장음표시 사용
401쪽
-Alterum argumentum est quod radios excipiant nigra , reflectant alba corpora : Atqui nigra est choro is, alba vero retina: Ergo. H a 3. Ad prius respondeo argumentum verum esse quidem experime re naetiij , atque imaginem chariae evanescentis praecise in illud incidere Α-
argumen- ramen ubi nervo optico transitum praebet chorois. Errant enim ceria
Anatomici qui nervi optici ingresssum collocant directe contra pupilla foramen; ad internum Oculi angulum aliqua ni h propior est ille ingres sus. Sed cum in eo loco nervi optici fila undique se se expandam ω diducant ad se se respergendum in choro idem , ibi se se disponunt informam infundibuli recurvi, ita ut imaginis radii, obliqvh in haec fila incidentes , suos succulsus aut vibrationes ad id necessistas ut illius imaginis excitetur sensatio, ipsis non possint impertire. Ut enim distincte
cernatur res aliqua objecia, praecipuos oportet uniuscujusque illius rei objectae puncti radios in retinam perpendiculariter incidere , ut suas pressionis vibrationes sortiter isti impertiant retinae atque spiritibus qui comtinentur in iis quibus constat canaliculis, ita ut ipserum motus ad praecipuam usque cerebri partem transmitti queat. Nulla in mente eveniret sensatio sine hac ultima communicatione , quia non oculus , sed mens ipsa videt, siquidem caecitas emcitur ubi nervus opticus aliquo obstruitur humore , etsi in oculo nihil sit vitiosum. Supposui fila retinae cava esse , spiritibus animalibus plena , atque aiando oculi ad praecipuam cerebri partem , hoc est ad illam cujus diversae mutationes varias etiam mentis sensationes habent comites, semper continua. Id, inquam , supposui, quia haec mihi videtur commodior hypothesis ad explicandum qin ad cerebrum usque transmittuntur lucis in fila retinae vibrationes. Certh enim si per succussus digito premeretur ex una extremitate tubus aqua accurate plenus, ex altera pariter premeretur, atque ab ipso repelleretur digitus. Sed si corpori molli & instar intestini elongato digitus inniteretur , ab ipse non repelleretur , postquam in eo foramen secisset, nec ex una ad alteram extremitatem digiti motus communicaretur. Adse - 24. Ad secundum itaque respondeo argumentum, I'. Ideo choroi- re ερ dem non posse ad cerebrum usque lucem transimittere quia nigra est , sicque ipsius vibrationes exstinguit e contra vero cum retina alba
sit, radi6sque quibus pressa fisit repellat , eandem fieri in spiritibus quos continent ipsius nia vibrationem quae fit in ipsis lucis radiis, ut in exemplo allato tubi aqua pleni.
s. Cum non aliunde originem ducat choro is quam a pia matre , quae in cerebrum non penetrat ut nervi optici fila , nullatenus est probabile ipsam , etiam si vibrationes lucis non exstingueret, eas ad praecipuam ccrebri partem transmittere posse. Certum est ergo retinam ip- sun excipere & ad cerebrum transmittere lucis radiorum actionem a re bus obteistis reflexam , atque ideo tantum nigram esse choro idem ut eκ-cipere possit & exstinguere nonnullos inutiles radios, qui postquam retinam
402쪽
tinam pervaserunt , vibrationes ipsius, si reflecterentur & in ipsam reciderent , perturbarent. Evidens est enim inferiorem Iridis partem , ligamentaque ciliaria ideo duntaxat esse nigra ut radios exstinguant e retina reflexos , qui visionem perturbarent, si in ipsam coofuse reciderent. Hac posta veritate infinitam Creatoris sapientiam partim detegere cinnemur in rationibus quibus eum executus est quem sibi proposuerat finem oculos homini concedendo , atque in ipso ratione semper uniformi &consanti agendo, hoc est secundum leges generales quae ordinem naturae constituunt.
De Sapientia Dei in oculorum constructione.
