장음표시 사용
81쪽
Cinnamum optimum in hac Insula prouenit, maxime vero circa castellum Columbo. Sedec piper Insula producit melioris notae Mittit S ceram 5 varias gemmas, maxime tamen pyropos siue Rubinos. Incolae eius idololatrae sunt, S multa passim idola habent, ipsis Pagoris dicta, quae hominum partim, partim &aliorum animalium speciem referunt, in quorum gratiam varia per annum festa celebrare solent choreis, saltationibus, cantu S variorum instrumentorum strepitu sese oblectantes. Viderunt Hollandi in urbe Cand idola quinque S sex orgyarum, insigni tamen proportione cartificio elaborata, quae incolae proceritatem Adami repraesentare dicebant, siquidem longitudo S latitudo pedum respondebat vestigiis Adami, quorum mensuram Rex de monte quodam non procul inde distante in urbem adduxerat. Continent autem in lon- fili ad gitudine septem cum dimidia, in latitudineve tres cum dimidia spiis a. primip 'mas Existimanturque vestigia esse primi parentis S hominis Adami O mnia autem haec idola peculiarem suam potestatem di dominium obtinent, alterum enim frugibus terrae,alterum pluuiis,alterum ventis S tempestatibus, alterum procellis maris, S sic consequenter rebus aliis praesunt, credunturque potestatem illam a Deo accepit se; non enim negant Deum aliquem esse, a quo omnia creata iunt. Derunctos suos igne comburunt in praesentia suorum Bram siue sacrificulorum, adhibitis multisceremoniis. Incedunt nudi pudendis solummodo panno ossypino obuolutis. Qui iuxta mare habitant, videntur esse Malabares, siquidem lingua ea tuntur, S plerunque auriculas habent pendulas, perforatas, insertis annulis plumbeis, cupreis aureis, Scc. Pueris S puellis appenduntur plerunque annuli plumbei magni ponderis, quo aures eorum pendulae efficiantur; hoc enim ad pulchritudinem non parum facere arbitrantur Reges in Panane, t te od Poligamme habitantes, Regem in Cano superiorem S Dominum suum agnoscunt, qui quidem iuratus Lusitanorum hostis existit.
Carterum quomodo Rex in Cis modernus ad imperium siue regnum risis cisa hoc peruenerit, eiusmodi relationem Hollandi acceperunt. Ciuitas est 'quomodo Straba e. s. miliaribus a Cand , esse a Columbo distans, Haec Regem ante ad imperium annos 3 o fere magnae potentiae habuit, qui cum illis incolumbo ssimul de peruenerit. cum Rege in Cand hellum gessit. Cum autem expugnata ciuitate Cani, regionem omnem sibi subiecisset, Rex eius una cum infante filiola,&moderno Rege, qui tum temporis puer adhuc erat,in filius cuiusdam ω .debar siue Praefecti Guanar versus profugit, patrociniumque Lusitanorum implorauit, qui puerum istum Goam translatum baptizarunt,nomine Ioannis de Austria ei imposito. Hinc cum adoleuisset ad castellum Colum-λ translatus, S Praefectus quorundam AEthiopum factus est. Habitabat igitur in propugnaculo isto aliquot annis, donec Candyciuitas 55 uniuersa ista regio aduersus Regem insitabque insurgeret Lusitani enim occasionem istam sibi non negligendam arbitrabantur, cumque Rex in Canidefunctus esset, mittebant armatos aliquot incolis in Q in auxilium, re inter alios etiam quamuis aegre admodum,hunc Ioannem de Austria. Hic Cum in ciuitatem istam venisset, ab omnibus in honore habitus est, quae
causa fuit, quod cogitare inciperet, quomodo sese ipsum tandem totius
Coepit igitur Lusitanos negligere, Sc potentiam viresque suas aduersus Regem in Silangue conuertere, quem tum temporis etiam deuicit, sequ
82쪽
ς DESCRIPTION INDIAE ORIENTALIS
Regem in Cand constituit. Post annos aliquot Lusitan cum multis copiis regionem istam inuadentes, defuncti Regis filiam baptizatam interimi
Christianam factam, tanquam veram regni heredem secum adduxerunt, sperantes se hac ratione regnum istud recuperaturos , ad se facile trans
Occupabant autem ex improuisio statim ciuitatem Cand , itaque Ioannes hic arrepta fuga in montibus & in solitudine sese aliquandiu continere coactus est. Reparato autem statim exercitu, ex improuiso Lusitanos adortus omnes fere trucidauit, paucis admodum per fugam elapsis Re- cuperata postmodum urbe, relictam ibi Regis filiam uxorem accepit Cae- rerum bellum cum Lusitanis ab eo tempore semper continuauit suscepit autem ex ea filium, filiam legitimos imposterum regni heredes. Perueniuη Caeterum ut ad coeptam Hollandorum nauigationem reuertamur,s pq postquam illi vitimo tuli die ex fluuio PMigamme soluentes, Cursum suum versus Euroaustrum direxissent, coepit eis S . Augusti die terra regni Achio apparere, in Cuius portum circa vesperam eius diei delati sunt, inuenientes ibi duas suas naues, Sullam nempe nissingam,Vna cum tribus aliis,quae ex Tanusiarimri littore 'gueo venerant. C terum elocem yttacum ae 3 o. Iulii ex Bantam ibi appulerat, septimo Augustidie versus ' emptum
Attulerat autem literas ab Admirali 1 . Iunii scriptas, quit'. Aprilis ad
Bantam appulerat,tantumque ibi piperis inuenerat,vi speraret primo quoque tempore tres naues, auratium, Virginem Enchusiam& Concordiam oneratas domum remittere. Duae naues aliae, NUGuia nempe&Erasmus, iter
suum Chinam versus instituerant, Roterodamum nauis versus Lortan ad littus diu progressa erat, ubi vecturam suam se accepturam perauerat. Reliquae duae naues, nempe M&Luna cum primo Monson, Insulas solucis petere debebant. Cum igitur ex literis illis perspicerent, nullas naues hac quidem vice Patanen destinatas esse, non negligendam sibi hanc occasionem arbitrati, Io Augustidie scapham versus mirablegarunt, quae Celocem ad se venire quam primum iuberet.
