장음표시 사용
231쪽
6 Tutor si pupilusiso damni, inferas,tenebitur actione tutelae Hrecta. 7 Timor sipassus est sumptus aliquos vertetur cotra pupillum, Lo
8 Actis pro tutelae dicitur.' Actis pro tuuia am etiam sit bonae fidei la o I ton tutor. non debet esse melioris conditionis, quam tutor. I s Actio tutelae crecta,ad repetendum id , quod tutor sibi Ioliat eο-- petit . 12 Acti, tutelae dire ra,cone a tutorem datur,quipupilli repertorium
Is Iuramentum in litem a sectionis pupillo defertur. 14 Tutor mox ad repertorii confectionem obligatur. I s Mox , aut ilico dictis,quid importat.16 Repertorium non conficere, est dolus praesumptus.17 R pertorium bonorum pupilli non semper tu rem ab actione tutelae directa releuar isi id sole iter confectum fuerit. Ist Repertorium an debeas confici Iudicis in praesentia' Is Suasio auctoris circa repertorium conficiendum. Σo Repertorium, tu non conficiatur, expressa repertorii remissio requia
a I, Repertorium mandare confici Iudex potes , pro pupilli utilitare, licet remis erit, uel psenserit administrab incofecto inueiario. a 2 Praetor pupillorum utilitarem, non scripturam testamenti uel codicillorumfrquis r. a 3 Mens magis, quam uerba artendenda. 24 Actis mulae Hrecta, upilio contra tutorem, praedia aut alia pupilli bona, Iudicis sine decreto alienaritem competit. a s Casus plures in quib. rara minoris . ne decreto, alienatio permittit. 26 In alisnatione bonorum pupilli, patriae consuetudo ad obseruanda. a 7 Actio tutelae directa, ad da ni reparationem datur, quod ex dolo, lara, Oleui,non ex Litissima culpa tutoris competit. a 8 Officium tutaris non uoluntarium, sed necessariam es. 29 Tucor de laeta,non de leui culpa tenetur,in duobus casibus . 3o Actis tutelae demum tutela ita Oritur.3 a Amo tutelae directa, tibi datur ad tutorem fissectam remouendiatum iram anta tureiam, orisur. - - . Actia
232쪽
32 Amo tutelae directa nitam ante tureiam e petit, si turdis delicta aliquod propter quod bona eius uenians confiscanda , Ammisit. 3 3 Actio contraria tutelae tutori competit aduersus pupillum, adsumptus, tam in personam, quam pupilli subminiam , expositor ,
3 4 Actio contraria tutelae, etiam nuncupatur bonae Dei. 3 s tutelae contraria utori competit adsumptus utiliter,ct necessario factos. 3 6 In actione directa,quemadmodum specialitatis nihil est , na
3 7 Semel utiliter factum sufficit .
3 8 Astio tutelae contraria,quoad truoris salarium repetendum, ne Da quam competit. 3 s Tu ru curaetorumve munus est pupillum minoremque bonis moribus instituere. praeceptoritas mercedes con uere, alimentaministris pupilli, uel adulti praestare . 4o Pro impubere promittere doluere, o iudiciu eontra altu intentare. t Alimenta pupillo dare. 42 Pecumiam dare ad usuram pupilli substantia' mobilis , si neglexerint ut suspecti remouentur. Ei damna de bonis eorum , pupillo resarciuntur. 43 Tutor aut cura tor, quando rem pupilli uel adulti emere possit 44 Mala fides ex precii exiguitare , uel ex personae in erpositione ,
praesumitur. 4s Tmor arat curator, erit non es decreta administrario , ut extraneus , rem prepliti aut minoris emere non prohibetur. 46 Prodigus quidasua E uxore, ιb adulterii ct 0ramidem diu tiarus,unicum balens silium Metrimonio aptum,in quem omnia sua bona , quo commodius diuisi uxori eviani posset,iransse re cupit,an id poterit, sine Iudicis decreto Dictum memoratu dignum, Ecclesias. cap. 3 3.
