De sacr. Rom. imperii septemuiratu commentarius a. Christophoro Gewoldo I.V.D

81쪽

XLV.

XLVI

XLVII.

DE SA est. Rou. IMPERII terris,ae iuribus ad ipsam Ecclesiam pertinentibus: Nos nostri nomine Principatus in omnibus & per omnia approbamus,&ratificamus,ac ijsdem omnibus & sinin

gulis, &quibuscunq; aliis super eisdem per eunde tria Regem quoquo modo factis, & in posterum facienditi

voluntatem nostram,assensum, atq; consensium unan, miter & concorditer exhibemus. Et promittimur, quod contra praemissa, vel aliquid praemissorum, nullis unquam tempore veniemus I sed ea omnia &singula pro posse nostro procurabimus inuiolabiliter obserua ri.& ut haec nostra voluntas, approbatio, rati ficatio, assensus, consensus, atq; promissio a nobis eisdem Romanis Pontificibus & Ecclesiae in perpetuum obseruz tur, hoc praesens scriptum inde fieri fecimus, nostro. rurnq; sigillorum munimine roboratum . Actum det Datum Anno Domini M. CC. LXXIX. Indictione VII. regnante Domino nostro praedi cto D. R. ROm norum Rege glorioso, Regni eius anno sexto. Ru DoLpni I. ct Principum Imperj attestatio in ρω- blitas Comiti' Augusa; ρυ litera ex originati docripta fra

PTOLOMAEus L v C EN sis. Cuius attesatio supra ex Ptitina adductas i. . GL - S. THOMAs de A QI INo, de translatione Imperj, ct Electorum institutione agens ita scribis: Et tune diuerti ficatus est modus Imperit: quia usq; ad tempora Caroli in Constantinopoli in eligendo seruabatur modus amtiquus: a Iiquando enim assumebantur de eodem genere, aliquando aliunde i& aliquando per Principem fiebat electio taliquando per exercitum. Sed instituto Carolo, cessauit electio: & per successionem alsum eis hantur de eodem genere: ut semper primogenitue esset

82쪽

esset Imperator,& hoc durauit usq; ad septimam nen rationem. Qua etiam deficiente tempore Ludovicia Carolo separati: cum Ecclesia vexaretur ab iniqui Romanis aduocatus est Otho primus Dux Saxonum in Ecclesiae subsidium. Liberataq; Ecclesia a vexation Longobardorum&impiorum Romanorum, acBereri garis Tyranni in Imperatore coronatur a Leone VII. genere Alemanno, qui & Imperi u tenuit usq; ad tertiam generationem: quorum quilibet vocatus est Otho. Et ex tunc, ut historiae tradu ut, per Gregorium U.geneia re similiter Teutonicum prouisa est electio: ut videlicet per septem Principes Alemaniae fiat, quae usqh.aclista tempora perseuerat, quod est spacium ducentorsi1eptuaginta annorum vel circa- οῦ et tantum durabit, quantum Romana Ecclesia, quae supremum gradum in principatu tener, Christi fidelibus expediens iudica uelita. ADT A NUR IIV. Pont. Max. prohibitio ne Conradis XLVIII.

Ain Fraderuι olim Rom. Imperasoru elgatur vel nominetur σαω Aegem Romannorum. LUL

4Alexander Epistum serum seruorum Dei, Archiepiscopo Maguntino salutems

Apostolicam benedictioneκα -

Firma profecto consistit domus quae talidis suleitc. columnis, & Ecclesia tunc multo stabili ur roboro

quando cum Priela corym vi tute ac constantia communitur: inter quosqμ in honoreae potentia eminera ignosceris, conueniens est&debitum, ut fauorabilius oc vehementius eidem assistas Ecclesiae,ac ea a te ipso iα

83쪽

augetur status, & optatis proficit incrementis', una tueum ea suorum profectuum participatione concrescis Et si,quod absit,aliquibus molestaretur aduersis. &sinistris pungeretur euentibus,sule' te molestiae minime praeterirent, sed simul cum ipsa gustans suarum amaria tu dinem punctionum. Imo sicut Ioeum in ea optas magis conspicuum &excelsium, sic plus te illius riti ficat prosperitas,& tribulatio conturba D: nee ipsaquet plurimum in tuis congaudet commodis, de tuis posset aduersitatibus grauiter non dolere. Quanto autem a finfestu te ac alios Alemaniae Praelatos Romana sempeta prosecuta fuerit Ecclesia,quanti'; vos ut Ecclesias vestras studuerit assidue magnificare ae praeseruare fauoribus,clare liquet: cum nunquam in beneficiis & gratiis eirca vos ipsas Ecclesias defecerit suae irriguum largitatis, nec usqua vobis in necessitatibus ipsius defuerint auxiliari,quae vestri tanquam proprij Zelatrix honoris indefesse curauit, quotiens oportiast vestris adesse negociis,sicut promotrix llicita, & adiutrix pe omnia studiosa. Nec immerito quidem cum & vos in is

ter caeterosCooperatores promptos repererit, &prς-cipuos senserit adiutores. Propter quod decet &expedit,ut attente pro ipsius vigiletis honore quae vestris di- .ligenter intendere utilitatibus non desistit. Sane intelia I eximus quod instat tempus electionis celebrandae de

