장음표시 사용
121쪽
t ut solebam, istis promerem. quo quum venissem, M. O tonem, quem ibi esse nesieram, . vidi in bibliotheca sedentem multis circumfusum stoicorum libris. p LINI vs R de Silio Italico : plures visivi possidebat: multum ubique
tibi orum, multum statuarum, multum imagirhum . quas non habebat modo , verum etiam v nerabatur: nam & haec ornamenta in bibliothecis ponebantur. sv ET ONIvs scripta eo minimagines publicis bibliothecis inter veteres praecipuos auctores dedicauit. C I-e Esto 3 Iitteris Fustentor recreor, maloque rin illa tua sedecula, quam habes sub imagine Ari telis sedere. quam in aliorum sella curuli. adde Lipsi v M Lo MEIERVM FIGRE-L Iv M. 4 M A R TIA LI 7 est huius generis raι- iris bihIiotheca delicati. nec minorem litteris colendis suauitatem adtulit cultus hortorum.. o vi DI v s in hortis operam nauabat carminibus, quum ait 8 non hac in nostris, ut quondam scribimus, hortis.&haec de modis variis, non de omnibus, nec de illis, qui nonnullis fuerint proprii, litteras colendi veterum romanorum si1mciant. ara mentum hoc ad usum nostrum potest conse
mari, si illud doctrinae de prudentia litteraria adplicemus, quae subinde multum inlumin ri potest.
122쪽
123쪽
De dupliei orationis genere I. I. de sudio veterum graecoru=n o rc anorum eloquentiae g. II. de adpellatione sopbistarum opud graecos g. III. Hesdpellatione rhetorum, oratorum, sophisarum apud romanos . IIII. de aduersis sopbisarum σε elorum fatis V. de magna eloquentiae dignia iste aprid veteres generatim s. VI. VII. de Iri riis vetertim sophi rum fleto uin VIII. . VIIII X. lagorum bonoris titulis XI. adclam tionibus XII. XIII. coronis XIIII. XV. s
suis XVI. XVII. XVIII. legationibus XVIIII. magistratibus XX. XXI. victu p eliso XXII. xx m.
MAghvm Dei munus est, quod morta
les, qui rationis participes sunt, beneficio linguae animi cogitationes adfectusque aliis exprimere, Vitae societatem alere ac conseruare, omniaque quaecunque ad viuendum necessaria sunt &commoda, parare Possunt. ' quae dicendi facultas, a summo numine mortalibus adtributa quum egregie humano generi prospiciat; di-sna omnino est, quae magis & magis colatur, &1n tanta humanarum propensionum varietate, ad artis elegantiaeque leges componatur, Ut huiusmodi 1ermonis vi eo facilius inadfectus hominum nos insinuare possimus. quapropter duo inprimis sunt orationis genera, quorum alterum graeci λεξιν item λαλελυ- latini orationem iugem, pendentem, tractam, quaeue naturali fluit cursu; alterum ve- TO κατεπαμμενην, nec non latini ve sam, contortam, quae ad artem atque praece pia
124쪽
.Teuocatur, adpellarunt. quam in rem testaturARIsTOTELEs - τὴν δὲ ἀνάγκη ἀναι σ
autem necesse est, esse aut pendentem s vincula, vinam ut in dithdirambis dilationes: aut versam similem veterum poetarum conuersionibus' '
ci CE Rode oratore lib. I. cap. 8. hoc enim v praesamus ves maxime feris, quod Eoquimuri toruos loquodexprimere dicendoses posimus. P O N i v s histori natur. lib. XI. cap. si . ante omnia expianatio animi, q/Me nosia uita feris, ister ipsos quoque bomines discrimen alterum aeque frande ama be is fecit. quapropter de ii Mercurio apud graecos sacrae fuerunt, ut ex H O M E R o Ddyss. v. V. 33 . seqq atque aliis scriptoribus adparet et ac veteres persuaserunt sibi, linguis eiusmodi inditam esse vim, qua homines tutos a morbis se conseruare possent LAM p Rinius de Heliogabalo in vita ipsius . cap. 2o. medit sepius ad imitationem Apieii GL cauea camelorum recrissas vivis DPinaceis δε- ras, linguas pavonum o lusciniarum, quia dote tali psilentia tutus diceretur. adde COEL. RHoni GlNvM Iection. antiquar. Ita III.
