Theoria entium sensibilium sive Physica universa speculativa, experimentalis, systematica et geometrica omnium captui accommodata. Accessit rerum index alphabeticus ... Auctore abbate Para du Phanjas. E Gallico sermone in Latinum vertit F.T. Tomus pr

발행: 1783년

분량: 413페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

391쪽

3so AOL Theoria. mentum est , quo humanae vocis intensitas , &propagatio augetur. Saepius haec est simplex eorianu cavum. Optima tubam hanc construendi se

I. Os in Λ positum sonos edit, qui magna inistensitate ad aerem in elliptica cavitate Α C eoniatentum transmittuntur. Aer hic lateribus E F , GH detentus potest per tempus valde comprimi & candensari antequam per hiatum C exeat. Atqui jam vidimus, eo intensiorem sonum esse, eoque magis procul propagari , quo aer sonorus ningis compressus est. έ3ὶ l. Columnae vocales, seu sonorae ΑΕ, APA G , A H angulos reflexionis facientes ania ulis incidentiae aequales pu ctum , aut hiatum C versus colliguntur ; Inde in parte tubae parabolica novos angulos reflexionis face e per gunt in K , L. M , N , a quibus obtinent omnes communem directionem ad locum , ubi praecia pue volumus sonum audiri . Hac machina vox praecipuum effectum suam sortitur in directione producta A C B ; hae enim directione vocis impulsus actionem suam motricem praecipue exe

79. DESCRIPTIO . Eelio , invisibi Ie hoc

antrorum, & rupium numen adeo a poetis Ee- Iebratum, adeo amantibus gratum, quod totum

vox , & pieta s in loquentes ipsos transformari videtur, dolorum, gaudiorum, iocorum, &ayfectuum suorum imago, eum sentibus flebilis,

cum ridentibus ridens , eum minitantibus minax: eeko est tantum aer reflexus, cujus vibra tiones a corpore sonoro excitatae , post aliquod tempus ad auditus organum assiciendum reveris tauri ur,

392쪽

dos versum distincte repetentem , Arma, virum ust cano, Troja quι ννImaea ab oris .

Quum elata voce versum hune pro nunelo auris mea omnes ejus syllabas distincte pereloit 'quovis enim instanti aer a mea voce modulatu. diversis modificationibus aurem meam assicit . Ut iterum versum hunc audiam . quid requiritur tantummodo , ut idem aer redeat iisdem luceemvis modificationibus easdem auris fibras allicere. Atqui hoe ex echo contingere debet .

ut ostendere pergimus. n. 39 in I. Sit modicam a punctori distantiam

T 8 C D E F ta configurata , ut quum

quis loquitur in puncto A , columnae Omnes vo-

luperficies earum directionibus perpendiculares appellant z Iuxta generales corporum elasticorum renexionis leges, omnes hae columnae aereae eon tra planum , in quod impellunt , compressae , Communem motum reactionis coneipient ad punctum Α ; quum enim angulus incidentiae rectus it L angulus reflexionis idem omnino est, ac an guIus incidentiae. Moleculae aereae , quae dato tremoris genere in cavernam impegerint, succeia i ve a caverna reflectentur eodem tremoris genere, qui suecessive aurem A assicere perget. Ea tibi soni repetitionem, & echo.

II. Si ad puncta Η, & Κ sint cavernae sim , es, tres in A soni repetitiones habebuntur,&tres echo audientur . Quaro si quia in Λ cla

Inet, aut loquatur, is primo sotrum hunc audit ex tremore a voce sua aereis moleculis indito', iclem diversis temporibus a reflexionibus harum trementium particularum in punctis Κ, Η, Μ . Echo propinquior prima repetit si iremutior P strema. Soni quippe propagatio sivein rectis si . ve reflexi. uniformis et I dc eo longiore tempore sonus indiget sive ut eat, . sve ut redeat ,

393쪽

quo terminus ad quem fertur , & a quo reflectitur, remotior est . Facile quoque echo , sive ea vitatis resiectentis distantia definiri potest. Si enim quatuor, exempli gratia, temporis secun da fluant inter sonum directum , & reflexum , sonus duobus secundis ad echo sertur , duobus revertitur e quare echo distat hexapedis bis x sa sonum edente , & ejus repetitionem audientci n puncto Α . III. Si plana reflectentia BCDEF sint omnis inaequaliter ad columnas vocales A B R C , ΑΕ. ΑΕ inclinata , ita ut columnae hae omnes a suis planis reflectantur ad punctum commune N; echo, seu sona repetitio inteIligetur non ad

punctum A , sed ad punctum N. Quare tunc intelligetur primo sonus directus in N per lineam AN, deinde reflexus per lineam i MN.

