장음표시 사용
381쪽
Cnoscere uis,considera, quia illis capitulumtionis est, extra murmur & inuidia, in nocte nullas vigilias habent, nec in die labores. Laborat monachus, ut fiat abbas.Abbas ventrosus. Prior incrassatur. Mendicans blanditur Potentibus, terrena diligit,Suspitiosus claustrali s,Bursarius pecuniosis, Infirmarius cocubinarius, Capitosius sacrista, Sine oratione conuersi , Fratres ad quaestum praedicant, Guardianus equita prouincialis proclamat Generalis generat.
Praeterea de huius status periculo vide qδBex. dicat in quadam epistola, moriens vix Vnquam aliquis in cella ad infernum descendit,quia vix unquam in coelo praedestinatus in ea usq; ad mortem persistit. Ite labores &pericula huius status apertissimὸ demonstrat Grego. in registro,inquiens, vos qui viam vitae extra hominu frequentiam ducitis, tanto maiora certamina pati necesse est,qm ad vos magister ipse tentationum accedit. Caeterum ex multitudine praeceptoru, & oneru religionum,periculum & dissicultas huius status coprehenditur.Nam, ut dicit Aug. ubi sunt multae praeceptiones, ibi multae sint transgressiones. Habent enim religiosi longe plura praecepta,qua quicunq; holes aliorum statuum, , imo plerunq,,ut supra dixi, quod alijs meri-rum, sibi ad peccatum & periculum est. Nec iuuat si dicas,non omnia praecepta obligant. Quibus Hiero. respondet in quada epistola, non ideo putet, qui se Deo obtulit,aliqua cotemnenda esse mandata,quia leuia sunt Tam enim maxima illa,q minima imperata sunt,
ct contem eius unius pcepti pcipienti iniuria est. Et sequitur,in quociiq; enim statu, in quo vi Iradu qquale peccatum est,uel prohibita
dimittere,vel iussa non facere. Et Beriai ius satae culpa non negliguntur,& sine crimine
non contemnuntur. o quam multa sunt hodie la religionibus praecepta.O quot vincula
382쪽
multiplicata. o quam pauca & tarda remi dia. De quibus christus dicere videtur , alligant onera grauia& importabilia &impo- nunt ea in numeris hominum. Contra hos multiplicantes praecepta comminatur Deus duas maledictiones. Prima est, vae vobis scribae & Pharisaei hypocritς , si clauditis regnuc lorum ante homines ubi non intratis , nec permittitis alios intrare. Secunda ξst, vae vobis scribet & pharitat, qui decimatis mentam& anetum , & relinquitis quae grauia sunt, scilicet legis iudicium , misericordiam , &fidem. Forte dicet quispiam fatendum esse, plurima esse religionum praecepta, plurima onera, ex quibus necesse est plurima sequantur peccata. Fatendum etiam plurima esse in religione pericula, incommoda, plures di ficultates , & labores. Veruntamen ex plurimis bonis, q religiosi agunt, facilius creditur absorbi posse, sed & promptius ab eis restirgere Valebunt, praesertim propter intentionem, qua habent ad Deum ereyam. Accedit, ruta habent socios a quibus iuuetur,ad quos ici poliunt, que tetigi supra in . et c. Demufateor , possibile illud est, sed dissicile dixerim. Prςcepta enim aperta sun impletiones dubiae, mandata certa,transgressiones certiores, vitia non occulta sunt, bona non videntur: picula manifesta existunt, nec sine discrimine incurruntur, remedia vero dubia, nec sne magnis laboribus quaeruntur. Facilius cadimus quam res urgamus, soci j vero an iuuent eum, qui se laedere vult, unusquisque considerent ,. de quibus quidam saeiens ait, quid iuuat amicus,si animus amicitior laedit Fateor tam e bonis, & Deo dicatis religiosis, pericula difficultates,labi res limoi,quaedam
certamina, quaedam exercitationes existunt, quae religiosὸ viventes eo magis coronant ,
atque ut supra dixi , cum de Periculis & laboribus status ecclesiastici egi, no est in cul- Pa
383쪽
. Pa religio, sed abutefites religione . Nec est improbatio in religione, sed deturpantibus religione,in qua non est mirum si sit multitudo periculoru, ubi volentibus, & bene militantibus est cumylus donorum. Nam, ut ait Hug.de sancto victore, omni statui benigna xst religio, abundans pauperi, mediocribus sufficiens, tolerabilis diuiti, infirmis larga,
dedicatis compaties,poenitentibus miserans,
seruersis seuera,bonis optima. Et Chryso. rei gio nunqua se nescit, fatigatione no sentit. Ex quibus omnibus apertὶ monstratur huius vitae & status periculum,labor, & dissicultas, simul & necessitas.
