장음표시 사용
271쪽
currit in Episcopos, quod populo calicem subtra xerint. damnat quoqu2 Mis, sacrificium, perindis ac si Ecclesia ab impuris apostatis discere debeat,
quo sint ritu & ordine Sacramenta administranda. Idem Apostata profectus quandoque ad amplas quasdam ciuitates,pr sertim maritimas, non absq; tumultu & seditione, qua nouum gaudet Euangelium,Luteri dogmata sparsit in vulgus rerum nouarum auidu,Ecclcsiasq; Lutericas spiritu illo quo
plenus erat,constituit & confirmauit. Cum autem
ex Dania rediret,& sinu Balthici maris emenso, noquidem absque tempestatis periculo,littus Cimbri,car Chersones attigisset, non est veritus palam his uti verbis: Tu melim habeas Dania Euangelion,ego
nummos tuos. Vale. Et revera non parum multis
onustus opibus rediit Vuittera bergam, suauiter ac molliter illic perfruens rebus tam prYclare partis. Consecto bello Smalolsco,de quo infra dicetur, librum edidit, quo auaritiae suae dolos haud obscure prodidit delirus senex. Eodem anno scripsi t Luterus ad Albertum Maria LMerus enchionem Brandeburgensem, neq; id clam, sed pu- blice licet secus Marpumi conuentum esset, horta I ψιν imturq; illum principe,ut sibi caueat a doctrina Zuin
glij,&Zuinglianos e sua ditio et 'fliget. Μoleste hoc tui et Tisia r in q,icci est e ministri,scripseruiatq; etiam ipsi eide Principist suis symmystis illu deprecates. Miserunt quoque illi libellum Bertrami presbyteri de corpore & sanguino Christi, quem quidam
Zuinglianus Germanicu conuerterat, ut sciret tota Germania,quam antiquum ipsi dogma sequerentur. Bertramus ille monachus fuit anno salutis 8ao.
aut paulo postcrius. El.quanuis non admodum se mustus,nec magni momentis uilior, tamen hunc vox denad purato
272쪽
λμ COMMENTARIvs BRYvis RERUM idoneum iudicarunt Zuingliani, quem nobis talia quam prodigiosae antiquitatis & irrefragabilis au thoritatis Ooij cerent, curri ipsi interim innumeros sanctissimos Patres habeant contemptui, licet hinc inde ex illorum scriptis quaedam in speciem proferant,ut indoctis hac fallacia imponant, quae tamen vix unquam syncere & integre,sed potius male d torta proferunt: immo etiam sqpe contra suam co- scientiam aiunt eos sensisse & scripsisse, quae tamen neque sensere neque scripsere vn viam. Caucat Qbi,cui salus sua cordi est. δοban Sa Per tempus,quo in Turcas arma expediuntur, κρομ 'x venationis loco haud procul a Vuittemberga ex m*xuvn cessit e vitiis Saxoniae Dux Iohannes, Luteri patrOnus.In eius sene e duas ad populum conciones ha- buit Luterus,quas etiam Voluit exire in publicum. Eas quidam Catholicus scriptor ita consutauit, ut ostenderit pudendam Luteri inconstantiam,quae ire illo homine prodigiosa fuit,merito cordatos Omes absterrere debere,ne eius doctrinam complecti ve- Euin Lutealint. Piget referre ineptias,quibus Saxone ipsi Chrisrus coparet sto videtur velle comparare tanquam instar Christi brisio. pro omnibus,puta Litteranis.biennio antea Augia star mortuus fuerit cum tamen ibi corpore mortuus non fuerit. Quod si sentit Principem illum animae mortem illic oppetiisse,ea quide horreda mors. est,nec obscurum est Augusis eum palam subscri psisse consessioni Luterans,que reuera non potest non mortem adferre ipsam approbantibus. Succensorem habuit Iohannem Frideri cum filium,Lutero
Inundati' Eodem anno noua Oceani rabies Phrisones,Holσ1μarum. landos,Zelandos, andros incredibili damno affecit, Paulo ante Tranciae S Angliae reges Boloniae & ' Caleti