. as. Certe mens in se ipsa non potest producere omnes perceptiones, quas de rebus sensibilibus ipsam circumcingentibus habet ubi primum jecuram
oculos aperit, atque in aperto campo circumspicit. Praeter quam quod per piis enim eas res objectas tunc etiam nolens conspicit, ne vel minime quidem cognoscit quae sit oculorum cerebrique structura , atque eorum Omnium quae in iis peraguntur ignara prorsus est. Certum est pariter in ymente nostra non agere corpora quae nos circumcingunt, imo neque Cerebrum. Non milao enim materia, quae substantia est etiam merὁ passiva, in mentem agere nequit, non modo nulla est inter certos fibrarum cerebri motus Luce a rebus objediis refleκa productos, earum-dMque rerum objeclarum perceptiones, necessaria relatio, verum etiam motus iidem diversias, diversi ea tem perceptiones habent comites, uti deinceps videbimus. Et haec omnia certis diriguntur ratiociniis tam persectam optices & eorum omnium quae peraguntur in corpore notitiam postulantibus, ut nullum sit ens intelligens quod haec omnia nectere valeat ratiocinia eo ipso momento quo aperiuntur aut convertuntur oculi. Quantacunque igitur in mentem polleret ad ipsam modificandam , non dico cerebrum, sed aliquod etiam ens intelligens , ei nunquam omnes impertire posset quibus gaudet perceptiones eo ipso momento quo aperiuntur ejus oculi in medio aliquo campo. V erbo, Deum pono solum esse qui sensationes nostras nobis impertiat. Sed cum Deus semper ut Deus agere debeat, atque postulent ipsius attributa ut uniformi ratione & per generales leges agat utplurimum, ali qui nullus utique in natura foret statutus ordo, nihil quicquam certum in physica , generalem instituit legem conjunctionis mentis cum c-pore : Haecce Lex aut voluntas generalis atque enicax creatoris est in genere, uti eae mutationes, quae in certa cerebri parte accidunt, sensationes mentis comites habeant, sitque vicissim certa mentis desideria comitentur cursu spirituum qui cerias corporis paries moveant. 26. Verum , ut de iis modo dicamus quae visum spe fiant, Deus per L me hancce generalem legem nobis omnes rerum objectaruin indit perceptiones quas ipsi nobis impertiremur si accurata nobis esset notitia , non Malebi ancii de Inqui*. V erit. Tom. H. Dda mo-
403쪽
modo eorum quae in cerebro de in oculis peraguntur, verum & situs 6t motus nostri corporis, si de insuper opticem de Geometriam calleremus , atque ex his actualibus cognitionibus , non ex aliis quas aliunde duxissemus, uno momento innumera possemus accurata nectere ratiocinia , de eodem momento in notas s undum luecce ratiocinia agere , sicque varias omnes nobis impertire , sive distinctas, sive confusis perceptiones quas habemus de rebus objectis quas uno obtutu cernimus, omnes, inquam , quas habemus perceptiones de ipsarum magnitudine,
figura, distantia , motu, aut quiete, diversisque coloribus. - aT. Observandum est me exclusisse in praecedenti suppostione regnimi hiarum quirs aliunde hausjfemur, eorum quae actιι in oculis noseris aguntur, habenι -- quia tales revela cognitiones in nostras non influunt sensationes, si ni--imum hil in cerebro nostro mutent. Exempli gratia etsi compertum habeam Nnuiφ luna pluribus vicium myriadibus esse majorem , eum tamen cer
