장음표시 사용
111쪽
hend.im arbitratur b. Carolur Henricus Zeibithius in Diatriba de codicam Veteris Psamenti orientalium at ne occidentalium dispen Ionibus. Wiueberg. IT 2. 4. s. XII. apud D. intritas in Coructione opusculorum historico - philologico - theologicorum. Tom. II. pag. 27. seqv.
Pag. 437. De versione Arabica Pentateuchi R. Saadiae Gonis plura erudite obseruarunt Io. murici Hottingerus in Thel auro philologico Lib. I. Cap. III. Oct. II. pag. 26 s. seqv. D. Goluob. Caryzorius in Critica Iacra Veteris Tes menti Part. II. Cop. V. pag. 6 I. fessu. Maschius in Bibliothua facra. Tom. II. HI. I. Sia. U. pag. i I 8. Iao. ecl. Eichhornisu Introducr. in V. T. Part. I. pag. 486. seqv. et imprimis Perillustr. D. David. Miuaesis in Bibliotheca oriental. elexegetis. Pari. IX. num. IS 2. xag. l 3. I 6 I. quibus adde celeb. Tychsenti observata in Repertorio literat. hibl. et brientac Part. XI. pag. gr. III. Omnes ae singulae Pentateuchi Arabici versiones accuratissit me reeensentur ab Auguso Antonio Georgio in epistola sua doctissima adiecta Andreae Christavi Wfiati Specimini versionis ineditae Arabico. Samaritanae Pentateuchi, cuius potiora capita enarrauit S. V. Doederiinus in Bibliotheca theologica selecta. Tom. s. Pari. IX. pag. 6 9. 66 I. Quo etiam spectant ea, quae uiomsuhlius in Re
egregie Observavit. Pag. 439. Nonnullas Nasterii Arabiti editiones memorat et datae opera deseribit b. D. Aideris. Hirtius in Bibliotheca orientac et exegetis. Pari. IV. num. XXI. XXII. pag. 29 I. 3I6. Uberrimam autem atque literatissimam omnium sere ae singularum Galterii inabiti editionum suppeditavit recensionem S. U. D. Christoph. Doedersinus in Repertorio fir biblisiae uis morgentaendisti Litteratur. Pari. II. num. VII. pag. IV I. I79. Part. IU. num. III. pag. ST. 96. Ibid. ad III. De veris sontibus. ex quibus hausta est Versio Arabica, quae in bibliis Polyglottis tam Parisienstas quam Anglicanis legitur, uberius et doctis sit me eommentati sunt celeb. inaus Genarae Tych euius in Repertorio citato Part. X. num. III. pag. 9S. II o. et Sunumerus in dissertatione supra ad pag.
Pag. 4 O. lin. 4. seqv. Reeensetur haee editio Pentateuchi Arabici a Baum-
. Pag. 4 O. et IV. I 66. Ad historiam de versione graeca Alexandrina seu LXX. Interpretum, ut vulgo appellatur, quod attinet, liber satis antiquuus est. - qui
112쪽
qui sub Ariseae nomine de origine et historia huius translationis agit. Duae eiusadem idiomate Anglico prodierunt editiones, altera quidem Londini I 633. altera vero ibidem ITIG8. minori, quae data opera recensentur a Mumgartento in trichim oon meri murdigen Diicberi . Tom. X. Part. s s. pag. 29. 32. Alia Seiusdem libri editiones et translationes varii generis , quae in eruditorum manibus versantur, in medium adduxit L. Alberi. Fabricius in Bibliotheca graeca Lib. III. cap. XlI. f. a. Holuo. II. pag. 3l8. Consuras hic quoque ea, quae infra ad pag. 44 i. de historia in hoc libro narrata obseruabo. Ibi d. lin. 3. a fine, Humphred. Hodius Differtatio eius contra historiam Ariseae de LXX. Interpretibus prodiit Oxonii I 68s. 8. et uberius recensetur in Antis eruditorum Librans latin. ad annum I 686. pag. CC s. Hanc excepit liber eius de Libliorum originalibus textibus, versionibus graecis et latina vulgata. Oxonii I os . sol. quem uberius et doctiisime recensent fo. Clericus in Bibliotheta sm
m. X. Part. LV. pag. 26. 28. Varia contra Hodii asserta de versone graeca Alexandrina, quae In us pag. 34 r. seqv. adduxit, erudite observavit Anonimur in Sym,olis literariis fremensibus. Tom. II. D sic. I. pag. I S 2. sestu. Pag. 4ψI. lin. l6. ad verba: explosa sit hodie inter eruditos Horum, nis me omnia fallunt, primus suit Ludovicus Ulaes in notis ad Auguylinum de Ciu, tale Dei Lib. XVIIl. cap. 42. Luerim fuerunt nostris temporibus doctissimi viri, qui licet, dum legerent Aristeae historiam, fabulam cogitarent, per omnia tamen
eandem fictam elle asserere non auderent, sed media potius via incedendum esse perhiberent, et a re certo gesta originem eius figmentis et mendaciis deformatam repetendam esse assirmarent. Quo reserendus est praeter alios b. D. Ernest. Faber
