장음표시 사용
111쪽
M. DIssERTATIO SECUNDA ,ri phaeui. rae, sed antiquiores etiam Phoeniciae, illarum archetypa, cx Nummis luculcnter possitntillustrari. Tales utique
occurrunt plurimi Punicis, aut Phoeniciis litteris signati, tum in Africanis nummis Carthaginis, aliisque&Hispanicis praeterea nonnullis; tum Panormi, SPracusarum, Dionysii , tum Tyri, Sidonis aliorumque , quos partim Ursini imagines, & Parutae ac Leonardi λgostini Sicilia, partim majori adhuc numero Principum & Antiquariorum Thesauri adservant, ita ut
ex iis demum petendum videatur, quae forma Phoenia clarum aut Punicarum litterarum olim fuerit; an alia
quod inter illas, Asiaticas nempe, & Africanas discrimen , an cum Samaritanorum litteris plane eaedem,
quod a Viris longe doctissimis extra controversiam poni video ; an denique Graecorum litterae, Phoeniciis illis, vel Samaritanis plane similes, an vero longe diveris, ut Cl. Salmasio placuisse memini. Quum enim vix alia quod sciam, aut vetustiora Veteris scripturae Phoeniciae supersint vestigia, nec Moschi Sidonii, aut Sanchoniatonis Phoenicia monumenta, aut libros P nicos Regis Hyempsalis liceat hodie consulere; non immerito horum Numismatum fide, tanquam praesentibus tabulis, de omni hac praeclara & recondita materia transigi posse videtur. Exquibus itaque haud imdubie mihi liceat colligere, priscas Phoenicum litteras,
ad Hebraicam magis, aut Chaldaicam, quam vocant formam, quam ad Samaritanicam deflectere; multum certe inter postremam hanc, & Phoeniciam scripturam obvcrsari. Id utique manifestum varios utriusque ch racteris Nummos excutienti, quales certe plurimos
arbitrari mihi non semct, & ea scribere etiam licuit. Vel fidem faciet vetustus nummus Sidonis, Phoenices olim Metropoleos, cum Triremi solito Sidoniorum
112쪽
braicis litteris H, ,γ , qua voce Hebraeis Clivus aut Ara notatur. Sic alius occurrit Tyri nummus 'Y, inscriptus, quae litterae non sunt eXplicanaee Z U R, hoc est Συυας, ut vidi placere viris longe eruditissimis, sed 'ix Ur ipsum Tyri in sacra scriptura nomen. Haec autem omnia mirum quantum a Samaritanorum litteris discrepent. Necamuel forte aliquis, post usum Assyriaci characteris ab Esdne temporibus, ut vulgo existimant, apud Hebraeos receptum, similem qu que priscarum litterarum mutationem vicinis Phoenicibus potuisse quoque contingere. Praeterquam enim, quod &diversa hic ratio utriusque gentis fuerit, nec minus id incurrit in doctissimorum virorum sententiam, qui ex hac ipsa Hebraici characteris mutatione, ab co tempore immane aliquod discrimen inter Pho nicum & Hebraeorum litteras, Augustini ctiam aevo exstitisse credidere. Non dissiteor equidem Punico Africae, Siciliae, aut Hispaniae etiam Nummos, a Plio niciis Tyri, & Sidonis numismatibus, aut Hebrae orit metiam vel Chaldaeorum primaevis litteris, diverses characteres non semel praeferre. Hanc differentiam volmutationem, observasse jam olim animadverto, doctum Hispanum, qui patriae suae antiquitates erudite rem. Alcaeingessit, & in cruendis Punicis ejusdem tractus litteris, non ignobilem operam posuit. Nec mirum utique, aut in litum videri debet, decursu temporis, Sc locorum mutatione, Punicis litteris contigisse, ut carum figurae apud barbaros interpolatae, a prima origine non
