장음표시 사용
101쪽
torium: Suaderem tamen dicedum,quod tutor aut curator,nqui semel tutelae uel curae administrationi repertorio incori secto sese immiscuerit, reij ciendus, & nequaquam admittodus ueniat, quia praesumitur dolus ex uno facto, Psipicione non carente. Atq; hanc interpretatione recipit Ulpianus aduersus sinistros & adulterinos tutores ac curatores dilige ter obseruadus in l. 3.*.tutores qui repertorium no secersit. E. de suspect tuto. uel curato. Secus erit in eo qui se non immiscuerit,licet enim ia diu tutor aut curator factus fuerit, nullus tamen de eo dolus praesumitur. ' ,
a Gandensitim statutum de repertorii exhibitione. 3 Brogensi statutum. I 'prensiumstatutum. Franco natumseu Francostarum, hoc est, Liberorum ordinatis os
s civire acensiumstatutum. 7 Aldenardensiumstatutum. 3 Repertorii conficiendi tempus legati, statutarium, siue consuetudinarium, per Iudicem abbreuiari queat s Lex supplet,quod homines omittunt. xo Dominium transfertur in legatis o fideicommist sine traditione. II Dominus nequid υnius anni ct Hei terminum diminuere ad inuestituram petendam. 1 1 Tempus ad repertorium conficiendum rutis ordinatum non minui
ra Legis factum iudex ex sui eapitis aequitate reuocare non potes. I Repertorii confectio, quando a testatore remitti poterit , ct quamda
a s Quando iudex testuroris imperara non seruans,testatoris tamen uoluntati non aduersatur. 16 caput rationis reddendae,s inuentarium.
3 7 Inuentaria quare princialiser ituroducta sint.
102쪽
IS Frustra ni inuentaria, ubi ratio rum redditur. I s Inventarii ct rationis remissia,quando est ualida. Σ o Inter dare materiam tollere materiam,quod sit medium. Σ1 Remissio inuensarii a testatore facta,quando sit inanis,o inualida.
Σ 3 Tutores ad rem artentioreuknt ,quam ad praestuum iuramentum. χ Domissionem tesatoris variae diei ctiones. 2 s sepertorium haeredis an per testatorem remitti ualeαρ remisiue. a 6 Quarido revissis,ctstatuta cυncordant,quid iuris 2 7 Quando remissio, ct statuta sunt contramia, quid iuris 28 Praet=r ex causa ,repertorii confectionem remitterepotest.29 Statuto Flandrico tutor siue dscrimine ad repertorii confectionem fringitur.3ο Cui repertorium exhibendum 3I Loci consuetudo, vel sagula adobseruarida. a. 3α Flandriae statuta de exhibitione inuentarii. 3 3 Senatorum pupillarium vaciae appellationes.
3 s Inuemaria nonnunquam falsa jubdola, ct illus ma. 3 6 Qui ctis usus est in inuentaris,in integrum restitui non potest. 3 7 Dolus ct fraus nemini patrocinari debent. 3 8 Negligentia crassa upina dolo aequiparanda. . '3 s Comtra charitatem facium, qui aliis faciunt, quia sibi sieri nolini. o In integrum reriritui non potest qui fraudem commisiqnisi absolutio 'nem prius ab Episcopo impetret. et Abstulis a iuramento non es concedenda temere. ι α Episcopus non debet se autorperiurii. ν43 seM negocium cum tempore factum tarsulto ct deliberara essem; praesumitur.
4s Easequenta,quae veriora, uaequesensim ct rationi hominis magis ac
46 In iudicis,quasi contrahitur. 47 Iura entum obligararium non debet reu cari,nisi uocarapane. , 8 RV d. t fieri in praeiudicium absentis. . . H i B a B rmen.
103쪽
1 o Absolutio non debet fieri nisi causa cognita . si Episcopus non potest ab siluere,eausa non existente .s a Cognitio cisse adhiberi non potes , parte non uocata .s 3 Absolutio facta, non uocata parte , e A mdia.
