장음표시 사용
81쪽
cum rebus suis con sugerent: unde necesse erat, Ce
tisiimam oriri pestem ex tanta hominum colluuie& intolerabili foetore,si hostes vel paucos dies ad castrum substitissent. Erant tum in castro aliquote emam Germani tormentorum fusores & magistri: eorum servum Μ- opera Moseouitae seruati sunt. Iam enim Praesectus Asim arcis & qui cum eo erant in praesidio, Tartaros muneribus placandos statuerant,&id gratum habuere Tartari,sed ea conditione, ut Basilius scriptis literis testaretur,se perpetuum regi Tartaro tributum persoluturum,qucmadmodum eius Maiores seconsent.Scripsit eas li terat Basilius,& Tartar'a Mosco-uia recesiit. Erat aute in eius exercitu Polonus quidam,qui mira astutia conabatur castrum Moscoui licum occupare: nec res a pericu lo aberat, sub praetextu quodam reuertentibus subinde Tartarorum aliquot turmis. Moscouitae quidem iam plane an mum desponderant,sed machinarum siue bomba darum magistor Iohannes Iordanus, ex valle Oenioriundus in Germania, ex suo arbitrio tormentis ordine collocatis,& in Tartaros ac Lituanos displosis,eos omnes ingenti terrore correptos in fugam coniecit.Tartarus rex de iniuria apud praefectum arcis conqueritur,sed ille suo iniussu tormenta ex onerata respondet. Itaque ille sibi tormentorum
artificem dari postulat,& certe parum abfuit, quin pro tanto beneficio Tartaris deditus suis et bombardarius,nisi unius praesecti authoritate & humanitate seruatus esset. Porro Tartarus confestim abscessit, adeo viliteras pendendi tributi annui in Cispitiin Mo arce rςliquerit.Fertur autem octingenta hominum
sibina. millia,quanquam id incredibile videatur, ex Mo- scouia in captiuitatem abduxisse: quos partim Tu
82쪽
IN ORIx ons TARvN. su in Capha vendiderit,partim intersecerit. Nam tari infirmos & senes ita solent iuuenibus quota To tar ἄGCDQre mortis perimendos, obijcere, quo pri-ς' eo ri: militiae tyrocinia inde addiscant, ut apud nosores canibus. Qui autem venduntur,perpetuos: annos seruiunt,haud dubie duram seruitutem: le quidem liberi sunt, sed e prouincia discere non audent. Postquam Tartari in Taurina abiere, Basilius Moscouiam redijt, atque se- teriti anno cum maximis copijs,atque etiam mul-; tormentis, quibus anica nunquam Μoscouitae bellis usi saeran Tartaros debellatum abijt.Sedim ea vice parum profecisset, alio anno maio-:m etiam exercitum in Tartaros duce Michaele eorgij, uno ex praecipuis consiliarijs suis misit, ui regem Caranensem oppugnarent. Uerum eappugnatio hunc finem habuit, ut Moscouitaeiulta pressi commeatus inopia, Tartaris eum mi- is modis non semel intercipientibus,tandem solu- a Caranensis castri obsidione, non sine dedecoren Moscouiam reuersi sint, ea conditione, quod Tartari missa legatione, a principe Basilio pacem peterent. Ferunt in eo exercitu Mosco uitarum fuisse ad centum & octoginta millia: Praesectum auro Tartarico corruptum quidam putat ab occupanda arce Carinensi abstinui sic, cum non deesset op- ν portunitas. Non longe ab his Caχanensibus Taria Lis taris in quadam insesa a grauissimis viris narr tur GMti a M. semen quoddam inueniri, non absimile melonum in , s semini, paulo tamen maius & rotundius, ex eoque Τ ' in terram condito quiddam agno similimum en Α--isci, quinque palmarum altitudine. Nam & caput, oculos,aures, teraque omnia in formam agni re-
cens editi, pellem etiam subtilictimam habere,
83쪽
co MMENTA Rrvs B Rrv Is Ru Ruri qua permulti ijs in locis ad subducenda capitum te smina viantur.Tum quoque plantam illam,si tamenc dicenda sit, carnem quidem nullam, attamensaiguinem habere,sed carnis loco materiam quan-:dam cancrorum carni persimilem: ungulas vero novi agni corneas,sed pilis quibusdam ad cornu similituainem vestitas: radicem illi ad umbilicii ceu veniatris medium csse:viuere autem tantisper, donec de pastis circum se herbis,radix ipsa pabuli inopia ar Lot.Denique miram eius esse suauitate, quae lupos& caetera rapacia animantia ad cam deuoradam in uitet.Hoc quidem propemodum commentitiu esse videtur,nisi a multis minime contemnendis homi
nibus confirmaretur.Sed quid prspotenti Deo dic sicile est quem admirari & laudare debem' in operibus eius. .
