Caii Plinii Secundi Historiae naturalis libri 37 cum selectis commentariis J. Harduini ac recentiorum interpretum novisque adnotationibus ... Volumen primum decimum et ultimum 7.2 Pars quarta continens rem herbariam curante L. Desfontaines ... pars p

발행: 1830년

분량: 531페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

C. PLINII NAT. HIS l.

colore nitetit, soliis silicis : ex quibus insertoria aspera ac susca sunt : o initio autem contrariis pediculis densa inter se ex adverso : radix' nulla. Umbrosas petras' ', pari 'vimque aspergiues, ac sontium ii axime specus sequitur, et saxa manantia: quod miremur, quum aquas non Sentiat.

Calculos e corpore mire pellit, frangitque, utique nigrum. 3 Qua de causa potius, quam quod in Saris Nasceretur, a nostris saxifragum appellatum crediderim V. Bibitur e vino, quantum torni decerpsere digiti. Urinam cient Serpon

tium et araneorum' A vcnenis resistunt. In vino' ' decocti alvum sistunt. Capitis dolores corona ex his sedat. Contra scolopeiadrae morsiis illinuntur, crebro auferendi, ne per-

loris quoqtae, et candidi, seu lislytrachi. calli trieliive appellatio : ut vidit acute Anguillara . pari. XIV, P. 289. Iisdom serμ verbis a Dio--corid. dewribitur. IV, I 37 : Τριχο

I a. Saxifra m MPellatum crediderim. Et Apuleius saxifraguiri agnoscit, c. 97, quod et ad tantum vocetur. virtute ad pellendos caliaculos singulari, ramulis nigro m-lore nitentibus, quales sunt trichomani : sed soli a tribuit similia

coriandri, quod salsum est. D hac saxifraga loquutus etiam Q. Serenus videtur, e . xxx III. P. I 46 :. Si vero in lapides densus conis vertitur humor Qui retinet cursus, gemitumque dolore frequentat.

Saxifragam seu sontigenam fiucerir-rere credunt. . Fontigenam vocat,

quoniam, ut Plinius ait, sontium speciis sequitur. HA D. x3. Urinam eient. Theophrast Ilist. VII, I 3 r Προς Παπουριαv τυTρtχομα,ες et i t. Dioscorid. quoque

t S. In vino de eti. Adianti sciis licet. nam et virili gener's Lait inirxtulerunt, ut Apuleius. I ARD.

222쪽

m ant: hoc et in alopeciis. Strumas discutiunt ''. si ir- iuresque in lacie. ot capitis manantia hulcera. Deco- 4ctu in ex liis prodest suspiriosis, et iocineri, et lieni, otielle suffusis, et hydropicis. Stranguriae illinuntur, Pt ro- i

nibus cum absinthio. Secundas '' cient, et menstrua. Sanguinem V sistunt ex aceto, aut rubi succo poti. Inflantes quoque ex hulcerati perunguntur ex iis cum rosaceo et

vino prius. Folium in urina pueri impubis, tritum quidem cum aphronitro, et illitum ventri mulierum, ne migosus fiat, praestare dicitur. Perdices V et gallinaccos pugnaciores fieri putant, in cibum eorum additis; pecorique esse utilissimoS. XXXI. xxii.) Picris' ab insigni amaritudine cogno- νminatur, ut diximus : rotundo solio. Tollit eximie verrucas'. Thesium quoque non dissimili amaritudine est : sed purgat alvum : in quem usum teritur ex aqua. XXXII. Asphodelum' de clarissimis herbarum, plam heroion' aliqui appellaverunt, Hesiodus et in siliis nasci dixit : Dionysius, marem ac feminam essu. Desectis corporibus ' et phthisicis constat bulbos ejus tu in ptisana decoctos, aptissime dari; panemque ex his cum

ar. Perdises. Coturnices. inquit Didscor. IV, x3fi, et gallinaceos Pugnaciores facit , in cibum eorum additum ad iiiiitum : circa civilia quoque pocorum utilitatis gratia

m. Perrucas. Matthiolus verru

earium elisorium depingit. iacultatis praestantissimae ad verrucas delendas. D L. XXXII. r. asPhodeliam. Est nobi ..Fhodehis ramosus. Vid. quae diximus gii p. lib. cap. 68. ED.

ali hi diei uri sititius. II. ND.