Hyprensium. De certo tempore muri
RO huius itaq; materiae apertiori amplio riq; explicatione, inquirendu est de inueniatari j, repertorij que conficiundi, exhibendiq; tepore , nempe intra quatum temporis spactu id Tutores coficere debeat,& ad hoc copelli pollini. Huic quaest. faciunt satis gl. in uerb. mox ini. Tutores. 2. C. de administ. tuto. uel curat .ac post eam ibide Gy. Bart.& alii iuris interpretes, ponderantes tex. in uerb. mox. i.confestim, quam primum,&statim: nisi rationabilis, necessaria,uel iustissima causa inuentarii consectione remoretur, eo enim casu inuentarii exhibitionem differre fas est & integrum .i. tutor qui repertorium saepiuscule praeallegata, ubi copiose dari. inter iuris interpretes, praecipuus , huic seruit. l. a. f. confestim. Tad S. C. Tertul. cuius uerba sunt haec. Confestim autem sic erit accipiendum ubi primum potuit, id est , Praetoris copiam habuit & caet. Accedat. l. Ratum . T de solui.& libera. qui exponit uerbum mox, id est, quam primum, & subiungit, sed hoc cum quodam spaeio temporis accipi debet, nec minimo, nec maximo, quod magis intellectu percipi, quam locutione expri-
104쪽
rni possit uulgata .l.Quod dicimus. ff. de solui.&liberat. Gana desium t uero statuto seu ordinatione ut & infra quoq; dicet quadrag:nta dies, ad repertorii editione decreti sint, sub poena siue mulcta decem librarum cui uulgo apud Flanis dros appellitant Parisiensium, quarum unaquaeq; tum mam decem stularorum si vulgi uti uocabulo liceat coplectitur.3 Praeterea,ut arbitrio Decurionum, siue ut ' uulgo)Scabinorum, puniantur. Brugensium statutis unius mensis inter-
uallu sub simili praedicta multa decernitur. Hypresiu ' uero legibus quadriginta dies dantur, sed ij tantum a tempore
praestiti per tutores aut curatores iuramenti, numerandi et atque hoc ipsum sub poena trium libraru Parisiensium, per quemlibet tutorum aut curatorum incurrrenda, Franco
1 num seu Francostarum statutis & plebiscitis i sex hebdomadarum tempus praefigitur , sub mulcta arbitraria, quod si tantum tempus ipsis tutoribus ob rerum explicandarum difficultatem parum sussicere uidebitur, longioris temporis prorogatio prorsus ab ipsis Senatoribus Franconibus requirenda:& impetranda suerit. Curtacensium 6 vero statutis uiginti septemt dierum spacium praescributur, sub poena trium librarum Parisiensium , quod tamen nonnunquam ex causa est prorogabile. Aldenarden-τ sium statuta sex hebdomadas ' decernunt. sub mulcta quinquaginta librarum Parisiensiu, idq; sine alia ulteriore dilatione, nisi fortassis dignior,ac potior alia ratio eam prorogatione legitima ex causa exposceret, quo castu talis productio temporis, ipsis minime deneganda erit, sed eadem semper sub mulcta ad inuentarium conficiendum legitime concedenda. Praedictarum Flandriae ciuitatum statura in inuentarii exhibitione sequuntur plaeraeque ciuitates minores, &pagi singuli quibus subiectantur. Harum ciuitatum S pag rum nomina.aliaque Flandriae territoria expresse licebit cernere in Chronicis rerum Flandricarum doctissimi uiari D. Iacobi Meyeri. Quo lectorem his de rebus plura cognoscendi cupidum remittimus,ad reliqua properamus. Ac primo hic mihi occurrit & alia quaestiuncula, huic locos minime extranea. Nempet an praedictu repertorii coficie ita. . . . o B 3 temPus
105쪽
eepus legale, statutarium, siue consuetudinariu per Iud .Praetore,aut Praeside causa cognita abbreuiari ualeatὸ Omissis
.in utraq; parte argumentis, quae adduci potuissent destructivae negatiuaeq; parti censeo adhaerendum, quoniam legale , statutarium aut consuetudinarium tempus non minuitur, diminutionisque incapax censetur: imo si Iudex, Praetor, aut Praeses id minueret a lege, statuto, aut consuetudine suppleretur. l. si se non obtulit. 6. Si quis. T. de reetud. Sicuti claret ex Authel. hodie. C.de appella.& ex rex. unded. authen. desumpta est, in Authentica de appellat. ct infra quae temp. appel. debeat.6. I. Colla. q. constitu. 2.
