De crimine vouleuseōs

11쪽

ipse fortasse reus venenum dederit4 7 πιπιωνται ὁλοιτο μἐνως ουτος κελσειε πιαὶ παῖδα τὸ ς' μωιον p/4Duxue Id- εν Qui igitur, si vulgatam βουλευσε tu definitionem tuemur, qui potuit fieri, ut incitationis ad caedem actor accusaretur que in Lysiacis orationibus duabus de incitatione agitur quemnam quaeso ad caedem instigavit Eratosthenes, quem Moratust

equidem nullum possum invenire. Sed haec hactenus. Habes κpositam opinionem quae hodie regnat in quaestionibus de caedium iudiciIS, II iactati historicis, in oratorum edition thuri plerisque. Non una talituni e parte laborare eam fortasse iam ex eis apparuit quae passim hic vel illic monui nunc via et ratione Contra eam progrediar. Quis tandem hoc primum quaero, qui βουλεLσεως ac

tionern institutam esse testatur in eum, qui Alterum incit iverit 3

Audias Harpocrationem, qui primus audiendus est, quippe qui solus criminis illius et nomen proferat et definitionem dicit ille

quidem haec S. v. βουλεισεως ν ἐγκλήματος νομα . . . Tu νἐπι Soυλῆς τίς τινι MYτασκευάσι θάνατον luCulenta sunt eius verbassi quis insidiose machinatur alteri mortem. Quis vero audivit unquam aut legit raρασκεDάζειν θάνατον idem esse atque inCitare aliquem ad caedem ε Mirandas certe interpretationes Harpocrationiam Xpertus est velut docemur ἐξ ἐπιβουλῆς significare in absentia ' Quanquam plerique in Harpocratione interpretando onmino non operam posuerunt, neque potest isse mehercle nisi manifesta vi ad vulgatam sententiam detorqueri, sed nomine quidem actionis accepto definitionem eius unice veram ex oratoribus ipsis eruere maluerunt. Neque illud quidem vituperandum, si quis suspectum vel obscurum micographi locum corrigere conatus, meliora ex ipsis oratoribus recuperaturum esse se sperat fieri enim potest, ut meliora quam exica praebent ex ipsis eorrum sontibus

12쪽

enim fortasse in suspicionem incidere possunt, quasi omnino id non animadverterint. Nunc age limpidum sontem, ex quo hauserunt illi, de imus oratores atticos Caute vero nec temere rem moderemur necesse est, cum in subtili discrimine versemur.

Βουλευσις quam quaerimus ipsa apud oratore nuSquam Commemoratur, Saepissime autem occurrit verbum βουλευειν. Ergo βουλευσεως actionem nunc quidem mittinius, reditur ad eam Cum de verbo iudiciunt constiterit in huius recta interpretatione totius quaestionis vereatur Cardo.

De universa illius notione non dubitatur; et simple verbum et compositum ἐπιβουλαειν significant consilio aliquid moliri machinari Antiph. I 26 8 at me κοτσitia καὶ oviavσ- τον θα

hac generali vi speciales quaedam oriuntur notiones quae facile cognoscuntur e antithesi Atque primum quidem qui oum coma id ii agit βουλευσας opponitur ei qui impr ustem ter aliquid facit sine dolo );

Usitatissimum est verbum βουλευου ἔπιβ. in caede voluntaria namque quicum consilio interficit φόνον ικoisio committit ita dolum malum iu irat eodem modo atque ἐκουσίως vel ἐκ προνοιας Antiph. . . 5 τον- 'ara τοι πῶς ἔν ἐπεβουλευσεν ακουσίως ἐπάταξεν; . . : υιας . . . τῆ βουλευσασαν φυχην αντα ρελέσθαι -TOP.

T. . si τι μιμο μπια πιλευε ὁ νομος φονέα εἰναι , vel tendum est percussi, habendus est is iandum, qui consilium habuit Desinati tandem homines docti ad hune locum provocare quasi eadem poena in eo postuletur pro eo qui consilium dedit atque pro eo qui persecti rem, quandoquidem non agitur omnino

in ea oratione nisi de iiii hornine, quem sine consili rem Peregisse orator demonstratiar Is est. Quod luantililain il aperto est ratimnen legenti, tamen Omnibus fere

