장음표시 사용
351쪽
est quin plerique post demorsos aliquantisper ungues, verat' Iectionem assequuti conjectui a stissent: at nunc, quum ea quae supersunt verae lectionis vestigia, prorsus nobis abolent, quis ram OEdipus esse potest ut eam ulla divinatione assequitur ΤVerum superest , ut de tertia lectione dicam, quae germina genuinaque est , & de qua dubitare vetera exemplaria non sinunt, E quibus deprompta est. Ea ceπe mihi in memoriam hunc nostri poetae versum revocat, o μζθρο ρ αληθέα ἔφυ. Huius enim verae lectionis, perquam limpIex Sc expedita est expositio, prae caeterarum, quae falsae sunt 3e suppostitia. expositione. Ut omittam, multo etiam majore cum gratia dicii αυ-π-s i sta, οῖους δαφυγουν αλξες ν , tollendo videlicet interpunctionem post διαφυγών. Tenes jam, lector, tenes quid me ad harum annotationum editionem praecipud stimularit: si enim egoshorum adversus Eu
ripidem υκουργη ἐ-ν conscius, ea non patefecissem, nonne merito iudicatus fuissem Misis κουργων Θ Quae tamen non ita d,
Cuntur a me, quasi omnia aut etiam minimam eorum partem
patefecerim, absit enim ut bonas horas in tam inauspicato Iabore consumam) sed tanquam prohibituro saltem paucis hisce eorum exemplis, nequem inscium illa editio in fraudem im.
Pellat, in qua ἀνὰ των Eυε mmων tam multa sunt dAα. Quod si probi minimeque ingrati discipuli est iri juriam a
Praeceptore suo modis omnibus propulsare, quid de nobis dicendum erit, si eos , qui antiquis scriptoribus, non solum riostris, sed & praeceptorum nostrorum praeceptoribus, tam crudelia vul
nera insigunt, impune abire sinemus p Sed de his hactenus. Haec sunt, viri chariss quae ibi totidem verbis a me scripta extant. Aleni in quinam huic malo viam patefecerunt, nisi illi terati quidam tynographi, qui quum vix aliud in libris quam
paginam albam a nigra norint discernere, omnibus omnium nu
gis sne quid acerbius dicam) dummodo novae sint, prela sua sua
que industriam ossierunt. Accedit autem recens hoc mali genus ad aliud quoddam iam inveteratum : quod tamen quum in dies ingravescere videamus, quid aliud a duobus hisce malis qum merito duas lues ac pestes vocare possumus) expectandum nobis quam veterum scriptorum miseranda deformitas p Inveteratum autem appelIo malum, quod statim post primas scriptorum Latinorum presertim typo graphicas editiones, id est, quae a primis prodierant typographis,
grassari in eos coepit. Quum enim quotidie Vetera eorum exempla via d tenebris emergerent, quidam cum his excula conserebant, qui quascunque diversas lectiones invenerant, totidem Castigationes este credentes , mox cuipiam typographo tradebant, a
quo paucis post diebus aut mensibus nova prodibat editio.
