장음표시 사용
41쪽
Populi Romani viserent. Illic per otium t neque enim ludicris ignari oblectabantur dum consessam caueae, dIscrimina ordinum, quis eques,Vbi ScnatuS,Percontantur, Maertere quosdam cultu externo in sedibus Senatorum:& quinam forent rogitantes , postquam audiuerunt, ea rum gentium legatis id honoris datum quae virtute Scamicitia Romana pnecellerent, exclamant, NULLOS MO
TALI UM ARMIS AUT FIDE ANTE. GERMANOS ESSE ,
digregiunturq; & inter Patres cotidiant. Nero ciuitate Romana ambos donauit, Frisios decedere agris iussit: At illisas pernantibus , auxiliaris eques repente immissus nece Iitatem attulit, captis Caesi sue qui per cacius r stiterant. Eosdem agros postea Ansibarij occupauere, Validior genS, non modo sitia copia, sed adiacentium populorum mis ratione, quia pulsi a Chaucis & sedis inopes , tutum ex si
lium Orabant. Chamavorum quondam ea arua, mox
Tubantum, post Vsipiorum fuit Te, postremum occupata fuisse a Frisijs , nunc maxima parte esse vaCaa: Aderatque iis claras per illas gentes ,& Romariis quoque fidus nomia ne Boiocalus vinctum se rebellione Cherusca iussi 1 Armiaiah referens, mox Tiberio & Germanico ducibus, stipendia meruisse,quinquaginta annorum obsequio. Sed nihil promouit. Auitus inferioris exercitus legatus in publi Cum Ansibarijs respondit, Patienda meliorum imperia. Arbia trium rerum penes Romanos esse, quid darent, quid adi merent. At Boiocalo ipsi promisit daturum se agros: Quod ille ut proditionis pretium aspernatus, addidit, Deesse n
his terra in qua vivamus poteit,in qua moriamur non potest: Atque ita infensis vrimque animis discessum. Illi Bructeros, Tencteros, ulteriores etiam nationes siocias bello Vocabant. Aulius momto per litteras Curtilio Mancia superioris exercitus legato, ut Rhenum transgressus arma a tergo ostenderet, ipse legiones in agrum Tencterum Induxit, excidiu minitans, nisi caussam sium dissociarent. Ιgia
tur absistentibus his, pari metu exterritis Bructeris, δc critem quoque aliena pericula deserentibus, sola Ansibario rum geris retro ad Vsiplos & Tuoaentes Concessiit, quorum terris Cxacti,quum Cattos,dem Cheruscos petissent,err re longo hospites, egeni, hostes, in alieno quod iuuentu ris erat, caeduntur; imbellis aetas in praedam Quisa est. Hic exitus fuit non infimae inter Germanos gentis, cuius tamen reliquias deprehendo apud Ammianum in Iuliano, inter Francos Eadem aestate inter Hermunduros Cattos que certatam magno proelio, dum flumen gignendo sale 1ecundum Sc Conterminum , vi trahunt: super libidinem cuncta armis agendi, religione insita, eos maxime locos Propinquare caelo, precesque mortalium a diis nusquam propius audiri. Inde indulgentia numinum illo in amne illisque siluis salem prouenire, non ut alias apud gentes eluule maris arescente unda, sed super ardentem arborum struem fusa, contrariis inter se elementis, igne atque aquis concreta. Sed bellum Hermunduris prosperum;
Cattis exitio fuit. Iulionum quoq; ciuitas ingens damnupassa est ab igne, qui terra editus villas, arua, vicos passim corripuit, ipsa quoq; Conditae nuper inter ipsos Coloniae moenia absumpst.
GALBA OTHONE, VITELLIO, VEsΡAsIANO ex Tacito, Suetonio, Dione.