Anno isos. excessit e vitiis Bertoldus, ex comiti bus Heuncnbergensibus Archiepiscopus Moguntinus,anno pontificatus sui 2I. Multae huius Pontificis commemorantur egregiae dotes,singularis prudentia & authoritas, ingenij acumen, praeclara facundia,in rebus agendis multa circunspectio,consi iij maturitas,insignis experientia, laborum inuicta
tolerantia.Fertur etiam Ecclesia Moguntinam,tum temporis non mediocri aere alieno praegrauata,matagna ex parte restituisse.Successit ei Iacobus de Nil in Sueuus,summae ldis Moguntinae decanus, Laeben in vita & moribus inculpatis,sed calculi morbo veh menter amictus. Solent plerunque homines illos miseros iudicare,qui duris conflictentur morbis &aduersis fortunae natibus laesentur: contra beatos, qui prospera semper fruantur fortuna&valetudine.Sed scriptura diuina pijs omnibus non fere nisi aduersa & aspera in hac vita euentura praedicit, im
84쪽
phs vero iucunda & prospera. Dionysius Areopa- ita vetustissimus idemq; sanctissim' scriptor,tibro e Diuinis Nominibus capite octauo: Hoc vere,inquit,dici potest,potius esse diuinae iustitiae propriu, no demulcere & dissoluere virilem optimi cuiusq; animum terrenorum bonorum largitionibus. Im- .disino & Dominus ipse in Ayocalypsi,Ego quos amo, 'ait,arguo & castiso .Porro de impijs alio loco, Di--εο misi eoi,inquit,secundum desideria cordis eorum: ibunt in adinventionibus suis. Hoc obiter dictu sit j
propter multorum caeca iudicia,qui rebus ad volu tatem fluentibus,putant propicium se habere Deu, licet male vivant:contra vero iratum, si secus acciada etiamsi studeant bene vivere.
Eodem anno sub mensis Iuli j initium Maximillia Comitia Coanus Caesar Comitia habuit Coloniae Agrippinae, semαουρον multis eo principibus,comitibus ac nobil bus con-I M. fluentibus. Ibi pax cociliata est inter Albertum Ba-uarum & Philippum Palatinum principes. Conditiones pacis in medium propositas Caesar sub grauissima laesae Maiestatis ρoena seruari iussit.Interim , vero dum Conuentus hic Colonil agitur, laximistianus de Geldrensium rebellione fit certior. Itaque couocatis principibus,comitibus & nobilibus omibus,qui tum Coloniae aderant, nauigio in Geldria proficiscitur,opem laturus Brabantis, qui Arnhe- ἰ - . . mium Geldriae oppidum obsidebant. Dux ubi sen sit non contemnendas Caesaris Vires, saniori Virui c. s.consilio, sub certis conditionibus urbem dedidit, quam illaesis ciuibus Caesar accepit,& Ducem quO-que quibusdam interpostis pactis in gratiam recepit.Inde Coloniam multa principum ac nobilium frequentia stipatus redijt, magna eius amplissimae urbis ciuium fratulatione exceptus, cunctis tota
