Comoediae

261쪽

ADELPHOE. 251SY uuid malum b0ne vir' mihi narrasi equidem Perii. DK. quid tibist lSY. r0gitast CtesiΡho mo Pugnis mi8erum et iStam

psaltriam usuus occidit. DE. hem, quid narras i SY. em, Vide ut diseidit labrum. 559 DK. quam obrem l SY. me inpul80re hanc emPtum e8Sestit. DK. non tu eum rus hinc modo produxe aibas i SY. factum: Verum venit POSt in8Λ-

nil pepercit. non pudui8Se Verberare hominem Senem l quem ego modo puerum tantillum in manibus gestavi

DE. laudo : Ctesipho, patrissas : ubi, virum te iudico. SY. laudast Do ille continebit posthac, Si Sapiet, maj

qui reserire n0n audebam, Vicit: hui, Persortiter. DE. Don potuit meliu8. idem quod ego suntit te esse huic rei caput. sed estne frater intus i SY. n0n est. DE. ubi illum inveniam cogito. SY. scio ubi sit, Verum hodie nunquam monStrabo. DE. hem, quid ais i SY. ita. 570DE. dimminuetur tibi quidem iam cerebrum. . SY. Ri

illius hominis, sed locum novi ubi sit. DE. dic ergo

locum.

SY. noStin porticum apud macellum hac deorsum ' DE. quid ni noverim lSY. praeterito hac recta platea Sursum: ubi eo VeneriS, clivo8 deorsum vorsum est: hac te praecipitato: poStea 575 est ad hanc manum sacellum: ibi angiportum ProptereSt, DE. qud nam i SY. illi ubi etiam caprificus magna eSt. DE. novi. SY. hac pergito. DE. Id quidem angip0rtum non est Pervium. SY. Verum hercle: Vah,

262쪽

Ρ. TERENTI censen hominem me esse ' erravi: in porticum rurgum redi: sane hac multo propius ibis et minor est erratio. 580 scin Cratini huius ditis aedis i DE. scio. SY. ubi eas praeterieriS,sid sinistram hac recta platea; ubi ad Dianae Veneris, ito ad dextram : prius quam ad portam VeniaS, apud ipsum lacum est pistrilla et exadvorsum subrica: ibist. DE. quid

ibi facit 'SY. l0ctulos in s0le ilignis pedibus laciundos dedit. 585DE. ubi potetis vos: bene sane. Sed cesso ad eum per gere SY. i sane : ego te exercebo hodie, ut dignus es, silicer-

. nium.

Aeschinus odiuge cessat: Prandium corrumpitur: Ctesipho autem in amoreSt totus. ego iam prospiciam mihi: nam iam adibo atque unum quicquid, quod quidem orit bellissumum, 590 carpam et cyathos sorbilans paulatim hunc producam

MI. Ego in hac re nil reperio, quam obrem lauder tanto opere, Hegio. meum officium lacio: qu0d peccatum a nobis ortumst

corrigo.

nisi si me in illo credidisti esse hominum numero, qui1ta putant, sibi fieri iniuriam ultro, si quam fecere ipsi expostules, 595ot ultro accusant: id quia non est a me factum, agi8 gratias lHE. a, minume: numquam te vliter atque es esse animum induxi meum. sed quaeso ut una mecum ad matrem Virginis eas,

Micio, atque istaec eadem qua0 mihi dixti tute dicas mulieri.

263쪽

ADELPHOE. 253 suspitionem hanc propter fratrem eius esse et illam psaltriam 600

III. si ita aequom censes aut Si ita OPUS eSt facto, eamuS. HE. bene facis :nam et 1llic animum iam relevabis, quae dolore ac m1-Seria tabescit, et tuom officium fueris functus. sed si aliter putaS, egomet narrabo quae mihi dixti. MI. Immo ego ibo. ΗΕ. bene facis: OmneS, quibus res Sunt minus Secundae, mugis Sunt nescio quo modo 605 Suspitiosi: ad contumeliam omnia accipiunt magis: Propter Suam inpotentiam Se Semper credunt ludieriquapropter te ipsum purgare ipsi coram Placab1lius est. MI. et recte et verum dicis. HE. Sequere me ergo hac

Discrucior animi:h0cine do inproviso mihi mali obici didiantum, ut neque quid de me faciam nec quid agam Certum siet linembra metu debilia sunt: animus timore obstipuit: pectore nil sistere consili quit. Vah, quo modo hac me expediam turbat tanta nunc suspitio de me incidit: 6l5 neque ea inmerito : Sostrata credit mihi me psaltriam hanc emisse : id anus mi indicium fecit. nam ut hinc sorte sevi ad obstetricem erat missa, ubi eum vidi, ilico accedo : rogito, Pamphila quid agat, iam partus adsiet, eone ob8tetricem arcessui. illa exclamat abi, abi: iam, Aeschine, 620 satis diu dedisti v0rba: sat adhuc tua nos frustralsist

hem, quid istuc obsecro' inquam Uesti valeas, likbeas illam quae Placet.'

