장음표시 사용
41쪽
uere aliis satis multum potuissent, sit tam facile in integrum eos restitutum iri nouissent, cum praesertim nemo esset, qui vitae vel suae vel aliorum insidias strueret Fructus, quos comederant, prunis nostratibus minoribus similes era n , teneriores nucleos habentes, quorum maxime haec operatio fuerat, quae donec in somnum prolaberentur, diutus non durabat. Intercadum haec in nauibus agerentur, progrediebatitur optime, ven veniuηt adto tentes optimo, ita viri I. Octobris Pulo Condor post se re imitterent se βψUR AE p-quenti et . die terram videbant, cuius eleuatio erat pigraduum. Putabant ρ - δύη quidem Hollandi initio ni eam esse; cum autem propius accederent, ΜΦ ή -μ' videbant oppidum angor esse, Regi iis Mordision subiectum. Incohe huius oppidi multum ipsiis honoris exhibebanta d& fructuum non parum cum gallinis&tribus bubalis illis donabat Prospiciebant autem sibi de oryza, cumque muneribus homines illos affecissent, salutatis illis
iterum inde soluentes abierunt optauerant incolae, ut diutius ibi mansissent, ut Regem de aduentu eorum certiorem facere sibi licuisset. Illi autem videntes se parum ibi utilitatis, commodi percepturos, excusabant sese quam poterant humanissime&viam suam progrediebantur, cursum versus P. adirigentes. Qui locus licet vix miliaria quindecima priori abesset, propter ventorum tamen aduersitatem vix undecim diebus eum af- sequi poterant. Erroris autem ipsorum, quod praecedentem locum Pata-mune me putauerant, causa ea fuit, quod in tabula Geographica,quam secum habebant, Patanem videbant ad septem cum dimidio gradus collocatam , cum tamen paululum selum supra septimum gradur eleuata
Ca terum portum ciuitatis Patam: Nouemb. ingrediebantur ubi et NyM iuvitam mercium pro nauibus suis satis acceperunt, postquam , . Menses cum Miμ' - 16. diebus ibi expectassent. Antequam eo venissent, admonebantur se- η' μ'
pius variis in locis, cauerent sedulo, ne ab incolis circumuenirentur&deciperentur. Sed longe aliter rem se habere cognouerunt; neque enimvllum in India tota locum esse arbitror, ubi Hollandi liberalius, honestiusquam in hac ipsa urbe accepti fuerint. Sed non sine causa tamen haec ad-1nonitio facta fuerat Incolaretiim eius loci ante haec tempora piratae omnes fuerant, suntque qui pro certo assirment, ditissimos huius ciuitatis quosque opes diuitias suas per piraticam sibi comparasse, cuius exercitium Rex modernus plane iam abrogauit&prohibuit. Notandum hic est admirationem tot ciuitatis penes mulierem hodie esse,&iticolas ea ob linguae imperfectionem, Regem, aeque ac sii vir esset, nominare, qua in
Quamprimum Hollandi ad Para mappulissent, adfuit ipsit quidam ouimbri ad
cuius ossicium erat, naues peregrinas scrutari, perlustrare. Hic cum fru parauem eae ctus aliquot recentes Hollandis obtulisset, Regem incolas omnes ob ceptifuerint aduentum eorum maxime laetari dicebat Postero igitur die Generalis aliquem, cui Rocho Petri nomen erat,in terram rationem& qualitatem eius exploratum ablegabat Is circa vesperam reuersius, sequenti die alium sibi, Ioannem Hoterum nem p sibi adiungebat Parum autem proficiebat, asserens quod de commerciis ibi exercendis interrogatus Sabander consentire sermittere nihil voluisset, nisii Generalis ipsemet in ciuitate veniret. Quare Generalis assumptis aliquot pro Rege&Sabandro, qui in magna ibi aut horitate est, muneribus, postero die in terram descendit Expectabant autem eos in littore duo Elephanti, quorum ministerio ad aulari ci vehe-
42쪽
36 DESCRIPTION. INDIAE ORIENTALIS
