장음표시 사용
641쪽
et Iure Patronatus, in Pacifici liuens
controversis. urium primum inducerem animum de S. Brigittarionis, in Paci ficatione liuenti disceptatis, exponere sperabam equidem ib- re, ut rei, densiuimis tenebris obductae, possem aliquid mea opera atque industria lucis adfundere, Sed ea sipe. latebor enim, tantum non penitus deiectus sum, postquam, rustra excussis Annalium m nimentis, etiam ceterae suppetiae parum opis adtulerunt. Haud enim omisimus inprimis Vettioladios, Stieramanos, Arhenia zios, at quales et quantos viros, quam peritos rerum uecicarum, quam nostri studiosos, consulere. Neque tamen rem istam prorvis intactam relinquere nobis visum est. Quo iacilius huic leui opellae ab aequis arbitris venia dabitur. ll, Igitur S. Brisittam quo nomine plerisque dicitur, aliis idque sortasse rectius, Birgitta, ortu i Suecis nobilissimam constat fuisse ' Nata est patre Birgero, anno quarto supra millesimum trecentesimum nubili aetate Vlphoni Gudinam Nericiae Praesecto,
Lagmati in matrimonium collocata. Moribus per omnem vitam sanctissimis inclita, etiam adhuc pia veneratione colitur inter Diuas, quibus destinctam Romae anno eiusdem seculi tertio et septuagesimo, adscripsit Bonifacius X. P. M. Fuit liberalitate ac beneficentia tanta, ut usibus sacris praedia, pecunias, omnia sua impenderet atque dedicaret. Nam et adstenae in Suecia Coenobium, et in ipsa Vrbe Roma Xenodochium aedificauit, suo utrumque vocabulo, quo plura dein
642쪽
dein alia nobilitata sunt, insignitum ' Sed de vita, moribus, insitutis . Brigittae dudum a tot rerum auctoribus satis et fortasse ninuum satis est dichim. Cons. Margarethae, Abbatissae Vadstenensis, de S. Brigitta Chronicon Vastonii Vitis Aquilonica Erici Benzesii Diarium Vnstenense Atar Olai Rhaesii Monasteriologia Suio-Gothica. -- Nos igitur, his ac talibus praetermictis, ad propositum veniamus. III. Diu iam in oliuensi conuentu actum erat pacis negotium, quum primum a Polonis bonorum S. Brigittae menti iniiceretur. Eam rem omnem paucis complexus est Pufendosus, Conam de rebus Caroli Gustaui Lib. VII. . I p. 6o8. Extrema, inquit, decla- se ratio Polonorum haec erat Iohannem Casmirum titulo aduersus is Sueciam abstenturum. - Contra bona Divae Erigittae in Sueci, sita sibi redderentur; quae Pontifici oblaturus sit in sum templi. A quod Romae isti Diuae postum est. Ad quae Sueci: - sina Brigittae nulla ibi exstare Credibile autem est, Eaec illuni hausisse ex Aetis Diurnis Legatorum iis, quae in Holiniensi incendio ab rptu periisse alibi memorauimus '' In his enim, quae ad nos peruenerunt, nulla istius caussae mentio. Ac fuit omnino Poloniae Regum e gente Vuasiaca, singularis quaedam in S. Brigittam reuerentia, adeo ut, quem fama vulgarat gestatum ab illa esse, annulum Sitigismundus III ingenti pretio redemerit 'μ' Nihil de illius reliquiis, quondam adstenae seruatis, dicam. '' Nec enim, ut has ipsas bonorum, apud Poendosum, nomine indigitari crederem, adduci me passus stim Verum bona illa si praedia quaedam fuisse iam, Coenobio adstenensi olim donata, haud multum videar a vero ab. errasse. Quippe Coenobio per sacrorum in Suecia conuersionem exaugurato, ea sibi Iohannes Casmirus, qui ad Brigittam genus reserebat, dignatione eonfiteor me nihil plane habe profitentes religionem quoque despoηθη- re, quod ad te perscribere ausim me tur Chriso Eum habebant, quem Asa oectantia omnia igne perierunt, una et o Brigitta tulerat quem sbi habera Protocollis meis oliuenm. Rex Poloniae Sigismundus, pater huius '' GER rus phem. p. in . de ilaiylai, N. I voluit, caroque emit. Μonialibus S. Brigittas edanensibus: Cons. ERvINGI Hist SN Robent sngulae, inquit annulam, quo gismundi II Regis P. I. p. 431.
