Concilia Scotiae. Ecclesiae Scoticanae statuta tam provincialia quam synodalia quae supersunt. MCCXXV-MDLIX

151쪽

Α.D. 1549. ECCLESIAE SCOTICANAE 109

cumque nomine, et titulo, contra formam Sacrorum canonum, et rcesertimeonstitutionis Innoeensi III quo incipit Do multa, recipere, ac simul retinere proesumpseris, beneflciis ipsis juxta ipsius constitutionis dispoόitionem, ipso jure,

etiam proesentis canonis victore priratu existat.

Quod ordinarii dispensationus exhiberi faciant. 208. Ordinuri Deorum, quoscumque plura curata, aut alia 3 incompatibilia benescia ecclesiastica obtinentes, dispensationes sitas exhibere distin te compellunt, et alius procedant uisu constitutionem Grecyorii x in enerati mydunensi nollio editavi , quo incipit ordinariis quam eadem Sanes Synodus -- norandam censet, et innovat addens insuper, quod ipsi Ordinarii etiam peridoneorum ricariorum deputationem, et congrum portionis fructuum Lassisnationem, omnino pro rideant, it animarum cura nullatenus noligatur et bene iuipsa debitis obsequiis minime defraudentur oppellati ibris, privilegiis J, e Memptionibus quibuscumque, etiam cum judicum specialium deptitatione, et Vorum inhibitionibus in proemissis nemini sus, valitibus. De uni0nibus beneficiorum. 209. Duiones perpetum, a quadrayinta annis citra fucloe, e raminari ab Ordinariis, tanquam a Sede Apostolica deleyutis, possint et quce per surreptionem vel oti eptionem obtente fuerint, irritre declarentur. Illo vero, quin a dicto tempore citra co)icesne, nondum in solo vel in parte Sortitoe sunt esseoli , et quo deinceps ad effusi is instantiam i irint nisi res eae Dyitimis, aut alias rationabilibus causis, coram Dei ordinario vocatis, re0rum interest, verisoandis, factus fuisse constiterit, per surreptionem oblentin proesumantur ac propterea, nisi aliteri Sede Apostolica declaratum fueris, visibus omnino careant. Lenescia ecclesiastica curata, pice cathedralibus, colleyiatis, seu aliis ecclesiis, vel monasteriis, bene iis, seu coliolis, aut iis locis quibuscumque perpetuo unita et

152쪽

onneis repermnlur, si ordinariis locommi annis instilis risitentur: qui sollieite providere procurent, ut per idoneos vicarios fetiali ιJ perpetuos, nisi ipsis ordinariis pro bono ecclesiarum reqimine aliter ea pedire videbitur, si eis cun J tertim partis fructuum, aut majori vel minori, arbitrio ipsorum ordinariorum, portione etiam super certa re assiynanda ibidem deputandos, ani=nstruon cura at dubili terJexerceatur: oppellationibus, privilegiis, ea emptionibus, etiam cum judicum deputatione, et illorum inhibitionibus quibuscumque in proe)nissis minime torvantibuA. Ordinarii loca exempta visitent. 2l0. Loeorum ordinarii feessias plaseun fue, quomodolibet inempt , authoritas Apostolica, singulis annis risitare teneantur, et opportunis fjuris Premediis providere, ut, quin γ ara Hon in istent, reparentur et cura animarum, siqua illis immineat, aliisque debilis obsequiis minime defraudentur oppellationibus, priria iis, consuetudinibus etiam ab immemor ili tempore prcescriptis, judicum deputationibus, et iliorum inhibitionibM penitus ea clusiS.Circa clericos parochiales.

