장음표시 사용
71쪽
e ducato venturu praeparare sese coeperunt,Vt ad futurum diem Regi Ob .... sistulam procederς0d,sisolemniter eum exciperent. I. MaiiGermanus qui stic dam ad naves veniebat,qui pridie eius diei a Rege ablegatus fuerat, cum quinque non amplius leucas a Matecalo abesset, ut ita aliter cogitare non possent, quam Regem circa vesperam ii aucalo adfuturum. Accipiebat autem eodem die etiam fructus aliquot a Rege ad naves praemissos. Praeparabant igitur sese modis omnibus, uti Regi sequenti die obuiam ire,eumque honorifice excipere possent quo quidem fine ingens tabernaculum in littore excitatum est, ubi Regem exciperent, inde eum pbstea ad naues,siquidem ita liberet, traducerent, deliberaturi cum eo de omnibus, quae ad salutem Prouinciarum Belgicarum facere viderentur. Primo Iunii Hollandorum ducenti fere ex omnibus nauibus congregati una cum Viceadmirati, Praefestis aliis in terram descendecimi, quibus tubicines& tympanista aliquot cum duobus vexillus aderant. Excensione facta, Regi quidem obuiam eleganti ordine processerui cu vero is ad Mutecalonandum peruenerat, dimidium miliare ultra Maracalo progressi , eum exceperunt, qui trecentos quidem armatos aliquot Elephantos secum ducebat. Hic cum Regem honorifice, decenter exce- pissent, omnes ad Uuecalo porro profecti sunt, ubi Legatus Regis in Achis Regi liter svi inauratum Crys, siue gladium, Regis sui nomine obtulit. Cae- , 'l' X,ubi cum yiceadmirati locutus paululum esset,petiit uti armati illi ad naves suas iterum progrederentur,& sequenti die eodem ordine M forma redirent, quo ipse ad littus procedere vellet, Viceadmiralem tamen cum siciis aliquot secum per noctem manere iussit, quod ita etiam
factum est. Nam Viceadmiratis cum nullam vim externam metueret, neque mali quippiam extimesceret, remanebat apud Regem Una cum prς eipuis quibusdam administratoribus, Thoma Tongerio, Henrico Lend-gies&aliis, populus vero reliquus littus repetiit, sed confuso admodum ordine, quibusdam citius, aliis vero tardius ad littus venientibus. Qui gi
tu absque ulla cunctatione strenue progressi fuerant,vitam suam confer Visea vii ruarunt,reliquis, qui in itinere adhuc erant, contrucidatis Minterfectis, ita si cum vitio ut pauci misere admodum vulnerati ad naves postmodo relati fuerint qpvula κ- Conturbati hoc tam repentino suorum interitu, qui in nauib. erant φ tur. Hollandi, nesciebant quid cogitarent,neque enim Regis in Cand volun rate simandato hanc factam fuisse lanienam credere poterant, sed errore forsitan populi,vel alia quadam ex causa, itaque magno tenebantur desiderio cognoscendi, quid de Viceadmirati&aliis,qui cum Rege permanserant, factum esset, itaque sequenti die puerum quendam in Insula ista natum cum literis in terram deposuerunt, cum praesertim spem adhuc de vita Viceadmiratis haberent, sedi Hollandi aliqui cum Scapha epis ex incis Holgandicam terram aduecti siunt, ut quomodo res se haberent, cognosce o factum rent. Interea autem Legatus Regis in C schis cum duobus sociis suis ad littus procedens vexillum pacis proferebat, iterasque Hollandis e lon-i μ' ginquo spectandas exhibebat, qui viso eo duecti statim cum Scapha epistolam cupide acceperunt Scripta autem illa erat lingua Lusitanica nomine Regis in inΦ, continebatque lamentabilem tristissima: istius tragoediae historiam, qua Viceadmiratis, & qui cum eo fuerant, omne trucidati occubuerant, cuius quidem causam Rex Viceadmirati imputans,
eam dicebat fuisse, quod vehementius paulo apud Regem instando uti ad
72쪽
naues suas secu proueheretur, in proditionis suspicionem manifeste incidisset Significabat igitur Rex Hollandis, si amicitiam suam retinere vellent,gratum id sibi futurum, sin vero bellum, arma eXpeterent, susque deque se laturum, dummodo responsummature remitterent, Lusitanica lingua scriptam, quod nemo est et,qui legere Hollandicam linguam pos .set. Legatus quidem ex Achinassirmare fere non poterat, an Viceadmiralis cum sociis suis in vivis adhuc esset, propterea quod ipsemet etiam exorto hoc tumultu, in fugam conuersus sese inter dumeta in sylva proxima occultasset. Alii vero factum hoc ita Commemorabant, quod dicerent, Viceadmiralem quam primum ad Regem venisset, amice rogasse, uti secuad littus progredi,nauesque porro suas Conte piari ne grauaretur,cui Rex
respondisset, sibi quidem id eo die libitum non esse, sequenti vero die se ad
littus progressurum,&inde ad naves porro Hollandica commeaturum. Petiistet igitur, tuos uti iam ad naues remitteret, quod ita a Viceadmirati insidias nullas extimescente factum esset. Is enim, paucis exceptis Praefectis consiliariis nauticis, quos una cum sex vel septem scio petariis se-Cum retinuerat,suis mandauit ut eodem ordine quo adueneranti ad naves iterum reuerterentur. At illi posthabito hoc mandato, in hospitiis passim remanentibus multis,confuso admodum &distracto itinere,ad littus pro secti sunt.