Necno ex .l. superuacua. C. de temp. in integ. restit. peten.s Certum. n.est lege supplere,' quod omittit homo, sicut in libertate, ut per uniuersum tit. aequi sine manumissione ad Io libertate perueni. Item in legatis & fideicomissis,' in quos II sine traditione dominiu trafferta. A. Τit. T de sur. l n simili Dns nequit unius anni & diei terminu diminuere siue abbreuiare ad inuestituram petendam secundum Andream de Ysernia in c. i. q fuit prima causia benefi. amitte. Ideoq; non poterit dias uasallum cogere ad dicta inuestituram petendam infra annum & diem atq; ad fidelitatem praestada,
argumento. l. siue pars. C. de dilationi b. S. g. in die de uerb. oblig. Ratio, quum id temporis uideatur esse in ipsius uas ili fauor .argument. l. eum qui Calend. g. Quotiens. T. de uerb. oblig.&. l. Cum tepus .ff. de regul. iur. ita tenet
Andreas delYsernia, Alvaro. & Nicol .de Neapoli. Atque hoc ipsum aliquot ibide modis restringunt, ac limitat quos et risi lubet vide. Simili quoq; ratione praedicta tempora ex singulariu ciuitatum Flandriae statutis introducta, Sordinata ad repertorij consectione nequaqua praeueniri nec diminui debent, potissimum quod ea tepora ex legitimis causis ita instituta & longa consuetudine obseruata uideantur, in fauorem S gratiam non im pupillorum, sed et tutorii, ad inuentariorum consectione obligatorum, ne inuentaria inique praecipitent, sed ea decentius ac plenius conficiat. Huic opinioni negatiuae etiam assentitur D. Bald. in l. Scimus
.s.cum igitur. in.3. col. C. de iure delibe. ut hinc etiam
106쪽
clatu evadat iudicem' legis facturi sui capitis aequitate rea uocare no posse.' Scilcitari hoc loco etiam lubet, num inventari j confectio a testatore remitti queat Hanc interro. gatiuncula paucissimis uerbis omissa argumentoru S allegationu popa absoluero. Respondeo igitur affirmative cu Iustiniano. 1 l. fi . f. illo proculdubio, ibi, nisi tellatores qui sub statia trasmittiit, specialiter inuentariu co scribi uetuerint. C. Arbit. tutc.gloss. est notabilis & ordinaria in l. tutores. 2.in uerbo publicarii. ad fine. C. de administ. tuto . uel curat. Ide sentit gl. in uerb.no lacerunt .in l. 3 .f. tui. T. de susp.tu.&cura.&l. tutor. qui repertori v. *penumero prae alleg. Si tamen tutor aut curator iudici suspectus esset,& ob aliquam iustam& latentem causam ipsi tellatori in persona tutoris aut curatoris electa &conitituta incognitam , iudici uero notissima, aut suspecta, eo casu Iudex hon obitate testatoris decreto &Cxpressa uolutate contraria tutore ad inuentarii consectionσm compelleret, & non quid testator statuisset,
sed quid pupillis expediret, obseruaret, R eoru utilitate, Sccomodis priadenter prosequeretur, iuxta. l. in confirmando,&.l. utilitatC. ff. de confir.tuto. uel curato. l. quida decedens. 6. Papinianus .m de adni in ist. tuto. uel curato. Atque hoc, faciens Iudex, contra testatoris uoluntatem facere non cenIs sebitur,t quod testatoris uoluntas non spectet in remissione inuentarii pupillorum sitiorum ullam circumuentiolaem , sed tantum hoc lpectat ne patrimonii secreta , id est opulentia rei familiaris, aut eiusdem tenuitas, aut occultum aes alienum contra uoluntatem suam perfide pandantur, diuulgentur, atque in Ora omnium rapiantur, quum statum
rei suae familiaris etiam post mortem suam uelit esse omnibus secretum . Quod & aequissimum S magnopere pro-i bandum uidetur. Ideoq; hoc ipsium quoq; prudenter statuitur in l. a. C. de alim. pupil. praest . cui nec discrepat. l. 2. C. . Qia&quib. quar. pars debe. lib. Io. quo in loco repertorii confectionis prohibitio non fraudem aut circumuentiO-ι nem , sed pupilli minorisve commodum, emolumen tu, Rutilitatem respicit, cuius meminit Cy. in l. f. C. arb.tut.LND. Signorollus de Homodeis cons. cx. incipie. Te ltat
107쪽
