Scripta historica Islandorum de rebus gestis veterum borealium, latine reddita et apparatu critico instructa curante Societate regia antiquariorum septentrionalium Historiae Hakonis Hakonidae, pars ultima

371쪽

rerum potitus, totam serme Νοrvegiam, atque dynastae titulo, quo majoreΝ Sui fuerant usi, Solus tenuit. Ab Halogensibiis et MoeriensibuN Oriundus, Cum genuS tam paternum quam maternum nil familias

dynastarum reserret, Se regio non in Ornare noluiL Patrum habuit Sigurdum, dynastam HvrnenSem, matrem Bergliotam, filiam Thoreris Τaciti, dynastae Moeriensis. In matrimonio habuit Olavam, Haraldi Pulchricomi filiam, matrem Berg-liotae. Nuper imperio potitus primo adver-riam habuit Gunnildam, regum genetricem, quorum alteri alteros malis dolis circumvenire studuerunt; neutri enim horum copia defuit. Ceterum Hahon dynasta aequales pulchritudine supe- rahat, statura suit non magna, Sed membris compactiS Specieque augusta; cum excellenti prudentia esset, Gunnil dam solertia conSiliorum Superabat. Idem amicitiam regis Haraldi, id temporis Daniae imperantis, colebat, quem precibus induxit, ut Gunnil dam astutiis circumventam ex regno eliceret, eo pacto, ut literas SuaK et legatos, qui nuptias ejus ambirent, ad eam mittereti Itaque ei literas misit, dicens Optime convenire grandaevam regi grandaevo nubere. ovibus adhortationibus cum faciles aures praeberet, prosectio ejus magna cum pompa apparata eSt, Uerum ad ignominiam: nam cum in Daniani pervenisSet, comprehensa et in palude aliqua submersa fuit. Talem vitae exitum, ut multi testantur, habuit

II. Hahon dynasta, ex quo tempore Ηaraldus Gramidus ad Halsum in sinu Limico ceciderat, viginti annos imperium tenuit, quod adeXtremum magna tyrannide, gravi multiplicique civium odio, exercebat; in primis id quod ei exitium paravit, quod Omnes mulieres, quarum cupiditate raperetur, aequo sibi jure vindicabat,

372쪽

C. 11.

nullo conditionis discrimine, nullo necessitudinis facto, cujuS quaeque uxor, Soror, silia vct PSSet. Aliquo tempore concubitum appetivit uxoris, nomine Gudrunm Lundasolae, quae Lundis in Gau- lardalo incolebat. Ad hanc rapiendam SErvOS suos Medathusis misit, qui eam ad se ad ignominiam adducerent. Interea vero, dum Servi cibum capiebant, tantam ea collegerat hominum multitudinem, ut ipsius abducendae nulla facultas esset, quin etiam nuntium mitteret Hahoni dyna tae, Se in congreSSum riuue non Venturum, niSi

seminam, qua familiariter utebatur, I horam Ile nolenKein, ad Se misisset. Quo ille cognito nuntio in Gaulardalum cum omnibus copiis Suis contendit. Haldor autem Sherilingstediensis, Secta sagitta in omnes vallis partes dimissa, globos per omnia itinera adsuentes contraxit. Quibus copiis visis dynasta, Se proditum animum advertens, Omnes copii as SuaS dimiSit; ipse cum Servo Karho aquaria quaedam praetervehenS, demerSDequis Suo, amiculum et gladium in glacie reliquit, indeque se in antrum, hodiedum antrum dynastae in Gaulardalo appellatum, contulit. Hic cum Servus obdormivisset, et ii Somniis agitatus eSSet, Somnoquu experrectuK dixisset, hominem nigrum trucique vultu antrum praeteritSA , Sibique metuenti, ne ingrederetur, Ullium interfectum significavisse: dynasta respondit, opinari Se, filium suum tunc e medio sublatum esse; quod et evenit. Servus iterum Somno oppreSSuS, eisdemque agitatus insomniis, dein retulit, eundem hominem iterum descendisse, ac nuntiari dynastae juSSisse, Omnia tunc laeta esse occlusa. Qua re dyna- Sta extremum vitae diem adpropinquare interpretatus est; Remolemque se contulit ad mulierem, nomine I horam, concubinam suam, quae eum ac Servum in hara sua occultavit. Μοx adfluens

