Laurentii Vallae Elegantiarum Latinae linguae libri sex. Eiusdem De reciprocatione sui, & suus, libellus. Ad ueterum denuò codicum fidem ab Ioanne Rænerio emendata omnia

발행: 1551년

분량: 617페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

421쪽

ELEGANTIARUM LIB. V. 31rDIco sententium consiliarim, Fero sententiam iudex. Quorum exempla sequetiora sunt, ut a me repeti debeant. Nonnuquam αme Dico prostro: ut apud IQuintillanu, Apud iudices quide fecundu legem dicturos sententiam de connis praecipere, ridiculum est. Iuris quos consultos hoc uerbo in hunc jensum stequenti ne usos iudemus. Dico leges,aliud qua fero leges. Est enim Ferre ad suos:dicere stre ad victos,ut Livius lib. XL v I. Nihil ea mouerunt rege, tuum fore bellis Asiam ratum, quando perinde ac victo am sibi leges dicerentur.

CI imito, Cr circunsisto,utris acit circunsisti sed

primu pro circundo steram pro invado, Cr irruo, er quasi terrificatione aggredior. Vergilius: Aenei circunstini anime, dextra Levus 'equentes. Idem: Aeneid. Aini tandem ciues infanda furentes Aminia, Armati circunsistunt. -Et alibi: At me tam primum seuus circunstetit horror. Quintil. in Apes pauper, Quin me evocassent subito tre Declam.13 pidum, totos fortunae si strepitu circinstetillent. Non nunquam non terrificandi ,sed terroris auferendi gratia ponitur,ut caesar in commentarijs: Si quis grauiore vul- Lib. .de nere accepto deciderat,circunsistebat,boc est Ocij iacentem exhortabuntur, tela hostiu arcentes. Nonnunquam etiam ut circunsto accipitur .ut apud eundem:Et mercatores in oppidis vulgus circunsistit, quibusq; ex regionibus veniant, quascue ibi res cognoverint, pronuntiare cogit. Quo etiam modo apud QSintilianum accipi potest.

Vsurpare. CAP. L.

422쪽

3 8 LAURENTII VALLAE talos ueteres fuisses iam nota, atq; isurpata res esset, qua

inueci,omnes usos magnos oratores videmus. Hoc elui sic

dicere licebat in eundesententia, Post imieta coclusio est, qua credo usurpaturos illos uisbe,si id noto,dis usurpata res esset,quiinueta omnes usurpase magnos oratores use demus. Ide: Quod semper usurpamus in omnib' dictis, ac

βctis nun mis,ac maximis, cum hoc decere dicimus,illud In Parado- no decere. Ide: Praeclare enim hoc est isurpatu a doctifi-γi . mis,quoru ego alitoritate no uterer, si mihi apud aliquos

agrestes habeda esset oratio. Sed quu apud prudelissimos loquar,gbM haec inaudita no sint, cur ego simule, me, si qd in his stud ijs operae posuerim,pdia be Dictu est igitur ab erudith imis uiris, nisi sapiente, liberu esse neminem. Vsurpatu, Cr dictu pro eode accepit,sicut dod fimis, σeruditis imis. Quid multet cum frequeter iurisco ulti utatur Usurpo pro diditos num pro Actito, minus dubiu est.

Praesto sum,& Adsum. CAP. LI.

TRaesto sum,ide est quod adsum,nec alteri fere verbo cohaeret,nisi uerbo substitiuo, cr huic simplici:ηam Praesto ad D, magis poeticu est. Quid igitur significat

Adsum Trianinu naturaliter,duo per quendi flexum ,σderiuationem.Prmu est,Praesens sum, quod modo cuablativo iungitur,In praepositione seruiete: ut apud Cic. de Oratore: Paulus in pugna no ad uerat. Modo ciι dativo: vi apud eunde in Philippicis: Omnibus bis pugnis Dolabella adluit. Et apud Quintil. Niln libris Obseruatio- nu a Septimio editis,ad albe Cicerone tali calfe inuenio. Secunda est hinc ductu,s sepe corrogamus,qui nobis adsint periclitantibus,quales sunt aduocati,quoru Uictu est

adese in iudicio.sed ipsin illud Adesse uere tdios esse:ideos dicimus Adeje, pro eo si est,

