장음표시 사용
221쪽
zo2 COMMENT AI vs BRpvis a Ruri Mium impulsuς necessitate secisse videretur. Habet enun rosi v. hoc in se regius eius anjmus,velut excellenti & per trecentu. secta virtute praeditus, ut nunquam vel acriter urgente fortuna abiecte se demittat,vel ea penitus ar ridente intemperantὀr extollat. Ergo ubique victor& triumphator supplicem ingratiam recipit, Mediolanensium Ducem appellat,& tabulis Augustalibus rite consectis, totum ei paternum regnum diudicat,neque amplioris pecuniae tributum ima. ponit,quam a o initio & ante dissensione imponendum este censuisset. Nec multo post Calendis Iaanuarijs,solenni adiecta precatione, sacra peraguntur,ab incredibili hominum frequentia exoptatum
afflictis Italiae populis insiphratae pacis nome excipitur.Praesentes Clemens Pontifex & Carolus C sar, orantis Romuli Amasaei viri eloquentissimi voce .Christiani nominis conseruatores, ac optimi auxi-' - mi Italiae parentes appellantur. Obortas prae gaudio lachrymas vix continent viri togati, optimi es ues,sanctissimi sacerdotes, legati regum omnium, Galliae scilice Britanniae,Lusitaniae,Scoti Panno-
niae,Sarmatiae,Daciae,Veneti Senatus,ac item All brogis,Ferrariensi Mantuani, Vrbinatisque regu- lorum,ac liberarum etiam ciuitatum, Genuensium,
Senensium & Lucensium, cunctiq; demum proceres & principes,ipseque ante alios Franciscus Sior 6a,honoris caua sessum inter postremos Cardin tes receptus. Ea enim dies tranquillitati initium &aerumnis finem allatura videbatur. Interea Caesaris
Nasicitμr uxor Isab ella puerum peperit, cui propter aut m Cafaris terni memoriam Ferdinandi nomen impositum est. MM Fer 5- Haec quide Iouius,quae uti & alia pleraq; libenter ensis. adscripsimus ob memoria sempiterna optimi & po'
tentissimi Cεsaris Caroli V.qui de Ecclesia Caino-
222쪽
lica optime meritus est, licet ille ab ingratis no eam semper rctulerit gratia, quam aequum fuisset.Longe vero maiora ille P culdubio praestitisset, pr esertim erga immanes Turcas, Christiani nominis atrocissi mos hostes, & pseudochristianos haereticos, nisi eius studia & co silia cu summo Christianae Reipub.
detrimento alij repressissent. Porro vero cum hunc in modum per Italiam sitia gulari quodam Numinis fauore copositae res essent, licet Fl/etini plus aequo etiamnum insolescerent, in Germania in dies res in deterius ab ij t. Iam enim qui se Euagclicos Protestantes vocabat, rursus aliuco uentum indixerant Smal caldiam, eoq; cum ventum esset,lametsi omnes cuperet vires suas icto foedere coniungere, & se aduersus Pontificiorum, id est,Catholicorum potentiam communire, nihil tamen consci potvit, quod & Luterani nollent cos recipere, qui dogmata Luteri omnia complecti non vellent, & Zuingliani ut id facerent, adduci nulla ratione possent.Putabat enim pro sua parte potius stare verbum DEI & puram Euangelij doctrinam,
Iuam pro Luteranis.Lanigrauius vero medium se inter utrosq; gerens, volebat eos redigere in cocoi sdiam,sed eius conatus omes irriti fuere. Cum enim
iam utraq; pars ab Catholica Chri Ecclesia se separasse no poterant habere spiritu illuna cocordiae &pacis, qui no est extra Ecclesia Dei toto orbe di stu sam. Interim Zuingliani nolcbant a sua discedere sente tia,nec minus ipsi rei j ciebant Luteri iudicium 3c authoritatem,quet erat maxima apud Luteranos, quam Luterus Romani potiscis. Quid ergo mirum, si Luterus ab Ecclesia Romana sub ve1bi Dei & Eua
gelij praetextu procaciter discessit, quando ab ipso Lutero, quini iam plerique ceu dcum suspiciebant,
223쪽