parum desciverint: ita tamen ut non incommode CX
cadem possint illustrari. Id enim novimus, cum pas sim apud gentes alias cultiores usuvenisse, tum Graecis
113쪽
ipsis in patrio sisto contigisie, ut supra demonstravi. Ignorassic vero observo , hanc in Nummis superstitem Phoenicii & Punici characteris supellectilem, Virum
inter nostratos singulari doctrina ac cruditione, qui figuras litterarum Punicarum, & modum omnem . scriptionis plane interiisse credidit, exceptis aliquot Camthaginensium Nummis. Sed majus ludibrium debent ii qui aut Tabulam Eugubinam apud Gruterum Punicis litteris cxaratam, aut Punicas litteras ad lubitumTbes. An, effictas, vel e Graecis expressas nobis aliquoties obtri stilicia 1 Vorum haec Obiter, & ad alia properantes, qui sit-leliusve Premum talium arbitrium summo Bocharto ultro do stramere. ferimus, qui ad Punica illustranda omni alio ingenii, eruditionis, & Qlcrtiae incredibilis, solo hoc Nummorum praesidio destitutus accessit. Ex quibus pro ' terea adsertam sibi luculenter in praeclaro opere Pho nicii sermonis cum Hebraico adfinitatem probasset MuteriuS, nec minorem curam impendisset primigeniis
his & genuinis illius linguae reliquiis illustrandis, quam
sparsis, aut interpolatis apud Graecos, & Latinos auctores vocibus cruendis. Neque enim amovenda ab . hoc loco Nummorum id genus vetustorum,& optimae quidem notae auctoritas, cui in adserenda Samarit nici characteris vetustate, primas & solas quasi partes vulgo solent tribuere. Quum cnim Phoemicii non solum, sed cum se iici, tum Samaritanici etiam Nummi occurrant, ex iis controversia non levis de utriusque scripturae antiquiatate &praerogativa, inter harum litterarum principes agitari consuevit. Adeo quidem ut in eo, quod hinc pendet examine, de sacro & primaevo veteris Foederis charactere, pars utraque ad Nummos continuo seleat provocare. Horum certe fiducia Scaliger aliique pre-
114쪽
DEP T. ET Us U NUMIs M. 67 mentes eadem vestigia, Villat pandus, Capellus, M rinus, &Waltonus novissime in Apparatu Bibliorum Londinensium, hodiernae Samaritanorum scriptii patrocinantur , immo omnem hanc litem veterum Nummorum, quos exhibent, fide omnino consueham volunt. Memini equidem, quum ante tria lustra, puer etiamnum de illo argumento publice aliquid post principem harum litterarum Virum, Joannem BuX- torsium, cum aliqua doctorum venia commentarer, doctissimum Bochartum, ad quem mi ram praecocem illum istum, vel solo Nummorum restimonio proriri sibi impugnatam mihi Scaligeri & Capelli sentcntiam, blandis alias litteris significasse. Quum tamen
altera sententia a me tum acisserta, praeter rationes &auctoritates alias, Nummorum etiam Veterum patrocinium obtendat V quum Samaritanorum quales certe plurimos ab eo tempore hic iii Urbe, & Florentiae inspexi alibi cvulgandos recentiores plerique videan- tur, aut dubiae admodum VetustatiS; &praeterca antiqua Phoenicum in Nummis scriptura longius ab illis discedat, Hebrai*e haud ita dissimilis, iisdem adhuc, aut sortioribus etiam telis liceret forte privs judicium . propugnare ; ae alterius sententiae patronis gravissimi&vetustissimi scriptorisjudicium opponere, in quod nuper incidebam ;-ct Hieroselymis Bahl Tertuli.
