Io. Georgii Walchii ... Parerga academica ex historiarum atque antiquitatum monimentis collecta

91쪽

D DIATR. DE VA RIIS Μ DIS LITTERAS rerum Versaturis, ornarent animum. quem

admodum hae fuerunt peregrinationes academicae seu litterariar, sic & alias susceperunt Prosectiones in regiones salubriores ad tuendam valetudinem & firmum corporis habitum, Uti .

tat. spatium, per quod in his exterorum sapientiae scholis sese exercuerunt & scientiae or- . namentis sua decorarunt ingenia, definiri non potest, quum id cuiusuis arbitrio, iudicio le, voluntati erat relictum. sed tamen non defuerunt eX antiquiori aetate, qui de litterarum i peregrinationibus haud benignius iudicarunt, quorum in numero censeri debet S E N E C A qui ait: es ex his , quae mihi scribis, s ex his, quae audio, bonam fem de te concipio. non insurris, nec Deorum mutationibus inquietaris. aegri animi sa iactatio es. hactenus de institutione litteraria. g. V. Nunc rationes quasdam considerabo, quibus adultiores sua industria suaque opera variarum litterarum cognitionem duxerunt. quatuor etiam momenta debent notari: lectio, meditatio ,scriptio & disputatio. libri, qui l gebantur, Varii erant generis pro diuersa musarum ratione. id, quod vel compaginari vel in volumen conuolui poterat, erat liber, quae t cura fuit librariorum. C i C E R o 3 etiam vel- Iem, mihi mittas de tuis librariolis duos aliquos, 'quibus Tarannio utatur glutinatoribus, ad ce- 'tera administris , iisque imperes , ut fumant

92쪽

TZIVM 3 PITIsCvM' Do vGTAEvM'librarii dona inis quoque exscribebant libros. CICERO peto a te , ut quam celerrime mihi librarius mittatur, maxine quidem graecus'. multum mihi enim eripitur operae in exscriben

braria clominae exscribebat libros. lapis antiquus et i

E M. O L. II.

quod veterum quisque manu sua scripserat, αυτο ραφον, transscriptum vero subinde α ι γραῶον clicebatur,&quantum pretii & dignitatis habuerint αυτογραφοις, solius Ptolomaei ' Philadelphi exemplum testatur, qui Atheniensibus annonae penuria pressis, non prius concessit alimenta, quam sibi tragoediarum Sophoclis, Euripidis . Aeschyli autographorum fecissent potestatem. namque librarii saepe negligentes mendose scripserunt codices, uti MARTIALIs dicit:

93쪽

Si qua videbuntis chartis tibi, lector in istis siue obscura nimis , flue latisω parum,

non meus es e=ror, noculis librariis illis, dum properas ver is adnumerare tibi :

uibus de caussis libros probae fidei singulari

uilio vel unius Vocis gratia conquisiverunt. Iulianus rhetor apud GELLivM sed eni, content- , inquit , ego his non fui : ut non turbidae fidei, nec ambiguae sed visurae liquentisque esset equus ne, an eques Hinius scriptum reliqui siet: librum summae atque reuerenaae vetustatis, quem fere consa t Lampadionis manu emendatum o fudio precioque muLto unius versus inspiciendi gratia eonduxi: σEques, non equus scriptum in eo versu iuuense. Utque certiores essent emeti latae & probae scri- Iturae Codicum, usi fuerunt grammaticorumententiis, quod idem auctor indotat. hi libri manu exarati maiori olim sum parabantur, quam nostra aetate. MARTIALIs scria

bit, yprimum librum suum quinque denariis vendi solitum: de Ρlatone & Aristotele G E L

I. IV s ' memoriae mandatum est, Platonem phi

losophum tenui a modum pecunia familiarῖ

fuisse, atqur eum tamen tres miselai P tbag bici libros decem millibus denarium mercatum.

M ei pretium donasse quidamscripserunt amicum rius Dionem Θracusanumia Aristotelenx oque traiatum libros pauculos Speusippiphlia ιosephi,post mortem eius, emisse talentis Attiacis tribus. ea summa fit numi nostri m. duo