in Dpseriptione Commentarii in Septuaginta Interpretes dissert. I. pag. IO. ubi conini ieit, septuaginta istis viris, qui vulgo huius versionis auctores feruntur, ab Al xandrinis religione et reverentia erga codicem hebraeum plenis euram legis Mosaicae in graecam linguam transserendae quidem commissam fuisse, qui vero postea quinque tantum viris ex tuo medio hunc laborem iniunxerint, a quibus absolutam Pentateuchi versionem eum LXX. isti viri approbauerint, reliquos libros Veteris Testamenti hebraicos ab aliis viris e suo medio ad id negotium selectis non multo postea, fortasse aetate PisIomaei Philometoris graece translatos fuisse, unde versio ista populi iussu et auctoritate scripta publicam auctoritatem deinceps obtinuerit. Eadem sere ratione ante cundem Carolas Ludovicus Runiaelius in dissertatione, quam de quaestionibus nonnullis critieis et philologicis sub praesidio D. Henrie. MajiGiellae i7o7. defendit. Thef. I. negat, versionem hane procurante Ptolomaeo
Philadelpho prodiisse, id quod neque Iosephus assirmare volueria, sed potius Pentateuchum saltem per viros LXXII. a Iosepho commemoratos graece esse tranStatum,
quod postea occasionem aliis dederit, ut tota deinde versio graeca successive et ab Pora II. - N . incer-
113쪽
ineertis auctoribus quoad reliquos libros composita versionis septuagintaviralis nomen a primis Pentateuchi graeci auctoribus obtinuerit. Idem vir dothus simul damnat sententiam D. Light oothi, prodiisse hane ipsam versionem iussu et auctoritate Synedrii Hierosolymitani, et liquido demonstrat, testimonium Tataudis, quod praeter alia idem Light Dothus in Horis suis hebraicis et Tataudicis, in inpendice ad priorem episti ad Corinthios eap. VIII. adduxit, ita comparatum esse, ut ea solide non probet, quae ipsi essent probanda. Vid. Miscellanea Groningana Tom. I. D-
scis. II. pM. 323. 32S. Varia quoque contra ea, quae de transmisso ab EleaZare Pontifice Iudaeorum maximo ad Ptolomaeum Regem exemplari sacri eodicis hebraei literis aureis consignato narrat Iosephus Antiquitat. Iudaicar. Lib. XII. cap. 2. observavit Io. Iacob. Quansiue in disertat. de Atramento Hebraeorum. Regiom. III 3. l. XIII. pag. 42. seqv. Caeterum fontes, ex quibus derivanda est univerissa, quae de graeca Alexandrina versione circumferri solet, historia, clarissime detegere studuit, et accuratissima omnium sere antiquorum scriptorum de origine eiusdem sententiarum collatione optime meritns est celeb. noster D. Gothosted.
Esthhornius in Repertorio fur biblisue und morgentandische Litteratur. Part. I. num. IX. pag. 266. seqv. Ρag. 442. ad III. lin. s. in tredecim loris cet. De quo argumento plura bseruarunt D. LightDothus in Horis hebraicis et Talaudicis, in Appendice ad priorem epistolam Pauli ad Corinthios eap. VIII. et S. V. Frideris. Inheta. Dre dius in Programmate, quo examini subiicitur sententia Benjamin. Rennicotti de locis
tredecim a Iudaeis in torice Graeo Ptolomaeo regnante praetermi s. tueberg. ITT3. quod postea insertum est eiusdem Trigae commentationum academicarum eriticam textus hebraei hodiernooncernentium num. I. Uid. D. Hirtii Bibliothee. oriental. et exeget. Pari III. pN. I s. I 2. Pag. 4 4. ad finem numeri III. Tempus, quo composita est Mee versiograeea, quod attinet, de eo etiam non una eademque est eruditorum sententia. Vulgo a plurimis creditur, adornatam esse eandem longe ante tempora nati Christi, quod vero negavit recentiori tempore S. V. Semlirus in Anaratu ad liberalom
R. T. interpretationem Lib. II. eap. I. assirmans, tempus istud haud proeul ab istis temporibus discedere. Ibidem ad IU. In numero eodicum versonis graecae septuagintaviralis
prae reliquis tum ob antiquitatem tum ob praestantiam suam sese commendat eodex Coistinianus III. qui hoc tempore asseruatur Parisiis in bibliotheta Sangermanens, quem uberius descripsit Monifauconius in Bibsiotheca Coistiniana pag. I. 32. et cuius potiores varias lectiones satis aeeurate et diligentissime excerpsit S. U. noster D. D. Iacobus Griesbactius, quae excerpta ex hoc eo dice idem postea Repertoris fur biblistae und moronidadifthe Litteratur. Part. I. num. III. Fag. 83. Iψ . Para. II. num. IX. pag. I94. 24Ο. inseruit, quorum continuationem omnes harum rerum periti mecum optabunt.
