Caii Plinii Secundi Historiae naturalis libri 37 cum selectis commentariis J. Harduini ac recentiorum interpretum novisque adnotationibus ... Volumen primum decimum et ultimum 7.2 Pars quarta continens rem herbariam curante L. Desfontaines ... pars p

발행: 1830년

분량: 531페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

201쪽

C. Pit et vesicae

huce' enitali ut hi eam po

lieni ita aquae. Commanduc in Sanguli a ' ex

Mia et sui calculos ea pelti . tradiderum . . ' P. XII. x ) Tribuli unum genus' in hortu nascitur, alterum in stumi hibus tantum. Succus ex his colligitur ad medicinas. Est enim resti erantis naturae, et, ideo Milis contra inflanii Lati es sollentiones'iu;. Hul 'iter ia erumpentia, et Praecipuo in orς cuni -lle fama: item tonsillas. Potus calculog frangit. Thraces, qui ad Strymona liubitant, soliis tribuli inuos saginant: ipsi nu- ,

cleo rivunt , panem facientes praedulcem , et qui contrahat ventrem. I iit caste pureque collecta, discutit strumas Semen ad alligatum, varicum dolores sedat: tritum' vero

et in aquam sparsum, pula Ces necat. 2

1 II. xid Stoebe', qui si ali pii phleon vocant, decocta

terpungendum Putent: . hulcerib oris : inspersa saepe, et Pterygiis. . Quod hulceribus oris inspergi vix tu, it. Ex vero Diosc l . eit. st ρίζα inquit, λειοτρις tilax,

πτερ ἰοις κατα τμος ἐςiv mTκδειος. . Arida autem radix ad laevorem detrita, pterygiis commode insperingitur . HLRD. ro. Suniat et veste ealiam. Diose. l. e. et Galen. de Fae. simpl. med. VI, p. 267. Vesicae scabiem,

seu sobritiem vixeris, nihil interis est. Diose. πρὸς κυστεως dixit. Galenus

Sic etiam Diosc. IV, x 4 , ubi sis

Ceuus consulendus in notis. Is voc- Unum . Traulus terrestris, ε. nia eretica; alterum, Tres tutans. Cous. lib. super. tap. 58. Ε . a. Sticetis. Medicinae hae omnes, ad ea verba, mina caste , etc. totidem verbis exstant apud Dioscor. l. c. Habet nonnullas Galen. de Fac. si pl. med. VIII, p. 236. u. 3. Tritum. Boe pariter Diosc. tradit l. c. IIA D. XIII. r. Stren, ete. In ΜM. ut jam monuimus. Phaon. Tamen Taberius Mutomedicus, I, 55 r Στοἰ, 'ἐri Quae de stoebe hiereseruntur, totidem Hrhis legea apud Galenum l. c. p. 23o. In onscInis nomen est, ut plurimis videtur, scabiosa. Iconem vulgaris majoris apud Dodonaeum vide P.

202쪽

LIBER XXII. is 3

in vino', praecipue auribus purulentis medetur: item' oculis ictu cruentatis' : haemorrhagiae quoque et dysenteriae infusa XIV. xii.) Hippophyes' in sabulosis maritimisque na- iscitur, spinis albis. Ederae' modo racemosa est, candidis, et ex parte rubentibus acinis. Radix' succo madet, qui aut Per se conditur, aut pastillis sarinae. Ilis hilem' detrahitobolo ponderis, saluberrime cum mulso. Est altera hi papophyes, Sine caule . sine fore, soliis tantum minutis.

Cons. Clus. Ilist. II, 3O8 , et super. lib. ea P. 54.

a. Decoeta in vino, etc. Iisdem re verbis haee Diosc. IV, I. H. 3. Irem oculis istu cruentatis. Diosc. l. c. H RD. 4. cruentiatis. Contusi ,

ii ἐκ Diosc. Est

autem is morbus, oculi perturbatio, cum coloris mutatione, pupillae vel dilatatione, vel diminutione, ac Interdum divulsione. DAL. 5. Infusa. Clystere videlicet; Diose. HAM . XIV. r. Nippophi es. Si e quod idem est, hipti phaes. Dioscor. In Noth. 1ππο Me, οἱ ἱππο*υὲς, et etc. Et initias. XI, Pag. 199 : l το*αae, quod alii

hippophyes, id est, lappaginem

vocant, qua fullones Vestes poliunt, in arenosis maritimisque locis naiascitur. . In Peloponnoso εια θαυα hoc est, spina Purgatoria . appesatur, inquit Anguillara, P. VIII, p. t 44, eam accurate describit, nec dum in Italia sibi

visam testatur. Iisdem porro notis a Dioscoride, IV, x6a, qui Lus et a Plinio nostro delineatue. ΗAn D.