94쪽

bliothecae cum publicae, quae vi publici iuris essent, sero institutae sunt, tum priuatae, quae paene multae & inlustres instar publicarum eruditorum usui sine inuidia patebant. δ ad modum libros legendi pertinet consuetudo eX-cerpendi , quae erant obseruatione digna. PLI- Nivs de se ipsis: pineo librum Titi Livii, squasi per otium lego, atque etiam ut coeperam, excerpo. idem de auunculo sito 3 6fate, si quid otii, iacebat in sole; liber legebazur: a

notabat excerpebatque. adde GELLIUM. 'quisque obseruabat, quae conditioni litterarum sitarum conueniebant, quod SENECA eleganter tradit: cum Ciceronis libros

de re pumica prehendit bine philologuι alia quis, hinc grammaticus, hinc philosophiae deditus : alius aho curam suam mittit. ph Iosephus admiratur, contra i litiam dicitam multa potuisse. cum ad hanc eandem lectionem philologus accessit, hocsubnotat, duos

romanos reges esse, quorum alter patrem non habet, alter matrem. nam de Seruit matre δε-hitatur' Anci pater nuduc; numae nepos diciatur. praeterea notat, eum quena nos dictatorem dicimus,4in hisoriis ita nominari legiamus , apud antiquos magistrum populi vocatum. aeque notat, Romulum periisse solis defectione. prouocationem ad populum etiam a regibus fuisse. eosdem libros eum grammaticuc explia icuit, primum REA Ps E dici a Cicerone, id es re ipsa, in commentarium referet; nec minus

sEps E, id esse ipse. deinde transit ad ea, quae consuetudo seculi reliqua libri excer

95쪽

6 DIATR. DE VARIIS ΜΟ Is LITTERARptorum dicti sunt commentarii, commentaria, a graecis υπομνημιατα, Vide AVDAEVM t&PITIS GUM; ' breuiaria, & olim magis latine summaria. LE N E C A vide ne pisae profectura sit oratio ordinaria, quam haec, quae munc vulo B R E VIA RIV M dicitur, olim cum latino

si v M si BoRRICHIVM 7 PiTIsCvM. 3 ad haec appellati sunt memoriales, conlectanea; aduersariorum vero nomen I gis ad forum referriir, Vide s ALMVT HVΜ'COEL. RHODIGINVM & ScΗ EFFERVM. quum Oliseruarent quaedam digna inemoria, illa certis signis subnotarunt, ex quibus etiam inmore fuit simplex L. & geminatum I L. quo i dicabant locum laudabilem,& abibi etiam est L. s E N T A dabilis sententia ; graeci autem habebant notam X. qisae significabat χρης o, siue

plures alios scriptores de noti s & inlis vete

UI. Nec solum ipsi libros tegebant, sed id quoque in more habebant, ut pueris sitici a

96쪽

tissimis uterentur in studiis suis, quorum mu- nus erat, tam in seriis mularum negotiis, quam inter epulas domino praelegere, quos glaec vocabulo anagnose, & ex re ipsa Iectores adpellabanta quapropter dicit NEPos A namque in ea erant pueri litteratisimi , anagnostae optimi, N ptarami librarii ut ne pedisequus quirim quisquam esset, qui non utrumque horum pulcre facere posset. qua graeca Voce etiam c CERO &vATIN Ius 3 ad Cicero

Nivs lectores habenti in domo Caesarum erant liberti a quorum opera in studiis litterarum Utebantur imperatores, prout munere lioclanctus est apud Claudium Polybius. quem Seneca consolatur in morte fratris;&Lemnus quidam, cuius mentio exstat in ve- 'uti inscriptione e

AUGUSTI LIB. in . STUDIIS.

ed & in priuatis familiis, quae paullo elegan

tiorem viueiadi rationem instituebant, eiusmodi sitisse seruos, constat. quin etiam SER- vi us 7 mentionem facit Iectricis; immo do- minus ipse non nunquam legebat: MARTIALI s. 3

Parua es earnula, quis potes Megare feri os nihil, audiesuestam

97쪽

sultu placido tuo recumbes, nec era1sum dominus leget volumen. legebant monimenta poetarum, historicorum . I& oratorum,idque fiebat clare,expedite & sine 'Praua Pronuntiatione. PLINIus L memini Tquendam ex amicis, quum lector quaedam pem peram pronuntiasset, reuocasse V repeti coegis- .is: quibus de causiis a magistris docebantur,

quos praelectores adpellant. GELLIVS .e

quid putatis, A magistrum praelectoremque ha- quadrupes equus dicturum fuisse,ac non quadrupes eques 8 PLINIvs rde Zolimo 3 idem tam commode orationes s historias earmina legit, ut hocsolum didia

e se videatur. id quod fiebat praecipue inter

Li o si clarum est: item si quid erat otii & a . scribendo legendoque quiescebant, etiam no- 'ctu, quum expergefactis somnus recuperari statim non posset. sv ET ONIus de Augusto interruptum somnum recuperare, ut euenit. non posset, lectoribus aut fabulatoribus . arcessitis, resumebat,producebat ultra primam saepe lucem. nec priuatim solum, 1 ed & publice in concione populi legebantur libri, cuius rei eXempla P LiΝ Ius 3&GELOvsa habent. plura de anagnostis reperies apud