273쪽
Cales foedus percutiunt, quod mersio suspectum
esse potuit Carolo C sari multas ob causas,quas coomemorare nihil opus est. Unum certum est,ut alibi dicemus,non diu post nouum bellum inter C sare& Gallum exarsiste, ridentibus Turcis & haereticis, quibus ca summorum principum discordia ad age
Cesar postquam in italiam venit,cum Clomento hiadum Pontifice Bononiae saepe familiariter collocutus,de is , Concilio indicendo inter alia,ut erat Protestanti by pollicitus,egit.Verum Protestantes etsi verbis C5cilium petere viderentur,re ipsa tamen nihil pete bant minus. in eiusmodi illi habere volebat Coiacilium,quale nulla unquam aetas apud Catholicoc vidisset. Atq; postea res certa declarauit, quam illi Concilia nihili penderent,spreta authoritate & sentcntia Concilij Tridentini, quod tamen certe fuit eiusmodi,ut cum quouis vel ante mille annos celeis brato conferri positi. Sed de hoc suo loco. Anno in s .Henricus eius nominis 8.Angloru reT Herieus Aoa quibusdam improbis adulatoribus male persua- reputases, repudiauit Catharinam Ferdinandi Hispaniarii diat Caibi. regis filiam & Caroli C saris materteram,quam au rinam regianos amplius viginti in matrimonio habuerat, prae- nani. stanti sane pudicitia & singulari humanitate mode stiaq; reginam, duxitq; Annam Bolanam siue Bo leniam,m aula reginae liberius cducatam. Ferunt quendam eximium Angliae procere, Gallicis captu muneribus & auro,persuasisse Henrico regi,iure ac merito repudiari posse,immo & debere Catharina. Hoc enim eo pertinebat,ut ea iniuria Carolo C saxi irrogata,ab eius amicitia Angliae rcx prorsus abas lienatus,cum Francisco Gallorum rege arctissimos dere copularetur. Aliquandiu causa diuor ij
274쪽
1,6 eo MMENT A Rivs BREVIs RER UMhuius Romae ventilata,eo tandem adduxit Clem rimi sex cor tem Pontificem, ut contra regem Henricum ferret ira Augium sententiam, minareturque ei Excommunicationis
profert seno fulmeia,nisi intra certum tempuς reiecta Anna, Catontiam. tharinam reciperet. Verum Henricus a suo propo- sito nulla se passus est ratione deduci. Quae res tan dem Angliae regnum florentissimum in multas co- . iecit calamitates & clades,ita ut usq; in praesens eius regni status sit admodum infaustus ac turbulentus. Ex tharina susceperat rex filiam unicam Maria, quae licet compulsa tuerit renunciare regni titulo,
postquam Bolonia aliam regi filiam peperit, at po-
stea tamen mira Dei prouidentia in Reginam pro cerum studio olecta,religionem Catholicam iam pemodum extinctam restituit, & animo plusquam virili multa egregia eo in regno facinora designa uisivit insta dicetur. Hoc anno Georgius Saxoniae princeps optime meritus, aegerrime serens Lipsae quosdam e plebe dominicis diebus ad vicinum pagum,qui erat ditionis Llcctoris Saxoniar,confluere ad Coenam, ut ipsi vocant,utriusq; speciei, pestem illam a suis subditis,
ne serperet eius mali contagio,prorsus arcere deli berauit. Fuit hoc molestum ciuibus eo morbo cor
reptis,& quia Lipsa a Vuittemberga non nisὶ septo
Germanicorum milliariorum interuallo separatur, Luteri,ca in re quid agendum si consilium implorant.Ille incunctanter responde ut nihil hac in re agant contra conscientiam, quam tamen ille satis nouerat este erroneam, &ad Ecclesiae Catholicae sententiam merito corrigendam ac deponendam.
