장음표시 사용
281쪽
ELEGANTIARUM LIB. IIII. Iaceret Platone leges,sed rinium Ciceronianus,quod homo Latinus mugis ciceronis stγlu cupiebat exprimere,st tu inqua,quali ille utebatur in quaestioniblis philosophiae,no Dali in foresibus causis,cocinlabusue,aut ins
natu.No enim orator causaru ciuilium Hierandimus edscriptor sanctaru di putationu studebat euadere.Cur non ergo credamus,no minim Platone nocuise et,quam ciceτone cur no magis philosophos,quam oratores At ornatus ipse dicendi reprehcsus est,noscietia. si ita est,omnes ad unu reprehenduntur. quis enim caret oreatur quo tu intolerabili eatilila literis,quvnonfit lam mentio de o natu in illa accusationesta quod tantam ciceroniantis esset. Nuquid tantum in Cicerone ornatus nonne Cr phil sophia no caeterae artes no ut dixi in Platone lacundias
non in caeteris cur non omnes pariter exterminamus cur
non potius Ciceronis philosophia nocuisse putada Η ire ο-n mo est,quam ars dicendis Nolo hoc in loco coparasionem facere inter philosophiam,er eloquentii,utra magis obesse posit, de quo multi dixerut, ohendentes philosophia ciι religione christiana uix cohaerere, omnes s b
res s ex philosophiae fontibus profluxi Crbetorica uero nihil habere nil ἰ laudabile, ut imienias, vidi onu,quasi
ossa et neruos orationi des ut ornes,hoc est,ut carne, colarems inducas .postremὸ ut memoriae mandes, decenters pronunties:hoc est,ut illi st=iritu,uctionems tribuas.Ηaec ego cuiqua nocere posse credam, nisi eiqui caetera negli gat, σpraesertim uerisapientit,at 9 virtutes,quod Hie ronγmus non faciebat Hunc ego artem obsitura putem
princto no magis quam pingedi,fngedi,caelandi,σ ut de liberalibus dicam quam inusices arte. Et ex his qui bene canun bene pingunt, bcne 'guti caeteriis artibus
282쪽
L AVRENTII VALLAE multu usu atq; ornamenti diuinis accedit rebus,ut prope ad hic rem natae esse uideaturi.prosect) multo plus accedet ex eloquetibus. Quare noluit illa accusatio quod Ciceronianus esset Hieron inussed quod no Chrseiunus,qualem se alio esse praedicauerat, qui, literas sacras desticeret.Non studia huius artis,sed nimiu studiu,siue huius a
tis,siue alterius,ita ut lacus melioribus no relinquatur, reprehesum.Non caeterisedsolus Hieron m.accusatus est: alioqui caeterisimili castigatione correptifuissent. Neq; enim una Oibus medicina couenit,et alios aliud decet.N que semper, et ubis ide aut permittitur, aut uetatur:nes ille hoc alijs uelare avsis est ne siceret:c truqe plurimos laudauit lusuperioru, suoru temporu eloquetes. Uer m quid multis agimus Quid Hieronγmo ipso eloquentim quid magis oratoriusquid licet illeseped imulare velit)benedicedisolicitius,studiosi ,obseruatius Cnid quod ne disimulabat quidem nam obj ciente sibi hoc μ-mniu R isno,bomine deridet planes fatetur se Iectitare opera gentiliu, Cr lectitare debere.ias cum in alijs multis Iocis quiquameliusne conlane palam est tum vero
epistola illa ad magnum Oratorem. I nunc,m uerere,ve
altera accusatio tibi obsitiquu illi no ob uerit suarer non audeas acere, quod ille rescisse pactione Iacere no timuit. me i no desunt, qui credat eu puerili aetate illa percepisse,semperq; postea memoria tensiisse. O' ridiculos homines, Cr omnis doctrinae imperitos,qui opinetur eu tantam reru copia, ac scientiλqua nulli christianoru cedit,
aut ta cito potuisse discere,aut tandiu no potuiJe dediscere,quu Cr rari imi reperiuntur, qui centesima parte sibentiae istius assequi posint,cr no minore labore ut ant quitus dictu est haec laculus retineatur, qua paretur. Et
283쪽
T LEGANTIARUM LIB. IIII. timen quantulum interest inter furari, σ furtu non redderes Q nid prodest alijs furtu prohibere,ne furetur,si tu