VII.

Dioscor. cum II mphae Muam id recentiorum non confundenda. Ut testatur enim Diosc. IV. I 63, hippopbyes. de qua nunc Noster agit. succo turgescit lacteo et calliartim, quod manifesto in quamdam euphorbiae speciem quadrat. Suffragari videtur Theophrast. Hist. X., is, dum loquitur de τιθυμάλλω ἐξ ἱππομαγὲς, cujus loco i οραὶ ereposuerunt Parvinson. Theat. I95. et Boccon. Mus. 1ar. Fueritne V

terum Hippophres Euphorbia spinosa Doricand. tri n. gen. Imo Pers. Lubra me. Ium. inquirendum est; habitat certe in Cretae. Italiae et Gallo-provinciae montibus maritimis. Cons. Spreng. Hi t. Rei herb. tona. II, praes. ED.

a. Ederae modo racemosa est, Pt .

Diosc. l. c. H RI . 3. Radii. Dic se. et Orib. ll. cc.

Pastillos sartiue intellige. ex sarina cone; atos globos et qua in quidem

203쪽

Hujus quoque succus' itydropicis mire prodest. Debent 7

accommodatae esse et equorum naturae, neque Ox alia

causa nomen accepisse. Quippe quaedam animalium remediis nascuntur, locupleti divinitate ad generanda 'praesidia : ut non sit mirari satis ingenium ejus, disponentis auxilia in genera, in causas, in tempora, ut aliis

prosit aliud ' horis, diesque nullus prope sine praesidiis

reperiatur.

XV. xiii.) Urtica' quid esse invisius potest λ At illa

praeter oleum, quod in AEgypto ex ea fieri diximus vel plurimis scatet remediis. Semen eius cicutae contrarium esse Nicander assirmat: item sungis et argento vivo. Apollodorus et salamandris cum jure decoctae testudinis. Item 'adversari. hJoscyamo, et Serpentibus, et scorpionibus. Quin illa ipsa anui ritudo mordax, uvas in ore, procidentes luct* vulvas, et infantium sedes, tactu resilire cogit: lethargicos' expergisci, tactis cruribus, magisque fronte.

6. Hujω quoque friccus. Succum ejiis, seu soliis . seu radiCe. Reu capite exPressum, ex aqua mulsa hibitum , aquam pituita milue per alvuin detrahere, scribit Diciseor. V. i 36. HABD. - Ιπποφecto Diosc. ioc. citat. est micus stellatus Synones. inquat. gen. 18o a Pers. sub Carduo. Gnar eph. Iuss. . Hahitat in Europa australi. M. 7. Debem. Ego vero sic censeo. et tet οραες et , nomen accepisse, quod valde candidos ac lucido'. seu splendidos pannos es- iciunt: sunt enim plantae sulloniae.1ππο in compositis praestantiaria, magnitudiuemque significat :sploudorem. Η4RD. 8. Generaridia. G a. et Al. ante uarii. e renda. ΕD. Prosit aliud AOris . Gron. et M. ante Hard. edit. atqtie aliis horis. ED XV. r. Urtiea. Est Urtica disica,

. Letharinem. Plin. Val. III, 7 r. Lethargicis : Urtica fronti et I

204쪽

Eadem' canis morsibus addito sale medetur. Sanguinem trita' naribus indita sistit, et magis radice. Carcinomata' 'ot sordida liulcera, salo admixto : item V luxata sanat. et Panos, parotidas, Carnesque ab ossibus recedentes . Semen' ' potum, in sapa, vulvas strangulantes aperit, et prosluvia Darium sistit impositum: vomitiones in aqua mulsa sumptum a coena faciles praestat, duobus obolis: uno autem in vino poto lassitudines recreat. Vulvae vitiis tostum, Sacetabuli mensura : potum iri inpa resistit stomaclii instationibus. Orthopnoicis' A prodest cuni melle: et thoracem purgat eodem ecligmate. Et lateri medetur. EitIn .semine

lini. Addunt hyssopum et piperis aliquid. Illinitur' lieni.