Vicea mira Postquam autem illi vix abierant, Viceadmiratis ad colloquium
i q ' cum Reue reuersu rogare iterum coepit, ne sibi petitionem hanc dene ne cum o aliis , .idis garer, naues mas secum ascendere non grauaretur, daturum sese ope sit ram, ne eius Cum unquam poeniteat. Recigitur commotus nonnihil hac intempestiua Viceadmiratis petitione Petieras,inquit,antea, ut ex CandyMVintanam Civitatem venirem, ego vero etiam amplius triginta leucas ad hanc Ciuitatem Maurato in tui gratiam processi, nec hoc ipso etiamnum contentus,ad littus amplius,&porro ad naves tuas venire me expetis, ut importunitas haec tua mihi non parum suspicionis moueat. Respodit Viceadmiratis, siquidem ad naves venire Rex neget, se etiam cum nauibus suis ad propugnaculum 'unis HG velificationem non acturum, sed conuerso statim itinere inde recessurum. Rex igitur iratu, Modestarem statim, quinatione Lusitanus erat, Viceadmiralem comprehendere, M cum sociis suis trucidare iussit. Hac igitur ratione Viceadmiratis statim Cum 49.viris,quos appraehendere adhuc in itinere satellites Regii pote.
Causa huius Sunt qui caedis huius causam non responsum Viceadmiratis, sed e- tr/- am esse dicant, quod mandato suo non satisfactum Rex cognouisset scripserat enim aliquoties ad Viceadmiralem se, si Lusitanos captiuos diu mitteret, amicum eum amplius non habiturum Epistola quam Rex Lusitanica lingua ad Hollandos scripserat, initium tale erat Deus hesterna die iudicium iustitiamque fecit, idque ex causis&c. dias literas Hollandi L. Iunii die responderunt, iterasque suas Regi per mulierem quandam Lusitanicam, qu antehςc tempora in Cand tanquam mancipium sese sustinuerat, Viceadmiratis autem beneficio libertatem assecuta fuerat,offerri curarunt.
Mulier haec cum ad urbem Maurato venisset, audisset. Regem peracta hac caede, cum suis iterum abiisse, virum statim aliquem ablegauit, qui literas illas Regi traderet,qui cum in itinere adhuc existens eas accepissseti responsum statim dedit scripta ad Hollandos epistola alia, cuius tale
73쪽
exordium erat Deus iustitiam administrat illis,qui iusta operantus, iuste secum agi expetunt. Tertio Iunii die Hollandi quidam cum Scapha epistoliandisae admossandi ali
terram aduesti sunt quaesitum, an Hollandorum forsitan aliquis adhuc in quo vulne- vivis esset, ut nimirum ope sua cum subleuarent,ri ad naves transfer ' isti
Videntes autem in littore aliquem vestibus omnino nudatum, eum statim in Scaphamiuam receperunt. Erat hic minister nauticus ad nauem VI t m pertinens,vulnera corpori inflicta multa habebat,dicebatiaque, se in proximo pago per duas noctes inter trucidatos pro mortuo iacuisse, iam vero vestimentis omnibus nudatum , store que impositum a duobus nocturno tempore ad littus prolatum esse , qui ne agnoscerentur,
sese statim in pedes coniecissent Sedri ministrum nauticum alium paulo post inuenerunt, qui grauiter vulneratus in aquam descenderat,i in syluisse hucusque detinuerat.Circa ve1peram tres adhuc personae ad Legatum Regis machin ad naves translatae sunt, quemadmodum mulier illa Lusitanica, quam ad Regem cum literis ablegatam fuisse diximus. Afferebat Ossandi Lautem illa literas a Rege, ex quibus Hollandi tristissimae huius tragoediae ς' sit&caedis seriem ordine perceperunt, cuius quidem causam Rex uni Vicei 'admirali Omnem imputans, quandoquidem,inquit, ad O. miliariae e' 'θ ad Marecato usque profectus, cum Viceadmirati vestro de oppugnandis commode Lusitanis colloquium institueram, ille id solum omnibus viri bus agere visus est ut me ad littus, inde porro ad naves traduceret, proditionem proculdubio molitus, quam Deus quidem inultam habere noluerit.
