장음표시 사용
161쪽
Iet. Hirci Agaget in desertum emisso LeU. Tis.. Sacerdotis summi in sanctum sanctorum ingressus I eb. 9, T. in singulos recurrerunt annos. . At singulares erant typi, Isaac immolatio Gen. 22 Aenei serpentis erectio Num et I. Triduana J6nae ih ventre piscis commoratio IOD. 2. Vix typus ουκος in SS. Literis explicate habe. tur, qui in omnibus aut certe potioribus suum semper. prae se ferat antitypum, nisi quis Leviti- . cum sacerdotium ita velit insignire; sa quidem cun- .i i cta in illo occurrentia Paulina Epistola ad Hebraeos 'expresse aut implicite ad Christum referat; nihil minus Interpretes non pauci totales statuunt typos , qui omnia Iosephi, Samsonis &c. gesta Christo adcommodant, exceptis tamen semper erroribus, in quos eos contigit incidere, quβη ad corpus Christi mysticum juxta Tichbnii canonem reis
ferunt. Typus una tantum alteraUe re e
hibita, in certo statu aut conditione suum eXprimit antitypum: sicut Ionas Jesu praecipue mor tem & in sepulchro quietem typice adumbrat. De his uberrime perscripserunt Salomo Glassius Sect. 4. de typis: D. Michaelis in , opusculo: Euimure der Opoeben Gottesolarilest. Zm te und vermiante Ausage. . . . Pro colophone hermeniae typicae, sequentia. subjungimus Porismata. . ' ix. Dispiciendum est, an in sacro textu agatur de ossicio Messiae, de gratia divina, redehiti Ohis lytr. , hostium deletione, sique ad veteris Inis, strumenti emphasin & majestatem etiam N. Foe- deris jubar accedat & explicatio, male interpreis tatio alia fingitur.
a. plus saepe est in typo, quam in antitypo, &
162쪽
Si plures sint typi partiales, tum ex his Oimnibus sanuit sumtis de antitypo oportet arbitrari:
4. Advertendum est, an umbra, aut ipsa propo
impii, in qlio fuere tales, Christi figura haud
.' 6. Res una nonnunquatri duorum, etiam eontrario rum est figura ; sed alia aliaVe ratione. . T. in lupis & antitypis enaliaste persaepe
Jonas insignis Jesu ciristi tuus , V sthrans
Jonas ininose, inter prophetas quintus NihiVen
de impendente eoeli ultione edocere justus; di v I viniam negligit praeceptum, & a portii Judaeorum mediterraneo ioppe sive Japhae Tarsum CiliciaS iuga adniritur contendere. Ad Ninivitas Deus Jonatu misit, ' ut suffiii pilariter erga Gentes demonstraret clementiam ; sequd noti solum Judaeorum; sed Gentilitani quoque coy' rare salutem ostendereti Cist. Theodoreti in prol. yi Commi in sonania De Jona filio Amathi ex Gallar laeae viculo Geth - Opher in tribu Zabulonitide oral to pace nostra disceptent ac comniiniscantur Rabbia ni o i) Num fuerit viduae Sareptanae filius vitae ab Elia restitutus. An veto Sunamitidos natus ab
163쪽
Eliseeo ad vitam revoeatus. 39 Aut idem Propheta, qui monente Elisaeo Iehu Regem consecraVir. - . . Certe ex dicto Prophetae hujus ortu aperte Judaeorum error confutatur Jesu aevo opinantium, ex Galilaea Prophetam non proditurum. Cir. Joan.7; 2. . . . Verum an Pariter fabulae de Andromeda aliaeque de Hercule ac Arione ex sacra hac histόria procusae sint, disclitiant profani, quibus otium est, atque unicae sunt deliciae, seclusis SS. Literis in mythologia versari. Cfr. S. Hier. in C. I. Jonae &Epitaph. Paulae. Ionae character haud fuit, sicut oportuerat. Inobediens Dei legatus eii, dumque divina misericordia ad urbis scelestae poenitentiam ab ultione . desiit, aegre hoc tulit, ac murmura reddidit. Cu- rarius suum, quam divinum cupiit honorem, sic ut Domini patientia non parum abuteretur. . Ait Uero discant Bibliomachi, revelati verbi sapientilIimo Numini justis de causis placuisse, ejusmodi seligere ad Nini vitarum missionem instrumentum, . ct ad absteirendos a flagitiis peccatores, quod humana ratio ad arduum adeo siegotium prae cunctis ineptum posset aestimare. Discant sodest hoe ex documento, quam divinus sermo vivus & efficax, ct quovis ancipiti gladio acutior ac penetranS usque ad divissionem animae Ec spiritus compagumque medullarum & animi cogitationum consiliorumque Iudex. Cfr. Heb, 4, Ist. Ex quo astatim Patet, . omnipotenteni divini verhi virtutem, essicaciam dc ., gloriam nequaquam ex dotibus cujusdam divini
nuncii esse emetiendam. . ' . .