98쪽

ecclesiae primorum seculorum anagnostis siue lectoribus varia produnt scriptores antiquitatum rerum sacrarum, quae huius loci non sunt, Vide RECHENSERGIVM si

g. VII. Grauissimum medium proficiendi in litteris & ingenium excolendi rite, meditatio est, sine qua verum usum& fructum musarum ne sensu quidem gustare possumus, uti

res romani & exemplis suis & monimentis, quae posteritati tradiderunt, declararunt satis, quid meditationi exercitationique tribuerint f E N E C A ait: V apes debemus imitari π quae actimque ex diuersa lecti e congesimus, separare. melius enim di in fervantis. deinde adhibita ingenii nosri cura es facultate, ininum saporem varia tua libamenta consum dere: ut etiam si apparuerit, undesumtumsit, aliud tamen esse, quam unde sumtum es, appareat. quod in corpore nostro videmus , siue vlla opera nosra, facere naturam. quum doctrinae studiis plane se darent,cogitationibus variis impleuerunt pectora sua, Paria paribus, contraria contrariis, Praeterita praesentibus oppo-

99쪽

nendo, rerumque omnium caussas & varios e euentus adcurate eXplorando. qua ope me- l .ditationis C i C E R o felices progressus in philosophia fecit, prout ipse dicit, x defendat quoae quisque sntit: sunt enim iudicia liberarnos institutum tenebimus, nullisque unisu dic t

scipsenae legibus adstricti, quibus in philyophia

necessario pareamus, quid sit in quaque re ma- Σxime probabile, semper requiremus; etiam η ἰ e Catone refert, Publium Scipionem, eum qui ἰ primus Africanus adpellatus est, dicere soli- tium, nunquam se minus otiosum esse, quam cum otiosus, nec minus solum, quam cum χ-lus esset: & addit, hanc vocem esse magnificam & magno viro dignam,quae declaret, illum& in otio de negotiis cogitare & in solitudine

secum loqui solitum, Ut neque Cesaret Vnquam,& interdum colloquio alterius non egeret. meditationes autem instituerunt sepa- rati ab aliorum societate, animo aliis rerum negotiis & curis Vacuo, locis amoenis, quod, etiam ex lucubrationibus & secessibus romanorum conligere possumus. tempore balnei nonnunquam solebant meditari: sv ΕΥΟ- Ni v s 3 exsat alter aeque modicus Epigrammatum, quae fere tempore balnei medita, tis: PLIΝIVS de auunculo suo ' siurgebat aestate a coena, luce: hieme intra strrmam n ctis, tanquam aliqua lege creente, haec inter

medios labores urbisque fremitum. in secessu solum balinei tempus studiis eximebaturi quum Hira balinei, de interioribus diquor. nam dum defringit- tergiturque, audiebat aliquid atit dictabati idem accipies cum hac epistola

100쪽

bendeca rubos nostros : quibus nos in vehiculo,'ia batineo inter coenam oblectamiu otium tem

. VIII. Pergamus ad ea, quae ingenio ela- borarunt, e citationem quae facile princeps pars in studiis romanorum erat, attingamus. imisu habebant poetae aliique eluditi, ut si quem 'librum compossierant, antequam edebatur,vel amicis conuocaris, Vel publice pro miscuis a ditoribus praelegerent, eorumque censiara sal-xtem ut ex signis vultuque obseruata uterentur. ἰcELLARI Vs obieritat. V reeitatio non pertinebat Praesipue ad adolescentes, sed ad aduruttiores, viros, S ipsos principes: hinc Domiti nus recitauit eublice, & Claudius imperator hisoriam in adolescentia, hortante T. Liuiis D ibere aggressus,frequent auditorio commi--'

sit. 3 praecipue autem exercitationem hanc poetae, historici, etiam oratores instituerunt. Poetae carmina amoris & rei ,enereae plena legerunt, Vt auditorum beneuolentiamsini facilius conciliarent , quamuis & tragoedias de virtutum praecepta recitando tradiderint. nee minus historiarum recitatio Vsu recepta fuit, quae non ostentationi, sed fidei veritatique

compositae erant. orationes non ita frequena

res lectae videntur, Uti carmina & historiae,

quandoquidem. PLINIUS ' quo metis mi

henderent, quod orationes omnino recitarem enisi vero ba Iolus non putant emendandas. A quibus libenter requisierim, cur concedant, foeconoeaeant tamen, hisoriam debere recisari, quis non ostentationi,se idei veritatique componial