veherentur, ubi amice admodum excepti sunt. Exhibebant autem proceribus regni illius diploma Principis Mauritii, cuius exemplar lingua rabica scriptum ipsis practegebatur,vi per Episcopum eius loci exponebatur,quod ipsis gratissimum erat. Delectabantur vero etiam Rex Saban - muneribus sibi oblatis,&statim ipsis commercia cum incolis pro libI- tu suo exercere permittebant. Sed, alicui ex primoribus id dabatur negotii, ut cum Hollandis de emendo pipere contrahereti conueniret. Afnrmabat hi non reperiri eo quidem tempore in ciuitate ultra octingentos Muta piperis, Verum enim uero si Menses sex vel septem expectare& subsistere ibi vellent, daturum se operam, uti vecturam pro nauibus suis plenariam acciperent. Principio autem piper suum nimis care aestimabat, sed tandem tamen inter eos de precio conuentum est. Cum enim animaduerterent Hollandi, hyemem iam prae foribus esse, quo tempore nauigatio propter Ventorum, procellarum vehementiam admodum difficilis& periculosa existit, decreuerunt ibi subsistere in commoditatem Moinsendi expectare, sperantes fores, ut interea suarum etiam mercium permutationem face
1ωνὸι,aut His ita deliberatis de permittenda sibi domo aliqua Regem rogabant,
domum ali ubi depositis mercibus suis negotiari cum incolis commode possent, Rex quam iis Pa eam ipsis permittebat facile, sed ita tamen ut more ibi cosueto, octo priustaηi,excrcς proceribus penes quos summa totius Regni administratio tum erat, qui- - Qqti bus etiam Rex cum rore sua adnumerabantur, honorarium prius ali
xi' ikη μὴ quod siue munusculum offerret. Hoc facto dabatur ipsis potestas emendi, '' vendendi suaque commercia cum quibuscunq; pro libitu exercendi, sed
vulgares tamen mercatores cum ipsis contraxere priusquam cum superioribus conuenisset,&certum emendi vendendique precium constitutum esset, quod tandem etiam factum constitutumque est, ut 3 o. Regales siue Ioachimici pro uno quolibet Bare piperis ipsis persoluerentur Venerat illud paulo ante aduentum eorum pro quindecim Regalibus, sed hanc quide Hollandi ubiq; experiuntur fortunam, ut longe maior aromata sua redimere precio cogantur, idque propter nauium ti equentiam 'egalium, quibus instructi sunt,copiam maximam. Non verebantur initio so. Regales postulare, dicentes ad Bandam octo naues haerere, io pro Bare
quolibet persoluere uaque dum conuenire inter eos deprecio posset,integer mensis elapsus est. Caeterum circa precium illud nihil postmodo
mutatum est. Idem enim quamdiu ibi comercia sua exercerent, perman 'sit, quod mirari quidem Hollandi fatis non poterant conssiderata summa leuitateri inconstantia Indorum. Factum quidem est post dies aliquot, cum duae adhuc naues Selandicar illuc aduenirent, ut vulgariores mercatores de augendo precio deliberarint, verum qui precium illud primum constituerat proxeneta, ne quicquam penderent amplius prohibuit,quod stare promissis, pro uariato precio quantum utraque nauis capere posset ipsis procurare piperis omnino vellet.
Conuentione iam inter eos facta,ut nimirum pro quolibet Rin' o. Re-
t, ne gales numerarentur, coeperunt iam piper Hollandis tradere, quod initio
ιeperint. quidem purum erat, postea Vero impurum, quale ad Bandam plerunque diuenditur. Hoc igitur viso, Generalis ne quid acceptarent amplius suis interdixi &ad eum qui precium hoc constituerat se recipiens, ne per mitteret, ut impurum sibi piper obtruderent, petiit, qui respondit, omne
43쪽
illud piper, quod ex Iamb veniret. locus is erat unde piper suu Patani accipiebant tria purum csse, nec posse se illud corrigere Generalis ergo, non posse se illud eo de precio acceptaret, quod aequum esset, ut siquidem bonuipsis argentum persoluerent, ipsi etiam bonum, purum piper appenderent. Commouebatur his dictis nonnihil proxeneta, cui nomen erat Sumuara, vir eximiae apud illos authoritatis. Itaque Generalis eo relicto ad
Regem sese ipsum contulit, qu adhibito cribro pipecillud purgari iussit,
quod ita etiam factum est, donec naues duae Selandicar aduenirent, quod factum est 1 6. Martii, cum ad plenariam vecturam Bares fere quingenti ipsis adhuc deessent. Hollandi suadebant Selandis, uti ipsi etiam non nisi purgatumi cribratum acceptarent piper, sed Praffectus eorum Gerhardus de Ro respondebat, adfuturos statim alios, qui etiam non purgatum magna cum arcitia accepturi essent, nec fefellit eum coniectura Dum enim adhuc in opere essent, necdum plenariam suam accepti sent vectura, aderat statim cum duabus nauibus Admirans Iacobus Hems hirchius, qui libenter etiam non purgatum accepisset, dummodo eo adhuc potiri potuisset.
