장음표시 사용
61쪽
quod queat esse perinde, si Germanice scribatur per V et Latine aeSuecice per F. Post reditumin. Mediator, Articulo de religione i sisteretnos Polonos, refert. n. Regni Thesaurarius Hoc non esse aliud, nisi tempus perdere. Rogarimn Mediatorem, disponat mos alterius Partis Commissarios ad desistendum ab hoc puncto. n. eis diator Maiorem fore circa Elbingam difficultatem, quod velint mi Electorales Instrumento interi, saluis actis Bid scien bus. m. R gni Thesaurarius hoc fieri posse negat sufficere, si ponamus secreto Articulo, nos impedire, quid facerent hac in re Poloni, nolle.
Postea Articulus xxi v quantum vectigalia et telonea in flumia ne una et Bulderauia concernit, hisce verbis conceptus producitur: Et telonea atque vectigalia in flumine Duna atque Bulderaa et maritima terrestriaque in Livonia, eadem et in iisdem locis tantum sint, quae a Suecia tempore induciarum, et antehac possidebantur, et adhuc possidentur ac sumuntur, nec ullis teloniis ac vectigalibus aliis
mercimonia per Liuoniam dehinc grauentur aut onerenturi, Et iusisit Dia Regni Thesturarius, ita ut ingrossetur. Paucis adhuc de aliis discursum et quidem de galeotis Elbingensibus Dn Mediator repetiit, quod Dni Electorales in transitum et securitatem illarum comentiant; et siquidem Princeps Radziuilius futuro crastinomanti: ci sit, rosat ros, ut tubicinem mittat ad Pillauiae Praesectum, tamdiu ibi mansurum, donec naues istae transiissent. De methodo quoque componendi Instrumentum pacis loquuti sunt et Diio Mediatori denuo demonstratum est, nunc Proiectum multo clarius et distinctius positum, illud sequi omnes Partes posse. Non dicere potuit aliquid contrain. Μ diatori Mandauit igitur Dnus Regni Theseurarius Secretario, viri re Copia triuique in una charta sibi inuicem oppositi, quo eo in lius differentiae cerni, et faciliori labore progredi possint aequenti septimana. Placuit cras, post meridiem, continuare congressum: et discessim .
Caesaris Verda s. In&Ia, Donauiners, cons. νΛs Tonrvs MLII April. insula Danubiana, et id genus alia pag. .
62쪽
Dn Mediator adfert schedulam super Articulo, de religionis exemcitio in Livonia, ita 1bnantem Homines Catholicae religionis omni Rbertate religionis deuotionisque Catholicae gaudebunt, , qui cultu ae ritiι Catholicius fuerint, non inquiretur in illos a quopiam Post aliquam disceptationem ac deliberationem tradita est proiecta alia nostra huius tenoris: Quod religionem Catholicam, eiusque exercitium in Liuisis Geticae possessionis adtinet, maneat in illo satu, quo fuit viguitque tempore inducimrum, nec libertati conscientiarum vis aliqua inferatur ve inquisitio at ob eamdem religionem in aliquem Apacate et ne publico scandalo vixerit. Qxiamin Mediator accipit, monstraturusini Polonis.' Interea quum nondum aduenissent Partis alterius Legati,in Regni Thesia rarius interrogat, num aliquid aliud tractari possit, dum illos exspectando tempus laberetur. n. Mediator Se ad hesterna tria puncta
Religionis, Exulum et Elbingae satis responsi nondum accepissse ita-oue illud prius exspectare. Discursum est obiter i de renunciationis foederum Articulo et Duce Croyano 3 Principis Radetiuilia: DComite Oenigsmarhio 3 Comitibus de Dona. Ad primum existimauit Dia Mediator, posse illum Articulum, donec eo usque
ventum fiterit, disseret secundum, tertium, quartum et itinium suo quoque loco reliquit pertractanda. Nunciatus est aduentus Dnn Bran
delaburgicorum itaque ad illos semn Mediator recepit. Post reditum ille adtulit schedulam religionis reformatam sed verbis priori magis praeiudiciosis, ac noctuis conceptam. Deliberant nostri et n. Regni Thesaurarius adinos Collegas Quid hic statuendum λ Articulum hunc periculosum aliquid tamen dandum, ne mora iniiceretur tractatui, et quia in nostri Proiecti Articulo a via iam huius rei mentatio facta st. n. Comes Oxenstierna, et Dia Legatus Gylden hiau: Nullum ipsius exercitium concedendum. n. Comes Schlippen eli: Credere se, si omittantur verba: Pacates vixerit reliqua non nocitura. n. Regni Thelaurarius iterum interrogat, quid agendum' Dir.
