Lex Frisionum

31쪽

LEX FRISIONUM. XIX

tror 2 .

III. Tempus quo lex Frisionum litteris

sit mandata, neque in ipsa lege, neque in alio quodam scripto medii aevi traditum est hanc ob causam

scriptorum opiniones de eo maxime inter se discrepant: plurimi recentiores censent, legem conceptam Sse tempore Raroli Magni si, antiquiores vero originem eiusdem aemculo septimo vel octavo attribuerunt; verbi gratia 2 coniecit Sibrandus Siccam in Lege Frisionum, Franeherae 16IT. p. 135 legem Frisionum scriptam esse tempore Dagoberti regis, Heineccius autem in Antiquitatibus Se manicis, Lipsiae III 3. I. p. 56, tempore Icaroli Martelli, et F. I. an uisenia in Vertiandelinge doorbens nootscha te roningen, ii T8. II. p. 1 5-ibi, rerum

Frisicarum optime gnarus, disseruit, legem anteruarolum Magnum litteris conceptam, tempore imperatoris autem,

ac denuo post mortem eius emendatam esse Fuerunt

etiam nonnulli scriptores qui iudicaverunt, legem Frisionum post tempora Maroli Magni scriptam et emendatam esse;

32쪽

XXI.EX FRISIO XUM.tioinitio Suffridum Petri do scriptoribus Frisiae, dee. VILE. Io, cuius Sententiam nullis arguinentis confirmatuin, quam olim S. Siccam impugnaverat 'i, nostro temporo magna e parte revocavit M. te Naan Hettem Oude

dicendo legem Frisionum Scriptam esse inter armos So28od additiones uternari inter annos o -s36, additiones Saxmundi inter annos 2l3 - 12 6 28. Omnes sere viri docti, qui disputaverunt de lege Fri Sionum, consentiunt, legem ipsam et additiones legis non eodem tempore Scriptas ESSE; atque inter eos, qui legem conditam a Rarolo Magno dixerunt, plurimi putant, additiones legis ipso regnante legi esse adiectas. Ex mea sententia tres partes legis Frisionum sunt discor nΘndaci 2', a divorsis temporibus conceptam Antiquissimam partem legis Conditam esse censeo, postquam anno diruarolus Martellus Frisiam mediam regibus Francorum subiecerat,

et quidem ipso arolo Martiato vel Pippino eius filio

regnante, in usum Frisiae mediae alteram partem legis, postquam anno et 8 Narolus Magnus Frisiam orientalem subiecerat, in usum omnis Frisiae tertiam denique partem, vol additiones legis, anno octu et quidem eo consilio utius Frisionum pluribus in locis emendaretur.

Fundamentum, vel ut verbo utar basin, Sententiaomeae de tempore, quo litteris sit conceptus textus noster

legis Frisi eae dic, tempus quo Franeorum

2 Coi,f. etiam SehWarteteub Chart. I. Vorr. p. XCV. 28 Legem Frisionum post mortem ttonas I imperatoris scriptam esse, coniicit M. de astu ettema: et Meer Flevum, Leeumardent 8S . p. XIIII ex eo quod in eadem fluvius Sinutal sine feeisset Frisionum occidentalium. Ype Nederiandscho Taul, 322. II p. 2 eensebat, scriptam esse legem Frisionum tempore Naroli Magni, additionem legis vero circa Rnnum os. 2 In libro meo Hes. RechisquetIen, Berii ISU p. I hanc sententiam breviter notavi , neque tamen exposui.

33쪽

reges sibi subiecerunt tres Frisiae a tes, quarum fines supra illustravi hane ob rem quam diligentissime constituendi anilii sunt anni, quibus tres partes Frisiae regno Francorum sint attributae. a V ii ii orem iiij t ad iri. Dagobortus I, qui ab anno 22 usque ad annum 38 rex erat Francorum, ecclesiam condidit Traiocii ad Rhenum in castello adfines Francoruin in Frisia oceidentali extrueto Frisiones

castellum Traiecti num a Francis recuperaverunt ae diruerunt ecclesiam; neque Frisia occidentalis tune regno