211. Statuit Synodus, ut clerici parochiales por se doserviant in orum ossiciis, vel praesonion in singulis Synodis sussicientem subsi itutum, po Ordinarium admittendum, in ipso ossicio desur visentem, qui honestus sit, set nox forJit honeste vicos sui principalis in hujusmodi ossicio supplere alioqui,

si id non sanum fuerit, mulctetur tertia parto emolumentorum clericatus prima vice, ac secunda, bina pauperibus applicanda, et deinceps ordinarii arbitrio poena puniatur. De tostamentis, et quod Xecutore Computum et rationem reddant. 2l2. Ilio Conventio statuit, ut regi strentur autentice omnia testamenta, etd0functorum bonorum inventaria, ad executionem nominatorum, et bono-

153쪽

rum intermisi Orum conservationemri a quibus per metales et Commissarios ordinariorum singulis annis de bonorum et rerum fideli administratione computum et ratio omnium reddatur, prout ad id admonendi sunt, tam in confirmationibus quam in auditione computorum; ut provideatur super indemnitate prolium, pupillorum, legatoriorum et aliorum interesse habentium, per sufficientem rationum, et aliter, prout de ureri et ne eeani vel Commissarii aliqua testamenta confirment, nisi prius receptis uramentis ab sexecutoribus de fidelitate et veritate inventariorum, et de pretiis

bonorum.

Circa testamenta dio cosanorum Orchadensium, ad modum et morem solitum et debitum reliquarum provincia Scoticae dioecesium inducenda et

observanda.

2l3. 1 raesens Scoticanae provinciae Generalis Conventio scit Concilium Provinciale legitime congregatum, servatis primitus de juro ut consuetudine servandis, ac longis et justis super in Dascriptis tractatibus et confiderationibus praehabitis, disputatis et discussis, pro perpetuis suturis temporibus, et ad perpetuam rei memoriam, Constituit, decrevit et ordinavit, quod in condendis testamentis et bonorum innotationibus, tam in testatis quam non testatis, et ab intestat decedentium, per omnes et fingulas, totas et integras insulas Orcadenses ac illandipe, et alias partes ubilibet per

dioecosim et jurisdictionem spiritualem subjectas Orcadens occlesiae'; omneso singuli Orcadenses dioecusani eisdem legi et consuetudini subjaceant, quibus ceteri in aliis quibuslibet Scotia provinciis ac dioecesibusu quodque

defunctorum dioecesis Orcadensi executores Ominati, et utcumque testantium t non tostantium, seu ab intestat decedentium, bonorum intermistbres ad conficienda bona inventaria, eaque ordinario ut jus Commissariis exhibenda et confirmanda curent, et pro eis ordinario debita et1blita satissacore teneantur ut contrahantur. Quod si non fecerint, seu aliquis eorum non fecerit, licebit dicto Ordinario et rius Commissariis,

154쪽

112 STATUTA COΝC EDIΝB. sorvatis processibus in similibus cons uotis, de dictis bonis sivo tostatis sive

non testatis executores dativos, ad ejus arbitrium dare et constituor in omnibus, juxta morem praefatum in illis servatum et observandum. De Oxaminatione Notariorum.

214. Ordinatum ost praetorea, ut vocentur Notarii in singulis dioecesibus, persorum ordinarios respective ad subeundum novam examinationem secundum juris consuetudinem, et Partamentorum regni exigentiam ; qui vocari statuuntur ad hos dies ad quos vocandi sunt ecclesiarum curati, intra hanc o primam suarum dioecesium respective synodum, ad effectum examinationis ut luo interea fiat inquisitio inter eorum vicinos, per Commissarios ad hoc deputandos, superci Mina existimatione, logalitat o fidolioxorcitio tabollionatus et officii hujusmodi, antequam ad examinationem

veniant : ubi habita examinatione, idonei reperiuntur, admittantur, et statim litteras suarum admissionum recipiant; inidonei vero ab executionuossicii suspendantur, sic quod in posterum eorum instrumenta pro nullis tinvalidis in judicio et extra habeantur; nec non quod Notarii admissi imprimant vel subscribant sua signa, quibus in instrumentis usi sunt tusuri, in libris ossicialium illarum dioecesium, sive Ommis ariorum, coram

quibus et per quo examinentur; et contumaee eitatione praeventi usquoad comparitionem suspendantur, et tam admissi quam non admissi in synodis praedictis publicentur. Do Prothogollis Notariorum defunctorum. 2l 5. Statuit haec Synodus et decrevit, ut Prothocolla sive libri si inbreviaturae Notariorum desunctorum, decedentibus Notariis, ad Teialom illius dioecesis, in qua decedunt, actualiter deliberentur; et si hi libri Proth0- collorum per Notarios decedentes aliquibus in eorum testamentis legati fuerint, ineatur ratio seu transactio inter tales legatarios et scribas Tei-