Faciebat autem inter alia etiam mentionem nauium, quas Hollandi Lusitanis eripuerant, dicebatque, sperasse se omnino fore, ut naues illas cum Lusitanis sibi offerret, qui vero Lusitanos illos omnes saluos incolumes cum duabus nauibus ale dimisissent,quod quidem amicos suos non decuerit. Addebat porro,s imposterum amicitiam secum colere vellent, sibi id gratum futurum, sin minus, facerent quicquid vellent, per se quidem ipsis permissum esse debere. Casus hic tam inopinatus, quo non iacturam solum tot presantisti Mystudi amorum virorum fecerant, sed omni etiam spe commodi alicuius in Insula lium Vicea
ista percipiendi exciderant, zrauis ipsis admodum, intolerabilis acci dit. μ' Verum enita4ueto cum iam de morte viceadmiratis satis certi
confirmati essent, . statim Iunii die Iacobum Petri Enchusanum, in locum viceadmiratis, communibus votis, suffragiis elegerunt, eumque eae naui Enchusia ad nauem Zirichseam transtulerunt.
Circa vesperarii eius diei adhuc unum grauiter admoduni vulneratum ad naves traduxerunt Sequenti vero die Legatus Regis in Achin una cum tribus Achiensibus nauem Viceadmiratis ingressus est. 6. Iunii petiit Rex in te salo, taliqui ex nauibus ad se venirent,habere enim se, quod cum ipsis loqueretur Circa meridiem igitur aliquicum Scapha ad littus progressi duos a Rege obsides acceperunt,4 contra duos ex nauibus in terram deposuerunt, qui Maleculo versus euntes ligones secum sumpserunt, ut si quos trucidatos hinc inde adhuc inuenirent,
74쪽
ό DESCRIPTION INDI E ORIENTALIS
' Sequente autem die cum duo isti a Regem Matecalo ad littus iterum
mὸ es,' accessissent, signuinque de recipiendis sese dedissent, Hollandi obsidibus
excusat. In terram iterum depositis,suas ad naves traduxerunt. Hi cum ad naves venissent, Regem in Mauralis dicebant, sese valde excusasse ob factum ita luda Rege in Cis perpetratum, dixisseque se dolere admodum Hol. landorum vicem, non posse autem factum hoc infectum reddere,& quandoquidem subditi sui omnes innocentes essent, omniaque a ministris Regis in Cand facta perpetrata fuissent, petiisse eum, ne quod erga suos subditos conciperent odium paratum enim sese etiamnum omnem ipsis
beneuolentiam, quacunque ratione posset, declarare. Hanc excusationem Hollandi quidem accipiebant, fidem tamen ei per omnia habere
non poterant. Itaque cum si . Iunii die intelligerent, est adhuc unum in imo grauiter vulneratum , mittebant aliquem cum muneribus quibusdam ad Regem, ut vulneratum illum abduceret, obside interim aliquo in naui retento Reuersus autem ille LI.Iunii die, vulnerarum illum adduxit, veniente simul cum eo aliquo ad Achinensem Legatum pertinente, itemque adhuc altero, quem Arache, hoc est, Presectum siue Capitaneum vocant, is annulum aliquem aureum gemmis aliquot nitentem attulit, Regemque hoc munere ornatum nouum Viceadmiralem velle
Deli eratis Interea Mollandi habito consilio decreuerunt, nauem unam,nempe Πρυ - U-,versus Bandam ablegare, ut naues illas quae in portu isto haere', st. h. iant, de hoc infortunio edoceret,&vti vecturam suam isthic loci quaere- constitue . rent, moneret. Duae naues aliae, M. nempe in ria, debebant Athin versus velificationem instituere, ut vecturam suam ibi acciperent. Adiungebatur autem his duabus nauibus Sepes Holgandica, ut eo tutiores progredi possent, siquidem de m quodam Furtudo audierant, eum, ubi ventus faueret, ex inlua classem ad portum in Achis ducturum. Caeterum Viceadmiratis cum Concordia naui sua, item duabus reliquis,milandia nempe kCelm,debebant Auumn versus, atque inde versus Beriatim prout datura se ipsis occasio esset, velificationem facere. Caeterum Rexi 3. Iunii treSapros,duosque ceruos ad naues misit. IA autem Arache quidam cum quodam grandioris iam aetatis viro linguae Lusitanicae perito, aliquo ad societatem Achinenu Legati pertinente, ad Viceadmiralem accesserunt, gallinas aliquot cum Zibethi modico a Rege ei afferentes, qui eodem adhuc die domum iterum reuersi sunt. Is similiter ceruum a Rege
