De sacr. Rom. imperii septemuiratu commentarius a. Christophoro Gewoldo I.V.D

51쪽

Principibus inseri, error est, homini extraneo condonandus: eos secium itum nostras es dom sua nonnunquam errent. ANTONI vs B ON Fi N I v s. Gregorius autem U. XI. Pont. Max. undecimo exi ij mense restitutus iniurias a pop. Rom. suste pias ulciscitur. Paulo post Germanorum ope in dignitatem Pontificiam restitutus, de cum ipse quoque Germanus esset, Saxonum gente na- - : tus, de arctissima consanguinitate Othoni coniunctus, Imperatorisq; opera & auctoritate ante haec in Pontificatum euectus: vinationi suae blandiretur, eam de imis

peratorum electione sanctionem promulgauit, quae ἡper annos ultra quadringentos diligentissime seruata . est. Solis licere Germanis, quibus eligendi potestas da- . 'ta est, principem creare, qui statim Caesiar & Romanorum Rex dicitur, & cum a Romano Pontifice Maximo Corona donatus approbatur, Imperator Augustus appellatur. Ex Metropolitanis Electores hi sunt, Moguntinus,Treui resis, Coloniensis: e Principibus tres; Bran denburgensis, Palatinus & Saxoniense regibus unu tantum, Bohemiae Rex: sanctio facta salutis anno se eundo supra millesimum, distincta inter Electores ossicia. Tres primi Cancellarij sunt, Germaniae primus, secundus Galliae, Italiae tertius. Branden burgens. Cameraritis, Palatinus Dapiser, Saxoniens Ianitor, Rex Boemi et Pincerna est. Promulgata sanctione, Otho in Germaniam rediit. Gregorius paulo post diem suum obiit. NER NERVs ROLE v v I NCK. Et nota, ait, quod XII. iste Gregorius V. cum Ottone praedicto ordinauit electores Imperi j in Almania, qui deinceps permani erunt usque nunc, nec potuerunt Franci aut alij infrin. Sel .

52쪽

3s DE SACR. ROM. IMPERII XIII. Ia collus de Ardilone: Imperator non transmittit δημοπι.εμα Imperium ad haeredes per successionem: quia defertur electione non successione. Opost aliqua: Hodie quidem Principes eligunt Imperatorem, qui potestaterrta eligendi ab Apostolica Sede acceperunt: sed examinatio, promotio, unctim,consecratio,coronatio, & manus impositio ad dominum Papam spectant,&C. XIV. ANTO Mi v s de Rosistis asserit: Imperium transsatum per Stephanum Papam a Graeeis ad Germanos; t Electores potestatem acceptime ab Ecclesia & Papa . Idem clare etiam pronunciat Imperium esse apud Germa

nos'.

Θρ' sotione III. Henricus Dux pro tunc Bauariae Romae existens, eidem in seditione fideliter astitit. post in eum p. --μ, ad Imperium per electores primus electus est, cte. Et rursum; quod primus Electus ab Electoribus fuit nostet Heinricus sanctus. nec ignoramus Decretalem Vene- .rabilem, quid loquatur, & a quo, & quando emanau tio. XVI. Nico Laus Cus A Nus. Post cuius mortem Henricus ta filius fratris Othonis III. electus est. & his Im- ν i. 'δ perator consensu procerum primatum ,&vmiasq; sta- tus Cleri & populi perpetuos Electores, qui Vice Omnium eligerent, ordinauit tempore Gregorij U. Alemanni,consanguinei quondam Otthonis. XVII. PHILIPpvs CORNEus, Imperator, ais, eligitur ad imperium a Principibus Alemanniae, & a Papa ia- γ.. s. II. ungitur,consecratur& coronatur, de ante dicitur Rex Romanorum, non Imperator, sed ad Imperium promouendus, postea vero dicitur Imperato . XVIII. ALVAROTTvs. Hodie de consuetudine, quae aiu-: ἀ ro