in testamento tutores . Caeterum quoties testator tutorem futurum ab inuenta iiij confectione & remittit, simul cum hoc testatores a reddendae rationis onere absoluit & remittit . Et si a reddenda ratione absoluit, etiam ab omni scilicitudine Suinculo inuentarij consciendi liberat, ob idio quod ' caput & fundamentum rationis reddendae sit inuentarium. Ut dicit Bald. in l. Cum tale. 6. I. de condit.& demostrat. Ang. consit. cxliiij. ad finem , qui allegat. l. Tutor. qui repertorium, de adminis . tui. uel cur. Ial. in . l. Mariscellus. T ad Trebel. Ita quod inuentaria principaliter pro 7 pter rationes sint introducta. t Bened. de Perusio con- sit. cxlix. in s. dubio', quum dicit, quod is qui ad ratione
reddendam non obligatur, per consequens etiam non ten tur ad inuentarium allegat. l. orphanotros. C. cle episc. α
cleric. cum sim. Idem docet Spec. intit . de instrv. edit. 6. nunc aliqua, vers. sed an simplex. v. charta mihi, dum uoluit frustra fieri inuentaria, ubi ratio non reddatur. Et idem Ias. in . l. Nemo, in. a. lect. col. xi. uersi. adde bonum simile, deleg. r. Consequitur igitur,l quod remisso onere. d. rationis reddendae, etiam inuentaria remissa censeantur. Porro quoties in personis tutorum iudici nulla obrepit suspicio mali aut futurae fraudis, atque testator prius tutorem ab inuentarii consectione uoluerit esse liberum S remis. sum, ob certas causas, ipsium testatorem mouentes, tunc Iudex contra talem tutorem non poterit excipere, nec ipsuna ad inuentarium compellere, sed liber & rem illus erit, eo casu Tutor ad inuentarium exhibendum & ad rationem reddendam. Signorollus consit. cxliii. ad fin. qui allegat. l. Quidam decedens de administr. tuto. &cura. facit. l. cum
seruus S. d. l. cum tale. 6. I. ibi glos. de condit. &dc- monst. Nec sequitur clametsi quidam secus opinentur Repertorii, inuentarii ve confectio , furandi depraedandique materiam Sc occasionem tollit, ergo eius prohibitio producit contrarium & oppositum, nempe furandi depraedandique materiam , quod iubens faterer si haec contraria essent immediata, nam oppositum in opposito operari d
bςx , quod propositum in proposito , siue dispositum in di
108쪽
sposito. Aristot. teste s. Ethi. &. l. Quod merces. 6. uis m ao ior,& quod ibidem notatur. ff. loca. t Sed in hoc loco, i ter dare materia, & tollere materia, datur medis, scilicet nec dare, nec tollere materia, quemadmodii dicimus, quod interdum lex confirmat, nonnunquam resiliit, interdum est medium, quo nec confirmat, nec resistit, sicuti notatur in I. post mortem. ff. de adopt. & in l. Stipulatio ista. q. alteri. ff. de uerb. oblig. l. I. f. scientiam. ff. de tribui. actio. &xi in .l. culpa caret. is de reg. iur. Ex habitis i igit hactenus claraim ac manifestum euadit, ut quoties Iudici constat tutore esse talem, qui ob inuentarii remissionem invitetur ad peccandum, , fraudem peragendam, quod tum inanis erit & inualida prorsus testatoris aut prohibitio aut remissio ad repertorii consectione. At quoties hoc Iudici non constat, nec de tutore nulla sinistra concipitur suspicio,tu testatoris reimiaso firma erit & ualida. Nec ob id quippiam sinistri, aut fra dulenti sus picandum est, de tali bono tutore. Nec talis etiam
tutor ob id sibi quippiam infidum atque nefarium in sua sutura tutela promittere debet. Quis enim adeo rationis expers reperiri poterit tutor aut curator qui etsi repertorium conficere non obligaretur, qui aut a teliatore certis, Iustis. que de causis remissum aut prohibitum esset) gestorum rationem atque reliqua exigi a se non deberi exit timet, dedi L sibi persuadeat, i quadoquidem ad rationem, di ad reliqua
modis omnibus, mediis, & uiis melioribus, quibus utile, decens, ac necessarium uidebitur, a ludice compelletur, si ulla doli susipicio Iudici suboleverit, qui dolum malum ac quod uis delictum in administratione ipsa commissum nunquam sinet esse impunitum . multo magis suberit punitionin fraudis commissae certa argumenta & indicia appareant. Tum enim mea quidem sedientia caliorum tamen iudicio
meliori semper saluo poenam praeterea periurii omnim do incurrit, neque ab ea excusari aliquo etiam scelicitasimo mortalis ingenio poterit, uti dilucide & manifeste claret ex his, quae superius tradidi ad iuramenti materia,
23 ubi ostendi pupillorum , t adultorumque protectores
attentiores longe esse pecuniis numerandis, quam peri Penderi
109쪽
pendendis diligenter, ac enixe masticandis praestiti itura.