IV. Quum nulla in loquentis viciniis ea vitas reflectens est, echo non auditur ; sive quod aer liber, nec satis captivatus satis non comprim tur, ut sensibilam te citonem habeat; frequod haec reactio a planorum reflectentium irregu Iaritate ad innumera diversa puncta directa nulla ex parte esseae iter , & sensibiliter auditus organum afficere possit. H. 39, . U. Io templis , in silvis , in vat Iibus saepius

echo in miritur. his enim in locis natura , aut ars cavitates posuit aptas sono reflexo communem ad quaedam puncta directionem dare. Echo eo intensiou est . quo sonus ipse primigenius in-xen fior est , Quo magis concors est columnarum

lo orarum convel gentist , quo auris convergen

tiae centro propior est . Ruris in puncto S colloeata deho M audiet ; at illam multo melius audiet in puncto Α, in quod tota reflexarum CQ- Iumnarum actio colligitur. Patet hoc eolumnarum reflexarum centrum echo propius , aut ab QR remotius esse posse , quam ille sit, qui sonum directum edit.

394쪽

pIl gratia , sonus in Α editus reflecti potest in N ab echo M. Sonus hic reflexus potest in Novitatem invenire , a qua iterum in Α reflectatur . Ergo in A hibebitur repetitio soni r flexi , eeho ipsus echis . , VII. Quum prope aliquam echo Ioquimur, haec proIixae dictionis sy Ilabas omnes aeque repe tit e quare passim non nisi postrernas audimus ratio hujus est , quia sonus directus quamdiu Perseverat, multo maiorem in auris fibris impressionem facit, quam reflexus . dc impressio pra-

matius anima a steationem abνipit, nec a langui

dioribus impressionibus sensibiliter eam assci sinit. At vero cessante vividiore tremitu in au ris fibris a sono directo excitato, languidior tremitus a sono reflexo in aure effectus fit ipse impresso praeva Iens , & anima totam illi attentionem concedit. Hinc postremarum sylIabarum ab echo repetitarum perceptio.

ro. DESCRIPTIO. vox humana, sensibi Iis

haec eogitationum. sensationum , Omnium intelligentis substantvr affectionum imago, speculum hoc sublime animos reserens, ut homines socieritate iungantur, ut sibi invicem adjumento sine, ut unica ex humano genere concors familia fiat, in qua alter alteri opem serat: vox Aum sinisa est tantum aer modificatus , quem trachaea arteria excitat, lingua dividit, oris cavitas per

I. Ad superiorem tractaeae arteriae extremita

metro unius ferme Iineae, figura ovali, satis tubiae orificio similis . & apta pro libito magis . minusque aperiri; haec a is est . Supra banc Ii-gula mobilis sta est, quae em tittis nuncupatur, dc quae in glottidem depresta illam exacte elau.

395쪽

3νε Aaris . Thest Ia . clauditur, nisi quum alimenta solida , aut liqvriada per oesophagum in stomachum descendunt . Quo vis alio tempore glottis aperta est , ut Iiberum in pirationi, & e irationἰ aditum sinat, quae nullum sensibilem acre is particulis neque intrantes, neque exeuntes tremorem imprimunt. II. Quum sonum edere volumus, aut verbum aliquod pronunciare , initio aliquantum glotti indem K constringimus; deinde majori, minori veimpetu pulmonum aerem in sinuositates a G , AH trachaeae arteriae impellimus . Quid inde 'Pulmonum aer in trachaeae arteriae sinuositatibus compulsus impetu e glottide erumpit , quam diversis modis tremere faeit , dc cujus tremor

aeri in oris cavitate contento Communicatur .

Quo glottis Κ arct mr est , eo aer per illam celerius transit 636ὶ; & quo celerius pergit aer per glottidem transiens , eo frequentior est tremor fibris glottidis ab illo inditus: hinc tonorum magis minusque gravium , & acutorum du

Uerum quonam machinamento glottis sonum esse it 3 an alterno, & reciproco partium glotinti dis pulsu quem similem concipere possumus ire mori ligularum tibiae , aut calami musici , an simpliei tremore fascieuli fibrarum magis, minus- . que tensarum ipsius glottidis, apti eo graviores, aut acutiores tonos dare, quo fibrae hae aptae magis , minusque contendi longiores , aut breviores essent

omnes serme physici arbitrabantur sonum edi ab alterno pulsu ad invicem duarum glottidis semiellipsium. At Ferreinus hanc opinionem Profligavit. Acutus hie physeus observavit, ambitum ellipticum glottidis K constare fibris aptis

variam tensionem admittere . Suspicatus est aerem e pulmonibus emissum tremorem magis minusque celerem sbris his indere pro diverso earum tensonis gradu, nulla alterna semiellipseon. glottidis pulsatione. Suspicio haec tantum erat z- . hane

