장음표시 사용
321쪽
32o P Rou INCIA SARDINIAE. probat illud: cum enim aliquot Residentiae do. mos erigendas esse per pagos , & Olianam huic
rei esse oportunam, a Patribus accepissent,ires iblico sacerdotes opulentiores praeter reliqua subodia suas domos obtulerunt: quod si hoc non plaeuisset, se pecuniam daturos, qua noua domus aedificaretur. ceteri sacerdotes & populi primath pro suis quisque viribus viginti, triginta & quic
pides conuecturum, de aedificationi laborem i Iuper adiuncturum. ea de re cum Archiepiscopo egerunt vicani, suam apud Patrem Prouincialem fratiam implorantes, qui non solum eadem de re se acturum cum Patre Prouinciali dixit, verum etiam sua ela emosyna effecturum, ut omnino domus octo de nostris commoda compararetur. Hoc otianenses & magno studio flagitat,& eius ardentissimo desiderio tenentur. hinc egressi patres multos alios pagos, Orgo Zolum videlicet, Durgatim, Orosuym, Gallelim, Torpem, Loculam, Hugolim, Onnisayn & Locoem obierunt: quibus utilem profecto operam nauarunt. multi 'itia, errores & nimias religiones abiecerunt, ac omnibus in locis. fuere, qui totius superioris vitae confessionem repetierunt. Paces & restitutiones factae./Abeunte Quadragesima iter Calarim arripuerunt Fonny transeuntes et ubi clim Patribus Olianae fundari Residentiae domum placere cognouissent; incolae se aliam instituere velle dixerunt. dc unus qui excellit opibus inter omnes, huic rei suas aedes dicabat,& ad paranda supellectilem auxilium pollicebatur. Arith etiam exiti aere multi omnibus, quae in vita commiserant peccatis absoluti sunt. Tantus praecipuὰ mulie xum animis allatus est motus,vtisi nostri annuisesentiquaginta aureos te collaturos esse promiserunt populus vero se fornaces calcarias paraturum,la
322쪽
ΡRovi NCIA SARDINIAE. 32rsent, fere otiines generali confessione omnia crimina ex animis erasissent. T anta est apud hos vicanos nostrorum existimatio, ut non animarum tantum, vertim etiam corporum morborum causa ad nostros accederent, eis videlicet rati omnia aperta esse. Immd multi ad Patres suarii caussaruarbitrium deserebant, ut iudicium serrent, quo ipsi staret. Sed ad Patrem Saluatorem Monaquellum redeamus, qui cum socio pratre Monserrato Mura Solaruisa in alium pagum se contulit, cui Milis a magno Medicorum eorumque speciosorum malorum copia nomen est , ubi praeclaram in nostris muneribus exercendis operam posuit, copioso quidem fructu & magno populi solatio. Dissera de iis quae in omnibus gessit populis quos lustrauit. Eius ergo operi vilis primars
Omnes Congregationem inierunt solemni supplicatione, quae a templo maximo ad rusticum aliud usque processit. Hic concionatus est,& Sodales hortatus, ut in incepto persisterent. Tantum est in nostros homines studium excitatum, Ut e iam hic oblatis a primario suis domibus Residentiae domus optaretur. Deinde in alium pagum qui Sentuueru dicitur: ubi magna amoris sig ificatione , atque ex nos rorum doctrina fructus hauriendi siti receptus est: & omissis iis quae fere ubique fiunt, paces magni ponderis constitutae sunt. 9dam ex proceribus cum adolescete eiusdem pagi, atque iisdem natalibus orto filiam in matrimonium collocarat: peracto matrimonio sine solemnibus Ecclesiae benedictionibus uva coniuges aliquamdiu habitarant. succensuit genero incer, & eum abstractum ab uxore domo eiecit,& addidit se nolle filiam in matrimonium P ei tradere. ignarus enim ius illius matrimonij sine benedictionibus legitimum non esse opinabatur.
323쪽
Repetebat uxorem gener,&rem urgebat: sed cuni occlusum aditum, & soceri animum in errore videret obfirmatum, suorum consanguineorum constata manu dc armata, aggressus est uxorem domo patris extrahere. Socer parat se item ad generi impetum retundendum:& cum utrique concurrissent, multi vulneribus affecti sunt &mutuas decreuerant inferre neces, nisi Praesesiuam , auctoritatem interposuisset: qui quamuis tumultum sedauerit, & conflictum direm erit, adducere
tamen socerum non potu It, ut genero uxore redderet; unde multa mala promittebantur. animaduertit hoc Pateri Sc apud adolescentulae parentem, qui magis animum obfirmarat, prandere voluit. exceptus est, licet illud obtenderet se videlicet prandium non apparasse tum Pater non opus esse deliciis, frustrum panis satis esse si ex animo detur.cuius animum ita sibi promeritus est, ut sta tim accersitum generum Pater iusserit ad soceri fenua accidere, dc ab eo veniam petere. Adhaec enedictionibus ab Ecclesia constitutis , & nuptiis, quae magno populi totius applausu celebratae sunt, designatus est dies : cui concio accessit, in qua Pater de statu bonorum coniuguiri egit, dc luiuendi rationem in matrimonio seruandam docuit. Sodalitium proceribus omnibus adiunctum auctum est, Tramacq Congregationis initium factum, quae quadraginta viris constaret. Inde Ba-
rumiui , quod Quadragesimalibus feriis culturus
erat, perhumaniter eum complexus est populus.