Comes Schlippenbach uiua semel Ar xvo mentio facta sit, ne-
63쪽
46 IARIVM svllere Me esse esse, ut super illo conueniatur; alias rupturam metuendam Conis uersi sunt adin Mediatorem qui, ubi insisteretur amn Regni Thosaurario proiectae nostrae schedulae, et, quod turbae possint oriri, quum nos omnia lemina dissidiorum suturorum euitare velimus, reis monstraretur, respondit: Etiamsi exercitium plane liberum concia tur illos tamen semper sub potestate magiuratus suturos. Aliquid mouere in talibus subditos non posse. n. Regni Thesaurarius iis cesse esse, ut ponantur ea verba maneat in eo satu, quo fuit per sed eis Stu dorfoser. n. Legatus Gyldenhlau: Si possent obtinere C tholici, quod iam dedimus in schedula supra inserta, satis esse. n. Comes xenstierna, ut deleatur Merentium, existimat. n. Comes Schlippenbach, addatur priuatum, censet. n. Mediator Electorales commendasse summo cum etelo hanc quaestionem. Mirum hoc via stim nostris, et Dn. Mediator ad alteram Partem se recepit, relaturus, nos iusistere schedulae proiectae a nobis, nec velle ullo modo exercitium admittere. Post redit in Mediator refert, quod velint Dnn. Poloni, ut adponatur, exercitium priuatum, et omittatur,fcut fuit in Tractatu Stumsdorfans adtulitque schedulam, in illum sensum conceptam. n. Regni Thesaurarius: Nos amplius concedere non posse respondendum alias ore coram Rege et Statibus Regni Conqueri et dolere nos, quod concedere, quod cupiant, non possimus etiamsi concederemus, ratificata tamen non fore, tonos Legatos odium duntaxat in sera riuaturos. n. Mediator allega Protocollum Stumsidorfiense typis impressum.' Dia. Regni Thesaurarius: Nos habere Manuscriptum, quod contineat contrarium. Diu disteptatur. n. Mediator Sedare ultimam re lutionem Suis Excellentiis, rogareque considerent, an propter hunc Articulum abrumpi velint tractatum Dn Regni The- Iaurarius Se et Dnos Legatos Collegas non posse a fua sententia, cedere, nec sibi integrum esse. in Mediator Non esie religionis,
conspas Tonis Diarium, .uo. AsTORII DIarium p. in . n. Nec et n. nune muto sententiam. Nam in AN Num Diario S. Polonico, de quo. Quo nomina indigitari ARO alibi dixi, adpellatur Mediatoris Galli. GERI Mineritas coniectaui, ad qui tum fuerit Protocollum. Id quod stl
64쪽
eogere religionem. n. Regni Thesaurarius: Non cogi, si eonscientiarum libertas concedatur. Lubus abiit Dia Mediator quasi indignabundus, et animo perturbato. Post reditum nihil retulit, nisi quod crastina pomeridiana secunda continuare velint congressum, si utrimque ita placeat. Diaus Regni Thesturarius: Nos venturos, si alteris ita visum sit. n. Mediator Se credere, et illos venturos. Placuit itaque nos velle adesse; sed si alteri Parti non placeat,in Mediator in tempore nos certiores reddat. Id quod promisit. Discursum deinde stando paullulum de aliis punctis, et ut illi quoque expediri possint, desideratur. Dii Mediator Antequam Articulus religionis complanatus sit, amplius progredi posse, spem non esse. Discessum est ad stationes nostras, Sobothum Ante vero, quam abirent oliua Dian. Legati, se inuicem adhortati sunt, rem quilibet domi bene consideret, et votum situm ad Protocollum daret Mandaturque Secretario, ut ex his, quae huc usque super hoc puncto disicursia vel acta sint, Artiaculum concipiat, et cras in Conserentia paratum habeat ad videndum.