223쪽

sarina subactis, saluberrimum esse. Nicander' et contra serpentes ac scorpiones, Vel caulem, quem anthericori Vocavimus, Vel semen, vel bulbos dedit in vino trihusa drachmis; substravitque somno contra hos metus. Datur et contra venenata marina, et contra scolopendras ferrestres. Cochleae mire in Campania caulem eum persequuntur, et sugendo arefaciunt. Folia ρ quoque illinuntur venenatorum vulneribus ex vino. Bulbi nervis articulisquo cum polenta tu si illinuntur. Prodest et concisis ex acetolichenas Dicare : item hulceribus' putrescontibus ex aqua imponere: mammarum' quoque et testium inflammationibus. Decocti in Dece vini', oculorum epiphoris supposito linteolo medentur. Fere in quocumque morbo magis decoctis medici utuntur. Item ad tibiarum tetra ' hulcera. rimasque corporum quacumque in parte, sarina aresa Cto-3 rum . Autumno autem Colliguntur, quum plurimum Valent. Succus quoque tusis expressus aut decoctis utilis fit corporis dolori '', cum melle : idem odorem corporis V jucundum assectantibus, cuin iri arida et salis exiguo. Folia etiam supra dictis medentur, et struinis, panis, hulceribus iii

4. Ricander et contra fer entes ac

ac Fiones, etc. Nimo ita quidem

in Ther. p. 39 : έγραλοιο δι θεος δελοτε Α λοτε καt καυλεῖο, υπερτερρου αουθερίκοιο, Πολλάκι και σπερμα, ὀτρυ λος.ciabi. . Tu quoque floretitis radicem velle rotundam Λsphodeli, aut tollentem alte fastigia caulem, Vel quae distincto clauduntur semina solle. α Nicandrum sequitur Diose. H, I99. De asphodelo egimus superiore lib. cap. 68. HARD. S. Folia quoque illinuntur. Di Oscorid. loco citato. HARD.

6. Item luaceribus. Diosi or. l. c. totidem verbis. I A D. . Iammarum quoque et testium .ete. Dioscorid. loc. cit. HARD 8. Deeoeti in finis vini. Dio Cor. loe. cit. Η nu. u. Item ad libiarum tetra hutiem.

Api l. Cap. tit. I : . Ad dol rem tibiarum, vel pedum et Hemae asphodeli succo ctito oleo amygda lino unges quod dolet, mire --

natur. . HABD.

IO. Corporis dolori. Coli forte

tormentis. aut lassitudiui. D L. I t. odorem correris, etc. Quia euum odorem corporis, alarum praecipue. seminum ac pedum Emendat, ut est ex Xenocrate mox dicturus. H D.

Di lirco by Corale

224쪽

LIBER XXII. ulli

s acie, decocta in vino. Cinis e radice alopecias emendat et rimas pedum. Decoctae radicis in oleo succus '', per- 4niones et ambusta. Et ad gravitatem aurium infunditur: a contraria' aure in dolore dentium. Prodest '' et urinae pota modice radix, et menstruis, et lateris doloribus : item ruptis, convulsis, tussibus, drachmae pondere in vino pota. Eadem '' et vomitiones adiuvat commanducata. Semine' 'Sumpto turbatur venter. Chryserinus '' et parotidas in vino decocta radice curavit : item '' strumas, admixta cach ex vino. Quidam aiunt, si imposita radice pars ejus in sumo suspendatur, quartoque V die solvatur, una cum radice arescere strumam. Sophocles V ad podagras utroque modo, cocta crudaque, usus est. Ad perniones decoctam cx oleo 5

dedit, et suffusis selle in vino, et hydropicis. Venerem tuoque concitari cum melle V perunctis ' , aut hibentibus tradidere. Xenocrates et lichenas, psoras , lepras, radice in aceto decocta, tolli dicit. Item si cocta sit cum hy cyamo et pice liquida, alarum quoque et seminum vitia:

Iet. Cinis e radice aio . emendat Dioscor. II, 399. Galen. de Facult. simpl. med. VI, pag. I 6 I. AIex. latros. I. 4. IIARD. x3. Decoetae rad. in oleo succus. Di e. l. c. HA D. Id A eontraria. Dentium dolores, mitigat. oppositae auriculae instillatus. Dioscorid. l .cit. II BD. i S. Pι est. Haec totidem vertiisl3iosc. loc. cit. I A D. ifi. Eadem et vomitiones , etc. Dioscorid. loc. cit. HA D. II. Semine. Potum in vino se is neu , timuit Diosc. violenter alvum dejicit: Ο ὐκαρπος. .. κ ταρρηττει

8. CD semias. Mareell. Errip. -P. x , P. o7. etiam ad collum suspensa radice sanari Imrotida credit: cave tu credas. II BD.

vino. Sic Theodor. Prise. i.

