장음표시 사용
191쪽
is3 R A P Η A E Llaretur, ea rerum omnium antiquarum peri tia , ut quidquid ab eo hoc in genere prolatum sit , id & maximam auc oritatem ha heat, & ceterorum omnium opinionibus jure sit anteponendum . Idem testatus est Ianus Vincentius Gravina , qui in eo libro, quem de originibus juris civilis scripsit, nihil certi de celeberrimo illo Legis I egiae fragmento , quod in arce Capitolina custodi. tur , sibi constituendum ei se arbitratus es , nisi ante per epistolam Fabret tum Romanae antiquitatis oraculum sic enim cum vocat consideret: cujus mox sentcntiae ita acquievit, ut, omni illico deposita formidine , monumentum illud contra nonnullorum opinio .nem , qui ipsum in suspicionem vocaverant , 8c sincerum esse dixerit , N. luculenter illustiarit. Extant in eo libro tum Oravinae, tum Fabretii epistolae summo lepore conscriptae . Sed jam de aetate illa aliquid dicendum , quam Romae transegit, poliquam illuc a Gaspare Carpineo Cardinali Innocentii XI Pontificis vices in urbe gerente . ex Urbini
procuratione evocatus , praeter: celera mune
ra , de quibus supra diximus i sibi devianda-
192쪽
a , sacrorum etiam coemeteriorum curam suscepit. Ex quo sane munere tantam vola, ptatem Fabret tus cepit , quantam ex ceterorum omnium procul atione nunquam antea
expertum se esse fateretur. Hoc sane & cum ingenio suo mirifice congruere videbat , S ad antiquitatem studiosius investigandam incredibilem opportunitatem offerre cognoscabat. Nihil autem cum studiis antiquitatis conjunctius quam haec ipsa coemeteriorum
Procuratio , quibus cum pauca vix alia monumenta de antiquitate , nulla certe de dignitate ac religione contendunt. Horum siquis accuratam descriptionem cupiat , Antonium Bosium eonsulat, qui iis de coemeteri s omnium accuratissime scriptit. IIaec ipsa Ioca lustravit Hieronymus , adolescens Romae cum esset, & Donato praeceptore rhe- Oricae Operam daret, eorumque exactam in suis operibus descriptionem reliquit. Haec igitur caussa fuit , cur Fabretius tantam ex hujus muneris procuratione Voluptatem ex periretur. Neque vero impar voluptati fructus respondit. Etenim & veteribus monumentia, quibus ea loca praecipue abundὀBI,
193쪽
Iso R A P H A E Leffodiendis, & intimis terrae partibus assidue perscrutandis non modo pulcherrimis cognitionibus auctus est, Verum etiam rara multa atque singularia deprchendit, quibus deinde tanta historiae Iux est allata , quod eum ex
ejus operibus universis , tum praecipue ex inscriptionum libro cognoscimus. In eo enim plusquam CCCC. vetera monumenta expressa exhibentur pene omnia ab eodem ex sacris.coemeteriis effossa, quorum cum nullum vulgare sit, tum multa adeo sint singularia, ut inter antiquitatis praesarisItina recenseantur .. Coemeteriorum curam per triennium exe
cuit , monumentisque omnibus , quae hinc es- foderat , facta a Cardinali Carpineo potestate , potitus est : hanc vero collectionem auinxit deinde partim indultria sua, partim amiacorum liberalitate , multa etiam sibi pecunia comparavit, ac tum praesertim cum Latium omne obire est aggressus . Qua in Latii per- histratione, quid antiqvjtatis cognoscendae cupido possit est animadversum . Etenim haz ana abreptus ita itinera omnia peragebat ut solus equo sidens uec frigoris rigore, nec stiis ariuoribus , nec viarum asperitat , n
194쪽
PA BRETTVs I9r imbrium saepe decidentium copia deterreretur , quominus loca Latii universa circumiret ; oppida, vicos , vias investigaret; circas , theatra , fana, reliquias denique antiquitatis omnes diligentissime persequeretur pinscripta marmora, si minus aut coemendi, aut asportandi copia fieret , diligenter exseris