Literas a Re accepCrunt. I 6.autem Germanus quidam ex Canθ cum literis a Rege ad-ge in Canu uenit quibus ille se te modis omnibus excusare ob perpetratum illud fa-μccipiμ' . inum suum nitebatur Expetens autem denuo familiaritatem Hollandorum, iurabat per Deum animamque, &liberos suos, uti fides sibi haberetur,4 vir aliquis ad se in Canθmitteretur,qui Cinnamum piper collectum videret, addita assirmatione,se, siquidem auxilio Hollandorum frui in expugnatione propugnaculorum Gallai Columbo posset, promissis suis per omnia staturum ti fatisfacturum esse. mllandi Acceptis hisce literis non consultum putabant, etiamnum ab Insu-htera Regi Iahac discedere,&locum istum tam facile deserere, quamuis exiguam i C ' 'ης spem haberent hac quidem vice commodum suum ibi promouendi. Vt s=ρ' igitur extrema quaeque tentarent, visum est iuuenem quendam Iacobum Cornelium nomine ex naui, quae si-n adicitur, versus Cano, legare, cum instructione Mitteris ad Regem, quarum is sensus erat, quod
75쪽
nimirum Rex, quicquid paratum haberet Cinnami Tiperis, ad littus
transferri curare deberet , additis ministris quibusdam, cum quibus contrahere possent: se enim paratos esse, quicquid asterretur ve praesenti pecunia redimere, vel pro mercibus aliis permutare, caeterum amicitiam eius se non reiecturos. Quod autem ad expugnationem Castellorum Galgo, Columbo attineret, non habere sese naves amplius omnes coniunctas, sed quasdam iam ex portu illo discessiste, uti ad Admiralem suum & naues reliquas, qua hinc inde in mari haererent, quae accidissent, referrent, posse tamen id alia occasione fieri,ubi naues iterum alique: ad portum istum conuenissent, quarum opera dissicile non futurum sit Castella ista expugnata ad manus Regis tradere. 7. Iunii appulit ibi nauis quaedam Arnecam vehens, quς ex
seria, locoquatuor leucas septentrionem verrus adueniens, versus N a velificationem instituere decreuerat. Cum i-
gitur Hollandi Ethiopes adhuc aliquos ex naui Lusitanica ereptos secum haberent,in vero illi Ne palan versus deferri peterent, Hollandi eos in naue illam exposuerunt. Fuerat nauis illa littori nimis vicina, itaq; cum Nauarchus eius in aere Regis adhuc esset, deposito velo Nauarchum illum in custodiam adduci curauerat, quod videntes Ethiopes illi ad Hollandos iterum reuersi sunt, nauis tamen illa post dies pauculos inde soluens discessit. Predictus iuuenis Iacobus Cornelius I9. huius una cum Germano accipiunt a illo, quia Rege incis ad naues missus fuera iter ingressus est, Legato μ αμφ'-
Regis in schis eum comitante, ut dimissionem a Rege in Canae impe
Eodem autem die paulo post eorum discessum duo alii a Rege in
Candyad naves Hollandorum venientes vehementissime instabant, uti Virum aliquem ad Regem mitterent Literae vero quas habebant a Rege ipso subscriptae erant peregrino admodum characa ere& modo, quo in subscribendo uti eum solere, Hollandi non ignorabant. ΣΟ. Iunii literas accipiebant a praedicto Iacobo Cornelio, qui ex Materasi scribens, iter sese se quenti primum die ingressurum ostendit Circa vesperam duς naues,lue L nempe vis singa, versus chin, nauis vero tertia, Anser dicta verrus Bandam velificationem instituerunt. Quod ad reliquas attinet, iter suum propter literas &petitionem Regis in Cis differre in tein pus aliud coaetae sunt Remanserunt igitur ibim i , IL, ias Septimilandiea cum Celoce,donec quid de mercibus promissis sperare deberent, animaduerterent, idque eo magis, quod Legatus Regis in Achis adhuc abesset, qui
impetrata dimissione rediturum sese, cum naui una in patriam abiturum promisera quem modis ornnibus expectandum censebant. Interea
vero Hollandi de aqua recenti convehenda solliciti quotidie cum Scapha sua ad littus excurrebat,ut gallinas, oua, Bonanas, Coquos, Malia, quae magna copia ibi prostaban pro mercibus aliis permutarent. Erant autem siclopetis&armis aliis probe instructi, waduersus omnem iniuriam satis parati, cum parum sibi inuicem ab utraque parte fiderent amplius. Non Parum igitur commeatus hoc sequenti quatriduo acquisiverunta sed, 28. huius certium rursus a Rege in Gum missum acceperunt. Et cum 29. Iunii viderent ingentem fructuum &gallinarum copiam in littore rursus Venalem prostare, scapham quidem ingressi sunt, ut ad littus adueherentur,Verum tempestatib.& ventis impediti, redire ad naues re infecta
76쪽
Septimo Iulii venit quidam Arache ex Matecato ad Vice admiralem, petiitque saluiconductus literas pro duobus nauigiis, quae ex Besseriba ad portum istum Cinnamo pipere onerata aduehere volebant, uti aromata ista sua Hollandis diuenderent, quorum specimen secum asterebant.