In ijs literis importunus ille scurra pijsiimum & ve re Catholicum Principem Georgium vocat hostem xi angelij,satanae apostolum,homicidam & rapto
275쪽
rem. Iam seditionem Lipsiensis Senatus metuebat ipsis sacratissimis Paschatis diebus, quibus haec Lutateri Epistola venit Lipsiam, S a multis certatim de scribebatur:at tamen Senatus Catholici studio se data res est. Georgius Princeps ubi isthuc comperit conquestus est apud Saxoniae Electorem, & is qui dem visus est minari Lutero, nisi se purgaret: verum hocipso magis inflammavit Luterum ad iactanda in optimum principem atrociora conuicia. Et id fecit homo auciax admodum impune, cum iam plerique etiam Principes persuasum haberent, nihil a Lutero dici vel seri,quod non esset plane Euagelicum. Sic ille prodigiosus Euangelista multos Catholicos utriusque ordinis principes audaci si me proscidit secure latitans in nidulo Uuitten bergens, ob bella perpetua quae CSsarem cogebant ab eius repressio- 'ne alio animum cogitationesq; suas omnes trans
ferre. Dici satis non potest, quam sese impudenter iactitet, quod ipse unus omnium iam inde ab Apo 1tolis ciuilium Magistratuum & ordinum conscien, Grai iacta tias cumprimis luculenter confirmarit, instruxerit υμ- consolatus sit per singularem Dei gratiam, ita ut neque Ambrosius, neque Augustinus hac in parte ipsi comparandi sint. Et certe multum ille egit ut psu eret Principibus S magistratibus politicis, ῆς& facultates Cleri atque monasterior i iure ab ipsis usurpari posse, ut etiam multis locis factum est: sed quantum inde creverint opes Principum,res ipsa tesstatur. Quod si vero hoc est confirmare & consola ri conscientias Magistratuum, quod quidem nem fanus dixerit,no erit plane mendax Luterus, quippe Insi mori.
qui hac in re vix pare habuerit unquam. Sieide bi scribi Euangeliu suum luculentius & claris esse ui,
quam fuerit temporibus Apostoloru,& Germano ἰs
276쪽
ante ipsius doctrinam nunquam veru habuisse Eu gelium. Sed ea porteta verborum, hominis insanii
produnt.Immo vero nunquam Germania densio
ribus fuit inuoluta tenebris,ci ubi Luteri Euangeliuaccepit. Testantur hoc tam variae Se monstroiae se ctae, quae in dies magis ac magis increscunt. Porro
Princeps Saxoniae Georgius,diligenti dhibita in luistione, coperit homines circiter ro. Lipitae nole una specie esse contentos. Illos igitur intra certutempus iussit vel animum mutare,vel locum. Labo
ra tum est ab Episcopo Mersburge si & a quot mi' latis de Doctoribus hortatu Principis Georgij, ut possent in viam roduci,sed qgre duo admisere in pe/etus sana consilia: alij Lipsia cxcesserunt, quos Luterus suo more consolatus est, egregie interim & sortiter mentiens,ut talem decebat Euangelistam.
