensitor ciuitatis,di ita est arcanustandu et * iste qui dicitur martus frater pruriunome erat enim cuida qui vocabatur Quartus. Leutetiam Tertius,ut aicimus propriu nomen erat: na quida fuit qui vocabatur Tertius . t erat scriptorct nos latius Pauli ut supra prςdiximus. Deinde cum dicit.
Ei autem qui potens est vos confirmare iuxta euan tium meum & praedicationem Iesu christi, secundum reuelationem myosterii temporibus aeternis taciti quod nunc
patefictum est per scripturas propheta
Haec est quarta pars p incipalis totius Epistobr.Dis Lea. i.
cebatur enim ai sicut in aliis libris primo pi mittitur Titulus,postea ponitur Prooemium, tertio ponitur Tractatus 'quarto Epilogus: sic in hac epistola prismoptiemii latuit Salutatio, qus se habuit loco Titus
lupostea subsequuta filii Gratiarum actio ς se ha/buit loco Procmii,dicebatur enim g pro nisum ad hoc mst: tutum est,ut et paretur animus auditoris ad suscipiendi doctrina sinuente: Apiti m parte illa pra parauit animu Romano in ut sua doctrina reciperet, ideo pars illa ut dicebatur se habebat loco prooemiu mo facta fuit narratio,qus se habuit loco Tiactstus vel ioco executionis negotii.Hic quarto ponitur Epistolς consumano,quae in habet loco Epilogi. Ad cuius euadentia aduertenta; Philoseptu in suis lis bris gloriantes de se ipsis,et ea quς dixerant sibi attrυbuentes, sic voluei uni suos libros perficere, ut eorum Epilcm solii cotuleret quanda breuem recapitulatio/nem di lotu: aplus vero tand vas electionis,dei spiritu illustratur,recognoscὶs se a Deo has te veritates quas oxerat,sic voluit Epilogum facere, ut in dei laudem ει gloriam,suam epistolam consumaret . Propter quod para, quς incitur se habere loco tint, pol diuidi in tres partes:quia primo apriis primittit quandam cp togationem secundo eius dixerat subiungit quas dam expositione, siue quanta declaratione: tertio sua epram colamat et finit in dei laudem & glorificatiosne. Secunda,lb:, Secundum pLeceptu dei. a Tertia, ibi,
cui hono Ad euidentia partis prinia scit da φ quasi tota epistola principaliter tria videtur coimere. ω Romam dissentiebant et a se inuice dis ordabat, uantum ad praesens spectat aer tria intimo,qilia Iu Gentiles cotemnebant,fe de lege iactando, d centes,Nosti digni sumus dei legem accipere. secundo, quia Censtiles Iudaeos despici bant, plos de riccato inclepam do,dicentes. s eisdem p bus,quibus mare transiuerunt,cora idolis sutasse di lusisse.Tertio,quia vitio sede propriis metitis extollebant, di se sic esse saluatos gloriando.contra aut hac tria, tria remedia sunt asmbit MNa * lio conleninat e de lege gloriando, ostendito sumus p legem euangelicam a lege mostica a soluti.Secundo, nectiteninati sibi peccata impone ,
declaratia sint ν per Iesiam Cnristum sumus a peccato
liberat l.Tertio ne cotemnerent,se de propriis meritis
extollendo,ostendesiatur q) non per propria merita sed per diuinum propositu sumus talute cos quuti. Et quia epistola ad hoc principaliter facta Lit,ut sidatestur litigia Romanorum , vaeo quasi epilogando iurema sub quadam breuitate videtur apostolus recoli gere dicens, Ea aut qui potens est vos confirmare sup
iuxta euangelium in n0.uiuxta euangelium mihi adeo reuelatum,per . supple,euangelium estis a Iege absoluti, vltciuis comminati vos de lege gloriana
209쪽
do: Seonfit metum, supple,lirata praedicationem Iesu Λ Nunc vero lata rei eventum, quia
Christi. que estis a peccato liberati,ne ulterius constemati vobis peccata imponendo:& hot secudum reuelatioue mysterit,i .diuini propositi,&diuitiae se tentiae. mysterii dic. taciti a lati temporibus aeternitis stetisi,& diuinum propositu nunc pate Duum est p stripturas prophetaru v quod ,supple,