Francorum erat subiecta do. - Tempor Dagoberti II, tost Beda Venerabili in istoria ecclesiastica gentis Anglorum V. c. s. dl8 S. Wilfridus, episcopus Eboracensis, anno ii ex Anglia Romam iturus, navem conscendit, et ante Favonio pulsus est Fresiam; ibiquo honorifieo suseoptus a barbaris ac rege illorum

xl d. iiii, praedicabat eis Christum, et multa eorum milia verbo veritatis instituit. Atque Eddius Stephanus, qui socius S Wilfridi anno T in Frisia evangelium praedicavit, narrat in Vita . Wilfridi cap. 26, copiosius iis explieatis quae ex Ledae Historia ecclesiasti laudavimus: Eodem en ore E imis, si Theoderici repta

do Cons epistolam Bonifacii I ad Stephanum pap. scriptam: Coloniensia via se illa sedem Vltrsiastinis ci se Pertinere Propter fun- tament cvivsi in destructu et Oscivis cetissetve, vim milithrordua distitiam usque o solum in eastello Troiret reperit . . . et rejert quia ab Gntiquo reve Hancori oberto castellum Trutectum cum deεtrticis e clesia, Colaniensem Imroeliam donotum fuisse te.

34쪽

XXII LEX FRISIONUM.

Script hist Britann. I. p. d. IIaec verba scriptoris aequalis probant, anno I Aldgislum regem fuisse risiae liberae, neque tunc Frisiam sub ditione regum, goberti II et Theoderici fuisse, vel contra Francos bellum

gessisse. - Duodecim annorum autem spatio intermisso,

teste continuatore redegarii di, Pippinus ab erostat Radbodum Frisionem vicit Durestadii, quod in confinio Frisionum et Francorum situm est ad Rhenum, inde Traiectum defluente. Causam belli anno 68s gesti inter Pippinum, qui anno 68 susceperat administrationem totius regni Franconici, et Radbodum, quem dicunt filium Aldgisti regis, cognitam non habemus ex iis autem quae Beda in Historia ecclesiastica Anglorum narrat, efficitur, Pippinum victoria illa Frisiam occidentalem Francis su iecisse Paulo ante Wicbertus, teste Beda, Frisionibus

et Eadbodo regi eorum per duos annos frustra evangelium praedicaverat anno so contra . illibrordus, ex Anglia in Frisiam profectus, plurimos Frisiones ad

cultum christianum convertit, sustinente eum si Pippino, duces Francorum, qui nuper citeriorem Frisiam cepe-BI Cont. Fredegliri Chron. cap. 62 Piratatis confr Acithodum, ducem enicem Frisianum sentis, coersu cillertitrum bellam intulerunt castro Dorestode illi bellipertintea inuestem Pippinus ictοr aestitit, subcitoque cithodo duce cum Frisionibus qui voaercini, idem Pi Ninis cum multis a lita et Praesi reversus rat, Bouquot II. p. d52. Quae Annales Mettenses in Mon. G. S. I. p. 32o. 32 do Frisionibus annis s et set victis refo-runt, fidem amittunt, quod iidem saeculo decimo scripti quae narrant Frodegario deprompserunt.

35쪽

LEX FRISIONUM. XXIII, rat, expulso inde Rathbedo ego' ' Vox rver, qua Beda utitur in liis tot a rerum anno so gestarum, innuit

annum 68s, quo Pippinis adbodum Durestadii vicerat,

ut ex continuatore redegarii adnotavi. Fiet a steriore autem significari Frisiam occidentalem, quam lex Frisionum dicit ei Eli, neque Solos ago eiuSdem in Celiadsentali parto lieni sitos, probat, et Pippinus illo tempore Willibrordum, auxilio Sergii papae, arciuepiscopum Fribsionum faciendo, et S. Ad albortus, socius . illibrordi, domicilium suum constituendo Egmundae in Nordhollandia d. Ab anno Ss, quo FriSi Cisflevana a Francis erateXPugnata, usque ad annum Id, Franei o Frisii libori

in pace vixerunt hoc vero anno ad bodus, Pippino mortuo ac potentia Francorum bellis internis diminuta, devieit prolum Martellum iuvenem, et rursus occupavit Frisiam citeriorem dictaua ratione iubita Francorum et Anglorum, eamque possidit usqu ad mortem, quam obiit iis st: adhodo autem defuncto, Narolus Martellus torra illa iterum potitus est, atque eam regno Franeorum in omne tempus attribuit. Conferas de hac re Vita Boni

facii, quae inno IIT Radbodum paganum Durestadii et

adhuc vivo, ne quo ille habetida est narratiotii Aleiani in Vitari Wil librordi cap. 6, quae saeculo praetermisfio 'st mortem . illibrordi

conceptu est.