114쪽
Alius eodex graecus huius versionis asseruatus suit qnondam in hibito fluacissertina Parisens, qui hodie exstat in bibliotheea Regia Parisiensi teste eeleb.
Frideriso Andrea Strothio in Indue manufer torum huius vesionis codicum infra etiatando num. 39. qui continet fragmenta nonnulla ad textum septuaginta Interpretum,
prouti in Hexapsis Origenis exstitit, pertinentia. Foliis tantum XXII. in pergameis aio scriptis constat, quorum septem ad Godum, tredecim ad Leviticum, et duo ad Numerorum librum spectant. Memorat hune codicem praeter Montefulconium qui eundem in Palaeographia graeca pag. 187. seq. uberius descripsit, quoque D. Ernesus Grabius in epistola ad nillium infra adserenda, eumque in plurimis lo- eis Alexandrino codici respondere contendit. Plura de eodem in medium adduxit Daniel Maiiaesius tu Tractem de praeeipuis Bibliotheris Pari ensibus Part. I. cap. Codex graeeus Ueteris Testamenti tenetur Henetiis in bibliotheca S. Marei, euius lectiones nonnullas et recensionem doctissitnam suppeditarunt celeb. Frisrie. h. Strothius tum in Programmate doctissimo, quod lectiones nonnullas eoicis
graeci R. T. qui in bibliotheca S. Marci Venetiit asservatur, exhiber, Quedi inburg. I 7 φ. tum in Repertorio jur biblistae und moetentandistae Litteratur. Part. II. pag.
67. 68. et Anonymus in eodem opere Part. N. pag. 279. 282. Uid. quoque Perinili. Michaelis Bibliothec. orient. Part. XVI. pag. 8 . I9O. Alius codex graeeus U. T. exstat in bibliotheea academica Lipsensi, qui Exodi particulam, Leviticum, Numeros et Deuteronomii pariem eontinet, quae graecae versionis fragmeuta ex hoe eodice collecta eum notis sitis doctissimis duobus voluminibus in lucem publicam edidit eeleb. D. Frideris. Fifcherus Lipsiae I 767. I 768. 8. Excerpta huius codicis quoque nonnulla celeb. Carolus Frideriatus Bahraius editioni suae Hexaptorum Origenis inseruit. Caeterum ipse hie eo. dex est venerandae antiquitatis, et Fifchem , eiusmodi rerum iudiee competent teste ad aetatem septingentorum annorum exsurgit. Uberiorem catalogum omnium ferme codunm Personis graecae Alexandrinae manuscriptorum orbis eruditus in acceptis refert celeb. Frideris. Andri Strothio, qui eundem in Repertorio saepius memorato Part. V. num. II. pag. 94. I 34. Part. VIII. num. UI. pag. I 77. 2 os . exhibuit, quo in loco simul plurium codicum, quoaeeeensuit, descriptio doctissima et eritico acumine se maxime commendans suppe dilatur. Reeentiori aetate ante aliquot demum annos Romae in bibliotheta Chi narepertus est codex manuscriptus exhibens versonem Alexandrinam graeeam libri
Duniasis, quae hactenus in vulgaribus huius versionis editionibus desiderata fuit, Editio eiusdem, quae in libro Gallorum periodico Bibliotheque des Scientes inseripto Tom. XXX l I. pag. 233. promissa fuit, tandem non sue plausu orbis eruditi edita est sub titulo: Danies fecundum LXX. Interpretes ex Tetrapsis Origenis nune primum editus e codice Chisano. Romae typis Societatis de propaganda fide I 72. N 2 ' Plagul.