68 Tutor,ctc. quo tempore potestam non : s, pupilli, oc. frumen
233쪽
venditarum,per tutores ct curatores suos,an non'
si Pupillῖssi homicidium commiseris,qua paena punietur's a VEia lege certaloena imposita est,eandem Iudex imponere necessia
1 3 Iudex poenam a iurestatuta alterare,aut in alia conrutare nequit . 1 4 Iudex nequaquam debet esse Aementior lege.s s Iudices ratione casuum emergentium,licite leges transgrediuntur. 16 Pupillus an calumniae iuramentum praestare potes 17 Pupillaris aetas ignorat,nescitque, quae uidet.
ss Minor F praesentat,m tutoris uel curatoris aractoritas requiratur. εο Tutor aut curator, i quid pupilli aut noris ex pecunia emat , res hocpacto empta,cuius efficitur, am tutoris aut curatoris ementis,am pupilli aut minoris si Praescriptio legalis statuaria uel consuetudinaria, an curiar comitrat pupillum,o id genus allas' σ1 Praescriptiones omnes a lege statuto,ast consenetudine, post l. sin
lem. c. m quib c f. HIinteg.r iit.non e Z necess. introductae,c contra pupillum,ac similes, currunt. 63 Sturuta is consuetudines etiam amciant minores. 6 Iura intactaseruari melius es, quam post causam uulneraram re-
. medium quaerere. 6s Praescriptionem contra pupillum,ac minorem non currere, commisisru determinatur regula.
6σ Praescriptio currit contra pupillum aut minorem in lucro captando, sed datur rectitutio. sed in amittendo ius iam quaesitu, no curim. 67 Praescriptio so. armorum contra pupillum non curiis secundia Bald. 68 Praeseriptio salutaria currit cintra pupillum secundum Alberi. Praescriptiones temporaler qualitercunque introductae, non currunt contra pupillu- aut similes,msi merum inducerent luci ι, uel. nisi sint te tamentariae uel conuentionales. o Praescriptiostitutamia,vel consuetudinaria currit contra omnes. II Timor qui pupillam,cuius tutela gessit iupravit, qua parata de iure mulcitabitur. 72 Turam darin loco parris,ad i tam nutriendam, bone Iis moribus m
234쪽
et 3 Quaestiuncula minime alpemanda. t Quempartim essesub tutela,ctpartan ab eadem tutelasium esse ,
s Pupillo sine liuore, an inire pacem de morte patris licear. 6 Filius an faciendo pacon de mortepatris,hoc ipse, patris haeredita.
tem aestare censeatur'τ7 Filius fecit pacem de morte patris, acceptapecunia , o per hoc adiras haereditarem uideatur, oc. 7 8 Prodigus nobilis o praeparas au possit exercere merum 9 mixtum imperium,inuitis curatorib. s. Tradigus nobilis, an et pulsis singulis amis Magistratum renouare, nolentibi curat d. So Prodigus nobilis,an etiam possit singulis annis Magistratus rari nem,perse,aut per uos procvrato rex, invitis curatorib. audireest Tradigus nobilis an possit Osticiarios ac Seniores alios etiam confintuere ct de Liuere, no&ntsi curaroribus. 82 Prodigus nobilis,am quouis tempore occurrente,conferre possit quaeque umia,inuitis curatorib. 83 Prodigus nobilis an conferre poterit etiam beneficia ecclesianica, quorum eri patrontis laecatis, lentib. curarorib.