Rege in Imperatorem postmodum promouendo, B- Per quo tanto propensior adhibenda est diligentia &cautela,quanto altius&diffieilius est negocium quod geritur in hae parte,tantoq; res, si aliqua in ea interueniret negligentia seu improuidentia vel desidia, deteriorem posset habere effectum & exitum noxiorem. Vnde sic vehementer vigilandum est, hic perspicaciter

84쪽

intuendum,hic considerandum prouide, hic maturo deliberandum, hic provide precandum. Hic aperiendi sunt oculi, hic habendae sunt aures intentae, hic mens debet e 1se non rudis & torpens, sed dii gens peruigilet consulta, ubi de aduocato Eccles ae agitur,de ipsius d fensore tractatur: ne pro aduocato impugnator,& pro defensore assumatur vel eligatur offensor. Quare via dique sv m mae cogitationis praeferenda est acies, & cir cum quaque districta explorandum indatine, ut talis cooperante domino reperiatur&eligatur, qui fid lis &deuotus existat,& de prosapia processerit deu Oistor um:ac idoneus & iussiciens merito reputetur ad O, tine dum tanti honoris culmen,& Imperij regimen e ercendum. Qualiter autem Federicus olim Romanorum imperator, di sui progenitores, & posteri, erga matrem Ecclesiam se gesserint,& qualem ei retributimnem pro beneficus perceptis impenderint, patens est,& cognitum toti Orbi. Quoniam hi aliorum persecu-Lorum excedentes tyrannidem, grauioribus eam affecerunt iniuriis, & oppressionibus durioribus afflixerunt i& velut intendentes exterminium, tendentes s rentis arcum, & feritatis gladium acuentes,diris illam a vhi libet tribulauere flagellis,& usque ad interiora pro fundis illatis vulneribus sauciarunt. Nam in hoc prauo genere, patrum in filios cum sanguine derivata m

litia, sicut carnis propagatione, sic imitatione operum

nati genitoribus successerunt. Ex quo liquido perpe di potest &conijci, si ex ipso aliquae posteritatis reliquiae remanserunt, quid sperandum sit in futurum duillis, quid in posterum expectandum. Uitae namq; ac gesta praedecetarum peruersa, iniquitatem praenum ciant successoris. Horribilis. enim a scelesta illorum, H a memo-

85쪽

memoria, quid boni de ipsorum postῆKute eredere

vel sperare permittit ' De colubro qui dedi egreditura regulus, & arbor mala noxios Ductus profert, prauumque principium gullum bonum pollieetur effectum: Mi ideo de nrado puero praedicti Federi ei secundi filio. Mi praecauendum omnino, nec ullo modo in trucatur ad eum, nec nominetur ad hoc, nec a ii qua tenta

eligatur: maxime cum propter infantiam, hi mium mclerectum aetatis, ad ista prorsus inliabilis, ac in eligibilis nitus puer ipse est, nec ius quod ex electione proum nare vel consurgere consueuit,vihi posset competer nec in sua cadere vel retinere persona: cum proptera

cum vel dissensum non habet, electioni, si de ipso fiere consentire non posset eu ipsus consensus aliqua haberet e flacaciam vel vigorem. Et ex eo etiam idem puer in Regem eligi vel nominari non debet: quia cum per election em huiusmodi, de aduocato vel citra tensore idoneo debeat Ecclesiae providerr c ipse puertit omnino ineptus &inutilis ad talis defensionis ossi . clum seu ministerium exequendum:oporteret eadem αcclesiam, si contingeret eligi dictum Puerum, manel e diutius, non absq; grauibus Grte di ndiis, de sentionis commodo destitutam. Nec per hoc etiam consileretur amplo &spaciosioregno Theutonico de Re M velRectore condignoaeum male possit alios regere. qui non nouit gubernare seipsum . nec bene vel dis ne aliorum gubernaculo praeesse valeat, qui regimine ducitur alieno,&cui propter tot potentes desectus, neceΩGria est alterius custodia & tutela. Propter quod regnum psum longo tempore, non sine multo discrimine , sub operosa resiminis expectatione langue reo.