Difficilem ventrem tostum ci ho .emollit. Hippocrates 'ΤVulvam purgari poto eo pronuntiati Dolore levari tosto acetabuli mensura, dulci poto' ', et imposito cum succo

dibus illinitur. . IIA D. - Per- Brot. ex Reg. a set edit. Princ. exm δι-D. M. 8. Ea lena eanis morsibus , etc. Ita plane Diose. loc. cit. ΗA D. s. Sanguinem trita. Diosc. I. C. et Plin. Val. I. afi. Vide etiam Mameeli. Emp. C. X. HABD. I . Carcinomata. DIo Cor. I. C. Galen. de Facult. simpl. med. VI, P. , et Plin. Val. III, dio. II. ra. Item. Diosc. l. C. HA D. . a. Carnesqua ra/ ossuus rec ueriles. Ita videtur reddera vocem graecam Dioscoridis ἄπο μοιτα, et inscite quidem. Abscessus commodius ille verterit. Ni forte illam hoc loquendi genere, quo aliis

multis loeis utitur, cutem detritam, Pannosam , lacerosam intelligit . quae abscessu tardiux aperto, vel aegri trietu, vel imperitia medici, immodice, rodente pure, attenuata et arxi cata est, ideoque subjectis yartibus agglutinari nequit: δεραα Galenus vocat, lib. II ad Glaucon. et ad eum morbum valde mel laudat, de quo Diosc.

I 4. Orthopnoicis. Haec toti domverbis Dioscor. l. e. HA D. is. Minitur si ni. Folia cum M. rato lienosis imponi seribit Diosc.

mum, et mel, ae vinum dilutum odorandum potu his die dabis. . H. x8. Dulta poto. Cum vino dulci. v Iunot, seu P;isso. Hippoer. de

205쪽

έ malvae ''. Intestinorum animalia pelli cum hydromeli te es sale. Defluvia capitis, semine illito cohonestari ''. Articularibus morbis et podagricis plurimi cum oleo vetere. aut solia cum ursino adipe trita imponunt. At eadem radixtusa cum aceto non minus utilis : item lieni. Et cocta in vino discutit panos, cum axungia vetere Salsa. Eadems psilothrum est sicca. Coddidit laudes eius Phanias playsicus, utilissimam cibis coctam conditam Ue professus, arteriae, tussi , ventris destillationi, stomacho, panis, parotidibus . pernionibus : cum oleo sudorem, coctam V cum conchyliis olere alvum: Cum ptisana pectus purgare, nautiorumque menSes: Cum Sale, hulcera quae serpant cohibero. Succo 'quoque in usu est. Expressus illitusque fronti sanguinem narium sistit : potus urinam ciet' , calculos rumpit : uvam' gargarigatus reprimit. Semen colligi

λ divisa μελαvt κε miniuω. . Sititeri fuerint huic rati . . . dolor acutus corrumpit lumbos, et in .guitia, et imum ventrem, et dolor sursum Prooedit . . . ad in stas et ad scapulas . . . Urticae senim terito in vino odorato nigro et Potni dato. .

O. Destiola evitis, semina uti eo nestarir Ita MSS. Hoc est, cor

rigi. Tradit hoc Hippocr. de Morb. mul. II, t. 67. Et Theod. Pri c. I, 4ε α Ad desectionem eapillorum e

Agrestis tirticae semine oleo con trito loca continge. . I ARD.

II. Tussi. Cels. lib. IV, cap. 4 , de tussi. HARD. 22. Coctum. Haee omnia pariter Diosc. l. c. Sed is evocari mense eum myrrha dixit. HARD I 3. Sueco. Nempe urti ea. Neque

id infrequens Nostro loquendi ge

tepefactus, ab . eo qui uvam dolet . saltibriter gargaritatur. . Et Plin. Val. I. 43 : . Ad uvam . . . At Cori Lurticae gargarisetur . . HARD.

