장음표시 사용
91쪽
aliquis horum idoneus appareat nuncius, qui nobis referat utrum homines illi scienti js,in confabulationibus Operam dederint idoneum nuncium interpretantur illi Platonem intellexisse de Christo, qui Magni Consilli Angelus dicitur, veluti missius ad Patris aeterni doctrinam,&, untatem nobis deferendam,&exponendam in sui gloriam, noliri salutem sempiternam. Ad secundam repx henssionem de si .
causa maliti Angelorum , qui P
test materiam esse causam Omnis mali, quo ad inclinat,one, hia. Vt superius determinatum fuit. At quo ad malum quod ob inconssiderationem boni minoris, qui non refertur ut rationi consentaneum est in summum' Optimum bonumssic Vngeli peccare potuerunt,&illi qui ceciderun hac ratio, ne Ccarunt quemadmodum a Diuo Thoma determinatur in prima parte summae v stione 3 articulo primo. Soli petis, ut qui purus est actus, etsii liber siit peccare non pin test . At in Angelis nonnihil potentiae est alioquin, ut confitetur, etiam Averroes in suis digressionibus in tertium de Anima in eis distinctio: multiplicatio non esset. CH-niartis ad daemones amnentium ruina maxima δε- monstratur Cam , XLIII L. DE tertio errore imprimis dicatur Aristotelem daem nes minime negare, cum illorum meminerit tum secundo de Anima, tum quinto Metaphysice in capite de
daemonibus adnotauimus. In praesentia restat, ut obiectis 2 contrarium adductis occurramus. Ad primum dicatur Aristo lena negare Daemones non absoluti, sed in corpore simpliciis elementari, existere possie, ut anima videlicet in coiso e naturali organico est, sed no ob hoc negare quini eodem esse possit per assistentiam,quemadmodum etiam
des tiae norbibus caelestibus esse ab eodem statuuntur.
92쪽
Ad aliud dici potest Aristotelem non reducere omnes ess ctus admirabitis in humorem melancholicum, sed eos dumtaxat qui naturali ordine minime procedunt, no aute ali OS. Aut dicatur huiuscemodi essectus ab humore pendere tamquam a causa materiali, a daemone vero velut a causa esti- ciente, quod nulli bi Aristoteles negauit. Non explicuit tamen aperte suam sententiam, quod supra eius prudentiam,&vires esse cognosceret daemones esse ratiocinio probare demonstrativo quemadmodum de ij qui secus Herculeas columnas,' qui in Boristeni praeuidere futura confitetur. Ex quo loco etiam patet Aristotelem rerum omnium scientiam minime sibi vendicare, sed aperte dicere eorum causas supra captum fui ingeni j, humanae sapientiae existere, cum alioquin eiusdem intellectus omnium ueritatu capax existit. Ergo ad sapientiores recurrendum, cuiusmodi Theologi nostri sunt qui ex diuinis litteris, quae de Angelis ac daemonibus statuenda, ac credenda sunt optime didicerunt. Calumnia de anima nostraproponitur eademque rationibus
authoritatibus confirmatur Cap. X LV Vnc tria supersunt excutienda , scilicet in quibus Philosophia potius nonnullorum culpa peripateticorum, quam sui ipsius taxatur, ac repraehenditur, quorum primum est istud, quod ipsa cum his suis sectatoribus uidetur contra fidem, tonos mores determinare animam nostra quo ad omnes eius potestates cxcepto intellectu agente, qui apud illos est Deus)de potetitia materiae educi, S ita inci- Cissima pere, ac desinere esse quam opinionem tum falsam, una, a st in in authoritatibus,&rationibus tueri conantur : nathb- authoritas in tertio de anima habetur in contextu 16 a se- hQmi cundum diuisionem Graecorum ubi dicitur bruta imaginam tionibus regi quo ad illorum operationes, quia intella diu carent, homines etiam naultos quia in his intellictus obruit ux
93쪽
tur aliquando perturbatione ut patet in ira affectis, aut Vehementi amore, aut aegritudine, quemadmodum delirantibus ob ardentissimam febrem, aut etiam somno Ecce igitur quod intellectus operatione corporis laeditur, atq; ita corporeus in mortalis existit secundum Aristoxςb QPλ ibitionem . Alia aut horitas in tertio de anima continetur in ἡ . . . contextu et O. secundum Averrois diuisionem , ubi de intellectu agente verba faciens per comparationem ad intellectu potestatis de agente Haec verba diligenter perpendenda ab his, qui eius mentem compraehendere volui, Philoloplius protulit Separatus autem est solum hoc, quod quidem it, dc hoc solum immortale est perpetuum. Demde prole-Quitur de eodem intellectu agente inde passivo inquiens. on reminiscimur aut , quod hoc quidem in passibile est; Pasimus vero intellectus corruptibilis est,&sine hoc nihil intellistit. Ecce dicunt Alexandrei, quod Aristoteles solum agentem dicit esse immortalem reddit rationem, quare