Pos: obitum Neronis. conturbata omnia in impe
rio. Turbandi materiam tum exercitibus ad Rh num,tum Ipsis quoque Germanis dedere Romani. Superior exercitus Hordeonium Flaccum spemnebat, senecta Sc debilitate pedum inualidum: Inferioris
42쪽
exercitus legati Cornelius Aquinas Sc Fabius Valerius. C pitonem qui illic praeerat interfecerant, fictone chimine, an turbas coeptantem incertam. At Galli quod duce C. Iulio Vindice propraetore Galbae quem Nero proscripserat, sese ei iunxissent, donati sunt protinus ciuitate 5c in posterum tributi leuamento: Quae res male habuit Treueros, Lingonas, aliasque ciuitates Germanicis exercitibus proximas; crevitque ex eo dolor, quod etiam quibusdam fines adempti sinat. Exercitus vero partim solliciti Sc irati fama recentis aduersus Vindicem victoriae, partim . metu, quod alias partes fouisse crederentur, sese adhuc continebant. Tarde a Nerone desciueriint , hec statim pro GALB A Virginius; qui volueritne imperare dubiu: ferunt tamen ossatum ei a milite imperium. Euocato in Urbem Virginio iam deerat audenibus , dc Contemni se quod tam diu sine consulari legiones ellent coaquerentibus:
donec tandem missi Galbae Virellius adfuit, censeris Viatellii ac ter consilis filius: quod quidem pacandis legionibus sussicere videbatur. Paucis post Kal. Ian. diebus, adferuntur e Belgica litterae, sia perioris Germaniae legi
nes rupta sacramenti reuerentia imperatorem alium flagitare, & quo seditio mollius acciperetur senatui ac Po. Ro. arbitrium eligendi permittere. Moult ea res Galbam, qui idcirco Germanorum cohorrem a Ctesiaribus cilim ad custodiam corpotis institutam, multisque experimentis fidelissimam dissoluit, ac sine ullo commodo remisit in patriam : statuit quoque increbrescentibus Germanicae defectionis nunciis mittere ad exercitu legatos, sed oppressus ab OTHONE occubuit die xv Ianuarii: Interea Inferioris Germaniae legiones solemm Kal. Ian. sacramemto pro Galba adacta sunt,adeo quidem inultae, ut prim ni quintanique saxa in Galbae imagines jacerent; quintadecima & sextadecima legiones nihil ultra fremitum &minas auis, initium erumpendi circumspzxerint. At m
superiore exercitu quarta & duodevicesima legiones ijs dem hibernis tendentes , dirumpunt imagines Galbae; illa protinus, haec cunetanter, & in Senatum populumque Romanum sacramento sese obstringunt. Nocte quae Κalendas sequuta est, Coloniam Agrippinensem excurrens aquilifer quartae legionis epulanti Vitellio nunciae, quid in superiore gestum esset. Subornantur ita a Vitellio res, ut postero die e proximae inionis primat hibernis legatus Fabius Valerius Coloniam Agrippinensem cum equitibus
legionis auxiliariorumque ingressus, Imperatorem UITELLIUM consalutauerit. Exemplum illius secutae sunt eius . dem prouinciae legiones, dc superior exercitus : ardo rem exercitus , Agrippinenses, Treueri, Lingones. Post varia discrimina proficiscitur tandem in Italiam Vitellius cum lecto ex Germanicis legionibus exercitu, nam Rheni ripam plane deserere consilium non crat, irrupturis in Galliam Germanorum nationibus. Succumbit ad Bedria- cum Otho. Victor Vitellius cohortes Batauorum ne quid 'truculentius auderent in Germaniam remisit. Germanorum auxiliariorum corpora fluida Ronnae fluminis auidatas Sc aestus impatientia labefecit. Interea in Oriente V EsPAsIA Nus imperio quod audenti noua expositum videbat, se parat. Ac ita Italia tandem victis Vitellianis rerum potitur. In hisce vero motibus Bataui, Catii, An. r. Germani deficiunt, nacti opportunitatem vindicandi se LAS. in libertatem. Quam ego historiam quoniam P Caeteris Taciti ad res Germanicas cognoscendas illustris est, statui maxima parte ipsius verbis descriptam huic operi inserere. Notari autem in ea velim, Germanias in Belgiaca duas pro totidem prouincijs fuisse, dictasque superiorem prouinciam & inferiorem Batauiam non desertam atque incultam fuisse, sed ciuium copia, Opibus, robore, Virtute insigniter exornatam, quum de reges suOS Jam
ante illa tempora habuerit, & egregiam tunc nobilitatem Ξ
44쪽
quumque iuuentus Batava non tantum auxil11ς cohorta buique peditum atque equitum, sed etiam custodiae corporis Imperatoris fuerit adhibita. M'rum sane expen denti cuncta ista videbitur , Quomodo tam exto utis terrae tractus tot militum examina estuderit, 3c adhuc suffecerit ipse sibi ad cultum agrorum , nauigationeS , mercimonia, etiam, si res ita exigeret,ad tumultus. Et commemo rantur c iidem ab historicis Romanis loca a legionibus suis cohJrcibusque aut alis ad Rheni ripam in sena, Caete ris praeteritas , vel quia sua potissimum nouerunt, Vel ta dio barbarorum nominum: sed lectoris est praeter illa concipere animo sedes indigenarum in agris, municipijs, P gis , villis , nauibns , silvis. Cogitare Caninefatam gentem palltem agri Bataui possedisse. Insulae partes duas fuisse, inferiorem unam atque Oceano vicinorem : alteram superiorem; & in utraque cohortes Romanas. In inferiore Batauia fuisse Duarum cohortium hiberna haud procul Oceano.