13쪽

deinde Diuuειν, consilium moliri opponitur perficiendo στρατ ιν στομιν), ut conatum significet cis p. 7 nota a); tertia etiam est antithesis βουλευσας ι στοκτείνω - ἐργαζομενος οποκα Andoc quae quidem postrema quaestioni nostrae pravissima errorem peperit eorum, qui βουλετειν significare censent,incitare . Cum enim χειρὶ ζομαι intellegatur vulgo ipse inte scio, nimirum μολω debet esse: incito alterum vel alterius opeutor . Itaque totum locum τον μολευσαντα Ἀλαντλε--οοι καὶ τον τι χειρι ἐργασάμενον vertamus necesse est Is qui incitavit alterum in eodem teneatur atque is qui rem per L Atque vulgo hoc probatur quod si verum est, re vera habemus μολ-- a

tionem instituendam in eum, qui consilium facinoris subministravit. At primum quidem dubius haereo num ovi Dειν dici possit de incitando Philippi p. 29 YnStil tutig). Obiectum enim non secum habet illud verbum nisi rem ἐπιβουλήν, goνον, θανατον vel tale aliquid βουλε ω τινα inauditum est. Ubi autem re vera

verba fiunt de eo qui incitavit alterum aut persuasit, alia Semper Sum

,Incitare igitur statim removendum esse nemo non videt quod quidem tollitur mendum, si quis cum orchhammero in βουλε ιν verbum vertit sauciorem esse intellectuaome. Contra grammaticam quidem haec versio non peccat tamen non magis ea toleranda

est quod e totius loci sententia facile demonstrabitur. Quaecunque enim interpretatio in ea lege duos distinguit homines, salsa utique est. Ipse iacias iudicium constabit post unam eam par

ἐπὶ - τριάκοντα σέοντα, - μεις παντες στε, καὶ - ανεν δεπινος κροτος καὶ ουτος ὁ νομος και προ-- ' καὶ ως καλως εχων καὶ νυν - καὶ χρῆ- Φαω ταν βουλευσαντα ἐν λαοτέ ἐνέχεσθαι καὶ τον τῆ χειρι εργασαμενον. Ergo Andocides rem habet cum Meleto, qui sub triginta virorum turbulento imperio coercuit Leontem mortique eum dedit insidiosa accusatione. Jam

14쪽

Andocides Leontis praeter a atque ius occisi morte iratus pro percussore habendum esse atque puniendum Meletum demonstrat, quamvis non percusserit Leontem vetusta enim atque iustissima lege statutum esse: ut is qui caedem excogitasset eodem modo puniretur atque alter ille qui eam perfecisset ita quidem e vulgata interpretatione. Intellego; ὁ βουλεύσας inmeletus, neque enim ipse ille occiderat Leontem ubi autem est tandem maleficus alter, qui caedem perfecit, quanam affectus est poena gravissima sed iusta ea, qua eadem dignus etiam eletus habendus est Z Perse citcaedem carnifex in iudicium autem, ut opinor, non vocatus est, liber est ab omni poena ). Quid autem Andocidi tandem in mentem

venit ut eandem Meleto irrogaret poenam nonne verbis suis risum potius quam misericordiam iudicum moturus eras ineptius rem suam moder Ail eum non osse facile concedes. An initiis, interpretatio salsa erit Spero equidem rem ita se habere, Spero etiam, nullum mihi esse iraturun quod nostratium errorem inaPugnare malo quam ineptias non serendas imputare Andocidi. In lege ea verba non fiunt de auctoribus sintellectuali et physico omnino non Pponuntur sibi duo laomineS. At χειρι εργκοι ιαι significia ipse perlicio ergo opponitur necessario alter homo lHoc ipsum est quod nego errore hoc acceptum alterum produxit errorem. Falsum est quod vulgo dicitur χειρὶ ἐργα timidem esse atque ipse interficio , neque id quod opponitur βουλευωsignificat alterius ope utor. penitus inveteravit hic error, unditus evellendus est. χειρὶ ἐργαζομαι simpliciter est manu ago. χειρὶ ἐργα μενος στακτῶν is manu agens interficio. Si quis non permanum agit, alio id faciat modo, alio membroci pede, si displacet. Rides ortasse. Quanquam non mihi est in animo locari in rebus seriis audias ius iurandum Amphictyoniae Delphieae

Rem apertam e Romano iure exemplo illustrare liceat L. 674 I. Dig. d. g. iuri so, 7). Qui iussu iudicis atqd tacit, non videtur dolo malo sacere quia parere necesse habeti est. Gelb Sirasi . 4o.