373쪽

multitudo omnia loca scrutabatur; quae, Cum non inveniretur, totam villam, quantum patebat, nammis absumere paravit. Quo audito dynaSta, cum cruciatus hosti uni exspectare nollet, Servo jugulum praebuit praecidendum. Sic impurus homo in impura domo vitae potentiaeque finem im-pOSuit. Caput in emporium deportatum. Multitudine praeter Stellit arga descendente, totuSSinus navibuS resertus erat, quod cunctuS populus ad eum vita spoliandum vehementissime ruebat. Τum caput in Holmuni translatum, et nsingulis singulorum lapidum conjectu petitum. Servus autem Icarhus caput in lucem protulerat, vitae gratiam inde exspectans; verum tamen ille

Suspendio necatus eSt. Hukon verno tempore

obiit. Eo ipso puncto temporis Olavus Τryggviislius ex Anglia in Norvegiam venit; Etrihus vero Hahonis filius cum fratre Sustine, relicta patria, ad Olavum Suecum in Suioniam Se contulit. 12. Verum Hahon dynasta non ideo Solus Norvegiae imperavit, quod his, qui proxime ante eum regeS fuerant, Succedere deberet, Sed quod opibus ac potentia valeret, virque SapienS QSSet, etsi ingenio Suo ad malefacta abuteretur; deinde quod tota familia Gunitdidarum dilapsa ac paene

eXStincta erat, et si qua pars ejus reliqua erat, omnium odio premebatur, meliora tum eXSpectantium; quos Spes Sua sesellit. Fuit tamen rex, ad quem per majorum Stemmata genus referret, nomine Herser, rex NaumodalenSiS, ex cujuS uxore Vigda fluvius Naumodalensis Vigda eSt denominatus. Quam cum amiSisSet Hemer, mortem sibi consciscere decrevit, si exemplum EX- Staret, quempiam regem Sic antea fecisse. Repertum quidem exemplum est, dynastam id se-ciSSe, non regem. Quam ob rem conScenso tu-

374쪽

mulo quodam, inde se ipse devolvebat, quo sacto Se ab regio nomino devolutum testatus ad- Sumto nomine dynastae, suspendio vitam si nivit

Unde factum, ut posteri ejus regio nomine uti nunquam vellent. Cujus rei veritas probari potest ex genealogia Halogiana, quam EvinduS,Shaldas piller dictus, metris inclusi LI3. Bahoni dynastae in imperio successit Olavus Τryggvii filius, qui cum genus ab Haraldo Pulchricomo ducens jus regni haberet, regis Norvegiae nomine se condecoravit; nam filio Haraldi nomen erat Olavo, patri Tryggvii, qui imperantibus Gunnildae siliis nomen poteStatemque regiam in Raumari hiat adsumsit, ibidemque in Sotaneso Sotii promontorio) de medio sublatuS,

eoque loco tumulatus est, quo loco moleS Saxea Tryggvii vulgo appellatur. De cujuS morte diversae sunt relatio ues; alii colonis imputant, quod imperium ejus nimis durum existimanteSeum in comitiis interfecerint: alii perhibent, conantem redire in gratiam cum patrui filiis, ab his dolo malisque consiliis Gunnildae rogum-genetriciS necatum suisse; ad quod credendum plurimi

14. Post hujus decessum fugiens Εstrissia, quam in Optandis duxerat Τryggvius, Suum Tryg-gviique silium trimum, Olavum, in Orcades abduxit, ut Gunnildae ac filiorum, nec non Hahonis dynaSue, qui Omnes eo tempore inter se de Norvegia certabant, insidias vitaret; tunc enim filii Gunnildae nondum exstincti erant. Quae in Orcades unacum triplici nautico praesidio delata, cum adventuη ejus occultari non poSSet, multaque imminerent insidiarum pericula, puerum abducendum tradidit viro, quem nonnulli I li Or-