Postquam igitur praedicta naues Selandicae aduenissent, cogebantur Hollandi, quod adhuc deerat,non purgatum accipere, suo periculo illud purgare, perdentes hac ratione sex de centenis, atque ita post moram
satis longam vectura sua plenaria tandem potiti sunt. Confectis iam rebus omnibus, munusculum aliquod Reginae pro more Hostandi p. offerentes ei valedixerunt. Venerat enim illa in propria persona ad Hol-gma in palandos, ut cum illis conferret, quod quidem non exiguum beneuolentiae ani valedi- argumentum illis in locis putatur. Cum autem Hollandi Procuratores cunt. aliquot ibi relicturi essent, commendatos eos sibi habituram sese promittebat, unum hoc Generalem rogans,daret operam nepotatores, sed honestos & probos viros ibi relinqueret, quod Generalis se faeturum recepit. Donabat ergo Generalem, quemadmodum etiam Praiectum Selandi- cum Rochum Petri, singulos se siue gladio Indico singulo, petens visu recordarentur,ri si forte nauem aliquam Paramam in mari ab hostibus periclitari viderent, suppetias ei ferrent. Quod cum Hollandi se facturos promisissent, gustatis qui eis appositi fuerant frucstibus, reuerenter et valedixerunt, Mad traditum sibi domicilium sese receperunt. Venerat interea ad portum istum Iacobus Hems hirchius, quem Hol HG-ylandi de commoditate loci illius, rebus aliis abunde informarunt, dedu. - - ctumque ad Sabandarem de meliori nota ei commendarunt. Cum vero se D 'ς
ac derant, exposuissent, commemorauit inter alia Hemskirchius, te in naui quadam Lusitanica, quam in mari expugnauerat, literas inuenisse, quibus pes lariptum fuisset,quo modoDon Paulus, nauis illius magnae,qua in nitur, Praefectus Hollandorum ad incat Chinae ciuitatem Compraehensorum quindecim laqueo suffocarit. C terum quod ad Quaestorem &nauis Rectorem attinet, eos Goam delatos esse , iam ante cognouerant. Quare etsi antea in ea fuerant sententia, bcios suos ad Maca ciuitatem a
Chinensibus ipsis captos abductos esse, satis iam intellexerunt, id a Lusitanis factum fuisse, quamuis non sine Chinensium consensu, cum Lusitani potestatem ibi nullam habeant. Certum quidem est, Lusitanos apud omnes per Indiam Reges, populos id agere,ut in odium Hollandi adducantur,&Vbique opprimantur; ' -.-
44쪽
38 DESCRIPTION INDIAE ORIENTALIS
stata dens, cit, tum etiamnum locym inue nrant,&Lussit,sitai Memrrhiliri lignean ut quos Hollandos ege, perca Cum igitur Hemskirchio valedixissent, sisese inuicem salutassent, ta- demit 23. Augusti tertius nempe post Hemskirchii aduentu dies illuxit, soluens inde Generalis iter iterum ingressus est, relicto in ciuitate Patani iuuene quodam Daniele Leocio Rotero da mensii, qui ex naui agellanica, quae ad Ternatem periit, ad Generalem hunc in patriam tandem reuersurus, per Uenerat. Huic adiunxerant Petram a fium praedicti Rochi Petri fratrem, linguae Patanicae non ignarum, & sex iuuenes alios cum puero quodam, qui merces Hollandicas m domo mercatoria ad Patanem relictas praesenti pecunia venderent, Hemairchio in omnibus auxilii ad in-mento essent; siquidem loci illius conditio commerciorum ratio ipsis
probe cognitavi perspecta esset.
