Marci Annaei Lucani Pharsalia, cum supplemento Thomæ Maii

발행: 1767년

분량: 462페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

381쪽

Damnat, ubi infelix perituris Curio turmis Appulit. Infaustas oras , Uticamque relinquit, Quam Cato tum legum vindex iustissimus armis Praesidioque tenet, nomen qui sumet ab urbe, Resternamque urbi reddet per saecula famam γΙnde Adrumetum tendens , ubi Scipio belli Ingentis Ductor Romanis stabat in armis.

382쪽

LIBER TERTIUS.

ARGUMENTUM.

Levia aliquot Ducum praelia. Cn. Pompeius a Catone objurgatus in Hispaniam navigat. Pugna Thapsaca , OVictoria Caesaris describitur.3 Mου a propinquabat hellum , Libyaque nefandi

Concurrunt iterum gladii, quos Thessala tellus Vidisset. Pugna cur , Dii, voluistis in illa Restare exiguum nequidquam sanguinis urbi pUt flueret torrente novo, fieretque secundum Hic civile nefas Una num clade pudebat Quantumvis magna Romanam excindere gentem Aut una tanti populi regione iacere Non est passa graves tristis Fortuna ruinas λJam Roma in Lihya est. Latii quae terra triumphos Spectasset toties, iam tristia vulnera spectat. Sed levibus tantum pugnis contenta parumper

Fortuna , extremi differt certamina Martis , Tot subito gentes , perituraque millia Ietho Condemnare pudet i, nec adhuc feralia Τhapsi Arva Iubae casus magni, vel triste videbunt Scipiadae exitium, donec coeuntia signa Ductorum , atque aliquos belli Rhuspina tumultας

383쪽

SΓpp. LUCANI. LIB. III. 347

Vidit, & exhibuit tantae praeludia cladis. Scipiadae a castris Rex in sua regna reversus Quae longe infestis populatur Sittius armis Discedit paulum ; plenamque hostilibus armis Advenit Libyen una legione, relicto

Robore militiae Lilybaeo in litore Caesar. Nec de more suo dederat mandata relictis Μilitibus quo conveniant, quae signa sequantur, QuemVe petant portum, permittens omnia fatis, Fortunaeque suae fidens. Cur , Caesar inique , Non pudet in minimis toties instare favori

Fortunae, & toties casus tentare per omnes pNon tibi sat visum est, bello quod semper aperto Res agit illa tuas , & tantos conficit hostes Cum plena pugnas acie, sine milite ni te Protegat, & tua prospiciens temeraria coepta Dirigat in melius , Ducis objectumque periclis Privatis toties redimat caput An tibi parvum est Effugisse Phari insidias , parvaque carina Nocturni tutum vicisse pericula ponti Cur Divae , imperium tibi quae promiserit orbis ,

Casibus exiguis pretiosum absumis amorem Postquam Adrumeti frustra corrumpere fidum Confidium , qui Scipiadae servaverat urbem Praesidiis , Caesar tentave t , ordine certo, Instructaque redit legione, nec urbe potiri, Sed tuto remeare cupit. Sed vix iuga tanto

384쪽

Induperatori concessa est tuta; frequente&Confidii erumpunt equites , atque agmina turbant. Summaque Ductoris laus est , & Caesare digna Rhuspinam salvis potuisse redire catervis. Sola urbes inter Libycas iam Caesarianae Perfugium tenui restat Rhuspina cohorti Hinc iterum Ductor fatis egressus eisdem Dum cepit Leptim , & firmavit robore, Paene

Amisit rursus reditum. Labienus in armis Acer erat, validisque Vias praecluserat omnes Insidiis. Virtute opus est, & Caesare toto Fortunaque ejus summa jam tempus egebat. Et vicere viri Virtus , fortunaque. Visae Tempore sunt apto insidiae ; Victorque cruento Perque Viros, perque arma Viam mucrone recludit ,

Bisque fugam Caesar , solam Vincendo Paravit. Dum prope signa Ducum vidit Rhuspina duorum, Iolastasque Aquilas , Uticae Pompeius agebat. Hanc Cato praesidiis tenuit; cum sic Cato sanctus Alloquitur juvenem, & dictis castigat amicis.,, SURGE animis,Pompei, magnum patris assere nomen, ,, Et generis fatum tanti. Scrutare remotos