643쪽
rebat, ' velut gentilitio iure debita reposcebat. Sed enim de his alii peritiores iudicent. Ceterum postulationem illam, a Suecis r
ieciam, mox et Poloni deseruerunt.
lv. Ventum est ad aliam, haud prorsus dissimilem, de S. Brugittae Iure Patronatus quam a P endoso, atque abripis asorio praetermissam Diaria illa cum Suecisum, tum Polonum ei commemorant. Ius autem illud Patronatus nihil aliud prosecto, quam fulei tutelaeque ius ac potestas in Domum S. Brigittae quo nomine Brigininum in Urbe Xenodochium, cuius ante memini, adpellatum est ' Monasterium salso vocant plerique recentiores ea propteriam reprehensi ab Olao Ce o, Diss II de Coenobiis Birgittinis f.
VI p. 9. Monalterium S. Birgittae Romanum, inquit, a quibus- Adam minus recte dicitur numquam enim moniales aliquae, vel rimonachi, heic secundum Regulae obseruantiam vixerunt, sed re- isceptaculum sui ordinarium monachorum, adsten iterum atque is iterum Romam ablegatorum, ut grauioribus Coenobii negotiis a-- pud Sedem Romanam, Procuratorum Coenobii adstenensis norimine, inuigilarent. Hanc Domum Hospitalem Brigitta, quamquam longe a roralibus auersa, ad Campum quidem Florae, nunc a Farnesiorum palatio Forum Farne num vocatur, 'psa olim condiderat: hanc Romae habuerat gratissimum habitaculum, et quasi ultimam rerum humanarum stationem, vita ibi, quam et multis et magnis pietatis operibus illustrarat, defuncta. Accessit insequenti aetate his ipsis aedibus nouum, idque insigne decus, templum illius memoriae dicatum quod una cum aedibus, temporis diuturnitate adesum, bis instauratum est, semel si Leone X. iterum sub Alexandro VIII. V. Atque huius Domus tutelam eodem sibi iure, quo S. Brigi, tae bona, Iohannes Casin rus Rex adrogabat. Itaque olivae res aliquoties a Legato Gallo proposita tandem sic consecta est, ut Suecise neque Regi Poloniae quidquam impedimenti obiecturos, neque Christinam Reginam, si quid tale moliretur, adiuturos promitterent. vid.