ejusdem propemodum magnitudinis, quia ejus in retini imago ae- .i qui. qualis est imagini Lunae, nihilque praeterea in meis peragitur oculis unquam mu- de ipsorum distantiae disserentiam agnoscere possim. Verum etsi in ianta runt1 of tis a me decem pedibus distantis imago in retin1 aequalis sit imagini gis μ' - gantis triginta distantis pedibus , gigantem nihilominus insante triplo majorem conspicio , quia in meis aliquid peragitur oculis unde ipsorum distantiae differentiam possum agnoscere; Talis est interpositorum corporum imago, vel diversa oculorum meorum dispositio , quum utrumque intueor, ut disti usth cernam , vel quaedam eκ aliis rationibus quibus rerum objectarum distantia dignosci potest, de quibus in nono primi Libri capite verba seci. Clim itaque nota sit mihi distantia infantem de gigantem interiacens, atque , undum suppostionem, persecta insuper mihi inst Optices notitia , qua decrescere doceor rerum objectarum imaginem pro ipsarum distantia, ipse mihi perceptionem es- sermo gigantis perceptione infantis triplo majorem. Quorum omnium haec est ratio , quod cum ad videndum facti sint oculi, non alibi quhmin mutationibus quae in ipsis , sicque in praecipua cerebri parte eveniunt,
quaerenda sit occasonalis causa quae Creatoris efficacem voluntatem alid determinat ut in mente nostra agat , nobisque conspiciendas praebeat res objee o non ambientes. Nunc expendamus quo pae o Deus oculum disposuerit, ut mentem moneat , quae cuncti quae modo dixi de nosset , de posset, ut de praesentia divorsisque qualitatibus rerum obje-jeetarum , relate ad corporis necessitates, vitaeque conservationem certior scri possset. . ., is, lenti artificialia oculi corpus apponeretur opaeum, sed
humo ita, Perseratum , atque converteretur ad corpora sble collustrata , ea pietarisnus Ju. cernerentur in vitro impolito , sive ad foramen admoveretur sve ab ipso removeretur. Sed si versus res parum illuminatas dirigeretur ille artificialis oculus , eae non cernerentur. Itaque si omnes res objectae ae
404쪽
splendidae, cujuscunque coloris serent, ac apparent alba corpora soli exposita , inutilis utique foret tota haecce humorum oculos replentium varietas, si pupillae L,ramen acus acie majus non foret, imo hoc in eo commodum est et quod e proximo cerni possent res objectae. Verum clim opus sit ut cerias res oblectas cernere valeamus decies mille vicibus minus fulgidas qu1m quas conspicere possemus si tam exiguum so-ret pupillae sorai Den , Deus ideo oculi globum variis replevit humoribus ita sitis uti nulle radii sin .iles illi qui per illud soraminutum transiret, in unum super retina punctum coeant, sicque eam aequh circiter concutiant ac si millies illustratior esset res objecta. Omnes enim radii, qui e putacto G proficiscuntur, versus axim GBE divertunt, cum aquosum inde crystalli tum, inde rursus vitreum ingrediuntur humorem, atque in E colliguntur, ubi easdem pre sonis vibrationes producunt atque in puncto G. Ita ut in puncto E inraginis rei objectae idem conspiciatur color qui in purusto G cernitur, uti videri potest in artificiali oculo. omnea itaque radii, qui e pundio G prodeuntes per pupillae foramen transeunt, atque super retina in punisto E colliguntur, duos veluti efficiunt luciaconos quorum vertices in eodem sunt axi GE. Quod de radiis e puncto G prodeuntibus dico, id non modo de punctis Η & I concipiendum est, verum ερ de singulis rei objeetae punctis. . Verum ubi a uo majus est pupillae soramen, remoti axis GEradii, qui in obscurissimo loco prodesse possunt ad res objectas etsi confvsh discernendas, confusam reddunt ipsarum imaginem ubi vivido collustrantur lumine, uti iam probavi; unde ad persectionem organi visus necesse est uti pupillae foramen accurath crescat aut minuatur pro majori minorive rerum objectarum luce, imo prout cupidi sumus, ipsas e propinquo considerando, earum singulas discernere partes. Ubi enim vivida luce collustratae sunt, quo minus est pupillae soramen, eo distinctior ipsarum in retina pingitur imago. Id etiam ad visum conservandum requirebatur. Si enim aequo major remaneret pupillae apcr- tura ubi nimis fulgidae conspiciendae sunt res objeetae, earum radii in retina collecti tenues ipsius fibras brevi dissiparent, uti videre est solis radios lente collectos quicquid ipsus soco exponitur comburere, vel saltem retinae fibrarum