375쪽

Olvum Lusarsheggum Vocant; qui puerum clam in Norvegiam deduxit, inagnoque cum periculo in Succiam avexit. Hinc cum Ilo lingardum proficisci vellet sit,idem enim nonnulli ex propinquis

ejus versabantur), Esto nos navem, qua Veliebatur, adorti Elint: parS interemia, pam capta, nutritor ejus interfectus, ipse captus ad insulam, dictam Osiliam, et in servitutem venundaturi. 15. Deus autem, qui hunc puerum ad reS magnaS elegerat, Sequenti ratione ad eum liberandum se repracsentavit. Vir quidam, puero CO-

gnatus, legatus regi S itolingardensis, qui ad exigendum tributum missus Prat, in Estoniam venit, cognatum suum redemit set Holingardum deportavit. Hic aliquantum temporiΝ CommoratuS PSt, ita ut pauci Scirent, quo genero Ortus esset. Ubi vero decem annos compleverat, accidit, ut die quodam in soro constitutus, Securim, qua uSuSI horolvus fuerat, in manu alicujus cognosceret; quem cum percontatuS OSSet, quo pacto eam nactus suisSet, rex ponsis niterius certior factus, hanc Securim nutritoris Sui suisSe, adesseque ejusdem percuSSOrem, erepta e manu ejuS Securi, hunc, qui eam illuc Secunt portarat, interfecit, atque ita necem nutritoris Sui ultus est. Cum vero

vique poena cautum, ne quod homicidium fieret, id consilii cepit, ut in reginae tutelam confugerct, qua intercedente, quod sucinus ab adolescente

duodecim annos nato patratum vegetae Str nultatis, ultioque haud iniqua esse judicaretur, impunitatem a rege consecutus est; unde brevi factum, ut Omnibus notior, honoratior et ucceptior in dies redderetur. Et procedente tempore, eum milites et naves ejuS curae commisSae ESSent, in

variaS regiones prosectus populationem fecit, ejus comitatui so paulatim adjungentibus Nord-

376쪽

mannis, Gothis et Danis, magnas res geΝSit Slbique eo gloriam insignemque famam conciliavit.

I 6. Multis locis populationes secit, in Vendia, Fidem ingia, Anglia, Scotia, Hibernia, multisque aliis terris, adsidii equo in arcu Jomensi, quae in Venilia est, hiemavit. Verum quantumcunque temporis his studiis vacavit, factum tandem est, ut ad locum aliquem Angliae adpelleret, quo loco se continebat insignis aliquis vir, Deo carissimuΝ, idemque vitam agenΝ Solitariam, Eximia rerum peritia multiplicique ου cientia clarus. Quam tentare volens Olavus aliquem ex famulis regio indutum ornatu misit, qui sub regio nomine Salutaria ab eo consilia peteret; qui haec responsa retulit: tu rex non es, at consulo tibi, ut regi tuo fidelis sis. Quo audito responso, Olavus, cui non amplius dubium esset, quin verus eSset propheta vates), eo majori conveniendi ejus cupiditato incensu K est. Probus ille vir, inter colloquendum et adhortandum sancia inSpiratione et coelesti providentia impulsuN, regem his verbis allocutus est: eximi uri rex eris, inquit, egregiaSque reS geres, multaη nationes ad itidem et baptismum revocabis, qua re et te ipsum Θt mul-tOS alios juvabis. De quibu8 responsis meis ne dubites, haec tibi signo sunto: ad naveR tuas reversus in insidias et hostium globos incides, res ad manus veniet, aliquot amitteου ex tuis, ipso

vulnuS accipies, quo morti vicinus ad navem clypeo resereris, EX quo vulnere intra Septem no-

et S convalPsces, et paulo poSt baptismo lustraberise Quae omnia effata eventus comprobavit, atque ille hoc pacto fidem amplexus eSt, deinque Norvegiam acceSSit, adducens Secunt Ni- gurdum episeopum, qui inauguratus eSt, ut civibus nomen Dei annuntiaret, et aliquot praeterea Sacri ordinis, sacerdotem Thangbrandum et Thor-