36쪽

Traiecti regnantem ostendit, ita ut vir sanctus, qui in Frisiam venisset, ut evangelium doeercti, terram relim queret, anno autem iis, Radbodo mortuo, in ipsam rediret, atque ibidem per tres annos continuos Narolo favente Frisiones multos in multum christianum converteret 6.

b Frisia modi inter FH o Laubae hi

s in a. an Frisiae partem vivo rege Radbodo vel

antea unquam regibus Francorum suisS Subieetam, nullum habemus testimonium. Chronica et annales Franc

rum tradunt, Francos inter annos 2 et 3 Frisium intor li et Laubachi sitam debellasse, et quae narrant, ita interpretor, ut subiectio eius effecta sit victoria Naroli Martelli, anno di a Popone Frisone reportata Legas verba redegarii continuati in capitulo Ios: In pentem

se Burdine fluvium octura Ponens P Orim seriissem ducem illorum 'αudulentum comularium interseest, Mercitum , εionum rOStrauest, Iunia Omin idolatriae contriBilisque com burast pni eum nictynia volita et Iimedita dictor reve Sest in restrium Franeorum, Eouque II p.rasis. Conferas cum hoc loco verba annalium Petav. Laurisham. Nagarete. Rarolu Perre, in Frialam et deleost eam usque ad fernecionem, Mon. G. I. p. s. d. 25 et Chronicon Moissiae ad a. 3i mrolus hiustam Frtalam uo -- serio, Mon. S. I. p. 2s I, ons Annal. Fuidens ad a.

Frisiam mediam, inde ab anno id usque ad annum 28s Francorum regno attributam suisse, neque tamen F.

37쪽

siam trans alabaelii sitam, demonstrant, qua do cultu christiuis in Frisia media constituendo iobis sunt tradita. Anno si Bonasaeius senectute consuetus ex abbatia Ful- densi in miam, quam inde ab anno 22 non frequentaverat, pro eius St, et Traiecto relicto, ut verbis Vitae S. Bonifacii cap. 3 utar, Per Rheni fluminia Dueum metranε, donec quo ferentim re inprediens, rectri3 ictyrium, quod nictu eortem dicitur a mereriai unc Zuidergeo , o e Pea venit, Mon. G. II p. 3ds Vir sanctus in pagis Frisiae mediae, quibus est nomen Os- tergo et estergo, oeuit evangelium terra erat tune regno Francorum Subieeta, et ago Stergo vocato praefuit Abba quidam, quem ex Pippinus nonii naverat T. Dio quinto mensis Iuni a. bd quunt Bonifacius o hingstorii. e. Doctium in pago Si ergo mortem martyris subiret, pars Frisionum illius terrae erat christiana, pars vero pagana, vide Vitam Bonisaei cap. 36, Mon. G. II pag. 35o. Post mortem S. Bonifacii, Gregorius discipulus eius, usque ad annum id, quo mortuus est, gube navit ecclosiam Ultraiectinam; et ita Gregorii, quam seripsit S. Liudhrus Gregorii discipulus, testatur, tempora Gregorii et omni tempore, quo Pippinus regnum honoret, Laubachi tamen finem fuisse Frisionum doctrinae christianae et regno Francorum addictorum. Verba laudata sunt Doebin Such Gr Oriud Troiaetum et Dorata eum illa inradiuvie ctrte Fremnicte, quae funetemPori christianitatis nomine cendebiatur idem iisque inrisam e dentalem fluminis quod dicitur L heli, tibi on-

diebus Pippini rectis Vita B. Gregorii c. Io, Acta . Eonod saec. III id. Venet m. p. 25. Dockingae, in

or Vita Boni f. c. in Unus quibus icium Prctoecturae secvnduin n. die tum loriosi P Pini repta ver Puram lacumque ilium L e. hosterae. eliora et Dockinga perelot nomine Abhm. Mon. G. II pag. 35 I.

38쪽

AXVI LEX I, RISIONUM.

memoriam S. Bonifacit, ecclesia erat XStructa, quam vocaverunt Ohin-Κirilia, ibidem S. Willeliadus temporo Gregorii domicilium collocaverat, et multos Frisiones in doctrinam christianam convertit quum vero Circa mauna iis conatus esso Laubaelii flumen, quod sui finis regni Franconici, docendi ausa transire, in vitae periculum adductus se iii rogiones inter Fli et Laubachi sitas rodiro eoactus Est 38. Ab anno ii usque ad annum 8 S.