423쪽

ELEGANTIARUM LIB. V. 379 suis. Vergiliuis: - Modo Iuppiter adsit. Et iterum: Aeneid, αἰ Adsis o cindem, er propius tua numina firmes. Aenei s. Et in prosa,Qn intil. Nuc omnes in auxilia Deos,in sin primis,quo nec praesentius aliud,nec studijs magri propriam minen est,inuocem ut quantu nobis expectationis adiecit,mntum ingenijsiret, dexters, ac uolans adsit.. Ide: Si tame pater, qui diuisit patri, nonia, Cr reos parricidij destndit,sic agat, quod contra Iege suscit. Parrictii diu ob citur iuuenibus,quoru pater uiuit,ais etii liberis suis adest. Tertium est Aduenio , seu muras Adueniam. Nam prope Hesunt,iam ueniet, T iam praesens erit. I linque aderit,accipitur pro utros,sive pro utrouis. V ergil. Ius aderit multo Priami de sanguine P rebus. Itera: AGE UΗue ades o frmose puer. Et, ta Eclog-2Huc ades o Galatea,qs est na Iudus in undis' Et iteru: Eclog. s. Huc ades o Meliboee,cuper tibi saluus, er boedi. E log 7.

Vbi si eadem fretsignificatis,que est in illo Praesens',

hic ades,non huc diceretur.Ergo Huc ades,pro adsis de est,quod huc ueni. Has easdesignificationes habet praesto sum, eade ratione. In prima, Ciceronis exemptu est iii B ruto: Quibus quide causis tu etiam Brute praesto fuisti. In secunda eiusde pro Murena: Ius ciuile didicit, multam laboraui uigilauit,praesto multis frit.Et pro eodem: Tiι interea Romescilicet amicis praesto fui ti. In tertia eiusdem ad Herennium: Hirundines aestiuo tempore praesto Lo sunt,hγeme pii , recedat. Et in epistolHstequenter: Sα- tortuus mihi cu literis praesto uit. Et proprie accipi solet hoc ultimo , pro eo quod nunc dicimus, comparcoriit si quis aliqua dignitate, imperio ue Uectus, alterisic iubeat: cras mihi ad hune lacu, cr hanc horam praest) sis. id est Ompcreas σ te repraesentes,atq; exhibeas mihi. Fleos

424쪽

FLercis lacomis,ideoq; tutu hominu, sicut Ridere. Gemere,est is pectore,qua prae angustia insonu prorupi Ideo Cr i eta sub limo pondere gemat, er inanimata quos quum nimis onusti sunt,gemere dicuntur. Vt Aeneid. s. apud Verg. -Gemuit sub podere cγmba. Plorare,suoce flebili er effusa dolore sis aperire. Vniae Implorare,

sphrado ope orare. PIugere estpercustioe,ac uerberatione pectoris,capitis,uultus,aliora vemebroruse in dolore affligere:regiis post se accusatiuu.Ideos per trasutione diculur fluctus plagere littora quasi ad declarandudolore,in modulametationis. Elatire,est voce ublata fere,quod magis mulieru est propriu. V ocistrari,s voce effrenata no modo dolore,sed etiam indignatione quanquam indignatio doloris genus est ostedere. Interdusine abfictu, ed tamen vehemetius exclamare. Lamentari est voce querula, CT tristi oratione clade testirisuam. Quae exempti Iecturis hoc opus investiganda relinquimus.

E cisti atq; Extat,quora verboruunum, atque idem praeteritu est,simile quiddisignificant, quod est emi-Lib.i. Φ,σsuperest. Sed primu cum motu alterusine motu ut illudfit,prodit,uel exurgit hoc vero perstit. cla.de Dinis. Abi delapsus in Iu men nunqui coparvisses,me comtremuisbe timore perterritu, tam te repente latiam extitissee. Et itera in eode lib. summersus equus voraginib. noextitit. Adhuc itera in eodem:Vocem ab aede Iunonis ex arce extitiJe.Ais iteru: Nes diu ulla vox extitisset. Et in secundo: Angue ab ara extitisse. Et iteru:In L Uandri stiluae cupite Delphis extitit correa.De rebus quos m tus

425쪽

ELEGANTIARUM LIB. V. 38rtis existere dicimus: ut idem in Laelio, Existit hoc Ioco quaestio subdifficilis. De extare exempla unum Vergilij suscerit Georgicorum m. 'Stant circumsa pruinis

corpora magna boum, ortos agmine cervi Torpent mole nova, σίαmmta uix cornibus extetnt.