ao bule generi historia finitima es, in qua onam rasur ornate,Wregio sape aut pugno describiturqinterponuntur etiam concioneso hortationes: sed - in his tracta quaedam ct suens expetitur, non hae
II. Apud .veteres graecos romanOSque dicendi ars in magno fuit pretio. equidem igraeci alias artes habuerunt vetustiores & mu
125쪽
to ante cultas & perpolitas, quam haec est ab ipsis elaborata disserendi vis atque copia; ex quo tamen eloquentiae studio fuerunt incensi,
sensim & sensim haec dicendi disciplina cepit
incrementa, multique exstiterunt, qui harum litterarum culturae atque exercitiis se tradebant studiose. PERICLES, auctore CICER NE primus adhibuit doctrinam, quem com- Plures secuti stini, ut intellectum est, qyantam vim haberet adcurata atque elegans oratio G O R G I A S Leontinus quippe, T H R A s Y Μ CHvs G auedovius, PROT GORAS Abderia res, PRODICUS Ceius, H I P P I A s Eleus quibus iam senibus exoleti sunt Iso CRATES, qui primus cognouit,etiam in soluto iermone modum & numerum quemdam oportere seruari; item LYSIAS, egregie subtilis scriptor atque, elegans. mox subsecuti sunt HYPERiDEs,AEsCHINES, LYCURGUS, DINARCHUS,
DE MADES, &qui aliorum exstitit princeps D E M O s T H E N E s, post ciuos adhuc multi alii . floruerunt. Allienis praesertim, quas dicendi
vis sedem sibi ac templum delegerat, sed quum
eloquentia videretur persectinima, a pristina grauitate ac pulcritudine recedere paullatim grauitate ac Pulcritudine recedere paullati& declinare coepit & relictis Athenis elegantiam sua imurbe amisit. deinde satis lon- so interuallo nauigauit in Italiam, ac Romae inprimis inuenit, quibus ista grata fuit atque
aecepta. ante tempora Punica non fuerunt, . quos in numero Ponamus eloquentium oratorum; primu4 autem, de quo consta eloqueri- tem fuisse, M. CORNELIUS CETHEGUS est,
quem aetate M. Q A T b consecutus. Processu
126쪽
RHETOR vM ET OR ATORUM. is temporis maior prouentus ingeniorum exstitit, C. LAELII & P. fCIPIO Nis Aemiliani, Vtriusque G R A C C Η I, Traberii' ii,s E R V II GALBAE, C. CARBUNIS aliorumque, quos
omnes fere ingenio & artificio dicendi supe-
Tarunt L. CRASSUS & M. ANTONI vs. sic
in urbe eloquentia in dies facta ornatior, ad illud adspirauit tempus, quo ipsi expoliendae CICERO supremam adhiberet limam, quippe qui miris modis illam iuuit, purgauit, auxit
quae graecae ac romanae eloquentiae fata inlustrare possunt ex vetustiori aetate CICERO δsvETONIVS QFINCTILIANVs 3 ex re
g. III. Sed quum de praemiis veterum -
phistarum, rhetorum ac oratorum cum graecΟ-rum, tum latinorum in praesens edisserere instituamus, a proposito distertationis argumento minus erit alienum, si quEdam de ipsis, quae P ae se habuerunt, nominibus Praemittamus. apud graecos tenuerunt diserti atque eloquentiae auctores nomen sophista m ac rhetorum. antiquissimis temporibus significatio vocis f phisae perampla fuit, adeo, Vt omnes, qui litterarum doctrinis atque mimi ornamentis operam dabant, dicerentur sophistae, vetusti
127쪽
simi quippe musici, poetae, philosophi, theologi, medendi arte excellentes, somniorum interpretes. ' praecipue vero adpellatio fuit phialosophorum, eaque plena dignitatis & perhonorifica, qui quum eloquentiae &philo1b hiae studium coniungerent, factum est, ut sophistarum nomen & philosophiae & artis oratoriae magistris fuerit commune, & illi quoque, qui
tantum eloquentiae instituebant exercitia, adpellati sint sophistataverum quum philosophiae
atque eloquentiae verioris laus consenesceret;
nec solum philosophi detrito & pannoso pallio
maiestateque opacae barbae sapientiam metiri vellent; ipsi seruirent animi libidinibus& fla- gitiis, omniaque referrent ad quaestum Mostentationem; sed & oratores rerum, quae ad vitam moresque hominum & ad rempublicam pertinebant, cognitionem & scientiam a dicendi ratione disiungerent; de quocumquem gumento Proposito inuictis rationibus oratione uberrima disserere sumerent sibi, ac tumore quodam sermonis, qui nibit in se habebat solidi, aliorum caperent animos; '' adpellatio sophistae odiosa reddita est aeque rectis
sapientiae aestimatoribus atque promiscue multitudini: qua de re LV Dό v I CVs C RESOLLI Vsy & si. I. Vos s Ius copiose disseruerunt. quod ad nomen rhetoris adtinet, existit hoc loco quaestio: quaenam inter sophistam ac rhetorem fuerit differentia3 CHRYs Os To- M v s 3 quum ostendere instituat, omnes eX antiqua aetate sapientiae cultores a Veritatis via aberrasse, dicit: ες,
128쪽
adpella poesin, musicam, ostro miam, i hisarum item artem st rhetor'um, qui foro caussas incunt; ex quibus locis adparet latis,quod inter sophistas& rhetores positum fuerit discrimen. etenim sophistae eloquentiae artem docebant, ac variis exercitationum generibus ad hanc perducere nobiliores mentes, laudi sibi ducebant amplissimae; rhetores vero in caussis priuatis & publicis sua Vtebantur eloquentia &Ueclamando gloriam sibi ac fauorem concili re laborabant maxime. '
at vero vox σοφινοῦ non solum ad litterarum cultores, sed & ad omnes, qui arti cuidam sese tradebant,eamque profitebantur,mit adeom. modata. hinc s VI D A S: orali σευί. ει, & LVCIANV sin dialogo, qui dicitur viatarum auctio p. 377. edit. G R A E V II, hominem, qui conuiuia ac compotationes sectatu adpellat confer. GIsBERT.cvpERvM de apotheos Homer. P. ars. ubi agit de voce in apud graecos. sephistae enim primum usurpabant verba alleiana, inusitata, poetica, ad tumorem sine omni vi atque elogantia composita, adeόque vitium illud orationis, quod antiqui in rhetoricis dicunt, admittebant vide a vim caei Li AN v M lib II. a. 3. lib. VIIL e. 3. dic Avssi NUM de eloquentia lib. II. c. q. & s.