115쪽
plagul. I 3. sol. Quam editionem iterum recudi curavit Perillustr. n. mPU
Haesis tum sine notis Gontingae I 773. 8. tum vero cum annotationibus uberioribus Romanae editionis et appendiee dissertationum quarundan Goettin ne, I 774. q. Continet haec editio posterior praeter dedicationem et praefationem Romanae editioni praefixas testimonia eruditorum virorum de hoc ipso Danielis codice, textum Danielis addita versione latina cum notis, Chronologiam Danielis secundum LXX. Interpretes, Hippolyti Interpretationem in Danielem, distertationem de titulo veris soliis Theodotioneae, Danielem iuxta Tveodotionem cum variis lectionibus ex codi-ee cisano, comparationem versionis Danielis septuagintaviralis cum fragmentis Theodotionis ad Danielem spectantibus et Apologiam sententiae Patrum eeelesiasticorum de versione LXX. Interpretum, cum indicibus necessariis. Plura, quae de hoe codice graeco Danielis memoratu digna sunt, et quae imprimis ad conditionem eius spesstant, legi possunt in Perili. Michaelis Bibliotheca orientali et exegetica Pari. IV. num. o. pag. I. 44. Ernesii Bibliotheca theologica novissima TomIII. Part. III. pag. Iys. et i I. Bibliotheca Lemoviens litteratur. germanici sebcta. Tom. IV. pag. 3 3. 36o. VIII. 8 . Ic9. et Mashii Bibliotheca sacra Tom. II. Ho-
Ium. II. Sect. I. pag. 32o. seqv. Egregie quoque de notitia huius codicis promeritus est celeb. D. Gothostedus Scharymbergius in Specimine animadversionum, quiabus loti nonnulli Danielis et interpretum eius veterum praesertim graecorum illuifranis tur et emendantur. Lips I 774. 8. quod pluribus recensu; t D. Hiritus in Biblioth ea orientali et exegitici Part. VII. pag. 232. 243. Plura de hoc argumento in me- .dium satis erudite adduxit e lariss . M. SamueI Theophilus Walii, in disteri. quae sistit . Specimen I. turarum in historiam textus vaticiniorum Danielis. Lips i 83. Ad editiones versionis graecae LXX. Interpretum quod spectar, inter rariores omnino reserendae sunt imprimis cae, quae prodierunt una cum Novo Testamento graeco Heneliis apud Aldum Isi 8. fol. et IVecheliana Francofurti Is 97. fol. quas uberius recensent Neophilus Sincerus in Collectione nova librorum antiquo- ιrum et rariorum. Am. II. Pari. IV. pag. 25s. 2s T. es in Anale lis litterariis descriptis rorioribus pag. 4. stqu. D. Fabricius in Historia Bibliothecae Fabricianae Iom. I. pag. 6. g. Frideris. Gotthiis Freytogias in Anaratu litterario Tom. I. .
Editio D. Ernes. Grabii, quae prodiit Oxonii ITOT. I7C9 uberius recen- Φsetur quoad Partem eius secundam in Musto librorum noUorum. Port. II. pag. 89. 98 Ibidem quoque Part. X. pag. 6 I. 77 I. reperitur insertum iudicium Theo Iogi cuiusdam Hispani in epistola eius ad Abbatem Bignonium eXpressum. Plura
Alias easque longe plures versionis huius editiones praeter Fabritium a Molso eitarum copiose recensent L. Georg. Schelbortuus in Amoenitat. litterar. Tom.
116쪽
III. pag. 24. sequ. D. Georg. Malchius Bibliothec. theologic. fele . Tom. IV. pag. I. seqv. Baumgamenius Bibliothec mons Tom. Vii. Part. XLII. pag. 48 i. 488. et Moschius in Bibliotheca sacra Tom. l I. Volum. II. Sest. I. pag. 2s6. seqv.