. . Hactenu Shistoriam eorum, quae ad vim acciderunt, descripsimus, . iam de si1tu dc commoditatibus huius ciuitatis, deque incolarum morabus
o descripti pauca etiam annotanda sunt Ciuitas igitur Para iuxta mare tantum a latitudinem . longitudinem vero 1 9 graduum sita est medio inter Malacam®num Dan lo Co. Estque metropolis totius regni, quod ab hac Ciuitate denominationem suam habet, quae quidem omnium ter circumiacentium Insularum, regnorum ratio est. Adiacet aurem littor maris,&ad dimidium fere miliare excurrit absque ullo portu, in quo naues stationem suam habere possint. Ille enim dimidio miliari ab urbe distat, habetque profunditatem quatuor Orgyarum, mollioris fundi AEdificia ex
lignis Marundinibus constant perspicuo undiqueri artificioso opere Locus, ubi Regis palatium, & procerum habitatio est, sepimento ligneo magni roboris cinctus undique&circumdatus est. Mu quis vero vel tem plum primarium ex lateribus seu factitiis lapidibus, Chinensium opifi-Cum opera elegantissime extructum cernitur Aula ipsa vel domus regia ab aliorum Nobilium&procerum domibus elegantiori paulo structura discreta est , caelato enim magis opere constat,&is aurati Cuspidibus,globisque fastigiata cernitur. 1.).uiti pa InCO huius loci colore sunt subcineritio, decora' conueniente me-. irorum constitutione, multum si1bi tribuentes, fastum aliquem vel incessu corporis prae se ferentes, maxime u alicuius honoris S ci ignitatis lant: illi enim, nisi multo comitatuministrorum stipati domo nunquam egrediuntur, affabiles interimi conuersatione tam peregrinorum quam familiarium delectantes Vestitu non admodum decente utuntur,eXercitia
vero praeter oblectationem cum mulieribus omnia ignorant. Quod si officii vel amicitiae causa aliquis alter alterum conueniat, familiarissime exci piuntur, idque in loco peculiariter sub ingressum statim aedificiorum ad
hunc usum destinato, nam ad uxores suas neminem admittunt;& accedentibus sese deleo cum graeca manducandum exhibent, in quem usum patina habent, ex auro, argento&aere constantes, ut pro dignitate aduenientium personarum quamcunque velint apponant. Negotiatio Cum omnis tractatio hoc fructu perficiatur Vulgus hominum in marines incolaru maxime versantur, nec enim ad exercitium aliud praeterquam ad agriculi Pat/ηi turam adhibentur opificia autem Martes mechanicas prorsus ignorant, quae vero ibi reperiuntur, vel aedificia vel alia, artificiose facta, Ch inensiudiligentiae adscribenda sunt, quorum tanta inrit frςquentia est, ut vel
indigenas numero superent, simique partim mercatores, partim opifices
45쪽
negotia alia tractantes. Sunt autem admodum attenti ad rem, it lucrum aliquod percipiant, nullis neque laboribus neque sudoribus parcunt, sedi per iniustitiam saepe furta queri rapinas res fortunas suas augere non dubitant, per fas nefasque pecuniam&opes ad se corradentes Potissima ab hac natione exercentur commercia, apud quam secuniae plurimum reperitur. Possident sane eorum aliqui integras regiones, apud Regem valent plurimum. Lingua eorum tam vulgaris ibi est, ac si patria lingua esset, suntque . tres potissimum linguae apud eos in usu, nempe Malaica, quae ipsis Verna os,ipiis cula est, Sianica&Chinesia, qua inguae adeo ab inuicem discretae sunt,ut,a,tim di nulla quicquam cum altera commune,maxime quoad scriptionem, ha aesitas.
Malaci enim siue Patanti in scribendo Iudaeorum4 Arabum ductum a
dextra versus sinistram sequuntur, iani Europaeorum more datinis fere characteribus scribunt, Chinesii vero a dextra versus sinistram progrediuntur, sed ita ut lineae subinde deprimantur atque descendant, quod mirum quidem est, cum regiones hae vicinae sint,&tam exiguo a se inuicem interuallo distent.