9, in quo de furunculis, et destrum i s. quas Choeradas graeco voca hulo appellat : . Asphodeli radices, inquit, in vino tinctae. . H. 2O. Otiarioque. Gron. et AI. arite lard. et quarta. ED. 2 . Sophoetes. In MSS. R. Coth.

Chissi. Meias; xyrte Diocles 2 nam i, iii hujux libri indice appellatur.

In quibusdam aliis . crates. Socru tis chirurgi meminit Cael. Aurel.

225쪽

i t capillum crispiorem fiori, raso prius capite, si radico casticetur. Simus '' lapides renum in vino decocta atque pota eximit. Hippocrates' semine ejus ad impetus lienis dari

censet. Iumentorum quoque hulcera ac scabiem, radix illita, aut decoctae succus ad pilum reducit. Mures etiam eadem fugantur, caverna praeclu Sa moriuntur.

i XXXIII. Asphodeloia' ab Hesiodo quidam alimon ap

pellari existimavero, quod falsum arbitror. Est enim suo nomine alimon, non parvi et ipsum erroris inter auctores. Alii' enim fruticem esse dicunt densum, candidum, Sine spina, soliis oleae, sed mollioribus': coqui' autem haec ciborum gratia. Radix tormina discutit, drachmae pondere in aqua mulsa pota : item convulsa, et rupta. Alii' olus

24. Simus. In MSs. Reta. Tli. Chim. Timon legitur : haud recte. Simus enim in Indico hujus libri appellatur. Sie Timon in i in lem ΜSS. pro Damone scribitur. lib.

XXIV, I aci. H. - Renum. Brot. Ex MSS. et edit. Principe, renium. Ε I. I S. Dimo erates. Veni sanandis , quum abundat bile. . dato, inquit, quae splenem attenuare quotidie valeant. ut asphodeli semen. ακαι ἁ το, σπλῆ, α λεπτυψει, ἐκκρος--ἀσφοδελ- τω κυποθ, etc. Libro de in . A . text. 33 , P. 238. H. -- Semine. Grotiov. et Al.

idem , ut et Et quidem asphodolum a tames danda appellari crediderim, quum Epimenidem Plato in legihus dicat, ex malva pi asphodelo compo. sitionem Giμοψ sibi paraψse, qua fiea fame et xiti diu vindicaret. Η4RD. a. ἹM. Quos Dioscor. Aequitur ad verbum, i, x Io. Prartulaca via. rina Diui mei est. P. '59. Psumier

murin. Vidimus in horto RegIo. H. - . tri lex Dalimus Pentand. dixti. gen. 656 Pers. Atri . Ius . ; ha-hitat in maritimis. ED. 3. Sed mollioribus. Recte id quidem, etsi a Diose ride Praetermis- um, ut quidem sunt hcidie libri vulgati. Hunn. 4. Copri. Ita MSS. Reg. Coth. etc. Hoc est, solia. Dioscorid. l .

έψο-ευα εἰς Germina. quum adhuc sunt tenera, in eibis adhi- heri , auctor est Galen. de Fac. simpl. med. VI, 22, pag. I 53. H. - qui autem hine. Gron. et Al.u coquitur autem hoc. . ED. 5. Radiae tormina , cte. Haec totidem verbi g Diosc. l. c. HARD.

