장음표시 사용
41쪽
habet, etiamsi dominus rem incultam re- petendo, an restituere domino rennων siae preis liquisset. ειορ Rrs p. Si prudenter iudicat emptor fu-XXI. QuKs T. xlv. c os fructus restituere rem restitutum domino rem, procul dubiotos stur malae fidei debet R s p. omnes fiuis rescindere emitrae um valet & pretium rectus naturales, & industriales quos perceptu-iperere. Dissit ultas est, quando emptor durus suisset dominus, detractis ex e ensis , re-l bitat num res sit a latrone restituenda do-stituere astringatur, sive extent, sive non i mino, neque valeat emptor a sure pretium
extent , sive factus ditior sit , sive secus. t accipere , nisi rem emptam restituat. Si Idem dicendum de possessore Lonae fidei, a i enim recuperare pretium 'posset, omnes s
tempore quo conscius iactus est , rem esse temur domino restituendam rem esse . alienam. Is si differat restitutionem , eva- XXV. Prima sententia negat teneri em. dit debitor morosus , & restituere tenet uriptorem domino restituere rem cum iactura omnes fructus quos percipit, & compensare pretii sui . Sententia mihi vera est quod am damna emergentia, tum lucra cessan- i emptor in proposito casu teneatur rem do. tia. Si iur non percipit fructus , quos per- nunci rellituere, ut S. Thomas a. a. q. 62. cepturus dominus fuisset , eorumdem pre- a. f. dore r. Circa illum, inquit, qui remtium restituere debet. Contra si dominus alisnam accepit, duo sunt os sideranda, filia nullos sui stet percepturus fructus , & simi- cer res ipsa accepta, in ipsa acceptio . Rari ueliter latro eosdem non percipit, tum ad autem rei tenetur eam restitu re, quamdiu eam istorum compensationem non renetur . Si apud se habu e quia quod habet ultra id D svero sur fructus naturales percipit quos do- Iuum est, a bet ei subtrahi , oe dari ei cui minus percepturus non erat, eosdem res l. deest , secun um formam commtitatiυae justia tuere debet, quod res domino studii Mel. riae. Emptor in casu posito habet ultra id XX l I. QUAE IT. XV. suas evenser detra- quod luuin est, quia res empta a fare sua
fiere ροφθω 'e bouae, his mase fidei debri y non est, sed domini. Huie ergo reddi d
Rrs p. Expensarum alia necessareta', ut agro- bet. Neque emptor rem furtivam vendererum cultura, animalium airmenta, & cu- alteri valet, quia vendere rem alienam n
fodia , domorulii instauratio, sine quibus inci potest , invito domino. Ergo neque s res aut detrimentum patiuntur, aut fructus ri qua eam redii Hurus domino non est. Em- non pariunt. Aliae utiles, quae eo perti- ptor enim vendens rem suri non restitutu-nent ut res aut meliores fiant, aut auge n- io, furti particeps evadit. tur, ut Rrborum plantario, gregis multi- XXVI. Opponunt adversarii. Emptor inplicat: o &e. Aliae voluntariae, ut viridaria,' nae fidei nullam injuriam infert domino. pictum, ornatus, & cetera id genus, quae Quid Inde ρ Ideo non tenetur restituere ex voluptati deserviunt. Indus ria , labor, an- injusta acceptione, sed ex re accepta. I commodum in fructibus colligendis, & re- sistunt. In pari casu innocentiae emptor fi-irus conservandis , expensarum nomine ve- hi potius quam domino consulere debet.
niunt. l sicut dominus jus habet ad rem , ita em-XXlli. omnes expensae utiles , & neces- ' or ad pretium. Recte, & bene . Ergosariae ab utroque posse re factae detrahen- sur rest: tuat pretium emptori , & emptordae in restitutione fiunt : & dominus easdem rem domino: & omnia justa sunt. At quia computare tenetur , quia nemo in alienis fur nequam restituere pretium recusat, ideo laborabus reportare commodum debet. Si l ne emptor iniquus fieri debet rem alienam
tamen dominus sine his expensis , propria i retinendo Quia fur patrat iniustitiam, taindustria res sitas eonservaturus suisset, tum similiter rem injustam agere debes. Alia possessori iniusto reddendae non sunt , sed sophismata praetereo. Lege Tom. 7. Lib. a. tantam possessori bonae fidei . Si expensaeldig. a. eq. T. π 17. excederent fructus, non teneretur dominus XXVIL Qv xsΥ. xvii. cui mala fisi ilas solvere , quia tum res in suam non rem alienam a latrone emit , domino ne , aucederet ut . litatem, remque sua in carius e-iseri res tuere debet' Rrsp. Restituendam rem
mere cogeretur.. Disputant anflores sit per i latroni contendunt I ugo, Diana, & alii. restitutione expensarum quae voluntariae sunt. 1 Uerum ex iis quae dicta sunt, patet opinio- Ad praxim quod attinet , prudentum arbi- nem potiori iure salsam esse. Hic enim non Irio restitutio fieri debet. solum ex re aecepta, verum etiam ex in XXI, . QuK. ST. xv l. Qui rem bona fideliusta acceptione restituere domino astringitur. emit , Iet ne eam irari revire, pretium re- XXVIII. Quaes r. xviii. Quι Maea fide
42쪽
D I s s. Ir. DE RESTITUTIONE CAP. I. &lr.