264쪽

251 P. TERENTI sensi ilico id illas suspicari: Sed rePrendi me tamen, nequid de fratre garrulae illi dicerem ac fieret Palam. juc quid laetam l dicam fratris esse hanc l quod nim

usquam ecferri: ac mitto: fieri potis est ut nequa

rem. 630

MI. Ita uti dixi, S0strata, facito: ego A eschinum c0nveniam, ut quo m0d0 actis

haec Sunt Se1at.

Sed quis Ostium li0e Ρultavit Τ ΑE. Ρωter bercto est, perii. III. AeSchine, ΑΕ. quid huic hic neg0tisti Mr. tune has populisti foris liacet. quor non ludo hunc siliquantisper i melius est,

sciam.

MI. ita: nam mirabar, quid hic negoti esset tibi. erubuit: Salva res eSt. AK. die Sodes, Pater, tibi vero quid istic est rei l ML nil mihI quIdem. amicus quidam me a foro abduxit modo

265쪽

ADELPHOE . 255 huc advocatum sibi. AE. quid ' III. ego dicam tibi :habitant hic quaedam muliereS pauperculae: ut opinor has non DOSSe te, et certo Seio: neque enim diu huc migrarunt. AE. quid tum postea lMI. Virgo eSt cum matre. AE. Perge. MI. haec Virgo orbast patre: 650hic Didus amicu8 1lli generest proxumus: huic leges cogunt nubere hanc. A E. perii. MI. quid est iΑ Ε. nil recte : perge. III. is Venit ut secum avehat: nam habitat Mileti. AΕ. hem, Virginem ut Secum uvehat 'MI. Aie est. AE. Miletum usque obsecro Τ MI. ita. ΑΕ.

quid ipsud i quid aiunt ' III. quid illas censes t nilonim. Commenta mater e8t, esse ex alio VironeSeio quo Puerum natum: neque eum nominat:

priorem esSe illum, Π0n oportere huic dari. AE. eho, nonne haec iusta tibi videtur p0scere' hedMI. non . . . AE. ObSeero noni an illam hinc abducet,

Pater 'MI. quid illam ni abducat Τ ΑΕ. suetum a vobis duriter inmisericorditerque atque etiam, Si est, Pater, dicendum magis aperte, inliberaliter. MI. quam Obrem l ΑΕ. rogas me ' quid illi tandem creditis 665sore animi misero, qui cum ea con8uevit prior lqui insolix hauscio an illam misere nune amat, quom hanc sibi videbit praesens praeSentem eripi, abduci ab oculis ' sacinus indignum, Pater. III. qua ratione istuc i quis desponditi qu1s dediti quoi quando nupsit' auctor his robus quis esti eriquor duxit alienam ' ΑΕ. an sedere Oportuit domi virginem tam grandem, dum cognatus hinc illinc veniret expectantem J haec, mi pater, tu dicere aequom suit et id defendere. 675MI. ridiculum: advorsumne illum cau8am dicerem, quoi venerum advocatust sed quid ista, Aeschine, nostrat aut quid nobis cum illisi abeamus. quid est Τ

266쪽

256 P. TERENTI

quid lacrumas i AE. Pater, ObSecro, RUSeulta. MI. Aeschine, audivi omnia et scio : nam te amo : quo magis quae agiS curae Sunt mihi. 680ΑE. 1ta Velim me Promerentem ames, dum Vivas, mi pater, ut me hoc delictum admisisse in me, id mihi vementer doletit me tui pudet. ΜΙ. credo hercle : nam ingenium novi tuom liberalo: sed vereor ne indiligens nimium sies. in qua civitate tandem te urbitrare viveret ep5virginem vitiasti, quam te non ius fuerat tangere. iam id peccatum primum magnum, magnum, ut humanum tamen: secere alii saepe item boni. at postquam id evenit, cedonumquid circumspexti l aut numquid tute prospexti tibi, quid fieret ' qua fieret ' si te ipsum mi puduit proloqui, 690 qua resciscerem l haec dum dubitas, menses abierunt

decem.