155쪽

Α.D. 1549. ECCLESIAE SCOTICANAE. 11 s

alium super proficuis et utilitate instrumentorum de Prothoe ollis extrahendorum mure fienda curent singuli ossiciales in eorum ossiciat at ibus otjurisdictione et quod folia protho collorum in eorum receptione numerentur et signentur per dictos ossiciales. De pluralitate beneficiorum.

2I5. iuuantum ad pluralitatem beneficiorum, Conventio seu Concilium refert se ordinatis seu ordinandis in Concilio Tridentino, nondum distatuto, quod

sic incipit: Ne1no, qua ti=mpte etiam disynitate gradu, faut Iprineminentia Proesu uJ, plures Metropolitana seu ut sales ecclesias in titulumJ, sive commendam, aut alio quovis nomine, contra Sacrorum canonum instituta, recipere, et

simul retinere proesumat cum valde folii sit ille censendus, cui unam ecclesiam, bene, fac fructuose, et cum animarum ibi commissarum a se re re co=itiserit. Qui autem plures ecclesias contra proesentis decreti tenorem 1mno Ddetinent, una, quam maluerint, retenta, reliquas infra se menses, si ad liberani Sedis Apostoliore dispositio m pertineant, alius infra annum, dimittere feneantur alioquin ecclesiae ipsin, Itimo oblenta duntarat incepta, eo ipso vacare censeantur. De beneficiis

inserioribus superius patuit. De undationibus Hospitalium et Monasteriorum. 2I6. IIo Hospitalium statu et reformatione statutum est, ut quilibet ordinarius per suam dioecesim diligenter inquirat de fundationibus Holpitalium ubicumque locorum intra ejus dioecesim sitorum, et si ipsarum fundationum chartae sive instrumenta reperiri poterunt, consideret diliguntur qui redditus et jura eisdem spectabant, et spectare deberent, et pro quibus ut qualibus personis erant instituta, et de eorundem piorum locorum destructione, mutatione redituum in alios usus, et a quibus de praesenti possidentur, et quo titulo et idem fiat de capsellaniis et aliis fundationibus et ossiciis ecclesiasticis perpetuis, et in divinum cultum, et pro salute et suffragio

156쪽

animarum fundatis intra dioecesim et quod in praemissis certi comparuerit, in sequenti Conventione Generali, eu raelatorum Concilio Provinciali, ad effectum correctionis reserat Circa quae hortatur haec Conventit omnes et fingulos Abbates, Priores, Commendatarios, Administratores,

Priorissas monialium, necnon Praepositos et Decanos ecclesiarum collegiatarum qui ad hoc tenentur, quatenus elemosinas per ip1bs pauperibus mendicantibus erogari solitas, renovanda et continuandas curent, accitias occlesias tam in parietibus quam in tectis ruinosas et defectuosas reparent

et rostaurent et desuper singuli ordinarii in suis visitationibus proximo futuris diligenter inquisitionum et discussionem habeant Noctio ut hujus modi oloniosnarum dispensatio viris delibus et discretis ac honost is committatur, qui pauperum curam in illis locis agant, atque ut uniusCujusque monastorii Magistri Fabricae ct porum Directores, quatenus annis singulis in colosis fieri obsit, ad loca celesiastica ipsis monasteriis et ecclosis

praefatis annexata, pro defectuum correctione, visitanda mittantur, hortatur et ordinat. Quod beneficia patronata non conferantur nisi praevi edicto.

2l7. Itoni ad vitandas litos in boneficialibus, ne ex ignotis interdum procedatur ad confersendum beneficia quae ad aliorum patronatum spectant, statuit Concilium, ne or locorum ordinario provisione quorum eumque beneficiorum, in non maxime claris, is praevi edicto publice et summari etam de vacationibus quam de jure patronatus ipsorum praesentantium, juxta caput De eleetione, libro sexto, cognito exceptis his quae ad ipsorum

ordinariorum dispositionem collationsemque pleno jure spectant , et doquorum patronatu Certo et liquido constat, cuicumque vel quibuscum lusefiant aut concedantur utque registra Omnium collationum apud singulos ordinarios et eorum quemlibet remaneant.