Magna frequentia in animarum salute versatus est: operam praecipuὰ in eos qui asseruabantur in custodia contulit, quos, praeterquam quod Christianis praeceptis intormauit, & ad confessionem
praeparauit,audiuit omnes poenitentes,& eis conuiuium sacru apparari a Parochis iussit: quorum isamem l
324쪽
famem sea namque premebantur una cum socio coacta stipe satiauit: aliquot in opibus eadem opera curauit vestes. Ad mulierem aegrotam quatuor iam menses paralysi laborantem accersitur. ςam lolatns ad res aduersas etquo animo sustinendas excitauit, &consessam peccatis soluit: quas lacrum agnum ab eodem Patre datum studiosa pietate accepit. quo factum est, ut quae quatuor m 'les ita iacebat, ut mouere membra non posset, de salutis spes nulla resideret, postero die surtens paulatim incederet: & cum in se inesse vires coσ- nosceret, equo vehi in templum a pago remotum eodem die voluit, ut vota persolueret. Ex illo valuit, Sc pro beneficio per sacrum agnum & peccatorum confessionem accepto gratias egit. Laudarunt Patris & socii vivendi rationem hi apud quos diuersati sunt,ipsique Christianis praeceptis
eruditi, & peccatis expurgati sunt. Ex alio paeo vocatur Pater ad aegrotum, qui vi morbi soluere linguam in sermonem non poterat: Euangelior citato aegrotus non solum ad sermonem,sed & ad salutem restitutus est. is magnam deinde vim in Evangelio inesse canebat, quod se ab illo acri morbo ereptum recrearat. Sublati sunt non aequi contractus per inscitiaia, alij forsan de industria faeti. In aliis populis concionatus item est Pater, Iocius vero Christi fidei elementa omnibus in locis de more docebas, magno quidem prouentu, Atum puerorum, tum etiam virorum numero, In
quodam loco ita commotum est puerorum studium in usum doctrinae, atque eius tradendae ratione, qua frater utebatur, ut post nostrorum profectionem quoidiebus in templum coirent ut docerentur. dam uxorem destituerat,nec ullo pacto, ut ad eam rediret impelli poterat. illam aD ferebat caussam, quod in eum veneficia conflasser,
325쪽
3r PROVINCIA FRANCIAE. . neque se posse, neque unquam esse reuocandum ad uxorem , quamuis ipse Archiepiscopus imperaret. Pater eum ad poenitentiae Sacramentum impulit, & frusto sacri agni dato, quid fieri deceret ostendit. Sic suspicione illa deposita ad uxore aequissimo animo remigrauit. Haec & alia multa nostri Deo duce gesserunt, non Barumini solum, ubi morabantur, vertim etiam in multis aliis proximis pagis, magno equidem eorum solatio, quibus suis in locis eos audire cocedebatur. Chari omnibus erant, ut homines a Deo de caelo de-1nisii,cui rerum omnium laus & gloria tribuatur.
T hoc anno prouincia Frant Neiae multis licet diminuta domi-
ciliis, Socios centum & triginta. In Collegio Mussi pontano duos i supra octoginta: in Virdunensi undeviginti: in Probationis do mo triginta. Admissi in Societatem quinque, amissi tres: quos inter Pater Nicolaus Douiatius Theologiae Doctor, vir simplicitatis religios e dc obedientiae laude clarus.