Attamen haec Jonae gesta non intemperanti ac malevolae crisi Uunt subiicienda. Verum est, zb. Opri Surrexit, ut fugeret a facie Domini ; sed causam c. 4, 2. significat. Pertimuit
164쪽
enim divinae elementiae gnarus juxta diffisultates 'ceteras ac pericula infame Eseudoprophetue nomen Ec Poenam. . .. Num adeo desipuerit Propheta,ut in hnimum induceret, extra Palaestinae. Oras e. g. in mari a Jehovali praesentia se fore sejunctiim' qui c. I, 9. Profitetur, se hebraeum esse, Deumque coeli rimere qui secit mare-aridam 8. . . Sicud coram Domino stare, ' promtissima obedientiae officia ab Angelis, Legatis . c. praestanda , ita fugere a Romino '' divini jussi negledium hic den rat. .. Alias Rabbi Κimchi Jon. I. 3. 'Fugit Ionas n)n Us,u ita opinatur: Cogitabat Jonas, si
exiret de terra Israel eXrra terram, non 'commoraturiim este sup ta se spiritum prophetiae. Cfri B ne s. CarpZov. Notas in Schichardi Jus regium He brae. Edir. Lips pag. 2O . Uali rabbinicas ineptiast Dum tandem hanc inobedientiam coram nai tiζ omnibus, jactis deprehensus sortibus fatetur, Echic de poena mortis promerita, divinoque arbitrio. intime persuasus, illic supremum prorae & puppis 'discrimen cernens stulat in mare projici: quacrisii, quo jure Viro huic dicam autochiriae scriberε. audent vitae U. . Sanctorum mastiges 8 .
Jonas dum ex navi detruditur, diUino acedidit consilio , ut piscis immanis illum fluctibus obrutum deglutiret, tum illico oborta est tranquil-da malacia.
Insiuisvis nihil quisquam posset somniare quam sumbolicam loci hujus de vario judaicae reipubli- cae statu expositionem, qualem ementitus est Herm. de Harii, ut illii stre hoc prodigium posset inficiari, in quo tamen commento minime constans est. Nodi que respolisti digni sunt ceteri, qui cum Clerico, K et J. P.
165쪽
J. P. Burggrasenio, Mutiano Ruso a litera desciscunt
ad allegorias, & subulaS morales. λ. Merito contra interpretes Aultos wilh. Ron. deletius Lib. I a. de Piscibus c. I a & Ulyss. Aldro , vandus negant hunc piscem fuisse balaenam , cum hoc monstrum nimis angusta gula, dc minore hia . - tu instructum sit, quam ut virum sorbere Possit, neque in mari Phoeniciae balaenae dentur teste Gill Sacra historia mentionem tantum de dies m inge, rit, & vox Matth. Ia, 4o. similem fert notionem, 'atque dictum vocabulum jam He*chius in Lexico declaravit: Neque necesium est, ut piscis inter cunctos maximus statuatur, dummodo piscis quidam abstrbendo viro integro suppar fuerit. inter monstra marina Bochartus HieroZoic. b. 2. Lib. I a. censet fitisse qanem Carchariam, alias Lamiam, Batavis vero Haye adpellatum, qui anthropophagus & sto tior adhuc sub hispanico aut lusitanico nomine Tu- ,
heronis. De insatiabili hac pelagi hyaena permul- .' ta narrant in libris suis & istolis oculati testes . Cattaneus, Dellonus, Kolbius, Puchotus &c.; sed . alii post Theodori Hasseeum potiora adserunt fun- damenta pro Cachelorte, quem Plinius Oroam di- cit Histi Na;. Lib. Laudatus Hasaeus etiam. docet in Tractat. de Leviathane Iob & Ceto Jonae, non obstante vocabulo ex linguae hebr. usu' Propugnari posse, Ibnam tantum in faucibus mon- ' stri marini sive delphini Oreae depositum haesisse Cla. Anderins Noebriebi Don Bland, Groniand livd der Strasse Datis. iit , Et licet necdum satis evictum sit, cuiusmodi. sterit pistis; certum tamen habetur, tam grandes Ec immanes reperiri pi*esi qui Ionam potuerint