ex S. editum, ullis, Diplomatibus is u. 7 . Domus matris nos e S. Bir
644쪽
Vid. Diarium Aecisum, p. o3. Huius autem pactionis memoriam certis de caussis, quemadmodum est apud Diarii Poloni vi auctorem, ad d. XIV Apr. inseri Pacis Tabulis noluerunt satis esse dictitantes, si Legati Galli testimonio confirmata seret. Quod quidem an perscriptum exhibitumque uerit, haud satis scio. Ceterum
ex eo tempore S. Brigittae Domus in patrocinio ac tire Iohannis
Cafimiri esse coepit. VI. Post eius obitum, illa a Clemente X. Ponti Ro Christinae Reginae, quae Regni pertaesa dudum Romae vitam degebat, concredita est. Id quod plenius cognoscere licebit ex Illustri Arten-holai Commentariis, de rebus Christinae, Tom. III pag. 466 sq. Verba illius haec sunt: Elafin Gaidenhlad rapporte dans sola Re--cueti, que Christinete destem avant a mort avolt ait venir, is et tui avolt dii, qu'elle rejoui it for tolite les Mis, qu'elle in is prenoi la conversio de Suedois, et qu'elle pensiit avx moyensis letabit quelque chos de fixe mur leur butien Par deux Letiresis au Pape, sans date, o volt, que les nouueaux Convertis tirotentis leur pension des Revenus dum asere de Seir iste, Princesse deo Aede a Rome questa Reine pares mori uino Casmi de Pol
segne, et en vertula' unire du Pape Clement X etoit devenue Pr selectrice de ce Monastere, et en avolt administration, comme ne
se Rein Catholique de lamation des Goth. que te gouvernementis de ce aint lieu de Rome avolt et donne par larite Mere Brigitteis aux Religieuses de adsene en Suede que e Monastere devoltis aussi rester seu la protectio Royale dumo et de la Couronne deis Suede, tant que e seroti uia Sujet Catholique qu'autrement ilis seroi sious cellerati Cardinat Protecteu de cette Eglisse. - Εi se sui te duriousdit Bresdu Pape Clement X. les Revenus de ce Mon sestere urent- iis, duciem de Christine, applique a reniretie deis Suεdois convertis, oupauures. Enimuero male actum illis temporibus cum Brigittin Domo suisse, at certum habeo ex iis, quae Kkh a benigni-gittae. -- LAus egis rus Dist. II. supra portam lectoribus hodienum ossem p. s. emplam omni Meeorum sum dites Domus S. Brigittae Vatsten deis tibus es ad Utum, quod sub Pontifce , gno Suetiae, instaurata ann Dominitione X. instauratum, sequentia verba is 3 3.
645쪽
benigniter ad me iussit perscribi Eminentissimus Cardinalis, Aha, ALBANI, eximium aeui nostri decus penes quem nunc est illius patrocinium. Sed haec, aliena ab instituto nostro, aliis narranda relinquimus.
XXDe vectigalibus Pomeranicis,
snter Sue eos atque Iectorem Brande burgi eum disceptatiLI; grauioribus eatissis, Olivae agitatis, etiam vectigalia fuisse tam ranica, Hyl in illum toties dictum, ex Diario Pastorii, item ex
Getico, et Polono S. satis adparet inam rem ut, qui velint, plenius et adcuratius cognoscant, eam nos inde ab initio repetemus. II. Instituerant Sueci bello tricennali, quo, ut fit, quiduis et sacere et pati ius fasque videbatur, noua et per Megapolin, et per Pomeraniam vectigalia, Licenten non diu incolis grauia illa, sed omnino commerciis perniciosis a. Quo magis, ut ea penitus tollerentur atque abolerentur, Pomerant, nam de Megapoli nunc nihil dicam, adnitebantur per Marcum Ethstadium, ac Frid. Rungium, prudentissinios viros, quos ad Pacificationem uestphalicam miserant ' Qui profecto diem, quo super hac caussa non egissent inprimis cum xenstirnio atque Saluio, Legatis uecicis, se perdidisse existimabant. Qtiod singulare studium illorum plane testatum perspectumque habeo ex Commentariis Rerum Quotidianarum, ab iis diligenter perscriptis ' quos in scriniis seruatos, mecum humanissime communicauit Aug. a Balthasar, clari nominis Ictus, et in Curia Regia Suprema Vismariae Adse r. In illo autem conuentu,
cons. ni a graen Narra alimam eon Elassiat, und Frid. Rumtiones, de vita et sactis Legatorum ad ii vocallem, mos e dem Frierin Pacificationem uestphalicam praemis Congres egen Pommern vomeLangen, sae Indiu Actorum Pacis, pag. io vom Octobr. 16 I. - 16 I. Qui qui- R. dem commentarii non sunt diuerisi ab iis, ' Relation deriseiden Vommremetien, hios laudat L EL Ric HESIus in
646쪽
quum praecipua consiliorum vis atque auctoritas sere esset penes Sue eos, facile hi quidem obtinuerunt, praesertim iuuantibus Gallis, vi vectigalia, quae huc usque habuissent, moderna vocantur in ab Iis Pacis, et in posterum retinerenti Sed nos verba ipsa Pacis, Art. X. f. 3. hic subiiciamus. Ad haec concedit eidem Regiae misse stati Sueciae modem vectigalia vulgo isenten vocata, ad littora, portusque Pomeraniae atque egapoleos, iure perpetuo sed ad e-riam laxae moderationem reducenda, ne commercia in iis locis imis tercidant.