CAP. XXVIII. DE INCLINA ΤΙ Ο -
ne, & dispositione naturali,& diuersitate c5plexionum & habilitatum hominum quantia ad religionem, & de consilio in talibus. L T.R. A pdicta nonulli cautosagut & attentos religione in predi voletes, ut iclinationes 1 uas ac dispositisies naturales,dckoplexiones attedat, Viresq;
suas discutiat. Τande quida illis circa pili cosilia prςbent. Aiunt enim quia secundum
antiquorum sapientum sententias, diuersi ad diuersos penitus uiuedi modos, aut inclinatur, aut disponutur. Diuersitas autem & dic similitudo, aut di siparitas vivendi unius ad
alterum, inquit philosophus in politicis, ex
triplici radice procedit. Primo ex natura, siue qualitate diuersa nonullos ex diuersitate
coplexionis, loci quoq; in quo vivitur,naturaliter ad diuersa ferri videmus; nonnullos enim inclinari conspicimus ad bene politietadum in rep. alios ad militandum; alios ad artificia,alios ad sacrificia,& cultum diuinum. nec solum ad haec exercitia,sed animae passiqnes diuersimode disponuntur: quonia aliqui
ad verecundiam, alia ad iram,alia ad tristitia
384쪽
inclinyntur. Coplexionis ergo diuersitas, ®iohis qualitas, ad diuersa penitus inch-vat, etia quo ad mores. Quato enim humana coplexio simplicior & purior est, tanto sensus exteriores vivaciores potentiores, atque
subtiliores redduntur. Quo fit, ut per conse quens intellectus hominis eo magis sit puria Ur & subtilior. Idque ex eo patet esse manifestum , quoniam quadiu senius ipsi exteriores vivaciores existunt, tanto magis intellectui
deseruire possimi. Quoniam intellectus ipse . nihil agit aut intelligit, quadiu in hole exi- sit , ndi cum ministerio sensus. Quare recte Arist. inquit, quia animae sequuntur corpa. Et alibi in libris de anima ait, molles carne aptos mete dicimus. Anima ergo siue intella
us humanus,non exercet operationes suas,
nisi mediatibus organis corporis, quia eodEphilosopho teste, nihil est intellectu, quin prius fuerit in sensu. Ex qua radice procedit illa causa a multis ignorat , quare intellectus humanus qua loq; fatigatur. quod licet improprie dictu sit, tame intellectu fatigari dicemus non secundu se, sed secundum sensus exteriores, cu quibus agere debet inteIlectus ipse.Ex quibus omnibus costat, m habilitantur seu disponsetur homines adhuc vel illum modum vivendi, secundu peius vel melius ccplexio illorum est disponta. Et quanquaanima ipsa ςque perfecta existat; tamen aliquando eligit unum vivendi modii fibi accomodum, & in eo facilius bene operatur, si organa corporis melius habet disposita occoplexionata, quae inclinatiue non copletiuὶ ad hoc vel illud disponiit. Secundo diuersitas modi vivendi contingit plerumq; ex diuersa consuetudine, quae naturam imitatur, & illa ad unum modum videndi trahit alios, alios ad alium.Tertio, hqc disparitas uiuedi cotingit nonu nil ex speciali diuina influetia r quequando dc quomodo vult, huc trahit ad unu
385쪽
vivendi modum, alium ad alium, sine tamen offensione uniuscuiusque liberi arbitrij, prout Qq inscrutabili placet prouidentiq. Quicu ue ergo hoc modo trahitur ad vitam monanicam, Iaudet Deum qui traxit, & properet ad Iocum, quem sibi monstrat Deus, & relictis urbibus, dc earum illecebris, vadat saluari in Segor. Verum secundus naOclus consuetudinarius eos repente non iuuat, qui delicate in urbibus nutriti sunt, sed opus est consuetudinem perniciosam contraria consuetudine paulatim deuincere. Si vero primum modum attendunt, recurrant ad complexionem , Ut prςdiximus, ad naturam suam, ad inclinationem , ad dispositionem interioris hominis sui, unusquisque recurrat, deniqἰ ad vires corporis sui ,α seipsos & intra seip- dos dijudicent, & de se magis sibi,quam aliis
cedant. Concludunt erso,& considunt nonnulli scribentes, ut qui in deliberatione pendet, an religiosam vitam assumat, cuncta animo digerat, & id eligat. quod portare dc continuare possit. Nec volumus quae tetigimus, dicta est e animo dissuadendi religionis sngressum, maxime, quia non ignoramus neminem sine graui peccato religionis vitam alicui, aut prohibere aut impedire posse iiuuenibus plertim. Nam adolestenti volenti via perfectionis,diκit Christus, vende omnia quae habes , & da pauperibus, & veni, & Ω- quere me. Vnde quidam sapiens ait: qui adolescente a religione retrahunt, similes sunt pharisaeis. quibus ore saluatoris dictu est, vae