352쪽
eeterum exemplarium ope longe caeteris castigatior, ut quident titulus pollicebatur, vel potius mentiebatur. Quota quaeque enim ex iis. si vere loquendum suisset, non potius caeteris depraWatior dici debuisset y Atqui lectiones illae diveris ex veteri bus libris sumptae erant. Fateor r sed heus tu, unde nisi eX vetustis itidem libris sumptae erant illae quas nunc indicta causa expellis' Insigne autem hujus temeritatis exemplum in Ovidii poematis habemus, quae post Aldinam editionem Prodierunt. quum enim passim in bibliothecis vetera poematum illius exemplaria extarent, nominatim vero in quibusdam Parisiensibus, praesertimque in ea quam abbatia S. Victoris habet, multi certatim exemplaria illa inter se conserebant, certatim di- Uersas lectiones annotabant, certatim in locum Aldinarum substituebant, Certatim, ut nova editio his insignita prodiret, Ope Tam dabant. Hoc vero quid aliud erat quam certatim ad fodi danda tam pulchra poemata contendere Θ quum paucissima ex- rare horum poematum exemplaria cum iis quibus Aldus usus est, Com Paranda, ejus editio cum iis quae ab illa desciverunt, collata,
aperte indicet λ Quod certe vel illa qua Tibulli mortem deflet elegia luculenth testari potest. Quamobrem ab exemplis ind. Petitis initium sumam. Sic istitur ibi Aldina editio, Muum rapiant mala fata bonos, in scite fosse
Sollieitor nnuos eme putare deos. At vero in multis quae ab illi desciverunt, veterum quorundam exemplarium lectionem sequetitia, scriptum est, Suum rapiant male facta bonos, dic. Atqui lectionem illam, non hanc, convenire Ioco, Iuce clarIus
est. Sed in sequente disticho foedius etiam multo, id est foediore ignorantia , peccatum est. Quum enim in Aldino exemplari 1egatur, sui & legi debere manifestum est)Vive pius, moriere tamen r cole sacra, estientem Mors tamen a templis in eava busta trahet:
in maxima posteriorum editionum parte diversam Iectionem ha
Daemus, plane absurdam, Vive tamen moriture pius: eoti sacra, colentem
Mors gravis a templis in cava bti a trahet. In sine autem elegiae hic versus, Auxisti numeros culte Tiballe pios, ita mutatus fuit in posterioribus editionibus, Hausisti numeros culte Tibulle pios.
Apud eundem poetam Amorum libro 3, elegia 4, quum ita feriptum sit in editione Aldina, & ita scribi debeat,
Indignero luet, jnvat ineoncessa volup 1. mutatus tamen ita fuit hic versus, Indulgere licet, juωat in messa Niluptar
353쪽
Libro autem 3 De tristibus, eleg. 4,pulcherrimus locus foedissim depravatus est in editionibus Aldina posterioribus. Postquam enim Ovidius amico cuidam , ad quem scribit, hoc consilioci dedit, Nais educto si quidquam eredis amico,
His tibi, σ longe uomina magna fuge. Vive tibi, quantumque poter prinlustria vita, Saevum praelustri fulmen ab arce venit,
hanc sui consilii rationem affert, Nam quanquam soli possunt prodesse potentet, Non prasit potius qui quia abesse potes, hanc inquam consilii tui rationem affert, sequendo Aldinaeditionis lectionem, cum qua non solum ita fluit versus ut Ovidio dignus sit, sed & sententiam habemus loco Convenientem, & proverbio etiam illi ad quod merito dici possit allusisse)Procul a Jove, de procul a sulmine. Non dubium est enim quin
itidem suadeat Naso, carere potius commodis quae eX Consuetuadine principum percipi possunt, quam, eam sectando, Obnoxium esse mille periculis quae illam comitantur. Et tamen Caeterae editi. ones magis adversus hanc temonem quam ullam aliam conspirasse videntur, eam dico quae in postremo versu extat. Ita enim Plures quam duodecim quas consului, Non prosunt, potius plurimum obesse solent. quae lectio praeterquam quod minimh convenientem Ioco habet
sententiam quid enim magis sigidum est quam hoc dictum'Comsuetudinem seu commercium cum potentibus Vita et quoniam quanuis prodesse possint, tamen non prosunt, sed potius plurimum obesse se lentin durissimum etiam versum, de ne durissimo quidem poeta, nedum Nasone, dignum efiicit versum. In epistola autem Hypermnestrae ad Lynceum, Circa finem, legimus in eadem illa editione Aldina, Muid fet Ionii, quum rea lauris agar pHac ex lectione sententiam elicimus quae rei de qua agitur, vel maximi quadrat. diciturque ea forma, qua apud Terentium.