tenuitatem minuerent, ita ut nihil amplius cerni posset in loco obscuro , vel parum illuminato. Haecce autem pupillae aperturae mutatio in hisce quas modo dixi circumstantiis iacith in insantibus praesertim observatur. Deus itaque in tenuissima illa Iridis pellicula et teria inadit ita ab actione lucis in nervum opticum, ut di ab actione uae sequitur eκ cupidine distincte cernendi minutas alicujus rei obj inae nobis proximae partes pendentia, ut simul omnia consormiter agant, atque tali quidem ratione ut tenuis illa pellicula accuratam semper in oculis hominis, sive multum sive parum aperiantur, rotunditatem se vent. Et quia haecce Iridia pellicula tenuior est quim ut sibi in hum re aeque denso atque sunt vitreus & crystallinus, transitum aperiat, c
405쪽
vit ideo Deus ut in humore nataret aeque fluido atque aqua est, quae facile utique separatur, de celerrime rursias rejungitur. η 3o. Clim propter varios ipsius usus oculum oporteat esse mobilissFi qη tmini , atque in omnes eartes sicile posse converti , rotundum ideo
... l .i iis Deus ipsum effecit. Sed si aequalis ubique seret convexitatis , aut convindi-si; i xitate parum disserrent cornea & dura membrana , atque uno plenus emo diveriἡ humore oculi globus , etiamsi aeque densus seret ac vitrum , aut aequa-d p ii bu' lem emceret refractionem , tunc utique , clim unam duntaxat in eo re
' - fractionem paterentur radii a rebus objeetis prodeuntes, in retitia non possent colligi, sed longe ultra retinam coirent. Praeter quam quod , etiamsi ibi possent colligi cum a remotis rebus objectis proficiscerentur, saltem non possent ubi e corpore proximo prodirent; Ideo Deus, uti
radiorum collectionem properaret, atque rerum objectarum imaginem in ipsa collocaret retina, I'. corneam cui subjacet aquosus humor convexiorem fecit reliquo oculi globo, quia convexiores lentes radios citi is colligunt; a'. aquoso humori crystallinum subjecit qui densioris est
materiae , & cujus adeo refractio major est quam reliquorum humorum, ipsum insuper multo convexiorem effecit, imprimis in inseriori parte qua vitreum tangit humorem. ut crystallinus, a retina multum dis. taret, necessariumque interjaceret intervallum ut radii ex ipse convem gentes egressi accurate in retina colligerentur, vitreum interposuit humorem multo copiosiorem, & latius occupantem spatium quam duos alios simul. Radii itaque qui ex unoquoque visibili rei objectae puncto promanant, ut accurate super retina in totidem pune a coalescant, tres patiuntur res actiones quae omnes ipsos ad axim ΒΕ reducunt; priorem , scilicet, ubi aquosum ingrediuntur humorem , pro nulla enim ea habenda est quam in cornea patiuntur ingredientes & egredientes secundam , ubi in crystallinum intrant, tertiam ubi ex ipso exeunt quae magna satis adhuc mihi videtur esse propter magnam crystallini convexitatem eκ ea parte qua vitreum tangit humorem. 3I. Ast cum ad visus persectionem requiratur ut proxima de remo-ὰ ρλcis sim, cernere possimuβ Corpora , neque accurate queant in retinam, ii O colligi radii ex eadem re objecta , sed in diversis distantiis posita , pr
imprimis ficiscentes , quemadmodum supra ' probavi, Deus ideo crystallinum iniqui. duos inter alios humores interposuit , utpote cujus major sit refractio, . atque ita per ciliaria ligamenta si aspendit, ut a retina aliquantulum possit recedere, clim propiores sunt res objectae quam ut distincte cerna tur. Atque hoc modo res mihi videtur peragi. C im crystallinus in solita situs est a retina distantia. quae talis est ut res obiectae ad mediocrem distantiam sitae cernantur , tunc , si incesserit cupido minutissimum quid , muscam, exempli gratia , e proximo conspiciendi, ut ejus omnes distinguantur partes , quatuor musculi recti aequaliter tensi oculi globum in fixo situ retinent, duo vero obliqui qui eum ambiunt etiam tensi ipsum comprimunt ἱ recordandum est enim utrumque