206쪽

LIBER XXII. P

meSSibus oportet. . lexandrinu in maxillae laudatur. Ad omnia lipeo et mitiores quidem 1etieraeque os scaces, Sed

praecipue silvestris '' illa, et amplius lepras e facie tollit, in vino pota. Si quadrupes fetum non admittat, urtica

naturam fricandam monstrant.

XVI. xiv. Ea quoque num', quam lamium' inter igenera earum appellavimus, mitissima, et soliis non mordentibus, medetur cum mica salis contusis, incussisque inuStis, et struinis, tumoribus, podagris, vulneribus. Album liabet in medio solio, quod ignibus sacris medetur. Quidam e nostris tempore discrevere genera. Autumnalis urticae radicem alligatam' in tertianis, ita ut aegri nun- Cupentur, quum eruitur ea radix, dicaturque cui , et quo- rum filio eximatur, liberare morbo tradiderunt. Hoc idem et contra quartanas pollere. Iidem urticae radice addito Sale, infixa corpori extrahi. Foliis cum axungia strumas discuti : vel si suppuraverint, erodi coinplerique. XVII. xv. Ex argumento' nomen accepit Scor- Iea voce , quos Du. Cangius appellatio Glossario. HARD. XVI. I. Ea quoque num. Sc. pro etiamnum. Utitur hae particula rursum XXV, 5. Η1RD. Brol. ex Beg. a et editi princi ea quoque, quam lamium. F D. a. Otiam lamium. Eodem nempe

nomine Lamium maculatum etiamnunc nos appellamus. Cons. super.

lib. cap. 56. ED. 3. Leussuque. Ut quum quis temere digitum incnssit parieti. H.

4. Radiem alligatam. Gron. et Al. ante Hard. radice alligata. ED. S. Dienturque etiἰ. Gron. et Al. ante Hard. es dicatur quin , mi. ED. XVII. t. Ea ar mento. sic Diosc. l. IV, e. t 9s : .

herbula, inquit, soliis paucis eta 6. Princima suo eris via , etC. Quae cania et Herculanea dicta est, xx I. S g. HA D. α7. S. Si equa marem non adinmittat ad feturam, urtiea Dicari oportere genitalia aiunt. Si coitum neget, τα μορια τῆς ιντου pariter Dicari jubet Anatolius in Veter. e. 14, P. 56. Simile est quod habet Hippocr. in i rixτρ. Ei βουλει σάλ-λας iv φορςοιδα, φωστι εις Toetos triret . Ut Horro Graecivum, Pro Pudendis dimiit tam virorum quam seminarum : sic Latini naturam. Tullius de Div. II, n. I 45:. Parere quaedam matrona cupiens, dubitans essetne praegnan visa est inquiete obsignatam habere naturam. etc. . Th. Pr. I, 25 : . De veretri, hoe si, de naturae vitiis. . 'untii ret alii

207쪽

198 C. PLINII NAT. III ST

pio' herba. Semen enim habet ad similitudine ita caudae scorpionis , solia pauca. Valet et adversus animal nominis sui. Est et alia' ejusdem nominis eneci iisque sine soliis, asparagi caule, in cacumine aculeum habens, et indonomen.

alii polygonaton appellant, radice Cyperi, quae Commanducata dentium dolores sedat. Item laterum, et lumborum, ut Ilicesius tradit , Semino poto drachmis octo, aut succo. Eadem A ruptis, conVulsis medetur.

semine eaudae Morpionis effigie. - grvhtu SI non. requia. gen. Haee illita contra scorpionum ictus 38 2 Pers. Gnar. Iuxs ) ; an potiunpraesentaneo. remedio sunt. . Est, ad micum Casa nae reseratur Z Inseorpioides bupleuri solio. a Lo- Europa meridionali nas cuntur. ED. helio delineatuin, p. 224. Galli 3. Γι Et qui Hi- vocant Genim. HARI . - Scorpiu- sium irati eripsit totidem vorhi retis suleata Diadelph. de M. Mn. I iosc. l. c. HL D. 1732 Pers. Legumin. Iu M. ; habitat 4. Eadem. Diosc. B in