Absente propter valetudinem aduersam Dia. Legato Gyldentilati,
quia paullo serius nuncium esset missum, hodiernus congressus hora demum quarta pomeridiana reassumitur. n. Mediator incipit non a puncto vel Articulo religionis, ubi heri substitimus, sed a Praesidio Strasburgensi, dicens, flaciales iam adesse, in n. Legati velint eos recipere, restitutos sore. Responsium per Dia. Regni Thesau- rarium ossiciales non constituere Praesidium militem gregarium simul oportere sisti intelligi, tantum illusionem Electoralium esse officiales sine gregariis recipi non posse. Dii Mediator reseretinis Et cloralibus. Accessita oonstro perse Iptum satis onstat mulae exstanti. 19o. Iur sqq. PASTO-Praeterea, OvLEn Narrationem, de a m a d. IV Mart. p. t . meminit Pacificatione Stumsdorsens, nondum ita Extracti, ex Historia Lin G, I S ab A I- cognitam extra Britanniae fines putaue- ΣΕΜ A quod sorte aliis videbitur hoc rim. In ea autem variae istiusmodi soro loco intelligendum.
65쪽
Accessit ad punctum religionis, et adtulit Attestatum Legationis tunc mediatoriae Tractatus Stumidorfiensis, legitque pli hanc rem tangentem. Sed indicatum ipsi est, Legationem Suecicam iam proiectasse hunc Articulum ita, ut contentos se reddituros Diios alterius Partis Commissarios non dubitetur praelemisque est ex charta huius tenoris Minoad Religionem Catholicam placuit, ut subditi vel in-ricolae, illi in Livonia addieti, tolerentur, et conscientia libera domi ,, deuotioni suae sine inquisitione vel animaduersione priuatim va- ,, cent. ,, Et quidem hanc schedulamin Legatus Gyldenhia conceperat mutatis tantum iam, quae sequuntur, manu Dia. Regni Thesaurarii nempe I deleta est ante verbum tolerentur, vox patienter: M addita sunt verba vel animaduersione, post vocem inquisitione. Contra loquutus estin Mediator nonnihil, et tandem rupturos Polonos iniecit. Indignabunde responsum est per Dia. Regni Thesaurarium, quod semper utatur hac vocemn Mediator, atque etiam aequissima vel postulantibus, vel offerentibus et concedentibus Suecicis Legatis nil nisi rupturam opponat. Ex alio, praeterquam Mediatoris, Ore nos haud perlaturos fore, consideret aequitatem nec enim esse de dignitate Legatorum Suecicorum talibus satigari quando propositum fuerit delatisfactione, rumpere voluisse quando de aliis, similiter iam etiam quum de hoc religionis Articulo ageretur: ita futurum in reliquis; n scire Legationem Suecicam, quid tandem sperandum vel iudicandum Z Lenivit verbamn Mediator, et quoad religionis Articulum, datam ipsi omnium trium nia Legatorum praesentium unanimi consenia chartam modo memoratam accepit, seque ad alteram Partem contulit. Ipso absente deliberatum et conclusum est, si hoc nolint acquiescere, consentiendum esse in id, quod Legati Mediatores ad Tractatum Stumsdorfit attestati essent: ' amplius consentiri nil posse. Dederunt autem, antequam huius Articuli, de religione, proiecta charta vel schedula modo dictamn Mediatori extradita esset,in Legati
nostri, voti loco quilibet ad acta, qua sequuntur in Resni The
cons. PASTORI Us ad h. l. p. at . atque Belgae testati sunt, in se recepi et n. Suecos suturum, ut religionis Roma- . In ea Pacificatione Oratores Angli nae catholicae exereitium in Livonia si tum
66쪽
faurarius ita concipiendum existimauit: Quoad religionem Cath licam eiusque exercitium in Livonia nunc cessa, et ita Suecicae posset-sionis, si qui incolae et subditi ibidem iam sunt huic religioni addicti, eis libertas religionis deuotionisque tantum in priuato indulgetur, ita ut conseientiis nulla vis inseratur, nec in eos ob hanc cauΩsam ulla inquisitio fiat, prout tempore induciarum Stilmsdorfiensium obseruatum fuit. n. Comes Oxenstiem taliter censuit: Quoad religionem Tractatui Stumsdorfiensi non derogetur, sed, si qui in L uonia per pacem hanc praesentem Regi Regnoque Sueciae cessa incolae vel subditi Catholicae addicti sunt, ii priuatim utendo tolere tur, modo id magistratui ordinario indicatum suerit, nec alicui illas noxae aut fraudi, neue ad libertatem conscientiae ab aliquo inquisitio instituatur. Vel hoc modo: Quoad religionem Catholicam