Acceptis igitur literis illis Lusitanica lingua exaratis, ad littus iterum reuersus est. Sequenti die tres viri cum gallinis, fructibus aliquot aduecti affirmabant, tres naues Hollandicas ad D anapalanthaerere, siquidem unus eorum ex Dino nuper terra aduenerat. Cum igitur constitu-isssent cum Champan siue nauigio aliquo, quod in fluuio Pollamme haberent, versus a napalan velificationem intendere, expetebant salui conductus literas, ne ubi eo venissent, a nauibus illis forsitan laederentur. Non poterant persuaderi Hollandi, naues suas ibi subsisteres, simulabant tamen sese illud credere, 'uereban rex illis, an eorum aliquis cum naui, quam ad locum istam ablegaturi es lent, proficisci vellet, se hoc ipsi remuneraturos,&hteras, quas peterent, statim daturos. Promittebant igitur illud,se facturos, sed Regi prius in Matecato id significandum esse dicebant, quo facto, sequenti statim die sese reuersuros,&in naui aliquem, qui cum Hollandis iret, relicturos assirmabant. Verum enim uero cum literas illas accepissent de reditu suo non cogitarunt amplius. 9. Iulii dicebatur ipsis de s Champansiue nauigiis, quae in fluuiommmme subsisterent,&partim Elephantis, partim vero ebore Aracca onerata essent. Hoc vero similiter credere non poterant, non enim videbatur ipsis verisimile, quod tot naves in isto fluuio haerere deberent, licet iam antea audiuissent, Regem in solere quotannis aliquot nauigia Elephantis&ebore onerata quibusdam Regibus, in littore Choroni dei habitantibus, dono mittere. Constituerunt tamen elocent , cui nomen erat Sphaera mundi,cum Scapha Sepis Landicar ad locum illum mittere,ut si forsitan nauigia quintam in fluuio isto ement, illa in portum t-rmio secum abducerent, ut ita populus suus eo citius ex an ' iterum dimitteretur.
Circa vesperam autem viso meridiem versus nauigio aliquo, illud ad portum traduxerunt. Quo Cum venissent, Viceadmiratis quidem accersitos ad se prς cipuos quosque interrogauit , qui essentis unde venirent, qui saluiconductus iteras, quas C rache . Iulii impetrauerat, proferentes, se ex Marione, quod quinque miliaribus a Puntodi Gasio, unum vero miliare a Bel Oam abest, venire, Minnam fere 8ooo. libras vehere, quod Panico Mudeliar incenam Primaaem istius loci vocabant, in Muteeais vendendum misisset. Dicebant autem porrio, non usq; adeo venditionem eius Cinnami, quod parum esset, quam familiaritatem & notitiam Hollandorum expetere, cum quibus amicitiam cotrahere con stituissent, addita excusatione, quod nimirum eorum, quae a Rege in Canis facta fuerant, innocetes plane essent. Affirmabat porro&hoc, quod Panico Mudeliar ad se vel septem millia armatorum inditione sua numeraret, qui Regem quidem in an Tnon timerent. Quare si Hollandis placeret cum nauibus sitis adCastellum applicare,&oppugnationem eius tentare paratum esse Pa-mco Mudeliar, terra ipsis auxilio venire. Sperare enim sese, cum vix triginta
Lusitani in Castello isto iam numerarentur,illud superatu difficile non fu
77쪽
FIollandi vero non poterant hoc ipsum credere, sed verebantur, id eos a Rege in Cand per insidias subornatos esse,ut mentem Hollandorum Pertentarent. Itaque cum Cinnamum illud emistent homines illos a se dimiserunt, qui ad littus applicantes nauigium in terram protraxς runt, terrestri itinei et Asuom petituri. Instabant quidem ut Hollandi aliquem sibi adiungerent,qui cum ita via r loqueretur, verum id Hollandis non contuitum visum est. Hoc Matore Ressiviam cum uniuersb isto tractu, paulo ante sex vel septem menses in Lusitanorum adhuc potestate fuit, quos incolet quidem per seditionem inde expulerunt, re versus Punto dic et D& lumn propugnacula remiserunt, quod quidem propter aduentum nauium suarum potisssimum factum fuisse Hollandi putarunt. Caeterum 1 o. Iulii Celocem mmmu- cum Scapha S 'μ Hosian Mittunto duae versus fluuium Pollammeablegarunt,4 Viceadmiratis statim seque uom se isti die cum scapha sua aliquos misit, qui quamprimum ex Celoce cogno cum Scaphascerent, quaeratio eius fluuii esset, qui altero die reuersi, retulerunt,tiuui AEdfluuiumum hunc leucas sex a portu abesse, re elocem quidem cum Scapha seu Nu mm Ges illas seu ingressum eius occupas i ita ut nemo exire inde sine praescitu eorum posset. Locuti praeterea fuerant cum quibusdam eius viciniae hominibus, qui non nisi unum nig an siue nauigium in fluuio isto haerere affirmarunt, pro quo Salui conductus literae ab Hollandis expetitae fuissisent. Sed&hoc afirmabant,tres naues Hollandicas ad L anaparan subsistere, quod quidem indies magis magisque confirmabatur. Interea vero Hollandi in portu ad Mutecalo quiescentes nihil efficiebant, praeterquam quod reditum suorum ex Candy expectarent Cum enim illi reditum non,