Undecimo Augusti die duo Hollandi in urbem profecti sunt, ut literas, quas in Arion acceperant, Regi per Secretarium Poetolo Cinquon offerri Proficiscuη curarent, cum quo Elephanto quidem insidentes ad aulam regiam porro νηηη RQ profecti sunt, assumptis quibusdam honorariis Regi offerendis. Cum au- iv kρ η' tem ad portam aulae regiae venirent, in Cormn quidem ad Regem ingressus est, ipsi autem subsistentes ibi CLigre expectabant, quo aduenien te ipsi etiam ingressi sunt. Inueniebant autem Regem ex fenestra more solito prospicientem, cumque honorem ei exhil uissent,ri munera sua ei obtulissent, in tabulato ante Regem consederunt, pedibus in crucem sertorum instar complicatis Apponebantur ipsis statim cibiri fructus varii,
Cumque Secretarius etiam locum suum occupasset,& literas Regi obtulisset, cognouit ex illis statum suorum Legatorum . nam quod ad infortunium in Enon perpessum MViceadmiratis mordem attinet, eam iam antea cognouerat cum nimirum Stesia, ni et ibi appulissent. Tristem igitur sese exhibebat,in dolere sese eius vicem verbis plurimis testabatur, Caeterum cum duas naves pipere onerare antea promisisset, vero Hollandi cognouissent, eum pro unoquolibet Baere idem precium, quod ab Anglis&Gallis acceperat, nempe 3 O. Iam postulare, quaerebant eXCo, quae tandem sententia eius esset,&quanti piper suum vendere vellet, ut resipon.
83쪽
responsum sectis suis afferrent, qui cum nauibus potius omnibus, quam tanti piper illud emerent, inde abituri essent, siquidem ne dimidium quidem pecuniae, quam Rex requirebat, numerare pro pipere isto constituissent.
Respondebat igitur, dolere se quod abitum&discessum pararent, sed minoris tamen piper suum vendere non posse. Quare Hollandi Regivaledicentes abierunt. Porta autem egressi, duos Elephantos inueniebant, a Rege ibi constitutos, quorum opera ad aedificium Hollandis concessum deferrentur ubi cum per noctem illam quieuissent, ad naves postero die
Soquenti die, qui 3 Augusti erat, mercatorio munere in naui Hostin V
dia fungens cum Nicolao Simone in terram aduectus, munera quaedam
Regi iuniori obtulit, circaque vesperam ad naves iterum reuersus est audiis. I . autem Celocem ex Pedis receperunt. I s. porro Viceadmiratis ipsemet una cum duobus aliis ad Regem profectus est, ut ei valedicerent. In aulam autem venientes Regem loco consueto sedentena inuenerunt, cumque honorem ei exhibuissent, sedem suam ipsi me etiam ex opposito Regis in tabulato quodam nonnihil eleuato occuparunt. Ad latus autem Hollandorum primari regni istius proceles considebant, apponebanturque ipsis statim cibi&fructus varii. Postmodo cum surrexissent, loqui cum Rege per interpretem coeperunt. Dicebant autem constituisse secum nauibus simul omnibus inde abire gratias igitur Regi quam maximas sese agere pro tam amica erga se .populum situm affectione,&rogare t in ea perseueraret, eamque porro exhiberet tam iis, quos ibi relinquere vellent,quam qui imposterum eo venturi essent:ad se enim quod attineret , paratos esse omnia officia summa fide ei vicissim exhibere. Rex respondebat contra , se fatis superque confirmatum de amicitia familiaritate Hollandorti esse, vi propterea beatum sese praedicare, quod cum Princi po ipsorum familiaritatem sibi contrahere licuisset,&se earn Cttam sancte imposterum conseruaturum. ostremo cum ei Hollandi significassenti quasdam forsitan naues per fretum it Malac citer facturas, cxpcaec bat modis omnibus uti mpo siue nauigia quaesam sua secum ire peremtterent, vel saltem aliquot suorum ministrorum in naues suas acciperent, qui iter Hollandis monstrarent ad portum Disu, in freto Malaccae ad terram Sumatra situm. Cum enim hostes sui ibi habitarent, velle sese diceb&t, ut tantummodo seipsis conspiciendos darent, quo viderent illi, qualium populorum amicitia Rex iam uteretur. Hollandi autem excusabant sese quantum poterant, dicentes se ignorare quali tempestate usui essent. Quod si peruenturi ad loca illa essent, etiam sine Achiensium praesentia se populo isti testatum facturos, quod Rex amicitia sua