Caeterum, quibus hodierna aetate instructus esse debeat futurus huius versionis editor, et qua ratione haec versio tandem sit accuratissime e et emendatissime
edenda, pluribus docuit Iosephus Imite in scripto Anglico inscripto: A tester to
editiori of LXX. Oxjord ι779. 8. cuius argumentum docti si me delineavit S. V. Doederiinus in Bibliotheca theologica flecta. Tom. I. Part. V. pag. 3q2. 3 2. Quo etiam spectant ea, quae de vitiis editionum Versionis Alexandrinae praestantis. simarum Perili. Michaelis in Bibliothee. Oriental. et GSetis. Pari. IX. 1ium. Is 3. pag. I 62. I 66. doctissime observavit. Pag. ψ s. lin. 2 s. ad verba IMIEL Hebraeo eodice vos cet. Ab hae sententia, quae pristis temporibus maxime inter Philologos obtinuit, varii eruditi antiquiorum et recentiorum temporum in alias partes discesserunt. Alii enim eum Hottingero a LVolso citato sibi persuadent, interpretes Alexandrinos in adornanda sua graeca versione , praesertim in Pentateucho secutos fuisse textum Sama vitanum, quo pertinent Π Ehelmus Postellus, Ludovicus de Duu, Iohannes Buxtorsus iunior indissertat. de litteris hebraicis f. q. aliique, quibus recentiori aetate accessit celeb. D. Matthias Hassenta ius in differt at. de Pentateucho LXX. Interpretum non ex hebraeo, sed ex Samaritano textu converso. Morburgi II 6ς. quae doctissima disseristatio recensetur ab Gnolio Bibliothec. theologic. non. Tom. VI. Pari. IV. pag. 379. 38 . Urget hie ipse Auctor pro adstruenda hac sententia imprimis miram eonvenientiam , quae inter hanc versionem et Samaritanum textum obtinet, praese tim iis in locis, in quibus haec versio a textu hebraeo discrepare videtur. Licet autem sententiam suam idem Auctor ingeniosissime ornauerit, varia tamen loco citato ab Ernesio contra hanc sententiam monentur. Alii contra propagnant se tentiam , interpretes AlexaΠdrinOI neque ex exemplari pure hebraeo neque ex Samarities textu, sed potius ex eo dice hebraeo- graeco , qui hebraicum textum grae- eis literis exhibuerit, versionem suam confeciste. Fovent hanc sententiam imprimis D. Ligh Dothus apud Mallonum in Apparatu biblico. Cap. VII. g XII. pag. m. 282. edit. Tigur. D. Henric. Hii denius in Tractatu oon der Nabren lirsa e
IIan nouer. ι7SI. q. pag. 33. S. V. Io. Sol. Semlervs in Apparatu ad liberalem
V. T. interpretationem. Lib. II. cap. I. et , elui Prae ceteris eandem oberius conis
firmare studuit, celeb. Olous Gerhares Tychfemus tum in Tentamine de Dariis codicum hebraeorum manuscript. generibus pag. sq. seqv. tum in suo Tentamine liberato, quo hane sententiam suam ab obiectionibus Peri Il. Misaelis, S. U. Dattii et aliorum vindieare sustintiit. Argumenta eius potiora pro hac sententia in medium adiaduxit b. Hirtius in Bibliotheca orientali et exegetica Part. III. pag. 89.' seqv. Caeri a terum
117쪽
terum plura de hae Ipsa sententia in medium adduxerunt Ernesnur In Biblisti.
theologic. nouissim. Tom. II. Part. IV par. 37s. s u. Io. Grauemamus in dissere. quae exhibet Hypomnemata critica ad illustrationem hyotheseos de codicibus hebraeo-
' rufungen ei niger neven NTrinungen. num. I. Mastius iii Bibliotheca saera Pari. II. Vol. II. pag. y q. Praefat. et cet. Eicthornius in Introductione in V. 1 Part. I. pog. 33 l. 338 Pag. 446. lin. 7. et IV. pag. I 68. ad I Us verba: Hersonem, qualis hodie exstat, deprauatissimam esse cet Uitia et varia menda huius versionis, variasisque eiusdem discrepantias a textu hebraico Ueteris Testamenti pluribus obseru runt D. Ernest. Grabius in Tractatu de variis vitiis vermes LXX. Interpretum anteorumis aevum illatis. Oxonii I7l O. 4. et in annotationi s ad Geties. XLIX. ex eo-diee manu seripto bibliothecae Bodlejanae a celeb. Paulo Iacobo Brunso editis et i sertis Repretorio ji r biblifche und morgentandishe Litteratur. Pari. IV. num. I. pag. I. U. celeb. Ioh. Gottfrid. Elchstomius in eodem Repertorio Part. I. num. Pri pag. I r. r68. vir doctus Anonymus ibidem Part. UI. pag. Io 4. I 2S. 2o8. 263. et alii ne multi scriptores. Saepissime haec ipsa versio discedit a consueta accentuum hebraicorum consecutione , quod praeter alios Io. inre in dissert. de usu aerentuum hebraicorum Vpsal. I 737. inde derivandum esse censet, quod hi Interpretes grae- ei Alexandrini adhibuerint eodicem hebraeum non punctatum. Confundunt hi ipsi interpretes saepius unam vocem hebraicam eum altera, quod variis exemplis in medium adductis clarissime demonstrarunt Io. Gottsibius Bidermannus in sinen 6ebopser. Tom. IV. pag. et D. dolph. Battierius in Miscellaneis Duli-ώurgen us. Tom. II. Foseis. I. pag. I 28. I 29. Deceptos esse praeterea LXX. Interpretes transpostionibus crebrioribus vocum in hebraeo Ueteris Testamenti eodi-ee obviis, luculenta ratione demonstravit Io. Frishmuthius in dissere. deIebili nef ne in crura pendentis gemita ni cet. cap. I. l. l6. Simili ratione quoque idem
