장음표시 사용
391쪽
is Promittunt gentes , imitis hostibus , OmneSis Invito livore dabit. Longeque triumphum is Majorem de rege Iuba victoribus addet. Nec dubitare mihi fas est ; fallentia nunquam
H Signa , truces oculos Video , vultusque minaceS. MVictores novisse suos , fragmenta ruinaeis Emathiae distantis. Dixisset plura ; repente Cum fera de dextro c cinerunt classica cornu ,
Prosiliuntque acres nec eas retinere Tribunus Centuriove potest ) ad praelia sponte caterVae. Non inhibet Caesar , sed laxat fraena furori.
Carcere sic pronus nimium ad certamina currux Cum forte erumpit , lorisque auriga retentis Frustra inhibere studet, tandem dat victus habenas. Utraque jar' tanto concurrunt agmina motu,
Quanto si longae flexum natura Μalaeae Donaret nautis adversis bina coirent
AEquora gurgitibus. Pulsat fragor aethera, montes Undique vicini excipiunt , resonantque furentes: Pugnantum voces. Siculas it clamor ad oras.
Huncque repercutiunt Lilybeia saxa , timentque Vel sonitum helli terra retinere quieta. Non ita pinifero Boreas cum Thracius Ossae Incubuit. resonant quassatae turbine silvae ;Μurmure nec tanto Nilus , cum de Cataractis Praecipitat duris illisas cautibus undas Astra lavans , surdas habitantibus Obstruit aures.
392쪽
Scipiadae dulcis stimulat vindicta catervas τCaesareas ingens premit indignatio turmas , Quod nova defuncto succedant praelia Μagno et Inventusque alius Ductor civilibus armis. Sanguine merguntur campi, Vicinaque multo Tincta cruore palus ; & quod tot vulnera rubrum Emittunt flumen , foecundam putria terrae Alligat in glebam , & steriles eonnectit arenas. Inter utramque aciem volitat feralis Enyo, Lampada sunestam quatiens. Reseraverat antrum Tartareus Rector pallens , utque arma nefanda Spectarent, caperentque sui solatia fati, Invisas illuc Libyes emiserat umbras. Undique consedere amis, nigraque coronae
Infecere diem , versatilis umbra Iugurthae , Annibalis saevi Manes , captique Syphacis Qui nunc eversas secum Carthaginis arces Ignovere Deis , postquam feralia campi Praelia Thapsiaci, & Latios videre surores. Sed tamen Ausoniae civilia vulnera deXtrae Afra luet tellus, & plus vastabitur, aetasPrΟXima quam reparare potest. Inarata jacebunt
Ama , ruentque suis vacuatae civibus urbes. Quaeque viri coluere , ferae nunc rura tenebunt.
Qua Reges olim per gentes jura dederunt, Tigris exit, pardusque, & habebunt regna leones.. Innocuux Viset serpens , & nulla , venenis
393쪽
Dum deerunt homines , pestis censebitur Orbi. Caesareis leviter percussi pectora telista sua conversis elephantes agmina fraenis Praecipites rabie currunt. Tum robore densos Indomito turbant cuneos, atque agmina Regis Prosternunt confusa Iubae Nil arte valebant
Rectores miseri nil vi; Fortuna regebat Sola seras , contraque suos pro Caesare misit. Illi hostes , illi socii, dum nemo gubernat, Quos Fortuna facit. Vicinum elephantibus agmen Getuli , Numidae equites crudeliter illic Calcabantur humi. Vasta pars mole ferarum Contrita est , fossas pars praecipitatur in altas. Tunc infelices tutela orbati elephantum Tot Libyae populι, & gentes levia arma gerentes Caeduntur cumulis passim , jugulisque fatigant Caesareos solis ; nec stantes amplius hosti Hic hellum sed praeda manent. Hastilibus igne Duratis quid Bamurae jam nuda juventus Quid levibus contra Romanos cominus hostes Autololes jaculis 3 nil illis ignea plantae Vis prodest , cursusque levi velocior aura. Non bene Cyniphiis hirsuti tegmina capri Pectora defendunt. Vix contra Caesaris enses Es serrumque Valent. Implentur sanguine fossae. Μoesta madet tellus , & de tot gentibus unu&Purpureus caesis insecit pascua torrens
