장음표시 사용
281쪽
ara I o. ANTONI Us praesertim Peripateticae in discipulo, qui erri ad disputandum acutus, Sc ad explicandum uber, excitavit, ut hic in illa una quasi tabernaculum vitae collocasset, nisi natura, cui omnes paremus , ad poeta & eloquentiam, omnesque humaniores littera factus praesertim fuisset . Sed Plia hae maxime adjuvantur a philosophia, Ioaniles Antonius non Veterum modo, sed et recentiorum decreta noscere Voluit , eaque propter mathematicis
etiam disciplinis nonnihil operae impendit. Didicit Se a Graeco magistro Graecas litteras, et quod mireris , biennium versatus est in studio juris prudentiae, duce Io. Baptista Cestisio
Bergo mate, cujus non schola modo , sed Scdomus Themidis oraculum esse putabatur.
Per juris prudentiam non illam forensem, sed eruditam aditum ad Doctoris munus in Gymnasio Patavino facile sibi comparare pos- Se sperabat; sed quod optabat obtinuit a philosophia , cujus secundarius, ut appellant , Magister an. Μ DCCXXVII. declaratus est . Serius quidem, si hominis ingenium et doctrin m et famam, quam collegerat, editis praesertim Latinis & Italicis carminibus . sp
282쪽
V υ L P I U S' 273ctes. Tum necesse ei fuit coronam illam lauream, quae testimonium esse solet doctrinae, accipere, et habuit a philosophia iam edicina , more , ut dicitur , nobilium , postulante, ejusqtie laudes celebrante Antonio Vallisnerio, qui in eo genere praeter ceter excellere merito sane putabatur. Est in m nibus hominum Latina oratio , quam habuit, cum ad physidam tradendam aggrederetur, eaque perelegans et persubtilis adeo judicata est, ut etiam adversantem Sc repugnantem
illius disciplinae studio allicere posset. Tam late enim hane patere et dominari probavit. ut in ipsa cognoscenda maxima sint momenta ad bene beateque vivendum. Quo Vero majorem gloriae seRctum perciperet , illam ipsam convertit in Graecum, sicque invidiam iacit iis, qui minus illum ad hanc rem idoneum esse dictitabant, ut se ipsos, qui sane inferiores erant, magis magisqtie extollerent. Ne lite multo post binas alias orationes habuit de A istotele, q d, ex vetere Gymna si instituta, illius philhsophi scripta prae- Sertim esset explicaturus. Multis in rebus se acerrimum illius defensorem fore osten- Tom. XIII. S
283쪽
, et dum eos recenset, quibus Peripateti eorum ratio non probatur, se non ignarum recentioris philosophiae ostendit. At quamvis ingenue fateretur nonhulla praeclara tum a Galileo, tum a Cartesio, tum a Garando inventa fuisse, multa tamen in eam sententiam dixisse videtur: antiquitas, quo propius aberat ab. ortu et divina progenie, hoe melius ea fortasse, quae erant vera, cernebat. Ex quo factum est, ut Syntagmate quodam separatim
de iis egerit philosophis , qui lib. I. Physicorum ab Aristotele memorantur, eorumque
decreta quin potius dicam somnia λ) de rerum naturalium principiis breviter, eleganter et dilucide explicaverit. De caeli natura', de vacuo, de loco, de non omnino repudianda Academicorum et Scepticorum in physica philosophandi ratione egit aliis orationibus nam vulgatas ab ipso tantummodo eommemorandas esse putamus) ; verum in i ce , in qua nunc Versatur pbysica, quodammodo snjuriam sacere mihi videntur nobilissimae disciplinae non modo ii , qui disputant quae sit caeli & loci natura, utrum in universo eorporeo sit aliquid inane, sed et
284쪽
v u L P I U s a sit, quorum aures ad hujusmodi displuatio spatent. Νam ut Vinum Vetustate eoacescit, sic multae veterum physicorum quaestiones prorsus evanuisse videntur. Sed venia inter
dum necessitati danda est . Munus enim, quod sustinebat Vulpius , poscebat ab ipso, ut ibia Aristotelia tractaret; & laudem certe in eo meritus est, quod adjunxerit ad doctrinam. Propriam philosophi, elegantiam verbarum, et interdum etiam oratoria ornamenta . Et cum nihil illarum rerum omiserit . quaS. aut invenerunt, aut excogitarunt posteriores physici, ejus scripta. multa. ampli
ra judicari debent, quam illa , propter quaetham elaborata fuerunt. Antiquitatis studium obtinuit etiam a Vulpici, ut e Graeca lingua in Latinam converteret, commentarii explicaret Dialogum Zachariae Scholastici . quo adversus Aristotelem suum ostendit sactum a Deo fuisse mundum, hunc regi ipsiuxuumine, et ad illud usque tempus duraturum, quo eidem libuerit statum hujus naturae commutare . Non poterat non confiteri Vulpitis se cum magna animi voluptate philta hophicλ tractare. Sed per haec ad immurtae
285쪽
176 Io. ANTONIUS 'litatem, quam quaerebat, cujusque erat cupidissimus , aspirare non poterat. Spem , quae eum frustrata fuerat docendae juris prudentiae, redintegrasSent Academiae Curatores, si cum illa disciplina in gratiam redire voluisset. Multa attulit, ui rationem redderet, quare sui ingenii non e Ssent concertationes M spinae juris consultorum , & Se cum mansuetioribus musis rationem omnino habere velle ostendit. Florebat tum maxime non Patavii solum, sed etiam in universa Italia Dominicus Lazzar inius, vir Graecis Latinisque litteris eruditissimus, quarum cauSSam, dum vixit, singulari animi constantia desendit adversus eos, qui vitiosam corruptamque& seribendi Sc docendi consuetudinem in exerant. Tantus vir e vita cessit Patavii IV. Non. Quintil. an. MDCCXXXIV. , & maliqua ratione damnum, quod ex illius interitu secit Gymnasium Patavinum , sarcirent illius Curatores, undique, magni S prΟ- positis praemiis , conquisierunt hominem , qui in illius locum merito aut succederet, aut succes Sisse videretur. Mirari id se nonnulli
Iesponderunt, quoniam dumi habebant, qvi
286쪽
se sere cum Larrarinio aequare posset , 8cdum Vulpium nominabant, pleniore ore ejus scripta tum Latina, tum Italica , quorum plurima in vulgus ediderat , laudabant . Prorsus ex his testimoniis non videbatur posse esse dubium, quin Vulpius cathedram, quam Larrarinius tenuerat , magna eum Gymnasii gloria esset occupaturuS; quapropter honorificentissimo Veneti Senatus decreto , cujus Verba infra exscribere minime pigebit r , II1. Non. Maii an . MDCCXXXVI.