,, Terrarum tractus , per regnaque dissita quaere,, Quantus erat fama genitor , quantasque reliquitis Nominis haeredi solo vel nomine Vires.s, Pompeii nato gladios quae terra negabit

is Quae tibi non classes armis pacata paternis

385쪽

LDcANI. LIB. III. 349

m AEquora praebebunt 3 Hostis te viribus ae quum M Tanta facit famae, & mundo venerabile nomen. ,, Si libet occiduos Orbis tentare recessus,m Hispanosque armare truces , tua figna sequeturis Cantaber , & Celtis sociatus nomen Iberus vis Et tota Herculeis pubes a Gadibus, altosis Ad Pyrenaeos , extremaque litora mundi. H.Si nihil omnino patriae miseranda moveretis Assiictae facies, si nil moritura moveret, , Libertas , possesque hilaris servire tyranno: B. Te privata tamen facerent mala Caesaris hostem. ,, Si pater arma tuus pro libertate gerebat,

M Nullus in Emathiis plus, quam tu, perdidit arvis 2,, Sed sibi si genitor campo pugnavit in illo , ,, Μulto sunt tua damna illic majora , tibique ,, Abstulit imperium victoria Caesaris orbis.1, Sed hona , quae moriens Genitor tibi vera reliquie,, Sunt vitae exemplum , & gestarum imitatio, rerum. ,, Haec tibi perpetuo , quae non invisa potestasM Caesaris , aut fortuna potest auferre , manebunt. ,, Labentem patriam teneris suscepit ab annis,

,, Nullus adhuc titulis , nulloque insignis honore α,, Nec vires habuit nisi quas virtute paravit.,, Quantos ille Duces iuvenili ardore subegit, , Cum Marii moestam lacerasset factio Romam ,. ,, El. miseram assiduis implesset caedibus urbem LM Quot tum pro patria selicia bella peregit t

386쪽

- Illius auspiciis audax est Carbo peremptus. Et cecidit terris Sertorius exul Iberis,M Praeclarum Libyco dignus tunc nomine Μagni γ,, Duxit adhuc Romanus Eques de Rege triumphum

is Haec fecit, nondumque tuos excesserEt annos. is Sed tu cur Libycis resides privatus in oris is Unius auxilium dextrae praestare Valahis M Hic tantum patriae. Procul hinc tu collige vires , is Et libertati Ductor succurre cadenti dis Vel dignam tantis natalibus oppete mortem M. Nil contra iuvenis ε, sed tanquam Roma Catonis.

Ex ore admoneat, promantVe oraculia Vocem.

Obsequitur citius dicto , & dans carbasa ventiu Digreditur Libycis nunquam rediturus ab oris , Ut cadat Europa magnus , Ductorque per agros Tot serat Hispanos Romanae vulnera gentis , Quot prima Emathiis Victoria Caesaris arvis Proxima vel faciet Libycis. Nimis invida quanquam Nobilis , o Pompei , longe tibi fata negarunt Quae patri dederant felicia tempora vitae :Morte tamen patrem aequabis , magnaque ruina, Nec sera fatalem vincet Pharsalia Μundam. Sicaniis Caesar vires jam nactus ab oris Protinus Uggitae excelsum prope moenia montem occupat. Huc ducunt collatis undique signis Rex Iuba Scipiadesque suas ad prielia turmas. Conspectix Uzzitae hellum jam constitit Omae.

387쪽

Lν cINI. LIB. III. 3ss

Scipio detrectat pugnam: nec dulcia tantis

Uzetitae fato damnantur cladibus arva rQuamvis ter Caesar certaminis acer amore Instruit armatus acies , ter provocat hostes.

Sed nullam pugnae cum spem superesse Videbat , Destituit rursus montem , & laeto omine Thapsi Nocte iter emensus , fatalia venit in Zma. Illic Vergilius valido castella tenebat Milite , Scipiadae sidus , causaeque Senatus. Scipiadae , Regisque Iuhete vexilla sequuntur Ad Thapsum , quamvis cladis praesaga futurae AEthera non cessant dare signa minacia. Lumen Horridius tenebris praebebant fulgura. Stellae Insolitae visae ; intonuit sine nubibus aer.

Et fragor armorum noctumas terruit aurias.

R rata moestus manavit casside sudor: Et dura attonitis ardebant pila maniplis. Vix poterant infausta examine tecta revelli Signa solo : noctu Libycorum audita leonum Μurmura saeva. Solum Thapsi , montesque moveri Coeliserumque Atlanta putant. Non laeta videtur Ulla avis ; infaustus bubo , nocturnaque castris Strix queritur. Nec cum Superi mortalibus ista Prodigia ostendunt, clades vitare futuras , Sed tantum trepidare docent. Feralia Τhapsi Scipiadae peritura acies iam venit in arva Quae tot damnassent crudeliae fata ruinis.