prout sperauerant, maturarent, Cogitare non poterant, quam morae istius Causam haberent, cum praesertim nullas etiam neque a suis, neque ab Achinensibus literas acciperent. Quia autem non videbatur consultum,inde prius qua sectos suos recepissent plane discedere dc vero Celocem habebant cum Scapha maiori ad fauces siue ingressum fluuii Pollamme haerentem, Constituerunt nauem alteram verrias Lassanapaean ablegare, visum quales ibi naues haererent,staque I 3.Iuli Scapham Viceadmiratis eo cum armatis aliquot expediuerunt. Porro cum tempus praeteriret, & ipsi iam per tres menses in portu R in te-
illo haererent,ia tempore illo, quo ab Admirati in disces erant, quod se iam ante septem menses factum fuerat, nullum ab eo nuncium percepis zz.
sent, decreuerut hac quide vice nullam ad littus Ciaramandu& inum Beriaia nauem mittere, sed simul atque inde soluerent, Achin versus abire, Vt quid ibi noui ex B iram haberetur, cognoscerent. Sed&eodem adhuc die Arache quidam ad Viceadmiralem veniens, salui conductus literas pro duobus Champan siue nauigiis quae ex Mu ore vel aliis vicinis locis ad portum istum cum Cinnamo, Pipere& Arecca ventura diCebantur, quas quidem ipse facili negotio impetrauit. Dicebat autem porro, Regem in t a recalo postero die cum Tirecor locum quendam leucas tres vel quatuor inde meridiem versus distantem, profecturum, ubi solemne Festum in honorem risiue idoli cuiusdam eius loci per nouem vel decem dies usque ad tempora pleniluhii celebrandum esset, ad cuius quidemFesti solemnitatem ingens multi udo virorum mulierumqueri liberorum confluere so
Admonebat autem Hollandos ea de re, ut scirent, parum interea cibariorum fiuctuum ad littus perlatum iri. Reversa
78쪽
'rotundi si Reuersa est autem 11. Iulii Scapha illa, quaecum celoce ad fauces
fluuii poligamme substiterat, celoce quidem Iamna tan Versus cum scapha
et Tisi altera porro progrediente Cernebant autem ro. Iulii in littore vexillum
' '' aliquod alburnon te ingens percipiebant gaudium ,rore viliteras& nun cium aliquod ex ia, acciperent. Missis igitur ad littus duabus Scaphis
Arachem quendam cum viro quodam Germano,literas a Iacobo Cornelio afferente, ad naves adducebant. Cognoscebant autem extiteris illis Hollandi praedictum Iacobum Cornelium 29. praeteriti mensis die in Cand una cum Legato Achiensi aduenisse. Regem vero ibi non ostendisse qui in castris ad S tubague, loco leucas is a Cand ,4 6. Columbo distante, tum fuisset Coactum igitur eum fuisse, iubente ita& volente Rege, eo excurrere, acceptum autem illi admodum honorifice a Rege fuisse, qui perpetratam in nrat lo caedem adrnodum detestatus, errore, imprudentia eam factam dixisset, audita affirmatione se summam imposterum fiduciam in Hollandos collocaturum, primo quoque tempore naues duas cinnamowpipere oneraturum, siquidem iam aliquot Elephantos destinasse qui cinnami, piperis mire aliquot ad Hollandos perferrent,qui eius partem
ad quotidianos usus absumerent,partem vero in specimen aliis monstrandum retinerent. Petiisset igitur tandem,vtHollandi adhuc duos ad semitterent viros, cum quibus contrahereri pretium constituere posset. Eranthare,ut Hollandi facile animaduertere poterant,tantum verba, nudae promimiones addetinendos ibi Hollandos comparatae, ut& eorum praesentiaLusitani cohercerentur,&incolae per proditionem utilitatis aliquid ab iis perciperent, itaque Hollandi non iudicabant consultum diutius ibi subsistere& moras nectere, sed statuebant quam primum virum suum ex Can- recepissent, Cuius aduentum iam quotidie expectabant, velificationem Achin versus instituere. Iacob. Cor Venit . Iulii ad viceadmiralem aliquis ex Comitatu Iacobi Corneliu exCAE nelii, dixitque secum illo ante dies octo ex Can/iter ingressum esse, reli-0 ε ς' i quisse vero eum in Vintana, 3 iter suum maturare voluisse, , Ut eo Citius de
μ' aduentu eius Hollandos edoceret, quod falsum tamen fuisse Hollandi postmodum cognouerunt, siquidem is integro ante Cornelium biduo ex Candyciuitate egressus fuerat Sub vesperam autem 1 .lulii Cornelius ille ipsemet ad littus atque inde porro ad Viceadmiralem peruenit, literas Regis afferens, quem in castris ad Sytubque reliquerat iter autem ingres.sus erat s. Iulii, adduxitque secum Legatum Regis in Min, qui cum eo apud Regem tuerat, quemadmodum, socios quosdam Legati istius,qui inniat lo remanserant. Erant porro in Maracalo octo Elephanti Cinnamum & piper,de quo diximus, ferentes Litera autem Regis ad nihil aliud quam inani spe Hollandos lactandos, atque ibi aliquandiu adhuc detinendos comparatae erant Sedri eadem vespera Scapha illa cum celo Cm quae noto versus excurrerant, reuersae, nihil sese nauium ibi offendisse nunciabant.