rem emptam a latrone vendit alteri , teneturne pretium Amino rei taere, an e rori RLs P. Aliqui docent te nec domino, nec emptori
restituere debere nisi id in quo factus es ditior . Opposita sententia mihi est piobabilior. Si piae fatus bome ii dei venditor rem
apud te retineret alienam, veritate cognita , domino restituere eam deberet. Sed pretium succed: t rei: ergo hoc pretium domino restituendum est, non emptori . Emptor solvere pret: una intendit vero domino. Tu qui vendis rem alienam , non e& verus dominus . Neque tu in venditione transseis dominium, cum illo careas. Tandem res semper ubicumque sit clamat ad dominum suum e ergo aut fur, aut tu, aut emptor resare ire domino astringimini. Primus qui r sarcire dom1niam tenetur, est fur. Secundus
tu qui rem furtivam emisti , posito quod
res ituere fur nolit. Porro sicut fur respectu tui lotus restitutioni obnoxius est, quia primus reus; ita tu respectu emptoris, quitertio loco succedit, prior es in restitutionis onere. Ergo si emptor restitueret rem domino, tu emptori restituere pretium deberes . Contra si emptor rem domino non reddit, tu pretium restituere dona rno debes. XXIX. QuaesT. x Ix. Qi monetam falsam accitis, e, ah νι eam expendendo triavit, ad quid tenetur Rh se. Diana cum ali Is respori det, eum qui bona fide moneram expendit, ad nihil tenera , etiamsi pollea reserat suisse falsam : asti ingi vero , si mala fide illam expendit. At vera sententia In Miroque casu docet tenera ad damnum com-pralandum . Nunquid si plumbum loco ar. genti expendis sive bona, sive mala fide ad damnum resarciendum non altringeris λNemo ergo monetam salsam etiani sit bonasde accipiat, distrahere illam jure valet: Ec si distraxerit, dum id novit, tenetur de
XXX. Quπτs. xx. Qia; rem alienam ma- ifori pretio venit , tenetiar ne incrementum δε- m no restituise R P. Quod incrementum pretii proficiscitur ab ipsa re immutata manente tum in subitantia , tum in circun.- litantiis loci , & temporis , illud relli-
tuendum domino est . Si contra lucremen- ltum sit fructus totius industriae , venditio- lnis , vel quia mercem servavit , vel quia lad alium locum transtulit, tunc resti Iut d no non debet , sed venditor rei inere illudsbi valet. XXXI. Quaesτ. xx I. si υendis rem tuam furi, a quo ιου fide ιn Ercitum aragis su D vas pecunias, sinoxius ur resumsimi es 7 Ris p. Respondent Salii tanti censes , si pecunias impertia i xtas , & separaras habeas, te teneri ad testitutionem, secus si pecuniae permrx laetuis sint. Iam lupra dixi, hanc permixti
nem non impedire quominus tenearis ad restitutione in . Quando enim certus es in pecuniarum tuarum cumulo alienas pecuniaς reperiri, nulla apparer ratio, cur vi istius permixtionis dominium acquiras . Tener sergo ad restitutionem rei acceptae.
D. iliis qMi aut impediant alior ne aliquod
bonum usq&antur , aut cooperantur ad damnum aliorum.
s. 'I Ovem personarunt genera Theologi
recensent quae in at Otum damnum aut positive, aut negative concurrunt: quae que his versibus comprehenduntur.
Joim , consilium , consensus, palpo , re cur Di,
n bellans . II. Qiii alicui parato ad malum inseren dum , sublato omni consilio , & suasione, annuit interr*s, peccat quidem contra caritatem, secus contra justitiam : ideo a restitutione liber est, quia non influit in alterius damnum. Sed antequam de eausibus cooperantibus ad malum ierino instituatur , de impedientibus boni assecutionem pauca praelibandi sunt. II Qu Asr. I. cui eo x im rimentum adjicit, ne quis asequatiιν beneficium ad quosius Eubet sie in re , siυe ad rem, obnoxiusue restitutiori est 3 RLς p. Adficinat communis lententia, sive hoc impedimentum fraude, dolo, ut, sive precibus, suasione, donisque appona ur. Advertendum tamen , quod si collator constanter decreverat conferre beneficium , totum damnum resarciendum est. si ambiguus collator erat, compensi dum damnum est secundum spei gradum. Ut i m. pedimentum inducat restitutionis debitum, ellicax sit oportet , seu quod ob tale impediri entum sequitur esseeluq . Ratio Obvia
est. Qui impedit vi, dolo, si aude, ne quis assequitur bene seium , ad quod jus habet
sive inchoatum , sive consummatum , iniuriam eidem irrogit: qui co rsilio Ac suasione impedit cometiationem, i adit iustitiam Sc dritribuentem, Ac conanimantem . Ergo impediens leuetur resarcire damnum aut tO
43쪽
tum, aut partem, secundum qualitatem ju- modi bona. Quid si dispensatio a supericiteris maioris, vel minoris quod candidatus ad obtineatur Dispensationes ejusmodi commu-heneficium habebit . Si vero iplum candi- niter sunt absque iusta causa. Quo in casu datum precibus, suasione, consilio avertis, se petens, & concedens peccant, & resti in ad nihil teneris, quia volenti , & consen- tutioni obnoxii lunt. Si autem iusta sit distienti non hi iniuria . Si collatori secretorpensandi causa , nullum restitutionis deis detegeres crimen occultum , sed verum, vi bitum. cuius candidatus privaretur beneficio, nihili UI. Qui collatorem impedit ne benefi- restituere deberes , quoniam id cederet in cium ecclesiasticum digniori conserat , ad bonum publicum, dummodo deli elum indi-l restitutionem tenetur tam impediens, quam pirum , aut minus dignum redderet candi- collator , qui scienter digniorem privat be- calum. neficio. Quae restitutio facienda est tum diu IV. Qu πsT. H. Ad quid tenetur qui im-igniori exesuso, tum Ecclesiae, ut fusius db Ilera premissonem factam impedit REsp. Sticetur, dum de beneficiis sermo erit. promissio sit accepi ta , resarciendum da- UII. Quaes T. m. Quid de mos erantiburnanum est, quia promissarius jus habebat adiaiserius damno dicendum Rxsp. Qui alleuirem sibi promissam . Si promissio non si liparato ad malum inserendam, sublato omni acceptata , si consilio , vel suasione retra- consilio, & suasione, annuit, peccat contrahas collatorem , ad nihil teneris. Qui dO-icaritatem , secus contra iustitiam : ideo alo, vel fraude retrahit divitem a conseren- restitutione immunis est : quia nullo modo da pauperi eleemosyna, tene fur resarcire da- influit in laesionem alterius. Ut igitur coomnum illatum pauperi. si testatori decum-iperator restitutioni subjectus sit, illius co
benti , qui destinavit legatum Sempron: o, peratio influat , & causa sit oportet . si