Osta plura. Quae quidem omnia sublimioribuslOCIS, & congestir terrae ad experimentum altissimi Oceani aelius exaggeratis, structa fuis se, etiam hodie testandur ruinae.
In superiore vero Batauia , quae ob viciniam legionum Germanacarum tutior habita fuit, fuere Batavodurum , ubi castra secundae legionis. 9rinnas , ubi Cohortium alarumque castra. Vada. e renatisret , ubi hiberna decimae legionis. IV alia, ad naves exstrue11d S. Et extra insulam Opidum Tatauorum.
Iamin GERMANIA INFERIORE Occurrunt,
'tera castra, hiberna legionum quartae & qitatae. G Idaba,
Novesium , ubi sita legio XIII. Aycibo iam, ubi hiberna unius alae. Colonia Agrippinens; & non procul ab ea vicus Mar-
Bonna , siue castra Bonnensia, in quibus hiberna primae legioni S. In SUPERIORE GERMANIA imprimis Occurrir,
Atque haec quidem ex sola ista Taciti narratione: cui idci Co etiam pinacem adiunxi muS : Leguntur & pagi quidam Germanoram , & loca alia innuuntur haud obscure , sed nos ea, quia situs non designabatur, i omisimus. Batavi ergo, donec trans Rhenum agebant, pars Cattoram fuere; cuius rei argumentum hodieque sunt , Batenh ἰφen, Badden etiam, & Batoberga, ad Adranam flumen; postea seditione domestica pulsi, extrema Gallicae orae vacua cui roribus , simulque insalam inter Vada sitam occupauere, quam mare Oceanum a fronte, Rhenus amnis tergum ac latera circumluit; nec opibus Romanis neC societate va lidiorum attriti, viros tantum armaque imperio miniis bant , diu Germanicis bellis exerciti, mox aucta per Britanniam gloria, transmist1s illuc cohortibus, quas vetere instituto nobilissimi popularium regebant. Erat & domi delectus eques, pr cipuo nandi studio, arma equosque retinens, integris turmis Rhenum sueta perrumpere. In
his Iulius Paullus & Claudius Ciuilis , regia stripe multo Caeteros anteibant. Sed Paullum Fonteius Capito falso rebellionis crimine interfecit. Iniectae Civili post quinque δc viginti annorum in castris Romanis militiam, catenae et missusque ad Neronem , & a Galba absolutus , sub Vitellio rursus discrimen adi t, flagita: ite supplicium qua Romanorum exercitu. Inde causta irarum, spesque
45쪽
rer bene gerendae ex turbato Romano imperio.
βλι Civilis Iulius Bri, Verax Clau-Hunc Agrippinenses primo re- gantinus, dius rum motu deprehcnsum in sua inuisua a- Ri
ciuitate , honorate custodierant. uuncula,m- .cur.
Idem paruulus adhuc post GH- fensusque.
ta Capra Retara, aliquot captiuos saetitis iaculi κepuεrilibus con - ir; poctia cum matre obses apud Agrippinenses Sed Civilis, ultra quam barbaris iblitum, ingenio sol lers, dc Sertorium se aut Hannibalem ferens, simili oris dehonestamento, veritus ne sibi obuiam iretur, si a populo Romano palam desciuisset, Vespasiani amicitiam, studiumque partium praetendit. Igitur discidij certus, Occultato interim altiore consilio, certa CX euentu judicatu-TUS, nouare res hoc modo coepit. Iussu Vitellij Batauorum inuentus ad delectum vocabatur; quem siuapte natura grauem, onerabant ministri auaritia ac luxu, senes aut ii calidos conquirendo, quos pretio dimitterent: rursiis impuberes , sed forma conspicui & est pleri sique procera pueritia ad stuprum trahebantur. Hinc inuidia, SI com positi seditionis auctores perpulere ut delechum abnuerent. Civilis primores gentis & promptissimos vulgi spe-
cie epularum sacrum in nemus vocatos, ubi nocte Jc vino incaluisse videt, a laude gloriaque gentis orsus , iniurias& raptus, & taetera seruiti, mala, Composita ad mouendos animos oratione enumerat, Ostenciitque, dum alij Vespasianum,alij Vitellium fouent. patere Batavis locum adae sus utrumq;. Magno cum adsensia auditus, patrio ritu, &ditis exsecrationibus uniuersos sacramento adigit. Misti ad Caninefates qui consilia sociarent. Ea gens partem insulae colebat, origine, lingua, Virtute, par Batavis; num ro solo inferior. Mox occultis nuntijs pellexit Britannica auxilia,Batauorum cohortes, misias in Germania, ac tum Moguntiaci agentes. Erat autem in Caninefatibus stolidae audaciae Brinio, claritate natalium insigni. Pater eius multa hostilia ausiis, Cati Caligulae expeditionum Ge manicarum ludibria impune spreuerat. Hic ipso rebellis familiae nomine placuit, impositusque scuto, more gentis, & sustinentium humeris