prodidisti et te Ut illam miseram et gnatum, quod qui-dom in te fuit. quid' credebas d0rmienti haec tibi consecturos deos lit illam sine tua opera in cubiculum iri deductum domum inolim ceterarum rerum te socordem eodem modo. 695bono animo es, duces uxorem hanc. ΑE. hem. MI. bono, inquam, animo eS. AE. Pater,

obsecro, num ludis tu i nunc me Τ MI. ego te i quam

AE. quid ' eam uxorem J III. eam. ΑΕ. iam ' III. iam quantum potest. ΑΕ. di me, pater, 700 Omnes Oderint, ni magis te quam oeulos nunc ego amo

267쪽

ADELPHOE . 257III. quid i quam illam J AE. aeque. III. perbenigne. ΑΕ. quidl ille ubist Milosius iMΙ. abiit, periit, navem aScendit; Sed quor cessas ' A E. abi, Pater

tu potius deos comprecare: nam tibi QOS certo scio, quo vir melior multo es quam ego, obtemperaturos magiS. 705MI. ego eo intro, ut quae Opus sunt parentur : tu fac ut dixi, 8s SapiS. AE. quid hoc est negoti l hoc est patrem esse aut hodost filium esse l8i frater aut sodalis esset, qui magis morem gereret thie non amandust i li1cine non gestandus in sinust l

itaque adeo magnam mi inicit sua commoditabe curam: ne forte inprudens faciam quod nolit, sciens caVebo. Sed cesso ire intro, ne morae meis nuptiis egomet Siem tDEMEA. MICIO. DE. Defossus sum ambulando : ut, Syre, te cum tua monStratione magnus perdat Iuppiteri Perreptavi usque omne oppidum : ad portam, ad la

quo non ' neque illi ulla subrica erat nec fratrem homo Vidisse se aibat quisquam. nunc vero domi certum obsidere est usque, donec redierit. III. ibo, illis dicam nullam esse in nobIs moram. Tl9DE. sed eccum 198um : te iam dudum quaero, Micio. III. quid num ' DE. fero alia flagitia ad te ing0ntia boni illius adulescentis. MI. ecce autem noVn. DE. capitalia. III. Ohe iam. DE. ne8cis qui vir sit.

III. Seio.

DE. o stulte, tu de psaltria me somnias 721 agere: hoc peccatum in Virginem8t civem. III. mio.

DE. Oho, Scis et puteret III. quidni patiari DE. die milii,

non clamas' non insania' MI. non: malim quidem . . . DE. Puer natust. III. di bene vortant. DE. Virgo nil habet.

268쪽

258 P. TERENTIMI. audivi. DE. et ducenda indotatast. MI. sc1licet. DE quid nunc futurumsti ΜΙ. id enim quod res ipsa sert: 730 illinc huc transferetur Virgo. DE. O Iuppiter, istocine pacto oportet Τ ΜΙ. quid faciam amplius ΤDE. quid facias' si non ipsa re tibi istuc dolet, simulare certe est homini8. MI. quin iam Virginem dospondi : res comp0SitnSt : fiunt nuPtiae . . . dempsi metum omnem : haec magi8 sunt hominis. DE.

plac0t tibi lactum, Micio Τ ΜΙ. non, Si queam

mutare. nunc quom non queo, animo nequo sero.

in vitast hominum, quasi quom ludas teSSeris, si illud quod maxume opus est iactu non cadit, 710 illud quod cecidit forte, id arte ut corrigaS. DE. corrector: nempe tua urte viginti minae pro ΡSaltria periere: quae quantum poteStaliquo abiciendaSt, si non Preti0, gratii8.

II. neque est neque illum Anne Studeo Vendere. 745DE. quid igitur facies ' III. domi erit. DE. pro divom

fidem meretrix et mater familias una in domo lΜΙ. quor non DE. Sanum te credi8 esse ' MI. equidem urbitror.

DE. ita m0 di ament, ut Video tuam, ego ineptiam,

lacturum credo, ut habeas quicum cantiteS. 750ΜΙ. quor non ' DE. et nova nupta eadem haec discet. MI. scilicet. DE. tu inter eas restim ductan8 Saltabis: MI. Probe. DE. Probel MI. et tu nobiSeum una, Si opus sit. DE.

oi mihi. non te haec pudenti ΜΙ. iam Vero omitte, Demea, tuam istanc iracundiam, atque uti decet .. 75βhilarum ac lubentem fac te gnati in nuptiis. ego has conveniam: P0St huc redeo. DE ο Iuppiter,

hancine vitam i hoscin morest hanc dementiam luxor sine dote Veniet: intus psaltriast: domus sumptuosa : aduleScen8 luxu perditus : 760 senex delirans. IpSa Si cupiat SUUS, . SerVare Pror8u8 non potest hanc familiam.

