장음표시 사용
591쪽
s steAp. IX. DE PERFECTIONErentes, ejusdem sint indolis & naturae 3.363. F47. . Inter se ergo comparari possunt. Sunt perfectiones, in A occurrentes, Vel qlla con-1ensum cum principio ultimo, vel qua reali- tates respectivas, majores & plures quam in B. per hypoth. , h. e. major datur in Aquam in B vel multitudo convenientiarum determinationum eius cum principio perfectionis, vel minor respectivarum realitatum defectus. Est
ergo A persectius quam B , 779.). Nec Obstat quod posuimus plures in ente A Occur
rere imperfectiones vel remotive, vel contrarie sic dictas. h. e. vel majorem multitudinem disconvenientiarum determinationum aejus
cum principio perfectionis, vel majorem defectum respectivarum realitatum g. 779. , non obstat, inquam, quum iterum posuerimus, subtractis his imperfectionibus, plures in A quam in B restare perfectiones.
Huic positioni haud parum accedit lucis si cuni Bul uero in Trach. deo. & Ρ. Mali S. Io 3. diseq. numeris determinamus cum persectiones, tum . imperfectiones in toto obviae. Dubium non est privationes & negationes aestimari per oppositam quantitatem realium,seu,positivorum cons. not. ad s. 282.). Si jam e centum per
sectionibus, quibus aliquod 1 componi potest,
adsint 7o ; tum imperfectiones ramotivae communi judicio aestimabuntur per reliquas triginta, quae absunt. Quare ubi de una hac re est sermo, perfectiones praesentes sunt ad absentes seu imperfectiones remotive dictas, ut To ad 3os
592쪽
ET BONITATE. 3o, seu, ut ad 3. Hae autem ad summam omnium in illo ente possibilium perfectionum, ut 3o ad I Oo, h. e. ut 3 ad IO. Sit ejusdem generis vel speciei cum ente A, aliud ens B, cujus summa possibilis persectionis adscendat ad millenarium. Persectiones in illo praesentes exprimantur numero: octingentae, ergo imperfectioncs remotivae ducentia denotabuntur. Quam ob
rem perfectiones τὼ A sunt ad persectiones jὼ B, ut TC ad 8oo, seu, ut T ad 8o. Imperfectiones vero illius sunt ad imperfectiones hujus ut 3 o. ad 2oo. seu, ut 3 ad ao. Quamvis itaque in B plures sint impersectiones remotivae quam in Α, quia tamen subtractis his utrinque imperinsechionibus, plures in summa totius B praestosdnt persectiones, quam in A; Ens B perfectius merito judicatur ente A. Eandem inferre licet conclusionem, si & AJ& B imperfectionibus contrarie dictis laborant, hoc tamen pluribus& ex stantioribus, illud vero paucioribus dc minoribus. Sed in juniorum gratiam loquamur ma-- gis facilia. Ponams avaro, qui nihil praeter divitias expetit, offerri diversas haereditates, in
una numerat ultra octoginta aureorum millia,
sed in illa debitum est triginta millium, in altera ex millibus nonnisi quinquaginta atque septem aureorum est debitum: Priorem sane judicabit hac persectiorem, illamque huic pi feret, etsi in illa plures, quam in hac dentur imperfectiones hontrarie dictae.