Sedri quod ad religionem attinet, ingens internationes hasce vicinas ligiοηιε indiscrepantia reperitur Chinesii enim&Siani omnes gentiles Ethnici 'sunt,idola quidem omnes colentes, sed non eodem tamen sensu modo v i θinvarias enim sectas discernuntur. Templa sua in urbe habent multis idolis aureis conspicua, quibus honorem sacrificia vario modo praestant. Nam ω acrificulorum ingens ipsis, maxime vero Sianis, numerus est, qui vestitu flaui coloris utuntur. hine sit multos prae caeteris iuuenes habent vaticinantes, idque adhibitis multis & variis caeremoniis, ubi omnes certo quodam ab idolis interuallo in terram consident,&nutus gestusque vaticinantis iuuenis obseruant, qui passis crinibus, quos foeminarum instar
prolixos admodum fouent gestantque, coram idolo prostratus in terra iacet Canunt astantes interea& variis instrumentis perstrepunt,donec erigens sese a terra iuuenis in pedes iterum consurgat. Is deinde tanquam a Daemone obsessus, horrcndo vultu hinc inde discurrit, arreptoque euaginato gladio seipsum, quasi astantes omnes interfeciturus varie tumultuatur. Hoc facto prostratus in terram populus iuuenem uti, quae voluntas Diuorum sit, edisserat, precantur, qui tandem, ut debacchatus satis est, satisque turbarum, quasi mente captus dedit, mendacia varia astantibus obtrudit, &impertit, qua pro diuinis oraculis ab ipsis habenturvi acceptantur. Qu' tempore Hollandi in hac ciuitate essent, vaticinans quidam iuuenis suos monebat, uti inde discederent,i futuro incendio sese quam primum eriperent, qui protinus in agros sese&campos pro xj puerunt, licet incedium nullum, quod laedere eos potuisset, secutum sit. Equidem idololatricas istorum populorum superstitiones, vanitates enumerare prolixum nimis foret , nec tamen Hollandis etiam veram harum seclarum rationem explorare&cognoscere possibile fuit, quod peregrinarum Iinguarum gnari per omnia non essent. Quod autem ad Patanios ipsos attinet, hi impietatem Mahometicam sectantur,ri uxores mulsas, quae Mahometanorum passim consuetudo est,ducunx a lurium Adulterium apud hosce populos capitale est, maxime vero inter No-
biles re proceres regni, executio hi a patre eius, qui peccauit, saris adnucin vivis sit; sin minus, coguntur illud propinquiores quique perficere.
46쪽
Exemplum viderunt Hollandi in duabus primariis regni personis, qua- . rum liberi adulterium commiserant. Nupserat mulier illa filio Subandri,
qui proditione vetulae alicuius adferentis ei pateras aliquot aureas, quarum in manducando Retho usus est, in Criminis illius Cognitionem peruenerat. Delato igitur ad parentem uxoris crimine, illa vocata, ut crimen confessa est, conuocauit eius pater Cognatos omnes, flagitium filia eis aperuit, quibus cum valedixisset mulier, iniecto in collum eius fune, quam mortem ipsa sibi elegerat, pater eam suffocauit. In more enim habent, ut quo mortis genere aliaci velint, ipsi sibi eligant. Quod ad Nobilem illum attinet, qui cum praedicta muliere rem habuerat, is primo quidem se absconderat, sed protractus tamen tandem,&ad patrem suum primarium
eius loci virum delatus fuit, qui pugione in pectes adacto, quod di ipsum supplicii genus sibi elegerat, denominato loco,in quo lethale vulnus acciperet supplicium de eo sumere coactus est.
Desiorta Harupoena in adulteros constituta,licet grauis admodum sit, flagitio ta-imrect Iasii men hoc nihil in ciuitate illa frequentius est, idque propter propudiosiamina popularu mulierum libidinem des asciuiam maximam. Quod autem ad homines νιψηi matrimo nio solutos & liberos attinet, illi magna libertate fruuntur, nulla enim in delinquentes eos poena constituta est, quin imo siquis liber cum libera rem habeat, flagitium illud nullum putatur Moris apud Patanios est, ut sit quando peregrini aliqui commercia sua exercendi gratia adueniant, interrogentur statim nunquidio mulieris alicuius ministerio opus habeant, sed & iuuenculae mulieres puellat plurima operam suainperegrinis offerunt, licetque cuilibet eligere quamcunque velit, conuentione cum ea in menses singulos facta, ut quid expectandum sibi preciisiit, perspectum habeant. Cum enim de precio constar, illa domum eius ingreditur,&interdiu quidem ancillae, noctu vero uxoris munere fungitur. Verum enimuero qui eiusmodi sibi famulam constituit, aliarum conλrtio abstinere cogitur, in difficultatibus sese implicare maximis velit. Similiter vero mulier ista aliorum vitare amicitiam&fanialiaritatem cogitur, vita coniugum instar vivan idque quamdiu peregrinus in illis locis com
Cum autem peracta negotiatione inde iterum discedendum est, promissam mulieri mercedem soluit,ri bona cum gratia eam a se dimittit, quae de alio sibi viro postmodum libere prospicere potest. Quod si quis una muliere contentus esse nolit, occasionem explendae libidinis passim inuenire potest Nobiles enim ancillas plurimas ad hoc constitutas habent, ut lucrum aliquod inde percipiant, sed vulgaris illa scortatio ab incolis contemptui habetur&fere negligitur cum uxores habere quotcunque nutrire possunt omnibus permissum sit,atque ita explere libidinem suam do mi suae satis possint.