6. Alii. Et reete illi quidem :nam et solia olerum more eduntur, ut dictum est proxime e et iii maritimis oritur, Hude non ora Σπο

226쪽

nariti inuin esse dixere salsum, et inde nomen, soliis iii rotunditatem y longis, laudatum in cibis. Duorum prie terea generum, silvestre', et mitius : utrumque prodesse dysentericis etiam exti ulceratis' cum pane, Stomacho Vero ex aceto. I ulceribus vetustis illini crudum, et vulnerum recentium impetus leniri et luxu torum pedum ac veSicae dolores. Silvestri tenuiora solia, sed in eisdem remediis esse tus majores, et in sananda hominum ac pecorrim scabie. Praeterea nitorem corpori fieri; dentibusque Candorem, si Dicentur radice ea. Semino linguae .subdito sitim non Sentiri. Hoc quoque mandi, et utraque etiam condiri.

CrateVas tertium quoque genus tradidit, longioribus soliis

et ii irsutiori hus, odore cupressi : nasci sub edera maxime prodesse opisthotonis, contractionibus nervorum. tribu Sobolis in sextarium aquae.

XXXIV. Acanthos ' est topiaria et urbana' herba

ctius Acripseris halimon, etsi variant HSS. Sitidae ά .iμου scribitur. II.

. Rotunditatem. GrOnov. et Al. rotunditate. ED. 8. Siloestre. Hoc est, silvestre et sativum. HARD. s. 'senlericis etiam eahulceratis. Hoc est, dysenteriae, quae cum ex hul ratione intestiliorum conjuncta est: quae longe periculosissima. Αχιμο, saeuitatis esse subadstritigenistis, si reto seribit Galen.

XXXIV. r. Aeanthos. πιθαDiose. III, II s. Lohelio acanthus sativus, iii obrin. pag. 477. Η R .

- Acanthos est tutaria, etc. Briat. ex ΜSS. et edit. Princ. . Acauilii topiariae et urhanae herbae. . . ill

a. TViaria et Mesana herba. I l- circo Virgilius nunc mollem, nunc ridentem acanthum, nunc flexilem cecinit : lubricum et flexuosum

Plinius Iunior, V, epist. 5. Sed Georgicon II. refert idem Virgilius a baccas seinper frontilitis acanthi : . Servius inibi die iama anthum interpretatur quasi spinis Plenam : nam spinosa, inquit, est arbor ita aegypto semper Diau dens, etc. sed homo litterator, rem herbariam parum milens, a I thum cum AEgyptia spina confundit, quae plurimum ab illa dissidet. Hunc senim acanthmia utique Constat laevem , glabriinive iiDIlia horrere spinis : Rred urhai iam P ae,aC Nitu , culluvie laetari. I tanta.

227쪽

elato longoque solio; crepidines' marginum, adsurgoa tiumque pulvinorum toros vestiens. Duo genera ejus sunt aculeatum' et crispum, quod brevius : alterum' laevo , quod aliqui paederota' vocant, alii mel amplayllum. Hujus radices' ustis luxatisque mire prosunt; item ruptis, Cora- vulsis', et phthisin metuentibus incoctae cibo, maximo ptisana. Podagris quoque illinuntur tritae et calefactae calidis.. XXXV. Bupleuron' in sponte nascentium olerum nUinem Graeci habent, caule cubituli, soliis multis longisque. capite anethi', laudatum in cibis ab Hippocrate : in me.

dicina a Glaucone, et Nicandro . Semen contra serpentes valet. Folia ad secundas seminarum, vel succum ex vino illinunt : et strum is solia cum sale et vino. Radix contra serpentes datur in vino, et urinae ciendae.

tha Diosc. III, 2 r Γ vεται-κxi 9. Item Ptia, convulsis, et C. ἀτρια ἀκαυθα, ὁμοία σκολυμω. licetv- Dioscor. Mi σικοῖς τε, και δ' irμασι, βραχυτερα me ἐου παραδείσω καὶ σπασαασtv εὐθετουσiv. HARD. και ηFιέρου. . En et silvestris acan- XXXV. r. B leuron. Herbariis tha, carduo similis, aculeata, bre- nunc sere incognitiam. Η.- Buρί--vior sativa, eaque quae in hortis rum Baldense Pent. digra. Provenit. . Ut nullis urbanus acan- Pers. Iuss.); cons. Atiguit thus spinis horret, sic agrestis Iara, p. t 69. ED. contra serus est, et exsertis aculeis a. Capite anethi. Vel umbellae aperte minitatur. II. . eanthus tantum figura, vel etiamnuin floris Minosus et mox A. mollis Dio m. colore. D L. anxios . gen. 1529 Pers. Aeanth. 3. Et Nisandro. Ita nunc qui-Iuxx. ); hah. in Siciliae et Italiae dem in Uteriae. P. 43 . Σπερματα

228쪽

LIBER XXII. 219

XXXVI. Bupresti in ' magna inconstantia s. raeci in laudibus ciborum etiam habuere ; iidemque remedia ta in- , quam contra venenum p diderunt. Et ipsum nomen indicio est boum certe venenum esse, quos dissilire ' degustata fatentur. Quapropter nec de hac plura dicemus.