in Livonia, si qui incolae et subditi ibidem iam sunt ei addicti, libe
ras conscientiarum deuotionisque eis indulgeatur, prout tempore induciarum Stumidossiensium obseruatum suiL Vel ita: Homines religionis Catholicae in Livonia libertate conficientiarum deuotionisque ga debunt, prout tempore induciarum Stum Orfiensium obseruatum fuit εVel etiam sic: Homines religionis Catholicae in Livonia, libertate conscientiarum deuotionisque gaudebunt, nec eam ob rem inquiratur in illos a quopiam, sed in eo statu remanebunt, prout tempore induciarum Stui dor fiensium obseruatum fuit. n. Comitis Schlippenbachii
sententia talis erat: Momines subditi religionis Catholicae in Liuoniacessa, istentes, libertate religionis et deuotionis gaudebun , nec ulla ob eamdem inquisitio in quempiam fiet, nec cuiquam illud sit noxae aut fraudi. Aut sic concipiendum hunc Articulum putabat ad religionem Catholicam eiusque exercitium, in Livonia Suecicae possessionis nulla propter illam in subditos instituetur inquisitio; sed quisquis suae deuotionis libertate gaudebit. ut etiam tali modo: μQuoad incolas et subditos in Livonia Suecicae possessionis, Catholicae religioni addictos, nulla in quempiam fiat inquisitio, nec cuiquam ob suae deuotionis priuatum exercitium vis inseratur' n.
tum tectam seruetur. aestimonii istius que inde descriptum in v MONTII Germanicum exemplum exstat, in ore io . Dipl. . VI P. I. non Pr Actia ubi T. IV. p. visa. N
67쪽
Dn Legatus Gyldenhiau, quum ob valetudinem Olivam ire nequiret, Secretario Lcgationis mentem suam in charta aperuit, ut 1equitur, quo Suis Excellentiis referret. Quoad religionem Catholiacam placuit, ut subditi vel incolae, illi in Litioni addicti, patienter tolerentur, et conscientia libera domi deuotioni suae fine inquisitione priuatim vacent. Iussus etiam erat Dia Consiliarius eideiciayn aliquid super hoc religionis negotio proiicere, quod secit his verbis:
Quoad religionem iii Livonia iurisdictionis iam facta Sue cicae ipsa in eodem statu, quo suit hactenus, permaneat, inprimis vero Catholici, citra inquisitionem, ea religionis suae libertate, qua hactenus gauis, tuto posthac perfruantur. Secretarii ex Protocollis praccedentibus Conceptum fuit tale, Quoad religionemTractatui Stumsdorfiens non derogetur; sed si qui in Livonia, per pacem hanc praesentem Regi Regnoque Sueciae ces.sa, incolae vel subditi Catholicae addicti sunt, ii priuatim utendo tolerentur, nec alicui illa fit noxae aut fraudi, neue ob libertatem conscientiae 1 aliquo inquisitio instituatur. Ex diuersis his Proiectis electum est Dia Legati Gyldentilauit Conceptum, extraditumque mutatis tantum, quae dicta sunt hic supra. n. Mediator Se loquutum cuminis
Commissariis Electoralibus, quod nolit Legatio Suecica accipere officiales sine gregario milite respondisse illos, quod reliqui sequi pos- snt. Replicas esse, quod nos poscamus totum igitur ad Dia. Eleel rem scripturos Legatos promisisse. Ad punctum de religione adtulit
1chedulam, Articuli loco, ab altera Partes his verbis conceptam: Quod religionem Catholicam, iusque exercitium, in Litionia Suessicae possemionis adtinet omnes incolae Litioniae subditique illici ligioni addicti, omni securitate gaudeant, ac conscientia libera, religione deuotioneque sua domi sine inquisitione vel animaduersione priuatim utantur. Quae ad deliberandum accipitur.