Nam ii illum objurges vitae qui auxilium tulit, Quid facias illi
qui dederit damnum, aut malum p Posteriores tamen editione ita mutarunt litanc versum, Mui et sonti, quum rea mortis agar pLyncei autem nomen revocat mihi in memoriam mendum Me ramorph. lib. I. commissum in multis eorum quae post Aldiniae
luci datae sunt editionibus, quum enim ita scriptum sit in illa,
Consitaeque arboribus Lyrcea reliquerat arva,
& scribendum ita esse, cum ex aliis, tum vero ex Strabone 9Statio constet: desciscentes tamen hic ab Aldo plerique typo
praphi, de lectionem cujuspiam exemplaris ei praeferentes, prae sertim
354쪽
sertim quum illud Lyrcea durum auribus eorum esset,) in Lycea. quidam & in Lycaea mutaverunt..hMd quid non putemus quo iure quaque Iniuria mutatum assilis elle, qui Aldinam editionem nescio quibus exemplaribus polinabuerunt ' in us quoque locis ubi cum ea lectione versustare nequit Cuius etiam ignorantiae exempla proferam. Eugitur Amorum lib. 3. eleg. χ, initio, Me aetas creiamne p fidem jurata fessiit. ta quidem Aldina editio, versu optime stante r at vero aliae
Ue deos raedam p fidem Drata fUllic quidem ut meminerim me in quosdam olim Inc dere, qui T. risi. Rut it te probare vellent Nasonem nomen Fides
rodum etiam prima protulisse, sicut & Fidus. Poterant verocem editionum earundem automitate probare, verbum Tulitiore longa apud eundem poetam legi. quum enim Aldina edi o Ita, initio elegiae Io, lib. 3. Amorum, Malia aerique tuli, vitiis patientia viaa estiae particulam Que, tanquam superuacaneam, detrahentes, ita genaum nobis eum versum dederunt, . . mit siu tuli, vitiis paste tia victa est
sinetiam Nutanria primam eorreptam habet in carmine ad Liam. cuiuscunque id sit si easdem ilIas testes adhibemus, ha-
tum habeat Aldina, . Lumina caerulea jam iamque natantia morte,ddam his & aliud mendum circa syllabicam itidem quantitatem mmii iam, quod non minus quis, sed multd etiam magis for
se aci miretur nimirum lib. 3. Amorum, eleg. 4,
. t i forins si non nisi easta plaeediat enim Iegitur hic versus in editionibus quη mihi dum haedibo, aci manum sunt, nimirum in editione colinaei, in tribus gdunensibus, in Her vagiana, quae adjunctos habet commen ios. Sed fateor illas hic quidem fideliter Aldinam esse se- ά .i di se δ/iby similR Gmnino mendum habet: nimirum a. iae mihi fortuna quae numquam fallere psis pirito autem dejllarum editionum typographis queri possimus
eo nomine, quod quum ex vetustis codicibus quae mala iandosia erant acciperent, siquid in iisdem boni erati negliae Uror, ut inducto creatu sulphure te a. AE eam anima noxque diesquὸ νύσι.
355쪽
habent enim duos praeterea versus non pauci veteres libri, in Mita hic locus legitur, Uror ut inducto ereatae sulphure te . Ut pia fumosis adiuta thura seis. AEne 'ne oculis semper migilantibus haret,
AEnean animo nisque diesqπe refert. ,
magis enim mihi placet AEnean, qu1m 2Eneamque teriis Quod particula Gue ad fulciendum labentem versum viditavi diatur a nonnullis Fateor alioqui esse & nonnun0 'U'...i.
dem addendos ex eorum autoritate censuerim. ut In episturidis ad Helenam, ubi vulgatae editiones habent, Dii facerent, pretium magni certaminis esses, Teque suo pust victor habere thors rin tulit Hippomenes Schoeneida praemia curstis, diuae propero cursu micerat ante pre 1. Ut Jerus Alciris Acheloia cornua stegit, Dum petit amplexus Deianira tue . . t quidam enim veteres duos hosce interiectos habent inter qdinin& quintum . . ' νSie ct tu Phruias venies regina per urbe ,
Irinit ut in Phogios Hippodamia sinus. Atqui non cohaerere cum praecedentibus & sequentibus is mg. l hoo indicat ouod optantis in ris sit oratio, at Indo
digni sunt qui rejiciamur, duo verius, qui in Phaedrae t lytum epistola ex veteribus quibusdam libris itidem adita. nam quum ita legatur in vulgatis editionibus,
Is vetus pietas, aevo maritura 1uturo, Rusica Saturno regna tenente fuit.