15쪽

Jam vero non in iuris iurandi formulis tantum a sermone ulgari remotissimis tale quid invenies se Ceteroquin saepius velut Thuc. III 8 s. n. ιιεια ψήφοι crdi κου καταγνουσεως γ χειρικτωμενοι το κρατειν AntiPh. 42 καὶ ην την ἴσην γε δυναμιν εχει στις τε αὐτὴ χειρι ποκτείνI δίκως καὶ στις τῆ 'ήφου. Videsne id quod volunius quam maMime hisce iam effectum

esse testimoniis nonne luculentissime demonstratum est, unam tantum e multis rationem indicari, si quis χειρι utitur salsissimi sunt, qui alterum hominem neceSSario opponendum esse Contendunt. Consecta est res tamen sacere non Possum qum morer in

Antiph. VI loco illustrissimo; egregie enim ille rem nostram tuetur. Argumentum orationis supra in s iam expositum est frater Diodoti actorem arguit interfecisse puerum βουλασαντα τὸν θάνατον, contra reus asseverat ἐγω ε μ οπποκτεῖναι μυ- χε - ρώμενος

μήτε μυλωσας so*. Verborum structura accurate rem perpem denti nihil praebet offensionis dativus χειρὶ reserendus est ad verbum nomiῖναι sicut Ani Via τῆ --ο--α huc. III a me , τασο αι participium a. μενος ex singulari sermonis Graeci consuetudine additum est, scilicet ne unum in actione mscribenda membrum deesset vel parvulum saepissime ita diserte apud Graecos, quae nos quidem subaudire solemus, participia adduntur; ad ραμενος deinde Supplendus est in cogitatione o sativus τὴν χειρα velut Aristoph. Aves 56: ob δ' οὐ λίαν isto λαμ- sc. Hose vel v. I 4 se, aere σευ κώνόνι

προστιθείς sc. κανονa)y . Quod deinde blaetetnerusi monuitaCtivam verbi sormam asia postulari, resutavit Vahlenus qui totum hunc locum egregie tutatu St l. l. P. O teStur Onlo

16쪽

Omnia igitur recte sibi constant neque temptandus erat locus. Quanquam obraeus, Cui lSP licebat tradit leCilo Collato And. 94 scribi iussit: μήτε χειρι εργασαμενος μητε βουλευσας ). Gratissima haec coniectura obvenit omnibus eis qui, quanquam falso, Consueverant χειρὶ εργα εσθαι idem habere atque ipse interficio e summaque sententia loci ita eis intellecta est: nego me aut ipsum aut alterius ope usum interleCISSe Diodotum e. Ad talem vero notionem nullo interpretationis artificio, sic ut traditus est locus detorqueri poterit. Immo quod dicit reus non interieci eum manu, levans eam utique propria sua vi intellegendum est non manu eum occidi, non cruenta caede necavi l ouem enim ad finem percussorem putas manum levare nisi ut seriat,

vulneret, trucidet. Si hoc quoque testimonio probari vis, respicias ad Aristotelis locum supra allatum. Manifesta vis indicatur ubicunque eis aliquis egisse dicitur. Quid tandem Ant. Via et huc. mma iniusto iudicio opponitur nisi aperta vis armorum eandem antithesin luculentis verbis profert Aeschines II ii 4 xiξίουν μὴ μεθ' - in με in q/ητο και κρίσεως τα - καθισταναι ad amussim μα respondent voci χειρι apud Antiph et Thuc. Cruentam caedem ita indicari solere innumerabili docent testimonia Antiph. Tetral . . reus perfecit Caedem γ. 3ὶ - ii Oxσζτῆ sic ut 5 τεὼν χειρουν, et quomodo eum interiscit vrrTDν κ aiπνίγων a. Q. Lys. r. IV reus adversarium suum sub manibus

habuit, στοχείριον λοβων ), pugnis πυξ, invectum se esse in eum ipse narrat ). Armata deinde manu Orestes matrem

Probarunt obraei coniectiir: i et editores omnes, Praeter Turicenses et reliqui viri docti qui locum tetigerui, plerumque e silentio. Mili ver in eo haerere quod cruenta caede uerum se rueriscisse reus negat, cum hoc quidern nemo ei obiciat. Duae sunt omnino interficiendi

rationes aut minisesin aut non manifestis. Itaque omnem suspicionem unditiis, pugnaturiis, vinumue caedis rationem per se ponit ut ambo resiliet V len l. l. p. i ad Platonis Philebumi ista enim est vis copulatorum contrariorum, non ut uirumque per se spectetur sed ut coniunctis duobus una iniciatur sententia univere . . quam rem illustravit multis exemplis.