Hac sere tempestate fuit non minima dissensio in-ςεηtrρμς ter Electorem Saxonem,& Georgium Principςm,s' 'ter μ neque tamen solo religionis nomine, verum exi' pr 'ram quassam alias ob caulas politicas. At vero qua ςvς doquidem Electoris au ' Ernestus, & Georgij Principis parens Albertus,eum in modum commix3im ditiones suas partiti erant,ut alter alteri bellum facere non posset absque propriae ditionis detrimeto, lis ad arbitros delata est, quoru industria satis prudenter composita controuersia omnis, eum habuit euentum,ut tum Cochlaeo, tum Lutero & alijs in
terdictum sit,ne suis altercationibus,quq rcligionis ergo susciperentur,nomina & causas principii ho- rum atq; urbiu ad ipsos pertinentium admiscercnt. A bapti- Hoc anno sensim in Vuest phaliam irrepsere Do- istae ni Damatistarum reliquiae impij Anabaptistae,quorum se-- Vu phacta in multas partes,ut olim Donatistarum, mirabi- . liter. distracta est,quemadmodum & Luteranorum
277쪽
rN ORBA GESTARUM.&gulnglianorum, tametsi S ij & haeretici omnes nostrae aetatis,sua dogmata pleraque ex Luteri fontatibus hauseriit.Est in Uuestphalia oppidum in si ne quod Monasterium vocant. Eo tanquam ad tutisti mum asylum eli nim urbs egregie munita con fluxit ea perditorum hominum faex,co consilio, ut ibi quasi Capitoliu aut Sion sibi costituerent. Que autem successum habuerint,dicemus paulo infra. Eodem anno deflagrauit Antuc iet, quod cst cc. leberrimum Brabantiae emporium, insigne templuvirginis blatris,incendij origine incomperta. Cum C lar venisset in Italiam, egissetq; cum P. - Legatus postisce de Concilio cogendo,iamque ex Italia mense riscis ad Martio nauigasset in Hisbaniam, Pontifex legatum Protestat suum misit una cum Cesaris oratorc ad Protestantes, qui illos certiores redderet de habe ga Synodo Oecum enica. Vbi ad Saxonem venit legatus, illo cureliquis Protestantibus deliberandi spatium peti jt,& facile impetrauit. Verum satis postea ex responso Protestantium apparuit, quale illi Concilium, q.
alienum ab omni superiorum aetatum consuetudi ne peterent. Nolebant enim authoritatem Pontificis,leges Pontificias & scholarum opinioneς, ut ipsi vocant,quicquam hic valere,immo & contra ipsum Pontificem Romanum tanquam reum agi volcbat, quod ille Luterum inique damnasci, & multa alia, quibus id aperto declarabant, se nullum omnino velle in Concilio admittere iudicem, preter se Cram scripturam,sed ita tamen, ut liceret ipsis eam pro suo arbitratu interpretari. Ita quide Euagelici dogmatistet miru in modu crepabat facra scriptura, Scripturo cum nihil minus vellet, I gnisi a scripture facροῖ mu- Iensus 'miatem & intelligenti , qua no ex ptiuatis & deprava peiemlus.
278쪽
Christiani orbis consensu petere oportet. Et quideverisii me dixit Apostolus,Litera occidit,spiritus vis I. Corint. s. uificat. At isti inhqrent literae,ad suas prauas opiniones plerunque violenter detortae: montem & sen sum literae flocci pendat: unde igit consutabunt hae reses ab ipsis dissentientes, quae n5 minus atque ipsi scripturas crepant Dicit Luterus se puram doctrinam,purum Euangelium adferre.Idem dicut Zuinis
gliani, Ana baptist , Zuenc idiani, Seruetiani, qui omnes in quibus di plane discrepant a Lutero. Quis
hic iudex erit legitimus, qui has dirimat cotrouersias Certe non udus scripturae textus, que omnes
isti ad se rapi ut,& sibi singuli potissimum vendicat: sed scripturae genuinus sensu ς, quem ex Catholico orbis Christiani consensu longe securius & cer-
tius accipimus, quam cx insanis haereticorum cer bris.