neremus manum, plura mihi superioribus adiicienda bidebantur,qua tum ad superiora tum ad inseriora capita nonnihil lucis col ferre existimavimus. Primo igitur scienduest,t duplicem de tutelis esse titulum, unum simpliciter de tutelis intitulatum,tutelaru accuratoriam Originem,& Carudem effectum tractantem. Alterum titulum de tutelis & io nibuq distrahendis, de tutelarum finibus, S rationibus earadem agente. Actio autem tutelae debet esse bonae si dei, & copetere pupillo contra tutorem, qui recusat aedere libellos mtionu l. i.6 Oificio. sfide tutet.& rationibus distrahendis. Hanc' esse bonae fidei actionem claret expresse. 6. Acti inum,institu de adtonib. quia a tempore morae uturae cares
235쪽
runt .l. I. ad finem. T. de eo qui pro tuto . uel curato. neg. ges . quia ex de iuncti delicto omnes obligantur & tenentur in solidum. l. I. g. nunc tractemus. F. de tute. & rationi b. distrahend. ibiq;. d. Bart. Hoc tame non obseruatur in actionibus stricti iuris, in quibus ex defuncti delicto nequaquam ahqss tenetur in solidit. ' Quod aut haec actio tutelae pupillo cotratutorem competat, id uariis modis declarabimus, ct clara efficiemus. Primo igitur dico quod haec actio tutelae directano tantu aduersus tutorem veru, sed et cotra putatiuum quisse pro tutore gerit competat. l.i. ff. de eo qui pro tuto. uel curato. neg ges. signantque glolLS docto. in .I. Pro officio . C.de administrat. tuto. & notant gloss. & Bart. in l. Dabimusq;. is de priuileg. credito. cu uulgarib. iurib. his non disss fimi lib. 1 Certum enim est, si tutor pupillo suo damnum inferat, aut damni occasionem dederit, quod is tunc tenebi-7 tur actione tutelae directa. t Cotra uero si tutor ipse damnualiquos, is tunc eiusde damni resartioncm intentabit cotras pupillum actione contraria. ff.dei contra & utit .actio. tute. per totu. Quaeri posset, quid statuendum sit in hac re de ctione protutelae Est autem actio protutelae,qn aliquis gerit tutelam pupilli, tanqua tutor,& qui in ueritate non est tutor, contra quem in datur actio pro tutelae. Quaeritur inquas an ista actio' protutelae etia dicenda sit esse bonae fidei 3 Doctores ing. Actionu autem, institu .de actio. disceptant. Sed ex sma D. Iasonis, que sequor, etiam dicetur talis actio essero bonae fidei,t & potissimu si is qui no est uerus tutor, sed illi protulor, melioris conditionis sit qua tutor. Et sic intelligitur titulus, de eo qui pro tuto .uel curato. nego. gessit, per discursum. Et huic nostrae inar ascribit D. V datricus Zasius, cuius ingenio nihil praestantius, in dicto. g. Actionum, institu. de actioni b. licet D. Dynus geni j claritate insignis, semper ac firmiter talem actionem esse stricti iuris sustinuerit, nepe hac ratione motus, quod no ponitur,in dicto. 6 . Actionum, Inter actiones bonae fidei,dicendum tamen nihilomi- nus est eande actionem uti ia diximus esse bonae fidei. Et mihi suffragatur Bartolus, qui dicta D. Dyni magistri sui
opinione refellit. Hanc igitur sententia alij sequentes dicue idem
236쪽
idem esse, siue dicatur actio tutelae, siue protutelae, quia illa
praepositione uoluntarie esse adiectam aiunt, quemadmodum eminit D. Iacobus Roberti, V. I. Doctor, meus quondam praeceptor, quum Aureliae. 6. Actionu asit institu. de actio. II me praesente & laudiente interpretaret. Secundo declara-
tur & comprobatur, quod haec actio et ad repetendu id qatutor sibi soluit competat. Et hoc maxime uerum est, si debitum illud sit inter tutorem atque pupillu contractum. ita Bart. in l. h. ff. de stipula. seruo. Secus enim est, si inter patre .& pupillu sit contractum l. Fistulas. g. r.& ibi Bart. F. de contrah. emp. Sed hoc ultimii intellige du est conditionaliter, si
nisi illud contractum debitum inter patrem & pupillum sit publice,& palam contractum,tunc enim pater potest sibi j pra si soluere & satisfacere. t Tertio dicimus, quod praedicta tutelae actio, detur pupillo contra tutore, qui pupilli repertorium non consecerit, uulgata. l. Tutor qui repertorium, in principio. T. de administra. tuto . uel curato. & ibi Bart. S. l.
