장음표시 사용
351쪽
349 nulla edidit Cramer in Anecd. Oxon. IV p. 2l8 Sqq., eis, quae ex Iosephi Antiqv. I 8, 2 de Abrahamo Aegyptios
Tικην καὶ aστρον sιέαν docente sumpsit, haec addidit p. 238):naea δε τέον Ἐβρatio ν ἔλαβον Φοινικες ἄφ' cJν ὁ uὲν Λαδtιος ταυτα uoriraγεν εἰς τοῖς 'Eλληνας ' ὁ δὲ 'Hσloδος ιιαλα συντάξας εDφυῶς πιλ ιν - lin. 19 RZ. . Res enarrata8 si non omnino, at certe longe maxima ex parte astronomicas fuisse inde efficitur, quod Plutarchus auctorem cum scriptoribus componit mere astronomicis. Quoeum prorsus congentiunt et Hamarioli verba et quae Plinius ad siderum observationem pertinentia indo sumpsit quaeque ipsius carminis nominatim servata sunt frustula sin. 9, 10, ll, i 4 ed. Rgaeb.).
E quibns tria ad Pleiadum sidus spectant: unde colligendum, quemadmodum in Hesiodi Op. et d. tam agris colendis
quam umigando magni sint momenti, sic eas etiam hic uberius tractatas fui8se. Ac primum quidem nomina earum commemorata erant; primo enim apud Athen. loco allatum est sin. 9:
τας δὲ βροτοὶ καλέουσι Πελειadας. Qui venientus, si Marchscheiselii sequimur coniecturam admodum probabilem, tres versus, qui in schol. ad Pind. Nem. II 17 sine auctore traditi Pleiadum nomina more epico exhibent, excepit hos:
Sed qui ibidem proxime de Maia affertur versus
Κυλλι νης εν Oρεσσι θεεον κήρυκα τέχ Ἐρμῆν cur eodem trahatur, non satis est eau8ae.
Pleiadum VII stellas pro Atlantis filiabus haberi iam Hesiodus significat in Op. 383 IIληιάθων Ατλαγενέωνὶ et agnoscit
Musaeus, cum V Hyadas ex eadem stirpe repetitas earum numero adiungit cs. Erat. Cati rel. ed. Rob. p. 43 et li0 sq.); nomina earum una cum progenie ex Hellanico deprompta exhibebant Καταλογοι ab Eratosthene conscripti cf. ΛΘαλ. seg. 3 p. 43 et Λαταστ. 23 p. 134 Rob.) et ex eodem sortasse hausta
352쪽
lonte ad suum usum convertit Dionysius Scyto brachion apud Diod. Sic. ΙΙΙ 60. Eadem tertium legimus in Arati Phaen. 262 sq. - Apollod. Bibl. III 10, i, l). Ubique variato tantummodo
ordine plane eadem proseruntur, nisi quod Αστεγανὶ plerumque cessit breviori nominis formae quae est Στεροπη. Nec tamen defuisse qui has VII stellas aliter interpretarentur et genere et nominibus commutatis exemplum docet Callimachi, cuius commenta singularia comperimus ex schol. ad Theocr. XIII 2b. Illi igitur qui carmini Hesiodeo non temere tribuuntur Ver8us, cum ab Atlanto prognatas Pleiadas indueant, sabulam reddunt vetustam. Qui secundo apud Athen. loco asseriur versiculus Irg. l0γχειμέριαι δυνουσι IIελειάδες
illustratur his Hesiodi versibus Op. 6l 9 sqq. :
et quasi sontem unde emanavit illam habet veterum opinionem, qua Vergiliarum occasu matutino hiems incipere putabatur es. Arati Phaen. 266, Ρlin. XVIII 69, alios). Simul periculum quamvis rude ac parum prosperum lactum esse eonStituendi, quod in tempus res incideret, e Plinii verbis discimus his: foecasum matutinum Vergiliarum Hesiodus tradidit fieri, cum aequinoctium autumni conficeretur.' Talis temporis definiendi conatus in Hesiodi Op. nondum reperitur. At quod apud Athen. sequitur frustulum sin. 1 l)τῆφιος ἀποκρυπτουσι IΠελειάδες rursua lucem accipit ex Hesiodi Op. 385 sq.