heret; singula vero tanta cura delinearet, ut vix a perito geometra accuratius fieri potuerit . Atque in hac peregrinatione ita hominem nunquam ardor animi defecit, ut audacior etiam , quam consueVerat, saepe vissus sit. Neque enim illa abditissimos nem
rum recessus adire, invias montium latebras penetrare tantummodo audebat, verum etiam inaccessas rupium altitudines , immanesque ruinderum moles conscendere , atque intima ter-Tae loca pervadens pene collabentes ' sornuces subire , atque iii iis summo cum periculo diu multumque delitescere . Hinc factura est , ut omnes Latii partes penitus explora ias haberet, ipsumque Latium seriptis illus rare aggrederetur. Hoc tamen opus, cujus
incredibilis expectatio in litteraria republica aderat excitata , frustra ab cruditis viris de-
195쪽
sideratum est. Etenim, quod morte interceptus supremam ei manum non potuit Fabretius imponere , opus apud heredes delituit,
neque unquam publici juris est sactum. Neque hic illud praetereundum . quod idem do
equo illo suo narrare solebat , quo vectust Latii partes omnes circum ivit. Assuetus enim ille lieri jussit consistere ubicunque aliquid appareret, quod antiquum vi daretur , longo. usu electus nihil jam animadvertendum occurrebat , de quo non is statim ultro consissens dominum moneret; illudque addit, multa , quae certe imprudens praeteriisset, equo monitore se detexisse . II ino vel orem huno suum eruditum vocare , de litteraria republica bene meritum , antiquarium extra muros, cui ita antiqua omnia subolerent , ut quem admodum canis venaticus seras, ita ille monumenta vetera Odoraretur. Haec cum jocans Tabretius amicis suis significasset, cumque ab iisdem Marco Polo celeberrimo illo viro , qui totum pene orbem peragravit, a quia Sassunt laretur , eodemque nomine per jocum vocitaretur inc de re epistolam idem vernacula sermono conscripsit quae venustato
196쪽
PA BRETTus .as ae lepore suo maximis laudibus celebrata est Sed quod Latii veteris opus neque ab eo. ἡ neque ab heredibus unquam palam factum fuerit, non idcirco nihil extat memoriae pr ditum , ex quo Fabrettum hominem illius. provinciae peritissimum cognoscamus. Nam post ejus mortem Sc a sociis Academiae Cortonensis Latii tarkeriani emendatio est edita ab eodem Italico sermone summa eruditione conscripta Sc opus illud de aquis N aqua ductibus celeberrimum memoriae proditum , in quo. certe ostendit partem Latii esse nubiam , quam is non diligentiissime perlustraverit , viam fi monumentumque nullum, quoa non sagacissime sit persecutus. Atque ut ne
de tam praeclaro opere. una mentio fiae,
gratum me lectori iacturum existimo , si persiimma capita breviter hujusce: libr. ordine ει
atque rationem expediam . Tres igitur dis. sertationes, ut Vocat, hoc opus complectituri, quarum prima , quam Lucio Traguriensi inscribit, contendit auctor , Alexandrinari. aquam , de cujus origine vehementer inter se scriptores dissentiunt, ex quodam loco derivari. , qui prore fluvii Osae caput cernit
197쪽
I94 It A A E Lan ea via , quae in bivium desinens Romarroficiscentes hinc Praeneste, inde Labicum
perducit. Addit etiam arcuatum opus illud. cujus adhuc plurima rudera passim per Romanum agrum dispersa conspiciuntur, quae multarum aquarum ductus suilla ad ea usque tempora eruditi existimaverant , hoc unam Alexandrinam aquam Romam induxisse . AD fert etiam tabulam sepulcri, quod Alcxandro Severo prope huius aquae fontes suit constitutum ; ex quo etiam eruit, eam aquam illam esse , quam in balneorum usum idem Imperator Romam deducens Alexandrinam de suo nomine nominari jussit. In altera vero dissertatione sontes ostendit, unde aquae
Narcia & Claudia deducobantur , Viamqtin illam per quam Roma & Tibure proficiscentibus, Valeriam vetus Latii oppidum iter