406쪽
que alterum alteri proximum alligari ex una parte ad globum oculi , ex altera ad internum oculi landum. Obliquus quidem superior ad os alligatur, procul ab interno angulo, sed cum ad internum oculi angulum per membranosum figmentum alligata sit trochlea per quam transit, spectari potest ille musculus quasi ad eum alligatus esset. Cum igitur hi duo obliqui musculi contrariis suis tensionibus globum oculi quem
ambiunt comprimant, vitreum tantisper premunt humorem qui antromium pellit crystallinum , atque sorsan retinam repellii. Cum crystallianus antrorsum progreditur, ciliaria tunc ligamenta quae ad illum rem tendebant, aliquantulum inflectuntur ad vitreum humorem duas ob rationes : IS'. quia crystallinus progrediens ad strictiorem accedit globi oculi circumferentiam , unde relaxantur ciliaria ligamenta: a'. quia cum aquosum humorem premat cri stallinus , ipse aquosus humor circumcingentia premit, ut sibi locum faciat, Usiusque actio in id recidit quod ipsi
minus resissit, hoc est in ciliaria ligamenta quae relaxata sunt , ipsa itaque incurvat circum crystallinum , atque decurrit in spatium quod ei relinquit ipsorum incurvatio. Corneam pariter verosimile est aliquantulum recedere per compressionem aquosi humoris. Suffcienter itaque augetur crystallini a retina distantia, ut distincte cernatur res proxima quamdiu globum oculi sortiter comprimunt musculi. Verum ubi ipsum comprimere desinunt, rotunditatem suam necessario recipit, ac proinde solitum filum situm cuncti recuperant humores. Haec est , ni sanior , mutatio quae oculis accidit, ubi vis, ut ita dicam, ipsis insertur,
hoc est , ubi e proximo minutas res cernere conamur.32. Alia quidem ratione accurate posset in retinam incidere rerum Figuram objectarum imago, si , nempe , per contractionem aut relaxationem ciliarium ligamentorum figuram mutare postet crystallinus , si suam aidi, et 'gere posset convexitatem ubi propiores sunt res objectae , diminuere , ubi mo μου remotiores. Verit in possibilis mihi vide ur haecce secunda ratio , quia mola με satis durus est & viscosus crystallinus , nec ulla gaudet fluiditate , unde figuram non potest singulis mutare diebus ', suam ergo non potest
per relaxationem ciliarium ligamentorum augere convexitatem, uti nec minuere per ipsorum contractionem. Ad id tantum prosunt haecce ligamenta ut ipsum in tali inter caeteros humores situ retineant, ut per mediam semper pupillam transeat duarum quibus constat convexitatum axis. C im autem , ut in retinam accurate lucidat rerum objectarumhnago, sive propiores sive remotiores fint, necessario requiratur aut ut
conveκitatem mutet crystallinus in eodem semper rem. anendo loco, aut eadem remanente convexitate , locum ipse mutet, ad retinam acceder
do , aut ab ipsa recedendo , inde sequitur veram esse priorem quam im dicavi rationem , eamque quam Deus adlitheri voluit. Etenim ubi quis
e proximo n,inutum quid conatu aliquo cernere enititur , musculorum issentit conatum qui oculos comprimunt, qui conatus iis etiam doloremereat qui minutissimis e proximo conspiciendis non sunt assuefacti. Imo
407쪽
mihi pro certo constat ideo tantum formatam, & in eo loco collocatam fuisse trochleam , ut musculum juvaret in accurata & sei vper aquali compressione, quam ipsum efficere opus est ut dissii eth ta diu cerni queat res proxima, quod ad majorem visus persectionem requirebatur. m VHi- 33. Ut haec rite intelligantur iciendum est I'. auguri radiorum ocu- p . t Gim Ios ingredientium quantitatem in reciproca ratione quadratorum divers rum rei objectae distantiarum , ita ut si res objecta quaedam duobus ab oculo distet pollicibus, oculum ingrediantur novies plures radii quam si sex pollicibus