Vicesimo quinto post ad naves venit Arach cum Legato Regis in V .e... , Can0, quibusdam ad societatem Legati Regis in in pertinentibus,
ails,eando qui omnes de Rege in Cand multa praedicantes, tantu enim Cinnami&νιnit piperis paratum eum habere dicebant, ut duas naues eo onerare commode posset, duas vero reliquas naues decreuisse eum dicebant ad continentem mittere, ubi vecturam suam facile impetraturae essent. Instabant
autem porro,ut Hollandi aliquos ad Canaestiterum ablegarent, qui b. cum
79쪽
de preeio conuenire, agere Rex posset, qui hoc facto cinnamum siperex variis locis uti conveheretur, curaturus esset. At vero Hollandi hoc uti racerent, persuaderi non poterant, idque propterea quod exiguam spem& fiduciam in verbis Regis collocarent, crebris illis peregrinationibus tempus perdere nollent. Legati isti circa vesperam ad littus iterum aduecti dicebant, se sequenti die reuersuros,&Elephantos aliquot cum vno Mere cinnami,&vno Line piperis secum adducturos, quae aromata Rex Hollandis dono misisset, ut quotidianis usibus ea adhibereist. Reliqua enim duo mere cinnami&piperis, quae in specimen a Rege missa erant, in aucaso relinquere volebant, donec inter eos depreci conuenisset, ut ita quod adhuc superesset simul consequerentur. Ablegarunt eodem tempore Hollandi duas scaphas, nam Viceadmi Hostandi a/ralis, alteram Hosiandiae nauis versus fluuium poligamme ut viderent an
oryzae aliquid ibi pro mercibus aliis permutando acquirere possent. Caete 2: et, :
rum Legatus ille circa meridiemis. Iulii una cum Achiensibus ad naves reuersus, praedictum cinnamum & piper aduexit . Instabat autem etiamnum, ut Hollandos aliquot secum ad Regem remitterent, verum Hollandi id recusantes dicebant, constituit sese prima occasione inde iterum discedere,, ad eiusmodi loca se conferre, ubi sperarent melius sese acceptuiri Iubebant igitur Legatos illos sequenti die iterum redire, Mitteras accipere, quas ad Regem daturi essent. Dicebant Achienses defunctum Viceadmiralem Regi suo in uis promisissse, se pecuniam ipsis commoda- rurum, qua preciosos aliquot lapides emere possent Petebant igitur,ut sibi hac in re gratificarentur, Wargenti circiter o Cath sibi commodarent. Cum au tem qui in consilio militari erant, nihil hac de re audiuisse se dicerent, non consultum visum est ipsis pecuniam aliquam concedere, quia tamen non parum sulphuris ex A. secum assumpserant, promittebant ipsis 6. Meren eius concedere, ut Regi in Cand illud venderent ,, pecunia donec in Achin redirent, uterentur. Hac igitur proinission e contenti ad littus regressi sunt, promittentes se proximo die cum aliquot Elephantis, quibus sulphur illud imponerent,
Sequenti igitur die ad naves iterum reuersiachientes, Hollandis valedixerunt,& iteras sibi ad Regem in Cano dari petierunt, quas quidem I p
Hollandi ipsis in lingua Lusitanica&Belgica scriptas ipsis tradiderunt, petentes simul Regi significari, quod, si imposterum amicitiam cum Hol. e Tet,
landis colere vellet, cinnamum, piper suum omne convehere deberet, bis, Ut quam primum naues quedam ad portum venturae essent, de precio cum illis agere, easque onerare suis mercibus posset, faceret autem hoc maiori
fideri candore, quam quo erga viceadmiralem usus fuisset,alioqui media Hollandis non defutura, quibus factum hoc in eo ulciscerentur. Sic igitur acCeptis sex Parem sulphuris circa vesperam ad littus iterum aduecti sunt. Non placebat quidem per omnia Achiensibus, quod non deberent domum cum ipsis redire,verum a Rege nondum dimissi erant,qui,ut ex mul ris circumstantiis apparebat, pannos aliquot sericos, holosericos sub manibus habebat, ad Regem in Achis transmittendos. Tradebant igitur Hollandis literas Regi in t Ain offerendas indique ita ita tecalo versus contenderunt . vltimum Vale Hollandis dicen