aut illum heredem instituere, suadeas ut a- vero non parato ad surandum , ad laeden-bi potius, aut amico leg1lum relinquat, dum ius alterius, consilio suadeas , tunc alneglecto Sempronio, nec te peccare , nec λό l restitutionem teneris . Nec refert quod exe- restitutionem Ieneri docent communiter au- cutor ab altero pei suasus fuisset : quia hoc Hores: ego vero , ne unquam id facias a D non tollit quin tu eausa damni sis. Idem iero. Excipitur casus Clem. de Privileg. ubi dicendum videtur de eo qui parato ad sa-1evere praecipitur Religiosis ne retrahant te- ramlum suadet ut celerius sartum exequa. statores a legandis bonis Ecclesiis matrici- tur, quando inter consilium & executionem bus. Ormes qui testatoribus ait illunt, con- tantum temporis interfluit , quo execulorsulant ut legata juste & prudenter distri- mutare voluntatem queat. Lege Tom. . Lab. a. buant servato earitatis, & justitiae ordine . t dis a. cap. p. g. l. Qui absque fraude , & dolo alleui persua- VIII. QuaesT. Iv. stiando dubisas, numdet ne bonum indebitum Petro conserat ex aliqMa ex recensitis epoperationibus tu duobus vehementi odio , probabilius mihi est hunc υersibus contentis caussa tiscax damni fueris, ad restitutionem astringi . Quoniam l: cet teneris ne ad rewtutionem REsP. Dubitare odium internum non inserat hoe debitum, potes nuin consulueris, jusseris &c. aut cer-
coniunctum tamen est cum externa suasio- l tus de consilio, iussone &e. dubitas , numne, quae licet absolute spectata inuocens sit,i malum secutu in sit: aut dubitas num tuum In his tamen circumstantiis mali evadit. l consilium, suasio &e. efficax damni caussa Hanc tamen sententiam aliorum judicio I tueri t. Salmanti censes nulla facta distinctio- sub nitio . t ne absolute negant hune dubitantem resti. V. Qui impedit ne bona fisto applicen. t tutioni obnoxium esse, nixi axiomate : Mγ ur, quae ob aliquod erimen applitanda so- l lior es conditis possianiis. rent , post judicis sententiam ad restitur lx. Uerum explicatione quaestio indiget. Nem tenetur , secus ante sententiam piola- Si dubitas pruno modo, num scilicet dede- tam i quoniam post latam sententiam fiscusiris consilium, ad nihil teneris: quia nemo ius habet ad eiusmodi hona. Qui impeditipraesumitur malus , nisi probetur. Quando ne legata relicta a testatore, ut distrabuan- certus de consilio , iussione , mandato & ur inter virgines huius aut illius civitatis,ldubitas de damno inde secuto, tum progra di talibus praerogativa ornatas, eisdem di-idu dubii compensare damnum astrin8eris.1 ribuantur , curatque ut exteris conseran- Siquidem dum certo constat causam suaptetur, peccat & zenetur ad restitutionem : quia natura inserentem damnum esse positam, δέ
virgines talis civitatis jus habent ad GuG dub: una est iecutum ne damuum sit, tuin Peri,
44쪽
DisS. I l. DE REsT periculum est ne damnum reapse securum uerit . Periculum ergo est te laesisse justi. tiam. Ergo subdurere te huic periculo debes . Quando tandem certus es & de consilio pravo, mandato &c. & de damno seculo , dubitas vero num tuum consitum,
mandatum &e. fuerit efficax caussa damni; restitutioni te obnoxium asserunt Molina,
Bonacina , Ospuis, Sanc et , & alii totius damni, alii pro rata dubii. In hane secundam sententiam inclino . Quoniam aequum
non videtur ut eodem onere obstringatur
qui dubitat , & qui eertus de damno illato
e st . Spemndae tamen circumstantiae sunt. Heine eollige, me in severiora non propen dere, sed in ea quae solida ratione patent.
X. QUAE. T. V. Oui suo pravo exempla cauosa est ut alii malum perpetrent, tenetur ne ad messisutionem REsp. Plures videntes Sempronium furantem , alterius vineam devastantem, adulterantem &c. moventur hoc exemisplo ad similia mala patranda : tenetur ne Sempronius ad restitutionem y Negat communis, & vera sententia, quia licet exemplum pravum occasio illis sit, caussa tamen Fnfluens non est. Porro sola mala causa in uens in damnum illatum parit restitutio. nli debitum. Peceat solum Sempronius, ad hoc quod attinet, contra caritatem.
ne, consilio , consensu ro proximi damnum i suant ρ Rus p. Eos omnes 1Assio comprehendit qui injustitiam fieri mandant, ad quam
exequendam paratus alter non erat . Hoc
mandatum imponi tacite, vel expresse potest. Quando vi istius mandati damnum sequi Pur , mandans semper ad restitutionem
tenetur. Tacite hoc mandatum Variis mindis imponi valet . Quid λ inquit dominus
Fuis servis , aut amicus amicis : nemo vestrum meam ulciscitur iniuriam Summam fraetiam mihi faceret qui meum oecideret Inimicum . His & sinu libus expressionibus seri mandarum tacitum potest . Spectandae
amen circumstantiae omnes sunt, antequam
definiatur quempiam , vi mandati tacui,
obnoxiam esse restitutioni. XII. Si mandatam, antequam executio sequatur, retractatum fuerit, idque innotuetit mandatario , deficit restitutionis debitum. Si vero vel animo tantum, vel exterius revocetur, quando ad aures mandatarii non Pertingit, a restitutione mandans non
liberatur . Si mandatarius excedit limites mandantis, in praxi difficile liberatur man- .rans a compentatione totius damni. Quare tru TIONE CA I. cadi. I, qui mandat de homicidis sis 6. decernitur ut ille qui mandat verberationem ex qua sequitur homicidium , subiaceat irregularitati , tametsi mandans non intenderit komicidium. In praxi enim vix unquam man datarii se eontinent intra praescriptos limites . Quare libere mandantes se eoni ieiunt in hete iniqua eonsectaria . Ergo mala omnia quae ex mandato reipsa sequuntur, resarci re tenentur. Si tamen mandans aliquid licitum praeciperet , ex quo nullum secuturum malum prudenter praevideri valet, tum liber esset a restitutione, etiamsi malum se
XIII. Consilitim, quo eonsulens dolo, fraude, maloque animo suadet, debitum indueit restitutionis . Disputant auctores , num consiliator , revocato consilio , restitutioni obnoxius sit, quando qui consultus fuit malum re ipsa patravit . Probabilior mihi len. tentia est, consiliatorem qui sincero animo,& omni industria suum remeat consilium, liberum esse a restitutione. Differunt utique mandatum, Ze consilium ; at quando consi
liator veris & solidis rationibus dissisadere elienti suo, quod consuluit malum, nititur,
nihilque intentatum relinquit, ut votorum compos suorum evadat, tum ex sola clientis malitia malum proflaiscitur. Si mamlatariis, vel consilia accipientibus, Ac peten tibus mala superveniant, liber est sive mandans , sive consiliator a restitutione , quia in istorum potestate erat respuere sive man datum , sive consilium . Si tamen mandans esset dominus, seu Superior, tunc teneretur ad restitutionem, quia superioris imperium quamdam coactionem indueit . Si quis no mine tuo laretur, occidit nullo a te acce pio consilio, vel mandato, non astringeris restituere , vel compensare malum secutum te inscio , quamvis ratum haberes malam patratum , quia rati habitio nullum praebere influxum valet in malum iam patratum,