33 t Tutores .iseo.titulo, ibiq; doctores .Pupilloq; affectionis auramentum in litem defertur d. l. Tutor qui repertorium ad exordium, ex quo quidem iuramento satis liquet esse boa nae s dei actione,' quod Tutor teneatur, & obligetur ilico
x1 hoc est qua citissime id fieri poterit ad ' Repertori j cose -ctione d. l. Tutor qui repertoriu. Et .l. Tutores. 1. C. de administra. tuto . uel curato. In hoc tamen Doctores nonnihilas uariant. Plaertq; tamen in hoc consentiunt, quod' Repertorium no coscere sit suspectus & habitus dolus. d. l. Tutor Reperto. Et d. l. Tutores. Quocirca tu candide Lector hac opinione tuto amplectere,& firmum habe, quod tutor, qui semel se immiscuit tutelae administrationi, siue repertori consectioni, quanqua eam non exhibuit, tamen rei jci edus S nequaq admittendus est, quia tunc psumit subelle dolus. Itaque intelligitur .l. 3. f. Tutores .ff. de suspect. tuto . Secus autem dicendu est, de eo qui se n5 immiscuit tutelae negociis, x et tametsi iam pridem fuerit factus tutor, quia tuc nullus ' pretsumitur dolus. Aduerte tame hic interim quod repertoriubonoru pupilli, non semper tutore ab hac actione releuat,
nisi id soleniter,eoia notario, aut cora alia psona publica la
237쪽
18 gitime consectum suerit. d. l. ' Tutores. r . Sed hic subtili quispia posset interrogare,utru ne debeat repertoriu cofici Iudicis in prς sentia λAd quod respondebit, no sempid esse
necessariis. Attame si in eius praesentia fiat, cautela minimGIs aspernenda sapit. Quocirca ut a t mercatorib.,atq; ab aliis repertor ij instrumento citius credatur, fidesque maior , &tutior adhibeatur, ego ob id suaserim spetuo repertorium consciedu, cora iudice,eiusq; scriba, notario, pentionario,ao aut cora graphiario. Et quamuis uiuenire posIet, i ut aliquis ad reptorij confectione non teneatur, sed ab ea P testatore liberetur,& absoluatur, interim in non solu tacita, sed etiam expressa ab ipsis repertorii remisso requiritur. d.l. Tutor qui restorium, S melior textus in. d. l. Tutores. 2 uidelicet, uetuit testator,per tutore inuentarium confici, sicuti nec displicuit. l. 6 n. ad finem. C. Arbit. tutet . in uersi. Nisi testatores qui subitantiam transmittunt specialiter inuenz I tarium coscribi uetuerint. Et qua uis testator tale t costri tione remiserit, Symiserit, :mb uoluerit tutore administrare sine ullo cosecto inuentario, Iudex in pol pro pupilli utilitate madare tutori ut repertorium confictat, iuxta. l. In cofirma do,& ibi Bart. ff. de confir. tuto .uel curato. Huic scnaa tentiae suffragatur. l. Vtilitatem .sseo. t titu. de confirman.