Post reditum, adfert Salui Passus litteras ab lectoralibus protubicine nostro, propter Curiandiae Ducem, in Liuoniam mittendo. a Strasburgicorum ossiciariorum iterum mentionem facit. Responsum autem per Dia. Regni Thesaurarium: Non ossiciales solos, sed etiam
68쪽
esiam gregatium constituere praesidium. Nobis totum promissum, nos iure totum postulare. n. Mediator Electorales dicere, quod Colonellus Pleiane transgressi is sit pacta accordata, transeundo sine permissione, vel praemisi nuncio ditiones Electoris. Responsum Pol niam ad restitutionem teneri adsuisse etiam ex Polonis, qui mem ratos praesidiarios ducerent illis curam onmem incubuisse: D AMticulus de religione tandem complanatus est hoc modo, ut habet inserta schedulae, per Mediatorem iamiam traditae Copia. Neque enim possibile erat ni Plenipotentiariis nostris, sine ruptura metuenda, aliud hac in re obtinere amplius 4 De exulum restitutione, tace do, quod abstineant, dicente indiatore, rogatus est, expressam declarationem ille ut adserat. Respondit, qui taceat, consentire videri iulum; et tandem quum inhaereret tacito consensui, etiam nostri Dnn. Plenipotentiarii acquieverunt, atque remissionem hanc omni meliori modo pro complanato acceptaverunt, ita tamen, ut de hoc Articulus quoque concipiatur. Cras hora pomeridiana secunda congressus comtinuabitur, et de reliquis setur.
Actum Ona d. Feta horis a II pommae
D n. Mediator hodie pertractanda proponit ad punctum Livoniae adhuc pertinentia i De Comitum a Dona fatisfactione, quae pertineat ad pundium de exulibus et Pharo Piliensi 3 Commerciis:
vi Depositis: Debitis: 6 Subditis ligitivis.
Nostri postulant, ut procedatur secundum nostrum Proiectum, aut mittantur in formam, de quibus iam transactum est. Exempli caussa, pune ium Renunciationis osse complanatum ergo illum posse in serniam redigi ille Super materia primum esse conueniendum hoc pacto quamlibet Partem conficere posse Instrumentum super,noquoque puncto vel Articulo si tum differant, arbitrio Mediatoris subiiciendum, et ad hoc sex aut quinque ad minimum septimanas requiari. m. Regni Thesaurarius: Si velimus sequi nostram methodum, pertractando Articulum post Articulum, quinque diebus posse nos eripediri ille: Si hoc velimus, statim in primo puncto Amicitiae sore offensionis lapidem, seniliter in secundo, quod est Amnestiae deinde a Polo-Diuilias by Ooste
69쪽
Polonos primum velle ea complanare, quae si concernarit, ut deinde eo sortius agere possint contra Conisederatos sibi alias perinde esse, in materia haereatur, an in forma. Si placeatinis Legatis Sureicis, ordine a principio incipiendo se progressurum metuere autem dis cultates et remoram. n. Regni Thesaurarius allegat exempla, in aliis tractatibus consueta: sed tandem complacuit, ut super istis hic supra inemoratis Articulis Dn Mediator declarationem Dnn Polonorum exis pediret Missis igitur in schedulam nudis rubricis, ad Partis alterius Commissarios et Legatos n. cdiator se contulit. Ipso absente,Dnn Electoralium Secretarius Legationis per Epheborum nostroruinquempiam audientiam desiderat. Intromissus, salutationem Legati nis Electoralis cum paucis curialibus praemittit, et quum gatio Sue-eica saluum conductum particularem pro duabus galeotis ibingensibus desiderasset, Principem Radaiuilium resert dedisse noua mandata ad Commendantem Pillauiae, et Colonestum Hille; Mrre praeterea Dnos Legatos Legationi Suecinae sua officia. n. Regni Thesaur