장음표시 사용
21쪽
Hellanicus inclaruerunt. Illam vero sabularum antiquitus traditarum sarraginem, qua tum omnis historia
graeca continebatur, nec seriori tempore abiecerunt, qui rerum a gentis Suae auctoribus gestarum mem riae consulere voluerunt. Tot igitur scriptorum studiis illa ipsa farrago facta est pars non exigua eruditionis Graecorum, qua passim omnes prope Seriptores,
Philosophi, physici, astrono mi, geographi in reni
suam sunt usi: atque etiam artifices mythos operibus suis expresserunt.
Persuasum erat Graecis, posse Deos fguras dare et adimere; idque crebro esse ab iis factum, ut vel in sontes animadverterent, vel laborantibus succurr rent: quam opinionem a sacerdotibus, siclis pluribus exemplis, confirmatam esse latiusque sparsam admodum est credibile. Sic mythis illatae sunt mela morPhoses , quae Phantasiae poetarum latum campum praesternebant, quum illi et vulgatas Exornarent ingenioseque variarent, et a se inventas adderent. Simonidem quidem carmine lusisse scimus, quo mulierum origines pro ingenii natura variis ex rebus deduceret. Ex antiquissimis huius generis mythis Bomerus nonnullos et Hesiodus servarunt. Apud illum enim non modo Proteus transformis occurril,
sed et draco quidam, Niobe ct Phaeacum navis in saxa, Pandarei autem filia in lusciniam transiisse leguntur. In uesiodi Ιheogonia amputato Gorgonis
22쪽
capite Chrysaor et Pegasus prosiliunt, et in altorocvrmine, quod ab operibus inscriptum est, Pan dionis filia in hirundinem transformatur. Atque idem ille in Catalogo mulierum deperdilo multo plurium
metamorphoseon auctor fuerat. Hoc igitur mythorum
genus quum et ipsum Graecis placeret, ut qui rebugludicris ducerent , prodierunt, qui id segregatumo reliquis tractarent. Corinna mulier, Cuius aetas incerta, scripsit Στεμαν λελιυς, Callisthenes Olxnthius, Aristotelis auditor, Mnas σωσι , Antigonus Carystius, tempore Ptolemaei Philadelphi, AMMώυις, ni cander Attalo It a qualis Eτεμιούμνα, et Parthenius Erant etiam, qui certum sibi transs mationum genus enarrandum sumerent, in quibus Boeus, cuius ornithogonia id agebat, ut aves omnes sectas esse ex hominibus ostenderet. φSed multo maius meinorabiliusque opus moliturumi Ovidius. Is enim recte vidit, sabulis illis in se
tenuibus, magnam etiam parte in ineptis atque absurdis, illecebras csse conciliandas a poeseos ornamentis, a collectione earum , nisi omnium, certe plurimarum, in unum corpus, et a laudibus Deorum heroumque interpositis. Id autem tanto ingenio tantaque arte ollacit, ut suavissime bonarum ἰiterarum Studiosos ad metamorphoses cognoscendas invitet teneatque; quin adeo , ut , eo. uomine audito, Ovidius statim, tanquam unus eurum auctor, .cuITat. EtE
' Vide Mitimum. Comment de eamis et auctoraus mutation- α ---tis formis
23쪽
nim, quod primum est, innumeros huius generis
mythos, quot nemo sorte ante eum, undique decerptos collegit. Neque opera eius intra metamor- Phoseon, quae Proprie sic dicuntur, limites substitit, sed sive plenitudinis causa, sive cosmogonias Grae- eorum respiciens, in primordio operis originem tuum di , creationem hominis, successionem aetatum, Ortum animantium ex limo, et libro extremo inulta e
Pythagorae placitis adsumsit. Unde vero singula hauserit , quum tot libri mystici, tot etiam artium m
numenta, quae passim ab eo eXpressa Videntur, P rierint , certo dicere non possumus. itaque nec COI
Stat, utrum ipse aliquid in sabulis novaverit addideritque, an Graecorum tantum Vestigia presserit Coniiciunt nonnulli, sabulam de Pyramo et Thisbe, tum alteram de Philemone et Baucide, utramque longe Suavissimam, atque etiam de Sidoniis Inux comitibus appendiculam ab ipso esse fictam ; sed nulla eius coniecturae causa reddi potest probabilis IIoc autem videmus, nihil in hoc genere memorabile ab eo esse praetermissum, et in tanta varietate, qua myihi erant traditi, rationem ubique sere eam esse delectam, quae vel plurimum ornatus admitteret, ut impetus Althaeae in silium, vel decoro comme daretur , quo pertinet mutatio pueri in stellionem ,