vibratus, dux delIgitur. Si tim vero accitis Frisijs s Transrhenana gens est duarum cohortium hiberna ad Rhenum, uti opinor, sita, pro ximo Oceano occupato irrumpit. Nec praeuiderant imp tum hostium milites; nec si praemidissent, satis virium ad arcendum erat. Capta igitur, direpta, & incensa castrat Dein vagos & pacis modo effusis lixas negotiatoresque Romanos inuadunt. Simul excidijs castellorum immin bant ; quae a praefectis cohortium incensi sunt, quia defendi nequibant. Signa vexillaque, & quod militum erat, in superiorem insulae partem congregantur, duce Aquilio primipilari; nomen magis exercitus, quam robur. Quippe viribus ut ante deximus cohortium abductis, Vitellius e proximis Nerviorum Germanorumque pagis segnem numerum armis onerauerat. Ciuilis dolo grassandum ratus, incus auit ultro praefectos, quod castella deseruissent; se cum cohorte cui praeerat , Caninefatem tumultum
compressivum : illi sua quisque hiberna repeterent. Subesse
46쪽
Subesse fraudem consilio, Sc dispersias cohortes facilius Opprimi, nec Brinionem ducem eius belli, sed Civilem eis e patuit ; erumpentibus paullatim indicijs, quae Gemmani , laeta bello gens, non diu occultauerant. Vbi insidiae patefactae sunt, ad vim transgressius, Caninefates, Frisios, Batavos proprijs cuneis Componit. Directa exaduerso acies, haud procul flumine Rheno, & obuersis in hostem nauibus, quas incensis castellis illuc appulerant. Nec diu certato , Tungrorum cohors Igna ad Civilem transtulit , perculsique milites improuisa proditione a s cijs hostibusque promiscue caedebantur. Eadem etiam
naurum ratio fuit. Pars remigum e Batauis,tanquam im
peritia, ossicia nautarum propugnatorumque impediebant a mox contra tendere, & puppes hostili ripae obiicere; ad postremum gubernatores centurionesque, nisi ea dem volenteis trucidarer donec Vniuersa quatuor &Viginti nauium classis transfugeret ad Civilem, aut caperetur. Clara ea victoria in praesens; in posterum usui: armaque & naues quibus indigebant, adepti, magna per Germanias Galliasque fama, LIBERTATIs AUCTORES VINDICES VE celebrabantur. Germaniae iugi Romani pertaesiae misere statim legatos, auxilia offerentes. Ciuilis vero Galliarum societatem arte doli que adfectabat, captos cohortium praefectos suas in ciuitates remittendo; cohortibus abire an manere mallent, data potestare. Manentibus, honorata militia, digredientibus, spolia Romanorum offerebantur. Simul secretis sermonibus admone bat malorum quae tot annis perpelli fuerant. Mi seram seruitutem fati pacem vocari e Batavos quanquam tri
butorum CXperi , arma contra Communes dominos CC-
pille. Sic ille in Gallias Germaniasque intentus, si dest,
nata prouenissent , validissimarum ditissimaru inque nationum regno imminebat. At Flaccus Hordeonius, primos Ciuilis conatus per dii simulationem aluit: ubi au-
tem expugnata castra, delatas cohortes , pulsum Batauorum insula Romanum nomen trepidi nuntii ad ferebant,
Mumium Lupercum legatum is duarum legionum hi bernis praeerat) egredi aduersiis hostem jubet. Lupercus
legionarios e praesentibus, Vbios e prorimis, Treverorum equites haud longe agentes raptim transmisit, addita Batauorum ala, quae jampridem corrupta, fidem simulabat, ut proditis in ipsa acie Romanis , majore pretio fugeret. Captarum igitur cohortium signis circumdatus Cluilis, ut suo militi recens gloria ante oculos, & hostes memoriaesadis terrerentui, matrem suam 1broresque, simul omnium conjuges parvosque liberos constitere a tergo jubet, hortamenta victoriae, vel pulsis pudorem. Vt Virorum Conatu, feminarum ululatu senuit mi es, nequaquam para legionibus cohortibusque redditus clamor. Nudauerat sinistrum cornu Batauorum ala transfugiens , statimque se in legiones Romanas verterat: sed legionarius miles quanquam rebuS trepIdis, arma ordinesque retinebat. Vbiorum Trevirorumque auxilia foeda fuga dispersa totis campis palabunda aufugiunt. Illuc ergo incubuere Germani. Et fuit interim effugium legionibus in castra quibus Veterum nomen est. Praefectus alat Batauorum Claudius Labeo Opidano certamine aemulus Ciuili, ne interfectus inuidiam apud populares, vel si retineretur semina discordiae praeberet, in Frisios auehitur. Iisdem diebus Batauorum & Caninefatium cohortes quum a Vitellio reuocatae in urbem pergerent, missus a Civile nuntius medio fere itinere adsequitur; mponit patriae statum, monetque Ut communem .popularium Caussam agant. Illae