157쪽

Α.D. 1549. ECCLESIAE SCOTICANAE. 115

Ad sustentationem et persistentiam 1eminatorum verbi Divini, quo Chris tiana plebs pascenda est, te.

2l8. Archiopiscopus Primas Episcopi ordinarii, et alii inseriores de clero, in

Concilio prae sonti rovinciali Conventionem Generalem Episcoporum et cleri regni Scotis repraesentantes, ad perpetuitatem sermocinantium per provinciam, et eorumdem sustentationem, ne praedicantes ipsi victu otnecessariis destituantur, assignarunt, pro se et alii respective, praedicatoribus sermocinaturis, por quemlibet Praelatum, in suis locis et populo subjecto beneficia sequentia, cum provisione senda de non resignandis illis per possus ore in praejudicium sermocinantium, ut in instrumentis desuper lactis

continetur.

Nomina beneficiorum praedicatoribu assa gnatorum.

2ri . Pro Archiopiscopo Sancti Andreae, rectoria seu ecclesia domu kJ0 rt .

Pro Archiepiscopo Glasgusens, vicaria Glasguensis, seu Glasgi secundo. Pro Episcopo Abordonens, praecentoria, seu praebenda de re Wdano. Pro Episcopo Moravioris, rectoria de In veri eithon. Pro Episcopo Candide aso, rectoria de ii l. chryst . Pro Episcopo umbianensi, praebenda de ippen. Pro Episcopo Dunheldensi, archidiaconatus Dunkeldensis. Pro Episcopo Les morensi archidiaconatus Lesmorensis. Pro Episcopo Orcadensi, praepositu ra de firkWal alitur Orknay. Pro Episcopo Brechinensi subdiaconatus Brechinensis. Pro Episcopo Rostonii, archidiaconatus Roshnsis. Pro Episcopo athanens, archidiaconatus Cathanensis, Pro prioratu Sancti Andreae, vicaria Trinitatis Sancti Androm. Pro monasterio de Aberbrothoh, vicaria de erymure. Pro monasterio de Passuto vicaria de KJilmal hJomo.

158쪽

Pro monasterio demumsermeling, vicaria de Mussilbrugh. Pro monasterio de ΚJelso, vicaria de Lynton. Pro monasterio Sanctia Crucis, vicaria de Falhirh.

Pro monasterio de Lundoris, vicaria de Dumdey. Pro monasterio do S con a scelesia de Nyl doJnand in dioecuit Cathosiis. Pro monasterio do Cambushynnith, Pro monasterio do Inchomahomo, vicaria de Linthrathen. Pro monasterio de Metros, vicaria de Hassu nJdene. Pro prioratu de oldynhamo, vicaria de Edim ham . Pro prioratu de Quhythorno, vicaria de Glas artone. Pro monasterio de Κynlos, Pro monasterio Sancti Columbae Insulae, vicaria de Lesia. Pro monasteriora Jodbruchi, vicaria de ii nJma nyJ. Pro monasterio de Duyr, vicaria de Petter gy. Pro monasterio de almerino rectoria de Logymurthe.

Pro monasterio de C suprJo, Pro monasterio de Glentu SJ,

Praelati monasteriorum non habentes beneficia ad eorum dispositionem, dent pensiones condignas ad sistentationem praedicantium. Itoni visum est praesunt Concilio rerum et temporis qualitate pensata, ut in principio sive exordio concionum, seu post easdem finitas, servetur vetus et receptus invocandi modus, dicendi Pater noster pro gratia obtinenda, cum

Salutatione Angolica ad Beatissimam Virginem, ad divinam gratiam pro feliciit fructuoso sermone siendo impetrandam apud Dominum Deum; et

ut fiat in fine sermonis oratio pro animabus desunetorum, ex recepta Celesiae consuetudine.