yo4 coΜΜENTARIvs BREVII RERvM sub eodem praetextu intra paucissimos annos ipsuς discipuli pertinacisiime desciuerunt Non enim mi nus nititur verbo DEI, licet perperam intellecto, Zuinglius cum sua cohorte,quam Luterus cu suis. Et tamen necesse est vel Lut rum errare, vel Zuin-glium.Non ergo satis est scripturas allegare,quibus plerique omnes haeretici sua semper, quaturauis ab surda,paradoxa firmare conati sunt, sed oportet leuritimam scripturarum vim& intelligentiam adhibere,quae non est apud haereticos,sea in sola Ecclesia Catholici,cuius & doctor & rector est Spiritus sanctus: id quod non sine causa identidem incul
Anno Ino. Argentinenses Zuingliano dogmate imbuti,cum nollent Luteri de Coena Domini se tentiam amplecti,&propterea ita foedus a Luter nis recepti non essent,ut suis rebus cosuleren cum Tigurinis, Bernatibus & Basileensibus Sacramenta xijs foedus pepigere. Vbi ho crcepit Senatus Imi perij,cui tum praeerat Fridericus Palatinus, conatus est eos inde reuocare,pr sertim quod Caesari &Im. perio deuincti,sine illorum consensu no debuerint cum alijs foedus percutere:sed parum et sicere potuit. Hoc anno Luterus motus discordia concio nato
Catechi' rum sectae su ,edidit Catechismum,in quo Decalo μμ Lμ gum,Precationem Dominicam & Symbolum Apo- φr stolicum in plerisq; longe aliter exposuit, quam se cerat ante annos deccm. Docet ibi usum Baptismi& Eucharistiae,preter quae nulla alia vult esse Sacramenta,cum in Catia olica Ecclesia septem habeatur, Caleehismi quae pleraquc omnia etiam a Dionysio Areopagita numeri Pauli Apostoli discipulo numerantur. Inde vero sectarioru. innumeri a Sectarijs editi sunt Catechismi, sed e
224쪽
quibus vix duos inuenias,qui inter se per omia concordcnt. Fuit hoc scriptionis genus iuuentuti lon- re perniciosissimum, citi sua venena homines ver uti instillarunt, mira plerunque usi blandiloquentia & verborum lenocini,s .Porro apud vulgus ea re effectu est,ut cerdones & laniones & edentulae anus deliriq; senes tanquam quodam numine afflati, de rebus theologicis ctiam in tabernis aut apud socum mira garrulitate deblaterent,putentque se plus ali- quid in scripturis interpretandis valere, quam vel pr cipuos Catholicae Ecclesiae Theologos. Itaque hi nistro non rarum est apud Euangelicos,ut homines ex in Mangelo fima plebe,plerunque etiam homicids,lictores,carari 2 ἰυ. nifices,concionandi & sacramenta ministrandi mutanere sungantur, & tanta sit apud plerosque omnes consulto,ut nemo id satis explicare queat. Scripsit
enim Luterus omnes homines esse sacerdotes,ut sa- a
cerdotium cogeret in ordinem, & populi studium .' ac fauorem sibi eiusmodi docendi genere arctissime
Huius anni mense Februario ipsis serijs D. Ma thiae,quo die natus erat Caesar,& Galliae rex captus, Cρronat . Bononia' a Clem ente Pontifice coronatus est,cuius Caroli V. rei historiam omnem visum est hoc loco ex Paulo sqv-μ. Iovio Episcopo Nuceriensi adscribere, qui praesens intersuisse videtur. Caesar,inquit, multis de causis Bononiae coronari statuerat, quanquam id antea Romae faciendu esse decreuisset, ubi superiores Caesares,tanquam in sanctissima sacrorum sede& felicinationum omnium domicilio, urbeque ipsa Vet .ris imperij honore,antiquoru triumphis,& stupendis supremae fortunae monum elis longe clarissima, coronas legitimo iure suscepissent. Seὰ cuastate Urbis & noudum nouis commodis subleuatae calami
225쪽
