장음표시 사용
121쪽
PROVINCIA VENETA. II 'pli ni quo las. Petronio olim extructum aliauale vi sitasse,ad quae etiamnum adeat quotidie; gulis diebus festis ad sacram synaxim accessisse, eam consuetudinem sibi manere, adiunxisse alia opera pia, basque precationes unum id agentem, ut in deligendo vitae genere voluntatem ei Deus senisicaret suam. Haec omnia dum fecerit, auctue e in se quotidie desiderium societatis , & quidem aded, ut sibi temperare, quin illud nostris aperiret, nulla ratione potuerit. Nunc, ut tu scias,
inquit, Pater, si aut tua aut aliorum Superiorum culpa acciderit, ut impediar quominus exequi di- 'inam voluntatem possim, hoc te monitum &superiores volo, huius rei atque incommodi te atque illos Deo reddituxos esse aliquando rationem. Viget enim in me animus ita promptus atque alacer, ut quamuis mihi vel millies lingulis horis esset moriendum, velim tamen in curam societate, si per vos liceat, admitti. Quamobrem
te per viscera misericordia Iesu Christi benedicti
'ini Pater, oro atque 'btestor, ut meam caussam
suscipias,axque ita agas, vi ab aliis suscipi agique
tuam olim , cum eadem tibi iniecta mens ei let, ipse cupiebas. Vale, ac tuis precibus Deum mihi propitium redde. Haec ille Italic sed sito marte. Manet in voluntate bonus adolescens, & in dies excitatur magis alacriter expectans Piscinae mo-thim. Messis quidem hic est tanta, sperare ut au- .deamus etiamsi aliunde ad Nouitiatum alij nulli mitterentur,ex hoc tame Collegio fere eum posse supplexi. Nam & Bononienses nostro instituto apti, &iam multos Societati operarios non ita multorum annorum spatio dederunt. Porro quod
ad spiritualia pertinet exercitia, haec & nostris ac coenobilis & nobilibus adolescentibus, qui publicam academiam frequentant, non sine fructure - HH dites
122쪽
rro PROVINCIA VENETA. sacerdotes nostri prope omnes post alium alius in ea per dies quindecim se abdidere, rationem, qua B. P.Ignatius ea tradere solitus accur
tὰ secuti. In religiosae cuiusdam familiae nouiti tum eadem impensa esst cura, clim id a nostro
Rectore Cardinalis, qui eius ordinis uniuersi est
protector, per litteras, & suas, & R. P.N. Generalis magnopere contedisset. Sed & Generalis alius, qui alium ordinem ducit,idem effecit. Viginti enim quinque diebus in eandem rem una cum socio collatis , mox ad visitanda suorum tota Italia loca dedit se in viam tanto prςsidio munitus Tam Verb altὰ in illius pectus earum meditationum spiritus descedit, quam haud scio an ulli unquam nouitio. Nam & industriis P. N. Generalis persendendis totum se addixit, & ex eiusdem epia olis de renouatione spiritus, ac de perfectione capita, quae ad informandos suae disciplinae homines pertinebant, studiosὰ excerpsit. Viri praeterea illustres,& litterarum studiosi adolescentes, nec non sacerdotes, ut interim de ieetissima taceam matrona,tantum huius studij in se fructum
experti,libenter etiam alios ad nouum hoc armorum genus commemoranda iis utilitate accend
runt. Hisce iam actis superuenit spectatae vir pietatis atque auctoritatis, cui & ipsi spir1tualia exeo citia sermὰ per mensem sunt tradita, ac deinceps
industriae P.N. Generalis comunicatae: quo Vtroque praesidio ordinem suunt promouere mirificἡ pergit. Augustinus hic est Caruatalius Ausustiniani ordinis Theologus Hispanus, qui cum . Indiam Occidentis peragrasset, de in Hispania variis muneribus functus esset, Italiae quoque 'eoenobia sui ordinis Assistens pro Hispanicis prouinciis a summo Pontifice delectus,visitasset, Bononiam denique ab eodem Pontifice visitator Aposto-
123쪽
Apostolicus missus est ad D. Iacobi coenobium
in veterem disciplinam restituendum. In hoc tanquam insigni tanti ordinis se ainario tam noui- tiorulo , quana litteretuum studia colentium ipse instructusSocietatis armis,ubi exercitia absoluit, , remotis quibusdam obicibus, statim ea magistronouitiorum tradidit , ut per hunc deinceps th excolantur; in reliquos autem idem eo libelliis derivaturus, quo ipse aut aegrius caruit, aut diutius quaesiuit, aut serius inuenit. Testatus est no- bis hoc ipse,se quamdiu in Reli*ione vixerit, ra- tionem aliquam, qua rectissime incederet semper optasse, frustraque tamdiu quaesitam, nunc demum, cum in haec B.P. Ignatij incidit, inuenisse.
