장음표시 사용
111쪽
pulisset, omnes copias uno apud Chaeroinneam , apud Orchomenon altero bello
dissipauit: statim qua in Asiam transgre sus ipsum opprimit, Et debellatum soret, nisi de Mithridato triumphare cito, quam vere. maluisset. Ao tune quidem hunc Asiae statum Sulla dederat. Ictum cum Pontieis foedus: reeepit Bithyniam a rege Nicomede, ab Ariobarzane Cappadoeiam: ac sic erat Asia rursus nostra, ut coeperat IMithridates tantum repulsus. Itaque non fregit ea res Ponticos, sed incendit. Quippe rex Asia & Europa quodammodo inescatus, non iam.quasi alienam , sed , quia amiserat, quasi raptam belli iure repetebat. Igitur vi exstincta parum fideliter incenis dia maiore flamma reuiuiscunt; ita ille do
Integro, auctis maiorem in modum copiis, tota denique regni sui mole, in Asiam rursus mari, terra, suminibusque veniebatis
Mithriιω- Cyzicum nobilis ciuitas, arce, moenibus,
porta, turribusque marmoreis, Asiaticaa plagae litora illustrat. Hane illo, quasi alteram Romam, toto inuaserat bello. Selfiduciam oppidanis resistendi nuncius seeit, docens aduentare Lucullum e qui horriabile dietu i per medias hostium naues utre
112쪽
suspensas , & pedibus iter adgubernans, videntibus procul quasi marIna pristix eua
ra obsidentem regem fames, ex same pe stilentia urgeret, recedentem Lucullus ad sequituri adeoque cecidit, ut Granicus &Aesepus amnes cruenti redderentur. Rex callidus, Romanaeque auaritiae Ieritus , spargi a fugientibus sarcinas & pecuniam iussit, qua sequentes moraretur. Nec se licior in mari, quam in terra, fuga. Quippe centum amplius nauium classem, adparatuque belli grauem, in Pontico mari ad gressa tempestas, tam foeda strage lacer inuit, ut naualis belli instar essiceret: plane quasi Lucullus, quodam cum fluctibus procellisque commercio, debellandum tradidisse regem ventis videretur. Adtritae iam omnes validissimi regni vires erant, sed animus malis augebatur. Itaque conuersus ad proximas gentes, totum paene Orientem ae Septentrionem ruina sua in
uoluit. Iberi, Caspii, Albani , & utrae que sollicitantur Armeniae; perque omni & deeus, & nomen, & titulos Pompeio suo fortuna quaerebat. Qui ubi nouis mo-
113쪽
--μι- tibus ardere Asiam videt , aliosque ex ε mi aliis prodire reges: nihil cunctandum ratus, priusquam inter se gentium robora. eoirent. statim ponte nauibus facto, ominnium ante se primus transit .Euphratem: regemque fugientem media nactus Armenia quanta felicitas viril) uno proelio comis Deit. Nocturna ea dimicatio fuit, & luna in partibus. Quippe quasi commilitans,
quum a tergo se hostibus, a saeie Romanis . praebuisset, Pontici per errorem longius cadentes umbras suas. quasi hostium νιιιι -- eorpora , petebant. Et Mithridates qui-t8ri ρε - δεα nocte illa debellatus est. Nihil emimpostea valuit; quamquam omniR expertus, more anguium, qui, obtrito capite, post remum cauda minantur. Quippe quum
effugisset hostem Colchos, Stelliae quoque litora, & Campaniam nostram subito adiauentu terrere voluit: Colchis tenus Iunis gere Bosporon: inde per Thraciam, Nacedoniam , & Graeeiam transilirer sie Iin- Iiam nee opinatus inuadere tantum cogitauit. Nam per defectionem eiulam Pharis naeisque filii scelere praeuentus , male tentatum veneno spiritum ferro expulit. Cnaeus Jnterim Magnus rebelles Asiae rein
114쪽
liquias sequens, per diuersa gentium ter- -ωMaararum que volitabat. Nam sub orientem sequutus Armenios, captis ipso capita gen- tis Artaxatis, supplicem iussit regnare Tigranem. At in ptentrionem Scythieum iter, tamquam in mari, stellis sequutua, Colchos cecidit. Ignouit Iberiae. Peperinest Albania. Regem Colchorum Orodem, positis sub ipso Caucaso eastris , Iussit in plana descenderer Arthoeen, qui Iberis Imperabat, & obsides liberos dare. Orodem etiam remuneratus est, ultro ab Al-hania sua lectulum aureum. & alia dona, mittentem. Nee non & in Meridiem verso agmine, Libanum Syriae Damascumque transgressus, per nemora illa odorata, per tutis & balsami filuas , Romana cireumtulit fgna. Arabes, si quid imperaret, praesto fuere. Hierosolymam de fendere tentavere Iudael: verum hanc quoque Intrauit, & vidit illud grande impiae
gentis arcanum patens, sub aureo uti coe- Io. Dissidentibusque i de regno fratribus arbiter factus, regnare iussit Hireanum. Aristobulo, quia renovabat eam rem, catenas dedit. Sic Pompeio duce populus Romanus totam, qua latissima est, Asiam.