His igitur acquiescens Rex, amice eos a se dimisit, Viceadmirati vero sacculum,in quo Io librae auri,quae Σε. Ioachimicos faciunt, donauit, iussitque eum lepropecunia ista emere,&tandem amice admodum ab inuicem discesserunt. Circa meridiem Q ad Regem iuniorem, ut&ipsum salutarent, pro is
fecti sunt. Hunc reperiebant in patenti domus suae area, loco nonnihil mi is
eleuato, tapetibus storeisque undique contecto loco sedentem, mul Ruiraudiris undique mulieribus, quae gladiis, siclopetis, hastisque,vi id genus aliis cunt. armis armataeerant, stipatur .
84쪽
ν DESCRIPTION. INDIAE ORIENTALIS
Hollandi igitur cum honorem ei consueto more exhibuissent,&munera sua obtulissent,in terram tapetibus stratam ante conspectum eius c5- sederunt. Rex autem postquam salutantes resalutasset, cibos eis S fructus varios apponi curauit, idque praeter consuetudinem suam, qui potu aduentantes plus quam cibo exhilar re consueuerat, cum ipse potu illo suo, quem in vocant, valde delectetur. Hac autem vice nec cibi nec potus quicquam deerat, ferculum enim adierum post alterum afferri cu-
. rabat,&t recita eos non parum exhilarabat, poculum unum atque alterum ipsis praebibendo. Cum iam ei significarent se constituisse, inde cum omnibus nauibus discedere,&iam gratias ei pro exhibitis sibi beneficiis
agerent, cogebantur noua adhuc fercula mox afferenda expectare in potu sese interim oblectare. Quaerebat autem ex illis, an non per dies adhuc tres vel quatuor ibi commorari luberet scaphas enim aliquot sese adornare velle, quarum ductu ad portum 1 Mupertingerent , eo fine, cuius Rex senior mentionem quoque fecerat' verum cum Hollandi se prolixe excusarent, dicerentque ventorum sibi commoditatem obseruandam esse, acquiescens sermonibus eorum vestem aliquam Viceadmirati donabat, eumque cum sociis suis amice a se dimittebat. Cum autem aula egressi es sent, expectabant eos duo Elephanti, quorum opera ad Hospitium Hollandorum deducerentur , qui eadem adhuc vespei a ad naues reuersi
Abraha,es Ceteterum cum Regi valedixissent Hollandi, 7. di decreuerunt tres
portu in naues, Hosiandiam nempe, Stesiam cyni fingam, vetitus Bantam dimittere, Achin disie Septi vero Holgandis debebat una cum celoce Psittaco, per fretum Malacra. ' Ec Syneapura, versus Patanem ster suum dirigere. Itaque de convehenda recenti aqua laboratum, iamque inter eos Jecretum est , ut sex eorum ibi relinquerentur, qui merces aliquot diuenderent, debita hinc inde exigerent. Sic igitur tandem a . Augusti H n cum naui alteram uste, ex portu illo soluentes abierunt. Reliquae vero diem unum atque alterum ibi adhuc subsistere,&aduentum Corneli Specci mercatoris, qui
versus Bantans cum illis proficisceretur, expectare coactae sunt. 26. die Capitaneus siue praefectus Sestis Hostandi , Henricus Hockius nomine, mo tuus est, cum Φ cirCa vesperam in mare dimitteretur, omnium utriusq; nauis, quemadmodum etiam celocis tormentorum displosio tribus vicibus
secta est. Sequentibus vero usque ad Septembrem diebus parum vel nihil effectum est. rρ, .ah, Quarto autem Septembris multas primo' Insulas, deinde nauem alia
naue quisu quam ad duo miliaria a se remotam viderunt. Cursum igitur statim ad per dum Lusita sequendam eam direxerunt, sperautes fore ut gubernatorem aliquem na-nicam uis in ea inuenirent. Caeterum cum post hora Squatuoream assecuti, Vela contrahereri deditionem facere coegissent, viderunt ex gapatan eam venisse, ubi is soluens Malaccam versus iter direxerat. Erat autem oryza onusta, pertinebatque ad Lusitanos, capacitatemno. onerum obtinens. Praefecto eius nomen erat Antonio Brocoado, quem Hollandi uua Cum tribus Lusitanis ad suas naues transtulerunt. Mannaris vero teliquo populo,qui cum uxoribus liberisque in naui ista erant,imperarunt, Vt cum naui illa secum progrederentur. Erant autem omnes Nigritae, incedentesque
cum Hollandis cursum suum in Euroaustrum dirigebant versus insulas is Sambitam, a quibus leucas adhuc octo vel nouem abesse se dicebant. Caeterum Capitaneum Antonium Brochado una cum Rectore nauis in
85쪽
in Celocem exposuerunt, ut praecedentes nauibus aliis viam monstraret.