Iuppiter esse pium flatuit quoscunque ja ret. Et fas omne facit fatre marita sororsus, inter secundum & tertium. Saturnus periit, perierunt &Iua1ura . Sub Τουe nunc mun ur : Ius se are Tomy. Ex his patere jam vobis protest quale iit illud alterum mali et quod inueteritum esse dico : sed quam ingravescat in dira mum cognoscent quibus editiones quae quotidie in luceaed uni. cum superioribus Conferre graVe non fuerat. AtqM sunt quae de duobus malorum generibus quorum fautri trix est typographorum ignorantia, dicenda, vos monendisa & cautiores reddendi, existimavi. De duobus, 1nquam, ut omnium maxim h sunt perniciosa, silc vicissim minime oss
356쪽
Amum significare volui versibus istis, quos habet a me nupet imh sciipta Querimonia typographicae artis. Turba quidem fateor me multa pro esse magistram,
In scripta illorum perpetrat omne nefas rAtque manu illora quae Iuni sacrata profanat,
Abam vel sacrilogam dicere iure queas. Sed praeter illa omnia quae ignorantia typographorum ac ty-ographarum hoc enim ad cumulandam hujus artis ignominiam distabat, ut etiam mulierculae eam profiterentur iam inuexierata, quis non in dies nova expectanda putet 8 Mihi certk, cu- is alioqui & aures audiendis & oculi videndis infinitis quae abla proficiscuntur malis aflueverunt, novum tamen nuper se ol illi spectaculum e nimirum interpretationes quorundam libello-am plutarchi in Budaei carum locum substitutae. Itane vero liris praeceptorum libros discipulorum anteponi Θ non eorum uidem celth de quibus dictum est Πολλοι κρέἱονες δώ-:αλων, sed ejusinodi quibus nimis etiam tortasse honorificum estoc nomen. Sic quorundam Xenophontis librorum interpret onibus successerunt aliae nuper, PλMura χ ρυ-σως. Verum uid ficerent miseri typographi, qui quum de rebus hisce noniagis quam caeci de coloribus judicare queant, siquis de haben-0 delictu eorum, quae editionem alicujus scriptoris insignite stant. habeator sermo, non aures ad eum hoc enim non aliud 1 quIm ονογλυενς ἀκουεινὰ sed crumenam aperiunt: de postram ab hominibus quibus non tam est emuncta naris, quam nungendi perita manus, audiverunt afferri a se novi aliquid md editionem illam de qua agitur, valde commendabit, nonium omnibus quae ab iis dicuntur, creduli sunt, sed etiam Usuadere aliis ea volunt in quae alienam fidem vel potius sub ena fide suam interponunt: dum non suis sed aliorum verbis. uae tanquam psittaci non intellecta balbutiunt) in iis quas liis praefigunt epistolis modo non montes aureos pollicentur. loqui celth non dubito quin ex eorum numero plurimi sint qui .:ὸ quae ibi mentiuntur intelligerent, suam Lanc artem cum ovis dispendio desinere, eaque sese velut abdidare mallent.