si vero execator tua complacentia , & ra libabitione moveretur ad omittendam restitutionem ; tune obnoxius fores restitutioni. XIV. Consenstis indueens restitutionis debitum non est mera complacentia de alteor ius malo; sed est eausa efficaciter insistens in malum resarciendum . Subseribis iniustae liti, se stragiam praebes ad bellum iniust una, ad surtum , ad homicidium perpetrandum, ad magistrum indignum eligendum , restitu tioni damni secuti lubiectus es ; quando Ia
men suffragium tuum necessarium sit ad sententiam ferendam , ad indigni elemonem&c. Si
45쪽
26 LIB. II. DE IUs T. & IUR.&e. si enim absque tuo sustragio sententia, . possint, & ex iustitia reneantur. Isti ad reis
elemo &c. conclusa iam erat, tunc suura- ilitutionem tenentur. Ex iustitia autem te. gium tuu in non influit in esseelum : ideo i nentur qui vel officio, vel contractu ad id liber es a restitutione , sed non a peccato. deumati sunt . Rest. tu Nona igitur devincti
Si tamen prior sustrantum drures, licet prae- l sunt gubernatores , ministri publici , medio
videres eeteros omnes sui stagium daturos, ci, chirurgi, tutores, curatores , cullodes , tune obnoxius esses restitutioni , quia reve-iqui non impediunt malum, quod ex eorum
ra su stragium tuum in malum influit. Qua- l Dissiciis impedire deberent; naucleri, qui na re in praxi vix quispiam liber est qui iniu- Vis submersionem non impediunt ; patres.stae sententiae subscribit , qui sustragium in ramilias qui filiorum dissolutionibus non o digno praebet, a restriurione, quia raro scin i ilant: belli duces qui milites ab iniustis praere potest ceterorum susthagra si te anteceden- l drs non retrahunt; Principes qui homicidia. tia, sive posteriora. Quare quisque sibi ca- l l Irocinia, monopolia, quoad possunt, nouveat ab hoc periculo. impediunt .ei
XV. Palpo eos indieat, qui laudibus, prae- l XIX. Qui solo titulo earitatis astricti sunt, eoniis , & plausu, aut conviciis & irrisioni, i eti m si malo animo taceant, ad nihil te.
bas al: quem ad malum patrandum irritant, i Πζntur. Quia debitum restitutionis supponit impelluntque . Exprobras marito , quod to-liustitiae laesio aem a isti ex iustitia non sunt teret uxoris adulterium , quod patiatur in- l Obligati. Ergo nullum est restitutionis deis tui iam fibi irrogatam: iste tuis irrisionibuslbitum. Salimanticenses defendunt cum altis.
percitus oecidit uxorem, conviciatorem, os l .st non teneri ad restitutionem , etiamsi
sensorem. Tu eausa esticax es mali patra- acciperent a fure pecuniam pro silentio setisti. Ergo restitutioni obnoxius. Nec eliquod VRndo se si quidem, inquiunt, si possunt ta- reponaes , te hoc malo animo non Pereg:l- l cere sine pecunia j quidni & pretio ace se, nec uindictam, aut homicidium Intendi Gipi οὶ Nae isthaec egregia rat: o Qui pretium se: quia sat est exteriorem sermonem tuum accipit, ut taceat, influit in furtum . Ae s induxisse ad maluin committendum . Num l dus iniquum cum iure init : ergo ad rest, isnorantia, inadvertentia , aliaeque circum- l iurionem tenetur. flantiae excusare interdum queant , pruden- l xx. Servi qui vident extraneos bona do. rum audicio relinquo. mini surripientes , ad restitutionem tenena XV l. R. Vstir significat accepta ores su- l tur, si taceant, si pro viribus non obstent. mm, atque malefactorum, quibus refugium t Quoniam ratione famulatus ex iustitia euis praebent, di securitatem, atque commodita-l uod ire & delendere ab extraneis invasori rem ad malum patrandum , qui omnes re- l bus bona dominorum debent. Famuli quo stitutioni obnoxii sunt o Qui post patrata j que qui vident a donaesticis furibus surripi mala recipiunt malefactores misericordiae li- bona propriae custodiae concredata , si iis Iulo , ut eos ad sugam arripiendam adju- l ceant, si non obstent , si non manifestent vent, liberi a restitutioms onere sunt. Si autem videant furari res communes, pe XVI l. Purtisipans est qui aliqu: d praedae cant contra caritatem, si taceant ; sed a reis percipit, aut aliquid auxilii confert ad im- l stitution: s onere l: ti sunt i cum ex iustiliam patrandum . Quare participans dicitur I tia Pra: satas res communes custodire contra aut iniustae actionis , aut rei acceptaeis In- l fures domesticos non teneantur . Spectandae justae act: onis participantes di cnntur omnes tamen sun z circuitistantiae, consuetudines, qui ad ma Ium e currunt ; ut sabr:serrari ilia pacta. et aves salsas fabricando , exploratores vigi- XXI. Custodes agrorum, vinearum, pra lanres ut latrones seeure furentur, qui sca- l rorum , silvaru in constituti paelo pretio alas movent ad domos ingrediendas, qui res t domrno, ut vigilent, custodiantque praelata iurio sublatas custodiunt , orcultant , ven- l bona a quocumque invasore , rei arcire da dunt latronum nomine, aut si emunt. Hi l trina tenentur , si taceant, si non resistant omnes ad restitu tonem tenentur. l pro viribus. Idem dicendum de custodibus XVIII. Quaesτ. vir tu de iis qui ne- a Principe constitutis, ne merces extrahi,
gative cooperamur ad alterius matam, ut sunt aut Importari sinant , gabellis non solutis. murus, non ovans , non maris ans y RESP. XXII. QuaesT. viii. Quem IHυare ordia Issi tres indirecte cooperantur ad alterius nem ciebent in restitutione cooperantex aratori
malum parrandum, nempe non clamando liniustae REsP. Quando plures ad iurandum
non impedaendo , non maia. sestando , cum concurrunt, illi pruni ommum restatuere temnentur
46쪽
DIss. II. DE RESTITUTIONE CAP. M. mentur in quorum manibus bona extant, aut eorumdem pretium . Restitutione ab Fstis aeta , ceteri liberi sunt. Quando bona non extant , quia nihil surreptum est, sed malum dumtaxat irrogatum, resarciendum prImo est ab illis qui principales fuerunt, ab
aliis vero in isto tum de elu. illi dicuntur causa principalis qui dirigunt , qui in ei-tant, ammantque alios ad damnum inserendum. Qui vero minis, dolis, fraudibus atros inducunt ad patrandum malum , pr :ncipales debent restituere. Post caulam tamen principalem tenentur ipsi executores fulti & damni resarcire. Isti tamen haberent actionem adversus causam principem, quae temper te-Te: ur compensare executores , si isti res i. truerent . Quando plures causae 1ecundariae, laut principales aeque concurrunt, tenentur singulae secundum commodum quod reportarunt. Quod si una restituere negl gχt, tum singulae tenentur in solidum, & ceteri iam. Per compensare tenentur illum qui totum restitutionis onus subiit . Causis principalibus , & executoribus deficientibus , & renuentibus restituere, succedunt in restitutionis debito causae negativae , quae in solidum restituere debent, plus minuive iuxta maius aut minus debitum impediendi, semper ha- lbito respectu ad causam quae arctius an pedire tenetur .