Quo sit ut de libris,qui demortui non unt, dicamus E Ytare:u Extant paucisimi Varronis libri, plurimino emtant. Naut de homine,qui adhuc uiuit,loquimur, superest, quasi nonsubter est: ub terra humatinrita de rebus, Extant,quasi extra stantino lintra, Cr in tenebris latent. Cicero in Oratore:Quae ut scis extat oratio. Et de Senectute:Et cimen ipsius Appi extat oratio.

Conciliare amorem,& beneuolentiam nos dichInire autem gratiam. CAP. LIIII.

CO nciliamus amore nobis alicuius,conciliamus ben

uolentimon aute conciliamus nobis gratia. RursusIntam gratia,non alite Inimus amore, aut benevolentia.

Quaru omnium orationu eadem Desentetia est,ae I hoe verbo uterer Cotraho,uel coparo:nisi s inire gratii,s magis fauore coparare,qamore viapud Quintil. Quinetiam hoc timeo,ne ex eo minore gratia hic liber uneatis plerus non iuventa per me ed ab alijs tradita cotinebit. Recociliari tame,et In gratia redire,ide sunt quotiesumici iterposita aliqua offfa,quu aliquddiu fuerat inimccm pristina redeut benevoletia,ac familiaritate. Sed R edire

is gratiaetiaca inanimatis olemus:utcie.de Senectute, In gratia cum voluptate redeamus. Praeterea cociliamus nobis laride, Ahonores milias:no aut Inimus. Quiatil.sib.H.Num CT plus autoritatis frui ea,quae no prae-

sentis gratia litis funt coparata, Cr lavde sepe maiorem, eram si nostra sint,cociliant. Rursus,Ineo rationem,ineo

426쪽

sisS LA URENTII ' VALLAE foedus,ineo pace,ineo societate,ineo bellu, ineo pugnant, ineo uia,quasi capesso atq; ingredioriquod non stre nisi rive mometosa,aut graui,gradi ve dicis olet. Nino ita recte loquar, Ineo prandiu, coenam ue, ut Ineo conuiui .

Libr. . Ini Vnde principia rei maioris Initisi vocatur,ut initiu ratiotio. nis, Quintiliano quos testinte, qui ait: Quod principiuLatine,uel exordiu dicitur,maiore quada ratione Graeci videtur prooemii nominasse,quod a nostris initium modo signatur.Et huius uerbi participium absolute positu,sine

regimine,maioribus rebus adhibetur vi, Ineute pueritia, inesite adolescetis,ineute aetate,ineute uere neuterstite, hγeme ineute,ineunte anno nouo. N o alite dormitione ineunte, couiuio ineunte,die ineunte,nocte ineunte,hora ineunte ed incipiete:nisi dicamus illud ipsum ineute, certis nominibus debere adiugi,quae sunt ea, quae modo exposui.

OB ruere est operire ue aqua,ut O brutus undissueterra,ut Obrue versata Cerealia, emina terra. Sive Rς ς - RQ pertranslatione ad animuriit Quinti. Tot voluptates Obruere possimi unum dolorem. Sed de multo vino potando etiam Obruere dicimus,put Ingurgitare de absumendis multis cibis.cicer pro Deiotaro ait:Vino se obruisse,n duras sal R. Eti Antoniu: Vt statu imitetur e obruit uiuo .Et in eunde idem: Quin se cibis ingurgita ei. Iη- gurgitare aliquando utruns complectitur, sicut crupulari no modo in uino,ueru etia in cibo, unde fit crapula. Philipp.α, Vt idem in eundem:E dormi inquam crapula, π exhala.

Devenio Peruento, Devolvo,Despicio, ct Dispicio. C A P. L v I.