F. Septembris Insulam quandam Austrum versus , tribus a sese miliaribus I IAAdistantem,viderunt quae vocatur Budas Iarras. Continebant autem sese νὸUis assa magna vi in littore, ut Insulas Pulo Sambitam, quatuor vel quinque adhuc leu Darudiri cas a se distantes, pr terirent. Post meridiem cosultum ipsis visum est cur re. sum suum versus Insulas raro dirigere. Proiiciebant aute anchoras vesperi ad orgyas 4o aberantque ab australissima Sambi Insula leucas duas. Insula autem Des Larses adhuc η leucas ab eis distabat, habentes eleuationem .graduum. 6. Septembris, ingruentibus procellis&tempestatibus maximis, cogebantur ibi subsistere usque ad 9. Septembris diem, interea Vero oryZa partem aliquam pro necessitate sua ex naui Lusitanica Hollandi capiebant. autem die unanimi consensu decretum est nauigationem versus Insulamiam dirigere. Iniungebant igitur Nigritis, qui in intercepta Lusitan ca naui erant, ne ante octi duum inde discederent, quod Lusitanos illos quatuor in naui sua adhuc haberent Circa vesperam eius diei ad O.orgyas consederunt. Sequenti die iterum progressi, circa Vesperam ab extrema Insulamo Sambilam, .leucas aberant. Habebant autem Profunditatem so. 34. orgyarum, cumque fluctus cessarent ad . orgyas sese submiserunt in loco 9. leucas a Pulo Sambi distante, sub eleuatione 31 graduum. Sequenti die iterum progressi continentem ex parte Malac-caevi' ad Pulo lamiar excurrentem .Erat aute terra illa humilis&depressa, Verum quo longius a littore remouebatur, eo assurgebat magis, nam oilludia cela mons est illius loci satis excelsus, Melonginquo conspicuus. Circa octauam fere eius diei horam cernebant Insulas omι, leucas adhuc quatuor a se distantes. Suntque tres insulae ad littus Sumatra sitae, distantes In fere laucas ab Insula si Sambigam Circa vesperam considebant ad Insula Damzo Orgyas, habebantque maximam Insulam Daru, occasum versus ad duas adlitrina Cum dimidia,montem vero Pulo Parceti versus meridiem,ad 6 vel .leucas a se remotum. 11. Sublatis iterum anchoris fretum ingressi sunt Dam Insula occasum versus relicta Inueniebant autem ad tria miliaria profunditarem II. Orgyarum, quae paulo post varie mutata est. Habebant ibi montemmis Parcelar versius Septentrionem. Die 13. profanditatem vix I 2. io m
8. orgyarum deprce henderunt, ubi tranquillo praesertim aere nauem difficulter promouere poterant. Erat periculum,ne forte a fluctuum vehemetiavi celeritate Austrum versus abriperentur, ubi vix r. 6. ωs orgyarum sese profunditas offerebat. Proiiciebat quidem anchoras suas, sed illas mox iterum elevabant, inueniebantq; postmodo profunditate 3 itemq; Iy.& . Orgyarum. Mons Ila re vltra leuCas duas amplius no aberat. Ab legarant quenda cum scapha, qui profunditate istius tractus exploraret, deprehendebantq; minimam esse .cu dimidia orgyarum.Terra ibi maximam partem in Euroaustru versus Cauo Rochado excurrit m littore quidem Plana admodu,&multis arboribus consita, aspectui valde iucunda, quo longius aut a littore procedas,eo magis ascendere videtur Circa vespera submittebant sese ad orgyas 19. habebantq; monte Pulo Parcelar ad leucas duas cum dimidia Septentrionem versus a se distante. Iq. die propter tranqquillitate nimia parti promouere poterant, cogebanturq; anchoras proiicere ad orgyas decem. Sequenti aute die cu mediocri vento progressi,pro 'funditate crescere paulatim depraehendebant ab undecim ad viginti or-gya , quin imo paulo amplius progressi vix fundu reperire amplius poterant,quod mira ibi eius es et varietas.Circa vesperam eleuationem depraehcndebant at graduum, aberanti duabus a terra leucis. O-
86쪽
to DESCRIPTION INDIAE ORIENTALIS
Poterant autem littus Sumutra ibi paulatim prospicere, quod terram habeat humilem admodum&planam. 6. laccam praetervecti sunt, a vallo leucas duas fere remoti Circa vesperam autem submittebant sese ad locum quendam . leucas a Malacca distantem, poterantque ibi undique
ad littus Sumatra prospiceres, quod leucas non amplius sex ab eo abessent.