XXIII. QuaesT. IX. suomodo carasae r censitae σmnes tenentur restitu re in solidum λRxsp. Sermo est de pluribus caussis exequen- ltibus idem furtum, damnum ve, non de plu- lxibus participantibus de eadem te surio su , lixta . Certum quippe est te invitatum ad le cenam factam ex rebus furto ablatis teneri ldumtaxat ad restitutionem patiis solius quam lcomedisti . Similiter quando plures Ingrediuntur ad vineam devastandam , nulla ha- li ita invicem conspiratione , sed alius alte- lxius ignorans consiliuin , de quisque damnum
ex se inducit, tum qu rique tenetur compe sare damnum a se illatum, eum nullum influxum in damnum ab altis iliarum contu- lierit. Haet extra disputationem Iunt.
- XX lv. Quando plures in idem malum lpatrandum concurrunt, si unus sit prine pa- liis moror, is primum in solidum restituere debet. Sic Principes, & ejus consiliarii resare ire damna belli: duces, tribuni damna militum tenentur : quia hi sunt principales motores. Milites inseriores in defectu principalium, ea compensare damna debent quae ipsi immediate exequuntur; quando ad idem damnain individuum concurrunt, puta ad eamdem navim, aut domum incendendam, ad eamdem hominem necandum , ad eum dem indignum eligendam , omnes & singuli in solidum resare ire damnum quod communi conspiratione induxerunt , tenentur , ut
docet communis & probabilior sententiat quoniam licet physice singuli partem damni
exequantur, myraliter tamen singuli in totum damnum influunt. Ratione enim ni tui consilii, & rec: procae conspirationis omnes conflant unam causam moralem totius damni. Eryo singuli tenemur in solidum. XXV. Qu A T. x. Ortim ex flagitiosa promissone oriatur obligatio exequenti rem promissem λ RES P. Sempronius, ut virg: nem ad stu-Drum , uxorem ad adulterium , sicarium ad homi et drum induceret , mercedem cer Iam pro misit. Ante executionem promissum lautiam indueere obligationem, Atella rescindendum fatentur omnes. Disputatur num promisso
impleto solvendum sit pretium promissum
Adfirmant Salmanti censes tract. I. cap. I. ytin A. 6. n. II . & hanc esse communem D ctorum sententiam asserunt.
XXVI. Oppositam opinronem defendunt
Adrianus , Ioahines Medina, Navarrias, APDgres, Paulus Comitolus , Hennetis a S. 1 Do , Continuator Torernet . Quan 'oquidem j ra tu in sacra, tum civilia decernunt, stipulat: ones, pacta , promissa ob turpem causam inita nullam , abere vim, & pro insectis habenda. Gregor rust X. In cap. Piamo nes haec statuit. Juxta leg/t mas fructiones P Eium turpe , vel rei turpis , aut impossbilis, de iure, via is fasti nullam obtigat/onem indueιι. Jura Civilia in L. Generaliter M. fise υ G. silig. tit. I. haec decernunt. Gru rasere M imur rurpes βισι lationes nullitis esse momenti. Rursus L. M'rcedem eoa i conait. haec adiiciuntur. Ob rurpem causam ex stipularione eontra bonor mores interposita, in Iamdar esse amon 3 , juris a&floritate demonstrintur. Tandem L. Pacta qme, Cod. de pactis, Paesa gnae eontra tegra , coustitutione que, et si contra bonor mor 3 fiunt, nullam vim habere imGbitari juris est. Plura alia uitiusque juris
XXVII. Recensita iura, eum absoluta sint , aeque ante, ac post patratum scelus urgent :& rationibus evincitur. Nam si post pxtratum malum solvendum pretium est , vim habet stipulatio. At nullam habere vim leges declarant. Quid quod Doctores im communis sententiae defensores docent , restin-dendas esse eiusmodi stipulationes' Ergo ipsorum consessione nullius momenti sunt. Plaeterea
47쪽
a8 LIB. IX. DE Iterea si stipulatio haee post sactum vim habet , ut contendunt Dinores isti, eam prinsecto non habet ex novo pacto , seu conventione inter contrahentes , sed ex pacto, quod iactum praecessit. Alterutrum ergo sareantur necessum est Doctores isti , aut stipulationem hanc validam 'esse & ante , &post sactum , aut nullam esse & ante , &post factum. XXVIlI. Tandem numquid obligatio semel omnino extincta reviviscit λ Negant omnes . Ergo longe minus obligatio quae
nulla fuit ante iactum, & ab omni iure naturali , divino , & humano nulla habetur,
reviviscere potest . Deus, & leges omnes severius puniunt pravitatem commissi sceleris quam committendi. Ergo si propter tur pitudinem rei nondum iactae vim oblisationis a stipulatione auferunt, multo magis auferre eam debent ob rei factae iniquitatem . Rursus obligationes quae ad malum impellunt, Quentque crimina , tolerari haud debent. Sed si istipulationes, & pacta solvendae mercedis pro scelere patrando servanda forent , peccandi licentia liberius grassaretur, & aditus ad infinita scelera patefieret. Denique vota, & juramenta de peccato patrando ex communi lententia nulla sunt:
ergo longe magis nullae promissiones humanae , quae sane minus litangunt quam vota& iuramenta Deo iam.
guenda in flagitio duo sunt: unum, acti nis pravitas, Deique ostenso; alterum v luptas, desectatio , entitas actionis , mole stia , per: culum cui flagitiosus expopitur.