at quo Cephali ct Procridis sata, quibus turpia nonnulla ali alii, erant admixta. Quam ego laudem non
Tum artem admirari licet, qua foecundum poetae
24쪽
DE OPERE METAMORPHOsEON XIII ingenium tot sabulas in unius corporis speciem
coniunxit, ut vere PerPeIuum Carmen vocari posset. A creatione mutuli exorsus lectorem sensim, et cum maxima eius voluptate, deducit per omnium seculorum seriem ad sua tempora, servata utcumque
temporis ratione. Mille igitur modos invenit, quibus ab alia sabula transiret ad aliam. Haec se Oiseri, quia similitudo ei quaedam cum superiore intercedit; illa. quia ad eum hominem Devinue pertinet, aut quia
res in eadem terra gesta est. Mox hymni canuntur metamorphoseon pleni, mox mulieres texunt argumenta mythica. Nunc abest a gratulantibus aut condolentibus unus, quem sua sata retinebant, quae Sic non male reseruntur; nunc a saeto propiore renarrant priora ii, qui rei gestae interfuerant. Interdum Sententiae interpositae ad alia nos ducunt quam tamen frigidam et puerilem adsectationem Quintil. Inst. l V, I, 7 I, nominat, licet nou ueget excusari Ovidium necessitate, hoc est lege, quam ipse sibi
Praescripserit. Loco sententiae nonnunquam plura ex historia repetuntur, quorum ope res dissimillimae iunctae reperiuntur, ut Herculis apotheosis et Ga lanthidis in mustelam mutatio. Raro nexus reperitur
parum probabilis, ut II, 368, ubi Liguriae rex
reginae Aethiopiae sanguine iunctus coutra sidem traditur; et VIII, 548, in geographiam eo consilio peccatum est, dum Theseo Calydone Athenas redeunti Acheolus fluvius obiicitur. Saltu iacto V, 57a; sed vix alibi transitur. Verum omnis haec conueXiO
25쪽
xIVPRAEFATIO sabularum clarius elucescit e serie, quam huic commentationi subiecimus : et operae pretium est in Perlegendo opere ipso ad eam attendere. Hinc videamus, qua arte mythos sic nexos poeta disposuerit atque exornaverito Plerisque, qui narrantes inducuntur , tribuuntur quae personi8 eorum conveniunt. Scelcstae Pierides canunt quae Deos
dedecent, impid Arachne eorum lcm flagitia texit; Minyeides, puellae petulantes, amoribus enarrandis indulgent; Urpheus, Thracibus puerorum amorem Commendaturus, de pueris canit a Diis dilectis. Varietatis causa nonnulli sua sata ipsi narrant, ut Arethusa et Achelous, quamquam hic minus commode , quum, quod ei pudori erat, ter victus esset
ab Hercule nondum Deo. Cornix adeo corvo una volanti, quae aves quaedam PaSSae erant, notum
iacit. Est etiam, ubi Themis mutationcs suturias vaticinatur. Nonnullos narthos paucis poeta transmittit, it Bacchi nutrices velutas', quibus iuventus a Medea redditur, et, quod mireris, celebratissimam adeo Gigantomachiam. Quosdam, qui PPe Parum memorabiles , verbo tantum tangit. Sic uua ex Minyeidibus, dubitans, quid e multis potissimum reserat,
et altera , praeteritione rhetorica utens, plurium argumenta brevissime recensent; nec aliter se habcnt, quac Arachne texit, et quae Minerva Cum Da Cerialis in extremis vestis partibus ponit. Medea sublimis fugiens ex aere despicit . loca multa transformationibus nota, quae non uarrantur, sed tantum attin-
26쪽
guntur. Verum in longe plurimis ingenii copias
Ovidius effudit, et quantum rebus sumine orationis exornandis valeret ostendit, ea quidem varietate, ut nunc historici, nunc dramatici partes ageret: qua ipsa re plurimum gratiae carmini conciliatur. Ρrimo ingenium lectori in transformationibus ipsis describendis approbat; in quas enim novi corporis
partes singula formae prioris membra transierint, suavissime enarrat, atque ita multorum animantium, in ullarum item arborum aliarumque rerum naturam
mirifice pingit. Cycno in avem sui nominis trans
. . . vox est tenuata viro . ennaeque eapillos Dissimulant pluantie, collumque a peetore longum Porrigitur, digito ite ligat iunctura rubentes rPenna latus vestit ; tenet os sine acumine rostrum.