ibilis corrumpatur, quia non intelligit sitne memoria knsibus internis, qute potentiae corruptibile sunt. Quanamobrem ne ipse restet ociosus, hoc est absque operatione di-
endum es t etiam ipsum incipere, detinere est Tertia
postrem authoritas ex iis, quae maximi na Omenti esse Videntur pro animae nostrae mortalitate,estis libello de lon
dam de modis corruptionis rerum proponit, qua sic habet Re corruptibiles, aut proprie&per e corrumpuntur, Ut norantia scientia aduenientes Scientia namque per Obliuionem, aut per accidens ad corruptionem subiecti destruitur, i andoquidem corruptis animalibus corruimpuntur Asrientia Tanitas, ut in ipsiis erant. Secundo statim haec
: sdiive ba propter, de anima ratiocinabitur UIS vis iueres S enim est non natura, sed quem adnu dum dises im in corpore erit utique ipsius,
alia orruptio praeter corruptionem, qua corrumpitur
94쪽
corrupto corpore. Ecce dicunt Alexandrei, ex isto loco patet, Arutotelem velle, animam corrumpi, siue per se, siue per Calunia accidens . Quo ad rationes, prima ita Ormatur . Si intelli-
gςro ' phantasia,idest phantasiari; aut non sine phantasia,
moiij fhi non con Lingit sine corpore esse ut primo de anima contex-ma ratio tu xij. ab Aristotele dicitur. Sed intelligere non est sine phantasia, sicut tertio de Anima declaratur. Ergo intelligere sine corpore minime est,in ex consequenti neque ipse intellectus intelligens. Ergo corpore corrupto, pariter ille corruma. Ratio pitur . Secunda horum philosophantium ratio sit haec. Nullum ternum est pars compositi corruptibilis: quia e terim materno debet coherere: nam impossibile est aliter fieri, primo caeli contextu xxij. Sed anima nostra est pars nostri, qui corruptibiles sumus, quemadmodum generabiles fuimus. 3. Ratio ergo anima nostra non est aeterna . Tertia argumentatio est Alexandri in sua paraphrasi de anima, que ita componitur. Nulla forma separari potest ab eo, cuius est forma sed anima nostra quo ad omnes eius facultates est forma huius corporis naturalis organici ergo anima nostra penitus a corpore isto inseparabilis est . ita eo corrupto, etiam ipsae Todesinit. LI astas Humni e pares nil an no ram immori em esse demonstratur Cap. LV I. Ppositam sententiam supra statuimus cum Aristote- le, Platone Theophrasto ac caetera Graeci S, excepto dumtaxat Alexandro quam fortissimi muniuinuis arouinciatationibus, nempe quibus addimus modo hanc AurAniis, anima nostra respectu Dei consideratur, aut ad cisteras ani- imasti runa Viventium resertur aut ad se ipsam coen-.ω. f. a. di 'δrtςm telligentem cum inferioribus duxi, iiii ιυρλ i Hac intelligunt. At ea quomodocunque consideretur, im- ratio mortali S ac diuina existit,in remanet corrupto corpore ita opinio reposita penitus falsa, tum etiam impia dc prae-
95쪽
henditur. Primum id ex parte Dei liquet quia si anima so Ex artaret mortalis, boni a Deo minime remunerabuntur, neque p inali paeniasticerentur. Sed haec diuinae prouidentiae, desiit esstitiae repugnant, absurda sunt ergo iniustum in absur pro- dum est arbitrari animam nostram elle moi talem, quinpium , ac iustum est credere sententiam oppositam, hoc est, eam esse immortalem. Haec ratio est Ammoni in Commentarijs suis in caput de Relati uis . Ratiocinium aliud a Nilo in suo libello de Ratiocinationibus ita formatur. Si DeuSi. R-ε. est bonus, bene facere debet ijs, qui in hac vita recte se gesserunt. Quod si id agat, quod aequitas postulat, dubio procul anima nostra immortalis est, Atqui Deus est bonus, bona igitur ijs largitur, qui in hac vita recte operati sunt.
