장음표시 사용
351쪽
axim agerent. Et quoniam scholae sunt paruulorum in opido variae, perfectum hoc e m est, ut nostrorum Collegiorum more singultis niensibus ad nos semel accedant peccatis expiandis Sub initium magni ieiunij, pueri,serui,ancillulae, omnes denique, qui tum primum sacra Eucharistiam appetebant, edocti tum de peccatorum confessione instituenda,lum de diuino cibo rite capiendo. Messis omnino animarum esset uberior, si grandius templum augustiusq; haberemus. Sacatum interim instruitur rebus necessariis, tum diuinae rei faciendae, tum excitandae pietati. Auctum fuit
hoc anno Diuoru sacris reliquiis , tum e resertinsimo Treuirensis Ecclesiae thesauro, tum etiam
aliundὰ petitis Qua in re studium extitit erga nos & amor haud obscurus Illustrissimi Coloniensis Episcopi Adiutoris Serenissimi Bauariae
Ducis filii. Litteras ad eum per nouitios peregrinatores miserat P. Rector, quibus ad ornatum nouae domus sacras huiusmodi exuuias Coloniensis armarij postulabat: perficere tum quidem ille quod voluisset non potuit, quamuis ea de re Vicario suo diligentissime perscripsisset. Sed accidit
ut illo ipso tempore cum nostri peterent, ad eum trium Apostolorum non exiguae partes aliunde
mitterentur pio parenti transmittendae: eas confestim nobis donat, uti acceperat, omnes cum
pyxide. cum quelitteris re veritatem declarantibus: quibus & e priuato sacrario nonnullas adiecit, ut cumulatior esset benignitas. Prouidebit, ut speramus, Deus, ut haec quondam S. Spiritus tabernacula thecas aliquando habeant elegantes, quae populi contuentis animos ad Diuorum cultum & sanctimoniam accendant. Et quoniam huius loci incolae rudes erant antea,diuinarumque
352쪽
PROVINCr A pRANCIAE. rumque rerum haud satis gnari , doctrina Christiana statis temporibus traditur a P. Rectore, in Principe templo, magno concursu. Operae fuisse pretium, eiectae superstitiones, pacatet conscientiae, publicaque vitia repressa declararunt. Multi Biblia vulgari lingua & ab haereticis corrupta aliosque libros eiusdem prauitatis cremandos attulerunt. Non pauci rebus sacris dicati homines,
a perditis vitae rationibus d meli' rem frugem
reuocati , tum B. P. Ignati j commentationibus, tum etiam consilio nostrorum. Quosdam malus daemon variis imaginibus, &obiecta multiplici specie deludebat: illis pei suasum Confirmationis Sacramentum, quo carebant, uti susciperent, quod aduersus terriculamenta fuit praetentissimum remedium. Quidam haereticum hominem
aduersus Eucharistiam indigna quaedam proserentem, a quis auribus audierat: quae caussa fuit, ut tres totos menses a diuinis in templo caeremoniis frequentandis, augustoque sacrificio abstinet. is deinde ita coepit agitari spiritu blasphemiae, ut vel inuitus indignissimas in Deum contumelias iaceret. Facta peccatorum confessione,
fideique apud nos professione, sanatus est. Alius quod grauia peccata , dum sacerdoti noxas aporit , sciens prudensque reticuisset , dies quindecim furiis turbulentissimis vexatus fuit: nari' de nocte vigilans & pene desipiens, oppriani se vehementer a fele sentiebat, tum etiam videre sibi videbatur hominem stricto gladio pendiam vitam & sanguinem haurientem, qudd Sacramenta violando summum Deum ita grauiter offendendisset. Hoc cum illi contigisset aliquando vehementius , vix lucem expectare potuit, quin domum nostram accurreret , tam graui sarcinae
deponendae. Damnatis etiam Vltimo supplicio
353쪽
consultum est,& ab orci faucibus quidani erepti. Reus erat fraudis capitalis ita pertinax in odio
inimicorum, ut in eo permovendo, qua precibus, qua terrore Numinis de nunciando, frustra noster quinque horas summo labore collocaret. Aeduci tur ad carnificinae locu; tum, ut fit, cruciarius pia sentium religionem obtestatur, precesque petit. At ficerdos, elata vi e : Cavete, inquit, ne vel unum verbum pie pro eo dicatis, quem nefarium odium inclusum imis sensibus tenentem. & morientium ultima remedia contemnentem vi etis.