396쪽

AενIs Τώεονἰa- 39is hanc vero ita in certitudinem mutavit. In Camdaveris recens mortui trachaeam solle, & glottidem aerem impulit , a qua sonum edi vidit nulla suarum semiellipsum pulsatione. H:nc sequitur, organum vocis habendum esse instrumentum pneumaticum , & fidiculare. III. Sonus a fibrarum glotidem constituentium

tremora ortus in oris cavitate modificatur , atque perficitur linguae , & labiorum motu . oris cavitas est fibris glottidis quodlcytharae testudo est fidibus,quas sustinet: sonum reddit magis sensibilem, intensum, harmonicum . Linguae , & labiorum motus apte perpetuum glottidis sonum

dividens illum in articulatas humanas voces con sermat. Nares oris aeri sonoro exitum concedentes plurimum vocis suavitati conserunt . Naribus obturatis ingrata vox est quare quum VI

go aliquis dicitur naso loqui, hoc contra phyucam veritatem dicitur. . Psittaci, quorum lingua aliquibus motibus apta est illis humanae linguae satis similibus, sonos articulatos non edunt, nisi quia eorum linguae in flexiones sonos a glottide editos apte dividere valent . Pleraque bruta sonis atticulandis inepta sunt; eorum enim lingua, & os motus satis aptos habere nequit huie sonorum divisoni. Muti loqui nequeunt , etsi saepius clamitent ;propterea quia eorum lingua ligata , aut male

conformata sono dividendo, & modificando inepta est.

si . DESCRIPTIO. Auris humana pluribus

aecipuis partibus constat, quae sunt ala, con-ra, ductus acusticus, tympanum, cavitas tym-ini . labyrinthus, cochlea , nervus acusticus . 49 ιI. Aurisala est pars extima, &visbilis. Ipsiaium concava st aerem disponit, ut facile concham

397쪽

eham , & ductum acusticum permeet . Natura utilitati consulens puleritudinem non neglexit. Auris faciem eleganter utrinque terminat: satis ipsa elegans est nullo etiam gemmarum ornatu, quas illi luxus appendit , quaeque saepius pluris illas gestante faciendae sunt. II. Coaeha est cavitas vis bilis ACB prope caput ab auris ala formata, & ante ductum acuis sti eum CD sita. Nomen illi est a coneliae mainrinae similitudine. III. DuὸΙus aeoleus C D est canalis carti Iagineus, qui a concha ad tympanum sertur. Τenui tunica totus obtegitur . quas acute procedit& usque supra tympani membranam Propagatur. IV . rampanum M. tenuis membrana , arida , dia phana, ad partes ductus acustici cava, ad auris intimum convexa . Physicus Anglus cani tympanum perforavit: canis hic etsi in utraque a uinre membrana hac destitutus , optime tamen audiebat ; at a quovis vel minimo strepitu excruciabatur. Ab hoc experimento colligimus, tympanum praecipuum , & necessariam auditus or

ganum non esse.

U. Ompani cavitas D E F R aere plana est . Ipsa ori communicat per canalem Ff, qui tuba

Euseachiam a nuncupatur; quare tympani aer semper aeri externo communicans semper cum aere ductus acustici in aequilibrio est . Aer tympani nullam cum aere ductus acustici immedia tam comunionem habet; nullum enim tympanum hiatum habet, quo haec communio haberi possit. In tympani cavitate quatuor ossicula sunt, quae ratione figurae nuncupantur os orbiculara I , sa pes a , ineus 3 , malleus αἱ hujus pars, quae ea pulus nuncupatur, ad tympani centrum pertingit, & huic magis, minusque interius tendendo inservit. Ceterorum musus ignoratur.

VI. Laυν inthus est cavitas figura irregulari post tympani eavitatem sita in magis intima aci-ris parte. Cavitas haec habet primo vestibulum

398쪽

G , dein tres ductus se inicirculares H , I , Κ,

tandem orificium ν cochleae ν L.

VII. Coe,leasH. si est eo nus aliquanto com pressus M N X , cui circumvolvitur ductus ab e do, qui cochlear instar duas serme eum dimidia cir ca conum spiras complet. Quum ductus iste ale de praecipuum sit auditus organum, accuratius

describendus est. R. 33. , r Ductus hic, qui eo ni instar a basi mn ad veris uticem x magis magisque coarctatur, tota sua Ionis

gitudine fκ in duos canales distinctos m , Ac ndividitur a septo membranaceo fr. Septi hujus se, quod lamina Diratis dieitur , fibrae ab axe