Vbi Io, concedente Iunone, priorem formam recipit a Iovo, J, 7S9,
.... sagiunt e Comore M M. Cornua decresetitit, sit luminin aretior o i . Cotitrahitur ricius. redeunt lintnerique in anusque ἔ
ngillaque in quinos dilapsa ab ramitur ungues. De bove nil superest formae nisi eand r. in illa; meimve pedum Nνmphe contenta duorum Erigἰtur. metuirine loqui. De more iuvenene Nugiat , et timide verba intermissa retentat.
ciacos agrestes Latona ranas esse, VI, 3Το, iubet. Itaque
.... iuvat isse sub unda, Et modo tota ea va submergere membra pallide, une Proserre caput. summo modo gurgite nure.
27쪽
ope super ripam stagni considere. saepe In gelidos resilire lacua .... Vox quoque iam rauea est. lassataque eolla lumeseunt. Ipsaque dilatant patulos eonvieta rietus. Terga caput tangunt; eolla intereepta videntur; Spina viret; venter. pars maxima eorporis, albet ILimosoque novae saliunt in gurgite ranae.
Ocyrrhoe, vaticinandi perita, primum praesentit, II, 56i, sata sua:
Iam mihi subduei facies humana viastitit: Iam ethna herba placet; iam latis eurrere campis Impetus est.
. . pars est extrema qtierelae Intelleela parum, confusaqtie verba suere. Nox nee verba quidem, nee qnae sontis ille videtur,
Sed simulantis equam; parvoque in tempore certos Edidit hinni ius, et brae Lia movit in herbas. Tum digiti e unt. et quinos adligat ungues Perpetuo cornu levia tingular ere,eit et oris Et Glli spatium di longae pars ultima pallae Cauda sit is que vagi erines per eous iacebant. In dextras ahiere iubas.
Quamquam hic ingenio abusus est poeta, eXtremam pallae partem in caudam transformans. Duhnessato instante, I, 548:
.... lomoe gravis adligat artus, Nollia ringuntur tenui praeeordia lium. In frondem erities, in ramos brachia e reserant. Pes. modo tam velox, pigris radieibuq haeret: ora eacumen obit; remanet nitor tintis in illa.
Sa Xa unum vultum habent, nec partes .discriminatas; nihilo tamen minus in ea quoque transitum iucunde
describit, II, 8ao , ubi Aglauro
28쪽
Surgere conanti partes . quascunque sedendo Flectimus, ignava nequeunt gravitate moveri. illa quidem recto pugnat se attollere traneo: Sed gentium itinetura riget. frigusque per artus Labitur, et pallent amisso sanguine vetiae..... letalia hiems paulatim in pectora venit , Vitalesque vias et respiramina clausit. Nec eonata loqui est; nee . si eouata fuisset. Voeis haberet iter; saxum iam eolla tenebat , Ortique duruerant r signumque ex angue sedehat.
Neque semel tantum illum transitum per partes et tutus est, sed cum varietate saepius. Etenim etiam,
.... Nullos movet aura eapillos. In vultu eoloe est sine sanglii et lumina moesiis
Stant immota genis: nihil est in imagine vivi. Ipsa quoque inuetus eum duro lingva palato Congelat, et venae desistunt posse moveri. Nee secti eervix. nee hraebia reddere gestus. dee ma ire pote t.