f. 79Ι Perfectionem, quam in genere ha- Perfectis tenus explicuimus. in Wsentialem initiis
593쪽
b acciden- & Accidentalem distinguere solent. talis. Ita continetur consensiti realitatum, seu, determinationum essentialium. Haec absolvitur contensu realitatum, seu, determinationum accidentalium
Aristotelicis, generalem, seu Metaphy sicam, perfectionis notionem tradituris, placet in perfectione essentiali subsit ere, quam possidere dicunt ens, cui nihil deeit eorum, qnae ad ipsius essentiam requiruntur. Quia vero enti praeteressentiam, quae hinc pendent attributa, inc sunt quoque accidentia g. 372.), ad generalisimam eorum, quae entiesConveniunt, determi- Vnandam persectionis notionem, non sussicit ad sola attendere essentialia, accidentalibus exclu-ss. Notionem igitur perfectionis generalem exposituri, non debuimus, cum Aristotelicis, intra arctos essentialium limites eam constrin. gere, sed ad accidentia quoque extendere, inindeque duplicem inferre persectionem, alteram essentialem, accidentalem alteram. Scilicet, quia secundum nostram Philosophandi rationem, i persectio , generalissime accepta', consistit in consensu realitatum in uno g. 73T.), ipsaeque realitates, seu praedicata, quae rei insunt, vel essentialia cum attributis sint, vel accidentalia ιβ. 37λ. , non potest non peri sectio, gener lissimo accepta sensu, in essentialem dc accidentalem abire. Discrimen hoc obvia loquuntur exempla. EX. gr. persectionem habet ii omo essentialem, quatenus anima constat rationali dccorpore organico, in functionum negotio & operationum, amice inter se conspirantibus . . Ac ciden-
594쪽
cidentalcm vero possidet homo persectionem, eandemque moralem, si liberae rius actiones cum agendi norma regula, quam LeX eX primit, contentiunt, quo ipso non post uni non sibi mutuo quoque esse harmoniCa .
Omne ens essentialiter est per se. Eηtis essensum. Determinationes entis essen- ιiulisperseintiales sibi mutuo non repugnant elistb emou- S. 3χo. , & ad intrinsecam entis It si μr. possibilitatem constituendam tendUnt fg. 324.). DeterminationeS ergo essentiales, quae omni conveniunt enti g. 329. inter se contentiunt g 733.). Sed consensu harum determinationum absolvitur persectio essentialis s3. 79, . . Haec igitur omni competit enti.
Trita est apud veteres regula: Omne eni es per- festium, quam qui accuratius Philosophantur deessentiali, non autem accidentali intelligendam esse monent, ut ergo cum sua determinatione determinate eXprimeretur praesens regula, mR- luimus non quamvis, sed essentialem modo persectionem omni attribuere enti.'
q. 793. 4 Imperfectionem, persectioni Op- imperfectis positam, definivimus per absentiam e fen is Perfectionis g. 739J. Est ergo Im- θ' cium' perfectio essentialis absentia Persectionis ellentialis. Quiem ad modum Imper. fectio Aecidentalis est absentia persectionis accidentaliS.
595쪽
Imperfectionis Quia omne ens essentialiter esentiolis con- est perfectum 3. 79 2. , essentialis tradire o. imperfectio, quae absentiam pem sectionis essentialis' involvit 3 793.), de nullo praedicari potest ente, adeoque nonnisi de non-ente g. 265. , & nihilo β. 26 I. . hoc est. nulla datur imperfectro essentialis. ι
Si imperfectio essentialis sumitur pro absentia perfectionis, quae huic vel isti enti inesse nequit, absolute tamen loquendo est possibilis, seu, si accipitur pro absentia persectionis ab is' lute summae, praesentia vero persectionis respe-ktivae; quodlibet ens finitum essentialiter imper sectum esset. Sed est haec acceptio imperfectionis essentialis, stilo quidem Leibnitiano conve niens, valde tamen impropria, quum essentia lis imperfectio vi vocis denotet absentiam essentialis cujusdam requisiti, quod si defuerit, neque essentia, neque ens in lalvo.amplius e
g. 793. Perfectionis S Essentias rerum constantes imperfectionis . - esse s s. 329. , ahselute necesse- senti pus 2'occi' rias 6o9. , & immutabiles Gntalis assed Φ'-61o M accidentia autem in . Η ' constantia esse s=. 366.), z0Π'tingentia & mutabilia s . 616. 618. , palam faciunt prius demonstrata. Essentialis igitur peri eclij, quia consentu determinationum essentia
596쪽
tialium absolvitur g. 79I.). constans est, abf-lute necessaria, ct immutabilis. Accidentalis vero ct perfectio O imperfectio, quia circa ac cidentia versatur 3. 791- 7930, in vinois es, contingens O mutabilis.