53쪽

SEPTEM VI RATV. 37re approbatur, electio Imperatoris spectat ad certos Principes Alemaniae, quorum tres sunt Clerici, & sunt

etiam Cancellari j Impeta j videlicet, Archiepiscopus

1 Iogunt mus, qui est Cancellarius Germaniae, Coloniensis Italiae: I revire n. Galliae. Et quatuor sunt Iaaici, videlicet, Comes Rheni, Dux Saxoniae, Ilarchio Bran-denburgen c& Rex Bo hemim, qui olim erat Dux, G. ct inst. i: Et illa talis ordinatio Elestorum fuit facta ex causa tempore Otthonis III. ne Imperium iret per luccellionem, sicut tunc tu erat per tres Otthones Imperatores successive. Quae ordinatio facta fuit in anno M. AENAEvs SYLvius. Potentia Germanorum tri- XIX. fariam diu ita est, cte. Inter Praelatos tres sunt, opibus& potentia excellentes, atq; inter Electores Imperi j honoratiores Archiepiscopi & Archi cancellar ij, pesta Germaniam Moguntinus, per Gallias Sc regnum Areis latense die uirensis: per Italiam Coloniensis. Et Mo- iguluinus quidem Electorum Decanus habetur,qui,vbi

Iiecessitas ingruit,eus conuocat. Treuerensis vero in .

electione Imperatoris primam habet vocem. Coloniensis autem non modo Electoratus honore fungiturta, sed Dux etiam Nest phalorum appellatur. Idem HIOA- eo: Diximus tres Archiepiscopos in electione Imperatoris vocem habere, sed cum his quatuor alijc5currunt ex Principibus secularibus. Quorum primus est Rex Bohemiae, secundus Comes Palatinus Rheni, qui&v-nus est ex domibus Boioariae, seu Bauariae: tertium ducem Saxoniae faciunt,& vltimum Marchionem Bran-

deaburgensem. Et in Curia quidsm Caesiaris Rex Bo- hemiae pincernae ossicium implet, Comes Da pistri, Dux Marsicalci, Marchio Camerar ij. BONIFACIus dentalu asserim. Imperium per Pa- XX.

54쪽

XXI.

XXII.

XXIII.

1 DE SACR. R M. IMPERII pam stephanum ad Germanos seu Teutonicos in persona Caroli Magni transsatum: & ab eadem Ecclesia Romana Principes numero septem fuisse constitutos. B. ANTON INV s t rchiepiscopus Florentinis diser

te serabit, Henricum inunctum k Willigi so Archiepiscopo Moguntino, ct paulo post addit: isa ut scribit Io

annes de Colon sciendum quod non statim post mor- rem ter iij Othonis iste Henricus sui telectus Imperator. Nam mortuo Othone per annum ti amplius vacavi sImperium, clim de eligendo Imperatore Principe Alemanniae non concordarent. Nam quamuis isti tres praecedentes Othones per successionem generis imperauerint, post mortem ultimi, ut dicit Martinus In Chronico, institutum fuit, Vt Imperator Principum prouisione eligeretur, scilicet per Officiales Imper ij, qni sunt septem.&c. B LON D vs. tune Gregorius V. post undecimum . mensem sinae fugae restitutus, sanctionem de electionci Imperatoris fecit Anno c. hristi M. II. quam hucusque per annos supra quadringentos seruatam videmus, s lis licere Germanis Principem deligere , qui Caesar&Romanorum Rex appellatus, si a Romano Pontificct confirmetur, Imperator & Augustus nominetur. Eiectores sex constituti sunt omnibus noti, quibus additus est septimus Rex Bohemiae. Germani electores tunc primum anno incarnationis tertio supra millesimum concessis iuri innitentes Henrieum Bauariae Ducem Caesarem declararunt. MATTHavs ΡALMERIvs. Henrico per electionem ad Imperium assumto prim im institutum fuit, ut in futurum non per sanguinis successionem ducere.