αἱ δ' ν τοι νυκτας τε καὶ ἐματα τεσσαράκοντα
Iam vero ea, quae de Vergiliis modo prolata Sunt, respicienti ac perpendenti apparet huius quidem signi descriptionem ita fuisse deductam, ut, postquam sabulae, quae de stellis vulgo
serretur, mentio laeta e8get, singulae earum per annum coudiciones denotarentur additis quae secum ferrent indiciis et temporibus ratione quamvis imperfecta circumscriptis. Quod Diuili eo by Gorale
353쪽
35 Iautem vergiliarum sideri contigisse discimus ex frustulis, quippe
cuius memoriae prae ceteris sortuna laverit, idem de eis quoque, quae praeterea haberentur signa principalia, laetum esse tuo iure conicias, quanquam quae de ceteris enarrata erant eum penitus interierint exceptis paucis de Hyadibus versiculis, inde sententiae fides fieri manifesta nequit. At certe illi versus, qui tota ex hac parte ad nos soli pervenerunt, ab interitu servati diligenti testimonio schol. ad Arati Phaen. 254 et l72, cum Hyadas nymphas perhibeant et nominibus appellent, bene conveniunt cum initio deseriptionis Pleiadum. Sunt autem hi srg. 14):
σλωαι θ' ιιιεροεσσα ἰδ' Εὐδ υρη τανύπεαλος, ας 'Γαδας καλέουσιν ἐπὶ χθονὶ φῆΓ ανθρω)cων. De Hyadum et numero et sabula scriptores perquam variant: numerus enim a duabus u8que ad Septem ascendit ses schol. ad Arati Ph. l72); de quinque numero cum hoc loeo congentiunt Musaeus in Eratosth. Καταλ. frg. 3 p. 43 - Κατασx. 14
Hyg. sab. 182, qui tamen de ceteris dissentiunt. Nomina autem quattuor eadem atque He8iodus qui sertur, sed aliud pro Κλειέας nomine et duo alia in8uper habet Pherecydes in Eratosth. Rarai.. srg. 3 p. 42 - Κατασx. 14 p. 106) Rob. Quinium tamen illud quod Pherecydes non agnoscit nomen certe tangitur simili sorma, quae est apud Diod. Sic. V 52, ubi ex Naxiorum memoria Liberi nutrices, quales alibi dicuntur Hyades, designantur ἐγχωριοι νυ/ιφαι Φιλέα, Κοριυνές, Κλεέὁ q. Ηesiodeum igitur carmen in hae fabula propria est auctoritate neque aliunde, quantum Scimus, pendet. Restat unum quod inter incerta adhuc numeratur stagm. 226 ed. Rg. me iudice hue trahendum. Servius enim ad Verg. Georg. I 244 Sq. maximus hie flexu sinuoso elabitur anguis circum perque duas in morem fluminis arctos adnotat: 'Hesiodus reo ταμ se ἐε έ οντι ἐοικως . Atqui
354쪽
mehercule non opus erat testimonio confirmari longe repetito poetam non sine exemplo rem quandam cum flumine com par Se - nam quid in hoc miri 2 - , sed docta adnotatiuncula aut fine caret aut ita accipienda est, ut iam Hesiodus cum flumino comparaverit Anguem. Quod statuentem ne ita quidem me effugere possis, ut Hesiodi verba ad animal, non ad sidus reseras. Nam ut mittam, quod tali interpretationi scholium minus convenit, incredibile est Hesiodum serpentem, qualem terra Su8tineret, unquam ποταuso ρεlom similem dixisse; nam tale quid, si cui, nulli nisi uni e poetis Romanis, in immensis bacchantibus, in mentem venire poterat. Sine ullo vero iure Nauch in Misceli. Graecorom. IV 397 spretis quae tradita sunt ae violenter mutatis verba ad Hom. E STrettulit. Anguis autem commemorandi ubinam occasio aut sa- cultas Hesiodo data erat nisi in carmino astronomico 3 Ergo novum tenemus huius frustulum. Iam vero eandem comparationem reperimus in Arati Phaen. 4b, nisi quod a poeta Alexandrino simplex illa imago subtilior reddita est verbis