Primum venale esse nequit. Secundum na
tura sua, & per se vendibile est. RΕsp. Haedistinctione posita , vendibilis anima, Angeli, Sacramenta, quatenus entia sunt. Praefata flagitia sub contractu non cadunt, quatenus entia sunt praecisionis metaphysicae, sed ut suis conditionibus involuta. Voluptates quae insunt flagitiis, improbae sunt. Ergo si flagitia ipsa venalia non sunt, neque voluptates quae comitantur flagitia, vendiqueunt. Ergo salsa censenda est citata D
XXX. QuKs T. xi. Quid de quaestu mere. 1ricio dicencium t Rus P. Quaestum meretricium retineri posse, & lolvi debere communiter satentur omnes. Ergo salsa est hactenus defensa sententia, & vera adversar: orum Opi. nio. Respondeo , meretricem posse repetere , & retinere pretium scortationis tuae, non ob aliquam stipula Conem, non ob con- Us T. ET IUR. sensum in fornicationem , non ob volupta. rem , non propter periculum aliquod, m
lestiamve , non denique quod sui corporis copiam locare queat; sed quaa leges, quae
ob majora vitanda mala meretricium Per
mittunt , hac inuicta plectunt scortatores, ut mercedem solvant scorto in poenam patrati sceleris . Addo leges istas permittentes esse . Nam ante divinum tribunal iustae semper sint, nobis non constat. Illud certum est , posse prinei pes minora permi tere mala, ut majora declinent. At hei ne
non sequitur subditos posse eisdem legibus
uti. Quare meretrices omnes sincero corde compunctas adigetem e8o, ut meretricii quae
stum in pauperes distribuerent , illisque ut pauperibus pro sustentatione aliquid plus &minus pro circumstantiarum diversitate con
is opus malam, pro quo dedit, non sit ae- si stimabile pretio, qua malum tamen qu ,, de lembile, vel utile uni, Ee alteri detriis mentosum , periculosum, laboriosum, in- is ter homines pretio aestimatur. Ergo quod is hac ratione pro eo est acceptum , non estis restituendum, nisi forte quis existimatio, , nem excesserit; ut si meretrix, quae usu- ,, ram sui concedere solet unci aureo , abis aliquo invene extorserit so. tamquam Pre.
is tium . me tamen locum non habet m ea is que putatur Mnesa s iat si matrona ah. , , qua, vel FILIA Io . aureos pro ustira cor ,, Poris accipiat ab eo Pi dare poterat, RE
M TINERE potest. Nam tanti, se pluris mis
,, quae certum pretium non habent, nec ad se vitam sunt necessariae, sed volutaris e in ,, D quaeruntur , arbitrio venditoris possuntis aestimari, ut PRORAsILITER docet Petrusis Navarra, & alii. M Hactenus illle: quam profecto doctrinxm, sicut & xlias huiusmo
di , non commendavit S. Franciscus Sale sus , lieet commendarit opera ejusdem auctoris, sane laudanda ob multa recte tradi inta documenta. Posse ejusmodi mulieres, vel puellas, iustitia tantum inspecta , retanere donum sponte datum ab eo qui facultatem habet donandi, absolute non infieior . De his tamen muneribus idem faciendum inculisco quod de pretio simoniace accepto tra dit S. Thomas a. z. qu. I QO. m. 4. - 4. vide
48쪽
DIss. II. DE RESTITUTIONE C A P. II. 29 deliret non ipsi correo restituenda, sed vel in Dei cultum , vel pauperibus eroganda
tum ut peccandi ansa mulieribus in avaritiani pronis tollatur, tum ut deliruatur mo. numen Ium praeteritae impudicitiae , tum ut Per quae peccat quis , per ea & torqueatur, anxia Sym rus sancti et satum. Huic tam aequae lententiae re Pugnare non potest nisi for- Ie qui non pinnitentiam anit, ted tinnit. xx xl I. QU sT. xli I. Scortas e publiea, Itae uenuia tenemur ns restituere pretium ob δμrpem concubitum acceptum a Retigioso Rrs p. Similes quaestiunculas non excitarem , nisi agitatas ab aliis invenirem . Pellietarius in Mamisi. Reg. tr. . cap. a. seel. Φ q. Ma-
1chardus tom. a. tib. I. Par. Σ. tr. I. ci cum. 2.