Facili hinc patet negotio de qua persectionis specie intelligendi sint veterum Canones: Perfectio non recipit magis vel minus: Perfectio nihil potes accedere aut decedere. Valent de perfectione essentiali, non autem accidentali, quae ob conia tingentiam & mutabilitatem sui varios admittit gradus, variasque incrementi & decrementi vicissitudines, esientiali perfectionk ob absolutam
ejus immutabilitatem, haud tribuendas.
Perfectionis perbrevem explana- De istotionem, quam hactenus instituimus, Bonitatis excipit consideratio bonitatis'in ge- si Visu nere. In eo facile convenimus omnes &'uno
quasi ore fatemur, id nobis bonum esse quod tendit ad nostram periectionem, ideoque quod consentit cum fine & scopo, quem nobis propositum & praefixum habemus. Nec intellectu est dissicile perfectionem quamvis partialem rei ad persectionem totius aliquid contribuere, quum haec sine illa minor alioquin foret: sic EX. gr. intelligendi facultas in homine, ceu perfectio, entis hujus, partialis, aliquid omnino confert ad perfectionem ejus totalem: ea enim sublata haud parum re-
597쪽
alitatis & perfectionis in homine desidera reis tur. Singula haec in unum collesta & conjun. et ina considerata, talem nobiS, remoti S rem O. vendis, exhibent generalem boni id eam: Bonum est, quod habet perfectiones, quibus vel ad sili , vel aliorum periectionem aliquid confertur, Vel conferri potest. Hinc abstra. Iuni bonita , non nisi in persectionibus conis sistit, quibus vel ad sui vel aliorum perfectiones aliquid ab ente consertur, vel conferri potest . Quod si cuidam displiceat in definitione honi his adhiberi vocabulum perfectionis, di.
cat priori loco realitates, quum reS tamen eo dem recidat. Hoc itaque modo dicat Bonita tem absolvi realitatibus quibus vel ad sui, vel aliorum persectiones aliquid ab ente confer. tur, vel etiam conferri potest.
in designanda ratione sormali bonitatis Metaphysicae diu multumque sudarunt Philosophi,
quorum aliι, Cum Hervαo, k Squeetio , Hrrina, aliisque Scholasticolum, ex Cartesianis Clau-be ιo, ex recentissimis vero, Illustri molpo, existimant bonitatem Metaphascam cum bola entis perfectione coincidere. Fateor, uti etiam initio hujus capitis fassus sum, admodum cognatas esse ideas bonitatis do persectionis, nihilo tamen secius dari quandam inter illas differentiam, ibi licitum utriusque ostendit e Xamcn: Perfectio nis enim notio absoluto semper sumit tir sensu, non vero ad alias res, quas perficiat, relato. Bo nitatis autem idea relativa eli, dicitque relatio
598쪽
nem vel .ad alias res, ac quarum persectionen contribuit quid , Vel unius rei ad se ipsam, quatenus podiu et realitates, quarum quaelibet conis fert quid ad persectionem ejus totalem. Alii ponunt bonitatis ideam in Conformitate rei eum 'ri appetitu. Facem huic opinioni praetulere Hatra sed: Aristoteles, Ille in rapa cho ait, in hoc conuens-mus bonum omnes siemper velle, Hic L. I. Eth. cli p. I. Bonum esse, ait, id, quod omnia appetum. Hinc Mendoeta Disp. 6. Met. L. 4. g. 4s. collocat formale bonitatis in perfectione entis in suo
genere, convolante actum appetitus, a. quo denominatur amabile. MUdorae consensum prccbunt Philippus a S. Trinitate P. II i. Summ. Phil. qu. 3.art. 3. Melchior Cornaeus Dis p. a. Met. L. 3. . l. p. 3 i. Sed ut taceam hanc bonitatis notionem . collocatam in conformitate rei cum appetitu, non eueradco seCC undam, nec conse actariorum adeo seracem, ut opus est, ubi ad specialia fiet descens is , certum est eam esse appetitus naturam, ut in bonum cognitum semis per feratur. Bonum ergo, ut prius, se habet ad appetiIum, non vero, ut pollerius. Alii cum AE hrah. Calamio in icrip t. Phil. p. m. 3so. Metero in Metaph. Usuali Div. p. I l .scontendunt formalem bonitatis rationem esse collocandam in consorinitate rei cum voluntate Divina. Nullum est dubium bonum esse, quicquid voluntati convenit Divinae, Quia tamen voluntas Divina sine ratione te nunquam determinat, quae, pranostro concipiendi modo, prior est ipsa determinatione recteque aestimatur eX mensura bo- . .