menti uerbis, quod profecto hoc nostro in elicissimo ste- ,πulo impense deplorandum arbitror. Nec me latet ho-idie reperiri paucos huic oneri & ta clarae prouincis aptos, Sidoneos , sed contra innumeros qui id ossi. ambientes , 'principia, media,& etiam fine plane ignorent. Ideoq; huiuamuneri no multo habiliores aut aptiores uacca. Sed ad in- uetarii remissione redeamus. Bal. exactissimi uir iudicii, v-1 pendens testatoris remissione t posse a stupore metis prosi cisci,aut ab animo paria prudenti, quo casu contingeret sa pe talem remissionem esse inquam S a uera, ac iusta ratio .rae aliena . Quocirca tales remissiones distinguit&limitat hoc modo.Nisi testator aberrauerit sine ulla causa, aut cum causa, sed in sussciente & illegitima, inuentarii consectio -nem, editioneque remittendo. Eo enim cam testatoris remissione sine prohibitione no re pugilante ludicis erit o scisi, ut tutore & curatore ad inuentarii confectione cogat, astringat, maxime si de eis ulla suspicio existat, quod de pupilli S minoris substantia quicqua tutores curatoresve sint dupressuri, arg. l. penultimae. g. r .ff. ubi pupil. edu.deb. S.I. defensionis facultas, alias facultas. C. de iure fis. lib. io. Bariolus iuris interpretu aequissimus, suis in commentariis ad
quitur, S approbat etiam in tutore & curatore testamenta- THS,quu remissione aut prohibitione apparet eme pupilli Seminoris utilitati, emolumentoq; contrariam S repugnante. Τum enim Iudex seu Praetor talem remissionem nullo modo obseruare. ut obedire cogitur,arg. l. in confirmando, &L utilitate. T de confir. tui. uel curat. Bariolus in l. s. C. AGbit.tutet. Angelus suis in consiliis, consilio cxliiij. incipien. Reuocatur. Sit igitur perbrevis hu ius materiae distinctio: talis. Nempe fi ludex seu Praetor repertorii consectione piris pallo ac minori damnosam esse perspiciat, defuncti testatoris uoluntatem non insequetur, iuribus praeallegat. alias uero ea sequi necessum est, legib. et praeliba. Cy. suo more
110쪽
i refellentur, multaq; dubia reclusa pala evadant. Scilicet caiestator quid faciendum remittit,tunc ea remissio, aut damnosia erit testatori tantum, aut haeredi tantum , aut utrique., aut neutri, aut certe utri sit damnosa futura dubium apparet. Primo casu & quarto, licitaest remissio. l. 2. C. ut in possileg. uel fideico m. Secundo uero casu illicita censetur remitas Ο, luxta. l. I. C. de usu fruct.& hab. Quarto casu, incertitudinis ac dubii ratione testatori concessa est remissio, cum uerisimile sit testatorem sui haeredis utilitatem desiderare, uelleque eum scire patrimoni j sui uires, hoc pacto intelligit. d. l. fi. Diuus. Ιas. uero in. l. Nemo potest , praeall.
m. Io. col. ait minime sat esse testatorem repertori con*ctionem tutori ac curatori remittere ac exonerare eos a
reddenda ratione, sed expresse eum uetare & prohibere necessiim est, quod quidem firmat & corroborat. l. fina. C.
Hrbit.tui. Haec autem sententia an aequitati ac ueritat I innitatur , praeallegato loco disputat ac disi erit, ad quem compendii gratia unumquemque eius disputationis pro laxi Oris auidum remitto. Huic Doctori adiungetis S as ciabitjsHnd. Barba. consil. xlvi. incipient. Clementissimi, in. 3.
col. 2. uol.&D. Alex. consit. lxxii. incip. Praefato, tutores, in a. col.& D. Ioan . Sansion tuis inglossemat. in consuet. Tu TOn. titu. Des tutems ct curat tres articul. 1 . l. ccvii.& arti cul. 3. l. ccviii.& Boerium suis in Apophlegmatib. inconsiletudi. Biturigum titu. de consuetudi. iur. status, perlona. S.
7. in gloss. Haec enim consuetudo uidetur probanda, ut qu)e habet ac continet descriptionem bonorum fieri omnino O- Portere, dicta prohibitione non obstante . Atque haec ipsa etiam mihi magnopere placet, ob pupillorum , minorumq;as quam in se complectitur utilitatem. t Praeterea quaestio hic oritur, an haeredis repertorium seu inuentarium per testatorem remitti ualeat . Hanc quaestionem decidere non est praesenti, instituti, quod cius caussa liceat ad Bald. confugere, qui illius meminit in . l. fina. f. Cum igitur. C. de iure deliberandi, S consit. 2o73. t. lib. lo. Andr. in addit. ad Spec. intitu. de instrument. edit. f. dicto ,
αε ad exordium. t Sed in hoc casu alia suboritur quaestio. ill haec.