85쪽
66 Co ΜMEN T ARiv s BREUIs RER v lavrbe campanis alacriter concrepantibus.
Visus est hoc anno saeuus cometes in Palatini diatione inter Occidente & Septentrionem, qui suo formidabili adspectu non paucos terruit. Nisenusiam Anno ISO 6. Muthusenses ab Austriacae domuod si, ad dominatione deficiunt ad Helvetios,pactumq; cum Hesis iis, eis fxdus,literis sigillo munitis confirmant. Perid. tempus rebellabant Hungari. Qua re cognita, M ximilianus Caesar multo conscripto milite Prespu gum oppidum obsidere instituit. Verum Hungari, cum animaduertissent Caesaris magnum animum, copiosumque exercitum, pacem postularui, eamq; interuentu quorundam antistitum & procerum regni,sub certis quibusdam conditionibus impetrarunt. Post obitum Matthiae Huniadis clarissimi Hungariae regis, laxi milianus eius relictam vidu Beatricem,siliam Terdinandi resis Siculi,sibi matrimonio iungere voluit: sed cum id cunctantius ageret, praeuentus est ab Vladi flao Casimiri Poloniae via aut regis filio,qui tum Boemiae regnum obtinebat. Pera D H dia. ςςpto igitur regni Hungarici diademate,Vladisiaux rex appellatus est. Verum cum Maximiliano pactus est,ut si absque legitima prole decederet,Hungariae
Boemiaeque regna ad eum eiusque successores de uoluerentur. Vadisiao autem successi filius elux Ludovicus, cuius soror Anna nupsit Ferdinando
optimo & Christianistimo principi, qui non solum
Hungariae,sed etiam Romanorum rex, ac tandem Imperator factus est.
Fuit hoc anno per Sueuiam & Rheni oram tauis. sina porcorum lues, ita ut nemo fere pleri'; locis
porcinas carnes vel vendere,vel emere auderet. Hac t cmpestate Ludovicus Gallorum rex cum
Mediolani Principatum a Maximiliano Cesare tanquam
86쪽
αm Imperi j beneficiarius accepi se pacem & sees com illo ictum rupit.Ita tauquam diu licuit or- aristiario pace & ocio frui,nouis subinde bellis BCllorum causis, quibus paulatim Christiana Res ala miscirabiliter attrita cst,cmergentibus. Hoc anno Ioachimus Brandeburgicus Elector, mitis ςgregijs corporis atque animi otibus ins 'ζiai S princeps,Academiam pulcherrimam instituitiarico phordiae ad Oderam, approbante Iulio oratifice, Si certis priuilegijs eam cohonestate. sitias oppidi amoenissimus, praeterlabitur Viadrusit VIus piscosus,quem alij Oderam vocant,multiq; '' Uρη colles vincari j prscipuam adferunt spectatibus vo optate,& quod studiosos facile allicere solet, par Mo illic vivitur,& commodissima habentur studiosorum habitacula.Sequuntur autem Luteri doctri- . AEnam, a qua toto vitae suae spatio Ioachimus Princeps vehementor abhorruit,nec in sua eam ditione disseminari passus est. Fuit autem iden Princeps etiam Latine doctus,& studiorum atque studiosorum praecipuus fautor & Mecoenas. Eiusdem anni mense Aprili Vlysbonae in Lusita- multuania i agens ciuium in Iudaeos recens baptizatos tu in VlusM- multus concitatus est,quod ij simulate tantum sa- . Iutaribus undis tingi se permisissent, cum interim . nihilo minus Iudaico ritu clam Pascha celebrarent.