Est vero causa, quare venena monstremus inter gramineas

coronas, nisi libidinis causa expetenda alicui videtur. quam non aliter magis accendi putant, quam pota' ea. XXXVII. Elapho scon ' ferulaceum est, geniculatum digiti crassitudine, semine' corymbis dependentibus, silis offigie', sed non amaris, soliis olusatri : et hoc laudatum

XXXVI. I. Buprestim. Graeci et olus,quod laudant in cibis, et venenum, Contra quod remedia tradi oportuit, eadem signant appellatione. Gul. in Expl. voc. Hi PP. t. II, pag. 8 -, το τι ζωο ε ,

κουρiriet. etc. Hesychius : Βουπρῶ- στις. λαχαvου Igitur νουπρηστις genus est animalculi, cantharidi similis, quod si sorte eomederit hos, inflatur protinus, et moritur : unde

nomen παρὰ το 'πρῆσαι τας βους.

Vide Nicandr. in Alex. P. 152, et Elian. 1 istor. An. VI, 35. Sed et

olus est, Qui a magnitudine foristasse nomen, ut βουλάπαθ , magnum lapathum: βουσελivov, apium

magnum dixere. Laudat I οὐ et ρηςiv Theophr. Hist. VII, 8; sed quae sit ejus herhae facies, noe ipse indicat, nec aliunde compertum. Haud Plinio latuit, ut Salmasius calumniatur in praes. pag. 9, Date inpit m,

ut 8aepe solet, seqirutus, huprestim animalis nomen es e, quod si thotim eraetium e quum de era conceptis

ver his disputei xxx, ID. Sed Grae- eorum quorumdam , quique ii sint, carpit inconstantiam, qui in ipso olere veneni vimis later prodiderint. Ila D. - restim quidam ad nuptiarum rotundi sitim res

s. Quos dissilire , etc. De bupre-xti herba id non traditur, sed dahu presti insecto, mirabaeo longi podi non dissimili, infra descripto lib. XXX, cap. 4.

umbellas, quales in anetho cernimus, quibus semen continetur. Dio e . loc. citat. σκὶαδια, alii αε- φήλια vomini. II A D.

3. Suis effigia. In lihris haetenus editis. simili essier at quae ea d. mum effigies est Z nam huprestia

Certe, quae Proxime nute Asit, uotati ulla traditur. Mondum indiearunt probatissimi codices, Breg. Coth. I h. Ch. in quibus sitis Vsgi. legitur.

229쪽

iii cibis Quippe etiam conditum prorogatur ad uritiam ciendam, lateris dolores sedandos, rupta, con Vulsa Sana Ndn. in stationes discutiendas, colique tormenta. Contra sei'-pentium omniumque aculeatorum ictus. Quippe' fama est. hoc pabulo cervos resistero serpentibus. Fistulas quoque radix nitro addito illita sanat. Siccanda autem in eos usus Prius est, ne succo suo madeat, qui Contra serpentium ictus tacit eam ' deteriorem.

, XXXVIII. Scandix quoque' in olere silvestri a Graecis ponitur, ut opton' et Erasistratus tradunt. Item decocta

alvum sistit. Semine singultus confestim ex aceto sedat.