III. Iam vero haec, etsi ad loca tantum pertinerent sueciae tra.dita, eo tamen valere contendebant Sueci, ut omnia omnino vectiga. lia comprehenderent, etiam quae in Pomeraniae Vlterioris, s Bran-deburgicae lilioribus ac portubus instituta essent. Suecis itaque illa retinentibus, magnarum litium noua materies exstitit. Ac principio Electo Brandeburgaeus tanto maiore animo obnitebatur, quod et Imperii ordines, et Caesar ipse Pacis ista interpretamenta respuerent ,
Etenim, ut ait Pinendorsus, Reri Brandeb. Lib. III. g. 57. p. 186. se in hoc negotio Caelar atque ordines censebant, Succis ad ista veει--galia neque a Tabulis Pacis, neque aliunde, quidquam iuris comisse petere. Ac Caesiarci Legati, qui 'abrugae fuerant, testabantur, is sibi numquam in mentem venisse, Suecis vectigalia ad totum littus is inris Ballici concedere sed quia in praecedente si . . vectigalia se antiqua duntaxat ipsis indulta fuerint, ac iidem sipho A. postularint, se etiam noua vectigalia, acie instituta ad oram Mechlenburgi et ΡΟ- ,, meraniae, addi, se pacis caussa illa adnuisse iis in locis, quae Aeetae Missa Ilat, et amplius nihil per Articulum autem nonum Instr. ais secis noua vectigalia aliis in locis abolita esse. Quae quamuis ita sese haberent mox Brandeburgico tamen satius visum est, totam rem, transactione Omponere.
In uniuerstim de ausa Pomerant industria, diligentiaque prope ineredibili
ea scribit HRIAT pons T NE Rus ovecti. Vnde et FANNgavalis in Epist negotium Paeis Omabrum Mo Pae Uue h. Lib. IV. S. 6. p. 423. --nasteriensis concernentibus, Montispel. mium. Legatum Gallum, vocat maec 36 o. . p. 96 me fui exitus negorii puum Conuentionis auctorem. Cons. dijsicillimi Claudii Memmii praec*ue, vFENDOR FIvs de Reb. Suec. Lib.
647쪽
IV. Ab hoc consilio quum ne Sueci quidem abhorerrent, conditiones utrimque in medium prolatae sunt a Brandeburgicis variae atque diuersae, a Suecis una illa vectigalium communio. ἈNoumi, i
,, qui Pufendorsus, i c. 3. 56 p. 83 circa vectigalia unum atque al-Mterum temperamentum proponebant, ac primo quidem, ut Sueci ea si tantisper retinerent, quoad super hisce transactum sit inde ut ad sex-isennium iis seuerentur, prouincia protinus restituta. Sed Sueeiis Omnem temporariam transactionem adspernabantur, velut quibus is persuasum erat, lectorem, ubi semel prouincia sua potitus sit, id is negotium ad decisionem Caesaris pertracturum, qui sine dubio, eis, cundum ipsum, litem daturus erat. mox et per Ducem Croiae cenia situm Vncialium millia offerebantur, redimendae liti Nam ut directeo id faceret, haud congruebat, ne, quod hactenus impugnatum se orat, ius agnosci videretur Ac in Aula Caesarea haec vis litem is componendi promtissima habita berat. Sed Sueci et hoc reiectois demuli adserebant se Electorem ad dimidiae partis communionem se admussuros id quod huic multis nominibus displicebat Nam et se ipsa communio, litium genetrix, molesta erat; et inhumanum via ridebatur, Reginam ob tantillum emolumentum, tantum ipsius di-ognitati ac supremo iuri praeiudicium inferre velle, quod illibatumis eidem in Viteriorem Pometaniam competebat inprimis, ubi ista diis rectionem vectigalium sibi adrogaret, eaque pro lubitu intendere,
se aut remittere, mercesque taxare institueret ratio admita, com-- mercia prouinciae alienae libidini obnoxia sutura erant, sibique t silerandum, ut Suecici publicani ciuibus suis insultarent. Eco uario Sueci, solliciti nimirum, ne Brandeburgicus Electo vectigalibus iis solus potitus, ansiam adriperet commercia Citerioris Pomeraniae intercipiendi, ' illam communionem, tamquam unum idque praesentissutium rei expediendae medium, iterum iterumque proponebant nec destiterunt ante, quam in illa etiam Elector adquieiceret. V. Itaque in conuentu eo, qui a Suecicis Brandeburgiisque Stetini habitus est regundis utriusque Pomeraniae finibus, tandem Aia.
