장음표시 사용
101쪽
qui eallidissime hostem nune pretibus, nune minia, iam simulata, iam quasi vera fuga eludentem, artibus suis adgressus est. Agrorum atque vieorum populatione non contentus in ipsa Numidiae capita impatum feeit. & Zamam quidem frustra diu voluit; ceterum Tlaalam, grauein armis, thesauroque regis , diripuit. Tune urbibus exutum regem, & iam finium suorum regnique fugitiuum, per Mauros, atquamarisa Getuliam sequebatur. Postremo Marius, 2 --, 's auctis Rdmodum copiis, quum pro obscu- Ποσσhism ritate generia sui capite censos sacramento Ο adegisset, iam susum & saucium regem adortus, non facilius tamen vicit, quam si integrum & recentem. Hic urbem Her euli conditam Capsam in media Africa auis guibus arenisque vallatam, mira quadam felicitate superauit: & saxeo inditam monisti Mulucham urbem, per Ligurem, aditu arduo inaccessoque, penetrauit. Mox non ipsum modo , sed Bocchum quoquo Mauritaniae regem, iure sanguinis Numidiam vindicantem, apud oppidum Cirtam grauiter cecidit. Qui ubi diffisus rebus suis alienas cladis accessio fieri timet, pretium laederis atque amicitiae regem facit.
102쪽
Sle fraudulentissimus regum fraude soceri Iugurtha
sui in insidias deductus est, & Sullae in ε'
manum traditus r tandemque opertum eam a. c. m. IO,
tenis Iugurtham in triumpho populus Romanus adspexit. Sed ille quoque, quamuis victus& vinctus, vidit Urbem , quam venalem, & quandoque perituram, si habuisset emtorem, frustra cecinerat. Iam ut venalis fuisset, habuit emtorem: &quum ille non euaserit, certum erit, eam non esse perituram. II. Sio ad meridiem populus Romanus. Bellum ADNullo atroclus, & multipliciter, & magis et a Septentrione saeuitum. Nihil hae plaga H.V. c. 63I. infestius. Atrox eoelum, perinde ingenia. φ.ς' ' Omni igitur tractu violentus hostis, a dextris, atque laeuis, & medio Septentrionis, erupit. Prima trans Alpes arma nostra sensere Satyi, quum de incursionibus eois rum fidissima atque an. ieissima ciuitas Massilia quereretur. Allobroges deinde . &Aruerni, quum aduersus eos similes Aeduorum querelae opem & auxilium nostrum flagitarenti Uarusque victoriae tEstis, isaraque, & Vindellcus amnes , &impiger numinum Rhodanus. Maximus barbaria terror elephanti fuere, immani-
103쪽
tati gentium pares. Nil tam eonspieuum In triumpho, quam rex ipse Bitultus, disia Eoloribus in armis, argenteoque carpento et qualis pugnauerat. Utriusque victoriae quod quantumque gaudium fuerit , vel hinc existimari potest, quod & Domitius Aenobarbus, & Fabius Maximus, ipsis
quibus dimicauerant in locis, saxeas er xere turres, & desuper exornata armis h stilibus tropaea fixere e quum hic mos inis usitatus suerit nostris. Numquam enim populus Romanus hostibus domitis victorriam suam exprobrauit.
III. cimbri, Theumni, atque Uguarem. rh-- e trinis Galliae profugi , quum
remeum, κε terras eorum inundasset Oceanus , nouas
sedes toto orbe quaerebant et exclusique s. Gallia & Hispania, quum in Italiam remia' 'r' gratent, misero legatos in eastra Silani. inde ad Senatum, petentes, is ut Martiuvpopulus aliquid sibi terrae daret, quasi stipendium e ceterum, ut vellet, manibus atque armis suis uteretur. is Sed quas daret terras populus Romanus, agrariis legibus intra se dimieaturus 8 Repulsi igituri quod nequierant precibus, Rrmis peferesonstituunt. Sed nee primum quioem inis
104쪽
petum barbarorum Silanus, nee secundum Roman a
Manlius, nec tertium Caepio sustinere potuerunt. Omnes fugati, exuti castris. Actum erat. nisi Marius illi saeculo conis tigisset. Ille quoque non ausus congredi statim, militem tenuit in castris , donee Inuicta illa rabies & impetus, quem pro virtute barbari habent, conseneseeret. Re- Cimbri Ro- cessere igitur Increpantes , & tanta erat, eapiendae Urbis fidaeta consulentes , si immmun- quid ad uxores suas mandarent. Nec segnius, quam minati fuerant, tripertito aginmine per Alpes, id est elaustra Italiae, serebantur. Marius , mira statim velocitate oceupatis compenditi, praeuenit hostem. Prioresque Theutonos sub ipsis Alpium radicibus adsequutus, in loco, quem Aquas Sextias vocant, quo fidem numinum l) proelio oppressit 8 Vallem fluuiumque medium hostes tenebant. Nostris
aquarum nulla copia. Consultone id egerit Imperator, an errorem in eonsilium verterit, dubium. Certe necessitate aucta virtus caussa vietoriae suit. Nam flagitante aquam exercitu: o Viri, inquit, estis: en, illic habetis. ,, Itaque tanto ardore raeutori in pugnatum est, eaque caedes hostium suit , ouαιων.