Liudgero rerum aerarum cura in Ohinhirilia erat commissas'.

e Frisia orientalis inter Laubachi et

Viseram sit a Frisiones ultra Laubachi flumen habitantes usque ad annum Si ritus Paganos retinuerunt, neque Francis erant subiecti tune . illibrordus Frisiones ad os Wisarae ut videtur in pago iustri, convertit ad cultum christianum neque tamen opus inceptum ProSpero Buce ESSit, anno enim sequenti Frisiones omnes inter Wisaram et ii degentes societatem inierunt cum iduhindo duce Saxonum, qui bellum acerrimum contra arolum regem Susceperat. Sacerdotes christiani ex Frisia orientali et regionibus finitimis sunt expulsi, et omnis Frisia inter Wisarum et Flevum sita rediit ad deos patrios et libertatem veterem i. ri-

39쪽

LEX FRISIONUM. Nec vii

bus annis vix peractis, Icarolus rex victor domitorque Frisionum et Saxonum factus Est et annales Francorum referunt, quomodo rex Frisiam orientalem anno S subactam regno Franeorum adiecerit, ac pagos eiusdem epis-pis Monasteriens et Bromensi attribuerit M. Quibus rebus breviter disputatis intelligi potest, regno Francorum attributam fuisse Frisiam occidentalem inde ab anno 68s usque ad annum ad Frisiam occident lem et modiam inde ab anno id usque ad annum 8S: Frisium omnem denique, inter in salam et isaram sitam, indo ab anno T85. Qua quum ita sint, seri non potuit, ut ab anno 68s usque ad annum 85 lex quaelibet in omnem risiam conderetur, et inde est citur

textum Iovis Frisionum, nobis conservatum, qui ad omnem pertinet Frisiam, aut ante annum 68s, aut post annum 8 scriptum esse. Qui censeat legem ante annum 68s scriptam esse, necesse est concedat, regem Frisiae quendam paganum eam fecisse id hoc vero non

fuiSSe, perspicuum est ac demonstratur multis illis locis legis Frisionum, qui pertinent ad cultum christianum et legislationem Francorum, ut iam saeculo decimo octavo notavit alsem in Vertiandelinge de Gron. Genoois. II p. Il6, nostro vero tempore exposuerunt Gaup Luxeate ius Ventiarum, Omhussitquce iratas et OPulit et simulos , et tisque ad Utio layium fert Fresones Christi idem relinquere et inmolare idolis imis morem erroris pristιni, Mon. G. II. p. illo et Vita . ineliadi: de miymodis tro isti in triusiri, hique conscendem IDem metre sem Fresiam trans emBit . . . maeones Tot mr uni re, sterum et M. comite in s Leri, Beniamin autem in Obhriustri, etc. . . . ladio cremorunt,

Mon. I. II p. 82. 2 Conf. vitam iiidgeri . . Is mrolus constitust eum doctorem in pene fessitum et orientini Parte lamini Lahehi Ruper vos quinqueetet, Mon. G. II p. lo, et Vita . Willehadi mrolus Onstitust vindoctorem ver Aius, et: Mon. G. II. p. 383.d Dagobertum regem legem Frisionum condidi SSe, luam Plutoilem Sibrandi Siccam supra p. XIX allegavi, confutatur iis qua de eodem supra p. XXI sunt diere.

40쪽

XXVIII LEA FRISIONUM.

Hanc ob causam non possum quin legis nobis traditae conceptionem in tempus post annum 8 constituam; ac parvi aestimem qua quis contradixerit, ratione habitatemplorum paganorum in lege eommemoratorum. Neque tamen liceat, legem assignare tempori post mortem, roli Magni Taceam do iis, qui legem Frisionum vel additiones eius saeculo undecimo aut deeimo tertio attribuorunt fines Frisiae, qui in lege Commemorantur, monetae quibus ex utitur, ae permulta regula iuris quae in eadem explicantur, Frisiam saeculorum illorum perscrutanti nunquam profecto occurrunt. Reputanti autem, an forte sub Ludovico imperatore vel eiusdem Suecessoribus textus legis Frisionum scriptus sit, multa sunt contraria. Tempore illo bella interna regnum Francorum devastarunt, neque tune unus inter omnes libros legis, qui iura populorum regno Franconico subditorum eontinent, scriptus est vel emendatus Littor Frisius Nordmanni iterum iterumque naves appulerunt, eiu8quo pagos spoliaverunt, et iam Ludovicus imperator nonnullas Frisiae provincias maiores principibus Nordmannorum

in beneficium dedit Illo tempore omni Frisiae, landriam et flumen isaram attingenti, librum legis condiatum esse, non est quod censeam, et argumentis a lego

nostra Frisionum sumptis hoc confirmari nequit Mihi autem textum legis Frisionum, quem PoStrannum id scriptum iudicaverim, accuratius pera utanti, por multi loci eiusdem disparati emergunt, quibus adducor, ut Pro certo putem, legis partes uno eodemque tempore non esse conditas. Ex mea sententia lex anti-

vido supra p. XIX. ad Consori Dahiman Geseh. o Dunnemur I. p. am