am cogi sub alienis verbis , & quidem minimo intellectis. tba emptoribus dare, de sub aliena tuti dixi fide suam interiendo, infidelissime cum illis agere. verum enimuero ad eorum ignorantiam plerumque aeceditritia, malum in arte typographica magis quam in alia ullamidandum & quidem cui illam ipsam, cujus eos pudere de- et, ignorantiam praetexunt. Dum enim ignorare se dicunt. d utilitatis editioni suae assierre possit impensa in hoc vel il-
Opera, quis ex recognitione aut ex variorum exemplarium
357쪽
sumptibus parcunt, & suam interim editionem iis quae reo tit adminiculis fraudant : illud in ore semper habentes, Non mi noris propterea vaeniet. Sed quid de veterum exemplarium in ter se collatione loquor y Imo in deligendo etiam typographico exemplari quod in sua editione sequantur, nummis belli quilici typographi parcunt: ideoque quod primum in illorum malles incidit, si est Aldino aut alio quopiam vilius, eo contenti stat. Fateor tamen esse aliquos, qui ne hoc quidem norint, quid i Aldo, quid ab aliis petere debeant. Quod ne valde misit, facit quidam, qui, dum in quodam opere meo ingeniosus etivoluit, nimirum in mea Xenophentis editione, ostendit se cita
alia multa multis etiam pueris nota, ignorare, tum Vero Xαγphontem ex Veneta Aldi ossicina, & ex Florentina haeredita
Philippi Juniae prodiisse. Sed quid tum p dicet quispiam) qui
huius rei ignoratio afferre damni potuit p Imo vero illius igno rationis dat illi poenas Xenophon in illa, quae ad meam ecta est licet id dissimulet ut) editione. Nam quum ego in mea Masollim multos veteres codices, 1ed etiam omnes Undique coaequisitas editiones typographicas, Aldinam, Florentinam, in manicas aliquot et in quibusdam vero libellis & Parisinam, Mono Complutensem, quandam item quae ex ossicina Anaelmmi prodiit in consilium adhibuissem , bonus ille vir, qui quumsio'
manicas tantum viderit, caeterarum nomen ne fando qui taatidierie, omnes tamen se vidisse putat, quod perinde est Msquis visis utibus aut quatuor Germaniae oppidulis, omnes se maniae urbas peragrasse iactaret tyrannicam quandam in me Xenophontem censuram agit, dum illius textum multis testiae, hus alioqui commodissimis spoliat, quoniam in nullis e icto extant, ut i lle inquit. Siccine squaeso hujus rei ignorat id uXenophontis immerentis caput redundare debuit Θ ut omitti a alia vulnera quae ignorantia & inscitia illi ibidem inflixit. A placile per literas consili de singulis potuis lem, ne indicta damnarentur lectiones ilite : praesertim vero interrogari ansa solae Germanliae editiones ante meam prodiissent, & qui eri dii Ter, visas sibi esse omnes, iactare posset. Ego certe tunc Spnophontis mei ca'sim agi, aut etiam ut ita dicam de Dapphontis mei capite agi intelligens, non tantum lubentissime tiscriptistem, quae editiones comprehenderentur voce omnes, is non credenti inspiciendi etiam copiam fecissem, missis qui ad illum perferrent, antequam in nobilem illum scriptorem in quid secus statueretur. Passiis est autem in eadem it Ia editi ad meam assicta, qtraedam etiam nova vulnera. uti dixi e tactam abest, ut iis quae aliis sananda reliqueram, hoc enim in lateor medicina fuerit adhibita. Hanc etiam querimoniam, virὶ charissimi, lubenter tanαὸς
358쪽
n sinum vestrum effudi : quod Xenophontem, olim amorem deiciasque Musarum supra quosvis alios existimatum, a vobis itidem unich amari, & vestias esse delicias intelligam. Fateor interim, me ad haec spectacula quiddam humanitus pati, quum nimirum editiones quae ad meas seu ex meis emctae sunt, tam misere . depravatas conspicor. idem enim & meae Pindati editioni contigit : & in idem discriminis Herodoteam quoque & Thucydideam venire scio) Nec tamen propterea quicquam de solita diligentia remitto, sed quo pede cepi yergo, in
vestram aliorumque vestri similium, in omnium denique lite-eatorum, atque adeo in ipsarum literarum gratiam. Vires autem animo pares vos ut mihi a Deo opt. Max. precemini, etiam atque etiam precor. Valete. Mitto cum hac epistola poema nuper a me scriptum, in quo habetur Artis typographicae querimonia, unde sunt quatuor ii versus, quos paulo anth protuli. Ibi autem adiuncta sunt doctorum quorundam typographorum epitaphia. Ualete iterum. Ex typographmo meo. seu typographica mea Osficina. Anno M. D. LXIX, Cal. Martiis.