H=r uasa Habitant in urbe hac Chinesii quidam mercatores, uxores liberosque elone libidini tam ibi, quam alibi habentes, ut ita quocunque tandem deueniant, domi res ni quassi suae versari videantur. Siani similiter uxores plures habent, suntque
lasciuia libidinique supra modum dediti gestant in virili virga duos vel
tres globulos intra carnem cutem insertos, qui ex auro vel argent constantes tantae magnitudinis sunt, ut pilam saepe lusoriam minorem adaequenti quod tametsi incredibile videatur, Hollandis tamen non semel visum est. Utuntur autem illis tantum gentiles, iique tam plebei quam in dignitate aliqua constituti, ut libidini&lasciuiae suae aliquo modo resistere possint.
47쪽
possint Mahometani vero globulos illos tanquam naturae repugnantes respuunt. Regnum autem hoc ritant hodie a muliere administratur, quae Rege, Rὸistia marito suo defuncto, Regina permansit,&iam quatuordecim Vel quin regnum Pa- decim annos regno huic sola praefuit, &cum Consiliariis suis, qui Menta tant hodier vocantur, res omnes ita Φdministrauit, ut quod conquerantur subditi a miminannon habeant, cum praesertim quae ad victum, sustentationem pertinent'
minoris in regno isto hoc quidem tempore vaeneant, quam temporibus defuncti Regis factum. Regina autem fere annorum quinquaginta putatur, Temper sese
domi suae,nempe in palatio siue gynaeceo,quod frequens admodum copiosum habet, continet. Sunt in gynaeceo isto plurimae, quibus nunquam quidem matrimonium contrahere, sed amori tamen,quoties occasio fert, operam dare licet, quaedam vero matrimonium, impetrata tamen prius a Regina fenia,contrahere possunt.
Raro auteret admodum Regina, nec facile, nisi oblectandi animi gratia ab his opis expatiari constituat, conspiciendam sese subditis, bet, quod quidem tantibucta semel atque iterum dum Hollandi ibi morarentur, iactu tri est. Invitaban di animi gratur autem&ipsi, ut eam comitarentur, quae cuna ingenti procerum No ria expariabiliumque ferme quatuor millium comitat aula sua egressa est, ducens μηsecum Elephantos centum quinquaginta, partim ad bellum armatos, partim arma defuncti Regis mariti sui,&maximam gynaece Regii partem gestantes . Ipsa quidem Regina Elephanto pulcherrime ornata insidebat, cumque ad destinatum oblectationis locum venisset, vocatos ad se Hollandos, loco paululum a se remoto,considere&opposito cibo po- tuque se recreare iussit. Qui paulo post cum voluntati Regina satisfecissent, ea lalutata ad diuersorium suum reuersi sunt. Accidit item ut aduerso flumine, cum multis nauigiis ad locum quendam profectura Hollandos itidem inuitaret rogaretque,uti honoris ergo cum scaphis suis sibi adesse vellent.
Cumque ad locum, ubi pernoctare decreuerat, peruenissent, ea cum triremi sua pulcherrime extructa ad Hollandos conuersa , Generalem quando inde soluere iterum decreuisset, rogauit, addita admonitione, ut si quando iterum in Indiam velificationem facturi essent, ad Patanem applicare nunquam intermitterent, certi omnino, omnem ibi beneuolentiam sibi declaratum iri. Excusabat praeterea se, quod non singulis diebus Hollandos conuiuio excepisset, dicens id suam personam, tanquam mulierem, non decuisse.