deglutire, quis Bibliomachorum di incredulorum
166쪽
IN IONAM /CHRlsN TYPUΜ. Iψ9eavilli eam historiam elevent, aut recentiores pagani de relata sibi victoria queant adplaudere, scilicet fabellam a se detectam esse. . . Si quae SS. Literae de Iona tradunt,. apud Homerum, Ovidium, Ualerium Maximum, aliumve Gentilem yel in vita Apollonii Thyanaei lefierentur, quam magnificis Illa verbis praedicarent i 'nunc cum Propheta hebraeus, gravis profecto scriptor, fata sua transtri pseriit posteris; narrationem totam ludibrio habent,
utique ex spiritu Iuliani Apost. , Porphyrii, Libsnii. CD. S. Augum Episti Ior. in quaest. 6. de Iona. Prohi qualia portenta risiu digna Paganorum superstitio oggerit de theogonia, demetam'rphosi .e. g. JOViS, Mercurii, vulcani, Cadmi &c. in quiabus passim turpissima Deorum patent flagitialEquidem in marinae belluae alvo Deus Ionam
potuisset a morte protegere; attamen verisimilitis censetur, Prophetam in fluctibus interiisse, itaque extinctum, a pisce absorptum, ac tandem post triduum 'ita redonatum, statimque terrae esse expOstum. '
Ita S. Hilar sensit th Psal. 68. Edir. Basil. para
4 I. Imitator, ait, ille dominicae mortis & temporis lonas mari mersus, cetoque sitsceptus, non tam . in mari se, quam in inferno positum testatur. Huic quoque ex Ueteribus sententiae accedunt Auctor Qu. ad Antioch. inter opera S. Athanas quaest. 6. & Auctor m. ad orthod. Quaeli. 64. Tertuli. de pudicitia C. X.: Exemplum, ait, passus est dominicae passionis Hac ratione etiam antilogia facili negotio componitur, Jonae a VV. 2. & II. Oravit scit. Ionas ad Dominum Deum suum de ventre pisciS;.S IM
167쪽
men haec oratio eucharistica est pro impertito iam divinae liberationis beneficio, cujusque emphases cunctae tempore praeterito describuntur. Jonas igitur mortuus, in ventre piscis ceu sepulchro re- cubuit, & ad vitana revocatus, atque 'in terram ejecius dictas fudit preces. ' Haee suadent adjuncta rerum omnia, majorque typum inter-antitypum Jonam Christum similitudo. . . JOnaS in Plocellis naufragus nautas a praesente morte asseruit, imo pro navigantium salute sip te se morti obtulit; postea actutum mare a furore suo destitit c. I, I s. Pisicis igitur Jonam e navi proj Elum non illico hiante dhvoravit rictu, sic ut Vivus
lis aliquamdiu conflictatus, antea gemitus inter & l clamores ad Deum precatus est, A tandem aquis oppressus periit : Hoc modo Jonas Filium Dei sin-llulari typo praefigurat: Cis. Heb. 6, 7 - 9. ro corpuS Jonae ullo modo piscium minorum absumeretur ingluvie :na' nes IbI, ππJu' atque in triduana hujusmodi mansitine egregius Jesu sepulti ae redivivi typus est. Cfr Joan. 2, I9. si vero in ventre piscis vlyus interea mansisset, is mis nus fuisses. . . . 'Atque hoc in statu si divino prodissio Vivus perseverasset, nonne domicilium Jonas Periculi, horroris & aerumpae plenum, 'morte quavis acerbius nactus suisset, in qua demumcunque ceti parte haesitasset 8 Et quot miracula debuissent perfici & multiplicari, quae tamen sacer Scriptor penitus silet Has ex veterum inserpretum opinione recuirentes dissicultates, quae sem-
Per typum extenuant, copiose δι virulente eXagge- ,
ravit Uollaire, ut librum Jonae de auctoritatis gra- ldu disturbarer.