s 6 co MMENTARIVS BREVIs Ru Ruritosa tenuitas, & opulentae supellcctilis ornamen torumq; penuria C larem auertebant,quantiis Ro, mani eius spe aduentus ab omni tristitia & sordibus ad laetitiam veteremquc splendorem reuocati vide rentur. Itaque euocatis omnibus regulis,deligitur
Iouis dies 6. Calendas Martias, Matthiae Apoholo dicatus,qui crat natalis C aris,semper ei faustus,&ruus Προὶ, Ticinensi etiam victoria laetissimus. A in edijς Proetasus, .nsilis. xorij fenestris patefacto aditu pons ligneus pensiliς,
sublicis impotitus,in curuo tractu per forum & Petroniana templum ad aram usq; maxima protrahi tuti& festa fronde pictisq; tapetibus exornatur, ut sine tumultu cofundentis S prementis turbae Pontifex &Caesar in pompa praetervecti spectarentur. Erat de more vetem Caesarum,ut Modoetio prope Corta fer. Mediolanu corona ferream susciperent,quq indica νω ΜαώGrct Romano imperio firmitate serro & militaribus. ria. copijs coparari.Tres em coronet C saribus deben aero Caeso tur. lina est argutea,Germanici scilicet regni, quir corona. suffragio procerii Aquis grani decennio ante sulceperat. Secunda ferrea regni Longobardici. Tertia vero aurea Romani Imper 3. Praesto igitur adfuere V Nodo eliensium legati, qui ad retinendam veteris praerogatiuq dignitatem vetustissimi operis coronire annalium codices antiquitate pernobiles detulere.Ea erat sine florentibus pinnis in simplice & l
tum orbe circunducta ferro introrsus tepora prae cingente,sed exterius auro & gemmis exornata. Biduo itaque ante,quam tertiam. coronam acciperet,
in sacello domestico,adstante Pontifice, acris peractis, diser ungitur,ferreaque corona & cqteris reis js insignibus decoratur, ijsdem sere ciremon ij quas paulo infra memorabimus .Pr tulere ante CPiare lumini honoris causMAluat' osorius Marchio
226쪽
rN ORAT rs TARVM. ' et Aporicensis aureu sceptrum, Dida cus Pacecus dux se pirum. Ascalonius ensem geniata vagina conditu, Alexan' En u. 4er Medices Dux Pinnesis, Cyaris gener, orbe au- orbis-rcu cum prefixa cruce gemmis dillinetii, Bonifacius autem Marchio Montis serrati Modo eliensium co- Corona. ronam. His rebus rite confectis, aduenit demum
dies, maioris coronet aure e pompq destinatus,& is quidem, cum noctu pluisset, siue eris mire fauenti bus, incredibili serenitate perspicuus. Ante alia Pontifex, uniuerso Cardinalium & Episcoporum ordine in mitris & pluuialibus sacris pallijs, caete ris vero sacerdotibus in coccinea veste per pontem solenni pompa traductis,in praealta sede gestatur,& comitantibus praetorianis, sub umbella tem pluini tigreditur.Iam in soru Antonius Laeva pede-itres copias a d x erat,&obuersis in omnes aditus Nibter maioribus tormentis, & signis in medio constituta' Couriam. iis, cuncta loca perpetua militum statione firmaus rat.Interim e lacubus,mi' summo praetoriant porticus fornice fuerant fabrefacti, per siphones rubra Vi fun-Ν alba vina fundebantur,pahes ab alto in subiectos sint sipho milites spargebantur, torrebaturque in machina nes. versatili bos integer ingens, hoedis, vervecibus, ac tyos omni sere volucrum genere farcti simus, ut in tanta ibistin. τfesta hilaritate milites sub armis in acie stantes, ad manum paratis obsonijs cum iucunditate vesceren tur. Nunquam ab ulla memoria vel ad celeberrimi triumphi,vel ad inauditi spectaculi fama maior atq; nobilior mortaliu insignium numerus in unam Vrbem confluxit. Erant adeo plena loca omnia, quae foro imminebant, ut multi in alto suspensis Jc pendentibus speculis,alij in aedium proiecturis & periculosissimis locis cu alioru admiratione Pspiceret. Iam Pontisex sacratas tunicas & chlamydes indue .