re intellecta, protinus a Flacco legato & pretium itin ris donatiuum, & duplex stipendium, & augeri equi tum numerum, promissa a Vitellio, postulabant; non tamen ut adsequerentur, sed caussam seditioni. Et FIaccus multa cocedendo nihil aliud effecerat,qua ut acrius exp
47쪽
scerent quae sciebant negaturum. Spreto Flacco inferiorem Germaniam petiuere , ut Civili iungerentur. HorGeomus, qui MOguntiaci agebat,adhibitis tribunis centurionibusque, consultauit , num obsequium abra uentes Vi Coerceret. Mox ignauia& trepidis ministris , quos ambiguus recentium auxiliariorum animus , Sc subito delectu 1 uppletae legiones augebant, statuebat continere intra castra militem. Dein poenitentia & arguentibus ipsis qui
suaserant, tanquam secuturus , scripsit Herennio Gallo legionis primae legato qui Bonnani obtinebat, Vt arceret transitu Batavos, se cum exercitu tergis eorum haesurum.
Et opprimi poterant, si hinc Hordeonius , inde Gallus,
motis utrimque copirs medios clausissent. Flaccus omisit inceptum , alijsque litteris Gallum monuit, ne teneret abeuntes. Vnde suspicio, sponte legatorum excitatum bellum, cunctaque q uae acciderant, non inertia militis ne- que hostium vi, sed fraude ducum euenisse. Bataui equi tes quum Cararis Bonnensibus propinquarant, praemisere qui Herennio Gallo mandata cohortium exponerent,
Nullum sibi bellum aduersus Romanos , pro quibus tomties bellassent: longa atque irrita militia fessis, patriae a que oti j cupidinem esse: Si nemo obsisteret, innoxium iter
fore; sin arma occurrant, ferro viam inuenturOS. CO tantem legatum milites perpulerant, fortunam praelii experiretur. Tria millia legionariorum, δc tumultuariae Bel garum cohortes, simul paganorum lixarumque ignaua sed procax ante periculum manus omnibus porti S erum Punt , Vt Batauos numero impares circumputidant. Illi Veteris militiae memores, in cuneis congregantur, densi Undique, dc frontem tergaque ac latus tuti. Sic tenuem Romanorum aciem perfringunt. Cedentibus Belgis, pellitur legio, de vallum portasque trepidi petebant: Ibi plurimum cladis , cumulataeque corporibus fos : nec cederantum Sc vulneribus, sed ruina, & suis plerique telis im
teriere. Uictores Colonia Agrippinensium vitata, nihil caetero in itinere hostile ausi, Bonnense proelium excusabant, tanquam petita pam,postquam negabatur, sibimet ipsi consuluissent. Ciuilis aduentu veteranorum cohortium iusti iam exercitus ductor, sed consilij ambiguus, Scvim Romanam reputans, cunctos qui aderant in verba Vespasiani adigit. Mittitque legatos ad duas legiones,quae priore acie pulsae in Vetera castra concesserant, ut idem fata cramentum acciperent. Sed resiponsam ei redditur, Romanos neque proditoris neque hostium consilijs uti: esse sibi Vitellium principem,pro eo se fidem & arma usque ad supremum spisitum retenturos, proinde perfuga Batauus
arbitrum rerum Romanarum ne ageret, sed meritas sceleris poenas exspectaret. Quae ubi relata Civili, incensus ira,
uniuersiam Batauorum gentem in arma rapit. Iunguntur
Bructeri Tencterique , dc excita nunti, Germania, ad praedam & famam. Aduersus has belli concurrentis minas legati legionum Mumius Lupercus &Numisii is Rufus vallum murosque firmabant. Procestria quoque dc quae praeterea longae pacis opera, haud procul castris in modum municipii exstructa fuerant, siubuersia, ne hostiabus usui forent. Sed parum prouisum,Vt annona,allaeque copiae in castra conveherettur: rapi illa permisere. Ita paucis diebus absi1mta simi, quae aduersus necessitates in longum suffecissent. Ciuilis medium agmen cum robore B tauorum obtinens, utramque Rheni ripam qUo tr Ulentior visi a foret, Germanorum catervis Complet, adsultat te per Campos equite. Simul naues in aduersum agmen agebantur. Hinc Veteranarum Cohortium signa, inde de
promtae si uis lucisque ferarum imagines, ut cuique mos est, iuxta belli ciuilis externique facie obstupefecerant Obsessos. Spem quoque oppugnantium augebat amplitudo valli, quod duabus legionibus situm, vix quinque arm rorum millia tuebantur .Pars castrorum leuiter adsurgens, Pars