394쪽
Non Ii a per mortes hominum, privataque fata, Sed gentes pariter caesas, populosque jacentes Metitur quantis pereunt sibi regna ruinis. Nec sua post tantam cladem munita putavit Castra satis , miseram victis praestate salutem ;Sed cum Petrejo fugiens tentoria cunctis Splendida divitiis hosti permisit avaro. Quae cito Caesarei victorum terga sequentes Diripiunt , opibusque Iubae , tantisque potiti Bellorum exuviis operum mercede, Priusquam Sanguinolenta fuit victoria plena , fruuntur. Sed non tam celeri hellum pro Caesare cursu,
Qua Latiis stabat vallatus Scipio turmis Atque pares fulsere Aquilae , Fortuna peregit. Hic incerta diu varii stetit alea belli: Hic haesit fatum , & dubiis victoria pennis
Inter utrumque agmen Visa est volitare; repedie'Viribus haec acies Vires alternaque dextras Crimina civiles foedant ἔ dum maxima regnant
Hic odia , hic caedes ; animos in praelia tanquam Causa mala augeret; tantoque ardentior ira Quo scelerata magis dubitant ostendere fata Quid tandem Romae fortunave Caesaris esset. Ex acie tandem Libycae fugere cohortes Quae duce sub Varo steterant; dare terga coactus Dux simul ; & tu Gallorum , Labiene , tuorum Corpora caesa Videns , Thapsi funesta relinqvix
395쪽
Arva gemens ; aliis demum civilibus armis, Romanisque iterum servate furoribus , arvo Pars Latiae cladis Mundano magna iacebis. Nec fato occumbes acerrime Caesaris hostis Dum potis est certare suo cum Caesare Roma. Scipio ut adversas videt increbescere Vires, Cedentesque suas , nec jam reparabile hellum , Fluctuat ancipiti divisus pectora cura; Ingerat an medios sese moriturus in hostes . Ut populi caput Hesperii , Ductorque Senatus Summo in honore cadat selix, Stygiasque per unda2 Maxima Romani descendat nominis umbra rAn speraret adhuc , atque ultra fidere fatis Ausoniis , tantoque Velit superesse dolori. Dccepit tandem fiducia vana futuri Successus miserum, pulchrumque excussit amorem Mortis : ut Emathia , caput oblatura superbo Victori , Μagnum spes dira fefellerat olim.
Hos animo casus volventem concitus aufert Scipiadem ex acie sonipes ; cum territa passim Agmina coeperunt toto discurrere campo , Cedentesque equites tutas petiere latebras
Montibus Uzetitae r peditum pars magna petebat Castra Iubae, si forte brevem praestare salutem Defessis alti poterant munimina valli. Sed postquam se deceptos , & castra cruentis Caesareis possessa vident , tum tela cohortes
396쪽
Victae proiiciunt, & inermia brachia tendunt. Sed nihil ob rabies civilis dira furoris
Profuit heu miseris submissio. Caede nefanda Sternuntur , quamvis gladios inhibere suoruni Contendit Caesar frustra , & clamore furentes Increpuit magno , Cives nunc esse memento , Non hostes , miles ; partum Virtute triumphum Cur feritate nova maculas haec sanguine sero Quam paris invidia est plus quam victoria nobis. Saepius haec moestus clamat; pars nullaque helli Civilis tum Caesar erat. Sed perdere cives Quae toties poterant , non iam servare Valebant Iussa Ducis. Iugulant miseranda caede cohortes Scipiadae, strictisque odium mucronibus eXplent Invito Duce Caesarei. Et qui jussa per annos Tot Ducis implessent magni crudelia semper, Nunc solum , cum justa dedit mandata , rebellant. Iam Vero ingentem pro Caesare fata ruinam Sparsissent campis , & tecta cadavere tota Planities funesta iacet. Tandemque sequendo Defessas Caesar revocans ad signa cohortes , Prospera divitiis Regum certamina donat.