erat; tum veterem semitam demonstrat, per
quam ex Valeria via Sublacum divertebatur . I anc ille dissertationem Cardinali Carinpineo inscripsit, viro temporibus illis cum litteratorum omnium , tum Fabretri in primis patrono eximio. Tertia denique ceterarum
R idarum , quas viginti apud veteres sum
198쪽
PA BRETTUS 1 3 compertum est, & sontes persequitur, Zc ductus exhibet : ibique , oblata occasione , deviis antiquis loquitur, earumque suum atque amplitudinem solertissime investigat , atquci patefacit. Hac ille dissertatione Iulium Monte vecchium alloquitur, quem amicorum omnium dicit antiquissimum. Hoc sane opus, quo nihil ad Frontinum illustrandum accommodatius ci ut primum ab eruditis hominibus tam in Italia, quam extra Italiam perlestum
est, tantam statim Fabretto eruditionis famam conciliavit , ut nemo ex eo tempore antiquitatis amator Romam Venerit, qui non Fabret tum inviseret , cumque eo amicitiam
inire studeret. Verum hujusmodi opus, quod tantam Fabretto laudem peperit , idem ipsi
molestiarum maximarum origo , contentionumque gravissimarum caussa extitit . Cum
enim in eo libro Iacobi Gronovit sententiam de veteris Algidi, viaeque I, atinae situ Fa-
i Videndus omnἰno est Ioannes Polentur in notis ad ,
Frontinum p. 297. editionis Patav. , auo in laco repre hendit Fabretium . quod is Theoremata Benedicti Castellii de mensura aquatum suentium FrontIno nota atquct perspecta sutile silco putaverie. Vid. etiam volumen I. auste operis Pag. assa
199쪽
Brettus exagitasset, cumque ab eodem per i peram Livium multis in locis emendatum e stedixisset, adeo in se hominis sororem con-.Vertit, ut nihil contumeliarum sit, quo non ab eodem fuerit appetitus. Etenim libro si tim edito , quem Responsiones ad Raphaelis Fabratti capillationes injuriosius inscripsit , ita
in adversarium invectus est suum , ut homi nem ad alterum opus conscribendum impi Ierit, in quo ne io utrum magis mirari eruditionis copiam, an maledictorum acerbitatem debeam vituperare . Sed operae pre
sum est libri ordinem subtexere, ne cum d di doctissimis viris scribimus . strichi in nimis quaci
utiliora sunt exponere videamur. Reprehendit primo Fabretius in hoc libro Gronovium, quod temere mesta Livii loca emendanda curaverit, & eum locum praesertim lib XXVI. ubi Livius Annibalem Capua iter Romam sa- cientem describens ait: inde Agido Tusculum petit, quem locum Gronovius sic emendandum putat: inde ab Pedo Tusculum perit et quod Fabretius prave factiim , permultis Livii ipsius testimoniis allatis , conatur evincere . Idem deinde ostendit , quam multa in gezῖrashis
200쪽
PA BRETTVS sy ess monovius peccaverit, utpote qui in locis Tusculo vicinis dimidiam noctis hiemalis
partem integra nocte aestiva longiorem suisse putaverit: Arvernos Galliae populos ultra Garumnam a Μassilia constituerit : Tempe Thessalica aprica nominaverit , quae tamen opaca umbrosa a poetis describuntur. Tum controversiam aggreditur , quae inter utrumque de situ Algidi, ac viae Latinae exorta erat. Contendebat Gronovius , multa ex Livio asserens, agri Tusculani limites Lauicanis conterminos esse , ideoque a jebat veris,
mile sibi nequaquam videri, Annibalem , flexo itinere , Algidum superasse, cum ex La- vicano in Tusculanum agrum progrederetur: quod sane Fabretius, iis ipsis, quae pro se
Gronovius affert, testimoniis contra eumdem
adhibitis, nequaquam ita se habere , ut iIle contendit, demonstrat. Μultis subinde aliis ad hanc rem illustrandam adjectis, de I.atina ac Lauicana via sermonem instituit , eamque illa nequaquam longiorem esse contendit. Τum Silio Italico a Grono vii censuris vindieato, Tusculi situm supra montis cacumen contra Holstenti opinionem collocat,