Quae quidem ille auidissime hausta, atque in tutimum pectus demissa tanti facit, ut in iis vere diuinum inesse aliquid apertὰ dicat. E Collegio .
nunc in templum. Praeter poenitentium frequentes consessiones, quibus excipiendis operam dant continenter sacerdotes octo ordinarij extraordi-
nariis laboribus suppetias serunt etiam reliqui in
praeterque conciones toto anno, praecipue autem
in QNdragesima habitas,quibus utriusque sexus complures ad bonam frugem couersi, & ablegata. vitae turpitudine, costanter pietate retinent;ctiam pacchanalium tepore, quo & Samstissima Eucharistia per triduum Quadragesimae proximum exposita est, ac seria quinta praecedente, qua sumi a frequentissimo populo solet,lanta ad nos couenit multitudo, ut illa una die ab uno e nostris, in ipso sacro ad altare sermonem illo de mysterio habuit, diuina dape pasti sint circiter octingenti. reliquo etiat i triduo a prima luce usque ad multam noctem idem nostrum templum eadem ster quentia ceIebrauit.Et in templo quidem haec.PrP terea sinis diebus nunquam intermittitur nec HH c mat
124쪽
I2ν PROVINCIA VENETA. matutinus sermo ad sodalitatem Perseuerantia , nee doctrina Christiana ad meridiem: qua partini in sacello paroeciae hoc intemplo est clathris in- terseptum puellae ad centum, partim in templo pueri totidem imbuuntur, nec vespertinus coetus nobilium, & praesectorum & magistrorum Om- .nium eiusdem doctrinae. Hi diebus Dominicis in publico conuentu postquam exposuerunt quod quisque gessit,excipiente id scriba actumque est iis de rebus, quae ad opus hoc totum conseruandum atque augendum pertinent; breuis ad eos in Patre spirituali concio habetur, qua animati, rationem meditandi per hebdomadam edocti. discedunt, in sua quisque urbis regione reliquum populum exemplo & verbo, ubicunque se occasio obtulerit,instructuri. Aliis etiam diebus festis praeter Dominicos conueniunt quidem iidem,&eodem tempore; sed collationes solum habenturiis de rebus,quae ab eodem Patre fuerint propositae. Ita sit, ut ipsi discere ea, quae maxime volunt,& alios instituere in sua quisque schola facilius posse sint. Sunt autem scholae Christiai. doctrinae in hac urbe quadraginta septem: eas omne. nos fri &consilio regunt, & diligenteri qui sunt, S magistros iisdem & praesectos parant. Ad scholas vonio.Vna est Casuum conscientiar,& in ea auditores sere centum: in classibus quatuor inferioribus ad ducentos. Ex his Sodalitates B.Virginis duae, in quarum una circiter septuaginta , illustri uinplerique familiarum. Pietatis in iis non modo studium, sed etiam signa & experimenta. Reperti adolescetuli, qui amore in B.Virginem detract0s sibi annulos, & alia etiam chariora ita illi obtulerint, ut nomina tam eiu sua diligenter celarint, sed haς scholas magnopere illustrauit Collegium nobilium prope aedes nostras hoc anno ad diem
125쪽
resurgenti Domino sacrarii institutum, eo consilio, ut in nostris gymnasiis una cum litteris discat etiam pietatem ac bonos mores. Adsciti etiam in illud ex pri nariis fani illis non modδ Bononicusium,sed etiam Venetori io,Veronensium, Viccntinorum nobilissimi adolescentes quadraginta' duo; plures idem cogitant. Actae in eo Collegio aliqu0t fabulae, quas Boster sacerdos studiorum praefectus & scripserat, & docuerat, adeo scite atque eleganter , ut ad blesbentulorum ingenia, &actionis venustatem ciuitas admirari potuerit uniuersa. Illud quidem assirmare non dubitaui Vir grandaevus,& nobilitate ac scienti aeque clarus, unicam hanc restituendae esuitatis rationem ab respicieate eam Deo per Societatem Iasu fuit seinstitutam. Idem hic ad nostros alias, ardesinarum inquitὶ populis atque Indis afferuntur magna quidem sunt & splendida: sed si altius Bononienses isti labores vestri pensentur, quis non videat multo uberibres fructus ad uniuersam
Christianam Rem p. ex hac tanta vinea redundaturos r Praeter collegia sunt hic in propinquoquatuor aliae scholae . ubi ab sacerdotibus exter
nis pueri prima docentur elementa, i nostris magistris tanquam artificibus materiam tradant per se dedolatam, & ea re aptiorem. Interea curatum est sedulo, ut impudicae mulieres circum quaque ex vicis Collegio nostro proximis eiicerentur.
in re maximum Illustrissimi Protegati studium extitit, ut in omnibus etiam aliis rebus, ubi fuit opus, magna cum xoluptate experti sumus.