Cum igitur Hollandi gratias Regina pro singulari hoc erga se affectu,
beneuolentia egissent, iesibi ad urbem redire liceret eam rogassent, Regina tacerent quod vellent, respondit, oblatoque ipsis cibo& potu eos a se honorifice dimisit Sequenti autem die Regina continuato itinere ulterius progressa est dies viginta antequam reuerteretur , traduxit.
Sed haec hactenus de moribus effoeminatae huius gentis, ut&de Regi Defertilitan horum populorum Pratia dicta sufficiant. Quod vero ad fertilitatem rater i Regionis attinet, illa quidem omnibus, quae ad victum pertinent, abun- 'i' dat Aerem commodum salutarem habet, tametsi ad AEquinoctialem lineam accedat propius, inde feruori Solis nimio subiecta sit. Notandum autem est, octo fere continuis mensibus, a Februario nempe ad fi- nem
48쪽
nem Octobris usque certam ibi ventorum rationem haberi, ita ut subme- otio vero cibos quotidianos, utpote carnes,pisces alios attinet, gentris ona copia reperiuntur. Gallinis ad abundant, ut licet mi
rat 'i fiti,ferantur, diminutio tamen earum nulla appareat. Anteres anate rta aestitit b in die oua pariant. Feris animalibus sylvae pas- r nni sunt tam pulchris, ut vel psittacos nonnullos superent Causa dem penn 'VI si id umineolarum in capiendi illi. Hς
- tigres sunt itemque sita copitheci, quorum illi pecoribus, hi vero frugibus insidian- 'Ε1Ephanti syluς
aliqui 1nsvluam feruntur, ubi cum aliquem animaducstunt, Incertamen
terram prosternere conantu sistunt adsunt a tergo aliqui poster1ores eius pedes fune constringente ,
ouidem non usque adeo dissicil oti iii 2 pede, uere non possit. Hoc igitur modo atum famora seJent, si vivum eum ex bysua prod expetant. od si eum ri incere est animus, facili id negotio in actum producere possunt,quod eis,m fiet solet propter dentes tantum,qui hoc loco an ma-
magno numero coempti avehun-- retri r Ρs stratur Sed&commercia in ciuitate ista Varia exercCIn L.
eee, lapi Bestoar. Ex Sian acquirunt aurum, olyZam, at uti num Cr- s siue quo, quo melius quidem nulli reperitu nenses quotannis cum variis eo proficishuntur mercibus Vmmsericu album, flavum, itemque holoωxicuna villosum, mi Tarust item ove vasa Porcellina, ferrum, cuprum,&id genus alia. LXII n
49쪽
coemptas adducunt,utpote e Pandari Ambona, nuces myristicas,maces, caryophylla,&c dc Timor lignum Santali, ex amby nisagni piper, quod etiam ex Champor, reor, rasan, Mord Elon, Ligor, quae loca fere intra iso miliaria tractus istius sita sunt, asterre haud raro cernuntur. Ad omnia enim loca vicina excurrunt Parandi , excepta solum Clana, quo peregrinis quidem commeare non licet. Caeterum cum quales merces, a quibus Patanem transferantur, di qualis εν-ctum sit, neces . est,ita quibus singulae inde iterum auferantur, paucis et ces a qualib. iam exponamus . Incohe igitur in hor, MPHan, oryzam inde& sal, boues populis ex item & gallinas &cibos alios Malacenses lapidem Begoar Incolae in Boria Patavi au-neo, ferrum, chalybem Stuprum; iani omnis generis vestes medio θη πη cre piper Chinesii piper optimum, amphoram, 1 3 auum, album Santalum, Coria dentes Elephantinos, cornua bubala, id genus alii. Iapanii vero pelles ceruinas, plumbum fericum inde allatum, ciuitatem hanc
lam quod quaeritur, an locus hic Hollandis etiam conueniat ' Scien Patane andum eii commodiorem negotiationibus illorum locum nullum vel toto prolossan- Oriente reperiri, dummodo merces Hollandicar ibi acceptae essent, sedit μέρ ς' laea nemine, praeterquam a Sianis expetuntur, qui eas exigua quantitate 'redimunt, unde futurum est,ut commercia, vilei cente undique magis magisque argento, paulatim intereant extinguantur, quae dummodo argentum plus expeteretur, magis magisque crescere hoc loco,&cum Chinensibus exerceri commodius, quam in ipsa China possent. Nam licet Hollandis permitteretur tandem Chinam cum mercibus suis excurrere Portorium tamen iectigal ipsis tantum soluendum ibi erit, ut longe commodius negotiationem hoc in loco, ubi ab oneribus istis liberi incolae sunt, fieri posse re ipsa depraehensuri sint praeterea alii etia hac occasione adducerentur, ut plures ad hunc lo Cum merces comportarent amin Mancrescit Indi tanta copia, ut naues integras eo onerare possis, estq;
in exiguo precio, quam uis illud praeparare nondum cognitum omnino perspectum habeant. Praeterea ex Borneo Pegu plures gemmae ad ciuitatem hani asterrentur,4 futurum esset, ut plus quam octingenta piperis onera quotannis ibi expenderentur, non quod tanta copia ibi crescat , sed quod futurum sit, ut ex aliis locis eo transferatur copiosius,& incolae etiam ad culturam eius maiorem facile animum adiiciant. Sed haec hactenus de ciuitate®no patani postquam autem inde Hollandi iterum soluissent, longa admodum&tardiosa sese ipsis nauigar .