115쪽
peruagatus, quam extremam habebat imis perii prouinciam, mediam fecit. Exceptis quippe Parthis, qui laedus maluerunt, &Indis, qui adhue nos non nouerant; Omnis Asia inter rubrum mare, &Caspium, Moceanum, Pompeianis domita vel oppresta signis tenebatur. Bauum ν - . VI. Interim dum populus Romanuar tuη - per diuersa terrarum distractus est, Cilices: o. Sinuaserant maria: sublatisque commerciis, rupto foedere generis humani, fio maria bello , quasi tempestate , praecluserantia Audaciam perditis suriosisqua latronibus dabat inquieta Mithridatis proeliis Asia et dum sub alieni belli tumultu, exterique regis inuidia, impune grassantur. Aeprimum duce Isidoro non contenti proximo mari, Cretam inter atque Cyrenas, &Achaiam, sinumque Maleum, quod a spo-/ liis Aureum ipsi vocavere, latrocinaban P. Se ἐ- tur. Missusque in eos Publius Seruilius, με m qi quamuis leues & sugaces myoparonas gra
majι ω vi & Martia classe turbaret, non incruenta victoria superat. Sed nec mari submouisse contentus, validissimas urbes eorum, &diutina praeda abundantes , Phaselici &Olympon, euertit, Isauronque ipsam a
116쪽
cem Ciliciae: vnde, conseius sibi magni Iahoris, Isaurici cognomen adamavit. Non ideo tamen tot eladibus domiti terra se continere potuerunt: sed ut quaedam animalia, quibus aquam terramque incolendigemina natura est, sub ipso hostis recussu impatientes soli in aquas suas resiluerunt;& aliquanto latius, quam prius. Sic ille Pompa Minquoque ante felix, dignus nunc victoria Pompeius visus est; & Mithridaticae pro. irat .
uineiae facta est Meesso. Ille dispersam toto mari pestem semel & in perpetuum volens exstinguere, diuino quodam ad paratu adgressus est. Quippe quum elastibus suis, & laetatibus Rhodiorum, abundaret , pluribus legatis atque praesectis utraque Ponti & Oceani ora complexus est. Gellius Tusco mari imposuus; Plotius Si- eulo. Gratilius Ligusticum sinum, Pompeius Gallicum obsedit, Torquatus Balea sleum, Tiberius Nero Gaditanum fretum, qua primum maris nostri limen aperitur: Lentulus Libycum ; Marcellinus Aegyptium; Pompeii iuuenes Adriaticum ; Uarro Terentius Aegaeum , & Ponticum;
Pamphylium Metellus; Asiaticum Caepio; ipsas Propontidis fauces Porcius Cato sic
117쪽
obditis nauibus qnasi portam obseravit. Sic per omnes aequoris portus, sinus, Iatebras, recessus, promontoria. freta, Pen
Insulas, quidquid piratarum fuit, quadam Indagine inelusum & oppressum est. Ipsa Pompeius in originem sontemque bet Ii cuileiam versus est: nee hostes detrectauete certamen, non ex fiducia, sed quia odi pressi erant, ausi videbantur. Sed nihil tamen amplius, quam ut ad primum ictum concurrerent. Mox ubi circumfusa undique rostra viderunt, abiectis statim telis remisque, plausu undique pari, quod supplieantium signum fuit, vitam potiuerunt. Non alias tam incruenta victoria usi umquam sumus: sed nec fidelior in posterum reperta gens ulla est. Idque prospectum singulari consilio ducis, qui maritimum genus a conspectu longe remouit maris, &mediterraneis agris quasi obligauit. ΕΟ-demque tempore & usum maris nauibus recuperauit, & terrae homines suos reddidit. Quid prius in hae mirere victoria Τvelocitatem, quod quadragesimo die parta est 2 an selicitatem, quod ne una quidemnauis amissa est y an vero perpetuitatem, quod amplius piratae non fuerunt
118쪽
VIL cretleum bellum, si vera volu- Bollamo mus noscere , nos fecimus, sola vincendi μη