86쪽

Ideoq; fraternitatem tuam minem usaogamusδε libri tam attente, ac per Apinoscam auctoritatem, ibi istitieet in virtutου sanctae obedientiae, subdebito fiat elitatis, quo nobis &Eeclesiae Romanae teneris, ac sub porana excommuniciationis, quam ex nunc in te proferi mus,distincte praeciendb mandamus, quatenus praeia. tum Conradum Merum nullatenus in Reg/m eligas, nec nomines, neque consentias in eundem : Ita quod excommunicatus existas si cotra mandatum nostrum facere vel venirepraesumpseris,& ehndem Conradum nominaueris,uel elegeris;, ut in ipsum consenseris, set opem,Vel operam,consilium , auxilium, veI fauoren , Heligati d, impenderis i & etifim sp eius eleeli Orienta non impe a tueris toto possidi ut siforre ad ipsus electionem, vel nominationem processeri tatas te prius 'exia communicatione Iigatum. λAhis Oro C inlectoribus 'tuis tam Εὀclesiasti Cis quam secularibus rauctoritate, nostra firmiter inhibeas, ne ipsum ad hoc nominen in

Vel eligant nec in eum conventiant, promulgando eadem auctoritate in eos excommunicationis sententiam, si contra hanc tuam inhibitionem venire tentave

rint, imo nostram Ita quod si eum nominare, vel eli gere,1 ut in ipsum conseriti re praelum pserint, noscant se prius excommunicationis vinculo innodatos: ut ex hoe ipso si de praedicto puero quicquam in hac parte attentatum fuerit sit prorsus vacuum , i tritum Ain, ne. Mandatum itaq; ac praeceptum super hin: Apost licum sic fideliter, sapientem, & emeaciter adimpler studeas, omnem opem & operam adhibeas, ut aliquis fide clarus,& deuotione syncerus, cui ad id suffragentur merita,eligatur, quod ex iis nos & Romanam Ec

87쪽

ca DE Saca. Ro I uinis possimus id, quod intendimus, tuo solerti studio saluishriter prouenisse. A d haec nihilominus in omnes eleictores,qui memoratum puerum ad hoc nominare, vel eligere, seu in ipsum consentire,au t opem, vel operam, consilium,auxilium,vel fauorem,ut eligatu dare prςr sumpserint,excommunicationis sententiam promulis gamus. Quam per te, antequam ad nominationem, vel electionem aliquam procedatur, reliquis tuis C electoribus praecipimus nuntiari. Quod si non feceris, eo ipso te noueris laqueo excommunicationis astrictum. Datum Ananiae quinto Kalend. August. Anno Pontificatus nostrisscundo. P ir

XLIX. In NocΕRTI vs IV. Illi autem, inquit, ad quos i in eodem Imperio Imperatoris spectat electio, eligant

lis: Papa Gregorius nus 2 insolentias Imperatoris contra Ecclesiam metuens, Principes super electione alterius sollicitauit, sed nahil prosecit: quia quidare , Principum ei rescripserunt, non esse sui iuris Imperatorem substituere, sed tantum electum a Principibus coronare, electio enim ad illos dinoscitur pertinere. Ex praetaxatione Principum & consensu ςljgum Ini peratorem, Treuirensis, MOguntinus,&Coloniensise Palatinus eligit quia Dapiser est a Dux Saxoniae, quia Marsicaleus: & Maggrauius de Brandenburga, quia Camerarius:Rex Bohemiae quia Pincerna est, non etiagi t, qu ia Teutonicus non est. li iribit a LI. PETRus de Vineis, sin potius Triderisus II solemia Trist. a. nem Principum electionem.& approbationem Eccle

88쪽

Avi χἀ Thri Hos TI-s 1 s, quem ipsi qmdque aduersavtestem omni Meeptione raratorem laudant septem Eo rares enumeras ; ct quamuia itidem de Rege Eohemiae infert, eum secundum a quosdam non esia necessiarium, nisi quando alis discor. dant: nec istud insthabuisse ab antiquo, sed de facto hodie tenere; alibi tamen expresse ait, quod tunc temporis cum Bohemus Elector factus sit, dux non rex fuerit qua de re insta ρίura dicenda erunt. l Ata ERY snadenses Abbas. Papa inquit, Gregorius in lentias Imperatoris eIntra Echlesiam metuens', Principes super electione alierius sollicitauit, sed nihil p Meeit 'quia quidam Principum ei rescripserunta . non esse sui iuris Imperatorem substituere, sed tantum electum a Principibus emoliare. Electio enim ad ipsos dinoscitur pertinere. Ex prettaxatione Principum &consensu eligunt Imperatorem Treuirensis, Moguntianus,&Coloniensis. Treuirensis enim licet de Alea mania non sit,ratione antiquitatis eligit : quia cum eadem ciuitas a filio Nini, quem Semiramis nouem ca eius stuprum ab eo desiderans a Babilone fugaui Nfit constructa: Abraham patriarchi trium anntitania existentet etiam est a tempore Petri Apostoli infidaea tholi ea solidata V Palatinus eligit quia Dapiser est, Dux Saxonita quia Maresca leus, & Marggrauius do Branden bifrg quia Camerarius'. Rex Boemiae, qui Pincerna est, non eligit, quia non est TeutonteusIdem ductor alibi: Papa in iam dicto Concilio Lugdunensi die' Iacobi contra Imperatorem Excommunicationis sententiam renouauit, & eum ab Imperiali culmi noauctoritate propri, deponis.' P hine depositionhmper totam Ecelesiam promtityisit: praecipiens sub inisterminatione excommunNataonis, urnullus eum Immoto et pera- LII.