227쪽
rat,& sacra solennia excultis altaribus parabantur cum Caesar sub umbella ornatillimo procerum comitatu ad templi vestibulum peruenit, ita ut vix eo paucis passibus praetervecto, tabulata potis praegrauante praetorianorum turba frangerentur: ibique
plerique militibus imii ixti, edo casu procidentes sese pilis atq; securibus induerunt, inter quos mitraberius Pighius Belga Theologus Luteromastix:
minima tamen pro tumultu clades incidit: Sed si citale fuit aestimare ex atrocitate periculi, quis in Gemmano milite, supra serociam militarem natura implacabili,animorum habitus esset futurus, si ad ce tam omniu perniciem Caesar ipse, se paululum vertente sortuna, cecidisset. Sed intrepide respectans Caesar, leniter arrisit, ita ut fortunam suam certius agnoscere videretur, quae coeptis & votis omnibus benignissime semper adspirasset. Erant omnia ad imaginem Vaticani templi constituta,& noue s cclialis appellationes impositae,ut ca sigillatim ad vetere consuetudinem ex Pontificijs libris responderent. Adfuere igitur Romani sacerdotes, quibus sacra Voticani .templi sunt commendata .h ad aram C sarum susceperunt,tineaque sacerdotali tunica superini ct in collegium eius sacerdotij cooptarunt. Eum Salutatus Cardinalis in verba ex libris Pontifici js concepto sacramento adegit,ita ut in summa libens iurare se Pontiliciae dignitatis perpetuo futurum
esse defensorem .Ab hac ara duarum turrium nun
cupata, duo Diaconi Cardinales, Salutatus scilicet ipse &Radulphus,ambo ex patruelibus Pontificijς nepotes,ad templi limen deductit. Flexo genu sup plicantem,Picolo minciis Presbyter Cardinatis,ceratis precationibus cxpiatum,in sacellum S. Georgij perducit.Ibi lintea tunica deponitur, sandalia mar
228쪽
tica veste in morem Diaconi prius assumpta, palu- Dalmai damento demum conuestitur. In eo habitu praece ea denti Puccius Cardinalis ad porphyreticam rotam, iis est ad Vaticani templi medium,mitratus occurrit.Inueniculatus Caesar ad aram maximam obue titur,cilennique altera precatione, ut eius imperium stabile,perpetuum,victoriaria,pietatis & laudis plenum saxi Deo maximo,in cuius manu sunt regna, comm edatur. Sunt em multa antiquitus a pijs pro stantibusque ingeni js cum summa verboru elegantia & Christiana grauitate composita,quae ex sacra . to libro ad statas rerum & locorum cieremonias ab
alijs atque alijs sacerdotibus in fronte Caesaris per- leguntur. Quae omnia in illis Pontificum iam editiς libris quisque curiosus facile poterit inuenire. Anscenditur aemum versus aram maximam,ubi Inno
centio Cibo Cardinale Litanias praeeunte, alternis precibus pie pronunciatis,divi divaeq; omnes propicientur. In lectisternio supplicanti Caesari Cani regius Cardinalis adstitit, & de scripto oratiuncu-
lam, ut auspicato coronaretur, religiose recitauit. ilade mox Caesar a Farnesio quoniam is erat Sena tus princeps & Cardinaltu vetustissmus) intra san dii Maurici j sacellum est deductus: ubi diffibulatauum f. o Dalmatica, humeros & brachiu deStru sacro Olco, b, aehrum adiectis puris & pijs orationibus, inungitur. His re- Lissum bus rite consectis,solennia sacra erudito Phonasco,
rum concentu,alternantibus choris,operante Pon
tifice, so Caesare in sacra velle ministrante, P tinias inchoantur: quae miro ordine cidremoniarum,sum-l ma grauitate acerdotum, insigni omnium religio- ι xne adeo in sertim diem sunt protracta,ut vel pie cu- riosos fatigaro potuerint, si is longe omniu clarissio morum
229쪽
morum Principii admirabilis consessus, spectantiu