208쪽

LIBER XXII. I99

mana perdices ea praecipue vescantur. Alii sideritin, nonnulli partheni uin. Folia habet mixtae similitudinis ' plantagini et marrubio. cauliculos densos, lem ter rubentes semina in capitibus lappaceis' adhaerentia vestibus : unde et hel xinen dictam volunt A. Sed ii os, qualis vera esset liel x me, diximus priori libro. Ηoee autem inficit' lanas

sanat ignes sacros, et tumores, coli tionesque omnes, et adusta. Panos succus Cum psin ythio ', et guttura incipientia turgescere. Item ' veterem tussim cyatho hausto; et omnia in humido' ', sicut tonsillas , et varices, cum rosae . Im

ei quam Plin. Valer. H, vitruis ginem dicit . nihil aliud erit, Sprengelio judice, quam ip a parietaria

officitiarum. Plinianum certe Peridicium diversum videtur. a Themissi rasteo. Hist. I, 7r, de quo actum est xii p. lib. cap. 6 a. Ianidndum Dalecamp. subodoratus est . Plinium nolitenclaturae varietate dereptum , aut Plantas diversas lite confudisse, aut plantam eamdem his diverso nomiDe tractasse. Eu. a. mat e rimilituo is, etc. Me

curialis. Dioscor. Ex sideritidia Heracleae historia Plinius id vide

3. In ea Dibus livmeaeis. Quae lappae instar adhaerescunt. HARI . 4. Hetatueti distam voltis . Qua iali ἔλκει, traho 2-, attractis, Vel

S. Sed am qualis esset , et d. V rius tietatueti aevo suo appellatam iunuit, quae iξιοὶ Theophrasto dicituT, de qua actum est a nobis lib.

v, folia refrigeriindi et spissimai vim habent. Logit Plinius Quidam hune locum sic tu erpretantur, ad itiseeluram lauarum esse utilem, quod ubstersoria sua vi, radiculae, sive similiti modo. sordes auferat et eluat , impedituras ali qui ne sueeum suum lanae hi hant. Caeteriim an ad id parietaria Veteres uxi fuerint, a nemine. quod equidem sciam. proditum est. D L. 7. Sanat. Haec pariter Diose. IV,

quae sunt in humidis r qua loque isorma usus est lib. su P. e. 76, extrem. Et lib. XXIII, 4 ' a Sanat ea quin in humido sunt huisera, ut oris, tonsiliamin , genitalium . . Lib. XXVII. 78 : - lcera quaestitit ita teneris partibus eorporis. . . Humida huleera , . lib. XXXII,

27. HARI . . e

r. Sicut tonsulas. Ad tonsilias thii et gargarixari sueeam jubet

209쪽

ponitur et podagris V cum caprino Sevo, Ceraque Cyri R.

XX. Perdicium', sive parthenium nam sideritis alia est) a nostris herba urceolaris' vocatur, ab aliis asteri Cum, solio similis ocimo, Digrior tantum, nascens in tegulis, parietinisque. Medetur cum mica salis trita iisdem omnibus, quibus lamium, et eodem modo: item vomicae, calfacto succo potu . Sed contra hulcera, rupta, lapsusque et praecipitia, aut vehiculorum eversiones, singularis. Verna' carus Pericli Atheniensium principi, quum is in arce templum aedificaret, repsissetque super altitudinem fastigii, et inde cecidisset, hac herba dicitur sanatuS. moustrata Pericli somnio a Minerva. Quare parthenium y