Vnde sequitur, animam nostram corrupto corpore, remanere. Ex parte vero aliarum animarum aliorum Viventium ges his, inferiorum idem probatur quia si anima nostra , quemad-ani umodum in anima illorum materialis, corruptibili oris ah steret praeterquam quod homo, qui praestantissimus omni ui uiliorum est viventium, ins licior caeteris existeret Ob tot gene mamm-ra malorum, quibus quotidie angetur;etiam eius anima di- uino cultui dedita minime dignosceretur, quemadmodum Hlbis
nec animae aliorum viventiumci nec honore flammaretur uisur. ad bene agendum , sicuti nec aliae accenduntur . At hq falsa sunt,ergo falsum est, animam nostram eiusdem conditionis &generis esse mortalium; cuiusmodi visuntur animae caeterorum viventium . Postremo si in nobis inter se partes animae materialcs,4 immateriale conferantur, idem de paratur
monstrabitur hoc pacto. Si pars rationalis, intolligςn i
materialis, corruptibilis foret,ea curaret solummodo bo se is eanum corporis . Verum pars rationalis in intelligens bomus Erilis
corporis primo minime curat, sed proprium,quod in virtuti-
bus . scient ijs consistit;& repugnat terioribus a delacta iis, an tione sensus ultro se ipsam retrahens propter delectationeSt i t anne
proprias: sinceras ergo proprium cis sine corpore habet,
96쪽
ita immortalis existit Firmissime igitur cum philosbphis
cum fide animae nostrae immortalitas sustinenda venit, qua simul diuina iustitia, ac bonitas defenditur; nec non hominis praestantia super omnibus viventibus inferioribus homini deseruientibus. Ad haec ita noster inte lectus supra caeteras eius potestates eminet. Tationes detractorum dissoluuntur , ct authoritates illorum explan antur p. X LVII.
Aeterum ad ea, quae in contrarium adducta sunt ab Alexandreis,facile est respondere. Ad primam authorita- - βη tem, cum dicebatur. Intellectio laeditur a materia , sicut 3bq ob aegritudinem ergo materialis est dico id verum esse, si per se, ut Operatio communis animae,in corporis laederetur. Atqui laeditur per accidens ad laesionem sensus alicuius, aut spiritus sensu deseruientis, teste eodem Aristotele primo de Anima contextu laevi. ipsum autem intelligere impassibile situ est Ad secundam authoritatem textu XX . tertii de Anima
t dicendum est imprimis, quod illa particula exclusiva solus,
non excludit intellectum potestatis quoniam Aristoteles ita sibi pia repugnaret tum quia in conte X tu Vil probaue rat intellectum possibilem organicum non esse ita separabilem tum quia ex huius separabilitate, arguendo a minori ad maius, concludit etiam agentem separabilem esse in contextu Xix quia si illes, ergo tanto magis iste, cum ille sit patiens, hic agens, agens praestantius patiente existat . Excludit ergo sensum cum caeteris inferioribus. organicis facultatibus . Secundo dico Aristotelem in contextu xx. per passivum intellectum non intelligere intenectum pote itatis: tum quia lata supra probauerat, eum esse non Organicum secundo degeneratione animalium extrinsecus accedere , , Ie immortalem tum etiam quia passivus intellectiis , sine quo nihil intelligit, est intellectus potestatis, non autem intellectus agens, alioquin etiam iste alio intellecta
97쪽
ac defensii a calumni'stellectu agente indigeret. Itaque per passivum intellectum,
opus est cuni reliquis Graecis,in cuna Diuo Thoma exponere phantasiam, quae ob aliquas similitudines cum intellectu, pariter inteliectus ab antiquis dicebatur,4 ab Aristotele passi aus intellectus nominatur hoc in loco. Ad tertiam, tem ultimam authoritatem dicatur. Aristotelem loqui de ani . t ira homa quo ad sensum,in quo scientia eadem est , sed rerum in particulari non autem quo ad intellectum, ubi scientia alios nodo est, in uniuersali videlicet, alioquin sibi ipsi, veritati, iationi repugnaret. Ad primam argumentationem Ad ri