269쪽

SYRUS. DEMEA.

SY. Edepol, Syrisce, te curasti molliter

lauteque munus administrasti tuom. abi. sed postquam intus Sum Omnium rerum Satur, Uprodambulare huc lubitumst. DE. illud sis vide exemplum disciplinae. SY. ecce autem hic adest Senex n0ster. quid siti quid tu os tristis I DE. Oh

SY. ohe iam: tu verba fundis hic, sapientia lDE. tu si meus esse8... SY. di S quidem eSSes, Demea, ac tuam rem constabilisses. DE. exemplo omnibus 77l curarem ut eS8es. SY. quam obrem ' quid fecit DE. rogas lin ipsa turba atque in peccato maXUmo, quod vix sedatum Satis est, potaSti, Scelus, quasi re bene gesta. SY. Sane nollem huc eXitum. 775DROMO. SYRUS. DEMEA. DR. Heus Syre, rogat te Ctesipho ut redeas. SY. abi. DE. quid Ctesiphonem hic narrat Τ SY. nil. DE. eho,

est Ctesipho intus ' SY. non est. DE. quor hie nominat ISY. e8t alius quidam, parasitaster paululus: nostin i DE. iam scibo. SY. quid agis y quo abis ' DE

mitte me. 780SY. noli inquam. DE. non manum ab8tines, mastigia lan tibi iam mavis cerebrum dispergam hic ' SY. abit. edep0l commissatorem hau Sanct commodum, praesertim Ctesiphoni. quid ego nunc agam inisi, dum hae silescunt turbae, interea in angulum 785 aliquo abeam atque edormiscam hoc Villi. Sic agam. MIeIO. DEMEA.

III. Parata a nobis sunt, ita ut dixi, Sostrata, ubi vis. quis nam a me pupulit tam graviter foris ΤDE. ei mihi, quid faciam i quid agam i quid clamem aut

270쪽

O caelum, O terra, O maria Neptuni. III. em tibi, 90 rescivit omnem rem: id nunc clamat scilicet: paratae lites : SuccurrendumSt. DE. eccum adeSt communis corruptela nOStrum liberum, MI. tandem reprime iracundiam atque ad te redi. DE. repressi, redii, mitto maledicta omnia: . 795rem ipsam putemus. dictum hoc inter nos fuit ex te adeost ortum), ne tu curareS meum neve ego tuomi reSponde. ΜΙ. factumSt, non nego.

DE quor nunc apud te potat i quor recipis meum lquor emis amicam, Micio i numqui minus sρο mihi id0m ius aequomst esse quod mecumst tibi

quando ego tuom non curo, ne cura meum MI. non aequom dici8. DE non Τ MI. nam Vetus Verbum hoc quidemSt,

communia esse amicorum inter Se Omnia. DE. facete: nuuc demum istaec nata oratiost. MI. ausculta paucis, niSi moleStumSt, Demea.

principio, Si id te m0rdet, sumptum filii

quem faciunt, quaeso hoc facito tecum cogites. tu illos duo olim pro re tollebas tua, quod satis putabas tua bona ambobus sore, et me tum uxorem credidisti scilicet ducturum: eandem illam rationem antiquam obtine conSerVa, quaere, Parce, sae quam plurimum illis relinquas, gl0riamque iStunc tibi. mea, quae Praeter Spem eVenere, utantur SIne de summa nil decedet: quod hinc accesserit, id de lucro putato esse omne. haec Si voles in animo Vere cogitare, Demea, sit mi sit tibi et illis dempseris molestiam.

DE. mitto rem consuetudinem amborum. MI. mane :scio: istuc ibam. multa in homine, Demea, Signa 1ngunt. ex quibus coniectura sucile fit, duo quom idem faciunt, Saepe ut 9088is d1cere hoc licet inpune facere huic, illi non licet', non quo dissimilis res sit, sed quo is qui facit. quae ego inesse in illis video, ut confidam sore

ita ut Volumus. Video eos Sapere, intellegere, In loco Vereri, inter Se amare: scires liborum