17쪽

Plato leg. 33 B:- ταις πρ Ἀλλγλους ταις χερσι μαχ πις. Heli. VI 2, 4: χειρος μάχεοθω. Animadvertendae sunt etiam notissimae illae formulae: Dum σινάπιτειν, ς χεῖρας ἰέναι qui Pronus est ad rixas ξυχει vocatur Lys. IV 8; qui incipit eas et in forensi usu et in cotidiano sermone dicitur: σων χειρων adistis Antiph. . l. 2 6. Lys. IV II. Dem. XXIII in Plato leg IX 869 c. se mimer, Ant. I 84 qui cruenta caede pedicussit alterim habetur υ καθαρος - χεῖρας Antiph. V ii, a Aesch. Π propria vi hoc intellegendum: sanguine enim imterempti inquinatae sunt percussoris manus'. Denique, qui χειρὶ utitur, manifesta vi occidit aut nudis manibus aut armatis sive sustisive lapide sive telo gladiove'. Unum eiusdem rei testimonium asseram e latino sermone vel potius e iure romano: L. si pr. Dig. ad i. Aquil Ico Julianus: occidisse dicitur vulgo quidem, ita mortis causam quo- amet modo praebuit, sed I. Aquilia is demum eneri visus est, quioadhibita vi et q/ιasi manu causam mortis praebuisset tracta videlice interprhtatione vocas a caedendo et a caedo CD. Festus S. V. CCiSum). Ergo apud eos quoque cruenta Caedes Per ΠIanum cindicatur, ut par est apud omnes qui imaginibus e rerum similitudine deductis narrationem illustrare student. Quam illustrem ita hac Syinbolica dictione locum manus obtineat, egregie XPonit R. de hering 1Mitto hoc a Graecos revertamur. Ad eandem quam evicimus

iam notionem verbi χειρὶ ἐργαψομαι, deducimur prorsus e alia' Add. Engerus.' χερομυσῆς Aeschyl. h. 66 e Orsoni coniectura, pro χωρOMυσηὶ.3 Similiter Romani loquuntur committere, conserere manum in manum Cnire. vim et manus afferre similiterque nos mand antegra, andgemein erden, and-

18쪽

σφαγαὶ καθα -άζωσι νεοθήλου βοτου. Qui Pompeium trucidaverat σταλαμναιος vocatur a Plutarcho Pomp. o. Vindicat hoc percussorum genus εις παλαμναῖος Aristes. st mund quo nomino vocatur ab iis qui persequuntur percussorem Apoll. h. IV es:

ubi scholiasta: αλαiιναio λέγει τον φονον εἰργασμένον. Jam vero non quilibet intersector vocatus esse ita videtur sed certum tantum genus, cuius imprimis vinde habitus est upiter. Complecti autem nomen illud peculiariter eos qui cruentam caedem Commiserint et e testimois supra allatis coli igimus et insuper exicographi

caedis auctorem indicare et etymologia docet et usus dicendi cis. p. 24 not. παλαμναῖος autem est παλαιμος ἐργαζομενος --αμ χν - - cst eundem Photium παλ. λέγοντυι οἱ δια χειρος αν - ο- νουντες παρα- Πλ avf. Ergo haec constituenda est series: ἐρρο μενος - παλαμαι ἐργ. - παλαμναῖος - φονεν i. e. cruentae caedis auctori Abstinemus pluribus, ne satigemus lectorem per manum cruenta

caedes emcitur haec est interficiendi ratio intelligenda, ubicunque χειρὶ ἐργαζε m. verbum positum est. Quae cum ita sint de veneno non magis recte dici poterit, quam si dicas venen trucidare stolachlagen mi GM. Ac revera quanquam Philippi quidem in Ant. r. I ita distribuit partes ut paelicis sit χειρὶ ἐργα εσθαι, tamen illud quidem verbum vitavit Antiphon immo aptissima ille de paelice verba posuit haec: Ι αντος novercae 6 Misi . . Actia i ς 'τα ρέτημα. - I6

διακονειν idem II, 8, o Quae quidem verba prorsus in eam actionem quadrant, quam Paele voluntati nesariae novercae indul