388쪽

312 S V PPLEMENTUM

Equore , quo Siculis Libye disiungitur oris ,

Alluitur longo tractu peninsula Thapsus Qua spectat Borean : adversa parte palude Cingitur : in medio est aditus terrestris ad urbem. Hanc isthmon quamvis non late eXtenditur , altum, Dividit in medio stagnum , binasque relinquit Angustas utrinque vias. Haec Gesar ad ora Exteriora immi pervenerat agmine laeto, Castraque munierat vallis fossaque profunda Qua Thapsum spectant : ne forsan terga suorum In pugna opprimerent hostes ex urbe ruentes. Sed fauces paene angustas obsederat isthmi Scipio e Caesareis adversaque castra Iocasset Magnum opus intendens, si non cita pugna daretur , Aggeribus structis ductaque ad litora fossa , Deceptos illis includere faucibus hostes.

Sed coeptum celare suum , vel ferre paratus Incursum helli, pulchro instruit ordine turmas. Romanas medio legiones ipse gubernat ;Tot varias dextro. gentes sua signa secutas Rex Iuba ducebat cornu ; laevumque tenebat

In Libycis Varus , Gallis Labienus in armis Teutonicisque ferox ἔ alarum frontibus , altis. Aggeribus hello. similes stabant elephantes. His iuncti Getuli equites , Numidaeque steterunt.

Pono feras variae gentes levia arma gerebant,

Armati jaculis Mauri, pharetrisque Venen

Di iligo

389쪽

Illata gestabant scelerati spicula Mibae.

Gesaris at postquam instructam procedere vidit Scipiades aciem , clara sic voce cohortes Incitat: is ΟΗ ROMANA manus , spes sola Senatus,M Et patriae tutela, animis si robora posset ,, Addere Ductoris facundia , quanta diserto se Argumenta darent miserae tot vulnera Romae, ,, Viribus extinctae leges , Venerandaque jura ,

is Ipsaque I ertas armis oppressa nefandis is Si patriae clades , si publica damna movereis Nil poterant mentes, cui non Pharsalia luctus M Exhibuit proprios , privataque funera Quis non

,, Aut fratres illic , aut natos moeret ademptos F, Iam nunc ultrices spectant tot pignora dextras ,

is Tot cari Manes. Tanto hic non justius arma se Induimus quam Thessalicis Pompeius in arvis, ,, Quanto Τhessalicis augentur crimina campis is Caesaris. Accedent tam iustae Numina causae. , Nec , quoniam Emathia cecidit sub Caesare Romais Vos transisse Deos , Romanaque jura perososs, Credite. Pompeio solitum Fortuna negavitis Non Urbi auxilium; toties lassata triumphisis Privati, verita est ne, si cecidisset in arvisis. Emathiis Caesar , deceptus crederet Orbis is Non Romae sed Pompeio donasse triumphum se ,, . Privatique fuisse Deam Non amplius Urbem

is Destituet Fortuna suam , satisve nefandi

390쪽

314 SUPPLEMENTUM

,, Caesaris Ausoniae sacras succumbere legesis Imperiumque sinet. Non sunt haec signa Deorum ,, Iratorum Urbi si me non omina fallunt se Ductorem vobis Lihyco pugnantibus orbe,, Quod dant Scipiadem. Felicia nominis hujusis Fata hic , aut Afros non est memorare necesse Quos non ulla potest regio nescire ) triumphos. Talia fas nobis sperare est; non minor armatis Nos pietas : Latii nec nominis Annibal hostis is Caesare deterior. Patriae iunxere salutem ,, Cum vestra Superi. Manibus reddetur eisdem is Roma sibi & vobis. Virtute accersite satum. is Communi proprios cum libertate Penates, is Conjugia atque domos istis conquirite campis νν. Militis erigitur virtus , animosa cohortes Ira subit Latias , pugnaeque accendit amore. Nec minus interea Vario clamore fremebat Dissona turba Iubae , & belli undique signa petebat. Caesar, ut optatum Diis advenisse secundis Pugnandi vidit tempus , sic voce cohortes Incitat audaces : - DEXTRIs victricibus istem Ultimus en sudor , qui tot mercede Iaboresis Pensabit digna , qui tot liVore negatosi, Hactenus, & magna meritos virtute triumphosis Asseret. Ista dies quascunque aut Gallia laurus,MAut Rheni gentes , aut victa Britannia debent Μ ututi dudum vestrae , nuperve subactae

SEARCH

MENU NAVIGATION