Illinitur ambustis, urinas ciet. Decoctae' succus prodest

rit autem silis, sive seselis, ut ali hi sacere eam deteriorem coutra aer. diximus, forma plane anetho si- pentium ictus; siquidem hoc pabu- millima, quod ad corymbos seu lo corvi gerpentibus resistunt. ED. umbellam attinet, quam in cacu- XXXVIII. r. Scandiae quoqiae. mine utraqtie gerunt: id quod etc. Inter olera, quae in cibis su Dioscorides cum Plinio pariter muntur. Praesertim apud AEgy- adnotavit III, 8o : ptios, et scandicem et anthri-

απιας ρκαῖος, ficum recensuit. DA L. Scandis. σας ὁμοια αvxθω, etc. u Habet vero Quae nunc eo nomine indigitalida caulis ipse agnatos ramulos Com- sit, certo statuere Se posse rimat

plures, qui quidem umbellas ge- Anguillara, parte VII. pag. I P.

runt anethi similes, etc. . Sive ut Pingitur tamen a Dod aute . pag. Oribasii interpres reddidit, XI. 689. Η, Ri . - . καὶ τουτον. 196: . Multas appendices cau- hριοου λαχαvov. etc. Dioscorid. lis habet, quae umbellas anetho II. r68. Est Scandis Ceres timsimiles gerunt. . HARD. Linii. Chaerom sitim satioum. Pent. 4. Et De Lia tum in ethis. Dio- ἀg. geli. 7I4 Pers. Umbere. Iuss., scor. l. c. ΗA D. judice Sprengelio, qui miratur lius. Contra sermutium , etc. Diosc. jus oleris Theophrastum non me-loc. citat. II RD. minisse, quum tamen satis copiose 6. Quime. Dioscorid. loc. citat. ab Atheniensibus coleretur. 'on Atque hinc sane in Noth. Dioseor. Ilist. Rei herti. I, pag. 166. Vide in inagno nominum ambitu, infra not. 4.-, νεφρι , ὀpi sevi , οριοκτοvov. H. a. O inton. In MSS. Reg. Coth. . Ictus facit eam. Gronou. et Al. Th. Ch. iniuion. HARD.

ante Hard. . ictus non facit, etc. . 3. Decoc in succtis proin si Et sic quoquo Br t. ex MSS. Brag cho, etc. Dira corid. loc. tot Manifestum est succum eius Iton id in verbis. Hexn D.

230쪽

stophanos Euripidi poetae objicit joculariter, matrem ejus

ne olus cluidem legitimum venditasse, sed scandicem. Ea - α dem erat anthriscus, si tenuiora ' solia et odoratiora ha heret. Peculiaris laus ejus, quod satigato Venere corpori succurrit, marcentesque senio jam coitus excitat. Sistit profluvia alba seminarum. XXXIX. Et iasione ' olus silvestre habetur, in terra repens, cum lacte multo : florem fert candidum : concilium vocant. Et hujus eadem commendatio ad stimulandos coitus. Cruda ex aceto in cibo sumpta, mulieribus lactis ubertatem praestat. Salutaris est phthisin sentientibus Insantium capiti illita, nutrit capillum, tenacioremque

XL. Estur' et caucalis, seniculo similis, brevi caule,

4. Aristophanes. In ea fabula, quae Acharnensium inscribitur, avt. II. sc. 4 ' γλυκυτατοv, ὼ iλτάτιοv, Κακiς' ἀπολοι Lxv, εἴ τι σ'

Η e est, Frisclilino interprete : . Euripides dulcissime et amieissime. Male Peream, si quid petam a to hoe amplius:

Scandicem da mihi a matre acceptarii tua. a Ubi Scholiastes : Και

foret. Sic Virgil. Georg. II. Iaa :. Et, si non alium late jactaret odorem, Laurus erat. . Similia haec est chaeresolio vulgari : a Clusio delineatur Histor. Rar. Pl.VI, P. qualem in horto Regio vidimus. II.

- De seandice et authrisco cons. lib. stip. cap. 52. ED. 5. Si tenuiora. Ita Begg. et COIh. i. At Ch. Τh. teneriora. HARD.

XXXIX. r. Et iasione. Vide quae de ea diximus lib. XXI. 65, et quae Dodonaeus habet, Pempl. II, lib. I, ro. Dissidet tamen a doliaeo Ruellius, II, pag. 454,

iasioneinque existimat eam esse, quam nostrum vulgus liserim vocat:

namque haec serpit humi, ramulis lacte praegnantibus, flore convolia vult candido, etc. H. -- rit C Moloti smiam. Cons. super. lib. eap. 65. ED. xL. I. Utur et cave. Iisdem fero

SEARCH

MENU NAVIGATION