Haec bona aliis bonis liberaliter ditiina bonitas cumulauit. Vtiliter a nos ris positus labor in xenodochiis, ad quae accersimur crebro ; in magna mendicantium domo in ingenti numerantur in
qua doctrina Christia institutae si ue in publicis
126쪽
ret PROVINCIA VENETA. custodiis,unde eductis aliquibus familiae egentes fuere subleuatq;in pacificationibus plurimis:duabus autem insignioribus, altera Sodalitatis laico rum,quq biennio iam scissa in partes ruebat ad in . teritum; altera primariorum Academiae publica scholasticorum, qui cum pontificiis equitibus rixati in eum locum rem adduxerant, ut multorum' metueretur caedes, ni fuisset itum obuiam. At hi omnes nostrorum opera, ad quos erant a Prolo
. sato missi, non solum pacem composuere, sed ex iis aliqui piis commentationibus exculti genera lis esse peccatorum consessione expiarunt, atque omnes in templum nostrum ad cocionem, quain ea de re noster habuit, spectante atque admirante consessum populo, conuenerunt. Suus consistit fructus etiam missionibus. Est apud nos sacerdos linguae peritus Germanitae: is Germanos duorum Protegatorum Bononiensis & Rauennatis , &praeterea Ducis etiaMutinensis stipatores egregiEiunat.Nam cum in hac urbe toto anno id libenter praestet, post Pascha quoque Rauennam & Mutinam eadem de caussa excurrit. Rauennae igitu; praeter alia scarius quidam capite damnatus,cum Macerdoti nostro, qui diu cum ipso egerat in vinculis, ut resipisceret, totius vitae peccata consessus esset; nobilissimos viros, quos crimine laesae maie- satis falso accusauerat, nominatos publice omni prorsus suspicione liberauit, mortemque sceleribus suis debitam libens oppetiit. Iucunda ea res ciuitati, nostroq; sacerdoti ut auctori actae gratiae diligenter. Ad aedificationem quod pertinet, non imagnae impensae res,sed tame non contemnenda. Tepli sacella incer se facta peruia magno sacerdo- tu comodo: Collegii aute porticus aduersus aeris
iniuriam ita clausae, ut tame aperiri, cum Videtur, cqueaut. Ea res salubritate tulisseCollegio Vise l
127쪽
. UDomus Probationis Novesiariensis.
QOVELLARi4 sunt haec. Mortuus este nomis unus, admissius in societatem alius, Coadiutor Noucllari ensis. In uniuersum recepti hoc an- no, & huc ad nouitiatum missi Ly. & quonia tam multos alere Novellaria non potuit, transatus estia inCollegiuin Patauinum nouitiatus circiter Kal. Nouembris: quo simul consultum est eiusdem . domus fabricae restituendae, &persoluendo aeri alieno, quo tenebamur non exiguo, minoreque incommodo rei similiaris,'& maximo, ut spera- mus,fructu nostrorum instituta tertu anni probatio ad normam a P. N. Gnerali praescriptam Constat ea decem ex nostris saccrdotibus, quo- rum tres cum Patre instructore, seu magistro ex prouineia Mediolanensi conuenerunt, ex nostra reliquised de hac probatione sequenti anno. Redeo ad nouitiatum. ex iis,qui recepti, litterarum sunt candidati viginti in his duo sacerdotes domesticis ministeriis obeundis nouem. Sacerdo tum alter Philosophus& Theologus, alter Iuris consultus. Hic ponseptem annos actitandis caunsis consumptos,tutiorem salutis viam ingredi cupiens, presbyterque factus in eorum se numerum aggregat, quos de Congregatione Orator' Ro- mae appellant. vixit apud pios viros pie ac sanctEannos quindecim: perspecta hominis integritate ac virtute, committitur ei ab eadem Congrega- tione regendae domus cura. Hic ille diuino in- stinctu persectioris vitae desiderio ad nostram so- 'eietaxem animum appellere, atere de ea re cum .