tur imperium, sed Proceres quidam in Germania

55쪽

SEPTEM VIR ATV. 3s Principes,una cum quibusdam Pannoniae Principibus potestatem haberent Imperatoris desigendi, quod viaque in praesentem obseruatur diem. BALDus' vadere ait, Imperium non per successio- XXIV. nem sed per electionem,h&ibidem: si Electionarij Imperatoris negligunt eligere, vel eligunt in discordia , , quod electio ad Papam deuoluatur. Idem Rasin s nul- praefestilum eligi posse nasi Germanum. Et alibi q Imperium deferri electione, non successione,& illos, qui ita eli-σunt auctoritatem esissendi ab Apostolica Sede acce

secrationem, manus impositionem ad dominum Papam spectare,cte. Item. eligitur Imperator ab His qui soliti sunt eligere, sunt enim certi nobiles qui auctori, -ι. ratem & priuilegium, ab Apostolica Sede habent principem eligendi. Item. quamuis videri possit, quod i cessione imperi u m deferatur ut ibidem explicat Baldus)hoc tamen contingere potius electione Principum, quam successione. Et alibi: Anno Domini Millesimo, alias ab incarnatione M. IV. institutum sic fuit, quod Ossiciales Impe- Ab Annoratoris eligant ipsum Imperatorem, & eligenses Ala- u...usque mani sunt isti,&C. M. CCC.

FRANCIs CusLABARELLA Cardinalis.Imperato- XXV. rem ex electione Imperium haber , & Imperato- ω e. ν. ext. rem personae suae approbationem ad Imperium reci-

pere a Papar & apud Teutonicos esse regnum mundi& regnum Romanae Ecclesiae: Ius quoque eligendi Imperatorem spectare ad certos Principes,&e. XXVI. IOANNEs VILLA Nus Florentinus , σει bisoriam uniuersalem patriosermone conscripsit, ct perduxit usque ad annum II R. Institutionem hanc Electorum , Gregorio V. Papa

56쪽

34 DE SACR. ROM. IMPERII Papa a nat, se Cardinalibus caeteris, Principibus Romanis subi notandumserabere eum ut plaros, alios de nostro negotio, ct enumerare Electores secundum receptam eommunιter suo Ea... c. auo opinionem, is usitatum loquendi modum, eisra tamen vita Vn-σμω.st, iam veritatis praiudicium. Sed misianum Esium qui vult, adeat.

XXVII. ct ipsa Caroli IVaurea ducta non heri aut nudι- teristius Electores natos sedab antiquo μιιtisse elare tesatur, elusimoia verbis: Iuxta antiquam laudabilem consuetudiis nem. θ: quia de antiqua approbata & laudabili comsuetudine inconuulse quod subscribitur semper hactenus extitit obseruatum. Item; Moguntinus Archiepiscopus potestatem habebit, sicut potestatem ha huisse dinoscitur ab antiquo, caeteros Principes antedictos, , suos in dicta electione consortes conuocand ..nmiliteravi solitum est fieri ab antiquo, M. XXVIII. BARTO Lus de Saxo ferrato Modie omnem potest

In n. c. ia tem Imperi j tr tesse abrogatam a Populo. lus en Ima eligendi habere Principes de Alamannia, cte. Irim Rart. νωνα. de M. Creationem Imperatoris non esse ex sueeessione, sed ex election . Ru PER TVs Basaria D , Com. Palat. Rheni publicis litis . . . reris profesides quod Boemiae reges ab Atauis, Proauia& progenitoribus suis habuerinteontinuo, habeantq;.& habere debeant ius & vocem plenἡ & omni modo, ad instar aliorum Electorum tam spiritualium quam secularium in electione Romani Regis ad Imperium promouendi. a. qua re in rasuo Deo plura vicentur. XXX. IOAN. ANDR. Non successione sed electione reis gnum seu Imperium deserti,subit,stibidem exemplia

... a

XXIX.