furto tuo palam potiri s Si no debemus discere eloquetia, nec uti certes didicimus. Quid quod libros getiliu sepe in testin tu asseumit quos si no licet legere,minus promcto legendos exhibererer si nos dehortaretur a lectione gentiliam quod non facit magis intuendum putare,quid ipse ageret,quam quid agedum alijs diceretrueruntdimensemper ipse idem dixit, Crfecit. Nam postquam tenerum illum aedite aluberrimo sacraru scripturaru alimeto p vit,ac in ea qua dfectam habuerat,scientiae; ibi uires mcit, iams extra periculam positus, ad lectione gentillaruredij fue ut isthinc eloquentia mutuaretur,sive ut illorubene dicta probam,male dicta reprehedere quod ceteri omnes Latini,Graecis strerat,Hilarius, Ambrosius, Ampus nus, Elantius,Basilius,Gregorius,chrUUommdlij plurimi, qui in omni aetate pretiosis illas diuini eloquq gemmas,auro argetos eloquetiae vestierunt, neq; aDtera propter altera scientia reliqueriίt. Ae mea quide sententias quis ad scribendum in theologia accedat, parvi refert an aliqua aliam facultate asstrat,an nonrnihil enim fere caetera constrant. At qui ignarus elaquetia est,hunc indivsi prorsus qui de theologia loquatur, existimo. E ecerte foli eloqueres,quales ij quos enumeravi, collinae e clesiaesint,etiam ut ab Apostolis iisq; repetas, inter quos
mihi Paulus nulla alia re eminere, qua eloquetia videtur. Vides igitur ut in cotrariu res ipsa recidit.No modo non reprehendendil est studere eloquenti uerum etia reprehendenda,non studere.Et ego sic ago, tanqua eloquentiae contra cali niates patrocinium praestem,quod est maius
proposito meo. Non enim de hac, sed de elegantia linguae
284쪽
u LAURENTII VALLAE Latinae scribimus,ex qua tame gradus fit ad ipsum eloquetii. Verum si quis eloques non sit,ita demu non erit ea tigandus, i talis non potuit euadere,no si huc labore egi git. Qui vero elegiter loqui nescit, Cr cogitationes suis Isteris madat,in theologia praesertim,ipudetigimus est,et, si id co ullo sicere se ait, insun mus:quiquam nemo est
qui nolit elegiter, Cr facunde dicererquod qua ipsis non cotingit,uideri uolui uisunt perversi nolle,aut certe nodebere sic dicere. Ideos alui getiles hocino locutos esse,no decere eode loqui christianos:quasi illi,quos nominavi,more istora locuti sint, CT no more ciceronis, caetero-rsis gelisiu:q qualiter loquatur nec cognitu isti,nec eripertu habet no lingua gentiliu,no grimatica,non rhetorica,non dialectica,caeteraes artes durandae sunt siquide Apostoli lingua Graeca scripserat sed dogmatu sed religiones ed lasse opiniones de actione virtutu, per quas in coeluscadimus.caeterae autescientiae,atq; artes in medio sunt positae,qbus er bene utiposiis, Cr male. QuaΤpter conemur obsecro eo pervenire,aut salte proxime,q:ιὸ luminaria illa nostrae religionis pervenerui. Vides quam mirabili ornamem vestes Aaron distinguatur,q arca foederis,quam reptin salomonis er hoc mihi significari ela- Euripides In queua uidetur,quae ut ait nobilis tragicus regina rerum Hecuba. est, Cr Demsapietia. Iris alij ornat domos priuatas, hi sunt et studet iuri ciuilli,canonico,medicinae, philosophis, nihil ad rem diuini constretes nos ornemus domu Dei,ut in ea ingredietes no ex situ ad coni tu ed ex maiestite loci ad religione concitenti . Non possun me continere, quo minus,quod fi nito,dica. Veteres illi theologi uidetur mihi uelut apes quaedam in longinqua etiam pascua uolitantes,dulcifima mea cerus miro artisicio condidisse:
285쪽
ELEGANTIAR V M LIB. IIII. ais recentes vero formicis 1 huisita, quae ex proximo sublati
furto grana,in latibuli suis abscondunt. At ego quod ad me attinet non modo malim apes,quam drmica esse,sed etia sub rege aptu militare,quam si micarum exercitu mducere. Quae probatum iri bonae menta iuuenibuη num senes desperandisui it confidimus. Nunc ad inceptur
deo:quanquam ea quae sequuntur,a superioribus nonihil digerat.Tractabimus enim de uerborum significatione, neque de omnibus uocabulos,sed quasi gustu quendi, creorgim maxime, quae ab alijs tractata non sunt num de omnibus dicere prope infinitum est.