377쪽

modum, item diaconum aliquem. De citristiana religione introducenda prima comitia liabuit Mo- striae tu Hordia, quod negotium facile procuravit, et adjutus divino auxilio, et quod cives triannidis Hahonis Mali pertaesi erant; unde factum,

ut cives religionem amplecterentur, Olavus imperium Susciperet. Septem et viginti annos compleverat, cum in Νοσegiam venit; et quinque quibus regium nomen in Norvegia gerebat annis, quinque terras christianas reddidit, Norvegiam, Istandiam, Imalilandiam, Orcades, quintamque Foeroas: templa primo in Suis ipsius praediis principalibus exStruxit, Sacrificia et compotationes Sacrificales abrogavit, substitutis in gratiam populi SympoSiis, quae festis solemnibus, Jolensi

et Paschali, sesto Johannis baptistae) et Michaelis, autumni tempore, celebrarentur. Olavus erat corpore magno et procero, forma Spectabilis,

candido pilorum colore, rectis capillis, agilitate corporis et Omnium artium peritia aequales longe antecelluit 17. Post haec brevi tempore uxorem duxit Olavus I hyriam, Sueinis Furcobarbae Danorum regi S Sororem, quam dux aliquis Vendicus invitam desponderat; quae sponsalia idcirco irrita fuere. Qui postquam juncti connubio erant, reXSvein dotem sororis pactam et condictam retinuit, quam contumeliam rex Olavus ignominia non carere judicabat. Quam ut ulcisceretur, in Daniam trajecturus copias coegit, easque in confiniis regnorum praestolatuS DSt; cum vero adventus horum militum tardaretur, ipse non ni Si undecim cum navibus in Vendiam trajecit, classem Se Secuturam opinatus. Qua Spe dejectuS, quod copiae profecto rego statim reverSae strant, comitatum et auxilia in Vendia sibi comparare statuit apud veroS amicos suos, quorum Sinceri-

378쪽

tatem et fidelem operam in piratica expertus fuerat. Sed ea reN minus eX Sententia cessit;

nam rex Suein auxilium petierat ab Olavo, Suionum rege, et Eiri ho Ilahonis Mali filio, qui eum cum navibus duabus et Octoginta ante Kolandum aggressi sunt. Nuein triginta, Olavus totidem, Etrihus viginti duas naves habuit. Primo Suein

eum adortus cum triginta navibus, compluribus Suorum amisSis, eum ignominia recessit. Dein Olavus Suecus cum totidem atque Suein navibuS aggreSSUS, parem retulit ignominium. Postremo aggressus EtrihuS victoriam reportavit.

Do casu regis Olavi nihil compertum eSt; sed, remittente servore proelii, visus est etiam tum vivus in celsa puppi Stare Serpenti S longi, quae

navis duorum et triginta interscalmiorum erat. Cum vero EtrihuS, eum quaeSituruS, puppim cou-scendere vellet, lux oculis ejus fulminis instar offulsit, qua recedente ipse rex e conspectu ablatus erat. Sunt qui conjiciant, eum in scapha evasisse, poSteaque visum in monasterio quodam in terra Hierosolymitana perhibeant; alii vero putant eum e navi in mare decidisse. Sed quicunque tandDm casus Vitam ejus finivit, vero simile est, animam ejuS apud Deum versari.

S. Quoniam autem Suein, dejecto Olavo,

se Norvegiam redegisse in poteStatem existimabat, Eiri ho et Sustine, Ilahonis siliis, Νοrvegiam

conceSSit; ex quibuR Etrihus, mortuo Sucine Danorum rege, Solus imperavit. Oui cum Norve-giae duodecim omnino hiemes dynastae titulo imperasset, IIahoni, filio suo, regnum tradidit; ipse vero Occidentem vereus in Λngliam trajecit, ca-Stra Secutus Knuti, affinis Sui, Angliae bellum inserentis, ibique, Secta uva, Sanguinis profluvio

exspiravit.