nitatis, cuivis adjudicata rei; ut prius conci piamus opponet aliquod esse bonum, quam di.
599쪽
CAP. IX. DE PERPECTIONE cere possimus illud esse voluntati Divinae conis . veniens. Alii Bonitatem consistere Munt in nuda convenient ιa, non determinantes quae: d qualis convenientia in censum heic speciatim ve-. nipt; sed hoc non tam explicat bonitatis indo flem dc naturam, sed eam potius obscuriorem reddit. Alii iterum putant bonitatem cina sistere in convenientia unius cum altero: non quidem male, modo hic etiam constaret, qua in re consisteret illa convenientia, quum non quaslibet bonitatem inferat. Neque .praeterea hanc notionem, de bono relativo praecipue formatam, ad -- mittunt, qui generalem bonitatis desiderant ideam. Alii dicunt bonitatem denotare internam rei praestantiam, nobilitatem vel excellentiam; . Alii Convenientiam persectionis rei ad se ipsam, uti aliter. Verum omnes & singulas Philosophorum diversas circa hanc rem enumerare & ex Cuttere sententias, non vacat, nobis dixisse suf- . siciat bonitatem absolvi realitatibus, quibus vel ad tui vel ad aliorum persectiones aliquid ab ente' Confertur, vel conferri potest. Esse hanc bonitatis notionem juitae latitudinis & extensionis docebunt ejus, quas proponere solent Meta-
phy sici, divisiones, iam jam explicandae. I . f. 797 Bonum absolu--Bonum in genere diximuxtum N relati . prirc. , quod habet pefectio-donivuerVri nes, quibus vel ad sui vel aliorum perfectionem aliquid confertur, vel conferri potest. Duplex ergo recte constituitur Bonum, aliud Abolutum aliud Relativum. Illud est, quod gaudet perfectionibus, ceu Pa
600쪽
tialibuς ad sui perstetionem, ceu totalem , editisentibus: Hoc vero dicitur,diorum perfectionem promovendam tendi Hinc quid bonitas absoluta & relativa, utpore boni absoluti & reluivi abstracta, sint. haud obscure intelligitur.
Hac ratione. .Deus non solum ablolute est bo- nu . quatenus possidet Umnes persectioncs abis lolute summas, sed & relative bonus es, qua tenuς hujusvis, a se creati, persectionem promovete intendit. Sic etiam cibus aliquis absolutam habet bonitatem, si persectionibus gauder, 'F quae, ut partiales, requirunIur, 'ad totalem con-1tituendam, vel, ut veteres loqui amant, si na- natural zm habet persectionem inesse debitam: relativam autem bonitatem eidem Cibo eatentis attribuimus, quatenus vitae sustentandre dc
niunt, sunt vel essentiales, vel ac. ti Divisio. cidentales 9. 79io. Est autem ρbsolute bonum, quod habet perfectiones partiales, ad constitue a m totalem concurrentes 3.797. . Quod ergo absoli ite est bonum, in Eden is Scaccidentale recto dispescitur. Illud collocatur in perfectionibus, quibuῖ essentia rei absolvitur. 8 Hoc autem in perfectionibus consistit, quibus accidentalis rei perfectio constituitur. Seu fissentialiter bonum est, quod realitates habet, ad persectionem essentialem constitu-