Quod si ulli usqueadeo abominantur Pontificis
Roman .sententiam & authoritate, quam uniuersus orbis Christianus semper agnouit,suspexit,& reue ritus est,quato nos iustius Luterum & eius generis pestes execramur, qui iam olini damnatas haereses reuocant in orben , easq; in summi Dei singularem contumeliam non dubitant vocare purum Dei ver-Versutia bum Se puram Euangelij doctrinami Fuit ea pro Luterauoru cio mira Luteri & aliorum dogmatistarum versutia, quod suis principibus & magistratibus persuadere potuerunt,se nihil magis petere quam Concilium & tamen cum iam esset habendum Concilium,ijsdo persuadere,eiusmodi non es e legitimum Cocilici. His illi atq; alijs quibusdam artibus miri illuserunt Germaniae,& horrendum in modum permultos fa scinarunt,prodigiosa quadam incogitantia passim ruetibus miseris mortalibus in pcipitia mortis Yte
279쪽
na ad que vocabantur ab istis animarum parricidis, licet interim videretur sibi iam tandem vera agno vis vitam &lucem,S: cuasisse laqueos & impostu ras Pootificias. Cuius generis multa leguntur in Sicidani comtamentarijs,cuius hoc praecipuum studium est,ut Luta It si mitisteri & haereticorum nostratium perniciosi dogmata d/μmta,dum lectorem incautu historiae voluptate captu detinet, in totum orbem dissecrgat,& plurimos in scia interim subinde impudenter mentiens,neque tam id spectans, quam bona si de narret res gestas, quam visu cause patrocinetur. Qua quide re apud cordatos & intelligentes homines id cosecutus est, ut historiae eius latum apud ipsos habeat ponderis, quantum debent eius hominis,quem nec pudet,nec
iget identidem egregie mentiri. Et hoc ille facit lisertate Euagelica,que istis permittit quidlibet,ino. do possint credere,sola si de se iustis cari apud Deu . Estq; hoc certissimum,istos homines nullius pude
re mendacij,modo sua dogmata apud imperitos re rum tueri,& Catholicos vel maxime inuisos redd
H cpaulo susius eo dicta sint,ut norit Lector, Concilium Conciliu quide saepe petij se Protestantes ordines, quales roteo sed fra de suorum Concionatorii co adductos esse, stantes pe- ut Concilium verum &legitimum prorsus repudiarint,atq; eiusmodi duntaxat voluerint, quod ipso-
rum cocionatorcs suae causae iudicassent cumprimis iopportunum εἰ accomodatum. Nam cum in omibus Cecumenicis synodis semper prima fucrit authoritas Romani Ponti scis,isti cocionatores Pontificem prorsus cogunt in ordinem,eumq; rei per
sonam sustinere vorunt, quod cit impudentissimae insolentiae,cum noti sint nosti j, secus in omnibus
280쪽
Concilijs legitimis actitatum esse, licet suis Prines pibus & ciuitatum magistratibus diuersum persuaserint. Immo usquca deo Romanum Pontificem in odium & contemptum adduxerunt,ut apud Omes,
qui Luteri & discipuloria eius dogmata complexi sunt, non alio quam ipsissimi Antichristi loco habeatur. Sic enim expedit istis Euangelistis, ut nulla sit Romanae sedis authoritas, cuius pondere sciunt seperiorum temporum haereses omnes mirabiliter opprestas & clisas. Huius anni mense Septembri Elizabetha, Annae Bolenis sita,nascitur Henrico Anglorum regi,Maaria Catharinae Caesaris materterae filia, regni tituloseabdicare coacta,quae tamen postea mirabili rerupermutatione in regnum evecta, hac Elizabetham, quod male sentiret de religione, captiuam detinuit, nec capitis discrimen ,ut ferebatur, Elizabetha cua
sisset, nisi Philippi Hispaniaru Catholici Principis,
sui tum Mariam in matrimonio habebat, precibus
eruata fuisset. Atqui cum paucis annis rerum pota
ta es et Maria,& heroica quadam animi virtute C tholicam religionem apud Anglos egregie instaurasset, mortua est non sine multa veneni luspicione: porro Elirabetha illi substituta, rursus religionem mutat, aliquot Catholicos Episcopos in carceres conijcit,& cxecrabilem Iohannis Caluini haeretici Sacra metari j doctrinam toto regpo propagat. Nec tamen ca sola ibi grassatur, sed multiplex portentos . sarum haeresum confuso illud opulcntum regnum misere deuastat. Nur Hei Hoc anno Clemes Ponti sex rogatu Francisci re rici Gallia gis Massiliam profectus,nuptias Catharinae ex iuni' regis. oro Laurentio Medice neptis sus,qua iam ante Hurico Valesio Francisci regis filio desponderat,incr