LIII. .

89쪽

- perium accepit.

I Ersa R. ROM. IMPERII peratorem de caeteronominaret. Qua lententia petam undum volante quida Principia cum multis aliis re clamabant dicentes :ad Papa n n pertinere Imperat ir velinstitue te vel destituerea sed electu a Principibus coronare. Interea Papa sollicitari recit Principes quos ad Imperium regendum credidit idoneos,ut aliquis' eorum onus Imperii sumeret & laborem, promutens ei quicumque Imperium assis meret,consilium &auxi-.I ll. 1 Iium pariter & fauorem. Tandem Henricus Landgraiau i us cognomentoRaspe, multis euictus precibus Imin Manendum his dearma videtur, quod pra ε μή is a

pleroasicraptores,cum rebuου gerenis Us non ιnt essent, ex relia one ab ter vel perpera facti , vel non situ μι esiecta tra-Hisseno nasia ad posteritatem. queram cernor ognitio emalin auctoribus hauraenda este ne g. vero unus, a mastrassare poterat. Interim satis nobis e communiauisoli m ροι cui aeeonsensu euincere, Electores tunc quo extitisse, ct nequaqua adeo nuperos aut nouos esse, quales eos norator quidam facere

conantur. il

M D'--. ctorei I rineipes, ct hos quidem non promisiμe amncs , sed alia μὲj j ' goos duntaxat,his verbis: Nouerit omnis Christi nostri. que regni fidelium aetas,d successura polleritas, quoanos Principum,quorum iuris quemque Romanorum Regem est eligere, beneplacito, consilio,& fauore, &co ibidem paucis intπiectis .coram nostrae male litatis oculis & Electorum Romani regni culminis inquisiuione ,

di sente alia obtinuit. dc C.

90쪽

SEP TEM v I TV. i ε 3 potensis Conradus. Omnes igitur Principes qui con- uenerant, ac si diuinitus inspir8ti, pari Voro Muna imi , , M.,τ,

consensu Othonem in Rom. Principem &semper Augustum elegerunt,in nomine Patris, & Fiiij, & Spiritus sancti. Archiepiscopo, qui primam vocem habere videbatur, inchoante, prosequente vero Bern hardo Duce,cum Marchione Mimensi&Landgrauio Turingia cum aliis,ad quos electio Regis pertinere videbatur. ABBAS VRsPERGEN s Is de resuo tempore gesa his LVt seribit verbis: Philippus ad partes Rheni se contulit in . continenti, ubi venerunt ad eum & officiales, & ministeriales,& quidam de Principibus & Baronibus terrae: cum quibus habuit mysterium consili j sui. Vbi etiar aderat Cunradus Argentinensis Episcopus: qui etiam promisit fauorem&auxilium suum duci de obtinendo Imperio,&c. Et in . Properant electi reges uterque ut occupet sedem regni Aqui rani. Sane Phili pus prior oppidum illud obtinuit: & ibidem viros strenuos & nobiles in praesidio constituit: inter quos fu runt Wal ramus filius ducis de Limburc. &H. Da pilarde Walbure, & alij quam plures. Superuenit autem Otho cum Coloniensibus& aliis fautori bus suis,&o

sederunt ciuitatem. Cumq; interiores conclusi resistere non potuissent, accepta pace &securitate personarum, dederunt ciuitatem. Tunc Dominus Adulfus qui tune erat Coloniensis Episcopus, in sede regni coronauit Othonem in regem, &c. Tota ver5 Curia Imperialisδε officiales i mperi j adhςserunt Philippo, cum Principibus quam pluribus.

Oguctarium Si GEBERTI Ara I cINCTI NV M. LVII. Post mortem Henrici Imp. primates regni Teutonici de rege substituendo dissidentes,Sueui, B Oioarij, Ale- I manni,