Nec hoc satis. IV, S SI, plures mulieres simul eamdem sortem patiuntur:
. . ., salivmque datura moveri
Haud usquam potuit. seopuloque adfixa eohaesit. Alteri. dum mitto tentat plangore seriee P tora. tentatos sentit riguisse laeerios. Illa. manus tit sorte tetenderat in maris undas. Saxea saeta manus in easdem porrigit undas,
et quae plura sequuntur. Hic mutationem generaliquidem notione quater exprimit, sed variatis verbis, et quamque mulierem in alio gestu forma m novam induisqe singit. Simile sigmentum etiam in natilis
Tyrrhenis, delphinorum naturam accipientibus, III, 67 I, reperimus; quamquam ibi et in singulis aliae delphini partes memorantur:
29쪽
... Prina usqur Medon nigreseere pinnis Corpore depresso, et Apinae eurvamina flecti Incipit: hule Lycubas, in quae miracula. dixit, Verieris' et lati rictus et panda loquentidiaris erat, squamamqne eulis durata trali M. At Libra, obstanti a dum vult obvertere remos, In spatiiam resilire manus hisve vidit, et illas Iam non esse manus, iam Pinnas posse voeari. etc.
Eas partes si componis, integer sere delphinus ossicitur. Similia, II, 346, de Phaethontis sororibus in
arbores transeuntibus leguntur, quas primum Singulas ostendit, deinde omnes communi metamorphosi complectitur. Quae paulo ante de saxis dixi, ea et de aqua valent. Sed in huius quoque uniformem naturam mutationeS suaviter narrat. Cyane, V, 428:. quarum suerat naaanum modo numen. in illas Extentiatur aquas, molliri membra videres. D a pati sexus, ungues posuisse rigorem: Prima lite de tota tenui ima quaeque liquesennt, Gerulei crines, digitique, et crura pedesque; . dana brevis in gΘlidas membriΑ exilibus ti a Transitus est: post haee tergumque humerique latusque Pectoraqtie in tenues ab uni aevanida rivos. Denique pro vivo vitiatas sanguine ventia Lrmpha subit, testatque nihil. quod prendere possis.
Tolle verba Nani breuis - Transitus est, quibus minime opus erat, et reliqua praeclare se habent.
Rursus, V, 63a , Arethusa de se :
Oeetipat obsessos sudor mihi frigidus artus, Ceruleaeque e uni toto de corpore guttae; duaque pedem movi. manat loeus .eque eapilli Bos cadit.
Interdum nonnulla sunt inter mutationem , aut prinseruntur ab iis, quos satum illud opprimit, ut IV,
30쪽
5 5 sqq. , dum Cadmus et Harmonia serpentes sunt; et IX, 355, Dryope arbor. Sunt etiain sabulae, in quibus transitus ipse paucis memoratur, sed descriptionis loco comparatio additur. Id quale sit, ex IX, 2 ι9-a S, et 266, intelligitur:
Utque nomis serpens. posita erim pelle setaretn, LMxuriare solet, squamaque vir re recenti; Sie tibi mortalox Tirynthius exuit artus. ritu sui meliore viget, maiorque videri Coepit, et angusta sori gravitate verendiis.
IIis igitur et talibus ingenium satis ostentavit. Lyncia tamen, in quam Lyncus mutatus , non descripsit: neque ciris, cuius formam Scylla adsumsit; quamquam illa sera maculis, hare avis pulchritudine in- Signis: nee aves satis notavit, quarum figuram Letoia Meleagri sororibus dedit. Verum transformationes ipsae, licet inde carmen
inscriptum sit, minimam cius partem constituunt. Vt amplum prodiret opus, tam ea poeta copiose Persecutus est, unde metamorphosus pendent, quam alia admiscuit a consilio non aliena. Phaethontis sata nullam habent sormae mutationem; iis tamen ma
gnam libri secundi partem implevit, ut per ea ad
Sorores transiret, in arbores, dum fratris casum lugent, Verias.' Mutatio sororum Meleagri duobus
versibus absolvitur; sed ad eam longissima illa VIII, a6o-543 , pervenitur, quac tota in apri Calydonii venatione et in lucta Althaeae, silio necem
Parantis, versatur. Aesonem, Iasonis Patrem, iuveneni Medea reddiderat. Hoc narraturus Ovidius II,