DE venimus i mole,Deuenimus ad diuitias, minuου usitatis,ac minoris rationis est,quim Pervenimus is montems

427쪽

ELEGANTIARUM LIB. V. Trent, Persienimus ad diuitias. Similiter ediuerso, Deven miniis planu, Devenimus in tiasse, quoties ab editiore I co profecti sumus,usitatius,probabilivss, q Perii remus in planu, Peruenimus in valle. Ita Deueni in pauperrite, quasi descedi,et delapsius sum i humiliora. Devolvo,deorsim uoluoruGDeuoluere rogos, deuoluere trabes, deuobuere axa,deorsum praecipicire. Dest icio,deorsum a1 Leio scut suspicio ursu in asticio. Inde per translationem qi quis altu contemnit, ac parui scit,dest icere videtur, quasi torust, ex ad pedes sios proieri u asticere: quead- modii Cr Susticere est venerari, quoi supra nos aspiciamus istu esse collocata. Na Di icere est Fuidere,et circusticere mete,t aqua in omne parte lumina metis laudere, omnias disternere.ς quo Dispicietia dicti est,circulpectio, σ prouidelia, er cosi; ratio diliges,atq; discretio.

Occupo. CAP. LVII.

Occupare,est lacu tenere,aut capere, Cr vi capere:vtupud Liuiu lib.κ κκm. Nam er ipsis vocantibuου urbem hanc accepi,no occupaui, id est, non vi accepi, aut mea sponte accepi, sied alioru rogatu. Saepe vero ante capere est,er ut aliqui loq ivtur praeoccupare. Vnde schema illud, occupatio appellatur, quoties quae dici ab alio poterat,ea ipsi praeuenicdo dicimus in nostra parte,ne nobis postea inceret retorquetes.Cic. Of. lib. i. Sunt autenusta priuata natura,sed aut veteri occupatione, ut ij qui quondi in uacua uenerat. Certe primi illi, qui uenerat in vacua,no potuerut in aliena,ut isti aiunt, qui uolui occupare,utis in aliena re se posessorem acere. Proprie est

enim occupare,qr in medio ue in mediu,ais in comm. ne positsi est,ante caeteros capere. Quod testitur Quint.

inquievi:Multa nihilominus,quae libera fuerunt,troeunt inius

428쪽

s 4 LAURENT TII VALLAE

in ius occupantius tuenatio,σ aucupatio.Inde Occupatus dicitur, qui ante negotio aliquo detentus, no potest negotio alterius opera dare.Cicero:Nemo adhuc me convenire uoluit, cui luerim occupatus, hoc est, cui cavsarer me quibusdam alijs negotijs ante praeuentum. Ais hinc vocatur Occupatio,quu alicui necessaria rei, Cr cui ante . . omnia operam dare debemus,cum diligentia uacanim.

Peto,Posco,Postulo,Flagito. C A P. L V III.

PEtere est ian bonu, ervi multum:quod declaratur per ipsam rem,aut bovi ,aut malum significantem. V t, Medicus sanitate aegri petit, puter laude iiij, tu diuitias, ego uoluptate peto. Item, Multi iiij petunt morte patris,

serui morte dominorum,medici longitudinem morbi. P tere aute vitam alterius, ites Petere caput alterius,petere famam, petere pudorem accipitur in malum, quod illa in hominu perniciem petas, siue quod ea oppugnes. At quum non hir rem, sed in personam refertur Peto, utiquecu ablativo in malum parte accipitur: vi, Peto te gladio, peto te veneno,peto te insidijs.Nam illud apud Vergiliu: Eclog.3. Malo me Galatea petit lasciua puella: idem est,quod, mala me lac it, Cr pomoru iactu percutere mesolet. E erad.Eςlog 3- ideo quoi audaciae,culpaes sibi conscia, dicitur : Et fugit ad salices. Ab hac significatione absunt alia uerba,Posco, quod est proprie re debita, Cr hones peto.Inde Reposco,quod est re mea,Cr quod mihi reddi debet, peto. Postulo,est quodi modo requiro ut res,tepus, locus, perso- Lib. . na,causa postulat Cr tanqui re iustim peto. Curtius: Po- se . in illud stulabat aula mugis, petebat,nisi accipiamus, ut Varro Verg-ες ' -d uult,humiliter petebat. sic enim aut Poscere

'si', uita est,quuririd pro merito nostro deposcimus. Petere uero um,ac. est,ffusi aliquid humiliter, et precibis postulamus. Exp