48쪽
pars aequo adibatur, quippe illis hibernis obsiden Germ
nias Augustus quii castra metaretur, satis crediderat, neque unquam id malorum futuru duxerat, ut oppugnatum legiones Romanas ultro venirent Germani. Batavi Transrhenanique quo discreta virtus manifestius sepectaretur, sibi quaeque gens consistunt, eminus lacessentes. Admotae etiam machinae. Trustra: Desperata ergo vi Verrere oppugnatores consilium ad moras, haud ignari, paucorum inesse dierum alimenta. & multum imbellis turbae. Fla cus interim cognito castrorum obsidio, δc mitiis per Gai lias qui auxilia concirent, lectos Moguntiaci legionibus Dillio Voculae duodevicesimae legionis legato tradit, ut quam maximis per ripam itineribus Celeraret. Illi Bon
nam, hiberna primae legionis, inde in Coloniam Agrippi
nensem , postea Novesium venerunt, ubi tertiadecuna legio ipsis Coniungitur: Netque ausi ad hostem pergere, Geldubae castra fecere. Pars in proximos Gugernorum pagos, qui societatem Civilis acceperant, praedatum ducti a Vocula; pars cum Herennio Gallo permansit, eademque leui certamine ob nauem frumentariam, quam vado haerentem ad se Romani Germanique trahere studebant, in ferior, iram indignationemque in legatum vertit. At Ciuilem immensum uniuersa Germania extollebat, societa te nobilissimis obsidum firmata. Ille ut cuiq. proximum, vastari Vbios Treverosque, & alia manu Mosam amnem transiri iubet, ut Menapios Sc Morinos, 'c extrema Galliarum quaterent. Aetie utrobique pLedae: infestius in Vbiis, quod Germanicae Originis , eiurata patria Romano no mi ne se Agrippinenses vocarent. Geta cohortes eorum in vico Marcoduro incuriosius agentes , quia procul ripa aberant. Nec quieuere Vbij quo minus praedas de Germania peterent,primo impune; dein circumuenti sint. Contusis Vbijs grauior & successu rerum ferocior Civilis ob sidium legionum urgebat, intentis custodiis ne quis o
cultus nuntius venientis auxilij penetraret. Obsessii strenue se defendere, Batavis ossicere. Ciuilis omissa expugnandi spe ad blanditias conuertus, nuntijs & promissis fidem legionum conusilere instituit. Interea auxilia e Gallia a Vitellio aperte desciscunt. Veteranus Hordeonio Flacco instantibus tribunis inuitus iurat in verba Vesoasiani. Mittitur Alpinus Montanus ad Civilem, ut absiste rei bello, neue externa armis falsis velaret: Si Vespasianum iuuare adgressus foret, fatisfactum iam coeptis. Ad quae Civilis primo callide: post ut vidit Montanum praeferocem ingenio, paratumque ad res nouas , oratione flexum sed meliora referre iussum, dimittit. Ille ut irritus legationis redi t. caetera dissimulans , quae mox erupere; postea enim cum Tutore & Classico Se C x I I I Trevirorum Senatoribus transiDista Rheno ad Germanos defecit. CiuiliS parte copiarum retenta, veteranas cohortes Jc quod e Germanis maXime promptum aduersus Voculam exercitumque ejus mittit, Iulio Maximo & Claudio Victore so- rotis suae filio ducibus. Rapiunt isti in transitu hiberna alae Asciburgij sita; Tentauit interim Civilis legionum ad
Vetera Obsessarum animos, tanquam perditae apud Roma nos res, & suis victoria prouenisset. Irtitati obsess,erumpunt. Ac forte Civilis lapsu equi prostratus , didita per
Vtrumque exercitum fama vulneratum aut interfectum,
Immane quantum suis pavoris, hostibus alacritatis indiderit . Obsessi impedimenta legionum cum imbelli turba Novesium mittunt, ut inde terrestri itinere frumentum, cuius si imma in castris penuria, adueherent, nam flumine hostes potiebantur. Ciuilis Geldubam capit. lox haud procul Nouesio equestri praesto prospere certat. Legionari j Hordeonium protractum e cubili etiam post dona tiuum acceptum nomine Vespasiani, interficiunt. Interfecto Hordeonio, commeavere nuntij inter Civilem Classi sicumque, praefectum alae Trevirorum. Nec multo post
49쪽
deficiunt a Romanis Iulius Tutor & Iulius Sabinus, ille Trevir, hic Lingon; T utor ripae Rheni a Vitellio praes
chus, Sabinus super insitam vanitatem, filsa stirpis gloria incensus, frustra eos reuocante Vocula: qui irrita consilia sua videns, Novesium concedit. Quo per Longinuas Gabiici iussa occisio, legatisque vinctis, eo flagiti j ventum est, ut erercitus Romani pro imperio Galliarum iurarent.