Lugo isto. 7. Ieci. g. Joannes a Cruce lib. I. c. ῖ. dub. Io. & alii opinionem necantem defendunt . Quando , inquiunt, Religiosus obtinet facultatem a Superiore disponendi de bonis sibi ad ulum coneessis, dum in turpes
res e distrahit, licet in molo alienandi contra Superioris voluntatem agat, ipsa tamen crenatio valida est . Et in hanc alienatio. nem absolute spe est Mam Superior consentit. Haec non tam refellenda argumentis, quam lugenda amaris lacrymis sunt. Nulli Sup Irores licentiam concedere queunt pendendi pretium pro catu turpi . Invalida ergo est alienatio. Ergo restitutio necessuma. XXX li I. Quas T. xiv. Au recιtiens pre- rivor pro iraetrusta sententia ferenda , restituere ti-Da debeat i R rsp. Leges positivae detestantiar, & prolibent omnes donationes faciendas iudiciba; ob iniustas sententias, advocatis ob injustam de sensionem clientum , testibus ob salsum testimonium. Salmauticen inses tr. II. c. r. punct. 7. n. lost. docent, eius-niodi donationes spectato iure naturali va-iadas esse. Verum haec opinio falla mihi est , & reiicienda . XXXIV. Disputatur , utrum vi legis p
sitivae prohibentis eiusmodi donationes, re ui tui debeant Duplex repetatur sententia ,& utraque probabilis reputatur a Salmanracensibus. Prior negat restitution: s debitum, quod indicatae leges obligant tantum in s ro exteriori , inquiunt ejusmodi aue Ores, litus in soro interiori . Hanc opinionem reiicio ut salsam, & improbabilem . si quIdem praesarae leges iure naturae nixae in utrinque soro obligant . Audiatur de hoc argu mento S. Augustinus, qui epist. s . ad Macedonium ita scribit: Sed non taeo debet inu- .ere tostum iudicium , aut totis verum res Gomrem, quia Haesit advocatui iustum patrocinium , edi imrisperitus v rum ea si tam . illi
uim intre utrumque partem aa examina aa-
be.tur; Ur issi ex Dua parte con Uti/rt . Ciam autem judicia, cla resιm nia , quae nec ν sta, nec inra venianda , iniqua in fuga wn a-tur , multo sceleratius utique pecunia sumisur quia scelerate etiam , quamvis a volentibus ,
datur . Qui vero pro iniquo iudicio dedit, υe ira quiuem repet re , ms timeret , vel puderet emi e . . . . Vertimtamen si iustitia hoc/rius
consulatur, iustius aicitur λυοrato I Redde quis accepti tι, quasdu coutra veritatem fluisti , iur-
Leonardus Lessus lib. a. de iust. c. i . dub.8. n. s. his verbis. Dices: D. vus Augustiri nus epistola quinquagesima quarta ad Mari cedomum ait, sceleratius areisu pertinia prori sententia ini. sa quam pro iusta , pro resiis mouio falso quam pro testimonio υero . Atis is qui pecunia accepta pro seu tentia iustari est restituenda. Ergo & pro sententia inis iusta. Ita Solus. Subdit vero: ,, Res p. negindo consequentiam . Noat is enim quia aliquid est Iceleratius , ideo
is magis vel aeque obligat ad restitutionem, , Haee enim obligatio non iequitur magni
is tudinem sceleras , sed damnum per inja- ,, riam datum . At qui accipit pro sentential ,, intuitu , nullam inseri injuriam danti , *l ,, ut is quι pro iusta. Porro illud est se eleo ratius quam hoc : tum quia peius est seris re sententiam injustam ad quam seren- dam im habet animum qui pecuniam ,, accipit ) propter iniuriam quae fit alteriis parti , quam accipere pecuniam pro senis tentia iusta ferenda : tum qui ut ibi. se dem Augustinus ait seeleratius datur prori injusta quam pro justa , quamvis deturi se voluntarie , & libenter . Loquitur enimi se de sententia serenda. Adde, ibidem Au- is gustinum signineare pecuniam istam , etsi is sceleratius acceptam, non esse opere im- , , pleto restituendam , dum dicit datam a se volentibus. Volenti enim non fit injuria. si Secus si data sit pro sententia iusta , quaeri censetur data coacte metu sententiae imis iustae .
XXXVI. si in explicando aliquo fidei articulo hac libertate, & vanissimo distinctionum involuero quis S S. Patrum sententias implicaret & eluderet , actum de fidei articulis esset : Si quia in morum mandat: Sexplicandis reipsa Patrum sententiae variis cavillationibus adulterantur , ideo deplora
49쪽
ciς Casu istis est Theologia christiana . Do- lestina S. Augustini inconcuta eli . Quaere lVasque , & Lugo disp. i8. Ies. s. πωm. 37. llatentur S. Augum num a nobis stare , nee tamen ipsi verentur defendere opinionem ab lAuguilmo improb tam . Ratio nostrae sen- ltentiae evidens eli . Iudex vi sui Osticii tenetur sententiam ferre. Er8o recipere pretium nequit. Prolen ren in iusta , inquit aliquis , concedo. Pio initis an M. Quoniam sentetitiam iustam vi o facia ferre cDκitur :ideo pro serenda tul a sententia recipere pretium nequit, & si recipit, restituere astrinsitur. At iniustam sententiam dicere non est obligatus, ideo pro in iusta sententia se- lvenda recipere & relinere pretium valet. lVin lepidiora λ Dum ejusmodi paradoc , quae sensum commvnem seriunt, deridenda
POpinamus, redarguunt nos nonnulli . Atallos e oramus, ut evincant haec non esse Paradoxa digna severa confutatione . Sed prodeat in medium M. Tullius, qui lib. 2. se e. io. haec ad ver litς improbatam opiis Dionem scribit. Caput autem est ire omni pro- lcuratiυne negot/i, CY muneris dulticis ut aυ ν trae peliat ν etiam minιma suspicio. οι nam , inotiit C. Pontires Samms , ad tua te ora so rtina me servassς, tunc essem natus, Da Eo Romani a9na accipere coep/1 ut e num essem a qui aiutius eos imperare. Nae illi Piciem Ie- lcula expedianda 1nerunt. Modo enim hoe m.
um in hanc Rempublieam in sit. Itaque facite patior tune surires Pontium fuisse . . . .
Nullum igitur vitrum retrores . . . quam Oaritra , yraesertim in Principi 3, ω Remptib i. eam Lubernaπνιbus. HGere emm questur Rrm-pubticam non modo turpe est , sed scelera iram etiam σν n farium. XXXVII. Qu π sT. xv. Quando id quod restituitur , ad manus erritoris non 'rvenit , astringitur ne debitor denuo resbtuere Rr p. Plura impediunt immedratam restitutionem, cine proptere A fieri debet aut medio Con. festimo , aut alia persona . si perlbna me-d: a designetur a creditore , vel iacultatem concedat debitori eam deligendi ; isque ho. na fide eligxt personam existimatam dignam , certum est rem perire creditori , 8c debit rem immunem esse a nova restitutione . Idem dicendum, quando persona desqnatur a tu. dice. D: sputa ur dumtaxat quando debitor ex se hanc personam eligit . Plures defendunt sirem non esse novae restiturioni obnoxium postquam homini fideli proboqite rem restituendam consignavit, etiamsi pereat.
XXX Ulli. Oppogra sententia mihi
probabilior. Sis uretem natura, δέ essentix rei itutionis est constituere aequalitatem tritam iniusta aeceptione: & eredi or iam 'erest invitus iisque dum rem suam non obtiner, aut de ipsa dii ponet, & redintegre rura qualitas. Haec an em aequalitas non redintegratur, nisi res ablata redear in credito ris manum. Fur in caussa est sinistri eventu . Ille rem al: enam auferendo peric lis litis re sese exponi f.