Tulit id molestissime populus Christianus, & apud regem de ijs oussi est.Rex sedecim ex illis capi quiadem iussit,sed postea impune dimitti. Cernens hoc
potulus,mustilat contra regem & presectum, ta quam muneribus corruptos: fastaq; co spiratione, uno animo omnes viri & foeminae tumultuatur co-tra Iudaeos pseudochristianos. Aderant illis adhoristatores tres monasticae vitae cultores, & per v
87쪽
G CoΜMENTARIVs BREVIs Rr Ru Μbem vociferabantur, lisericordia,misericordia: se quantur nos quotquot Christi fidem & crucem dialigunt,cidantur omnes sacrilegi Iudaei, qui bapti- sinum prophanarunt Sc. Fit igitur magnus armatorum hominum, minarum quoque S iuuenum concursus, ut solet in eiusmodi tumultibus, perque urbis plat Trucidasur as volitantes, Iudaeos omnes recenter baptiratos, Iudai. quotquot inuenire poterant,ad sexcentos usq; truscidant,& in sancti Dominici planitie ignibus iniectos comburunt.Denique intra paucos dies,quibus hic seruebat tumultus,Vlysbonae R in propinquis villi; mille nonponti triginta Iudii perempti ferii-tur. Aberat per id tempus rex Lusitanus ab Ulysbo- Rex ea necena aliquot milliaribus.Vbi aute de hac caede certior vinduari est factus,indigne tulit,iussitq; in Iudsos excitatae persecutionis authorcs comprehendi. Capti sunt igitur & in vincula coniecti amplius ducenti, e quibus aliquot sunt flammis consumpti,alij capite plexi,no nulli in crucem acti,pleriq; sacultatibus omibus nudati,c patria in exilium pulsi sunt. Fuit quideχelus ille non repr hendendus, quo detestabantur Iudsorum perfidiam: sed non videtur laudanda te- meritas,qua priuata authoritate de illis supplicium Leuit.2. sumere voluerunt. Uctus lex in omni sacrificio iubet sal offerri,hoc est, ut etiam recte secta nostra,ex recte rationis pr scripto prudenter & moderate, nihil temere & inconsulto geramus. Nam alioquisne hac prudentia & moderatione, siue bi habet vulgaris loquendi usus sine hac discretione, etiam virtutes abeunt in vitia: quo pertinet etiam illud, Summum ius,summa iniuria. Cometes Apparuit hoc anno cometes mense Augusto paustra iunctus ris admodum diebus inter septetrionem & oriente
88쪽
sub ursa minore,& utrunque tam leonis quam vir- mortis PM ginis signum occupans .Visus est pretnunciare mor lippiAUri
tem illustrisimi Principis Philippi, regis Hispan
Archiducis Austriae &c.Mortua enim Elizabeth rcgina Castellae,Ferdinandi regis Hispaniae uxore, si ne virilis sexus liberis, regni Castellae haereditas ad Iohannam citis sitam natu maiorem peruenit, quae Philippo nupserat. Is igitur dotis nomine id regnii consecutus,magna parata classe,ex Flandria soluit, . Hispaniam petiturus,multis stipatus nobilibus ac ii, lustribus viris. Sed inter nauigandum faeua tempe Tempest. stas deimprouiso orta est, &classiis aliquandiu ia- di at claschata fluctibus,tandem distipatur,ac naues aliet alio Iem. circa Angliae littus propelluntur.Nauis prstoria caduabus alijs in diam ulliuin portu Perlata est,ubi . rex Philippus & animo & corporc ob maris insole tiam defatigatus,scapha conscensa, in terram se eiecit.Vbi rumor increbuit, peregrinas appulisse naues, fit repente concursus accolaru presertim no- .