cur enim frustra elaboretis ξ Quae vox ita serreum pectus hominis verberauit, ita perculit, ut subito in omnium oculis & peccatorum consessionem institueret, & ab iis quos saepὰ verbo contumeliis ue violarat, veniam peteret, quam a summo iudice facilius consequeretur. Nec minus voto damnatis quam scelere fructuosa fuit nostrorum opera, quam nauant iis qui frequentes remotissimis e prouinciis huc confluunt, Deo diuoque Nicolao gratiis persoluendis. Vnius pietas digna est
quae commemoretur. Venerat ille ultima e Gallia
supplicatum: caussa isthaec fuit; dum pontem cum curru iumentisque transmittit, accidit ut, qud dfluuius magnita imbribus excreuisset, eodem ipso tempore pons corrueret, sed ita ut homo prius ageretur in praeceps, tum equi, deinde moles grauissimae sequereritur, quae multos homines opprimere potuissent. In casu D. Nicolaum patro nuin adoptauit. nec frustra: obstupefactis qui aderant omnibus, saluus in ripa cum iumentis
extitit. Sed haec quasi domi nata factaque. Itum etiam est foras, lustratique pasi quam plurimisistis diebus. Inducti sunt primum quide ipsi Parochi ut, quod hactenus vix fecissent, quae ad sa- lutem sunt necetiaria, suos docerent. Sacranae
354쪽
rRovi NCIA FRANCIAE.rorum usus erat in opidis infrequens: is quibuΩdani persuasus. Audiuerat noster sacerdos duos tantum pagi haud mediocris in feriis Pentecostes panem Anselorum edisse: castigauit languidos
animos,& in eam rem ita dixit, ut sestis proximis pene omnes ad diuinum epulum accederent. Iamultis deinde locis cum paulo magis diuinis rebus assuevissent , tanta coepit esse rusticanorum pietas, ut Parochi sancte amrmarent, se post hominum memoriam , csim multos iam annos curam animarum habuissent,nunquam vidisse tantam eorum stequentiam, qui panem vitae castZ religioseque appeterent. Ratus etiam superstitiosi α noxiae etiam consuetudines sublatae Mos erat quibusdam ut ad auertendas anni tempestates viaxintiquatuor horarum spatio era campana Iulsarent in peruisitio D.Ioannis Baptistae: quo sonitu tum res diuina, tum piarum rerum explicatio impediebatur. nostro monente desierunt. Abibat de more nostri in vicinum pagum, cum subito vident accurreutes in agrum homines, duosque nudatis pectoribus ad excipienda vulnera, quibus infeliciter animas proiicerent, decretoriis a mis concurrere. Advolant E vestigio,exclamant, incitantur, diuina humanaque omnia obtestantur, per Christum, per eius sanguinem monent ut desistant. At illi ferocius impetere, nostri interponere se,& agere iam asperius: tandem pervicerunt ut delaberentur enses de manibus, de noxarum expurgationem in proximos dies festos reconciliata gratia sponderent.Redibant alij a docendo
catechismo, cum hiemis asperitas erat maximas Ieperiunt paruulum mediis in agris sine sensu iacentem,stigore debilitatum, quem nox ingruens planὰ confecisset: cum nouitius noster exceptum
numeris xv ius milliaris sp uq detidit in opidum,
355쪽
ubi cibis re igne sotus, animam , quam extremis
in labris habebat, retinuit. Nunc ut nostrorum nouitiorum proprias attingamus, illorum virtus
suique vincendi studium qua domi, qua foris eluxit. Certamen erat quis omnium oblonatorem nostrum ad forum rerum venalium, pannosus cum corbe, cum mantica comitaretur. Ostiatim,
quod nouum fuit, per omnem ciuitatem terni emendicarunt. Peregrinationes ex instituto societatis obitae, quae in omnem partem plurimum valuerunt, vel declarandae Numinis prouidelitiae, aut nostrae in ipsum fiduciae explicanda . Quibusdam aduentante nocte prope siluas errantibus,
iamque lustra vel arbores pro cubili meditantibus benignus Deus prouidit occursu pagani, a quo sunt in viam e periculo reuocati. Alias post iter longum ac dissicile,ctim a ciuitate longe positi, defatigatione iuxta molestiisque fracti, penὸ animum desponderent ; ecce tibi a tergo eques benignὰ compellat, addit animum, spondet ultro
se curaturum, ne portae prsiis occluderetur,quam essent in tuto. Dictum , factum .auolat ex oculis,
nostri laboriose progrediunturi admissi in urbem& commodius habiti didicerunt spe caelestis auxilii in posterum esse firmiores. Fuit etiam cum nostri locorum ignari deprehensi nocte vagaren' itur, & quaerentes opidum per deuium iter lon- l gius in errore progrederetur:timidis, ut fit, haud- l
ue parum sollicitis lucem dedit, consilij opera:- lque suae mediis in tenebris rusticus, E vestigio consecutus, a quo sunt in rectam viam ita restituti, ut quoniam abeundum erat alid, coepto in itinere dubitantes relinqueret. Pergunt porro, sed ὀ scylla in Charybdim, nouum nimirum pericu Ium adeunt:praecipitia occurrebant longe periculosissima,nox caelum obtexerat, fuleus erat vesti-
356쪽
PRovINCIA FRANCIAE.gium sessis de trepidatio. & prosectis vix ruinam