N hoc Collegio non alia fere, quam quae audiri
consueuerunt. Dicam tamen quae cili communia sint, habent aliquid & nouitatis & iucunditatis A rebus sacris faciam initium. Amsta est supellex templi non paucis iisque praeclaris ornam ctis. Illustrissimus Elector Treuirensis pro ea quaestin nostrum ordinem voluntate, petentibus nobis ad
326쪽
PROVINCIA FRANCIAE. ad ornatum atque praesidium aedis nostrae squod desiderari maxime videbatur j aliquot pignora
sanctorum Martyrum Treuirensium, quatuor capita, & undecim brachia , cruraue aut tibias Iubentissimus annuit. Duo iam capita inclusa capitibus inauratis pictisque, illo venerada canitie senis, hoc virginis pulcherrimae. Totidem brachia aureis brachiis & reliqua membra duobus loculis pictura varia & auro collucentibus, templum nostium solemni oribus festis mirifice ornant. Po- sta est & statua Christi de cruce pendentis in medio templo: elegans omnino opus affabrὰ sculptum pictumque,& iustae viri magnitudinis. Additae his ornamentis vestes sacrae pretiosae, sedes ad confessiones audiendas, & alia quae breuitatis
memores omittimus. His omnibus & ea cura maxime, qua prouisum, ut res sacrae, cociones atque Sacramenta pro dignitate tractentur & administrentur; is concursus est ciuium ad nos, ut non raro vix templum nostrum omnes capiat: ut saepd vix decem underim ue sacerdotes sussicere possint confessionibus audiendis, non sine magno multorum bono. Experta mulier, quae clun saepe admisisset reuocantem se daemonem a piis& statis operibus, eam tandem morbo suo medicinam fecit. Venit unius diei iter exomologesis apud aliquem e nostris faciendae caussa: nec Deus defuit voto tam pie concepto. Vix se illa ad iter accinxerat, cum se magno spiritali gaudio perfusam sensit. Cogitate quam bene assecta ad virtutem, quam
bene munita & firmata aduersus cacodaemonem
deletis vitae sordibus recesseriti Alia mulier du0s
plus minus annos a viro deserta eum ex consis
sarii viri boni consilio quaerit serat is in praesidio militari profligatus & perditusὶ & reperit tandem post emensum iter triginta leucarum. Nihil illa
327쪽
non molitur ut eum reducat domum, vel ut tempus certum dicat fruendis voluptatibus suis, quo exacto polliceatur se reuersurum. Verum tautum abest ut illa mouerit, non homine, sed tigridem; non maritum , sed perniciosum hostem, ut per summum scelus auctor ille uxori fuerit viri alte-xius ducendi, imo Sc hanc ipsam factam potestatem scripto voluerit confirmare. Neque vero hic stetit hominis improbitas & amentia: nam ctim . ab uxore doceretur quo scelere sese obstringeret,ed furoris & amentiar, tranquillus licet & pacatus, venit, ut uxori suaserit isi alteri nubere non posset) concubinam sese cuicumque vellet adiungeret. redit illa per hanc urbem moerore confecta,& desperans pene, certa sequi nescio quem virum eodem fune reuinctum coniugali, cum quo absente marito iam consueuerat aliquandiu. In his tamen animi angustiis, in hac delperatione eam illi mentem iniecit Deus , ut Θ nostris alicui rem totam prodereti hic sudare noster, hic maxime laborare, uti nefarium illud consilium ex illius mente radicitus extirparet.etsi enim ad virtutem nam & procliuis videbatur, erat tamen is;nfixus error menti, ut crederet sibi id licere, eum a quo deserta fuerat, deserere: si quam noxam de peccatum inde contraheret,id vero se eleemh0nis deleturam. Sed uicit tandem diuina clementia, non tam obfirmatum, quam concussum illius mimum ι dc ei per sacerdote nostrum in patriam vi rediret, ibique inter consanguineos & assines honestam vitam duceret, persuasit. Poenitentium
deuotionem vel hinc colligas, quδd non desine
etiam matrimonio iunctae, quae ne consultis quidem illis qui sibi a confessionibus sunt, ieiuniis de cilicio carnem domant: imd de ed progressa vi tus honestae' euiusdam viduae, ut ad ieiunium Statii-
328쪽