168쪽
Sententiae huic precantis Ionae Verba e. e. re lata non adversantur; nam illa statim protulit vesreiuscitatus, Vel in terram ejectus. ' ' Equidem ' oravit Jonas de ventre piscis , sed cum textuS hebr. , ad cujus normam dissicultas &Ut. hapitis antilogia exigenda legat nar: na ri Suu atque hoc eae contextu Persaepe denotet: Postea, chiapropter. Sc. , Velut hebr. linguae tyro quivis haud diffletur, simulque luculente c. 2,' I. adpareat, lonam reipsa jam triduo in pisice commoratum esse V. 2. cetera potius, quae post triduum illud Jonae accidere, recensentur. Accedit, quod vox 'suo quod manifeste V. I. Praece denti opponitur , significet V extra ventrem piscis ' scilicet, postea extra ventrem pjsicis oravit. Gr.Le- is. Io, T. I. Paral I 7, s. ita etiam graeca particula 2. Cor. S, 8. eXplicatur. Profecto si Jonas in piGce vivus ita ad Dominum orasset,' S. Scriptor eodem, quod phaecessit vocabulo sui siet usus. Cfri Wimelm. Greens Kommentar liber einee poeti Iche Stuehe des alten Testamenes pag. 266. - V. 3. Angustiae suae meminit ac aerumnae,&quidem jam praeteritae, quam in mare projectus Ec morti proximus est perpessus; hanc autem inventre piscis non sustinuit, quia hoc in statu typus fuit Jesu mortui ac sepulti. v. 4. Si illico piscis ejectum Prophetam degluriisset, ista nequiisset di-
Cere. v. I. MortiS timorem describit, spemque de peccatorum venia , brevique re iustitatione ex
divino illapsu animo suo injediam. vv. 6. & 7. aD 'fatim ostendunt, Ionam in fluctibus periisse, neque haec verba vir' in pisice viventi que uni adcom- modari bene vero serventi pelagi aestu in abyssiiiii
169쪽
primuntur: ''Servasti me a corruptione, vel amqrte me xesuscitasti '' vy. 8. 9. Io. celebrat Deum,
quod deficiente spiritu, dum clamare in fluetibus Porro nequierat, ultimi gemitus ad semptu Sanclitatis ejus Pertigerint. Jehovae soli. Deo suo ac septam refer salutem, votaque cum sacrificiis ex- laluit'. v. II. Si hic verba nan' l*' ut necesse est S ad normam digleeti hebri licet, interpresemur: Di sposuerat vero Jehova, ut piscis exspueret Josam in arid4m , quo in loco utprimum sibi reddi, tus, sitiique compos eucharisticas has preces po- , tissma ex parte ὀe. Psalmis commodatas) 0bsecra Vir, sinstilla apto fluunt ordine. , Ex his perspicumn eri, quod, si Jonas non vivus. sed mortuus ih pisce per tridui decursiam perseverarit, SerVa- 0r co'cinne quoad suum post necem fatum huic ςqmpaxqrit PrQPherae. Post haec secunda vice Ionas Niniven abire, Domini verba jubetur adnunciare, Hic J0n. ,3 .
Prima locutio ex dialect. hebr. urbem notat loqgeqmplissimam. Secunda: ' Civitas magna, itinere u ium dierum ' immerito ceu paradoxa & ridicula bilom chortari cachinnis traducitur: namque cogitandum est, Orientis civitates longe a notiris distitare ; aedibus epitu ac palatiis suis bortos & pra sta habuere contigua, ita, ut teste Aristor. Politic. 3, 3. Igsismodi Rrbs ambitum habeat gentis potius, sqqin civiIatis Qtiam diserte haec veritas a Mo- sinis coryoboretur, videant increduli apud Strabo
170쪽
trium dierum iter ad peragrandas solas urbis hujus plateas. Jonas itaque cis. c. 3, 4. urbem ingressus primam ejus portam, id quod diei unius erat negotiuis, concionando obivit, & posteris similite, diebus- plateas lustravit & vicos. Cfr. S. Hieron. in
At Ionas prophetiam suam, parcente Deo, stu
stratam eventu cernens prae moerore e petiit sibi mortem. Solliciti hic Interpretes non desunt, qui Prophetam nitantur excusere, quibus hoc relinqui- misi ossicii, Proposito interea virgulti exemplo. Jonas a Deo corripitur quod arefactum vehementer indoluit, quod tamen nec seUeras, nec coqi luerat, ac inde didicit, quam immerito doleret, Deum civitati tam ingenti pepercisse, in qua erant Plus quam centum viginti hominum millia, Σκ
Virgultum hebr. ia p)pn exprimitur, cujus 'sor mam curatissime S. Hieron. in b. L. & Epist. 89. ad S. August. Edit, Colon. delineati Lata, ait, , habet sotia iti modum pampini umbram densissimam. Celeriter crescit, suo trunco se stistitiet absque ullis calamorum & hastilium. adminiculis, quibus hederae cucurbitae ih ligent, nascuntur passini in Palaestina. Addit, relinquere se nomen hebri, oluistis latinis gnotum ; clim vero hi nomen planiae proprium non haberent, hederam se interpretatum esse, eXemplo aliorum ante se Interpretum.
Eadem de causa LXX & alii vocabulo proprio in lingua sua destituti cucurbitam exponunt, non qiiod talem putarint,' sed quod ii pse illud in , Palaestina natum' aliquam cum ucurbita prae se ferat amni'