128쪽
Iet 6 PROVINCIA VENE A. presbytero societatis nostrae futurus tiro, & qui
imodo vir viros imperio' atque auctoritate rege, bat sua, nunc veluti adolescentulus inter adqle-
scentes aliorum ipse facturus imperata. modisse iam plusquam quadragenarius adeo facit prom-
ple&alacriter, ut nouitiis omnibus non modo . obedientiae, ira odestiae, demissionis, sed etiam re- liquarum virtutum omnium egregium praebeat exemplum. Est inter scholasticos ex non obscura nil ilia bonae indolis adolescens, quem patruus non contemnendae auctoritatis Praelatus ad Ec- clesiastica vocabat Beneficia, quae multa refigia . re & conferre in ipsum parabat: verum ille meliore consilio usus inultam salutem Beneficiis ac sortunae bonis, quae vocat, cum dixisset,ianquam. graui excusio onere,Nouellariam alacer ad noui- tiatum venit. Mittitur eae consanguineis statim, qui hominem ad suos retrahat. Is ubi venit, agit cum eo de patrui Beneficiis , & agit vehementer,
simul'; ostendit familiae totius exitium, si in hoc
religione viVae proposito persistat; denique omnes adhibet .machinas, quibus frangi ac labefactari etiam viri animus polle videatur. sed frustra om-inia Ita enim respondit adolescens, ut in tam tenera aetate tantam ingenij maturitatem & constan- tiam,&miraretur consanguineus,&tentasse iam nollet. Multi ex nouitiis correpti morbo, nonnul-
li diuturno ac graui; vindii defuerit,in quo infir- mi documenta darent patientiae,& sani charitatis. Qui ex nostris obiit scholasticus fuit nouitius I
cobus Sanuictor Veronensis, adolescens ut egregiis animi ornamentis, ita summet etiam expecta, tionis obiit autem clim ad integrum nouitiatum viatis solum ci deesset mensis. AEgrotauit is dies quindecim: tertio ante obitum die petita a P.R
ctore beaedictione conuersus ad socios , qui ades
129쪽
eunt inuisendum, ut fit,inulti conuenerant, cy frilachrymis in hunc modus ii locutus est : Fratres charissimi, nouitiatum ego meum absolui: malo exemplo si cuiquam nocui, aut si quid aliquem offendi, veniam delicti peto: rogate pro me Dominum: si in Beatorum sedes, uti spero,hinc euolo,reddam vicem. Confitentium hic ingens fuit numerus,confluentibus ad nos non modo Nouellariensibus , sed etiam ex finitimis locis; quod mihime tamen mirum. Sacerdotis nostri opera quada in ciuitate Bulla cotra monomachos,cum eam pauci scirent, pauciores etiam timerent, factum ut innotesceret suumque haberet pondus. Illud etiam memoria maxime dignum &animaduertendum,qudd ciuit Illustrissimus Dominus Comes Camillus sel. mem. domus nostrae landator testamento' cauisset, ut de nostiae Societatis Patribus, qui tum ex Gallia erant eiecti, decem ipsius sumptibus alerentur, certumque ad id vectigal iis attribuet uperet, donec in sua restitiati essent loca; re mature deliberata, tandem septem annorum praefiniuit tempus , in quos de suis bonis illam pecuniam attribui oporteret. Vix tem pus exierat . quodsectum media hac a tale, cum in Galliam ii sciem patefactus est reditus; ut, qud ISocietatis vir amantissimus institutam in nostros liberalitatem certum in tempus contra volunt tem votumque suum inclusit; idipsum caelestibus monitis, ac diuino consilio factum esse vi
o CiETATis ministeria , in quibus nostros strenue versari superioribus annis dictum est, ea- iam animi contentione eo mictu retenta. Itum
130쪽
est .d no conata & carceres magno multomni bono,praecipue illorum, quos ad extremum vitae supplicium prosecuti sumus. Moniales cum se monibus, tum confessionibus extraordinariis v-tiliter adiutae. Mulieres duae viris suis post fractam fidem reconciliatae. Puer e Congregatione Pa thenia lampadem domi ante imaginem sacratis .simae Virginis de more die sabbati sub vesperam accensurus; scalas loco admotas dum ascendit,
labi incipientes Virginem sanctissimam extenso
brachio eas, ne ruerent sustinentem clare cernere
sibi visus est : qua ex re maiori in Diuam pietate accensus per mensem integrum quotidie illi certas orationes in animi grati significationem per luit, ac deinceps illi addictivimus vivit. Eundem coetum celebrare solitus vir honestus acerbo in casu non minori fortitudine, quam pietate armasse se in ea ossicina pectus aliquando declarauit. Etenim nocte quadam clim somnum capere non posset, in mentem ipsi venit illo die, qui noctem praecesserat, B.Virginis ossiciu a se, ut quotidie flexis genibus solebat,non esse recitatum. Nulla igitur interposita mora e lecto se elicita consuetum pietatis pensum persoluturus : mox elim in via nescio quos strepitus audit,& eos propinquos, domui timens suae , cubiculi fenestram aperit, quid rei sit perspicit. lucente luna videt ille quidem in tenebras abdentem se quendam; sedeo utcunque agnito, nihil iam suspicans praeterea mali, paulo ibi diutius etiam caloris,qui molestus erat, sedandi caussa miratur; clim ecce tibi repente coniecta ab impio fistulatore glande, periculosum ac pene mortiferum in hominis capitς vulnus sinistro oculo propemodum excusso. dum,ut in re trepida, nonnihil etiam animo consternatui;auxilio tamen Virginis, cui praecipue confide