dico imprimis quo ad intellectionem phantas alum intelli 2
gere , non tamen sine corpore , cum imaginari pertineat ad imaginatricem facultatem, quae virtuSin corpore existit. At quoad inteflectionem intimo Propriam, qua diuina quandoque intelligere valet, aut cum corpore, aut sine corpore existens sic remanet sine corpore. Secundo dico quatenuSex hoc, quod iiuellectus per accidens intelligit cum virtute sensitiva, quς virtus in corpore est, Aristotelem colligere intellectum per se extrinsecus accedere, esse immortalem secundo de generatione animalium capite tertio: quia si per accidens, id est per aliud , nempe per sensus inteli igit, non sine corpore 4 per accidens praesupponit id, quod per se est. Ergo intellectus sua natura sine corpore inteli igit&sine corpore esse potest. Ita nimirum secundo Physcorum contextu lxvi arguit. Si caelestia a fortuna a casu sunt, que causae per accidens existunt cauta per accidens causis per se posteriores sunt ergo prius a natura, vel ab intellectu reguntur: sunt quae causae per se dicuntur. Similiter in libris de Caelo ex hoc,quod elementa motu prς ter natura ad loca opposita mouentur, ut grauia sursum, cui roijciuntur, a leuia deorsum . Quae ero preter naturam, ea quae secundum naturam sunt, praesupponunt concludit per se grauia prius motu naturali deorsum moueri, leuia sursum Per se io itur ex intellectione, quae per phantasmata sit
98쪽
intellectum non sine corpore esse concludit ex accedente autem, ion notato, ut Operationem omnino propriam con,
notat, sic intellectum a corpore esse separabilem, inferri pO
M 1;ha Adsecundum argumentum dupliciter responderi po
dam a test. Primo quidem reflectendo ipsum hoc pacto . Nullum /q cm sternum pars compositi corruptibilis est, sed materia prima , .R4'ὼ e Artitotelis sententia primo Physicorum contextu a. Fo aeterna est, ergo materia prima ex Aristotelis sententia non erit pars compositi corruptibilis quod eius doctrinae aduersatur in contextu 6 . 6s. Soluant igitur Alexandre hoc argumetum, nos illorum ratiocinia pariter dis luemus. .nc bis Secudo uero dicimus, immortale immortali essi coniungenito. dum sicut corruptibile corruptibili, quando composita sunt
cXtrema aut scilicet penitus aeterna, ut orbes cum intelligentiis, aut penitus corruptibilia, ut haec inferiora omnia, excepto homine qui cum compositum medium per participationem extremorum esse debuisset, ut omne genus entis inmundo esset;&it a Deo esse ii uere omnibus tribueretur, non Ohim penitus aeternis ' penitus corruptibilibus Verum etia coposito partim corruptibili,' partura aeterno; corruptibili quide quantum ad corpus aeterno aute quoad animam. Postremo ad argumentu Alexandri duo dicenda sunt, quorum primu sit istud, scilicet Aristotele in contextu Ti. Secundo de anima nos edocere, quid ex illa prima anime definitione colligatur, quid ei non repugnet,in tertio quod nondum exilia pateat, coli igi quidem animam non separari a corpore aut parte quasdam ipsius, si anima par tibilis natura est. Nihil prohibere vero secundum quosdam eam a corpore separari propterea quod nuduis corporis agnoscatur actus. De tertio dicit Amplius autem in manifestum, si sit corporis actus anima, sicut nauta nauis Aristoteles igitur notat, excissa defintione non est concludendum de anima quoad omnes eius partes ipsam a corpore inseparabilem esse secundum, quod dicendum est pro argu
99쪽
mentationis Alexandri dissolutione,ssit istud formam esse