Videntes autem II. Septembris die, nauem aliquam ad leucas duas a se
Euroaustrum versus remotam, recta ad eam contenderunt. Conabantur
vero qui in naui erant ad littus applicare,&sese persecutioni Hollando- ς' rum eripere, verum cum Celocem viderent, scaphamque Viceadmiratis misi.)m eam Celeri adnavigare cursu, ut euadere se Hollandorum manus vix posse putarent, viri viginti quinque, quorum ci . Lusitani, reliqui vero Nigritae erant, in scapham puppi nauis adhaerentem descendentes, remis velisque uti euaderent, laborarunt. Verum qui in scapha viceadmiratis erat, acrius insistentes eam facili negotio compraehensiam secum ad naves suas abduxerunt. Postmodo nauem etiam insequentes, eam sub ingrelsum sit For--,fluuii nimirum leucas decem a Malacea distantis,uela contrahere coegerunt Lusitani de naui illa interrogati, Iunham esse dicebant, ex Mara ear, quae Insula est prope Moluccas sita, & in tabulis Cosmographicis alias
Celebes vocatur, venientem. Onerata erat nauis illa IS O Meres nucum myristicarum, Magis item caryophyllorum partem haud exiguam, cum cerae multis utriusque sexus mancipiis. Cursum autem intenderant . laccam versius, unde ante menses octo egressi fuerant. Praefectum habebant Dominisum decuma o nomine, qui in naui remanserat, fugam cum reliquis inire recusans. Cognoscebant autem ab illis Hollandi, tantam sue nauem adhuc aliam restare ad Regem Maca pertinentem,Vna cum triremi aliqua Lusitanica. Non poterant autem Lusitani pro certo affirmare, nunquid hae naues iam praeteriissent, necne. moliandi nauem hanc i8. Septemb. ad suas traduxerunt, proiectisque anchoris eam adcio. usque subsistentes exonerarunt, Rectoremque nauis, qui AEthiops Malacensis erat, una cum Christiano quodam alacens a linguae Lusitanicarperito ad naves suas traduxerunt. Habitabant ambo in Vaca r, Hollandis autempro superando eo melius freto Sincapura seruire debebant, quod initio quidem facere detrectabani, verum cum Hollandi rogandori promittendo diligenter instarent, consenserunt tandem quod vellent voluntati eorum satisfacere, sed ita tamen, si precium ipsis pro parte sua aromatum, quam in naui illa habebant, refunderent, quod similiter, aliis quibusdam in carar habitantibus factum est. s.rahillis Die 2 o. Septembris nauem iterum aliam viderunt ab anchoris haeren hue asiavina tem, itaque Celocem cum duabus scaphis ad illam emiserunt, in quibustiem accipi quidem scaphis Pilottae etiam siue Rectores nauium erant. Interea vero unt Hollandi Lusitanos omnes in Iuniam siue nauem suam iterum deposuerunt, &antonio Borchado cum suis serio mandarunt, ne priusquam veniam siue licentiam accepissent,abirent. Qui in Celocea duabus scaphis erant, cum praedictam nauem affecuti essent, cognouerunt eam ranham siue nauem illam Regis in ira esse, de qua Lusitani antea dixerant. Erat autem nucibus myristicis maxima parte onerata, habebatque quatuor Lusitanos, inter quos proueine admodum aetatis quidam erat nomine Martinus Alfonsus. Hi circa vesperam ad Viceadmiralem omnes delati sunt. Sequenti vero die sequebatur eos etia tan a siue nauis ipsa, cumq; propter
87쪽
propter fluctuum vehementiam & velocitatem aliquanto tardius progrederetur, Hollandi sublatis anchoris in occursum ei prouecti sunt. Submittentes autem sese iuxta nauem illam ad profunditatem 22. orgyarum, habebant fluuium Rio Formose dictum ad dimidium miliare ortum versus a se remotum Maca Zarenses,qui in Lunha siue naui illa erant,dicebant Lusitanos in ea septem Araccas habere, quae sunt interstitia siue loca quaedam ab uno nauis latere ad alterum pertingentia,&ab aliis separata&distincla, aliquot palmos lata, quae quidem ipsi sponte sua Hollandis commonstrarunt, cum spes ipsis de bonis suis omnibus retinendis facta est et, qua in res dem etiam Hollandi ipsis seruarunt, ne ministrum quidem nauticum
Contingere in naui illa&attrecstare quicquam sinentes. Non erant autem etiam optimi generis nuces illae Lusitanorum, itaque non dignas iudicabant Hollandi, quibus efferendis tempus insumerent. Constituerant qui dem initio nuces illas a Macagare sibus redimere,, propterea etiam Procuratores Regis compellauerant,rerum Cum tanti eas aestimarent, quanti
alias Anti viscunt, nec minoris vendere nollent, Hollandi,ne eos offenderent, vel causam eis etiam praeberent apud Regem suum de Hollandis conquerendi, consilium statim mutarunt, idque eo magis, quod
nuces eas non esse de optimo genere viderent. Summa igitur cum beneuolentia nauem illam a se dimiserunt petentes, Vtinationem suam nauesque Hollandicas Regi suo commendarent,
quod quidem diligentissime se facturos,& apud Regem facile perfecturos, utia a Gya venientibus forte Hollandis omnis beneuolentia exhibeatur, pollicui sunt.