rea insoculos ulla in parte satiare potuisset. C terum summa sacrorum fuit,ut Cesari de manu Pontificis Ro-Dissus .i in im Imperi j insignia traderentur. Itaque solenni Ediffisi pro rio e semper adhibita, Poni ex ei supplici se cis Eum ptrum aureu dedit,storenti cacumine tonspicuum, otio pie gentibus imperaret itemque nudatum ensem, quo Christiani nominis hostes perssequeretur: ac pomum aureum, quem uti terrarum Orbem insigni pietate, constantia,virtuteque regeret: & p stremo tiaram illam potius quam coronam bicipiti '' ' fastigio multisq; Adamantibus insignem capiti un- posuit.Ille pie inflexo genu, pronus exosculato p de Pontificem adorauit. Tum demum C sar in illa . . tot gemmis ac unionibus exornata triumphali tra- bωπ- bea l euam non I procul a Pontifico,in sede auro μ' -- protecta,sed paulo humiliore,sessum est perductus,& Romanus Imperator appellatus. Quod ubi in Salμtat r soro militibus cst renunciatum, Antonius laeua ad R*rnatius declarandam etitiam maiora minoraque tormen amper displodi iusti ita ut terribili initu cetium erepit D J Q re, terra quati,& tecta nutare viderentur. Nec muta
μηθ'm' post Pontifex sacratisiim Eucharistiet hostiam humilimo quodam oris gestu, purisiimoque animi habitu desumpsit,atque eam obiter C sari omni la-
, be criminum expiato religiose communicauit. De actis sacris, templo excessum: ad preparatos equovSacerdotes,Legati,Proceres discurrant: omnis rQ-pente multitudo in equis conspicitur: acclamationes,tubarum cantus,tympanoru strepitus audiuntur. Conscendenti equu Pontifici C sar adlqui pedes adstitit, uti benigne aurata stafiam sacrato PQ- . di protinus inducturus. Sed pium Caesaris obsequium Pontificis humanitas religiosique modestia. as i
230쪽
i superauit. Ergo iunctim equo uterque albo, sedi Pontifex Thraicio, Caesar Hispanico considen- Pontifex est tes, umbeliani, subeunt, summae dignitatis homini, caesar inuibus ad eam gestandam honori simul & labori suc- equitant.1 cedentibus. Praecedebat miro pompae ordine tum Cardinalium, etum procerum utriusque aut e fami lia: in tergo signa erant viatorum, qui cursoreS appellatur: Adb se subsecuti sunt septem viri insignes, Septem . . armis,trabeis. militaribus equis S pedestri comita, vexilla. tu valde conspicui,qui toti sem ingentia vexilla deis ferebant. Traducti prstcrea aliquot albi asturcones sine sessoribus,auratis ephippijs instrati. Pr tu- lere etiam adolescetes cximis nobilitatis in scipionibus 1 fixos galeros Potiscis purpureos quatuor. Nec inultum inde succedebat EvCHARIsTIA, Euchar fiasub aurea umbella loculo crystallino inclusa, & scl- kl, ω- is generosi de tamen pacati equi superimposita. La- bella. terna ingens ante, & circum dena su nalia serebantiar.Tum demum promiscue gentiu omnium honesstissimi quiq; successere, ut decuit in tanta hilaritate, regio sumptu, supra quam cred:bile videatur,
exornati.Nemo enim ex tota Italia paulo vir illii stris non venerat,nisi vehementi valetudine praep
ditus. Hispani,Itali, Belgae, prout libido genij quu
l tulerunt, auro textili & serico omnis coloris et ganter variegato,iteq; Phrygijs operibus & acupi- etis sagulis spectantiu oculos pstringebat. Germani in veste obscuriore,sumptuosa tame,torquibus au-xcis relucebat. Visebant passim equi ex omi regionum sobole maxime generosi, insano sumptu toto terraru orbe coquisiti. Aderant pinulti illustres, nobiles,opulcti, clarorum principu progenie editi, quos dinumerare vix queas. Inde sequutet sunt vi