in duplici disserentia; aliam quidem, quae penituS de potentia materiae educitur, icuti forma elementi, lapidis, Plante in bruti. Hae omnes materiales sunt,in partibiles, id Φpartitione materiae, cum a materia non separentur sine illarum d structione. Aliam vero , quae separabilis est ut intellectus noster possibilis, ut loco saepius citato secundo de Generatione animalium,demonstratione sumpta a propria S separata operatione concludebatur. Nec potest dici eo
in loco Aristotelem intelligere de intellectu agente propterea quod loquatur ibi de partibus animae, non autem de intellectu agente qui apud Alexandreos est ipsa prima causa. Additur, quod fuisset diminutus, nullam intellectus potestatis mentionem faciens Anima itaque nostra intellectiva,uconssideretur quo ad eius Operationes omnes, nempe quatenus nonnumquam Organicae sunt, mediates, vel immediate, tum separabilis videtur a corpore. Sin aut quo ad operationem Omnino propriam de intellactu per se competent ei hoc pacto superest, corrupto quantum ui corpore. EXempli oratia proponatur haec similitudo. Nauta sit con sideretur quoad operationeSei communes cum Naui, dubio proculea Sabsq; naui peragere non potest quo autem ad propria eiusdem opera . secundum hunc conssiderandi modum, nauta cum existere, vel seclusa naui, tum operari potes Sed dicet aliquis. Quaelibet intelligentia duas habet operationes, alteram tum orbi suo communem, scilicet, ut illum in circulum moueat, alteram vero propriam, scilicet intelligeres cum alio ciui semper orbi coniuncta sit. Ergo tanto ma- is anima n stra cum corpore nostro perpetuo manebit. Quin etiam eae Orbium intelligentiae fortassis anima no1tra fuerint in f eliciores: quandoquidem ab orbe numquam liberentur a corpore Vero nostram animam aliquando im-nuinem esse contingat. Ad obiectionem humsmodi dicendum est, nullius eam esse roboris. Primo quia quaelibet
100쪽
telligentia simul cum suo orbe de numero uniuersalium causarum est, cita si haec mediante motu sui orbis, dum inis operari debet, impossibile est eam ab orbe separari. Verum
animae nostrae tamquam singulares, iun: ero di fierentes sub eadem specie ad uniuersi conseruationem, velut uniuersales causae' per se, nequaquam faciunt per accidens ad conseruationem speciei, cum particularis virus homo gignat alterum,&ita qui genuit non est amplius ad conseruationem speciei necessarius: quia supersint ali homines intelligentes cum corpore;etiamsi priores sine corpore alia vita intellectitia vitiant. Secundo quia non ob hoc intelli
a gentia infoelicior, aut minus foeti est anima nostra , quod
illa in mouendo suum orbem non distrahant a sua propria operatione ubi ab intellectione beatifica, sicut euenit intellectitio nostro, qui a corpore, a sensu impeditur.
Dira calumnia ad animam nostrampertinentesproponuntur us rationibus con Crmanzur. Cap. XLVIII
Eliqua duo ad animam nostram eodem pacto perti-
nentia sunt hae quia secundum fidem beatitudo nostra censetur unica, quae nimirum in intellectione simul cia more Dei, ei tib lj fruitione consistit quippe quam non in hac, sed in altera vita mediante diuina gratia consequi valemus. Atqui secundum Philosophos Uclicitas nostra duplexest, quarum altera activa dicitur: proprere quod in recta actione consistere videatur, quemadmodum ab Aristotele primo de moribus ad Nichomacum demonstratum est- quae quidem actiore es a virtute duce sit, tibi lcm ab Aristotele statuitur. Virtute tenim recte utimur diuitiis, sanitate. caeteris bonis. Huiuscemodi porro foelicitas consistere dicitur in cognitione rerum,atq; boni fortunae auena admodum Plato in Mennone, vel de virtute sub persona