Οἴη ποτasIota απορρ odi). Attamen Draconis cum flumine similitudo non sua sponte oculis se Osfert: consensum igitur, qui inter Hesiodum et Aratum est, non aliter expedias quam si alterum ab altero mutuatum e88e statuas. Novo hoc frustulo carminis notitia mirum in modum augetur. Ex eo enim addiscimus poetam siderum figuras deser, psisse studio ductum mere astronomico, quandoquidem Dra- eone Veteres nunquam utebantur neque ad cognoscendas meliregiones, Vel ut Ursis, neque ad anni tempora distinguenda, velut Vergiliis et Suculis, Orione et Arcturo. Superest, quam haud facile solvas, quaestio, quemnam ambitum in carmine habuerint sabulae. Marchsehes elii nimiam largitatem, qua illo omnes, quibus in gratosth. Catasterismis Hesiodi nomen adhaeret, tabulas huic carmini assignabat, merito Robert p. 240 reiecit; qui tameu huic non esse eripieudas censebat sabulas Callistus et Orionis uberrime enarratas.
355쪽
353 Id quidem, ubi de Pleiadibus et Hyadibus sermo erat, iam
vidimus, omnino exclusas fabulas non suisse; at enim praeter nomina et originem nympharum num ea quoque, quae de earum
satis serebantur, relata fuerint, citra dubitationem positum est; quin, si quid ex ea ratione, qua Asclepiades apud Athen. carmen ad consilium suum adhibet, colligere licet, puellarum
sata videntur non fuisse memorata. Id utique certum e8t, tenuem fuisse et rerum Mironomicarum copia Ob8curatam sabularum memoriam in eo carmine, cuius auctorem Plutarcho liceret severae artis scriptorum in aequo ponere. Exemplum
si quaeres, vix a vero aberrabis, cum Hesiodum qui dieitur eandem sere tractandi viam ingressum esse statues atque Aratum, qui sabulas plerumque omittat aut leviter tantum attingat, sed semel etiam diutius narrando commoretur. Itaque et
Callistus et Orionis res uberrime ab illo expositas suisse num sit tenendum, iam nascitur dubitatio, sed diiudicari non prius poterit quam do illius aetate accuratius erit exploratum. A falsario enim Alexandrino carmen prosectum et perstandem illustri Besiodi nomine inscriptum esse opinatus est Odost. Militer in Proleg. p. l93 et eodem inelinavit Mare schetalii sententia in Hes. etc. fragm. p. l96. Antiquiorem carminis originem defenderunt Bergh in Hist. Iiu. Gr. I p. l0l0 et Robert in Erat. Cat. rel. p. 240 et in Herm. XVIII p. 434. Hesiodo qui earmen abiudicarent iam fuisse inter grammaticos Alexandrinos Asclepiadis quod supra commemoravi iudicium ostendit; nec sine magna probabilitato Bergh l. l. στρονομέαν illi appendici assignavit, quam Operibus adnexam suisse testimonio Pausaniae sta 3l, b καὶ oσα ἐπὶ 'γοις τε καὶ ωιερως) constat et eni ab Apollonio Rhodio fidem dero
λωνιος ὁ Ῥοδιος αγετεiὶ iure collegit; Berghii coniecturao quam maximo lavet ratio loci Pausaniae, quo quae vulgo Hesiodi sub nomine serantur carmina enumerantur, hoc autem cum aliis minoribus deest, favetque quae inter opera et Astronomiam intercedit argumenti similitudo.