57쪽

temperefuisse commemorat, quamuis ex ista commemora ιιnem L MI δ

μIis avareat rerum Imperidi eum minus sivissernarum. Verba imus hae siunt. Electores Imperatoris. Lalet, Dux Austriae, Dux Bauariae, Dux Saxoniae qui & Lo uaniae. Praelati Archiepiscopus Coloniensis, Archiepiscopus Moguntinus, Salisburgen. prinei palis. His a Domino Papa directa est diligentissima admonitio cum supplicatione,ut sibi alium imperatorem eligerent, promisitque eis sui & totius Ecclesiae consilium & auxilium r& in principio sub spe potioris succestus quindecimis millia librarum argenti. Praevenit autem &inualui sFriderici dissuasio, qui eis,& maxime Duci Austriae

vinculo adfinitatis erat confoederatus: unde monitis aut precibus Papalibus Electores minime paruerunta. pre ma his mentia habesur Electorum Principum, an- te Rudo Iphi Lelectionem. De Auseria Dace inter electores connumerato,constat ex historiis Robem M Regem Otto arum, Electorem,tune remporis Auserram obtinuisse , undeserta Pp cis ,- δε authori 6brepsit ista opinio: euι in atis, quandos halucinanti Li . condonandum aliqvid,aut Item non audiendι neώ attenden ,i' ρέ. -ZDiuius externisicriptores, Matthaeus iste Paris , Rogerus de minuerin,uteri Anglira, ct horum similes, qui de rebuυ bι minime compertas, ua ex rumore νncerto, vel relationibus sesteriptis aborum male inlesieriti incerta falsas literas mandant,ctomnia confundunt.

ALBERI clusa Roste. Electores Imperij in Alema- XXXIInia ordinati fuerunt tempore Ottonis tertij in Ortia. nia a CI X. LXX X l .L. de quibus electoribus nor. per omnes ex si de electi O. C. Venerabilem ,&c. Irim Mis; 2Imperium por electionem esse: & tres esse Praelatos Ecclesiasticos,& quatuor Laicos, ad quos de iure& an ' f.

58쪽

III.

3a DE SAc R. ROM. IMPERII uestri temporibus factam fuisse ivnde et si Gregorius sanctionem instituerit, ille tamen Sylvester eIectionem primam iuxta anctionem factam approbauit. CONRADus UE CE R I v s Secretarius Regius expres' ' sis verbis babet: Principes quorum legendi Caesiacis ius

IV. IACOB vs PHILIPPV ΡORCI v se cientum eauac Q. . -ssmin Pontifice Christi vicario, siue Ecclesia constitu-It,quae Romanum imperium in persona magnifici Ea-iroli a Graecis in Germanos transtulit. IOANNEs STELLA Venetus: Otto I imperauit annis & mortuus est sine liberis:&Imperatores postea per electionem non per successionemJacti sunt.

Othonem III. voeat IV connumerando

IOANNEI BAPTIsTa EG N ATIVs: Gregorius βρ -or, VJ restituitur, qui statim sanctionem eam tulit, quae τ' ' det quingentos annos adhuc durat; Imperatorum nullus hereditatem vendicato a Principes sex, sacri or- dinis tres, profani totidem eum deligunto: hi si discorrides fuerint,BOhem in regem cooptanto. VII. FRANot scus I REM r C v s. Ex constitutione Gre-δ π G -- gorijU. aeotionis III lege cautum erat,vtis qui virtu-q 'r' ' te magis excelleret inter principes imperio potirerur, nec genere Imperialis apex propagaretur. Et idem alui: Transsato imperio ad Germanos Gregorius V. electione fecit, ut Sigebertus Gemhlacensis, Gothfridus, Rhegino, o tro Frisingensis &Platina in vita eius scripserunt. Moguntinum , Treuirensem, Agrippinum Episcopos Germaniae, Galliet, Itali et destinauit. Quae quidem Lupoldus capita X. de Zelo Germanorum, i scri VL