rius iterum officia sua suorumquemnia Collegarum Legationi Elect rati, actis pro isto honore gratiis, desert promittendo, si aliqua in re ipsis gratificandi osterretur occasio, se paratos fore De pace, aut eius promouendo negotio utrimque nulla fiebat mentio, et videbatur haec salutatio magis priuata particularium, quam publica Legationis, prandae tamen beneuolentiae vel explorationis caussa facta. Post duabus horis amplius reditum,in Mediator nihil retulit, nisi sthedulas separatas amo. I. usque 8 Articulorum. I De restitutione Ducis Cur-landiae et Eliberationis Comitis amoenigsimain: Religionis in L uonia vi Euacuationis Marienburg etc. excepta Elbinga 3 Satissa-ctionis: DCessionis Livoniae: Renunciationis tituli et iuris in Sueciam 8 me exulibus et expulsis Litioniae. Quae ad videndum
accipiuntur et mandatum est Secretario Legationis per Dia. Regni Thesaurarium, ut destribi faciat, cum Protocollo conserat, et quid conuentum sit, siue non sit, vel quid discrepet, annotet, ut crastino matutino haberi possiti Placuit, ut cras hora octaua matutina congres sus
70쪽
sus fiatis tinuatio et hac vice discessum est. Sunt autem Concepta Articulorum in chartis seu schedulis separatis, ut modo hic supra memoratum est, per Dia. Mediatorem adlatorum, tenoris huiusmodi: No. t. illustrissimus Curiandiae et Semigalliae Dux cum Coniuge Proleque sua Ducali, ac tota Familia et Aula, absque ulla protractione intra lex septimanarum spatium, a die quinta Aprilis st. n. Rigam sist tur. Inde vero intra dies quatuordecim decenti, et suae dignitati accommodato conuenientique modo ad fines Semigalliae deducotur, omniaque sua sitorumque mobilia, ubicumque intercepta, vel Rigae deposita, litteratoria similiter siue publica siue priuata Documenta bona fide extradentur a Dn Comesinoenigisarhius, Campi Mar schallus Sueciae, in libertatem intra quatuordecim dies, a die conducti Rigam illustriis Ducis Curiandiae, adseretur et dimittetur. 3 Quod religionem Catholicam eiusque exercitium in Livonia Sueci e posisessionis adtinet, omnes incolae Livoniae subditique illi religioni addicti, omni Iecuritate gaudeant, ac conscientia libera, religione, deuotioneque sua, sine inquisitione vel animaduersione, priuatim utantur.
Illustrissimi atque Excellentissimi Plenipotentiari Succi ci promittunt, eieque obligant ab ipsi subscriptione moderni tractitus intra biduum excessurum Praesidium Suecicum Mariaeburgo, reliquisque locis Prussiae, excepta Elbinga, eaque omnia loca in manus Serenissimi Poloniae Regis esse restituenda. auscum vero, ab eadem subscriptione, intra ocliduum, ut et reliqua, si quae sint in Succorum potestate, loca in Curiandia. Elbinga vero circa ipsam ratificationem euacuabitur. 3 Nulla fiatisfactio et recompensatio dii innorum bello illatorum, vel alia pecuniaria, quocumque nomine praetextuque ab utrimque praestabitur. 6 Serenissimus Rex et ordines Regni Poloniae et Magni Ducatus Lithuaniae cedunt Serenissimo Regi Sueciae eam partem Litioniae, quam Sueci per tempus induciarum possidcbant, ita tamen, ut a parte unae sinistra possessio Suecica non vltra quadrantem milliaris extendatur ab ostio Dunae, ad insulam usque Dalentem. 7 Serenissimus ac Potentissimus Rex Poloniae renunciat omni suo iuri herc
p.r86. eamdem quam in exponendis Re a methodum. Cons. Dm a MEIERN
Wicis Sueci seruarant, in Confvitationi Acta Paeisc. uestph. T. II. Lib. XII. as quoque instituendis obseruare seriem IS. - Τ.