429쪽

TLEGANTIARUM LIB. V. 33s, puto, quod est cu querela apud amicos requiro, Cr quasi incia amicitiae in alio desidero ut Terent.in A del. Qui A st 3. ita purunt sibi fieri iniuria, ultra si qua fecere ipsi expo- stulant. sed'equetifime postse habet ablati iusseruiete praepositione curiit, id habes,quod mecu expostules Flagito uehementer, Cr plus qpostula:utcic.pro Quintio, Quanqua haec causa postulat ex si post at,no tameflagitat. Quint. ad Triphonem Efflagitisti quotidiano ξp -

conuitis,ut libros quos ad Marcellumea de institutione Oratoria scripseris,lam emittere inciperem. mae verba hae eonu toetiam ciceronissent in epistola ad Quintam fratrem. Adagitarui et

LAbo, Cr Labor ita digerunt, s Obare est ruere, σrepente cadere:ut apud Verg. - bat ariete crebro

Ioua. Labi vero leniterseustas deorsum ire ut Labum A N tur si inu,labitur coelu,labitur anguis,labuti ab aethere pene,labutur dij a coelo,no labat. Quint. Vt numen, et deus delabi sideribus,et venire de liquido,puroq; aere 4 uidebatur. Cic. sicut alique no ex hac urbe nes sed de coelo delapsum intuetur. Ideoq; demones magis e caelo la λῖς Μ-

Hrut,qua lapsi sunt. Angeli uero asidue ad nos Iabutur. 'Labi quos dicἴturri in lubrico imprimentes vestigia,ad

terram eruntur,non cu ruina,sed lentius, σ cum aliqua moraredimet si nonnunqua Lassurip ruina accipiatur: σp translatione de corporeis ad incorporea,de eo,qui aut

per infirmitase animi, aut per imprudentia deliquit,dicLmus , Lapsus est, quasi pes animi unus ambo ue,quisunt βrtitudo,et prudetis,in lubrico lapsisset E i Elubi quo perieulu fugere dicitur eo mo, quo anguis Iubricus, muraena uri aut anguilla manu praebensa lapsu fugit:s est, emanu elabitur.Ita qui e mcdio periculo euasit,Elapsus di

430쪽

os LAURENTII VALLI EAeneid. 2. citur. Verg.E cce autem elapsus PFrrhi de caede Polites.sed hic no est translatis,utpote in re corporea erit transflatio in incorporea. Quin. Serui quide Galba miserati ne sola, Ista no suos modo liberos paruulos in cocione deduxerat,sed Galli etia Sulpiti filiusvis ipse manibus circuntulerat,elapsum Hye,tu aliores monumentis,tii Catois oratione totilaam est Cic. FIic Tito fratre suo C e fore,qui proximus ante me uerat,elapsus est i accisatora, qtiasi In Eun.act.r, prehensantiu manus effugit. Trinatu quos illud Terrus tianum esta labo,no a labor:Labascit,victus uno uerbo, quam cit).Labo prima breuem habet, Lebor prima longam.IJ inc Labor laboris, σLaboro laboras prima breui,quod an ab altero istorti derivetur,et ab utros potius, libera opiraturis relinquo. Hoc tamen no omittens, Illelaboratum dic quod no artificio satis excultu est: illaboratu utro,quod sine labore uidetur actsi Illud uitio dari o-Lψ ἔφ' hi 'claudi. Quint. de Cice. ita ait: Quam interim haec

omnia quae illa singula quisqua intenti fima cura coegitiposset luunt illaborata: r illa,qua nihil pulchrius audi m esl,oratio praefestri tamen filicifimam facilitatem.

gis idonesi ad rem agenda est,cernere.Eligere vero vel ad nostru emolumentum uel ad illius, qui eligitur dignitatem, Delegit sibi saepe pop. R om. imperatorem adhella,ut Pompeium ad bellum Mithridaticu. Imperator quos deligit milites no eligit, ad re uidelicet bellica idoneos,er inter eos agit delad v,qui cui rei sit magis comodus.Et agricola delect u agit inter tauros,quos scindendoselo,quosque procreandae soboli desinet. At si ex multis darptur optio,que Et ucde eligere non deligeret. Ideos ... In vir

SEARCH

MENU NAVIGATION