Rex&populi inca Dr plerique Ethnici sent, quamuis multi etiam AEthiopes&Christiani inter illos reperiantur Lingua utuntur Malaica, , liberales alias, benefici,&, ut fama est, singulari humanitate praediti. histi uis
bello fortes sunt,&viros sese praebent, armis utuntur arcubus&sagittis, Macaranquarum cuspides ex acutissimis piscium ossibus constant, veneno adeo infectis, ut illis vulnerati&parcussi mortem euitare non pos lint. Pro vero
hoc Hollandis affirmatum est, qui etiam Pharetras aliquot sagittis repletas ab illis acceperunt. Cognouerunt autem ex illis etiam Hollandi, Malatos ex Agacaear mercimonia sua in Arblucta Insulis exercere solere, asportantes eo nuces myristicas, Caryophyllorum item Macis copiam, ubi ctiam ante haec tempora cum Hollandis commercia exercuerant. Cum cnim nullae ibi naues adsunt, quibus aromata&merces suas diuendant, coguntur ea. Vacatar versis reuehere,quemadmodum hoc ipso quidem etiam anno factum fuerat Iuni tenim siue nauis Regia paulo ante ex Banda aduenerat, Cum vero aromata illa ad Mura*ar translata sunt, solent ea
Mamriem Bantamum, alia loca perferre. Sed iusitani interdum alaeca aduenire emptum ibi aromata solent, quod quidem iam exta sistiti
fecerant, exiguum admodum&vile precium pro illis soluentes Pilottae inicia. Vero siue nauium Rectores, quos ex Iunsa Lusitanorum ad naves suas tra clara.duxerant, referebant in plaga meridionali, aliquot dierum itinere ac - ransulam quandam Ende nominatam abesse,Vulcano, seu monte sulphureo semper, perpetuo ardente, qui si vocetur, claram . Sitam Ctiam in ora illa Insulam S , in qua Lusitani castellum aliquod habent, dicebant,addentes, hoc, solere ad illam Insulam magnam Sandali ex τι me Insula, aliarum mercium copiaes deferri . Regem huius Insulae Sam
MNati dictum in Adonare habitationem suam habere dicebant, qui ant
88쪽
DESCRIPTION INDI E ORIENTALI s
annos tres vel quatuor Christianus quidem fuisset, iam vero cum Ethis. pibus aliis sese Lusitanis opposui si et, quorum eo tempore 'oo. plus minus caesi partim, partim in captiuitatem abducti fuerint, quo facto in gratiam iterum cum Lusitanis redierit. Cinerum Lusitani , qui vigesimo Septembris ad ' ceadmiratis nauem translati fuerant 22 postmodum die in tantam delati cliberi dimissi sunt , cum prius causam huius inimicitiae&persecutionis Hollandi ipsis exposuissent, nempe quod Lusitan longo iam tempore id unice
dedissent operam, ut Hollandos ab Insulis Orientalis Indiae arcerent,&quo minus commercia sua ibi exercerent, odium ipsis apud Reges&populos varios excogitatis variis mendaciis conciliare adlaborassent, quod item Regibus populisque illis munera varia promisissent, ut Hollandos saltem expugnare, trucidareri extirpare e regionibus suis vellent. Quinimo quod nondum cessarent insidias Hollandis struere,& quoscunquo compram endere possent, miserrime trucidareri interficere,cuius rei quidem superiori adhuc anno in Gumu Chinae ciuitate exemplum edidisset, Hollandis aliquot ex naui Generalis eccecompramensis &ad mortum crudelissime abreptis. Cum igitur dicebant Hollandi extremam per
niciem internecionem Hollandorum Lusitani quaererent, a quibus tamen ante haec tempora nulla essent affecti iniuria, non posse se aliter facere, quam ut de remediis huic malo adhibendis cogitarent. Quod si igitur perrecturi essentri permansuri in isto aduersus Hollandos odio, non defutura sibi etiam media crudelitatem istam in ipsis ulciscendi Respondebant autem Lusitani seipsos honeste excusantes, dicebantque sibi quidem, communi plebi grata ista, accepta non esse, non posse se tamen repugnare his, quae a Rege, Prorege in Goa miliorum castellorum Praefectis fierent,quos quidem tanquam perniciei &interitus sui causam uni Cam diris omnibus deuouebant,ut appareat, Dominum Emanuelem si cum nauibus aliquot ad hasce terras venturus esset, Lusitanos facile ad suas partes pertracturum esse, qui nihil magis quam liberari . ., εώ
-dietzzz D. Hispanorum cupiunt.