sauratum. Sed hoc jam non agimus, aut hujus rei a bitrium imagnis utrinque auetoribus subiaixae, volumus. hic nobis vindicare. Illud saltem hinc abunde manisestum, quae singularis sit Nummorum veterum auctoritas & praerogativa, quorum testimonio de litteris Mosi a Deo traditis, de primaeva aut antiqua V 2I a teris
115쪽
68 DissERTATIO Si CUE DAlcris Instrumenti ante Esdram scriptura, visum est eri ditis omne litis arbitrium deferre. Circa si L Ullum praeterea nec ingratum, ut opinor, Phoenicisa μή rai ς' originis, non in litteris solum Graecorum, sed in serrilendi etiam ratione, monumentum, lubet hic ex Nun in is accersere. Notu in Phoenices, vel teste Herodoto, juxta morem Hebraeis, Syris, Arabibus, AEgyptiis, aliisque Orientalibus usitatum, dextra sinistram versus liticrarum ductus instituisse. Eandem quoque scripturae rationem in antiquis Gotthorum saxis, annotavit Lilier. antiquitatis patriae restaurator Olaus Wormius. Id autem alias a Gnecis omissum, ut motui naturali inti
nus consentaneum, aut aliis de caussis, quas nihil adtinet hoc loco commemorare. Antiquissima tamen illius Phoenicii moris vestigia nonnulla observaruntjam eruditi, in ea Graecorum scriptura βους νοφηδ , dicta, quae ex parte eam reserebat, & qua Solonis olim Leges,&Inscriptio quaedam Olympica apud Pausaniam, d scripta leguntur. Aliud praeterea hujus rei exemplum idem auctor mihi subministrat, qui antiquae Agam
Eliae. i. mnonis Statuae, nomen a dextra in laevam excurrentiabus litteris inscriptum fuisse alibi observat. Sed clari ra adhuc li8die, & genuina ejusdem aemulationis a gumenta sese offerunt, in antiquissimis aliquot G - .corum Nummis, & Siculorum vel maxime, in quia
Pro Καριο υνα, & in nummo Insulae Liparae Cimelia chii Palatini ΠΙΛ pro Λ Ι Π seu Λιπαραιων, ac in nummis Magnae Graeciae ΛΤ Ax pro Κ Α Υ Λ seu Καυλωνι των, A A seu Fα ὶων, aliaque id genus Phoenicum more sinistrorsum non semel scripta leguntur. Hoc autem
116쪽
DE PRAEs T. ET US U NUMISΜ- . 69 non temere hic a me observari intelliget, qui praeter Cadmaeam litterarum Graecarum originem, Phoenices& colonos corum Carthaginenses tot annos Siciliam
inhabitasse, vel apud Thucydidem aut Diodorum lcgit, adeo ut nullibi plura illius linguae aut gentis super-1int vestigia. Quod ipsum de hac insula Vir doctissimus in reconditae cruditionis opere, alicubi adfirmat, Daque Phanicum ibit vestigia pene tam multa, quam in ipsa In Praesae. Phoenice. Alicubi quoque nonnulla cjusdem scripturae exempla sese offerunt, ut quodam in Nummo Eph
busdam id genus , quod casu etiam nonnunquam aut incuria monetariorum potuisse contingere, haud difficulter largiar. Hinc saltem Nummos veterum tra- ctantes, litterarum in iis apiccs & ductus diligenter excutere meminerint, ne quod aliquibus accidisse m mini, pro Graecis litteris aversis, peregrinas nobis &exoticas confidenter chirudant. oese res etiam sese, lit Virum de hac antiquitate optime alias meritum, Joannem Tristanum, qui in Nummo quodam Caes Com. Hi-Gloniam illam pro Flavia, Alphaeam di tam festi- ' Vecomminiscitur, errore ex litteris in Nummo 'inversis pro 'ΛA. seu Flavia, id enim nomen illi Urbi adhaesisse, ob deductam in cam Coloniam a Vespasiano, quod vel Plinius docere illum potuisset, &alii Lib. v. ear
Nummi cum adjuncta F L A v I AE appellatione abun- de arguunt, C o L. PR. F LAVIA CAEs A RE A. Eandem quoque scripturam notabam nuper in nummis
Tripolitarum , cum in Museo Regio Parisiensi, tum in altero Collegii Claramontani, inspecto mihi singula immitate Cl. Viri Gabrielis Cosartii, Sirmondi ex asse haeredis. Inscripti cnim illi itidem, praeter signatam
urbem T PIΠΟΛ EI Tn N, cum iisdem litteris aversis
117쪽
bili huic urbi Phoeniciae adjunctum discimus, haud mianus ac Gesare. e Palatinae, & alteri ejusdem tractus, Mi poli Samariae, praeterea Samosatis, Chalcidi, Sinope, D melio, Einnenia, Critia, quas singulas in praeclaris earum Nummis adhuc superstitibus Φ Λ A.. aut F L A v I A. Vel' ΦΛΑΟΥΙΟΠΟΛΕΩC etiam nomen praeferre recepto scilicet Coloniarum, aut instauratarum urbium more
aliquoties observasse memini. Alias vero, haud abu-mili cum Tristano errore, plurimos in tractandis It scriptionibus Graecis versatos novi, dum vel in averi id genus, aut inversas etiam litteras incidunt , in quiabus tradendis ad barbaras litteras parum opportune
D priscis Quo loco etiam de prsu Goti horum, aut Histi στω non inutilis, aut injucunda sese offert disquis.