Vid. sv FENDonrrus comm. Primum editus est An. 663. Strat- de Rebus Suecic. Lib. XXV. g. o. undae, non, ut alibi secundum alios di. pag. io 3 ctum est, Sintini recus cinisi Astio
648쪽
une LIII. super vectigalibus quomie inita pactio fuit. Quippe Et sector, verba sunt PusMUrsi L c. g. 37. p. 86. quum statumis Germaniae ac vicinorum trutinasset, tum ut ciues uos exterorumis oppressioni subduceret, demum in participationem dimidii vestig is lis consentire decreuit ea lege, ut Sueci Vlteriorem Pomeraniani ci-istra moram restituant, ac ipsius Postulato in Comitiis suffragentur,
is vi sibi latisfiat de eo, quod per ductum limitis, et ob detentam per
se triennium prouinciam decessiti Sed nos, morem nostrum sequuti, formulam ipsam pactionis ex Recessu, ut vocant, imitaneo, 'cui inserta est Art. XXX. hoc loco repetamus. Cum item Reginaeis Regibusque ac Regno Sueciae a S. Caes. Maiestate atque Imperio, moderna vectigalia ad littora portusque Pomeraniae ac Megapoleos se iure perpetuo concessa sint, ac eam concessionem, utpote in satisse factionem Regiam. factam, ex vi vocum generalium ac iudetermina- istarum Instr. Pac ad littora portusque tam Vlterioris quam Citerioris, Pomeraniae extentam voluisset S. R. Maiestas, Serenissimus vero Eselector ad loca Regno Sueciae non euent liter, sed de praesenti cessa,
is exclusis, donec casus aperturae extiterit, littoribus portubusque reliis quae Pomeraniae sibi cessae, restringi debere existimasset, eaque resis acri animorum concertatione diu multumque distaptata esset Tan-
isdem Dei auxilio, amicabili transactione res ita composita est, ut S. R. - Maiestas augendae firmandaeque amicitiae, ac bonae vicinitatis, is nec non contestandi ametus sui caussa erga S. Ser. Eiec' propinquo si sanguinis nexu sibi iunctam, pluresque alios ob respectus Serenissζ-Dnum Electorem in perceptionem, pro parte dimidia, communi-isum vectigalium, in portubus Vlterioris Pomeraniae Electoralis extiis gendorum, exceptis vectigalibus antiquis, quorum plena ac indiis uis perceptio Ser. S. Elea vigore Instr. Pa ex iure territoriali de- ,,bita permanebit, nec non emolumentorum in iisdem portubus, is ex confiscatione circa ea resultantium, ex fauore admiterit, uti a--deo hisce admittit, eam vero admissionem certis conditionibus, suis per quibus peculiari conuentione transactum est, deterininari passa
sia Actia Pubi T. VIII p. ssi et apud pae nouissimo, P. O .
