장음표시 사용
291쪽
ELEGANTIARUM LIB. III L a salit,quim sit recesse aut militum, aut ciuitatis a domino, vel a superiore.Est enim deficere,desciscere, cr a ductu alterius recedere, Cr quasi rebellare. Et Destdio, quo rebelliorquae exempla pasim reperiuntur.
RV itior, Er Fama idem fiunt,quoru alter u Latinum, altera m e Graeco est. Cic.in Philipp. Improbi imis r moribus disimus. Et no loge post Hoc triduo,uel qua Philips I triduo tristis a Mutina Ama manarat. Eutitim post: Famam istim civ disipauerat. Significatur aute his duo
dus nonanibus,sermo quida in populo, sine certo alitore, de re aliqua receii siue bona ue mala.Exemplil Rinroris de re bona ponamus. Liuius sib . II. Manat tota urbe rumor,Fubios ad coetu laudibus Irrunt. Freque ter tamen Ama cui pro sermone no rei recella,sed iam inueterata, Cr pro opinione quadi:ut, Fama 4t Athenas ii plus au- νnoru viginti milibus suisbe coditas. Et pro laude,etr c Iebritate hominis:vt, Ama camilli, a Scipionu, Metelloru,Fabioru et eoru quos qui uiuunt:ut, Fama mea, yma tua ma illius:pro quo non recte dixeris Rumor.
xa Vm,er Paries quid di rant superuacuis erata I admonere,nfhAteporibus uisunt omnia depra- 'vata murus,pro pariete a pluribus vfurparetur quiqua apud Graecos eodesono pronutietur utruns,distinctu α men Cr literis, Cr genere. Murus, est urbis lapideus ambitus,qSraece dicitur το τὼ paries vero domoru Graece o τριχ P. Murus est etiam no urere sed urbis dimens' miliu,ut munitionu,castrorus. Moenia,pro muris accipi solet, Cr pro aedi' s ipsius urbis. Porci, muroru est,im nitionanis,atque castrorum. Ianua,parietis,ac dom9r .
292쪽
9ratione magisti utus,Gr in rebus maioribus, Cr ad Remp.uel ad plurimos steellantibu3:u Gem Alexadri, gesti Pope ,goti Caesarn.Addi, uero etia reru priuata- Philtpa. rMm,σ natioru,ac familiariu. V t cicero: An in commentariolis,er chirographis,ac libellis se uno antore proti tis,ac ne prolatu quide ed tantumodo dictis, acta caesoris frinu erunt:quae ille in aes incidit, in quo populi ius perpetuas, leges se volui pro nihilo habebutur E qu, desie existimo, nihil tu esse in actis caesaris, quam leges caesaris. Quidi illud eius de ita legut in Sallust. Quod si de mea uici,atq; actibus huic colliciatori restodeo, inuiodia gloria coequetur. R eorscribendu elbe Actis. Quod Lib. s. Aser ibi potest Actibus ut est apud Lucan. Licet ineleis abruperit actus minus miror, r,Actus Apostolorumagis,qua Acta dicamus. Ide tame sunt Atius, Cr Actiones.
Natalia,Natalis,Natalitius. C A P. X.
NAt tu significit ide quod Natales,qui est dies nuti
sitius,utrunq; couersum insubstintiuuab adiectivo, hic Crhaec Natalis, Cr hoc natale: ut Natalιs horae tepus, apud Quintil.in Gladiatore. Natales vero magis condi-Pς δ ' iis, familabi sinulta .ut Generosi naciles,obscuri natales ut ide Quint.in eade declamatιone: Cuius interiectio mari no fortunam quisqva nosbe,non nantes,non patrem poterat. Plinius ad Nectu ἰNonunqua candidulus Enistbio li.,. WVt natales competitoris litannos,aut etia mores urgue'V' bat.Hie pro ignobilitate acicipitur,illic pro nobilitate.
Praecepta,& praeceptiones pro eisde accipi In istuta,&, Institutiones differre. CAP. XI.