356쪽
Hesiodi ipsius fuisse earmen hodie quoque qui contendat vix erit. Sed ne eis quidem, qui, Hesiodo aetate proximi, artem eius et ingenium sedulo sectabantur, hoc carmen licet sicut alia Hesiodea tribuere: obstat enim sermonis quaedam diserepantia. Namque et Homerus et Hesiodus, quorum vestigia premit Sappho seg. 52, vergilias semper Vocant Πληιάδaς, II ελειάδας eadem eonstantia poeta astronomicus. Peropportune autem nobis id cecidit, quod Asclepiades εν τοι περὶ
τῆς Νεστορίδος apud Ath. XI 488 sqq. , recentiorem hane
sormam ut sat antiquam esse comprobaret, undique exempla collegit. Interpretatus enim αελειάδ&ς, quas Homerus A 634 in Nestoris poculo essetas narrat, esse - mirum i - Pleiadas, demonstrare conatur ne Homero quidem non licuisse κατὰ ποιητικον νοιιον longiorem nominis sormam usurpare. Perlustrata quam conssavit nube exemplorum videmus testes sormao Πελε αδες praeter hunc Astronomiae auctorem antiquissimos
ab illo landari Simonidem et Pindarum, Aeschylum et Lam
proclem τον διωρasιβorroto ν, quorum Retra non multum Supra a. 500 ascendit. Orta ea videtur esse e sorma Πλειαδες asermone heroico aliena, quae cum per Se certo Sen8u careret,
ipsa ni verbo πελειάδες aequaretur tanquam incitavit. Qua ratione, quid nomen sideris proprie significaret, quaerenti sa-cillime erat satisfactum; sed multo demum post ad illam quae nomini illata erat vim explicandam sabula quoque accessit, qua IIελειαδες verae columbae factae sunt dei beneficio inter sidera collocatae, quam sabulam expressit Moero Bygantia apud Athen. XΙ 49th; antiquiores poetae in eo se continuerunt, ut stellis, quae Atlantis filiae a nonnullis haberentur, et avibus nomen columbarum commune esse dicerent; id quod elueet e Simonidis versibus sΑth. XI 4900 non minus quam ex Aeschyli verbis ἄπτεροι πελειάδες 49l ) et Lamproelis ποταναῖς ὁ/Hὐ- νυμοι πελειάσιν 491'). Quanquam et Odola. Militer in Seripi. min. ΙΙ 121 et Nelcher in Cyclo ep. p. 60 opinantur Hom. μ 62 Sq. Hi ιιεν τ' ουδὲ ποτητὰ παρέρχεται, Ουὁε πέλει α
357쪽
355 a veteribus sunt autem Moero Crates Asclepiades apud Ath. IX 490 iure ad Pleiadas esse relatos. At talia Homeri versibus mysteria inferre haud dubie non licet, vel propterea,
quod Vergiliae in antiquis carminibus constanti usu III. 7 ιδες appellantur atque sabula de columbis narrata, cum quinto etiam saeculo aperte ignoraretur, Alexandrina demum aetate aut non multo ante seta est. Ergo qui Astronomiam Hesiodo ascriptam condidit, eum iam recentiorem nominis sormam haberet,
aliquanto fuit post Hesiodum. Ab altera parte aetatis poetae determinandae saeuitatem mihi suppeditat illud Plinii XVIII 212: 'Occasum matutinum Vergiliarum Hesiodua tradidit fieri, eum aequinoctium autumni conficeretur, Thales XXV die ab aequinoctio, Anaximander XXX, Euctemon XLIV, Eudoxus XLVIII.' Haec ad doctum sontem redire non negabis, ae vel ideo haud veri simile esse concedes auctoritatem Hesiodo tributam ex errore fluxisse. Quae quod a veritate plus quam mediocriter recedit, Psamo De ortibus et occas. siderum
p. 78 sq.) Hesiodi fidem ita defendere visum est: 'Plinium hic
errasse liquet: qui error hac Petarii coniectura, sp0nte Sese osterente, explicari potest: Ea nimirum aetate initium occasus hellaei Pleiadum in ipsam primam Arietis partem vel in aequinoctium incidit: unde credibile est Plinium occasum vespertinum commutasse cum oecasu matutino. Qui error saepius iam deprehensus est et inde lacile originem traxit, quod veteres auctores in rebus astronomi eis sermonis rigorem vix observaverint nee satis distincte apparentiarum species expresserint.'