159쪽

Α.D. 1549. ECCLESIAE SCOTICANAE. ii et

Pro haeresibus extirpandis. 220. Item pro haeresibus extirpandis, in praesunt Concilio statutum est, ut finguli locorum ordinarii in suis dioecesibus deputent serotica pravitatis inquisitores, viros pios, probos et eruditos, et in Theologia doctos, qui

etiam sint bonae conversationis et famae, et magnae Circumspectionis ; et qui, cum exactissima diligentia, perquirant de haeresibus, et do coercendis erroribus, et peregrinis opinionibus contra sacramenta ecclesiast ica, et aliis

quique inquirere teneantur de libris damnatis haereticorum otio fide malo sentientiumri et ubi comperti fuerint, ad locorum ordinarios deserantur. Et praeterea singuli bbates, Priores, Commendatarii, Administratores, Provinciatos, Ministri et Guardiani in suis monasteriis, coenobiis, et locis, hoc idem circa suos subditos et religiosos faciant, diligenter cellas suorum religiosorum perscrutentur, ut quidquid ibi haereticorum librorum, aut contra fidem sentientium repertum fuerit, etiam ad ordinarios deferatur. Ordinationes ad reprimendas haereses, utiles et necessariae. 2II. Imprimis, statutum est, ut ordinarii locorum, quantum commode fieri

poterit, pro tempore et Oeorum ratione, contra haereticos diligentsem otoxactam inquisitionem faciant singulis anni ; universales quidem quater in anno, partieulares vero toties quoties Occasio sese obtulerit, ut eas qui-dom juxta suam pos4bilitatem et diligentiam exequantur, secundum formam et dispositionem sacrorum canonum et praescriptorum caput Ut cit/m, caput Ab runs, caput Ut commisi, caput Stafusa. titulo De lupretiose, libro sexto, aliaque jura canonica insequendo a regni consuetudines

hactenus observatas contra haeresiarchas et sacramentarios, et praecipuo contra sacramentum Eucharistiae obloquentes, cum severitate juris procedant; sit ut inhibitoriatos litterae per ordinarios fulminentur sub poena excommunicationis ipso facto, tam contra praedicantes absque admissione

160쪽

11 A STATUTA CONC EDINB. ordinarii, quam contra ipsos parochia nos, e alios eorundem hujusmodi praedicatorum auditores, ne ipsis audientiam et assistentiam seu favorem praestent; et cum hoc litterae Reginae, suis litteris conformes, per ordinarios impetrentur, et executioni demandentur. De morum et vitae emendatione. '222 Secundo, item hortatur praesens Conventio, in visceribus Iesu Christi, ac pro pietatis Zelo, quo omnium haeretium in o regno occasionibus facilius occurratur, ipsique ordinarii ad easdem reprimendas liberius et expeditius procedere valeant, quatenus ipsi et eorum quilibet, nec non ceteri Praelati set beneficiat regni mores suos ac vitam juxta praesentis Concilii statuta et ordinationes, ad meliorem frugem emendent; ne ad aliorum mores districte corrigendos prorumpant ipsi notoriis criminibus irretiti, cum hinc maximum populi scandalum et plurima haereseos pars

oriatur.

De praedicatione verbi Dei. 223. Tortio, ut provideat quisque infra suam dioecesim, ut rectores occlesiarum o aliae ecclesiasticae personae laborent pro viribus, ut verbum Dei inter suos greges pure, sine ere, et Catholice tractetur veri eremoniarum occlesiasticarum usus praedicentur, modeste, sobrie et prudenter vetentur opiniones sals 0, criminentur palam et arguantur. Ut ecclesiis, OD a1-toriis, collegiis, universitatibus aliisque piis locis Ditis et incorporatis, de frequentioribus verbi Dei praedicationibus provideatur, statutum os ut Abbatus, Priores, Commendatarii, Administratores, ac talium locorum Praepositi, mercedes solito liberaliores, tam religiosis quam aliis ad disseminandum verbum Evangelicum per ordinarios admittendis, restituant; et ut ipsi praedicatores apud unamquamque ecclesiam parochialem benigne hospitio recipiantur quodque ad hunc effectum ipsi oligiosi x