tio. Quum cnim plurimi Nummi cum a rei, tum a gentei rudioris alias operis, & ignotis utpluriinum litteris signati occurrant, & in Hispania vel maxime, hinc non una de iis occurrit Antiquariorum sententia. Aim Pi-:0g- vi. tonius Augustinus praeter Punicos & Gotthicos Hispa, niae Nummos, aliquot ex iis veteri patriae linguae cli Lixxςr. Ru-ractere exaratos credidit. O laus Wormius disersam Pntiam a plexus, eosdem a Gotthis in Hispania signatos, & clara litteraturae Gotthicae vel Runitar a vi ς Mu- gumenta praeferre existimat. At rursus viri docti, qui
non ita pridem in illustrandis Nummis patriis versati, Antonii Augustini prementes vestigia, omnes id se nus peregrinis aut barbaris litteris insculptos, priscis Hispanicis annumerant. Undc quum apud Livium, Argenti Osi sis , gnati Oseensis ab Osca antiqua Urbe Hispaniae denominati, mentionem non semel inj chim reperissent, Nummos illos argenteos in Hispa- .
118쪽
nia obvios, in quibus passuri equus cum jaculo decu rens cernitur, pro illo Prisco signato Osee protulere. Rationes vero quibus nituntur, petita: aut e numero,& multitudine Nummorum, qui in Hispania quotidie cnodiuntur ι aut e characteribus ignotis , aut e communi illo in iis Symbolo equitis decurrentis. Haec autem , ut ingenue fatear, percuos quidem in Hispania Nummos id genus, sed non ab Oscensibus magis, quam a Gotthis Hispaniae per tot annos incolis, suadere mihi & evincere videntur. Potior illa auctoritas aliquanto, meo judicio, quam ex Oscae Nummis sub Augusto& Tiberio signatis, & ex Hispanico familiae Afraniae, apud Fulvium Ursinum numismate ostendunt, cum . . eadem capitis imberbis & decurrentis equitis in altera parte est te, & ignotarum in iisdem litterarum figura. Quod ipsiam firmare videntur, quae de non una litterarum forma apud Hispanos veteres, prisci auctorcs tradidere , ex quorum numero Strabo, illOS nec uno Lib. v scribendi genere, nec una lingua usbs jam olim adseruit. Si tamen meum qualecunque judicium liceat hie Obiter interponere, aliquot ex iis ad Punicos veteris Hispaniae Nummos, plerosque autem rudiores ad Gotthicos ejusdem tractus referre constillius existiniarem. Neque enim sbii Gaditani, aut vicini tractus Nummi, Punicis accensendi, ut statuunt Viri docti , quasi Po norum in Hispania imperium & lingua non ulterius sese diffuderit. Utriusque vero vestigia non in Baetica vi.L sum. λlum, sed Tarraconensi etiam Provincia observarunt docti. de cruditi, & vel una Carthago nova, Poeni Amilcaris in
dem opus, abunde ostentat. GotthiS Vero adscriben- e. 3. s. . dos plerosque illos argenteos cum equite dccurrente,
aut geminis symbolis, potius quam antiquis Oscens-bus, multa suadere mihi videntur. Talia nempe, diu-
119쪽
ra DissERTATIO SECUNDA turna Gotthorum in Hispania sedes, quae litteras e rum & linguam in eandem invexit, &cam Numna rum id genus copiam in eodem tractu subministrat, cum adspectiis in iis rudioris & recentioris operis, Acum Gotthicis aliis Nummis Galliae aut Italiae consensus; tum plurimarum litterarum cum Runicis aut Go thicis adlanitas. Neque obstare debet haud dissimilis figurae, cum priscis aliquot Hispaniae nummis contemplatio , quum pateat adinstar bigatorum & denariorum veterum, aliorumque id genus priorum tempmrum, aureos & algenteos Gotthorum nummos passim percus s. Talium certe ingentem quandam copiam, cum alibi, tum maxime in Cimelio Serenissimi Elect ris Palatini versare mihi non semci licuit. Neque t men haec a me adferuntur,ut me mclosum aut iniquum alterius sententi e patronis praebeam.