105쪽
ut victor Romanus de cruento flumine non plus aquae biberit, quam sanguinia Barbarorum. certe rex ipse Theutoboehus. quaternos senosque equos tansilire solitus. vix unum, quum sugeret, ascendit; pro
ximoque in saltu comprehensus , insigna spectaculum triumphi fuit. Quippe vir proceritatis eximiae super tropaea sua eminebat. Sublatis funditus Theutonis , in Cimbros eonuertitur. Hi iam quis crederet 8 per hiemem, quae altius Alpes leuat, Tridentinis iugis in Italiam prouois Iuli ruina descenderant. Athesim flumen non ponte, nec nauibus, sed quadam st 1iditate barbarica primum corporibus adisgressi, postquam retinere amnem manibus.& elipeis frustra tentaverant; ingesta o rutum siIua transiluerer &, si statim ins sto agmine Urbem petiissent, grande diserim an esset: sed in Venetia, quo sero tractu Italia mollissima est, ipsa soli coeliaque clementia robur elanguit. Ad hoo panis usu, earnisque eoctae, & dulcedina vini mitigatos Marius in tempore adgressus est. Iam diem pugnae a nostro Imperatora petierunt, & sie proximum dedit. In patentissimo, quem Raudium vocant, campo
106쪽
..eoncurrere. Millla Inde ad sexaginta ce-
eiderunt; hine trecentis minus: per Omnem diem coneiditur barbarus. Istic quoisque Imperator addiderat virtuti dolum, sequutus Annibalem, artemque Cannarum: primum , nebulosum nactus diem, ut hosti inopinatus occurreret et tum ventosum quoque , ut puluis in oculos & ora serretur: tum acie conuersa in Orientem, ut, quod ex captiuis mox cognitum est, ex splendore galearum, ac repercusiu, qua si ardere coelum videretur. Nec minor cum uxoribus eorum pugna, quam cum
ipsis suit: quum obiectis undique plaustria
atque earpentis , altae delaper , quasi oturribus , lanceis contisque pugnarent. Perinde speciosa mors earum fuit, quam pugna. Nam quum missa ad Marium legatione , libertatem ae sacerdotium non imis petrassent nee fas erat) suffocatis elisisque passim insantibus suis, aut mutuis eo cidere vulneribus, aut vinculo e erinibus suis facto, ab arboribus iugIsque plaustrorum pependerunt. Boiorix rex in acie diis micans impigre nec inultus occubuit. Tertia Tigurinorum manus, quae quasi subsidio Noricos insederat Alpium tumulos, in
107쪽
euanuit. Hune tam laetum , tamque se-1ieam Iiberatae italiae adsertique imperii nuncium non per homines. ut solebat, populus Romanus accepit, sed per ipsos, si credere fas est, deos. Quippe eodem die, quo gesta res est, visi pro aede Castoris &Pollucis iuuenes laureat, i raetori Iitteras traderer frequensque in spectaculo rumor, - victoriae Cimbricae Feliciter, si dixit.
Quo quid admirabilius, quid insignius fieri potest y Quippe velat elata montibus sula Roma, spectaculo belli interesset, quod iugladiatorio munere fieri solet, uno eodemisque momento, quum in. acie Cimbri su eumberent, populus In Vrbe plaudebat.