quatriduanum cilicium continuum adiungeret: sed persuasa , saltem vi exemplo sanctae ludith diebus festis , & cilicio & ieiuniis abstineret. in & alia conditione serua, quibus diebus ex Ecclesiae praescripto ieiunatur,eos in pane dc aqua transigit a nemine ad hoc diducta. Idem sa-ςxo QNdragesimae ieiunio praestiterat . nec mi-τum:tribus enim iam annis clim sui esset iuris,M- ternis soliti diebus cibum sumere solita erat, cocionibus audiendis &piis aliis exercitiis summa cum voluptate vacans. Mitto hic nonnullos damnata haeresi Catholicam fidem amplexatos, repressam cum haereticis liberius agendi licentiam : mutua pace revinctos, odio etiam capitalidissidentes :& multa dominis restituta , quae retenta extremam animae perniciem attulissent. Sed religioni ducerem reticere quanta emolumenta ceperit ea ciuitas uniuersa ex earum Terum quae ad fidem spectant explicatione. neque enim ad pueros tantsim, verum ad parentes,seruos seruasque fructus ille pertinuit. Vidisses,& nunc etiam videre liceret sacram aedem refertam ciuiabus non infimae tantum notae, sed illustrioris e iam fortunae ac nominis:qui dum explicantur Gdei capita magna cum attentione,tum deuotione auscultarent. Vidisses non sine magna animi voluptate pueros & puellas agminatim sub sacro vexillo ex sua quosq; paroecia ad maximum templum urbis procedetes, & iucunda suauique modulatione sacra mysteria cocinentes. & suam habuit concentus ille utilitatem : nempe otiosos otiosasque monuit ossicii Christiani, & saepe ad templum audiendi catechismi caussa suauiter traxit. Dum haec geruntur domi , alij interea non pauci triginta plurimum ad circumiacentes pagos emittuntur quasi e castris,& sua quisque spo-
329쪽
lia suamque praedam reserunt domum. Accipite quae fidem faciant. clim ucisatur in opido quo dam sacerdos e nostris unus Dominica Passionis; cognoscit ab incolis loci mulierem sexagenariam eo morbo afflictari, quo nullum eius stomachus pollet cibum retinere. adit eam noster, accommodat aures explicanti quae peccata contraxerat iam ante triginta annos: quibus explicatis leuato se morbo non parti sentit, sed postridie amplius ea ipsa hora, qua pro ipsius valetudine ei us u e rogatu noster facit: & omnino post triduuw, quo exacto sanitati restituta ad templuse in foena Domini communicatura sistit. Eius dem opera sacerdotis factum, ut variis in opidis multa & pr cipua familiarum capita in festis Natalitiis cum sacram synaxilia, tum praeuiam expiationem peccatorum obirent: qui Parochum ad haec ipsa Sacramenta eo die qui dies nascenti Christo dicatus esti inuitantem audire noluerant, postridie nosti u audierunt,& se Angelorum cibo recrearunt. Alius emissus in opidum hunc fructum retulit laboris & industriae suae, ut qui suo Pastori infensissimus erat, cum eo rediret In gra tiam, nec sine lacrymis, quae testes essent doloris quem animo conceperat ue & qui 'ersuaderi sibi numquam passus erat Episcopum uti suum conueniret, qui contractum id vinculum dissolueret, quod alius non poterat is a nostro persuaderi sibi pateretur.Ath in lucro posuerunt: hic puellam nobilem 1n sinu parentum haereticorum annos ΣΟ. educatam.ereptam Caluino, Ecclesiae restitutam: & virum diuinis obsequiis mancipatum reuocatum a perdita vita,in qua diu putruerat : datam nec sine fiuctu operam a Christo patiente ad su rgentem a mortuis, Illustrissimae Va
dc montanae Reuerendissimi Episcopi Virdunen-
330쪽
ΡRovINCIA FRANCIAE . sis matri , eaque petente septem ex illius ditione pagis: in quibus tam copiosa est collecta meia
sis, ut confinitionum frequentiam temporis angustiae definirent, nec fieri satis om nibus potuerit. Et illic evulsa illorum opinio, qui sollemni ora Ecclesiae festa ad diem unum sic eontrahebant, ut
aliis neque confitendum, neq; communicandum
putarent. Ita chin in festo die Sanctorii omnium plurimi se diuino ferculo resecissent, proxima quae sequebatur Dominica, vel in uno pago tantum quadraginta & tres idem praestiterunt. L stratos denique ascendente Cluisto tres ditionis. Metensis pagos, magnam partem insectos haeresi, ingenti Catholicorum consolatione , qui iam
septem annos verbi Dei petebant panem , nec fuerat qui frangeret. Illic restauratam veram pie tatem, & virtutem religionis fundamentum in proximo coenobio : cuius alumni exculti omnes sacris & commentationibus & cohortationibus,
cum progressum fecerunt, ut iam quotidie manddimidiatam horam meditando ponant, & vesperi quartam hora arte diurnis actibus explorandis 'neque vero bene se habere putent, nisi identidem eum ipsum sacerdotem nostrum & audiant de diuinis disserentem & videant Hic coactos Religiosos alios ad vitae communionem, erecta, quae diu iacuerat, tertia columna religiosi aedificij paupertate. Ille Marti suillae, opidum cst Mussipo utodista os quindecim leucarum itinere, avulsam hς- resim ab homine, fidem explicatam maximo audientium fructu , & inuectum morem summa fidei capita vulgari idiomate concinendi. Ducatus Barrensis in ditione est Serenissimi Ducis Lotha ringiae: regio, ut ingenium soli, est vino ac vitibus nobilis ; ut homines sunt, docilis, & apta regno