Frischmuthius in dissertatione de Prosopographia Messiae ad Ief. IX, 6. in hoe ipso
Ioeo Cap. I. 3. 26. diserepantiam Alexandrinae versionis a textu hebraico atro earbone notavit. Forte ex hoe ipso sonte derivandum est, quod Patres ecclesiae pri-seae dicta Testamenti veteris in Novo Testamento citata non ex LXX. in quibus interdum eorrupta sunt, sed potius eodem sere modo, quo in Novo Testamento leguntur, adduxerint, quod praeter alios de dicio Zachar. XII. Io. egregie ob. servavit Io. Frifchmuthius in dissert. de Messia con o ad Zachar. XII, Io. Cap. III. 3. Is . ubi quoque g. I 3. potiores causae discrepantiae huius versionis a textu heia brat eo notantur. Vid. quoque D. Georgii Geret Comment. de canin diserepantiae Demsonis LXX. viralis a textu hebraico. IViteberg. I 742. Certissime de Hieronymo h hraice et graece doctissimo constat, eundem in interpretationibus suis limpidio textus hebraei ina rethici potius sontibus quam versioni Alexandrinae immanera voluisse, euisius rei et rissima speciiuina praeter alios adduxit I gens Itur in Commentationada
118쪽
ὐ das elui eo Gene1. XLIX, Io. pag. I 23. seqv. Interim, licet ipse hic Hieronymus interdum in scriptis suis . de textu hebraico satis honorifice loquatnr, quod Iraeter alios testatur Io. Frifthmuthius in dissert. de perforatione manuum pedumque Iessae. Cap. II. pag. I 8. in nonnullis locis sacri codicis Ueteris Testamenti tamenal, eodem in gratiam Alexandrinae versionis textum hebraicum deseri iampridem observavit Arnoldus Bootius in Vindiciis seu apodixi apologenea pro hebraica ueritate. Paris. t 6 3. 4. pag. I 8s. 2I . seqv. Subinde quoque idem Hieronymus ver sonem Aquilaa vehementer laudare eamque versioni Alexandrinae praeferre solet. Sic enim, ut saltem unicum hic adiiciam locum, in quaesionibus suis ad Genes III. scripsi: rixelius puto illud, quod habetur in hebraeo, Aquila transulit.,, Cui loco addantur verba eiusdem Hieronymi, quae exitant in epistola eius ad Marcellam de voce Diauasea, Tom. II. Operum pag. 7o7. edit. IIIartinnaei. Eadem sereratione Origenes in Philocasia sua. Cap. XIV. pag. II 4. edit. Turini de Aquila interprete graeco haec perhibet: ὀ κυριωτατα ἱρμηνευειν φιλοτιαουαενος 'Aκυλας, quibus verbis Aquilam aptissimum hebraei eo die is tuterpreteni fuisse haud obseure innuitur. Quid reliqui Patres de lectionibus versionis huius et reliquarum versio nuni graecarurn statuerint, abunde constat ex symbolis criticis ad versionem Al xandrinam ex Iustino Martyre aliisque Patribus ecclesiasticis collectis a celeb. Frsederi Andrea Stratino, quae insertae sunt Repertorio stir biblisiae und morgeniandia sche Litteratur. Part. I l. num. III. pag. 66. I 24. Part. III. num. VI. pag. 2I3.2s8. Part. VI. num. IV. Fog. 2 . I 63. ex quibus simul clarissime patet, qua r 'tione ex scriptis Patrum primitivae ecclesiae emendandae sint reliquiae versionum graecarum Ueteris Testamenti. Quid Flavius Iosephus de hae versione senserit, uberius disquirunt L. Friderit. Cotta in dissert. de nova hypothesi Guili/m. Ibnis ni de codice hebraeo ex Flavii Iosephi libris emendando. Go et tingae 3 36. Perillustr. D. David Michaelis in praestantissima commentatione germanica de Wu scriptorum Iosephi in re tritica Veteris Testamenti, quae inserta est eius Bibliothecae orientali et exegeticaθ Part. V. pag. 22 I. 26 I. VII. pag. 189. 2 6. seqv. Ludovicus Tim theus Spittierus in programm. de Uu versonis Alexandrinae apud Iosephum. Goet-t,ig. I 79. et Io. Gottfrid. Surassentirgius in Prolus de Iosephi et versonis Al xandrinae eo eno. Lips I SO. 8. Omnino mirandum est propter vitia, quibus