euasissent, nisi tenuis lunae splendor seinitam an- ustam & depressis rupibus imminetem aperuisset, qua deducii sunt in opidum: Vbi factus sacerdos Ohuius aedes indicauit egregij cuiusdam cruuis & maxime ph, qui labore viae conflictatos benignissime recreauit, clim gloriaretur, beatumq; se praedicaret quδd matutinis in epulis tres omnino Capucinos, vespertinis pari numero Iesu itas
ad 'am mensam habuisset. Abierant alii cum ii
retis commendatitiis ad notos homines, quorum
etiam liberi nostris in scholis erudbebantur: dc laeti quidem in spem magnam venerant, fore Ut benignius ibi tractarentur, & multorum liberaliata te cumulati discederent. Ad urbem cum est ventum,ir Arrogantur: agitur asperitis, promunt patentes: litterae fictae iudicantur: rem mirantibus aditus interdicitur. tum vicino in pago rusticanum hospitium quaerendum fuit, reapse doctis
spem in hominibus omnem nimium quantum dubiam & incertam esse. Atque Dei prouiden- . tiam hominum etiam charitas illustrauit. exceperant non ros matronae honestissimae duae, diuino cultui inprimis deditae, lauteque tractarunt,3c beneuolentia singulari. dum discedunt, certamen oritur hinc modestiae, illinc liberalitatis. nam illae pecuniam offerre: nostri recusare,gratiasque agere. illae nihilominus perseuerare, urgere, obtrud xerabiicere oblatam nouitii. Sed pervicerunt, pro
videlicet nostris pecunia fores obseravere ne rediret. Alii in bene moratam ciuitatem venexant plenam bonis ciuibus, quos de nostris Patribus unus eruditis concionibus ad omne genus pietatis instruxerat, α odorem pietatis sparserat ratissimu Petunt de more eleemosynam, quam
Ue accipiunt, obtinentque a Praetore primo
357쪽
316 PROVINCIA FRANCIAE.b onesto imprimis, ut in xenodochio esse liceret. Datur iis cubiculum omni supellectile vacuum: id chin resciuisset lectissima piaque ma rona , iubet statim adferri lychnuchos,lignum,scabella, vestes stragulas, sindones mundiuimas,duosque lectos parari.Praetor ipse dubiam coenam misit,&cibos exquisitos varii generis, voluitque suum s
mulum sedentibus ad mensam inseruire. A corna ecce tibi summa modestia notaeque virtutis nobilis mulier cum ancillulis , quae repugnantibus nostris calceos cum detraxisset, crepidas subministrauit adyedes habiles atque molles. Nec largitatis hic finis:postridie manὰ Praetor idem cum nostrorum pietatem prouideret, mactile candia dum cum scypho misit Eucharistiae capi 'dae: δc templo egressos mensa iterum bene iam excipit: postea discedunt , agunt ut par est gratias. at humanissimi viri quasi nihil egissent, excusant
tenuitatem, commendant se nostrorum orationibus, se suaque perliberaliter offerentes. Neque nihil prosectum est in ea prosectione nouitiorum in externis iuuandis. Terni cum venissent quoddam in opidum , a nobilissimo sunt pioque viro benignὰ excepti, & cum longius eo die progredi
vellent, haud ingrata violentia retenti. Disseritura nouitio sacerdote de rebus caelestibus: quibus ita captus homo est, ut partem religionis piet tisque nostrorum ad opidanos suos derivatam nimio opere cuperet. Rogat igitur piam concio--nem noster habeat, breuem explicationem Christianae doctrinae spondet. nox iam appetebar, ipsemet pagi dominus domos obit singulorum,
monet uti tum momanὰ conueniant, nec quid- Quam operis prius a quoquam attingatur quam Ri explicata concio. Paretur, adsunt aequis animis:ita noster disputat, ita illi audiunt de peccati
358쪽
foeditate miserabilique fructu, ut tantam vim lacrymarum in ulla concione non meminissent, Gratias illi certatim agunt, &dictorum memoriam diu conservaturos spondent Iidem chira decliuis sol esset in occasum, procul ab urbe hominem reperiunt vino plenum , motu sensuque vacuum in periculosissimis locis derelictum,ubi r pes & depressae maxime valles erant,& sine dubio praesens periculum aditurus videbatur. Tetigit animos miseri hominis species, purgant sordiaa tum primum , tum excitant humo , de utrimque sustentantes magno labore deducunt. Iam propius aberant ab opido; tum ille conniventes oculos aperiens, nostrosque respectans, se miserum proclamare coepit, qui vino nimio diuinam iram
meruisset, non passurum se visui caussa ph sacerdotes sic nostros appellabat eum laborem exhaurirent. Nostri cum ea dixissent,quae pro loco &tempore drci potuerunt , hominem progredi recusantem, pudore simul & dolore confectum, de peccatorum confessione pollicentem relinquunt. Modestia fecit aliorum, ut haeretici quibuscum in eodem erant diuersorio faterentur Iesultas intinus osse malos, quam vulgus reliquum sacerdotum,siue frugi piosque. Alii diuerterant ad sacerdotem a nobis alioquin non alienum, sed qui sue- rat semper in ea opinione, ut Iesultas crederet tactam potius & adumbratam , Augm veram & expressam pietatem colere. Nostri pri*sqvam lectum peterent, Litanias pro consuetudine dum recitant. , flexisque genibus existunt rationem conscientiae, animaduertuntur a domesticis, qui rem deserunt Curioni. Is errorem postea su uni nostris amicis est testatus. Et prosectb pietas haec religipnisque seruata integritas plurimorum beneuolentiam in societatem prouocauit.