Obie si ad Uetera post longam & foedam famem missis ad
Civilem legatis vitam orant: neque aliter preces admista, quam si in verba Galliarum jurarent. Iurauere sed Criulis, neqNe se neque quenquam Batauum in verba Galliarum adegit, filias Germanorum opibus, &, si Certandam de posse sione rerum foret, inclytus fama, & potior. Murmus Lupercus legatus legionis inter dona missus Velle dae Virgini nationIs Brucherae quae late ea tempestate populis imperitabat. Sed ille in itinere interfectus. Cohortium, alarum, legionum hiberna, submersa cremataque, ijs tantum relictis quae Moguntiaci ac Vindonisse 1ita erant. Legio xii cum auxili)s simul deditis a Nouesio in Coloniam Trevirorum transgriai Jubetur, praefinita die intra quam castris excederet: Eam ducit Claudius Sanctus esto sus oculo, dirus ore, ingeni odebilior. Miscet se ei altera legio, desertis cincis Bonnensibus. Quacumque iter faciebant , procurrerates CX agris tectisque homines , & Va dique effulsi, insolito sipechaculo fruebantur captarum legionum. Moguntiacum jam pridem, Colonia Agrippinensis nuper in belli societatem venerant, conuisis signis Romanorum. Quorum 1bcietate auctus Ciuilis proximasci ultateS adfectare, aut aduersantibus bellam inferre statuit. Occupatis ergo Sunicis & iuventute eorum per c
hortes composita, Tungros δc Nervios inuasit, frustra obsistente Labeone, qui pontem Mosiae fluminis antecep rat. Dedunt se Bethasi, & Nervii. Interea Iulius Sabinus Caesare se salutari per Gallias iubet. Rhemi obsistunt,
dc mi sis legatis in commune consultant, libertas an pax placeat ξ Nec desulit ab urbe vires, Legiones victrices v I&xv I, Vitellianarum una & vicesima; E recens co scriptis secunda , Peninis Cochianisque Alpibus , pars monte Graio Petilio Ceriali traducuntur: x Iu legio e Bri tannia, Tertia Sc Prima ex Hispania accitae. Huius venientis exercitus fama Galli suopte ingenio ad mitiora incl1nantes , frustra instigante Tallio Valentino, scripsere ad Treveros, ut abstinerent armis,impetrabili venia, & par tis deprecatoribus si poeniteret. Neque inter rebelles pro
periculo consilia, dissidentibus inrer se ducibus. Ciuilis
auia Belgarum circuibat, dum Claudium Labeonem c Fere aut exturbare nititur. Classicus segne otium trahens
Velut parto jam imperio fruebatur. Sabinus latebat. Tutor in eo segnis, quod non maturai superiorem Germaniae ripam & ardua Alpium praesidi js claudere, legionesque transitu prohibere. Atque interim una & vicesima legio Vindonissa per Helvetiam, cohortes auxiliariae duce Sextilio Felice per Rhaetiam irrupere. Accessit & ala Sin gularium , cui praeerat Iulius Briganticus sorore Civilis
genitus, inuisus auunculo infensusque. Tutor Treviroriam Copias recenti Vangionum , Caracatium , Tribocorum lectu auctas, veterano pedite atque equite firmauit,
atque ita vitato Moguntiaco Bingium concessit, fidens loco, quia pontem Nauae fluminis abruperat: sed incursiucohortium quas Sextilius ducebat ,& reperto Vado pro ditus fugatu1que est. Petilius Cerialis Moguntiacum cum
exercitu ut venit, erexit spes Galliarum, tanta animositate,
ut delectus per Galliam habitos in ciuitates remiserit, ac nuntiare jusserit, sufficere imperio leg1ones. At Civilis &Classicus ubi pulsum Tutorem, caelos Treveros , cuncta
hostibus prospera accepere, mouent Valentinum crebris nuntijs ne summae rei periculum faceret. Cerialis contra
dis in Mediomatricos qui breuiore itinere legiones in hostem
50쪽
hostem verterent, contracto quod erat militum Mogun- equites Novesium a Ceriali praemissos , secundum prae-rraci quantumque secum transuexerat, tert1js castris Rigo lium fecit. At Cruilis post malam in Treuiris pugnam