De Libertinus,& Libertus. C A P. I.
IB ERTINV S,Cr Iibertus sola elegantis gratia habet disti et ii, qua nec grimatici,nec iuri eriti quod maxime pudodu csi
sciui,qua ne eoru etde alique,qui his tepori- bis merita bene scribendi laude celebritur,inueni sciete: qae nolim uideri columeliose dictu,sed necc Iario potius, ais honeste. Vereor enim nepβcilitate,qua semper cundiae quaecus studio investiga em,cu amicis comunicaui, amici ipsi si modo tales,amici dicedi fiunt laude mihi praeripiat:qae crime longe a me seis abfuit. Et ex orbli' quaris hoc opere praecipimus,profiteor nihil omnivo ex alia quo hui' aetatis uel audiuisse,uel Iegisbe. I ris sic mihi mea ab alijs gloria praeripi moleste sero,ut illoru a me praeripi nois puto.Nemo aut literarem erit,quoru pauci mimibi amiliares no sunt,qui se hoc antea ignorasse,ct a me uel uerbo,uelscriptis didicisse neget. Igitur Libertinim relativa est ingenui,Liberavi relatiuum est patroni:licet unus,ides sit cr libertinus, σ libertus. Per Liboetinu signimurias coditionem hominis,sicut per ingenu rpor Liber
286쪽
x16 LAURENTII VALLAE, Lib ertiam significamus priuatu quendam respectu, sicut
per patronuadeos Libertinus adiectiva est, sicut Ingenii reos no sit a Libertina libertinabus, ut a Liberta liberidibus.Libertus ubstintiliuscut patronus. Illudfs Db L Instit. Imm definire,hoc no solemtu: ut in iure ciuili, Libertini de liber. in sunt ilium seruitute mant si sunt. Queadmodu e con- princ- ξολλ' trano, Ingenui sunt,q libera matre nati, nec postea seruitim. ς ν' significatur enim ut dixi coditis hominis p in-
' P μμ geuuti,et libertisu utLibertiisus homo,libertina mulier, libertinae coditiourno aut Libertus homo iberta mulier, liber is coditionis.Haec enim priuatu quedi significit respecti ad patronu,patronam uerelam zi.ad e ,eam uri qui antea dominus,aut qliae domina huius fuit,qua seruus, ancillaue esset ut,libertus Caesaris, libertus Nessalinae,liberti Claudij,liberri Agrippinae no alite, libertinus caesaris, aut libertina. Ideoq; interrogamuε, Hic ingenuus est,an libertinus no avre,an libertus:er quῆ resto in est libertinus interrogamus,cuius libertus no aute cuius si- .sertim us: Respondeturs, Est libertus meus, aut tuus,aut illius ut Catonis,aut nullius. Atq; libertussine patrono, patrona ite no est,libertinus esse potiquiuis necesse est eualiquido habuissee:quo fictu est,ut dicamus colliberti,collibertes,queadmodu conserui, construae,quod ij plures sub bra unius patroni sint, sicut illisub imperio unius
domini no aut collibertini, aut co genui ad nullil enim altera priuatim persona plures hora referri possunt, nee