tuto. uel curato. ubi sic habet. Vtilitate pupillorum Praetor sequitur, non scriptura testamenti, uel codicilloru, nam patris uoluntate Praetor ita accipere debet, si non fuerit ignarus, eorum scilicet, quae ipse Praetor de tutore compertaxa habet, Sc. Cui seruit illud quoque in t omnium ore uersatum. s. quod magis mens sit attendenda, et uerba, quodq; magis alicuius uoluntatem, S mentis intentionem, quam oris prolationem ponderare debemus .l. 3. q. Conditio. ff. t de adimen d .legat.cum pluribus concordantiis in glossa ibidem, in uerbo magis allegatis. Superiorib. sente iij site con24 sentit. l. 7. s.fin .sside annu. lega. Quarto cofirmat, t& probatur,' haec actio pupilli cotra tutore ualeat, si praedia aut alii pupilli bona sine ludicis decrcto alienavit, idq; per .l.r .& per uniuersum titulum. C. de praedi. Saliis reb. minor. sine decre.non aliena. uel obligan. verum &hoc per distinictionem
238쪽
Aione intellige dum est esse uerum, ueluti nisi sint tres quga 1 seruari non possunt, quales sunt fructus. Est autem hic obseruandum plures esse casus, in quibus tutori rersi minoris sine decreto ludicis alienatio rerti pupillarium aut minoris ex causa permittitur. Primus, si testator paterq; pupilli alienationem talem admiserit. l. Vltima. T de rebus cor . qui sub tui. uel cura. sunt. Scas casus est: In transactione eius
rui alterius fidei committitur, quique pupillo sub certa conitione relinquitur. l. de fidei comistb. C. de tran Lactionib. l. Si pater puellae. C. dei nossicio. testa. qua legem nonnulli aiunt dignam quae scribatur in auro. Tertius est casus, qui& anceps & dubius est nepe in donatione antidorali, quem casum non comperio satis in iure probatum, quocirca hunc eas solum leuiter meminisse lassiciat. Porro in ' hac alienatio ne bonorum pupillarium, maserim ut patriae consuetudia
27 nem, S statuta diligenter obserues,' in qua ipsi pupilli aut
adulti degunt. Quinto declaratur & extenditur, ut haec actio ad damni reparatione detur &co petat, quod quide ex dolo, lata Se leui, non ex leuissima culpa tutoris competit. l. 28 Quicquid. C. Arbit. tutet.&ini. Tutori. C. det neg. gest.
Tutoris enim atque curatoris ossicium, non uoluntarium , sed necessarium est. l. Tutori . . de neg. gest . iuncta ibidem gl. in uerb. Muneris. Reperitur in casus, in quo tutor, aut curator tin leuissimae culpae obnoxius censeatur, nempe quando se curatoris ossicium suscepturum obtulit, quae quidem amica , benigna,& beneuola oblatio essicit, ut 1blummodo leuissimae culpae reus teneatur. Atque casu isthoc non uidem: tur pupillo copetere praedicta tutele actio in suum beneuo. t Ium tutore. l. i . f. Saepe . Edeposi. c. Bona fides, extra de deposit. ubi Abbas notat. per gi. in l. Coutractus .ff. de regul. iuris. Traditq; Bartol. in l. Quod Nerua. T. depoli. Phi-29 lip. Decius, consilio cclxxiiij. in secunda parte. 'Duo igitur hic notandi sunt casus in qui b. tutor de lata, non de leui culpa tenet. Primus est in emedis praedi js, ad minorum uti-' litate. l. Tutor qui repertorium. 6. Competit. S ibi Barto. ff. de administra. tuto . uel curato. qui textus ad hoc summe notandus est, secundum Bart. Secundus casus est, in debito-
239쪽
rum nominibus exhibendis. l. Nomina paternorsi debitora C. Arbitrium tutet. Sed hi casus sane, S cum distinctione intelligendi sint, sic ut tunc ina ualere dicantur, quando tu-3o tela nondu finita suit, Na post tutela finitam , i statim hae epraedicta tutelae actio uim sua acquirit, & sic ualida. l. r. ad fine, atq; uulgata. l. Nisi finita. T. de tutel. S rationi b. distrahend. l. Actus .ff de ad min.tuto. I. Rationes. C. eod. tit. g. s. inllitia. de Attilia. tuto . l. Aduersus. C. de administ. tuto . uel curato. coisiicta gl. ibidem in uerb. N6p6t. Quae qui de glos. ibi disputat N examinat, an tutor aut curator officio duranis te coueniri pos qua glos ibidem si vacet consulere licet. Eueniunt