vobis,'uia nec vos intratis in regnu coeloru, nec alios finitis intrare. Ueruntanim, cum
religionis ingressus de consilio sit,& de operibus supererogationis, unusquisque, Vidictum est,ad se recurra 'iresq; suas discutiat, dragilitati iliae complexioni, natur , consue tu lini consulat, &si potest capere, capiat Dicare enim dc religare se Deo optimu est. Mat.13. b
386쪽
sΡEC. V IT AE H UM A. sed cogitet qni religionem intra, laboriosam viam, iter arduum, atque dissicile aggredi: nec ad tempus, sed quamdiu vixerit religionis onera necesse est sustineat. Illudque semper in mentem Veniat, quia sic manum ponat ad labori osum aratrum, ne respiciat retro, quia aptus non erit regno coelorum. Mat 3. b Fatemur tamen ea,qiiς tetigimus,inclinative non completiue ad hoc vel illud disponunt. Potens est Deus abundare, & facere 3ratiam
nobis , qui de lapidibus istis potest 1uscitare
filios Abrahae. De lapidibus inquam, idest, de induratis & inflexibilibus animis hominum, non solum natura Vel complexione, sed etiam deprauatione & malitia potest suscitare filios Abrah ,idest,reddere eos flexibiles , & obsequentissimos ad obedientiam, di caetera onera religionum. Non tamen improbamus , quin Vnusquisque fragilitatem , viresque suas discutiat. Et cum consilii sit religione ingredi,ut supra dictum est, si potest capere, capiat. CAP. XXIX. DE COMPAR A Τ Io ne religiosoru inter se adinvice.Et primo de comparatione solitariorum ad socialem vitam agentes,& quae Vita sit perfectior altera.
comparatio, & differentia horum duorum statuum , clericalis, videlicet,& regularis inter se adinvicem comparatoru : & qualiter alter alteri aut equatur aut preponatur, quo ad perfectiore
natu: & quis sit eligibilior prout perfectior aut prout humanior. iam super est, ut status xeli osorum inter se adinvicem distinguantur coparentur quoad perfectionis statum. Et primo de religiosis solitarijs comparatis ad vitam socialem agentes. Quantum igitur ad
387쪽
religiosorum satum inter se considerandum& comparandum, duplicem fore puto differentiam religiosorum quorundam, qui solitariam & anachoritica vitam ducunt,allorii, qui socialem . De solitarijs ergo primo dicendum est, deinde de socialem vita agentibus.De primis itaque a nonnullis sancias doctoribus asseritur, illos omnes ctaeeros religiosos excellentia vitae satus perfectione, anteire. Sic de Antonio legimus. Sic de Pau Io primo heremita, necnon Benedicto, &primis Macharionibus i & plurimis aliis. De
quibus Augustinus in libro de operibus monachornm ait, illos monachos sanctiores esse, qui a consipectu hominu segregati,nulli ad se praebent accessum. Alij vero distinguendum putant, quia Vel loquimur de perfectionis statu, vel de perfectionis opere. Utroque autem modo solitaria vita maiorem perte -ctionem aco uirit, quam socialis. Quorum ratio est: quoniam vita socialis, status est volentium perfici per instructione in intellectu, & per correctionem in effectu, cum aliquando c5ti,gat a via perfectionis deviare . Sed solitaria vita est perfectorum, & talium qui nullo istorum indigeant. Solitariὲ enim viventes & aliorum conmitia aspernantes , di ciuiliter, & socialiter non conuersantes necessario, ut philosophus ait in politicis , vel sunt ut bestii: vel sunt homine meliores. Vnde non solum secundum sanctorum, sed& secundum philosophorum sententias, solitarie & virtuose vivere, perfectorum eri: &magis tales debent dici quidam Dii, quam homines: vel tanqua supremi & perfectissimi homines, non solum honor ndi, sed potius
admirandi sunt. Quanto ergo status persectora excedit statum persciendorum, tanto solitaria vita moliachorum excedit vitam quorumcunque religiosorum socialiter vivetium.Si Vero loquamur de perfectionis ope-
388쪽
uolis ΡΕ C. VITAE A v Μ A. opus enim vitae litariae contemplatio est socialis vero vitet actio e,vel utriusq; operis in quibusdam commixtio . Planii est autem , quod contemplatio praeeminet actioni, & est opus magne perfectionis , no solum propter Christiverba,de Martha & Maria comum ter recitata, sed propter Christi exemplum imitandu.De quo scribitur apud Luc. 'd exin in