293쪽
zLEGANTIARUM LIB. IIII. a GH Rccepra, Cr Praeceptiones indifreter utimur prox distiplina. Instituta,Cr Institutioncsper disserentia. Instituta, enim sunt mores consilio, a ratione sumpti.Namores bonos,er malos dicimus: er In more id est inutitudinem:ut In morem leonis.- is morem; tigni,placidael Aeneid.8.puladis,inquit Verg.Institutum autem bonus mas ut,Faciam meo instituto. Licet institutu nonnunquam signiscet inceptu,propositu ab instituto,quod est incipio. Instituta vero ut institueram dicere boni mores sunt coctilio,Cr ratione sumpti. Quintinam is quanquam triennium,nutri- Lib I cap.racibus dederit,dimen ab illis quos iam formandam, quam optimis institutis mente insent si iudicat.cur autem ad Ibtem non pertineat cras,quae ad mores iam pertinet E andem re appellans instituta, σmores. Apud Ualar.Max. titulus est, de Institutis antiquis, quasi de moribus ant, qui .Institutiones,sunt praeceptiones, quibus institvntur, Cr docetur homines:ut libri ab eodem Quint. ac Lactautio, multisq; alijs autoribus inscripti de Institutione orasereris,sive ab alio nomine,atq; materia. 1nstitutioea
ADuocatus, π Patronus sie disrunt, quod illud generalius est nomen,quam hoc,ut non αntusignificeteu,qui alterius causam agit. Siquide quicuns adest alteriis causa ossicij gratia, Aduocutus appellatur, etias' nihil dicat,nes agat,sed qui in paratus sit destndere. Vt Te- 'rent.la E m. Tu abi is ostiuo era latus,ego dum hine Act, .ctest.Gtruscurro adyriam. Volo ego adesse hic aduocatos nobis in turba hac.Et Cic.ci in in alijs multis latis,tum pro cecinna: Qui ad posidendum praediu contulit secum aduocatis,quoru praestidis ab aduersuri iniuria tutus est et,quis ipse venit cu aduocatis suis ,sed 4rmatis ad arcendumr 4 cecia
294쪽
cecinnam a praedio. Patronus autem proprie est,qui agit cavsamsed accusati,non accusanti . Quint. QRu accusa- Lib. s. e .ij. Diistiisit pl rustieru esbe ia,quod obiecerit,patroniis neget,dondat,transstrat ,σc.Et paulo post:Accusator Eod lib.&ca. praemeditata pleras domo asstri, patronus etia inopinatis frequeter occurrit. A ccusator dat testem,patronus ex eo restillit. Ex quo colligitur, Accusatore nunquam patro' u nam 4be. Verum quonia no omnIta lis circa accusationem, Cr de Hionem criminu uersatur,ut in mutuιs, depositis, Iocato,s coducto,si tibias,in ea re tam actor,quide-
sinsor solet appellari patronus. Quippe quu liters no at iterius oppugnidae, ed suae destndedae partis gratia dicuniit idem:Nec immerito quide quanqua in dicendo mediocres,hac tame altercandi praestatia meruerut nomen patronorum. Patronus etiam dicitur respectu liberti. Et nescio an his ab illo,an ille ab hoc nominatus si virlis tame a patre venit. Vtens enim simile quidda patris habet:Crvi domnus manumhsionestrui liberat eu mistra conditio ine,ita aduocatus homne obnoxium potestiti ivdicam ,et. periculo Ens,opera sua liberat. P ropter qd' cliente uocamus ipsim litigatore,cuius causam agimus: ex eu qui sectator ejiIub tutela alterius,Cr prae amulus,quales sunt liberti in patronos. Et Patrocinari,iam verbo, qua ficto imbecilliorem protegerera quo sit Patrocinium.
Facies,& Vultus. C A P. X I I I.
Acies magis ad corpus: Vultus magis ad anima restra tur,atq; uoluntatem,unde descendit. Ni V olo supiis habebat V ulturinde dicimus irato,et morito uultu potiuG: quam facieἰπ cotra,laci,aut longa facie, no uultu a quo
295쪽
ELEGANTIARUM LIB. IIII. xos scies hominis,quasiprimu illud,quod intuemur in homirane. Est tame aliquando ubi viros uti liceatrui, Foedata se .cie, cr foedato vultuscissu Acis, cxscisbo uultu:conuersa . Acis,er conuerso vulturquae exempla sunt plurima.