ali ab alijs distinguuntur. Colliberti a collibertis ditis
sunt,ut mei a tuis, σcoseruia costruH, queadmodu conciues mei a cociuibus tuis,qui alterius civitatis es:eodiscipuli mei a tuis:comilitones mei a tuis,qui sub alio uel praeceptor vel duce eLLibertiun ver),dis ingenuis hoc noconting
287쪽
vIEGANTIAR VM LIB. IIII. a1 contingit, quu non ni is nexus mihisit cu ingenuis meae urbis, Cr tibi cu libertinis tuae urbis, quam cum alijs qui- bufesti deos no dictitur coingenui,σcollibertini.E t l, bertus,collibertassesse aliquando quis desinit,libertinus esse no desinit. Denis licet poteramus altero horu nom nu esse cotenti, rime distiquere ueteribus placuit priuatu respecisi a publico.Et ideo Libertinitas dicimus,no Libertitas.Ex seruo dimeη, non quod ad priuatu dominum refertur is S eruitus, ias ad publicu' dicimus enim non modo S eruus tuus critus meussed etiam sine res edit patron ut hic seruus, et homo seruus, glis liberto non it. caetera cogitati mihi unde ictusit,ut in tum exemplorιι copia elegantiu hanc accurati me custodientium,di mentot hominu millia nuqui annotauerint:hoc existimo causae fuisse,qu)d frequerer inueniret fine mentione patroni,stibertu nolmnuri,quo allisopitae negligentia uit. Si enim nonnunqua,nreperiebat liberto non apponi patroηῖ, tamen reperiebat libertino nunqua appori,quanquamsemper adhaeret liberto patronus vel nominatim,vel subintelligendo,ut in multis ':quale est iendidi patrimonius ippletur meu collocasti filium rippletur tuam: publicauit opus suppletur sui . I ri hoc Ioco,quale apud QuDit. Licet Lib. I. p. s. nihilominus amιcil graue uiri ,aut Melam libertum lateri fili sui adiungere, uidelicet μῆ. Cic. pro Sext. qm ait, Osinium fratrem auxilio senioru libertorumq, ereptum a ferro Clodianorumo genus servile, libertinum chnec cuiuscui I seruosabertosq; significat sed uos ipsius. Quid attinet plura ex iure ciuili exempla repetere,quuetia flat di lincti tituli de libertis, Cr libertistis Qua diffrentium qui ignorat, omnes aute legulat ignorat plurima, er cupitalia in ipso iure ciuili peccata comitti'. Serv.
288쪽
S s LAURENTII VALLA Egerii, in illud graviaticus si codex est Melis pro libertim posuit liber
sed , ah ma, etiam supra diximus.Haec etia libertoru dea est, is eritis Feronia ma- templo raso capite pileum ac piebat. Adjciam quod ait xer,ctc. Suet.iu uiri clavdij n ipsum claudiu: Ignarus teporibusCU Appy,Cr deinceps aliquandiu, libertinos dictos no ipsos qui manumitterentur,sed ingenuos ex his procreatos.
Inter Accesius,& Accessio: Actus,& Actio: Gestus,&Gestio,quid intersit. C A P. II.