V ari coepta est, assignaturque ei deae. Hic est Vernula,

Ia. I onitur et Podagris. Diosc. dagris certe acri hit Scribonius iam l. c. Καιποδ ρας σου, κηρωτ ii Κυ τμα Comp. p. vs 8 : . Ad podagram Μαληφθεὶς , n τρ ειω ςεατι. Apul. caldam cum servor' et tumore ru- quoque, C. 8 I. HARD. hicundo; benefacit primis diebus XX. r. Pervietum. Ex tribus no- herba urceolaris r. item caseus mobminibus, inquit, quae hel xinae su- lis recen per se e postea herbaes s peritis explientae nonnulli tribue- lis pugillum admiscere oportet. . H. runt , herba altera, urceolaris a P - 4. Potu. Gr 11. et AL Pota. ED. pellata, duo sibi verius vindicat, S. y .hιeulorum Iconem auriga perdicium partheniumque: tertium, tis vide in nummis consularibus :nempe sideritin. altera rursum, de e curru excussi, in Not. I Rhodii qua dicemus XXV. H aD. ad Serib. Lar P. I 69. HARD. a. uerba tirc. Forte quod apta 6. I .r . Plui. hoc ipsum refert sit detergendis urceis. Cave tamen in vita Periclis. p. I io : a Minerva eamdem hanc essct cum superiore remedia indicata dieit, quibus estheixine idcirco exi, times, cujus puer sanatus; parthenium monstravim pariter abstersivam ita vitreis tum non dicit. Sed idem in Sylla vasis Galenus commendat, de Fae. monet euratum deinde, ut juxta simpl. med. VI, p. t 3. Dissimilis arcem herha ea cresceret, ad me- enim utrisisque iacies veὲ ex ipsa moriam rei gempiternum: περι τπν soliorum figura, quam Plinius ac- ακροπολiv υομευου παρθέvi v Ocat, P. curate duseritiit, intelligitur. Quae 4 fio. Η BD. -Verna. Gron. et Al. sit urceolaris tamen ista, statuere verniati. ED. haud proclive est. Η,an Vid. 7. Preetherium. Est enim Παρθi-FuP. Cap. not. I. ED. et Palladis, et virginis nomen:3. Medotiar. Medetur itaque tu- ut Παρθευωv et Palladis templum es ,

tu rihus, Podagris, aliisque. De D- et Φocus ubi virgines habitant. I ' Rit posset

210쪽

LIBER XXII.

cujus ostigies ex pero nisa est, ct nobilis ille Splan

chnoptes'.

XXI. lxv sit.) Chamaeleonem' aliqui ix iam vocant. Duo genera ejus. Candidior asperiora solii, habet : serpit in terra echini modo spinas origens, ridice' dulci, odore gravissimo. Quibusdan, in locis , iscuiti gignit album subalis s*liorum , maximer circa Canis ortum , quo modo thura nasci dicuntur : unde et ixia appellatur. Hoc . ut

mastiche, utuntur mulieres. Quare et chamaeleon' vocetur, varietate soliorum evenit. Mutat Τ enim cum terra colores,

extis assati , Tisv

ὀπτῶ, , id ei noui en : quod et aris gumentum operis declarat : suit enim statua, exta torrens, ignemoris pleni spiritu accendens, ut dicetur XXXIV, 19. HABD. XXI. r. Chamori nem. Diosc. in Noth. li. 452. de chamaeleone albo,

Paulo post de nigro r et 'καρπου. οἱ δε ιυλι μου, eἱ δὲ et δὲ κ ιγλου. Dioscoridem sequitur Oribasius, XII, s. dis 3 et . Clia-maeleo nIbus, quod i xiam, tracto a visco nomine , vin ut aliqui, Propterea quod alicubi viscum ad ejus radieri inveniatili, et quo, locomasticho, mulieres utuntur, solia habet silybo cardiiove similia : niis gri tamen cham leonis soliis asperiora, acutioraque .. Chamaeleo vero niger, quem aliqui tilophonon, aliqui ix iam aliqui cynomachon. . . vocaverunt: habet ipse quoque s lia carduo similia r minora tamen et tenuiora, etc. . Hesych. ἰξieta, τραπις, ἡ κxi Nusquam in Italia. Gallia, Germaniave chamae leon Provenit, quare in certi nominis gallici possessionem nondum venit. In creta visum a se album iis idit Bollonius αὐτοrome et ii meton, mss. I; in Lenino, nigrum: utriusque iconem apud Dodonaeum Vide, p. 7i7. HAn D. - Chamaeis leon albus, Aearnu gummifera; cha

maeleon niger, Brotera cor ymbosa

πασασθαι. . Athaque mellito radix condita sapore est. . H RD. 3. Ouo modo thura nasci dicuntur.

Vide XII, 33. HARD. 4. Unde. visci appellatio est: plantae unde id manat, Folii, Galen. in rapnc. oc. Hipp. t. II, p. 9a : ii O, , φυλλο,

-tate, inquit Diosc. III, IO. Ηιno. 6. Quare et Hamrelectis iscetur. Haec iisdem verbis Dioscor. III, II, de chalnaeleone universim. NAnD.

SEARCH

MENU NAVIGATION