- ' Patam iatio aperuit. Cum enim& venti&nuctu maris piis Omnes Contrarii et is istis inui sent, octo fere septimanas Confecerunt antequam amamum assequi pos iis avidissent, quo tempore sol oryza contenti esse cogebantur, Ut paululumia cultatibusnis, quod adhuCinnauibus supererat, conseruarent,donec ex Bantamodi luctantur.
grederentur Ad Bantamum auten 2 o dies conquirendis cibariis quihusdam traduxerunt, quamuis preter induratos pisces parum inuenirent. Tandem igitur, licet cibariorum parum haberet, inde soluere coacti sunt. Cum autem duos fere menses in mari fuissent, mirabilis eos iericulossis admodum morbus inuasit, unde ingentem dolorem perpesi1 tandem non pauci interierunt. Originem hic morbus sumpsisse putabatur ex diuturno
oryzae,su, siquidem ob defectum panis iam persedecim menses nihil fere aliud comederant, qui cibus tamen naturae eorum minime conuenienserat, quamuis perpetua illa aeris in diuersis climatibus mutatio&diutur-
50쪽
. inuisissis 3 in mari oberratio, morbum procreare necessario soleant. . Cum igi iis utiri s. tur tres Vel quatuor menses nauigando traduxissent, inter tempestates rustra varias tandem promontorium bona spe praetervecti essent, ad Sanctae
Melenae Insulam applicarunt. Vbi licet aegrotos suos in terram stati eX- ponerent Iarum tamen remedii pro recuperanda valetudine inuenerunt. Fructus enim, quos Insula illa suppeditare alias solet, maturitatem nondum assecuti fueranta&necesse erat ignotas aliquot herbas in medicinam adhibere, quas ignorabant, satisne salutares essent. Et sane herbis illis Deus eam emcaciam largiebatur, ut illarum usu morbus continuo dissipelleretur. Capras aprosque inuenire non poteran quamuis Generalis ipsemet cum sociis aliquot illis die nocteque diligentissime insidiarentur. Subsistebant autem ibi dies M. donec valetudinem suam aliquo modo recuperarent. Postquam autem iter iterum ingressi essent, plus superesse de morbo pristino, quam putauerant, depraehenderunt, qui inualescens indies magis magisque, praestantissimos quosque extinxit, fecitque, ut vix dies praeteriret, quo non unum atque alterum Storeis inuolutumescam obiicere piscibus necesse haberent. Accedebat vero locincommodi, quod se Insulas praetervecti ob ventorum Septentrionalium iniuriam littus Hispanicum assequi non possent.
Cum igitur per dies aliquot non sine multis difficultatibus Orientem
ς' η versus contendissent, incipiebant tandem venti in occasum sese conuer-
,r 'tere, quorum benencio Angliam tandem magno suo commodo assecuti
sunt; si enim quatuordecim adhuc dies tempestas illa durasset, pereundum proculdubio omnibus fuisset. Postquam igitur ita dies aliquot haerentes reparandis viribus operam dedissent, tandem 11. Iulii die, Anni i6o . ad Rammeham Selaudiae castellum appulerunta