V X eoehleae ortae exterius pergunt ad medium ductum spiralem, quem dividunt; ut radii cirriculi a centro ad peripheriam seruntur. Quum harum fibrarum laminam spiralem comis ponentium longitudo consideratur, apparet Ionis gitudinem hane a bas ad cochleae MN X veriaticem minui; quare membrana haec se ad axem usque cochleae producta est veluti Eona trianguia

laris PQ A. set, so) constans innumeris tenulisbus fidibus tensis mn erassitie , & longitudine diverss, ut in eythara. Ductus hic in duos caianales a lamina spirali, sue a membrana, de qua sermo, divisus, duo babet orificia separata sits 3 , quorum alterum m ad labyrinthi vestibulum pertinsit, alterum o ad tympani cavitatem. VIII. Nervus ae laus ν ο est fibrarum fascia euIus in plures ramos divisus , qui a cerebro , ubi animae sedes est, digressus per omnes labyrinthi partes diffunditur. Verosimile est, quamlibet nervi aeustici fibram ad analogam lamina spiralis fibram pertingere, ut inde tremorem conincipiat, & ad animae sedem transmittat. Synepsis. 82. En itaque brevibus verbis qua ratione

sonorum perceptio habeatur. I. Corin

399쪽

a g Aeris Theoria. I. Corpus sonorum moleculis aere Is seque m

bilibus vibrationes imprimit, quae cylindri, auteoni sorma dispostae a puncto sonoro ad aurem pertingunt. Fig. 49 ) . II. Ruris concava ABC plurimas moleculas

trementes excipit , quarum tremor in massam decrescentem aeris CD colligitur ad tympanum tensum pertingentem. . III. Aeris externi tremor tympanum impellentis tremorem suum aeri analogo tympani cavitati incluso communicat . atque haec aeris species in tympani ea vitate EFR tremens tremorem suum fibrae sibi uni sonae laminae spiralis communicat, quin alias ejusdem laminae longiores, aut breviores sibi di sonas fibras excutiat

brae laminae spiralis L ν communicatur alicui fibrae analogae nervi acustici νο, quae ad ani mae sedem pertingens sensationem talis soni iailla excitat Met. I76, 48. . V. Quum plures diversi soni simul resonant, variae aeris species peculiarem sibi singulae tremorem habent extra aurem , & in aure unde oritur simultaneus tremor diversarum fibrarum analogarum mn , mm Iaminas spiralis tri. set ,sοὶ : in de s multanea diversorum tonorum Per

783. NOTAE. Senes passim duris sunt auribus. Uitium hoc a nimia tympani laxitate, aut rigi ditate oriri potest i in utroque Casu magna vis in aeris vibrationibus requiritur, ut huic membranae sensibilem tremorem imprimant . Optimo eventu inventae sunt illis tubae aeustieat AB Captae magnam columnarum sonorarum copiam ad eorum aurem deserre. R. 46ὶ Hoc artificio columnae omnes aereae ad cavltatem BC pertingentes in aurem in A stam diriguntur ἔ & tympanum a magna columnarum trementium copia impulsum majorem hac ratio-

400쪽

Meνἰs Τgestria. 399 ne magisque sensibilem impressionem excipit . Tubae har in Α apertat exterius pellicula conve stiril debent apta tremorem impedire , qui alium sonum, aut fremitum pareret, unde soni dir cti perceptio turbaretur. II. Quosdam esse ferunt, qui optime quosdam sonos, puta ut audiunt, quosdam alios, putata, nequaquam, etsi utrique atque sensibiles sint, imo postremi primis intensi maris. Res haec sin- laris, si tamen vera sit, a quarundam laminae spiralis fibrarum vitio orta videtur 4 Fig. Sa, Io . Fibra in lamina spirali tono ua uni sona bene constituta si fibra vero tono I. uni sona aut obstructa aut in os indurata st: tremet prima, ct toni ut perceptionem pariet ; tremere ne qui bit altera, & nullam toni ta perceptionem variet. III. Surditatis caula esse possunt aut obstructiones, quae ductus acustici cum tympano , tym pani cum labyrintho , labyrinthi cum cochlea communicationem intercipiant ; aut varia laminae spiralis, aut nervi acustici vitia; quum organa haec aut omnino extendi possint , aut in ossa concrescere, aut innumeris aliis modis vi

IV. Aliquando surdescentes videmus aperto ore auscultare, ut melius audiant. Ratio hujus est, quia vibrationes aeris externi lonum transmittentis possunt aeri tympani duobus modis , duabusque viis communicari, nempe & per ductum acusti eum CD, qui ad tympanum pertin gie, & per tubam Eustachia nam Ff, qua aer tympani aeri oris communicat. Ore aperto soni impressio facilius , ac vehementius aerem in hac tuba, & in tympano contentum asscit. Inde intensor tremitus in aere tympani sono resonanti analogo : intensior tremitus in fibra laminae spiralis analoga aeris speciei in aure trementis o intensior tremitus in fibra

SEARCH

MENU NAVIGATION