359쪽
Lur τ hoc anno Iso I. prouincia: Aquitaniae Socios in noue disti P cta domicilia distributos 119. In
CollegioTolosano sacerdotes 13. e quibus unus Theologiae, duo Philosophiae professores, humanioru litterarii prosessores quinque; Philosophiae
auditore unum, reliquos Coadiutores undecim. In Domo Probationis sacerdotes duos, Coad-torem unum, reliquos nouitios trigintaquatuor.
In Collegio Burdegalensi Patres viginti, e quibus duo profestares Theologiae Scholasticae, scripturae & Casuum totidem,scholastici quatuor: reliqquos Theologiae Scholasticae auditore
iam, Casuum tres, Coadiutores decem.
dentia S. Macarij sacerdotes duos, professores totidem, Coadiutores duos. In Collegio Aginnensi sacerdotes septem, quorum unus Philosophiae magister, scholatu humanitatis prosessores quinque, praefectum studiorum unum, Rhetoricet auditores quatuor, Coadiutores quinque. In Collegio Petracorensi sacerdotes undecim , e quorum numero Philo phiam docet unus, scholarumniarioru magistros quinque, Coadiutores quinque. In Rhu tenensi sacerdotes sex, professores totidem, praesectum studiorum unum, auditores x nilosophiae tres, quinque Coadiutores. In Auscitano Lcerdotes septem,in quibus unus Phil ophiam docet, magistros quinque, totidem Co-diutores. In Biterrensi sacerdotes octo, ex L e hilosophum unum, reliquos profes res quin Coadiutores quatuor, vacantem a studiis ob amicta.
360쪽
affictam valetudinem unum. In Lemovicensi sacerdotes nouena, magistros quinque, Coadiutores quatuor. Obiit unus E Collegio Rhu tenensi P.Edmundus Rotardus post annos o. in Societate magna ciuium satisfactione transactos , vitea aetate nemini grauis, domesticis & exterius omnibus gratus in Collegh procuratione & confessionibus audiendis, in quibus utiliter erat assiduus; Societati probatus, consessionum maximnomine: in quibus sic erat industrius, ut vulse non alio, quam Patris consessarij nomine, etiam in vicinis prouinciis appellaretur. Admissi vigi D:plures in singulis Collegiis importunEBagita tes excludunt rerum nostrarum angustiae. Auxit α spiritualem in nostris profectum, & impensorum circa externos laborum fructum nonmediocriter R. P. Laurenth Magh Visitatoris tam exceptus auid quam diu expetitus &expectatus aduentus. quatuor lustratis Collegiis, Minnicommorantem, Rex per litteras plenas hui'anistatis ad se undecimo postquam venerat die cinneuocasset, Bur galae rebus utcunque compositis, quantum vires assilistae morbo quo pene oppressus patiebantur, Regem adiit:a quo de rebus nostris bene sperare iussus. Nouo Prouinciali prouinciam primum obeunte,& reliqua duo Collegia Lemovicense & Petrocorense P. Visitatoris nomine visitante, nouo feruore nostroru accensi animi: spiritualibus ferὸ omnes exercitationibus exculti, redditi ad iuuandos proximos expediti0res. Nunquam in scholis discipulorum, in templis poenitentium maior numerus. In concionibus auditorum pari ubique fiuctu. nam & innumerae ubique consessionescin quibus totius anteactae vitae plurimae expressis, quae multos annos