Boltum IV. Post Maeedonas , si diis placet, a j '. Thraces rebellabant, ipsi quondam tribu
a. C. n Det tarii Macedonum: nec in proximas modo
prouincias contenti incurrere. Τhessaliam, atque Dalmatiam ; in Adriacleum mare usque venerunt: ooque fine contenti, quasi interueniente natura, contorta In ipsas ais quas tela miserunt. Nihil interim per Idomne tempus residuum crudelitatis fuit in eaptiuos saeuientibus: litare diis sanguinem humanum: bibere in ossibus capitum,
108쪽
& euiusquemodi ludibrio foedare mortem tam igni quam sumo: partus quoque grauidarum extorquere tormentis. Saeuissis mala as,
mi omnium Thracum Scordisci suere: sed calliditas quoque ad robur acces rat. Sil- tignatur. uarum & montium situs cum ingenio consentiebant, Itaque non fusus modo ab his,
aut fugatus, sed simile prodigio ) omnitio totus interceptus exercitus, quem duxerat cato. Didius vagos, & libera po- Vineuntuae putatione dissusos intra suam repulit Τhraciam. Drusus ulterius egit, & vetuit Minucio. transire Danubium. Minucius toto vastauit Hebro, multis quidem amissis , dum per perfid um glacie sumen equitatur. Piso Porro visis Rhodopen Caucasumque penetrauit. Cu-οῦ '. rvi Daeia tenus venit: sed tenebras su- νions , amtuum eXpauit. Appius in Sarmatas usque ζ' ι εμέ peruenit: Lucullus ad terminum gentium Tanaim, lacumque Maeotim. Nec aliter
eruentissimi hostium quam suis moribus domiti. Quippe in captiuos igne ferroque saeuitum est. Sed nihil Barbaria atrocius visum est , quam quod abscissis manibuanelicti, vivere superstites poenae suae iubebantur.
109쪽
V. e. 6R. minatae mari. Harum gentium atque re-
si V 9 gionum rex antiquissimus Aeetas et post Artabazes, a septem Persis oriundus: Inde Mithridates , omnium Ionge maximus δquippe quum quatuor Pyrrho, deeem &septem anni Annibali lataeerint, ille per quadraginta annos restitit, donee tribus ingentibus bellis labactus, selicitate Sullae, virtute Luculli, magnitudine Pom- peii, conlameretur. Caussam quidem illius belli praetenderat lipud Cassium legatum ,, adtrectari terminos laos a Nieomeri de Bithynicor ,, ceterum elatus animis ingentibus , Asiae totius. & , si posset, Europae cupiditate flagrabat. Spem ae fiduciam dabant nostra vitia: quippe quum eluilibus bellis disiungeremur. Inuitabat occasio: nudumque Imperii latus ostende hant procul Marius, Sulla, Sertorius. Inter haec Reipublicae vuInera, & hos tu multus , repente . quasi captato tempore, in lassos simul atque districtos labitus turbo Pontici belli ab ultima veluti specula Septentrionis erupit. PAmus statim imp
tus belli Bithyniam rapuit. Asia deinde
110쪽
pari terrore eorrepta est. - Neo cunctanter F liras ni-
ad regem ab urbibus nostris populisque deteitum est. Aderat, instabat, saeuitia quasi virtute utebatur. Nam quid atrocius uno eius edicto, quum omnes, qui in Asia forent, Romanae ciuitatis hominea inter fiet iussit 8 Tum quidem domus, templa,& arae, humana omnia atque diuina iura violata sunt. Sed hie terror Asiae Euro'PRm quoque regi aperiebat. Itaque missis Αrehelao Neoptolemoque praefectis, EX cepta Rhodo, quae pro nobis stetit , eeterum cyclades, Delos. Euboea , & ipsum
Graeciae deeus , Athenae , tenebantur. Italiam iam, ipsamque urbem Romam, re gius terror adst bat. Itaque Lucius Sulla festinat, vir armis optimus: parique vi. hi .iat. lentia ruentem ulterius hostem quadam quasi manu repulit et primumque Athenas urbem, quia credereti frugum parentem, obsidione ac fame ad humanos cibos com-
puIit. Mox subruto Piraeei portu , . sex quoque & amplius muris , postquam domuerat ingratissimos, ut ipse dixit, hominum . in honorem tamen mortuorum, saeris suis famaeque donauit. MOX quum Hiieiter Euboea atque Boeotia praesidia regis de ἀςtu