bilium ad eam oram degentila,ut vi depellant,si ho- stiles sint. At postquam didicere amicas esse, Tho- imas Trenchurdius eques Philippum adit & obnixe precatur,ut ad ipsius vicinum domicilium velit di uertere.Superuenit & alius eques Iohannes Carolis magna armatorum manu stipatus.is una cum Tho ma orat Philippum,ne insalutatoAnglis rege disce dat,praescxtim intra biduum aut ad rummum tridusum adfuturo.Philippus quidem primo negat ob teporis angustiam,deinde assentitur.Hericus rex eius
nominis tepti mus, cognito Philippi aduentu,Ob ve terem amicitiam incredibili gaudio afficitur, mit' ἡ ,. isb. titque heroum cateruas obuiam, qui Philippum ad T ipsum deducant. Verum Philippus nihil iam morata' tus,ad regem in castrumVuides orium proficiscitur,2μ' '
89쪽
nec multo post etiam Iohanna coniunx cius secuta est.ReY autem post multa amica colloquia Philippa duxit Londinu regni caput. Ad extremum renouato cum Henrico rege foedere, Philippus in Hispa niam proscisciturIam enim reddita dudii in tranquillitate, classis disiecta,ad Angliae littus convcne rat Ubi in Hispaniam ventum est, receptus est Phi lippus tanto Hispaniae procerum studio, t Ferdina- dum regem socerum desererent, cui tanquam etate iam affecta, nec admodum liberali, ut sertur, facile
omnes nouum regem annos natum i8.& vitie sple dore florentem,anteferebant. Ferdinadus vero eam
suorum leuitatem detestatus, Neapolim nauigauit. At Philippi paulo post ab caeli noua intemperie se bre correptus, in Burgensis oppidi castro vita functus est,magno sui plerisque omnibus desiderio re licto. Genuit ex Iohanna filios sex,mares duos, Cariatim & Ferdinandum,ambos Romanorum Imperatores: seeminas quatuor, Eleo noram, Elizabeth, Mariam & Catharinain. Fuit autem statura iusta, si cic venusta, corpore crasso, ingenio bono, animo forti & liberali. Est hoc quoque e Xemplum memo orabile humanae fragilitatis & miseesae, quando tantus princeps in eo vitae ac fortunae mirifice arridentis Lplendore, in eo aetatis flore robore, pr ter omnem expectationem rebus humanis eximitur, alijsque suo exemplo luculenter ostendit quam ni hil sit sub sole diuturnum,quam merito contencnda sint omnia, quae possit osterre hic mundus. Filia homilium,usqucquis graui cordet ut quid diligitis Vanitatem, ' quaeritis mendacium' Ecidem anno Iulius Pontifex Iohannem Benti uolum virum prepotentem, Gallorum viribus ad tutus, dononia eiecit.Iam Galli portis cxercitu ad
90쪽
. tN ORBE GOTARUM. mouerant, eum Bentivolus senex septuagenarius, male sibi a Pontifice metuens, ad Gallos confugi de tandem Mediolani exul interijt.Domus eius m gnificentisiimae structurae, medium urbis locum o cupans,ut abominadi dominatus memoria penitus aboleretur,cocurrentis populi impetu a fundametis euersa est. Est Bononia insignis& ampla & veli maxime populosa Italiae urbs, olim quidem subi cta Exarchatui,sed a Pipino & Carolo Magno tradita Romanis pontificibus,quibus hodieque paret. Abundat mirifice rebus omnibus vitae degendet ne cessarijs & accommodis,atque erga exteros singu- lari quadam utitur ciuilitate & humanitate. Fuit inea Bentivolorum familia cumprimis potens,& quae sibi non semel dominium vendicaret: sed Pontifi- . . cum ope urbs liberata,eis, ut diximus,paret. Habet Academiam celeberrimam, ut non immerito studia orum parens dici posse videatur. Anno Wo . Genuenses, pulsa nobilitate, si tum ces..isse, popularem induxerunt, Paulo Novio viro plebcio ad summum honorem immodico populi seuore Glbi, euecto.Sed eos Gallorum rex Ludovics armis sub egit,& Gallico coegit parere imperio. Porro Paulum Nouium e fuga retrastum, capite plecti iussit. H cvrbs stpe mutauit dominos.Inter Ligurie Oppi , da longe clarisiima est, potes quonda in mari,ita ut usq; ad Pera Constatinopoli vicina impertu protu- lerit seu,multisq; insulis dilata sit. Pulcherrimis abu dat qd. scijs,multisq; opib',portuq; fruit comodo. Ortum est etiam bellum inter Maximilianu Cq- .sarem & Venetos,partim a Carnicis alpibus,partim deu- meri ad Tridentinas fauces, & primo Quidem Liuianus Veneti exercitus du multam Germanorum strasse 'πιν π δε- edidit,aliquot etiam Germanicae ditionis oppici ' --