montem orare, & erat pernoctans in oratione , & hoc fit propter facilius diuinum auxilium impetrandum. Non enim dixit, exijt ad turbas, aut ad urbes orare, sed in montem vastae solitudinis. Vbi enim deest auxilium humanu, solitudinis Iocus aptus est ad impe- tradum diuinum auxilium: quia cum ignoramus quid agere debeamus, hoc selum habeamus refugia, ut oculos nostros dirigamus ad Deum.Item quetritur solitudo propter tumultum seculi fugiendum. Deserens enim mun dum, & tumultum seculi,& sperans se non solum a voluptatibus mundi, Led a iucunditate sociali, consertatur a Christo: ve glosa ait sup illo verbo Apoca duodecimo.Mulier fugit in solitudinem. Circa predicta tamen ruae de sanctitate vitet solitariae dicta sunt,icam quod animum pulsat. Alia est enim ratio illius antiqui temporis alia moderni. Si enim viros solitarios consideramus, illos videlicet, si in primitiua ecclesia floruerunt, verissimum puto illos fuisse perfectioris de
sanctioris vitae cςteris socialem vitam agentibus . Eo enim tempore non arctabantur si . deles tot canonum & decretorum praeceptis, censuris, aut poenis . Nec erant tunc, ut ita dixerim, tot laquei legum , seu constitutionum, excommunicationum, seu censurarum,
a quibus vix fideles etiam diligentissimi, α timorati respirare,& pr cauere possunt: non tot ieiunia indicta, non vigiliae,non silentia, non diurna pariter, & nocturna diuina om cia dietim aut ex praecepto dicenda: non de-
389쪽
nique tot festa colenda, non tam crebra confessio, & corporis Christi communicatio non tot obedientiarnm praestationis , sicut modo fideles arctantur, aut potius inuoluim pS deprelatis ecclesiae dici pondit illud Christi: qui alligant onera importabilia,& cςtera. Vnderi aliqua huiusmodi
in i Ila primitiua ecclesia seruabuntur, eranUtamen Voluntatis, quae pro tunc transgredi peccatum non erat: quia nondum prohibita. Nunc Vero ea omnia. quae diximus, & complura alia ab ecclesia addita quotidie secundum hominum & teporis malitiam, expedit ut augeantur, & sub prςcepto iniungiuitur.
Quorum ignorantia aliquem non excusat, &, omnes etiam lolitarios ad obseruationem
liganti m igitur ea omnia non solum face , re, sed & scire dissicile sit, & fere impossi- .hile, non solum anachoritis, & in heremo vitam agentibus, qui hominum comersationes fugiunt, & omnium rerum necessariam penuriam habent, sed etiam his, qui urbes incoluntrideo putamus sine offensione veritatis probabiIiter dici posse modernis temporibus, vitam heremicicam non posse reperiri illius piactionis& sanctimoniae, sicut pristis illis temporibus; quinimo periculosum admodum fore,& dissiculter cuncta ecclesiae 1tatuta obseruare posse. Nisi forte aliquis quod dicat anachoritet predicti iam adeo persecti sunt, & tam fixum animum in Dei amore habeant, ut ab his ligamentis liberi sint, & prcdicta pr cepta habeant in preparatione animi. Quibus non facile assentio quia cum de ecclesia sint, praeceptis ecclesiae ligari manifestum est nisi priuile attreperiantur aut diuinitus ali
390쪽
ne religiosorum,Vitam socialem inter se age. tium, dc quae religio socialis,alteri sociali iperfectior. Et virum religio eo quod aut perfectior.
isternamus, & comparemus quantum ad eoru perfectione, inter quos, ut sancti doctores tradunt, longa admodum differentia est. Navi inquit, sanctus Τhomas secunda secundae. q. I 88.clifferentia religionis unius ad aliam principaliter quide attenditur ex parte finis, sicut si una religio ordinetur ad peregrinos hospitio recipiendos, & alia aci visitandos vel redimendos captiuos. Secundario autem ex parte exercitis,quia diuersi modi exercitii sunt in diuersis religionibus, puta quia in una religione castigatur corpus per abstinetias ciborum, in alia per exercitium oterum manualium, vel per nuditatem, vel aliquid
aliud huiusiuodi. Et quia noli potest ali uiddici altero potius, nisi secundum illud, in quo ab eo differt, ideo excellentia unius religionis siper aliam principaliter quidem
attenditur secundu religionis finem.Secundario autem secundia exercitium . Diuersimorat men secundum eum utraq; coparatio attenditur. Nam comparatio, que est secundum
finem, est absoluta. eo quod unis propter sequςritur. Coparatio autem quη est secunduexercitium, qu ritur non propter se, sed pro Iter finem :& ideo illa religio alteri prae-ertur, quς ordinatur ad finem absoluth potiorem,vel quia est maius bonum, vel quia ad plura bona dirigit.Si verd sit idem finis, sed
secundario,tunc attenditur praeeminentia religionis, non secundum quantitatem me