dulum venit, quem locum magna Treverorum manu V reparato per Germaniam exercitu apud Vetera consedit, lentinus insederat, montibus. ac Mosella amne septum, tutus loco: & ut memoria prosperarum' illic rerum au-S addiderat fossas Obicesque saxorum. Nec deterruere ea gescerent Barbarorum animi. Secutus est eodem Ceria
munimenta Romanum ducem, quo minus peditem per- lis duplicatis copijs, aduentu secundat & xv I & x 1 v le rumpere iuberet: Felix ea pugna Ceriali fuit: qui Valenti gionum : cohortesque & alae jampridem accitae post Vi-iano cum nobilissimas Belgarii capto, postridie Coloniam choriam properauerant. Ciuilis aggerum moliendorum Trevirorum ingreditur; ubi legiones nuper deditas ve- fluuiorumque coercendorum gnaras, obliquam in Rheniam lacrymis & silentio poscentes. recipit, edicitque per num molem obijcit,ut ejus oppolitu reuolutus amnis Romanipulos, nequis in certamine iurgiove seditionem com manis superfunderetur. Ea loci forma incertis Undis subinmilitoni objectaret. Mox Treverorum & Lingonum ani- dola Romanis aduersa fuit, onustis lorica & armis, mos oratione componit. Eum nihilo secius Ciuilis & nandique pauidis. At Germanos fluminibus suetos i Classicus sollicitant in partes suas, oblato etiam, si vellet, uitas armorum & proceritas corporum attollebat. Pa- Galliarum imperio: addentes,si praelium mallet,ne id quia gnatum tamen, sed iniquo certamine; Postera luce ite-dem se abnuere. Placuit rem armis committere. Classicus rum ad arma itum: compositae acies. Pugnantes Romam media acie Vbijs Lingonibusque data, dextro cornu co- nos Bructeri e mole quae In Rhenum educta fuerat transsi hortes Batauorum locat, sinistro Bructeros Tencterosque: natantes initio turbauere; sed suggestione porfugae cuius ita in Cerialem ducit Treuiris agentem. Perrupta ex im- dam Bataui restituti , Germanos Rhenum fuga peteropPOuito legionum castra, fusi equites ; medius Mosellae coegere. Ac debellatum eo die fuisset, si Romana elassis ulteriora Trevirorum Coloniae nectit a Clas11co sequi maturasset. Ciuilis Chaucorum auxiliariorum ad-mseuus. Sed collecto mox animo ac milite Cerialis fugat uentu confirmatus, deseruit Vetera castra, neque ausus no tes , castraque ipsorum eodem die capit exscinditque. Opidum Batauorum armis tueri aptis quae ferri poterant, Moti nac victoria Agrippinenses Orabant auxilium, OG- caeteris iniecto ignian insulam,transmis Vahali conces- rebanistae uxorem dc sororem Civilis , & filiam Classici, Ut, quod sciret,deesse Ceriali naues esticiendo ponti, neq* eiacta sibi pignora Iocietatis : Gil persos quoque indomi- exercitum Romanum aliter transmissurum. Utque tuus ermanos trucidaizere, Sc Ciuili cum cohorte integra tior esset in insula, protinus molem a Druso Germanico ex Chaucis Frisijlque J olbiaci agente in finibus Agrippi factam, qua ille Rheni aquas uno continuoque alueo VO'nensium, ipsi nihilo secius largis epulis vinoque sopitos Iutas, ac sub initium agri Bataui prono cursu In Galliamermanos clausis foribus igne iniecto cremauere. Interea resentes coegerat in dexterum alueum inque fossam a se Clanis Britannica quae Bara utS imminebat, maxima parte actam decurrere, diruit. Disiectis autem hoc modo ijs in pressa est a Caninefatibus, aut capta. Iidem Nervio- quae morabantur, rediit ad veterem suum cursum amniS,rum multitudinem sponte commotam Vt pro Romanis & Vahalis profundiore tunc alueo volutus, insulam Ba-D Uum capesseret , fudere. Clasticus quoque aduersei tauorum reddidit munitiorem : Ac dexter alveus abactis