haec ipsi versio scatet, Bellarminum aliosque romanae ecelesiae doctores auctoritatem Alexandrinae versionis adeo euehere, ut assirmare non erubuerint, LXX. Interpretes emendatiora, quam hodie prostent, exemplaria manuscripta textus hebraei secutos fuisse, quod Pontifciorum commentum praeter alios solide resutarunt Bartholom. πιν erus in disertat. de LXX. Hebdomadibus Danielis Lips I 628. pag. I 64. seq. et Chrisian. Xortholtus de variis Scripturaa sacrae editionibus pag. s. seqv. Obseruarunt quoque iampridem doctissimi viri, Isaaeum missum hule ipsi translationi maiorem, quam par est, tribuisse auctoritatem, dum eandem prΘauthentica habendam M bitratur, et rex tui hebraeo utpote corrupto praeserendam
119쪽
esse, de qua hypothesi Vusii conserendus est Molpus ram. II. Biblioth. hebri par.
3 o. quae sententia, cum a plurimis iisque doctis limis viris latis et abunde eonfutata sit, hodie ab omnibus exsibilatur telle Chris. Matth. Nasso in Introductione in Historiam Τί eo litterariam. Tom. I. pag. 63. Tempus ipsum, quo varia menda et corruptelae in hane versionem irrepserunt, licet maxime sit incertum, id tamen negari vix poterit, Christi et Apostolorum temporibus hane versionem satis accurate textui hebraico respondisse, quod b. D. Gottiob. Carpaouius in Viadiciis criticis eo litis sacri hebrari eoutra Guilista. Is isonum. Lips i Ta . q. pag. 4. 8. solide comprobauit. Forte originem suam traxerunt hae corruptelae versionis Alexandriuae ab ipsis ludaeis, qui versioni Alexandrinae alias in maximo pretio ab ipsis habitae sacrilegas manus inserre ausi sunt, quod ipsum Iustinus Marauer in Lalogo tum Tryphone, Orige nes Homisia XVI. in Ieremiam, Hieronymus aliique Iudaeis eo probrarunt, et illi ipsi ingenue consessi sunt. Loca quaedam Patrum liue spectantia et R. AsuVae in medium adduxit Iohannes Balthasar Luclhardus in misellaneis Duisburgensbus. Tom. II. Fascis. I. pag. 99. I Oo. Plura de vitiis et interpolati nibus, quae in versione graeca Alexandrina deprehenduntur, in medium adduxerunt D. Merhard. Busmannus in Oratione de genio linguae hebraeae, Io. Frideri Cotta in dissertat. de eodice hebraeo ex Flavii Iosephi libris emendando. Goetting. I 36. Io. Perillustr. D. David Michaelis in Bibliotheca orientali et axegetis. Pari. IX. Pag. I 66. seqv. celeb. Georg. Chrisian. Manius in distertationibus duabus de versione Alexandrina in emendanda textus hebraei lectione caute adhibenda. H Iae Magdeburg. IT7s. ι 76. D. Chri ieb. Menniae in programmate de variis causis venos versonis Alexandrinae ab Archetypo. Magdeburg. ITTI . et alii, quos in superioribus iam adduxi. Interim, licet multa omnino menda in hac Versisne graeca LXX. Interpretum a doctissimis viris deprehensa fuerint, tantum abest, ut ei omnem usum in interpretatione sacri codicis denegarent, ut potius haec ipsa versio a nonnullis pro primario sere adminiculo eiusdem habeatur. Sintularis omnino usus est, quem imprimis haec verso in interpretando Novo Iesamento exhibet, de quo etiam Volsius noster hoc in to eo verba fecit. Quo etiam spectant D. Henrie. Michaelis dissert. de usu LXX. Interpretum in MVo Tesumento, a II olfo citata, quae prodiit Halae i7o9. et Christian. Frideris. Schmidii vertationes duae de versione Al xandrina optimo interpretationis sacrorum librorum N. T. prae dis , in quibus loca plurima epistolae ad Hebraeos et Iacobi doctissime ex hac versione illustrantur. Lipsiae I 763. I 764. Neque minorem usum exhibent Versiones graecae Alexandrinois rum et reliquorum Interpretum traeeorum in indaganda vera et genuina tum signisseatione tum ioterpretatione vocum hebraicarum, quod argumentum prae caete
xis doctissime pertractauit celeb. D. Friderie. Fifcherus in Prolusenibus de versoniabus graecis librorum V. T. literarum hebraitarum mogisliis. Lipsiae I 772. 8. cuius
argumentum a me indicatum est in b. Hirtii tabliotheca orisuasi et exegetici
120쪽
Part. U. pag. I sq. l8s. Caeterum pluribus de hoc usu versionis Alexandrinae conserenda est Iohannis Pears,nii Commendatis et deferesto septuaginta interpretum versionis, quam Bibliis graecis Cantabrigiae I 66 impressis idem praemisit, quae postea una eum Philippi manchionis epistola elutaem argumenti Bibliorum graeeo. rum editioni recusa est missurii 1694. 4.