Sed enim eius sententiae sundamenta quam caduca sint, lacile videt qui meminit pristinis temporibus matutinos tantum observatos esse Vergiliarum ortus et occasus, quippe qui initium aestatis et hiemi8 indiearent Τ), ut nihil opus esset diserte illos distingui nec commutatio fieri posset. Quod tum quoque valel,
si carmen minus antiquum sit. Nam consentaneum est auctorem, quaqua aetate scriberet, eas tantum res commemorasse,
quae tamen ex parte confusa Sunt.
358쪽
quas scire hominum interesset, non 8everi astronomi egisse partes. Ergo de Plinii errore non potest cogitari, sed tenendus est error auctoris Astronomiae. Nec vero hic levis: nam matutinum Vergiliarum occasum Ideler Chronologiae enchir. I p. 242 docet in Hesiodi patria c. a. 800 secundum iustos Gregorianos incidisse in VI cal. Nov.; unde apparet auctorem, quem quod illo anno aliquanto posteriorem fuisse statuimus hanc ad rem non multum differt, amplius XXX diebus sideris occasummaturius vel potius aequinoctium serius quam deberet posuisse. Quod tamen erratum non adeo ineredibile aut inauditum est, ut ex rerum condicione explicari nequeat. Quam tarde aemulatim per II saecula progressu8 factus sit, quo Verior aequinoctii notitia impetraretur, comparet ex loco Pliniano. Hegiodus ut novit solstitium nec plus III dierum vitio eius tempus constituit, cum in Op. 564 pro LVH numero ses. Ideler ChronoI. enchir. I p. 246) rotundum ponat LX dierum, ita nusquam
certe mentionem sacit aequinoctiorum. Ac licet Sehaubacti Astron. Graec. hist. p. 31 Hesiodo aequinoctia ignota fuisse perperam ac frustra ex ipsis operibus demonstrare conatus sit, id tamen patet, solstitium brumamque, cum quivis observata solis declinatione quando sere acciderent notare pomet, prius inventa e88e quam aequinoctia, quae ad investiganda simplex observatio minime susseeret, sed opus esset instrumentis ac maiore Seientia, ut consentaneum sit eos, qui instrumentis etiamtum destituti essent, in circumscribendo aequinoetii die
a vero aberrasse. Neque igitur absurdum est credere eum, qui, nisi veterum memoriam prorsus abicimus, primu8 astro-DOmiam carmine complecteretur ac primus sortasse periculum
faceret aequinoctii computandi, id in idem tempus incidere
voluisse atque insignem Vergiliarum Occasum. Hoc igitur carminis antiquitatem confirmari arbitror quam maxime: ab antiquo enim scriptore nemo mirabitur aequinoctii tempus ita deseriptum e8se, ut cum noto Sideris OceaSu, qui proxime abesso videretur, congrueret; at falsario Alexandrino placuisse Hesiodum tanta, quanta doctae ipsius aetati necesse erat Viderentur, menda committentem inducere quis sibi persuadebit 3 An h Diuit tred by Cooste
359쪽
minum illius aevi mentes non multo magis eo inclinabant, ut suam doctrinam antiquis in serrent 2 Omnino postquam Robertostendit sabularum illam copiam inconsulte ae temere carmini astronomico ascriptam eme, quid tandem superest, quod ullam fidei memoriae moveat suspicionem 7 Immo rudi omnia egregie
conveniunt saeculo. Itaque censeo carmen conditum esse
aliquanto post Hesiodi tempora, sed priusquam
rerum caelestium ars atque cognitio a prioribus physicis Ionicis admodum aueta in vulgarem pervenisset notitiam. Ad quintum tamen usque Saeculum descendere per erroris