129쪽
RN DIATR. DE PRAE M. VETER. SO HIS T.
deinde eiusmodi argumenta orationum eli gebant, quibus tantum vim ingenii atque eo-' . piam sermonis ostentare poterant, nulla verioris utilitatis habita ratione. si quidem quum declamandi genera tria fuerint apud' veteres, in demonstrativo tam frequentes versabantur, ac Vsque eo procedebant, ut le- uissimas quoque res praedicarent, & de malis ac perniciosis argumentis dissererent.
Verum .crimen hoc ratione adpellati'nis rhetoris de sophisae non semper adcuratius ob- . seruatum fuit, adeo, ut & sophistae dicti sine i
rhetores, quod cx exemplo G Ο R G I AE apud DI ODOR v Μ sIC VLvΜ lib. XII. patet.
' g. IIII. Apud veteres romanos adpellatio rhetorum, oratorum, etiam sophisarum in usi fait. inter atque multi auctores hanc conseituunt differentiam, quod rhetor sit, qui poecepta dicendi tradat; oraton vero, qui modo ex arte disierat, modo declamandi exercitia instituat adeoque rhetorices
praecepta ac regulas ad declamandi usum transferat atque adcommodet: quocirca C I c E R o Carneaaes vero multo uberius iisdem de rebis :Dquebatur : non quo aperiret sententiam suam, sed tum maxime tamen hocsignificabat, eos, qui rhetores nominaren' is qui Acen 7 praecepta itrademit, nihil plane tenere, neque pose quem- ,
quam facultatem adsequi dicendi, nisequi phia . Vlosophorum Druenta Haeisisset. ex qua posita
sententia id consequitur, ut apud latinos rhe- 'ὶ tor fere idem fuerit, ne apud. graecos sophista, prout & C1CERo dicit: hinc rhetorum cam- et tu de Marathone, Salamine, Plataeis, Thermo -- h
. nlis, Leuctris: quo loco per rhetores intelligit
130쪽
sephistas, quippe qui de nulla re tam libenter& cupide uisieriterunt, quam cie Marathone, Salamine, Plataeis, quae loca campi erant, Vbi omnia eloquentiae lumina ostendere connitebantur. ' Verum enim vero quum & in Italia exstiterinis histae, de disserentia quoque inter rhetorem & sophistam apud latinos fuit disputatum. sunt, qui existimant, quod ibphista ille habitus, qui praecepta eloquentiae irra -- . rhetor Vero, qui latine proponeret utilereretque: cui sententiae fauet CREsOLLI Vs δqui ad sanctionem imperatorum prouocat rhabeat igitur auditorium specialiter nostrum,iubis primum, quos romana eloquentiae doctrina commendat , oratores quidem tres Humero, grammaticos vero decem : in his etiam, qui fa eundFa gr.ecitatis '' fouere noscuntur, quinque
numero stra sophistae grammatici aeque decem , cuius edicti sententia satis sit clara, quod duo genera prosessorum eloquentiae constituantur: alterum oratorum, quos romanae
eloquentiae doctrina commendet, id est rhetorum qui latine doceant: alterum sophistirum, qui facundia graeca pollentes, graece nimirum instituant. alii vero sic statuunt discrimen, quod rhetor sit, qui doceat litteras artis diiserendir sisphista contra, apud quem discatur dicendi exercitium; ita ut rhetor prior sit sophi si a eique paret viam, prout grammaticus prior fuerit rhetore. quem ordinem oblbruat TERTULLIANus, 3 quando ait: de meo vestiuntur primuου informator litterarum id est grammatista) es' grammaticus rhetor δε-