ab eo dictaret. a'. Cum determinata duntaxat opus stradiorum quantitate ad retinam sufficienter succutiendam, ut cernanturres objectae , quo plures ei sent lucis radii, eo minorem esse posse pupillae aperturam: 3'. Quo n inor est apertura , eo distinctiorem esse rei objectae imaginem , quia pauciores oculum ingrediuntur ex iis ab axe remotis radiis qui ipsam confusam reddunt. Unde colligendum est e propinquo , quantum fieri potest , conspiciendas esse res objectas, ut minutae ipsarum partes recte distinguantur. Verum non sine nisu qu clam e proximo cerni queunt, atque crystallinum a retina per globi Compremonem removendo. Cum autem durum si & elassicum ejus involucrum , musculo ipsum comprimenti semper resistit, atque si vel tantillum inaequaliter ibi tensus esset ille musculus ubi allipatus est ad h&ce involucrum , inaequalitas continuo eveniret in distantia cn stallinum de retinam interjacente , proinde in claritate imaginis , reique objectae perceptione. Qui ergo tam persecta reddi poterit visio quam esse potest relate ad necessitates nostras i Sic nempe. Cum tensissimus musculus diu vix , ac ne vix quidem, aequalem omnino servare possit tensionem , Deus ut musculum , qui oculum comprimit, juvet , atque insensibiles reddat minimas ejus tensonis inaequalitates , ipsum traducit per illam cartilaginem quae trochlea appellatur, uti collisio musculi contra cartilaginem partim relissat actioni vis elasticae involucri oculi. Exempli gratia ,s mihi gravissimum esset corpus ad extremitatem lanis alligatum , ipsumque e terra attollere vellem, atque diu ad eandem omnino altitudinem sispensum retinere per aequalem semper musculorum brachii mei tensionem , brevi certe satigarer , nec ipsum ad eandem altitudinem omnino possem retinere. erum id facile possem efficere, mimisque dcfatigarer , si lanem traducerem per annulum firmiter alicubi alligatum , atque funem deinde e superiori in inserius traherem , ipsius enim contra amulum colliso mihi levamento esset, sicque sicili is ad eandem semper altitudinem suspensum retinere possem h6cce corpus graVe. Ce tum igitur mihi videtur praecipuum trochleae usum eo tendere ut superiorem obliquum musculum levet in ipsius actione contra vim elasticam cutis durae oculi quam comprimit, ει aequaliter semper comprimere debet , ut res propiores aeque distincte & sine interruptione cerni queant. Caeterum certo mihi constare videtur praecipuum obliquorum mustu lorum usum non eo tendere ut oculum volvant eo modo quo Volvit conspi
408쪽
conspicitur, globus enim oculi super axim proprium non revobitur. Alioqui obliqui musculi possent soli eum revolvere, Nin vero lic se res non habet, nec habere potest, imo foret inutilis. Illa autem oculorum volutio qualis conspicitur per successivam rectorum musculorum actionem sicile fieri potest. Cum enim in circulum oculi revolvuntur, sussicienter percipitur non uniformem esse hancce volutionem , qualis es sci si a musculis obliquis ipsos ambientibus unice efficeretur, verum ipsain per succussus effici, qui successivam diversorum musculorum actionem d
3ε. Aliquis sociasse diset durius esse oculi involucrum quam ut ocu- Objectioli musculorum conatus cedat, ven)m sicilis est responsio. Cum enim durius est , nihil distincte cerni potest e proximo. Idque senibus comtingit quibus duriorem effecit artas hancce cutem. Verum hi iidem senes ante senectutem e propinquo de e longinquo perinde videbant, sed elim inflexibile factum fuerit ipsorum oculorum involucrum , nihil amplius in ipso mutare valent musculi. Ideo senes ad secundam opus est confugere rationem , ut e propinquo videant convexisque uti conspicil- Iis quibus radiorum collectio properetur , ita ut in retina accurate fiat, cum crystallini convexitatem augere nequeant. Caeterlim , si vel tantillum comprimatur humor vitreus, is , ut pote copiosus , magnopere