tame nihilominus casus, in quibus haec actio tu-3i telae bono iure da da sit pupillo,' et ante finitam tutela. Primo quoties tutor habet susipectus malae administrationis , tunc. n. ut eunde seu suspectum tutore remoueat, non est expectandus administrationis tutelae finis, sed ilico per actione tutelae in Tutore agere pupillus pol, quod confirmat Bar32 to. Ita multis locis. Secundo valebit haec actio ante i finita . tutelam. Si tutor delictum aliquod, propter quod eius bona uenirent cos scanda,& fisco applicanda, commississet ac perpetrasset. Caeteru sicuti hactenus declarauimus multis modis actione tutelae copetcre pupillo contra tutore. Sic actio 3 3 contraria tutelς ipsi tutori copetit, taduersus pupillu, potissimum ad sumptus,tam in personam, quam in ipsius pupilli substantiam factos,ac expositos repet edos. l. I .ac per totum titulu. T. de cotra. & utit actio tute. quae et bonae fidei actio 3 indubiet nuncupatur. d. l. r.&ibi D. Bart. Ned haec actio 3s tutoris cotra pupillu pro sumptib. reposcedis,' tm ualerepsit, si sumptus illi utiliter,&necessario fuerint facti aliter n. haec actio tutelae cotraria inualida esset &nulla. l. 3. 6. Iudicio. ff. de cotra.&util. actio tui. text. in argum . in s. Non existimo. ff. de administ. tuto . uel curato. quibus probatur,stqueadmodu nihil specialitatis est in tui. actione directa, 36 ita nec in actione tutelae t cotraria. Neq; hic coli deradum est,aut aestimadu,an Tutor cum pupilli bonis factus sit locupletior, an no. Sussicit. n. si constet, se tutela sua semel utiliter ac diligetcr curauerit: Quaobre hac in reiade P moduresolutionis
240쪽
3 resolutionis dice du esse arbitror. Qg ubicuq; i negotiu utiliter gestum est in principio, licet postea dubitetur, an locupletior sit factus. l. 3 .f. sufficit .sf. de cot ra. et util. actio ii tel. Sufficit in tutori fideliter& dilige ter semet,aut in principio negocia gessisse,&si eue tu inlaelice habuerit, o gestu est,tu tutori aduersus pupillsi cotraria tutelae actio copetit, quod indubitato uereq; signandum est pro tutoribus, Sid38 genus aliis. Verum enimuero haec actros eidem copetere non potest ad salarium suu reposcendu, s co probat notata
D. Bart. a d. l. l .ff. de uari.& extra ordina. cognit. Titiorum
enim curatoruue siue sint testamentari j, siue legitimi, siue dativi munus est, ut pupillu: minoreve bonis moribus instituendos curet, praeceptoribus mercedem dignam constituant, alimentaq; ministris pupilli uel adulti etia praestenti. Cum plures. 6. Cum tutor. ff. de administra. tuto . uel curato. Ite ut corpus &salute pupilli impuberis tueatur. l. Costio in principio. T. de cur. furiosi. Ad haec ut impubere defendat,& causam ipsius patrocinanda suscipiant, si ab aliocoueniatur. l. Tutoris praecipuu. is de administra. ruto. uel curato. Tutor enim pupillu siue impubere non suis sumptibus defendit, sed expensis sumptibusq te pupilli siue impu4o beris . l. ri tutoribus. T. de ' administ. tuto . uel curato. Est praeterea tuto . officiu, ut pro impubere promittanti soluant i & iudiciu contra alium pupilloru loco lintentent. Alimeta. 42tione pupillo suo Prurci. i. g. g. Tutor. ff. de 'suspect. tui.
Ite ut pupillorii pecuniam si res ac pupi Ili necessitas ita poscat ibinde etiam ad usuram exponat, praecipue si pupilli subitalia sit mobilis, in eum potissimu fine, ut pupillus ex
ea necessario alatur & sustentetur. Authentica. Nouisti me C. de administrat. tuto . uel curato. Et hoc si neglexerint tanquam suspecti remouentur. Et damna de bonis ipsora pupillo resarciuntur. l. f. in principio. C. de admini lira. tuis 63 tO. uel curato. Caeterii hic & alia occurrebat non ' inutilisqO. An tutor, aut curator re pupilli uel minoris emere poterit. Deinde q5 eam emere poter it. Hac quaestionem clare explicat D. Bart. in suis distinctionib. In l. Pupillas. 6. Ite ipse tui. T. de authoritate tui.&curat. Ex quib. notadu est,