397쪽
ARGUMENTUM. Iuba O Petreius se mutuis vulneribus interficiunt. Scipionis O Catonis fata
Pi os funesta tamen clades quas secerat Omnes
Terra capit Thapsi ; tantaeve iacere ruinae Angusto potuere loco. Quot fata per oras Thapsiacae spargent ingentia vulnera pugnae, Ne non diversis famam regionibus olim Funera tantorum faciant divisa virorum lRex Iuba Petreio & paucis comitantibus urbem Ad Zamam imperii sedem, qua pignora cara Uxoresque suas , gazasque reliquerat Omnes, Advenit infelix. Sed jam clausere rebelles Zamenses Regi portas , Victoque negarunt Iutroitus , odium saevi crudele tyranni Ausi fortuna tandem pereunte fateri. Nil precibus , mixtisve minis , Vultuve mOVentur. Perdita majestas victo; penditque prioris Iam Iuba saevitiae poenas. Oh sera tyranni Cognitio i dum regna manent, se nescit amatum Invisumve suis. Affectus sola latentes
Servorum Pandit Fortuna adversa : sed illa. '
398쪽
Quae post regna venit, cui nulla potentia juncta est, Cognitio torquet misero S ; nec reddere grates, Nec licet ulcisci. Seros & non nisi tantum Ut doleant oculos aperit Fortuna tyrannis. Exclusi rapido fugiunt per devia cursu, Et Villam , paucis equitum stipantibus , intrant Rex Iuba Petrejusque simul. Tum sessa quiete Corpora componunt stratis , aegrosque per omnes Devolvunt animos casus , solamina donec Ultima lassatis ingens audacia praebet. Continuo instaurant epulas , plenisque Lyaeo Discumbunt mensis. Postquam compressiis edendi Est amor ; intrepido tandem sic inchoat ore, Petreiumque toris Iuba Rex assatur ab altis :DEN RoΜANE Vides quo nos Fortuna redegit: se Sola relicta salus clementia Caesaris ; at non ,, Νos duo tam fuimus temnendi Caesaris hostes, se Adversusve illum tam innoxia gessimus arma , ,, Ut veniam liceat salvo sperare pudore, is oblatave frui. Quae non dant arma salutem, is Dent libertatem nobis. Me certa manebitis Libertas serro , nec dignam credere Vitamis Hanc possum votis, ut supplice Rege superbus B Intumeat Caesar ', nec quem vidisset honoreis In summo forsan si vel Pompeius in arvisis Thessalicis olim , vel nostris Scipio terrisis Vicisset me jam captivum Roma Videbit,
399쪽
n Regia praebentem ridenda Quiritibus oram Ante triumphantes currus, ut victa Syphacisis Atque catenati traXerunt colla Iugurthae. DNec Iuba ridendum , nec erit miserabile nomen ,, Caesareis. Non corda mihi, non tela , manusVe,, Ad Iethum desunt : sed te, Petreje , supremae ,, Participem facio famae , mortisque decorae.,, Causa reos eadem iunxit , fortunaque Victos; is Nunc eadem Virtus morientes jungat utrosque. Μ Stringe ensem,& mecum pariter nunc utere dextra. is Quaeramus pulchram per mutua Vulnera mortem , M Et libertatem citius quis donet amico M Contendat seresis Amor ,,. Petreius ense
Sic breviter stricto: LIBYCO RUΜ maXime Regum, is Cujus honoratum per saecula nomen habebitis Ausonia , hanc laudem cui me debere fateboris Nec pudet Hesperium Ductorem discere , tanto is Rege docente , mori γ Latius gaudebit honoreis Hoc Genius , ne te captivum Roma Videret, is Quem libertates nostras legesque tuentemis Laudavit toties , sociique infamia Regis is Caesaris iniustos posset decorare triumphos. Roma Iubae , sicut Masinissae, nomen amabit; M Nec meliore nota signabit Caesaris acta ,, Quam Catilinae olim, & diri consulta Cethegi. is Dixerat, & totis concurrunt Viribus ambo, Grataque dant, reseruntque per ictus Vulnera crebros.
400쪽
Crederet hoc quisquam , tanto conamine , tanta Pugnatum virtute mori , non Vincere tandem Petreius cecidit. M RETINE , Petrei e , parumper ,, Festinantem animam, clamat Iuba, dum comes umbra
M Umbra tuae hoc gladio ad Stygias demittitur undas. is Quis regni posthac confidet viribus aut quem M Gloria decipiet sceptri, soliive superbiis Lubrica majestas P Cunctis desertus ad umbrasis Nudus eo , nuper Libyco Iuba maximus orbe. At vobis , populi infidi, & tibi, Zama rebellis ;is Sit Latium precor usque jugum grwe, perfidiamqueis Hanc Vestram domino domino pejore luatisis. Tunc iterum gladio pectus ferit; evoIat acer Spiritus , aeternaeque oculos elausere tenebrae. Ecce alios luctus, aliudque per aequora funus Nobile Thapsiacis Fortuna vehebat ab amiS. Scipio Dux belli tanta de clade superstes Non dedignatus parva tentare carina
Et sola Libycum pelagus , properabat ad oras Hispanas , ubi Pompeii civilia cogunt Rursus in arma viros; sed tempestate repulsus In portum Hipponis vehitur. Se Scipio sentit
Cum nave amissum nec portum evadere Vento
opposito licuit. Clara tum Voce dolorem Testatus clamat: is PELAGUSque ipsaeque Procellae, M Et conjurati pugnant pro Caesare venti. . M Oh utinam Thapso cecidissem , strage virorumn ΜiXtus