sterium,Spqu ,sbpple, diuinum propositum, vos vilis tauati ne viterius c&enatis,vos de propriis noritis extollendo.Notandu aut*Epilogi propheta ac biment recapitulatione p nutam simplicis et uti, hie Epilogus continet recapitulatione p modum cutulta orationi ace modii cuiusta pii deliderii . Vis detur. nens esse apn,ν ficut Romani detinebant ut
in distordia quia Aquile de lege iactabat,&quia sibi inuice peccata sponOBA quia se inuice de propriis meritis extollebbsie orat hic apostolus 7 deus et po/tens est ebfirmet eos supple in paceis in concorata, hoc iuxta euangelium p quod tum a lege absoluti, di Biuxta editationε lesu Christi pqua iant a peccato
liberati,& secuda reuelatione diuini niysteri Aiuinae
Orsdestinationis S diuini propositi p quod lant ad astute oldinati:&quia in hoc in principalis intelio emostolaevi Romani praetermissis litigiis in pace eonfirmetur,&perserueret,&mitant ideo phre verba tacta ha/hetur quast quaeda breuisem togatio,&qusta breuis recapitulatio pridictora.Notadis et ait,luxta euas gelio δε praedicatione iem christi quia ipsini euige hu,quoa christus reuesauit Paulo, nati praedicatio Iosii inrisiimia ipse ebritas evagellii praedicauit, iuxta ilhid Mati Mittinebat Iesiis tota Galileam, docens in isagogis eorun praedicis euagesia regni. Bhia et euangelium dicitur muli, quia christus, ipsam Paulo reuelauit.Unde Paulus nec ab homine nec per hom/ne dicit se didicisse illud. Notata H P d: eit, Sectandum pletorta Et π illum sumin im magistra nostrum Iessum christum, qui hoe manlicitauit,&qui aperuit sensum apostolix,ut intelligeret stripturam,per quorum apostolorum doctrina sumus de nocmysterio & de haeci tute gentium edocti, plene illae stripturae intelligun/tur adeo hoc mysteri u dicitur per stripturas promoratum nune esse patefactum, iura scripturae illae pro Getieae hoe m risi continentes, nune Eant agnitae &intelleri,iuxta illud ad Ephest GHoc aliis gelietationibus non es agnituma. aliae generationes hoc iron cognouerunt,ncut nunc est reuelatum sanct .s apostos
lis,esse pites cohaeredes re partic pes pro lsionis eius in christo Iesii. Deinde cum dicit.
Secundum praeceptum serni des ad O bedientiam fidei in cunctis gentibus cogniti soli sapienti deo per Iesum christum.
Declarat quod dixerat. Propter Usciendumst ei υea hoe diuinum tonsilium quasi tria telieit apostolus quia dixit ipsum esse mysterium: tit ipnim ei se lac tum temporibus aeternis:& dixit iplam esse mite pate labi.Musterium.n. filii quia erat lanctitatis cotenti uaeontineoat. millud diuinum consilium di illud diuina ropiatum,qsio gentes erant saluandae et ianctificati L.Fuit celat uni temporibus aeterni quia vinia taetempora soli dea filii plene cognitum . Est autem nispatefithi nimia secundum diuinam dilaositionem pIesum Christiam mediatorem nostri: est omnibus res latum.I koin declarando quod dixerat quas tria tangit.Nam primo tangit,quo est hoe mysterium pa/tefactum,dicen secundum praeceptum dei per Ienim
Christiam.quasi ditat,quod noe morium nunc est patefactum secundani praeceptum dei stemia secundum dispositioneni Gemi dei: et hoc per Iesium christum, reuelatio mysterii, reporibus sterius taetri:quia hoc e quia de ab Hemota disposuit; per Iesum ista e mysteriuδε hoc diuino propositoin quod Gentes Linteofirmatae &saluatae, t tacitum.i. fuit celatu p tiro
rapemaa. perti pora illa quς Helut ante editisti inacamation Auscumtur terna eoru diuturnitat ε.