649쪽
est. Cons Uendorsus i. e. q. 38 p. 87. item Rer Suec. l. c. Uamerus Hist. Comit. Mus b. Lib. I. g. 7. R. p. 9. - α β 37.
VI. In haec itaque verba tum conuentum At vero Elector mox conqueri de onere, sibi praeter ius fasque imposito eique ut subduceret se omnia sedulo moliri. Quapropter in liuens Pacificatione iniunxerat Legatis, postularent, ut aboleretur vectigalium illud in Viteriore Pomerania consortium, suaque sibi iura integra atquo illibata seruarentur. Vid. Pufendorsus Rer. Brandela Lib. VIII 4. 46 p. 3ol. 9od quidem actum est aliquoties studio atque opera Mediatoris Galli sed nullo plane successu Nam Sueci modo reiicere totam rem ad Imperii negotia, quae nunc agere nihil adtineret: modo negare se mandatis instructos modo immensem pecuniae vim, ac tres inluper haud incelebres ciuitates, in redhostimentum poscere. Tam enim proficua ista sibi vectigalia esse, ut octoginta Florenum millia sic Pasorius refert, contra Pufendorsius tantum octo Vncialium millia numerat, ' quotannis conficiant. vectigalibus, Pomeraniae, inquit Pufendor sq. c. f. 69 p. 5eto octo Vncialium millia annua sibi redire quae non nisi quadringentis Polonicorum Florenoruni millibus, ac tribus insuper in Pomerauia oppidis, redi- 'mi possint. Verum quidquid huius rei tum fuerit, caussa tota clarius patet ex Diario assorii, p. 241. 238. itemque ex Meciso,
p. 188. VII. Ceterum, quae Olivae ad alius temporis opportunitatem seposita est caussa vectigalium, Electori tandem An. DcLxxlX ex voto cessit, pace ad Fanum S. Germani ad Layam S. Germai en Mye sancita Secundum hane, Art. IX. communio vectigalium abolita est.
Maud satis adcurate crediderim v Ilum mima quae summa in Diario Pol.ΜS.ουκυnostrivri scripsisse, octoginta Uncia disertis verbis memoratur, a d. xxx. Apr.
650쪽
In hoc Capite explicando, non est profecto, quod multii operae atque temporis consumam. Est enim res ipsi in Diario Sueciso, pag. 334. tam plane prodita ac diligenter, ut nihil magis. Quo igitur, dicet aliquis, haec talis disiputatio Nempe, ut quae vulgo de
subscriptione liuensis Pacis perperam tradita sunt, in medium adla. ta leuiter corrigamus, solo veritatis studio, quo nihil prius atque ant, quius nobis umquam erit. II. Post longa moras, tandem conclusa olivae pax, die tertia Maii Tradunt plerique, tum et subscriptionem a Legatis peractam esse, Tabulasque ipsas commutatas Longum foret, in scenam singulos producere paucis, iisque haud ignobilibus, defungar exemplis. Primum in his dabimus locum Ge. Reinh. Curico, rerum Gedanenissium idoneo auctori cuius in Additionibus, ad Chronizon, p. 38a. haec leguntur: - Erlanget dieserariedens Merh, vermitteistis Gonlicher Hulis endlich seine Richtigheit, und Ward scibi ger denis May, st. n. und 23 April. st. v. in de Nachi, wischen i und aisUh geschlossen, auel alterseit uniersichrie n. Gleic denselbenis Augenialch nach Unterschreibunides Friedens Instruments,,urde
morauit rem Ioh. Chris tini us Thes Cerem T. i. p. 836 sq. em locum, velut e longinquo monstratum a nobis alibi, v. Diarium Aecicum, p. 3oa. n.' hic quidem oeulis eorum, qui sint aliisum non incuriosi, propius conspiciendum praebebo. Endlicli Ruris sede de Friede, nacti Q vielen Schwierighelten, am 23 April. An. ri466o Natalium halbaash geschlossen. Die Unterschrissi desset-TIL Lill oben,