debet a retina crystallinum removere , propter hujus situm , quippe qui inter duos humores in aequilibrio suspensus sit. Quum dico per compressionem 'magnopere a retina removeri debere en stallinum , id utique intelligo relate ad minimam cutis oculi mutationem. Intelligo crystallinum per eam compressionem sufficienter removeri ut radii prodeuntes e re objecta semi - pede , exempli grati 1 , distante , accurate in reti ni colligantur. Minima est autem differentia quae interest inter distantiam in qua crystallinus a retina esse debet, ut ibi radios colligat a corporibus infinite remotis a stellis, exempli gratia , proficiscentes , de necessariam distantiam ut ibidem colligantur radii a re obiecta semi-pede ab oculis distante prodeuntes. Iuxta eam quam ' crystallini cum . Nuntiar: sente quae focum haberet ad sex lineas institui comparatione, ea differentia si unius lineae esse deberet. Si vero refractio humorum oculi cum lentis refractione quae ad q lineas secum haberet comparetur , ea disserentia esset tantummodo ἡ lineae. Si ergo vel tantillum agant in
humorem vitreum musculi oculum comprimentes , cn stallinum a retina iussicienter removere possunt, ut radii objectarum rerum ab unius se
mi- pedis distantia ad infinitam usque distantiam in retina colligi queant.
OUἰrsatio in infinitam DA Iapientiam quae non modδ in ηα- santia ejus operum elucre, sed lucidiks adhuc in plui
tate viarum quibus ea formiat opera.
409쪽
que pellucidorum quos includit dispositionis: Iam vero quicunque ad
haec vel tantillum attendet, evidenter videbit ipsos a Deo formatos sui se relath ad lucis proprietates, sive relate ad actionem aetheriae materiae cujus etiam est author de motor, ut dum unisomni semper & constanti ratione in mundo ageret per generalem motuum communicationis legem radiorum enim transmisso , eortamque diversae reta stiones ab ea sequuntur , atque in n entibus nostris per generalem ipsamin cum Corporibus nostris conjunctionis legem, hoc est ex consequenti 1 eorum quae per oculos nostros in cerebro nostro evenirent, dum, inquam,1ic semper ageret Deus, omnium rerum nos circumcingentium praesem the atque differentiae susticienter ad societatis bonum , vitaeque conse Vationem moneremur. Evidens est reliqua omnia ab eodem facta fuisse
qui oculos formavit; Evidens est eum qui radios e corporibus luminosis aut illuminatis prodeuntes vel reflexos, radios diversae quidem speciei, qusque imperturbati se se indesinenter decussant, uno momento , recta,& quoquoversum transmittendi artem invenit, illum , inquam , eundem sibi simul id proposuisse ut tales, scilicet, oculos efformaret ut,
eorum radiorum ope , dc in nobis, omnibushue nos circumcingentibus, uniformi agens modo , nos posset cum aliis suis operibus coniungere, ipsorumque ordinis , magnitudinis , venustatum nobis admirationem injicere. verbo , evidens est omnia ab eadem digesta suis Ie Sapientia , ab eadem producta suisse Potetitia, ab e1dem conservari Providentia. 36. Verum enim vero si Dei Sapientiam in paucis illis elucentem quae
de oculorum constructione nobis innotescunt, jam demiremur, quanto percelleremur stupore , si minui illimae nervi Optici fila in cerebrum unque persequi possemus , atque ea cernere quae in praecipua ejus parte peraguntur ' Haecce fila quae ejus sunt tenuitatis quam vix imaginari valemus , quaeque luce a rebus objectis reflexa levi isime concutiuntur, per se procul dubio tot motus non possent in corpore nostro diere , quot