nobilem Insulam cupiditate. - Fauisse Mim a. C. .. 66. thridati videbatur: hoe placuit armis vindieare. Primus inuasit Insulam Marcus Antonius, cum ingenti quidem victoriae spe atque fiducia, adeo, ut plures cRte-
nas in ninibus , quam arma , portaret. Dedit itaque poenas vecordiae. Nam ple- DDIMitis rasque naues intercepere hostes: captiua-z taque corpora religata velis Re funibus Pe- nio. pendere: ae sic velificantes triumphantium in modum Cretes portibu& suis ad remigauerunt. Metellus deinde totam insulam mis , igni ferroque populatus, intra eastella &vrbes redegit, &Cnossum, & Erythraeam, .RS, ut Graeci dicere solent, urbium ina- c. . 6 . trem cydoneam: adeoque saeua in captiuos consulebatur, ut veneno se plerique conficerent: alii deditionem suam ad dimis peium absentem mitterent. Et quum ille res in Asia gerens, eo quoque praesectum misisset Antonium, In aliena prouincia in ellius fuit: eoque infestior Metellus in hostes ius victoris exercuit: victisque Lastheis ne & Panare, Cydoneae ducibus, victor
rediit. Nec quidquam amplius tamen do
119쪽
tam famosa victoria, quam cognomen Cr tieum , reportauit. a. um Ra- VI lΙ. Quatenus Metelli Maeedoniel domus bellicis nominibus adsueuerat, Ri-
a. C. .. 1M.tero eX liberis eius cratteo facto , mora non fuit , quin alter quoque Balearicus vocaretur. Baleares per idem tempus i sulae pirattea rabie corruperant maria. Homines seros atque siluestres mireris a
sos a scopulis suis saltem maria prospicere. Aseendere etiam Inconditas rates. & Pra nauigantes subinde inopinato impetu teris ruere. Sed quum venientem ab alto Romanam elassem prospexissent , praedam putantes, au si etiam occurreret & primo Impetu ingenti lapidum saxorumque nimbo classem operuerunt. Tribus quisque su dis proeliatur. Certos esse quis miretur
Ictus, quum haee sola genti arma sint, id unum ab infantia studium y cibum puer amatre non aecipit, nisi quem, ipsa mo strante, percussit. Sed non diu lapidatione
terruere Romanos. Postquam comminus
ventum est, expertique rostra, & pila venientia, pecudum in morem clamore sublato petierunt suga litora: dilapsique in proximos tumulos, quaerendi fuerunt, ut vincerentur.
120쪽
I X. Aderat satum insularum. Igitur Emineio in& Cypros reeepta sine bello. Insulam ve- ' Ateribus diuitiis abundantem, & ob hoc a. C. n. p. Veneri saeram, Ptolemaeus regebat. Sed diuitiarum tanta erat lama, nee salso, ut victor gentium populus, & donare regnaeonsuetus, Publio Clodio Τribuno duce, steti vivique regis eonfiseationem mandauerit. Et ille quidem ad rei famam veneno fata praecepit. Ceterum Porcius cato CD prias opes liburnis per Τhyberinum ostium inuexit. Quae res latius aerarium populi Romani, quam ullus triumphus, impleuit. X. Asia Pompeii manibus subacta. Re- Bstus liqua, quae restabant in Europa, sortuna In Caesarem transtulit. Restabant autem a. C. n. m. immanissimi gentium Galli, atque Germa mi: & quamuis toto orbe diuisa , tamen qui vinceret, habuit Britannia. Primus Belli eause Galliae motus ab Helvetiis eoepit: qui θ' Rhodanum inter & Rhenum siti, non latificientihus terris, venere sedes pellium,ineensis moenibus suis. Hoc sacramentum fuit, ne redirent. Sed petito tempore ad deliberandum, quum inter moras Caesar;
Rhodani ponte rescisso, abstulisset lagam ;statim bellicosissimam gentem sic in sedes