Drmissis igitur Iunccis siue nauibus istis Malaciam, Hollandi etiam ipsi
met progressi sunt, sed propter ventorum nimiam tranquillitatem dimittere se paulo post iterum cogebantur, inuenientcs profunditatem s. ao.&48. orgyarum Sequenti αδ die perueniunt ad Insulam Pulo Picor, cumque ad leucas duas ulterius progressi essent, vadum reperiebant ε. orgyarum, Niceadmiratis quidem vix tres cum dii nidia orgyas inueniens, re gredi cum naui sua cogebatur. Vadum hoc inter Insulam, continentem medium esse videtur. Nam ab occasu aduenientibus accessus propius qua adleucas duas non patet, idque eam ob causam, quod vadum illud eo quidem loco se tam procul extendat. Hollandi versus meridiem ad orgyas I . mollioris fundi consederunt habentes Puis Picor, ortum versus a sedistantem Insula vero rimon, quae ingens est,&eleuata admodum regio, multis aliis Insulis circumdata,distabat ab eis Euroaustrum versiis . miliaribus Fluctus rapidissimus versus fretum Monferebatur, poterantque littus Sumatra facile prospicere M ab aliis locis internosceres, propterea quod terram habeat planam, humilem & depressam .Die, .currum suum versus Insulam Carranon dirigebant,relictaque Ins
Insulam Carimon a dextris habebant. Dimittebant sese ad orgyas; habebantque altitudinem Id scrupulorum.
89쪽
Dicas prouecti versus angulum Insulae Carimon reperiebant profunditatem 2 o. Orgyarum,quae, quo propius ad Insulam accederent, eo subinde maior deprehendebatur. Post meridiem autem cogebantur se dimittere propterea, quod fluctus rapidissimos sibi aduersos haberent. Parum autem puro fecerant, videbantq; angulum Insula Carimon orientalem, itemque ulum continentis terrae, quae dicitur Taneambur ortum versus a se distantem. Quicunque autem per fretum Sabon nauigare volunt, cursum suum inter Insulam CVimon diacontinentem Sumat continere coguntur.
Die 16. dirigebant cursum suum Austrum versus, cum Rectores na Sincapuramulum dicerent, cursium illum Sincapuram ducere Deprehendebant autem petere expo- ibi profunditatem y Orgyarum, cumque a terra iam non amplius duab. leucis abessent, reperiebant ibi profunditatem I ς Orgyarum Circa e isperam autem conssidentes multis divariis undiq;Insulis circumdati erant, ita ut nescirent, quo siese verterent, ne a fiet, capurae aberrarent. Videbant quidem ingressum quendam magne: capacitatis Versus ortum excurrentem, putabantque eam regiam viam vetiui caparram esse, sed Rectores nauium omnes Euroaustrum versus innuebant, eo nimirum fretum Sinc urae se extendere significantes Sequent 27 die quidam ex Sepe se dicacum duobus illis peregrinis nauium Rectoribus Scapha ad exitum quendam delatus est, ut cum dicerent, eo nauigandum omnino esse, profunditatem prius exploraret Naues autem ad ostium istius asstuarii haerebant, donec illi cum Scapha sua redirent, qui dicebant, se profunditatem9. Io. I 2.dia I 3. Orgyarum inuenisse. Erat aestuarium hoc inter duos scopulos adsiclopeti iactum patens, excurrebatque versius Euroaustrum. C terum progressi summam experiebantur tranquillitatem,Cumq; Celo-Cem fundo adhaerere contingeret, qui in reliquis erant nauibus proiecta anchora sese inter duos scopulos loco admodum angusto haereret depraehendebant. Die 18. cum ventum non usque adeo conuenientem experirentur, conuerso itinere ad ostium assistuarii iterum, qui in Sepe Hosiandica erant, reuerti sunt. Reliqua vero duae naves Viceadmiratis nempe cum eloce
eodem adhuc die fretum illud superarunt quas die quidem sequenti spei etiam Holgandica secuta est. Instituta iterum velificatione cum vix ad minoris alicuius tormenti stubsa quo iactum promouissent, cogebantur sese iterum dimittere, idque ob flu- timum his
cauum ipsiis aduersantium vehementiam. Haerebant autem branter duas vertere δε-
Insulas vix ad bombardae iactum ab inuicem distantes , iamque Rectores cant. nauium dubitare incipiebant,qua imposterum insistendum via effetiitaque Hollandine frustraneum laborem insumerent, duas Scaphas populo commeatu ad dies aliquot munitas cum Pilottis silue Rectoribus illi emi' brahsat serunt,ut de Sine tuamquiserent. Harum altera o Septemb. reuersa re munitiolationem nullam afferebat. Eodem die traiecerat Celocis nauta cum Sca pibus i i-pha sua,&septem Hollandis aliis ad lusulam quandam ligna inquam datis potabilem allatum. In hos autem AEthiopes istius loci impetum fecerunt. Cum igitur, qui in nauibus erant,eos vociferantes audissent, Scapham statim cum armatis aliquot, qui auxilio ipsis venirent, ablegarunt. His visis Ethiopes fugam arripuerunt, qui nautam iam interfecerant, reliquos vero grauiter vulnerarant, siquidem nihil armorum, quo se defendere potuissent, secum sumpserant.