379쪽

19. Sed queniadniodum Olavus Τxyginii filius, qui nulli rei parceret, qua Dei gloria reique christianae auctoritas promoveretur, inSigne studium et Operam in propaganda religione collocarat; ita bi, pater et siliuη, omnem lapidem moverunt, ut citristianam religionem Subverterent; quod et effecissent, nisi Deus eo ipso tempore benignitatem Suam repraesentasset adventu Olavi Grsentandici, qui cum id temporis, ut mox demonstrabitur, terrenis victoriis animum adjecisset, totam dein mentem ad claristianam religionem adpulit, et constantia si dei aeternam felicitatem et sanctitatem conSecuturς est. Verum, ut homines cognoscant, quod natalium ratione jus imperii habuerit, Sequentibus animum adustriant.

20. Haraldus, pater Olavi Sancti, fuit filius Gudrodi; Gudrodus erat silius Bjornis, Bjornerat filius Haraldi Pulchri comi, primi nionarchae Norvegiae. De peregrinationibus et expeditionibus Olavi multa sermone celebrantur. Verum, quousque tandem eSt peregrinatuS, ut primum ei Deus aditum ad imperium patefacere voluit, reversuS est, atque ab occidente ex Anglia duabus cum navibus mercatoriis navigans Speiani attigit, indeque fretum Saud ungense ingres-Sus eSt. Deo autem procurante adventus conspectus est Hahonis, qui tunc temporiS, mortuo patre Eirico, regno imperavit, juvenis quindecim annorum, pulchritudine excellens. Hic in laetum Saud ungense, publicum id temporis transitum,

Olavum Crassum ibidem adeSSe neScius, CurSum direxit, unam tantum navem longam unamque celocem ducens. . Quem adventantem rex animadvertens, ex utroquo latere laeti naven suaS constituit, quae cum, adverSum remigantibuS Hakο-nianis, inter Se attractae eSSent, VivuS Captus, ipse cum Suis omnibus vitae gratiam ah rege im-

380쪽

lietravit, regi Olavo Norvegia in perpetuum jurejurando addicta. Τunc Eirihus et I akon filius, hujusque gnatuS Suein, regno per quatuordecim

hiemes cum dynastarum titulis praesti runt. IIahoni Olavus Sanctus Orcades conceSSit, ut nonnulli dicunt, eumque Sic adjuvit, ut eas retinere poSSet, ibique, quoad viveret, rex eSReL21. Hoc sueto Olavus Sanctus regnum Νοr-Vegiae accepit, imperiumque promovenda religione christiana bonisque moribus confirmavit. Magna tamen imperii difficultate usus eSt, cum multi tam ex indigenis quam extraneis negotium ei sacerent, in primis Ob christianam religionem, quam imperabat Maximam partem primae hiemis in Optandis apud Sigurdum, vitricum Suum, versabatur; insequenti autem vere Suein dyna-

Sta cum armata manu regnum ejuS ingresSuS est,

quocum proelium ante Nesias prope Gren marem dominica palmarum commisit Olavus, et victoria potitus est. Eo proelio magna pars militum Sueinis cecidit, ipse suga se SubduxiL Eitiar Arcipotens, jacta in navem Sustinis ancora, invitum in Daniam navigare coegit. Inde Suein Orientem ver-Sus Gardos prosectus, nunquam rediit.

22. Dein Olavus nuptiis ambiit filiam Olavi

Sveci Astridam, sororem Ingiridae, quae olim ei pacta suerat, quam pater ruptis ob iram pactis SponSalibus, Jari glavo, regi Orientali, collocavit Ex illa Olavus Crassus liberos procreaVit, quorum neque nomina neque sata novimuS, praeter

Gunnildae sitae, quam duxit Otto, Saxoniae dux. Olavus erat pulchritudine faciei et alacritate con-

Spicuus, coma badia, barba rubra, Statura compacta, mediocri, neque alia. Annum Vic Simum agebat, cum in Norvegiam venit, et, judicio Sapientium virorum Νοrvegicorum, OmneS aequales prudentia et strenuita in Superabat