vel per tinora sterna intelliguntur illa diuina spatia quae fuerunt ante vidi eostitutioni,& dicatur S sunt
ipla pernitasin recte p tipora sterna Munati potest
erilitas,quia ip teli vium t .m eia tiua . In hotii Dodi enim teporibus Gemitii. in hami sternitate hoc mysteri uu .hoe diu mu propositum hul eelatum &elausiim,quia elegit nos in laipso ab sterno ante mundi costitution ξ.Notadam ἐζ ιν hoc mi sterili per quod simus cosmati&saluati, vel potest dici ipsa christi incarnatio, quς fuit tacita temporibus Gemis,quia nolait ante plene cognita:HI melius hoc mysterium fietesimo, et ista reuelatio fieret. Secundo tangit, quo hoc diuinum propositum debet dici mysterium, quia est sinoetatis conteranuui et cominet Gentium ianictitat adeo subdit ad es t lonema ad obediendati ila in eunctis gentibus astataloe diuinnm propositaeontineris gentium cinctitatemadeo dicit esse ipsit in paleiactum ad obeditionem in cunctis gentibu .ut cunctae gentes lanctificentur et obediant.Tettio tingit. quo fini hoc mysterium celatu dicens, cogniti iesilapienti de aura diceret,ahmoi reuelatio no intra uelatio mysterii cogniti.iaquod est cognitu lati sapiotide Notandum autem,pcum hoc diuinum consi lium de ulule gentium ante. tepora fuerit cognitum Misipienti deo, patet*fuit temporibus sternis celatum: seu cum nunc secundum diuinum pinceptum, et ni mo,data est gratia hac,in Gentibus euangelizare inutat gari diuitias christi & illuminare oti , quaesit
dis iatio laetamenti absconditi a seculis in Goapsia ergo illumulatio Gentium,& iptam diuinum proom itum P quod proposint ab sterno in stipis gentestituare,cit quidda sacram tum absconditu in deo ala culinquod vino cocordat cu eo quod hic dicitur, ea nihil est aliud mysteris tacitu temporibus sternisAiseramitum absconditum in deo a i culis. Notanti Hre ait, od nuc pateticta eaequia licet per prGedens tiat pora hoc diuinum propositum de siluan is gens
tibus,non esset ita notum nunc aut praeter rei tuentu,
di quia iam est hoc opere adimpletum se gentes lant ad christum conuerse,ideo hoc mysterium dicitur ni esse patefactum. Notada hi P dicit hoc patefactumesse per scripturas prophetarum quia stripturae prophetarum multa praedixetunt de tituta Gentiunx sed tunc illaesti pium pro ui caeno plene intelligebantur.
Ω, ut gentes sanctificentur et fidei obediant,patet φ in uinum consilium meretur nomen im sterii, quia ea ad lanctitatem ordinatum.ergo per rec verba tequentia, declarata sunt verba praemitti Vulmo cum dicit.
cui sit hones& gloria in secula seculos
Finit et e sumat Epistolam sim in Dei laudem et
glorificationem ntinuetur autem sie, Dictum est φLipplicandum est ei qui potest vos conlirmare, * vos confirmet,eui sit honor dest,plena reuerentia: S glostia,idest,eiara cum laude laetitiain hoc in secula lis
lorum men, idine fine.Notandu τ hoc quod dieitur Pet Iesum Christum no debet copulari eum hoc quod dicitur,soli si pietati de t sit sensiis, * Deus sit sis piens Iest metiristum, quia cum in Druinis idemst pete&egi sicut Deus patet uca habet; sit pethlium