XXXIX. Si posse r bonae fidei rem inventam mittat per virum probum ad dominiam suum, si pereat , non est novae restitutioni obnoxius. Quoniam non rene Ur ne que ex injulla aeceptione, neque ex re accepta . si vero res debeatur ex contractum ut ut , depositi, pigno s 8 c. distinguunt auctores . Si rex restituenda sit eadem in specie, ut haee vestis , hic equus, quem commodato accepisti , mittatur per virum probum res perit creditori , quia illius erat, arque adeo domino perit. Contra si res non sit eadem in speele, sed in genere, ut pe
XL. Qu sτ. xvi. Quo in Deo, CP etitur ex 'ensiis feri restitutis debre t RF se. Posses Brbonae fidei in Ioeo restituere debet, ubi revex rhr. Si domi nn et fueri r absens, admonenduς , & eiusdem expensi res deferri ad ri tum debet. Si vero hic bonae fidei possessiserem alio transtulerit , tum propriis expensis rem mittere ad dominum de I . Contra malae fidei possessor proprio incommodorem restituere tenetur eo in loco ubi res
extarer, si ablata non fuisset. Restitutio ex contractu debita , ubi eelebra us eontractu est, fieri debet, nisi xii er a conri ahentibus statutum sit. Mutuum expensis muIuMar Ii, cum in eiusdem commodum cedat, restituendum est . Contra depositum cum in deponentis utilitatem cedat , istius ex Pensis re petendum est .
cepta a tofffire bona fit Rrs p. Domino restituendi res est . quia haeet lem per clamas ad dominum suum . Si is cui ficienda restitutio est, mortuus sit, heredi
50쪽
DIs s. D. DE RESTITUTIONE CAP. III. bus vel ex testamento, vel ab intestato bona relli tui debent . Si bona accepisti a Religiosis, Monaste rio, si a filio-familias, parentibus , si ab uxore, marito restituenda sunt, nisi de consensu dominorum conitaret in ejus nodi alienationes. II. Si res restituenda perniciosa domino sit, illam restituere eidem non debes temis Pore quo eisdem noxia est. Quare de polita rina apud te reddere non debes surioso, aut alteri eisdem male usuro. Similiter ex Earitate non debes restituere pecuniam , quam dilapidandam in scorta, aut alla flagitia praevides a domino. . III. QuaesT. II. Cuinam faetenda est re-sι tutio quando dominua est ignotus REsp. De vernan Inventarum restitutione dictum supra est. Nune de rebus latici ablatis, aut allo titulo, quae apud possetarem reperiuntur, sermo est. Primo omnis ad habenda dilimntia est ut dominus reperiatur. Si dubitetur, an res resti tuenda Petri sit , an Ioannis,
pro rata dubii dividenda restitutio est. Si denique nullo modo reperiri dominus potest , distribuenda bona sunt in pauperes. Similitet bonae per simoniam acquisita inpia Opera eroganda esse docet probabilior sententia. Bona seneratistia, seu usuris collecta , si illi a quibus senera extorta sunt, innotescunt, iisdem restitui debent . Si ignorantur , pauperibus conferri debent. Quando emptores alicuis communitatis laesi sue runt venditionibus injustas , tum compensa.
ti ejusdem loci emptores debent venditio. nibus viliori pretio , quando emptores laesi ignorantur. in his casibus consulendus est
Paiochus, aut Episcopus. IU. D; sputant auctores, num solutio sa-E a non tuo creditori , sed alteri , cui credator tuus tantumdem debet , valida sit 8 Adfirmant Litur, Cashmparaus , Lamn . Bonae. quι citant Molinam , Palentuam, εκ alios. Ηaee opinio salsa mitra est. Quoniam PetrusereLitor tuus jus habet ex gendi a te creditum tuum . Paulus vero Petri creditor nullo potitur jure quidquarn a te repetendi . Qua ergo ratione pervertere haec jura vales Quis te consituit Petri curatorem,
ut ejusdem debita lolvast Numqvid surripere bona a Petro vales , ut ejul dein debita solvas Cur ergo centum quae tu illi debes, quaque lilius luat , solvere ejus dein credi. itori poteris V Quirsτ. iii. Qui ordo servandus in re. si tutione est y REsP. Quando debitor solven. non eli omnibu creditoribus, ex El. at Iolatiis praeserendos leges statuunt. Alii enim
sunt creditores qui aure naturae praeserri ce-
teris debent . Alios praeferendos leges posi-l tivae decernunt. Leges istae obligant in conscientia, quidquid in oppositum dieant Diana, Moebadus, serta, & alii; quorum opinionem immerito probabilem, seu non Improbabὲlem reputant Salmanti censes.
VI. Creditores quorum bona in specie extant apud debitores , & quorum domi. l nium translaetum non est, ut sunt pignora,
commodata, deposita, omnibus creditoribus praeserti iure naturae debent, ut omnes fatentur. Debita certa, licet in propria specie non extent, praeserenda esse debitis incertis , tenet communior opinio. Quid tutius sit vix percipio. Quare spectandae ei reum stantiae sunt , & prudentum iudicio casus qui in praxi raro Occurrit, resolvendus. VII. QuA ST. iv. An crectoribus pristi glutis praeferri venditor debea t, dum res in specie extis apud emptorem Rr se. Excipiuntur communiter boua Ecclesiae, minorum , &fisci, quorum dominium non transfertur inemptorem usque dum pretium solutum reis ipsa non sit. Disputatur solum de aliis creditoribus, qui credito merces vendunt emaptoribus, num sci licet isti , quando eorumi merces in specie extant apud emptores , pretio non soluto, praeserri aliis creditoti. bus debeant. Adfirmat communior opinio , quae soti etiam exterioris usui consorini otvidetur : idque aequitati naturali videtur
magis consentaneuin, ut cum res venditoris extat in propria specie, non applicetur extraneis, domino aut venditore invito. VIII. QuKST. v. Q atis oris servand&tes inter debita aut ex contractu oneroso , myratuito , aut ex contracta , oe ex deum REsp. Debita ex contractu oneroso , nimi ruin ex venditione, permutatione, locatio. ne &e. praeserti omnino debent debitis ex
liberali promissione etiam acceptata ex legato, & testamento &c. Idque verum habet, etiamsi debitum contractum sit ob pro missione in dotis solvendae filiae, legati donandi Ecclesiae , pauperibus &c. Quoniam
Deus sacrificia ex rapinis facta non acceptat.
IX. Dissidium est , num debita ex delicto praeferri debeant debitis ex contractu o ne roso' Prima opimo defendit praeferenda esse debita ex delicto, quando cetera debita non sint hypotheca firmχta , aut non extet res in specie . Altera opimo oppositum defendit , nempe prius este solvendacebita ex contractu Oneroso. Tertia sentea