Varia sunt, quae eruditi viri de versione graeca LXX. Interpretum obseris varunt, quae vero hic loci non in medium adseram, cum nimis longum esset. Unicam saltem iis, quae memorata sunt, adiungo obseruationem, quam infra testimoniis Hieronymi confirmabo. Interpretes Alexandrini, quotiescunque volem de Deo vero adhiberi reperirent in hebraeo textu, pro eodem substituunt unitatis numerum, unde suis iee ionibus subduxerunt id, quod hebraea legentubus conceptum pluralitatis personarum in divina essentia suppeditare poterat, quod praeter alios observavit b. Io. Andreas Danzius in dissert. de divina inter coaequales de primo homine tondendo deliberatione ad Genes. I, 26. Ien. I TlI . g. 2I. Causam, quare LXX. hoc secerint, indicat Hieronymus in Praefatione in Pentateuchum,
erum nom. III. pag. Io. edit. Lio ens his verbis: isIudari prudenti factum dicunt esse conflio, ne Ptolomaeus unius Dei cultor etiam apud Hebraeos duplicem diuinit tem deprehρnderet. Quod maxime idcirco faciebant, quia in Platonis dogma cadere viribatur. Denique ubicunque faeratum alitiae Scriptara tessatur de Patre, Filio et Spiritu fanoro, aut alitfr interpretati sunt, aut omnino tacuerunt, ut et Regi fati faterent et arcanum fidei non vulgarent, Et nescio, quis primns auctor Imtuoginta cellulas nexandriae mendaeio suo exstruxerit, quibus divi 3 eadem scriptitarint, cum Arisaeas - ίt multo post tempore Iosephus nihiI tale retulerint, sed in una bassitaeongi rgatos contulisse scribant, non propoetase. Aliud es enim vatem, aliud est Use interpretem. - . Aut aliter de eisdem libris per septuaginta Interpretes, aliter per Apostolas Spiritus Sanctus testimonia texuit, ut, quod illi tacuerunt. hi scriptum esse mentili sint. - Ilii interpretati sunt ante adventum Christi, et, quod nesi hauri, dubiis protulere sententiis. - Sicubi in translatione tibi videor errare, intem roga Hebraeos, diversarum Erbium magistros consule. Quod illi habent de Chrso. tui codices non habent. M Idem in praefatione in Issuam inerum loc. citat. pag. II. scripsit: se lud Latinos tot fiunt exemplaria, quot codices, et unusquisque pro arbi-irio suo vel addidit vel si Iraxit, quod ei visum est. - Dolere Iudaeos ibidem me. in orat, quod eis calumniandi et irridendi Chrisianos ablata sit occaso. es. A Idem in praefatione in translationem latinam Uniae operum lac. citat. pag. I 8. profitetur, ex sua coniectura noluisse septuaginta Interpretes tune temporis fidei fune satrare hin per icue Ethnicis prodere, ne fanctum canibus et margaritas porcis darent. Pag. 447. De versionibus Aquilae, Symmachi, P rotationis. quinta, femta et septima graeca versione plura obseruarunt Io. Drusus in Tractatu de qua fitis ριr insolam. ι69s 's. XLI. XLII. pag. 74. 84. Maschius in Bibliotceta saera. Tom. II. Volum. II. SuI. I. PS. 22 O. Au. et celeb. Euth=rnius in Intro