aditio, siue appropinquatio: Accesse aute adiectio, atq; incrementu. Quae di strentia rara est in collinilibus nominibus. satus enini, crsatio ide fiunt: ltus, et cultio, Motus,et motior Actus,et actio nisi s dicimus Actionem
calfaru, non actu er Actum comoediarum, non actione
cursus, et cursio: Abuss,et abusio. Gestus quos et gestio non paru disrunt. Nam Gestus est actio quaeia, π quasi pronuntiatio corporis Gestio vero est admini;tratio, Cractio:quauis parum in usu est. Haec autem duo de quibus diocre instituera deo disrunt,quod uerba unde descendunt,duplici tr Cr regit,et signisi trut, Accede ad igne
Tere in Eun. hunc. id est,adi,atq; appropinqua. EtMoc calamitatibus acesi scen 2- vicis podus accesit uel ad calum tares meas.id est,adivndu 6ὶ,Cr increuit. ae prima signi'atioenascitur Accessus,cuius cotrariti est Recessus. A' feciIda, Accesse:ut cio si ς I cero, Accesione adluxit aedibus. id est,adis lisne,et incre sub ea n mentu. Praeter usum tmen supcriora Macrobius in commentiri ; naturalibus dixit: A ut enim accesto, aut in laevum dextra ue re lexio,aut fursum quis, aut deorsum mopcd.lib.ca, 1 lietur,alit ire Orbe rotatur.Et iterum H assolis portus thdifici vocaverant, quia in Errus obuiante histitio ulterius Solis
289쪽
T LEGANTIARUM LIB. IIII. Solis inbibetur accesse. Accessus ipse dixisse Mus cricerone imitatus,qui tertio de Oratore lib.ita vix. Vt Lu-
η cccessu, recesbu suo Solis line accipiat. Nam quod Febris accestosepe legitur,ego pro incremeto accipio, no pro accessic alioqui aliquando legeremus Accesus febris,si ide esset,quod nunqua '.Plin.lib. κ κ ii t. Sed id C-p I dandu quidamno nisi in acce tone cesent,nis in remisione:ssii ut sudore coerceat,bi quia tutius putant, Crc. A cssionem remigiones pro contrariis posuit: π si remisso imminutio8esignificat, prom)accesse significat incrementum . Quia dixi nomina in M, G in se,a supinis profrm stre eiusdemsignificationis esse, hoc exceptionis addo,quod ea,quae positione habent in is alius signi' re solet,nee actione modo sed re etiam,ac corpws ut, A ratio,Pos ''o,ssio. Cic.in Philip. Ile quondari fibure Philipp-I Capani, CT Leontini agri in populi R omani patrimonio glandistrae, Cr fructitose ferebantur.id est, agri ad aram dum idonei idem in eisde: Quid posse senes datas, quid ereptas prostram Idem de Oratore: Tot locis cegiones Liba.gγmnasiora. id est,mis ilia. E a tamen, quae sunt in iis, pro personis accipis olent. Conventus non est conuentis, sed homines,qui unum in locum convenerunt. confessivi non est eo isi is,std homines uno in Ioco considentes.
290쪽
is: LAURENTII VALLAE do,sed admiratis, ueneratiues t id titu vi homines, no inres,quoties que uel uirtute,uci dignitate sust icimus,et co limus:unde fit obseruatis,quae est ueneratio quaedi,et honoris exhibitio. Quare melius Obseruatione qua Obseruantiu bi,q nominantur statres, suu instituta nominaret.
sam. Potus enim uini,dque hiriliumque dicitur Potio vero a medicis datur aegrotati, quod Graece dicitur pH- ιωκον. Nonnunquirime potio,pro potus accipitur. S en ca de Traquillitate: Aliquado uectatio,iters, Cr μα-ta regio uigore dabat, couictussiet liberalior potio Cic. in Tuscul. Quid quod ne mente quide recte uti posbumus, In Cat. Ma. multo cibo,et potione repleti Et alibi:Totu cibi, Cr potion s adhibendi ,ut reficiantur vires,non opprimantur.
Senes,Veteres,& Antiqui. C A P. V.
SE nes uocantur,quantum ad priuatam ipsorum uitam, quod usq; adsenilem aetatem uixerunt. Veteres,quan-trem ad publicum tepus, quod ulla aetate uixerut,etiamsi ad senium non peruenerunt. V nde quidam imiores fueruntseniores ueteribus. Antiqui utris diculur,sed ma gl ueteres,quamsenes.
Doctu medicorum multi perierunt:plures tame cubpa eorum.Is nanq; defictu medici perit,cui medicus praesto no est. Culpa uero medici,qui moriturus no erat,
nisi praesto ipsi medicus fuisset, quum maiore partem esse
c ' arbitror. Hoc ideo dixi,quod nonnulli pro culpa medicorum,diunt destctu. Et uitia bonunu,rerum suocant De I '' fictus,quaera dicere deberent Uitia uel culpas, vel Meu