287쪽
humaniorum litteratum magister renuntutu gest. Tum se beatum putavit, quod plane ingenio suo satisfacere posset, et cum me moria repeteret magnos illos viros Bonamitium, Rohortellium, Sigonium , Riccobonium, Perrarium et Laetrarinium ipsum, qui idem munus sustinendo tantum ornamenti addiderunt Gymnasio Patavino, ad illa studia recolenda, quibus a pueritia in primis deditus suit, magis magisque inflammabatur . Egit
caussam humaniorum litterarum in ea, quam ineunte anno MDCCXXx VII. dixit, oratione , quaque creditae sibi scholae fores triennio serme clausas aperuit. Itane tres aliae subseeutae sunt, quae in eodem serme argumento versantur. Nam cum renovaretur a
multis sive imperitis , sive malevolis, sive ignavis vetus querela, non esse in iis c gnoscendis disciplinis, quae dicendi rationem tradunt, diutius immorandum, sed potius eas abjici oportere, non solum quod ad studium veritatis nihil conserant, verum etiam quod bonis mentibus tenebras, honisque mo rihus labem inserant, horum sic consutandas
rationes jutavit, ut illis nihil levius, nihil
288쪽
a recta ratione magis alienum esse probaret.
Omnino perpetuum bellum sibi esse voluit Vulpius cum agrestibus illis viris , qui noli intelligunt quanta utilitas sit in arte faciendae orationis; qua vel obscuriora illumina
tur, austeriora Suavitate quadam condiuntur, nuda vestiuntur, severiora exhilarantur , mol- liiintur, omitesque non alliciuntur modo . sed etiam coguntur ad noscendam atque amplecteudam veritatem. Ut exempla abutidarent, et ut gratus erga eos cognosceretur . per quos profecisset, Veteres quosdam scriptores aut illustiandos , aut etiam edendos suscepit. Typographium enim domi suae instituit, cui praeerat Iosephus Comihius, huisumptibus 8c diligentia Sc eruditione Vulpi iillud consecutus est, tu ejus nomen uni Versa in turopa celebraretur, et quae ipse edebat ab omnibus studiosissime conquirerentur c am hon sine eorollario Praefationum tanti viri prodibant libri, et ex una, qua omne nisere T. Lueretii Cari seu Epicuri philosophiani persecutus eii , & voluti in tabula be-he picta exposuit poetae nobilissimi virtutes., quid in ejus lectibile eaveri; quid c6ntri
289쪽
28o Io. ANTONI Us eligi ediscique oporteret, conjici potest quam
doctas aestimator, et sapiens rerum judex esset. Longum porro esset, si recensere Vel lem omnes Latinos scriptores per Cominium editos, ic quid aut consilii, aut operis ad 4llorum exornandas editiones contulerit Vulpius. Qui quidem cum non solum admirare-.tur veteres illos recte scribendi magistros , sed etiam scriptores, qui felici ausu , post quam Latinae litterae ex diuturna & cri .deli servitute in libertatem vindicatae suerunt, eorum elegantiam , vim Sc veneres exprimere conati fuerant , horum quoque bene multos , sed praesertim poetas Cominia- . nis typis imprimendos curavit. Hinc occasionem sumpsit declarandi vitas Actii Synceri Sannaetarii, qui postquam de partu Vir-- sinis Virgilianis modis cecinit, Musas sacros recessus, Sylvasque deserere, M littora incolere coegit; A Andreae Naugerii, qui fuit non unus elegiacus poeta e multis, sed potius - inter multos prope singularis, denique historicus , et publicarum rerum peritissimus . Quaedam etiam tetigit de vita gentilis sui
Io. Antenti Vulpii Patricii et Episcopi Ν
290쪽
Voco mensis, cujus carmina in lucem edita perplachi e re omnibus, sed praesertim satyrae duae, quas ad Venusinam lucernam illum
elaborasse iacile judicabis . Nec minus me- . situs est Valmus, e litis elegantissime Dan tis, Petrarchae , Potitiani, Alamannii. Ori cellarii, aliorumque carminibus, de Italica poesi . Dantem etiam illustravit , cum Sc verba obsoleta & sensus illius obscuros explicasset, et quae ad historiam atque mythologiam pertinent . breviter declaras Set. Haec quidem omnia plurimum laudanda sunt; sed illa majora Sc admirabiliora , quae contulit ad explanandos illos amatorios poetas, . qui ceteros omnes longe multumque superasse videntur, Catullum , Tibullum atque Propertium . Vel a prima adolescentia brevia quaedam scholia in eosdem poetas Vulpius ediderat in vulgus. quae ita accepta suerunt , ut licet multa praeclara haberent , ubertas tamen, copia , varietas in iis desideraretur . Praeclare enim Plato r : univere