8 Eries ab Ordine insignificatione disteri.Na Ordo est
digestio,Cr in suo loco cuiusq; rei collocatis,ueluti in acie sit,ubi pedites,ubi ala equitii,ubi leuiter armati,ubi sagittar , ubi fundibulari , ubi caeteri ex utilitate rei distribuuturiet in argumentisne, ubi poneda sunt firmisima argumeri,ubi infirmiora ,ubi mediocria. Vnde in ciui talibus, Cr Romae praesertis,ordines uni: Ordo consularis,praetorius,sienatorius,equestris,adeb ut ordo quoquer ipsis hominibus accipiatur illius coditionis. cis. In hoc offle.3. ordine,Τ in senatu,aut Τ equitibus Romanis frequentifime dixit. Ide quod i loco ait:Qui apud omnes ordines esset gratiosu/:id est pud omitiu ordinu homines. Series, est reru quaeda continuata progregio:ut, Inseris oratio-ms:id est,in cotinuato contextu .Qnis. Quod non nisi tu contextu oratιοπιs,feries contingit. Verg. Ductaeq; ab origine gentis Lib. I. Amel. Fortissim patruseries longi mu reru. Statius: Longa retro feries. Lib. I.T ba.
Decus, Decor , ct Dedecus. CAP. XV.
DEcus silia ut sic dixerim honoriscelia ex bene gestιs rebus unde decora mιlillae,laudes, honores, honemineta militi in bello coparata cuius contraria est dedecus Sprie ignominia quaedi,aut ignominiae genus,Cr immis turpitudo unde Dedecoro.Cic.init de quoda: Magi- , stratu ipsum dedecorabat. id est,turpificabat, Cr columesi Atque ignomnia adiciebat. Transfertur etii ad animur. r I quippe
296쪽
. a M LAVRENTII VALLAE quippe Decus pro honesto,Dedecus P inhonesto decipi-
. tutaui ide,sequetur decus, iis honestu. Quint. Satis de- decoris,atq; flagitij castra ceperui. Decor est quasi pulchritudo qilaedi ex decetia reru,personarus,in I0cta,re-poribus,siue in agedo,sive in loquedo. Trairtur quos ad uirtutes:appellaturq; Decoru,no tam ipsum honestu, quam quod hominibus,σcomuni opinioni honesta uidetur, Cr pulchra, cr probabile. Vnde verbiam Decoro media Ionga. Num decoro media breuia decus venit.
π Ocus,er Lud' qd significet,lum ex Cicerone de Ora I tore,tum ex Quint. de Ridiculis colligi potest: ut sit
Iocus in verbo,Lud' in Acto. Sed utrus tame patitur ex satyrii. ceptione. Vt Iuvenalis. Quoties voluit βrtuna iocari. De Arteis. 3. Videlicet non de verbo intellexit ed de ficto. Ouidius Hos ignaua iocos tribuit natura puellisi Nateria ludunt uberiore viri.
mille fac esse iocos turpe est nescire puerum
Ludere:ludendo sepe paratur amor. Iocos pro ludo Cr ipse positi. Ioca quos pro locos nonin Epist,r . qui legimus. cice.ad Atticam lib.κ iiii ioca tua ' cras carum. inerse inus pro locus. Horatius: 'I' Praeterea,nesciui qui iocularia ridens
Percurram,quanquam ridentem dicere veram.