59쪽

S E p T E M V I R A T V. 33 scribit, & hos Ecclesiasticos. De numero vero Prin etiapum ciuilium, Bohemiae regi, ut scribit Platina tantum ti honorem & Romani Impetis amorem primas par tes obtulerunt. Palatin inde, Duci Saxoniae, Marchioni Brandenburgensi, aut horibus praedictis. Hi ergo Germaniae Principes summam eligendi Imperatorem potestatem habent, & usque ad nostra tempora habuerunt. Idem Lacratissimi Imperij electores constitutos C M .

fu,sse scribit tempore Gregorij U. Papae, dc Othonis

III. BARTHOLOM Evs SALICE Tvs 'electio Impera- VIII. toris spectat ad Principes de Alamania, & ibi addit in am t. -ρε-

merb θ ectet. quod electionarij imperatoris sint certi vi- ., delicet ArchiepiscopusColoniensis, qui est Caeellarius , A.-ὲag. totius Italiae, & qui Imperatori electo potendare ad. ministrationem totius Impqrii: Archiepiscopus Treuirensis qui est Cancellarius Galliae, Archiepiscopue Mogun tinensis, qui est Cancellarius Germaniae. Maris chici Brandenti urgensis qui est praepositus Camerae

Im peratoris, DuxSaxoniae qui est porratot ensis Impera toris;&c. Llem atis ι fhi ι radit rq uod ei ut em virtutis &potestatis debet esse electio facta a Principibus Alama ariae; cuius potestatis&virtutis erat eis ctio facta a populo Romano,cum subrogatum a sumat natura eius,&Q. Sed electio olim iacta a Populo Romano acceptio, ne secuta erat tantae potestatis, quod omnem iurisdictionem transferebat in principqm seu Imperat rem Go dc hodie electio facta per scyprinei pes Al maniae, subrogat oco populi Roms .dec. quib- ver bis istos Principes,eersos quos m denotat. IOANN Es BAPTIsTΛ PLIAT IN A. Gregorius in IX. pristinam sedem XI. mense postquam pulsus fuerat In λα Grego-

60쪽

restituitur. Is autem cognita Imperi j imbecillitate varietateque fortunae, quo diutius apud Germanos sum- ma potestas remaneret,illeque caeteris prςessiet,qiii vi tute & dignitate caeteris praestaret, san Aionem retulit haud abnuente Othone de Imperatore eligendo an is no Christi M. ac secundo. quam usque ad tempora nostra teruatam videmus. Videlicet solis Germanis licere

Principem deligere, qui Caesar& Romanorum Rex appellatus, tum demum Imperator & Augustus habe.

retur, si eum Romanus Pontifex confirmat Iat. Hos autem Imperatoris eligendi aut horitatem primo habuisse Ptolemaeus refert: Archiepiseopum Moguntinum a Germaniae, Archiepiscopum Treuirensem Galliae, Archiepiscopum Coloni e sem Italiae nomine. His additi & quatuor Principes, Marchio Brandenburgensis, Imperatoris post electionem Camerarius, Comes Palatiis nusqui Dapes, Dux Saxoniae qui ensem fert. Sunt qui scribunt Boemiae regem septimum Electorem, Impe- ratoris pincernam este: hisq; in eligendo additum esse ad tollendam discordiam partium: ad viros enim inclinasset, ea pars certe potior habebatur. Idem Ptitis r' Benedictus Octauus, M. inito Pontificatu in demortui Othonis III. locum Henricum primum egente Bauara Imperatorem, secundum institutionem Gregorij quinti creatum,corona Imperi j donat. X. DONATVs B ossI v s Mediolanens Anno Domini

MCMεηοtor. IV. Henrico per electionem ad Imperium assumto, primum n statutum fuit, ut in futurum non per sanis. guinis successiooem duceretur Imperium: sed proceres quidam in Germania principes una cum quibundam Pannonire id est Hungariae Principibus potestatem haberent Imperatores deligendi quod usq; in pret- sentem