illius naturam non lieet; neque igitur quidquam ei tribuendum egi, quod, ut schol. ad Arati Ph. 172 es ad 254ὶ tradit, 'mlo-doς εν τῆ ἀστρικῆ αυτου ... μβλ 0 Hyadas enumeravit quinque, at Θαλῆς ιιὲν ... β αὐτὰς εἶμεν εὶναι, τι ν ιιὸν βορειον τὴν δὲ νοτιον, Eveuxid ς δὲ ἐν τοι Φαέθοντι γ, ωχαιος δὲ ὁ , 'μαίας δὲ καὶ Φερεκυδνης quarum nomina Eratosthenes Catal. sin. 3 servavit). Cum Hesiodo qui vocatur in numero consentit Musaeus in Erat. Catal. lag. 3; sed hunc mitto; nam incertus et ipse est. Sed sententiae a scholiasta enumeratae
docent numerum non cum tempore iusto progre8su auctum
esse, sed eadem aetate ab his tre8 quattuorve, ab illis septem e8se monstratas, ut aliquanto prius suisse qui quinque stellas dispicerent nemo possit infitiari. Iam huc referre ausim Philippi Opuntii, et ipsius astronomi, testimonium ceteris longe antiquius et, si nullum admitteret scrupulum, omnium gravissimum, sed ab omnibus hucusque neglectum: exstat in Epi nom. p. 990', ubi haec sunt:
σκε ι μένον, ἀλλα τὰν των ὀκτὼ περιοδων τας ἐπτα περιό- dot ς . Quae ad Opera spectare propterea non credam, quod in illis, etsi ortus et occasus paucorum Siderum commemorati gunt, non tractantur astronomica, sed oblata tantummodo occasione tanguntur, ut non facile liceat ad illorum au-Disiligoo by Cooste
360쪽
Rhinholdus Franaetorem tanquam exemplum ae principem eorum provocare,
qui data opera, quamvis sine interiore qualem philosophus flagitat rerum cognitione, de sideribus scripserint. Qua domuSa carmen astronomicum a Philippo designari mihi pedi suasi. Quod si recte Dei, haud contemnenda inde evadit confirmatio eorum, quae adhuc de carminis disputavi et aetate et
Alterum inesse videtur testimonium in eo epigrammate, quo Callimachus Arati Phaenomena laudibus effert Anthol.
ἡ σιες υργήτου σίειβολον &γρυπνέ ς. Nam recto procul dubio Robert in Erat. C. r. p. 239 multo id aptius esse iudicat, si non ad opera, sed ad carmen astronomicum reserti possit. Nam tum demum αειοια et τροπος vocabula suam utrumque habent vim. Quae si concesseris, vix negabis ab Arato esse illud adhibitum; notabilis enim est in tam paucis reliquiis duplex cum Arato consensus: vidimus enim in Phaenomenis redire non solum eadem Pleiadum nomina, quod minoris momenti est, verum etiam Draconis cum furnine comparatio, quod gravissimum est. i)Rursus Astronomiae auctorem ad Hesiodi respo-xisse opera cum per Se est probabile tum comprobatur stagmentis, es potissimum lag. l 1 eum v. 385 sq. At ille ultra Hesiodum progressus est, eum non solum aequinoctia induceretae tempora eorum circumscribere conaretur, sed etiam signo-
13 Seholia ad Arati v. 45 haec habent: παναβάλλει ro noλνκαμπὲς rῶν ποταμlων υδάτων προς το του sράκοντος μέγεθος. καὶ ἐν τουτωδὲ Ἐσιοδου ζηλωτης φαίνεται ἐκεῖνος γαρ Toν ποταμον ε κασε δράκοντι, ειπων ' καί τε διερχομενος ἐπειγμένος ἐστὶ δρακων ως.' οντος δὲ τοὐναντίον Πράκοντα ποταμὁν ωνόμασε. sadλλον δε απε ασε. IgnOravitne qui haec scripsit versum Astronomiae, quem Aratus imitatus est, an nou sunt verba eiuSdem, sed alius prior, alius altera pars, illa ad Astronomiam reserenda, haec a redactore assuta 8