Quid veteti ut pueris olim dant crustula blandi Doctores lamenta velint ut discere prima: Sed tamen umoto quaeramus eria Iudo. Lib., es ea i*DrrΤ ψωri Dqncter inuenitur. cicero de κιprineip . Deo. χιιι uero deos nihil agere,nihil curare eosmmat,mcbras humanis ebe praeditos,aut eorii inebrorum Eptias.lib.3. nussu Vs m habere,ludere uidetur. Plinius ad ValerianuQuum
297쪽
ELEGANTIARUM LIB. IIII. αε Q num alij diuitiume,alij rupinis meis,meae duaritis occursum per bidu acceptu dictitant. Plin.idem ad Fabium Epist.ii lilia Iurtu Ludere me putas serio peto. Ludere dixit pro locari, Er se no ioco ageresed serio. Quae duo cotruria esse Mint.autor est,ingilies: Iocu uerbaccipimus,quod ni Lib.6. cae. . contraria ferio.Ide in eode loco inquit : Ludere nuquumvclimus. Quod no tam pro eo,quod est iocari,puto diathse,qui pro eo,quod est scurriliter,et leuiter loqui,uel doludere alteru, siue eludere. Na copo ficia ludo ad verbuquos, Cr oratione pertinet,ino modo ad actione:ut cice- i ἰδ'
ro: Seduos ab illo irridemini, ex ipsiustifimissu elud, tis.Ludere etia dicitur versibusscribere dno nisi in opusculis fere,qualia sunt epigrimularer haec opuscula dicsitur LusM:Cr hoc ita sentiresummos autoresannotauti Alludere est,quualiiid dicimus,et ad aliud sentetit lute- ter referimus:utVerg.Actia iliacis celebramus littora Iudis. Du eni narrat ludos Aeneae,alludit ad Augusti uictorium,qua cotra Antoniti in his locis potitus Wi.Ludus
ste distri a Iusti, siue lusione. Ludus enim tu pericvlu,tu
ptate. Itaque qui pila,qui trocho,qui inberis, qui etia quo ciιηs genere talorii delectillam gratia lud si v - γ ih cat. ma
lius,quim ludii exercet.Cic. Ex multis lusionibus nobis senibus tales relinquit,σ tesseras. De uoluptate liuel
cet fenili locutus eit,no de ste lucri:cuius si ei causa pleriq; ludui. Ideo, Ludii talariu dicimus,no lusum: Cr Li dum aleae,qui etia lege prohibetur. Quidi ex huc lusum
uocant:ut Sueton.lib.i iii. Ac ne ex lusu quide sileae c.' In Calo. ea.
298쪽
Lia. ab urb. di magister. Et,camillus Iudi magistru discipulas hosti, φ*d xψ, biu prodente,esdem pueris caedodum in urbe usque prinibuit. Est igitur Ludus literarius tam aliam quarsidamantium,tum schola grammaticae, quum Triuialem scietium dicimus,quod in triuijs,σc optin docetur. Hoc ideo admonui, quod quidam imperiti Triuialescientiam appellant G rammatica, R hetorici, Cr Dialeti icam: Quadri-itiales alias quatuor liberaliuartium .Ludus igitur sicut . dicebamm est aliaru quoque artium, skut Musicae, ut a- , E, 'μ' Teren.demicina,que quotidie discebat in ludo. De grammaticae schola ut mea Irri opinio magιs,quam rhe. Lib.i. torice intelligit Cice. de Oratore,quii inquit:.Hoc in ludono praecipitur, faciles enim causae ad pueros deseruntur.
Eistitim post: Haec est in ludo causarustre yrmula. Nam iLib. 1. cap.i. vi inquit Quintilian. R hetores suas partes omiserunt, CrGrammatici alienas occupauerat. Siquide Gramatici Latini,rhetoricum ctiam docet,quoi indicant ipsiius quoque Cicer.lierba,quu pueros,no iuuenes nominat. Est Cr Ludus armoru,q ide ut sentio Gladiatorius dicitur, ubi diascunt gladiatores:ut apud mintil. Quod me diu piratae
in carcere retentu,quia diuite illius pro seram patrem, L ' in Iudam uendiderut,tanqui decepti. Et iterum: Et inter debita noxae inicipia conleptifimus tyro gladiator,ut no . visime perdere calamitatis meae innocentiam, discebam quotidie si elus. Ludos tame gladiatorios frequetius, quῶIudum dicimus,quoties unu,plura ue paria gladiatorsi ad stemcussi pugilatura productitur. Quae res, munus gla- .diutoriri appellatur,quia populo tanqui munuε donatur:
Cr g donat,Munerarius:et qui lanmitu gladiatorii habet, gladiatores s domi in disciplina, Cr ut dixi in Iudo exercet,ac potitet vendιt,Lanim. V ocantur aute Ludi glaidiatori ,
299쪽
E LEGANTIARUM LIB. IIII. ais diatorij,sicut Ludi Apollinares,Ludι circenses,Lvdis culares. Nam spectacula publica utique in honore Deo- rum ,Ludos antiqui uocabunt:ut no absurdusit solenniαι in natali die sanctoru,praesertim cu apparatu illo, Crpompa,ludos vocari. Nu quo alis nomine uocemus illumst ectaculi exhibitione,qualis fit in multis Italiae ciuitati- bus,cir ut audio in multis alijs provincijss FLec de ludo, de Iuda hactenus. De Lusii quoque aliquod asyratur exemplum Quintit Nec me ostenderit lupus in pueris,est Quintil. II.ner hoc signu alacritatis. E litera paulo post: Sunt etiam p. inonnulli acuendis puerorum ingenijs non inutiles lusus. Eod ii, α --
Libertas,' Licentia. CAP. XVII.