Sic igitur Hollandi uniuersi& singuli circa meridiem eius diei exportu illo
80쪽
ν DESCRIPTION INDIAE ORIENTALIS
illo soluentes iuxta littus versus fluuium Pollamme cursum suum direxe-m unc vi id se apham suam peruenirent. Cumque vespera iam imminerer, auo st.' ipsi sex fere leucas emensi essent, anchoras suas ad fauces siue ingressum Δhir praedicti fluuii proiecerunt. 19. die scapha nauis Hos tae ex flumine isto aduecta Goo. plus minus Coquos afferebat, dicebantque duos eorum fluuium ascendendo usque ad D amme profectos fuisse, quorum alter Nigrita erat, ex nauibus Lusitanicis adhuc reliquus, qui sponte sua cum illis permanserat,&tam Lusitanicam quam Malabaricam linguam callebat. Hi duo cum ad scapham reuersi essent, pro certo affirmauerant Regem in amme insignem piperis aceruum pro Hollandis coegisse, seq; domum integram pipere repletam suis oculis vidisse. Visum itaque Hollandis est, unum ex mercatoribus suis cum praedicto Nigru PO amme versus ad Re gem istum ablegar visum quantum ibi piperis inueniretur illis autem terra progressis, reliqui cum scapha ad pagum quendam aduecti, oryzam, gallinas& os pro variis mercibus permutando compararunt. o. die quidam duabus cymbis ad nauem aduecti, piscium aliquant lum arserebant, petentes nauem istam perlustrandi sibi copiam fieri, quod facile ob
tinuerunt. Similiter vero 3I. etiam huius mensis die scapharum,pisces,oryzam, vos,oua,gallinas, Malia id genus permutanda afferentium,ingens numerus ad nauem illam peruenit. Paulo post autem Hollandi, qui Po ammen ablegati fuerant, cum duabus scaphis reuersi gratias agebant Deo, quod noctu inde abire sibi licuis siet.Nihil quidem secum afferebant,sed & Regi varia munera afferre polliciti fuerant, ne ab eo detinerenture debebant autem intrario dies redire,
quod piperis nihil adhuc paratum esset Adiunxerat autem Hollandis illis C deliarem siue Capitaneum quendam, qui quae Regi promiserant afferre debebat. Venit autem cum illis adhuc alius oritare pago isto,ad quem Hollandi cum scaphis suis hqrentes oryzam: alia comparauerant, habebatque sibi coniunctos septem ministros, qui omnes peculiari nauigio ad nauem Hollandorum aduecti sunt. --ειν ille manipulum auri in laminas disiecti supra caput Vicead miratis proiecit, &annulum aureum digito eius indidit Sedri sportulam pipere, duas ollas melle repletas asserebant, in specimen eius, quod ibi accipere deberent, nec satis praedicare poterant debeneuola Regis erga Hollandos affectione, sperantes ita eo facilius id obtriaendi, quod Regia duobus Hollandis promissum fuerat.
Caeterum Hollandi cum dolum facile animaduerterent, nec quicquabile accepturos sperarent, speculo quodam vulgari singulos donatos a sei miserunt Sedri Ethiopem illum, qui dixerat se domum quandam pipere repletam in Pollanime vidisse, illis adiunxerunt, ut poenas mendacii daret, atque ita tandem circa vesperam inde soluentes versus Achin velificationem direXerunt.
iussu et i Insula Milon abundat oryza praefertque fructus varios,nempe donanes,lonfertilitas Batnas, anas, mala aurea, id genus alia, circa littus quidem non tanta copia est, quanta in locis mediterraneis alla enim&Clum habent,&gallinas, oua, ceruos, apros, boues&bubalos magna frequentia verum quod ad boves&bubalos attinet, eos mactare nemini permittitur, unde Hollandis eos pro pecunia vendere nolcbant. piaculum enim&Crimen maximum existimant carne eorum vesci, itaque illis tantum ad laborem
Vtuntur, cumq; sponte sua tandem moriuntur, sepelire eos in terra solent.