in eo revera excitant; quaenam vero sunt elateria quae laxant in cerebro , vel potius , qui spiritus in eo contentos ad id valent determinare, ut se se in corpus diffundant, vari6sque quos postulat rerum objectarum differentia motus excitent ' Haec sunt minutillima fila ea ratione succussa quae spirituum animalium in membra nostra effusionem dirigunt, sentimus enim id in nobis sne nobis Deragi, qui ergo eos in hoc illud-ve membrum potius quam in aliud effundunt, cur eos modo lente &parcii sinae , modo rapide de affatim spargunt, atque ut plurimum relate ad corporis bonum lCum lapis , exempli gratia, versus me recta peIlitur , ipsius imago, quae in retina mea depicta est , celeriter augetur pro ipsius velocitate, ibique vel nullatenus, vel parum omnino mutat locum. Qui fila hujus imaginis ad cerebrum usque continuata celeriter satis te copiose spiritus pol sunt impellere aut determinare ut subito caput vertere dc inclinare possim t Non ipsa praecise lapidis imago eo me adigit ut caput ver
410쪽
tam , neque subitum ipsius imaginis incrementum , si locum in oculis incis mutat, uti fit clim ille lapis ad me non directe pergit. Caput igitur veluti automaton inclino Sc verto, ictus declinandi causa , propter ipsi his ii in asinis subitum incrementum , earumdet Tque retinae meae fibrarum concauionem; ver im quaenana sunt organa quorum ope pCraguntur haecce de innumera similiaὶ Id est quod nunquam intelligent
37. Nervum mpticum sic ad praecipuam usque cerebri partem ad quam
reseruntur omites corporis nostri partes persecuti sumus , nunc retrogrediantur, atque aliquid dc tegere nitamur in mediis quibus ad sorniandas , alendas , nutriendasque partes oculos nostros componentes utitur Deus, in itisce omnibus nonne profundam Creatoris Sapientiam sentiemus ' Quomodo constructa sunt illa vascula quae inter diversas quibus Constat sanguis partes illas accurate seligunt quae ad transitum luci praebendum aptae sunt, ad eas deinde in pellucidos humores dii sundendas; quo pacto & constructa sunt illa quae nigrum illum humorem ad exi inguendos lucis radios aptum separant, ipsumque ita eunt alligatum adciliaria ligamenta atque infra itidem, ut qui ipsum tangunt humores, ipsum ab iis separare nequeant, nec ipsum distat vere ' Quo pacto ea vascula liquores e sanguine hauriunt tam diversae densitatis , fluidi:simos, scilicet, aquos b humori, alios qui firmi fieri queant crystallino , alios denique mediocris densitatis vitreo distribuendos Z Qui ipsos aequaliter
in utroque oculo distribuunt, crystallinumque aequaliter convexum reddunt ' H enim eveniat ut alteruter convexior sit, eo conspiciuntur oculo & minutiora de propiora. Qui peraguntur haecce omnia , innume rique similes effectus ' Mens certe infinitum , ut ita dicam , in immutabili Creatoris arte sentit, sed ipsius id duntaxat intelligere potest quod ad ipsius captum est accommodatum. 38. Pauci quidem sunt , imo sorte nulli qui levi quodam in oculis naevo non laborent; verum rarissimi sunt qui ingentibus laborent vitiis, vel quibus aliquid desit quod ad visionem necessariis requiratur. Cum
autem vera horum vitiorum causa cognoscitur , nedum inde minuatur summa qliae Creatoris sapientiae idea habenda est , mens contra in iis talem habet prospectum ut inde detegat eam infinitam esse sapientiam. Ut l, ec hene intelligantur, sciendum est corpora sexcentis modis organizata relate ad speciales fines, generalibus construi non possse communicationis motuum legibus quae ab hacce pendent, omne corpus scilicet pro vi impellente moveri, atque eam in partem versus quam impellitur, O Nnemque qui ex his relate ad organigata corpora percipi potest usum ei Ie quod partes ex quibus constant embria animalium aut semina plantarum evolvant de mole augoant. Quicunque autem vel minima imbuti sunt anatomiae notitia , stupendumque anim adverterunt aliculus animalis partium numerum , illarum simul partium connexiones mutuas,
diversidi sue ad quos destinatae sunt usus , ii procul dubio judicabunt MMlebrivitii de Inquisiu. Verit. Tom. II. Eee viven-