LI bertas in loquedo accipitur in bona, quum quis non timide quod struile esὶ sed ingenue,et libere,hoc est
ut liberii homine decet,loquitur: Licetia uero in malum, quando hac libertate abutitur usque ad temeritatem, Crprocacitatem unde Quintil. Quae in alijs libertas est,inquit,in alijs licetia uocatur. In agendo quossimili modo: ut, L ibere frcit, libere egit:id est, digna libero homine. Cie .sepe de libere dictis,aec actis loquitur: er delicentia Clodioru queritur Quinti Porro qui cossim defendit Declam.r3. non absolutionem=celeris petit, sed licentiam. Teretius: Deteriores omnes sumim licentia. ς
Est aute huius nominis significatio,impunita quaeda facultas agendi quicquid uelis,de βcto loquor, nu de verbo iudixi,quod dubitationem no habet. Ideo hoc dico,quod uidetur uocari post e in dubiu de acto. Siquidem Sallustius
in I ugurthino ita ait. R Omilegatos ire iubet, agedaram reru,Cr quocunq; modo coponendi licetiam illis permit- tit. Quod nescio an in malum accipi debeat, quoi cr iuste,cI cura duno atq; dedecore regis posint componere. Quale
300쪽
LAURENTII VALLAE Qisale est Quintic A n exissimis hae legatis peccari da Declam.ita ri licetia,ut quaeciis scelera in eo oscio canta erint,cum his omnibus hae una lege decidunt An etia in bonu,ut -- Iet dicere iuriscosusti: Data est mihi licetia eudi, reseun-d qualiter etia pleris ecclesiast scriptoru locuti sunt.
Ndulgentiam uulgo nune decipiat pro ueniariit, Indul. getia Deus tibi tribuat uri, Deus tibi indulgeat:quod quis neget dici no Latine ' Indulgere enim est cocedere, er ut sic dica obsequeter elicates tribuere. Cuius rei admoneri certe debuerat trito illo versu,nescio cuius edcerte inter autores minutos Latini imi, CT quo mille au- vis nemo Orme scripsit elegantius: Indiligere gula noli, In Cat.dissi- que uetris amica est. Nuquid in gula nequaquΞmsericor m*- des iubemur esse ante,qui peccauit anne comitemus, ut Lib δ'*V 3 m pereet Quintil. Mollis ira educatio,quam indulgentium vocamus,nervos omnes cir metu, CT corporis frangit.No ergo indulgetis,pro uenia accipieda est.Est enim
Venia remisio culpae ut ide, Peccavi,venia petor Cr errare botuinis est, Cr ignoscere patris. Melius qui e contrario venia,pro indulgetia accipiunt. Vt Verg. r. Aeneid. Orantes Hemam,Cr templum clamore petebant. Et Cic.pro Archia:Dabitis mihi hunc venia. id est ηdu hebitis,cocedetisq; mihi hoc ii orte peccauero.Nu apud huc uix unquῆ indulgetia reperitur. Terent. Da ueniam. p. ine hoc te ex9rem.Haec duo,pro utroq; posuit, id est, da ventu, ine,ut hoc,etiUr improbum sit,abs te impetro. Et, C uenia tua dixero hoc est, si quid erro, famees pace tua, ut isZi Isqu*ur cum licentia tua dixero. Frequester legimus: Facio tibi potestite euili,er redesiditque in modu mallem ego dicere,quam Do tibi licentium.