Circa litte- Litterarum etiam adfectiones varias in carum altem
tione vel permutatione, nummi suppeditant, quae adscripturae veteris rationem capiendam aut explicandami immane quantum conferunt. Nec enim hic, quod vulgo nonnulli existimant, casui continuo, aut errori adscribenda plurima, quae in iis a recepto scribendi usii aliena saepe videntur. Confiisas enim nonnunquam, α permutatas varias litteras apud ipsbs veteres licet o servare, cum ex fontibus aliis, tum vel maxime ex scripturae veteris vestigiis, aut recentioris additamentis, aut pronuntiatione litterarum similium inter se&as finium. Primo quidem ex Hi urae veteris issetis, ut in variis Graecorum nummis frequens E pro H, ut M E- TPOΠOAEITΩN, &vel maxime in antiquis nummis Atheniensium, in qu ibus vulgo videas initiales ii terra A Θ E , pro Α Θ H , seu A Θ H N A I Ω N , quod murabatur Goliati commentator Nonnius. At vel indo liquor,
120쪽
DE PRAEs T. ET UsU NUMIs M. 734iquct manifesto, quam vere jam olim a Platone sit ad- iu ci,st.. sertum, non εἰ sed i , in veteri Atheniensium scriptura
id in vetustis illis nummis fabrili errore putet contigis se. Neque aliter in priscis Thebanorum nummis, Θ EB H pro ΘΗΒΗ , expressem itidem occurrit; & in
& passim in vetustissimis quibusque Siculorum Nummis, quorum uberrima longe & clogantissima adhuc. copia suppetit. More itidem Veteri, ut iterum not vit Plato, qui , priscis Atheniensibus dictas in codcari libro observat ; & quam scripturam etiam se
quenter repraesentat vox H P O C, in nummis Antinoi,& in altero Pergamenormin, ET PT ΠΥΛΟ C HPo C.
Sic Diphthongi iterum juxta antiquae consuetudinis ' vestigia pius omissae, ut Ι pro EI, O pro OT ; sicut& nummi MAPsa NITRN, ΣΥPΑΚΟΣΙΩN, aliique id genus docent, quprum gentilitia vulgo Μαρωνώπι, Ratio autem petenda ex Athenaeo & priscis Grammaticis, qui candem scripturam Graecis olim usitatam tradunt, antequam sexdecim litteris, quibus constabat vetus Alphabetum a Cadmo inductum, octo a Ionibus adderentur. Optime itaque adnotavit M, Lib. r. rius Victorinus, ante repertas II & Ω Graecos diu lit-G in teras adhibuisse E & o , undo etiam factum, ut post casdem litteras in communi usu receptas, diu ctiam &ab Atticis maxime in monumentis publicis antiquior scribendi ratio sit usurpata, quod recte agnovit alicubi Salmasius, & Nummorum id genus tractatio, clarissimc j a m ante oculos ponit. In co tamen dcceptus