Ganvis epistolae, quam ad quosdam am dos scripsi, partem
. tibi vendices, amicissime Ioachime, vel maximam, te tanen & peculiari dignari, si non epistola, epistolio certe, officii:sse mei existimavi. Praesertim quum tuo mihi patrocinio opus:sse intelligetem hoc enim praecepi, atque animo mecum anth eregiὶ adversus eos quibus multa quae in ea scripsi, odiosa fore zio : eo cuidem certe pacto quo veritatem odium parere, dixit lim Terentius. Quid enim attinebat cinquient; quorundam pographorum ignorantiam detegere ac traducere ξ quid attineat tam monstrosos vulgarium Lexicorum errores tanquam inieatrum proaucere p Verum quid hoc fuerit aliud quam dicere. uid attinebat literarum studiosos, unde sibi ea vere debeantlmonere, & imminens illis periculum ostendere Θ ut alias omit-m rationes a me in altera epistola commemorata , quae ads Lexicorum errores patefaciendos impulerunt e ut etiam omitra, mi serum typographiae statum, ab eo qui typographus non det, vix PotuisIe cognosci, nedum describi Sed quid ego haeei, quem mihi multo quam meipsum melius posse patrocinario 3 Quod ut facias. etiam atque etiam te rogo. Attexi autem Ic epistolae catalogum quendam, quem alteri attexere oblitus m. At Iibrorum meorum iudicem cum illa accipies : ad quem
tinent isti quos tibi privatim mittam iambi.
359쪽
EST nundinatrix turba passe plurim ,
'ae curι os a curiose me rogat,
Ecquid novi das nundinis his proximis pSi dico, Nil do, polliceri me volant Ad naudinas quae proximis sunt proximae. Si polliceri nolo, tune expositiunt, nania ordienses nundinas quod negligam :Obist ictus illis scilicet tanquam forem. Ilios rui ua : literis mox obruor Balis ab oris, Gallicis, ct A licis, Germanici lae, quae novi quid moliae, Araressui aut quid sim, quid aggredi pareM, Futurus ordo quir laborum sit rogant. Et plura rebus scire de meir avem, fruam scire, vates ipsemet ni sim, queam. Habent Ied istud proprium Germanicae, Suas subirade nundinas quod allegant, Et esse credunt debitorem nundinis. Harum quis usui literarum es omnium pNempe, admouere iam mihi calear molunt,
Frans morentar ut retracto me valui.
Nam seriptitandis quod Vesta literis
Impendo qua is illibenter temporis, μι illa passent opera maturarier, Pr perare qua suadent, adhortantur, petunt. Huic ut mererer non levi tandem malo,nιiequid mel auia nundivis illis dedi, Brevi aut daturus sum, favente numine, Id omne chaxtis comprehendi pauculis,
aquae sint amieo missa nulli epistois, Et missa amicis sint episos omnibus. Fideliaque parietes multas simul
a ut dealbem, non duos tartummori.
Sed numerus horum quae do, quae frevi dabo, Exiguus esse tui videbitur, sciat Prostare merces plur mas in nundinis, Numerare quas non, ponderare Ied flent.
eni icus Stephanus aliquando post annum II sex parte ' composuit & compilavit ac clicet que anni, typographi, symbolive typographi
360쪽
dicio Latine Galliceque excudit forsan uti ex charactere conjicio caedis in Ludovicnm Borbonium Isis. 3. Id. Mart. indigne ac perfide interfectum perpetratae narrationem, eiusdem Regin rumq; Navarrae & Angliae literas, ac varia in eun. dem a se aliisque Hebraice Graece Latineque scripta epitaphia. Anno Is69. Berae Poemeta prodierunt: quae editio vocatur secunda , non forsan quod Henricus ea prius vulgaverit, sed quod prior fuerit Poematum editio ' seu Epigrammatum a BeZa olim oditorum , in quibus quaedam erant amatoria Minterdum licentiosius, ad veterum videlicet Poet rum imitationem, conscripta : Haec autem secunda editio ab ipso Beza recognita est & dicata cann. Is 69. Prid. Id. Mai. Andreae Duditio, qui dudum Hungarici pseudocleri in Τridentino concili
aulo orator ad reformatam religionem transiverat.
klteram postea horum poematum editionem emisit tephanus, quam nuncupaVit tertiam, sed nec suo 2Omine nec anni charactere apposito. Du adnexuit quaedam Poemata Buchanani, Politiam, pontani, Sannazarii, Flaminii, aliorumque, nomiulla quoque ex suis & Latinis L Graecis epigramis nata. Huic, Abrami sacrificium Gallicam Tr Iaediam a Beza ami Isso. Octob. i. compositam, 'a Conrado Badio excusam.