19쪽

Praeter omnem opinionem autem accidit, quod in eadem oratione o o), quamvis agatur de veneno, legitur verbum χειρουργεῖ , quod quidem in universum idem sere significare man,

se Stuna est atque χειρι εργα εσθα quocum necessitatis quodam vin-Cul arcte Coniungitail. I ire ii illi quidem verbo non rectius atque huic in Ant. I locus concedendus videtur. Ial vero ne temere in eam rem ingredi videamur accurate in verbum quoque χει teretuinquiramuS. Videndum autem erit primum de notione nomini χε OOυρρος inde enim verbum illud originem duXit eodem modo atque κακοε ρ- γεῖν a Maevo, γος, παν-ργειν a πανουργος etc.

χειρονοοί ei vocantur homines, qui per manum victum sibi quaerunt operarii Man erked complectebantur antiqui sub eo nomine artifices etiam sculptores et pictores Plato Symp. mya: - ανθρώπιν οὐ sumin αλλὰ δια τουτοι o. δαιμονίοMατα- ἐστιν ἡ οπιλία και η διώ-οτος θεοι σνορι-ους, καὶ ἐγρηγορυσι in κυθευδουσιν και ό si πω - τοιαυτα σοφος μι-

Imprimis autem χειρουργος vocatur medicus cuius est κάειν καὶ τε ινειν in plures enim divisa est partes medicorum ars, quarum altera morbos sanat venenis, diaeta altera vulneribus operam dat Curandis, amputationes tractat denique omnia ea quae Per manum geruntur Galen in lipp. d. vici. Cui I 3 XV 423 K: - λχ rερδι συνr θων o/ιων τε κctio avsMo κα των αλλέον os δι χει

ρεον ἐνεργειται χειρουργια scit. καλεῖται). Philo Jud. I 26 ang. φαρμακοις γα κα χειoo oriat καὶ διαί at ἀλλ' - λογοι αἱ νοσοι θεραπευονται SeXt. mPir adU. M. adv. Gramm . . a. Plut Marius . Schol. Ιl Ven. . ad A SIS . Nunc etiam apud nos medicinae creantur doctores: Μedicinae, chirurgiae artisque obstetriciae . Prorsus easdem notiones exhibet verbum χειρουργεῖν genuina Vis per manum agere non delituit Ael. V. h. IX Ii de Pingendo. Plut Mor. I A. d. medico . Cum de caede agatur nimirum significat vulnerare trucidare: huc. VIII 69 ντο ντων

20쪽

beckius, vir Graeci sermonis egregie peritus. Phrynich. 2O Simili udacia verba ατουργειν et με--Cres ab opera iis a eos Iraduxerant, miser se aliquiae ammt, mon ahena ope utenteS scit Dio Appianus Synesius reliqui huius generis scriptoresin. Certe apud oratores atticos genuina verbi vis nondum in universam eam

notionem detorta est.

'ει- κοὶ χειρουργήμασα ἔξει, ἐὰν ομεις τε καὶ οἱ θεοι θέλ-σιν De noverca χειρουργεῖν quo modo dici possit non video ne adsuit quidem illis sacris funestis neque ullam facinoris habuit partem praeter consilium, quod excogitavit. Ergo e loco quo traditur

statim eiciendum esse facile perspicitur. Non minus autem salsum est quod lassius id paelici tribuit ); ita e paelex cogitanda est

Viri Cum oculo, quo Venenun inerat, Caput in regisse. InePtum est glossema atque recensis διακονησασα adscriptum in margine, unde in verborum ordinem salso insuper loco utSertum Si ). Diu versati sumus in nominis vera vi eruenda quanquam non Potuit anti fluus error atque s ravissimus levi brachio emedio tolli Vidimus nos, manu cruentam effici caedem unam

' Philippi p. a nota a silentio probavit eam coniecturiun; JonMedi ad Antiph. Ignatius . elocutione Antiph. s. v. χειμ

de Wilamowitzius, quanquam χειρουργεῖν nihil ili tui esse concedit atque trucidareu, tamen nihil mutari vult insolenter utile ni clictui esse verbum de caede veneno essecta eiusdem auteni libertatis vestigia apud Antiphontem exstare I g D:

1υν ἐαυτῶν φωνεα μεταχειρι μενοι de poculo et g 26 ο δ' ακουσίως κι, βιαιως unc νε de voce ficis conseris i cum nota.