90쪽
8 DESCRIPTION INDI, ORIENTALIS
Hollandi igitur cum Scapha sua Insulam Circumnauigarunt, si r-sitaneos adhuc apprectaendere possent. Verum illi Cum quatuor Pra vvennue scaphis, ab altera Insulae parte constitutis continuo aufugerant. Postmeridiem eius diei scapha etiam altera ad naue reuersia, licet ad ita miliaria Euroaustrum versus progressa fuit leti nihil tamen de Sin caput a cognoscere potuerat, syrtes queis Insulas plurimas inuenerat Circa vesiperam igitur Hollandi Scaphas illas nouo commeatu instructas , una cum Pilottis siue Rectoribus illis iterum ablegarunt, hoc expresso eis mandat addito, ne donec fretum Sincapurae inuenissent, ad naues reuerteren
Homines qui Primo Octobris Scaphas aliquot ad locum illum, ubi pridie eius
se si ' diei nauta elocis perierat, emiserunt ut aquam recentem afferrent, sed his, .hisari ni sui me ius quam ante instructi prouehebantur Circa vesperam quibi . . P PVe siue Scaphae aliquot adlatus Insulae septentrionale conuenerunt, potaereat. b HOllandi praefixis statim vexillis albis signu dederiit, ut ad naves veni rent, cumque id ex timore nimio facere recusarent, Scapham cum vexillo pacis ad eos ablegarunt cum puero quodam Pilottae seu R ectoris nauium, qui cum illis loqueretur, significaretque illis,eos non Lusitanos, sed Hollandos esse, verum ipsi cum non possctent tam facile persuaderi, crastina luce redituros se sibi miserui. 2. Octob. cu vexillis albis reuersi in loco priori substiteriit. Hollandi ergo ablegataScapha eos ad naves suas venire tu Dserunt, quidem facere noluerunt, nisi prius duo Hollandi raυυμ si1-ue scaphas suas ingrederentur,pro quibus ipsi vicisum duos in Hollandorum scapham deposuerunt. Cum igitur ad Vicea iiDiralis nauem venisse seni,c pit ille cum eis loqui per Interpretem aliquem lingne Malaice: admodum peritum. Dicebant autem Capitaneos sese seu Praefectos esse sua per duas praesidiarias Lusitanicas naues, quatuor triremes,&2o Vela. S. Ban ni siue Pra vven, quae naues Omnes non ita pridem ex Iolacca ad portum Lor venissent, constitutos esse. Dicebant porro, bellum minimicitias
esse inter populos in Dr Lusitanos , quodque Hollandi quidam in Ioressent, relicti nempe ibi ab Admirale Hemskirchio, post expugnatam opulentissimam vale siue nauem ex China. Caeterum quod ad nauigationem Hollandosum praesentem attinet, dicebant illi, non recto eos cursu incedere, sed a vero aberrasse, necesset esse, ut vela conuerterent, quo facto se ad portum Loreos traducturos promittebant. Erat hoc Hollandis gratum admodum, & mercedem eis statim pro officio hoc promittebant. Verum illi mercedem accipere recusantes, lebere se hanc beneuolentiam Hollandis Principis, Regis sui nomine dicebant. Circa meridiem eius diei' usi uenauigium ad naves cum Rectore quodam nauium aduenit linguae Lusitanicae admodum peritus Adducebat autem duos ministros nautico Hollandos, qui ex Scapha eorum veniebant, dicentes Malatos aliquot Scapham suam ingressbs fuisse, ut iter sibi regium monstrarent. Hollandi igitur Prauu siue nauigium hoc, cum literis statim ad Scaphas suas ablegabant, sublatisque anchoras per fretum illud quo venerant,regressi sunt, demittentes sese extra freti illius siue aestuarii ingressum, cum duobus 'avvensiue nauigiis, ad 1. Orgyas. 3. Octob. viderunt scaphas suas, progressi autem se adhuc ante meridiem p ., s h)a de mixtere cogebantur propter contrariorum ventorum vehementiam.
ρυλὰ sit Circa meridiem Scapha ipsorum ad naves veniebat, quae fretum qui-hii. dem V emens ad ongitudinem tanta, quantam tormenti displosio