Ezechielis Spanhemii Dissertationes de praestantia et usu numismatum antiquorum

91쪽

, DIUS memimere. Homerum praeterea hic mitto, quem Ilist. I. i. Amastrianorum aliquot, Smyrnaeorum&Chiorum Otiam Nummi, sed non uno vultu, exhibent: ita ut Lib. xxxv. Prae Viri vetiistate ad artificis ingenium cssictum, Plinio alicubi id asserenti, fides omnino sit praestanda. Quod etiam aliquot vetustioribus supra traditis Heroum aut Philosophorum vultibus accidisse, haud immerito crediderim, qui morem illum non Romae solum. rec pium ex Plinio novi, sed alibi etiam, & Athenis quidem usurpatum, ubi AEschyli imaginem in Theatrola Attici,. diu post ejus obitum factam, ex Pausania didici. Quod ipsum clarius alias tangit eximius Ciceronis locus, ubi argumentum a Deorum imaginibus petitum refellens Lib. t. de Academicos ita alterius perstringit: Nam quid est quia

N-x Pςψ minus probari possi , quam omnium in me incidere imagines, Homeri, Aria locri Romulsi Numae, Pythagorae, Platonis, nec

ex forma qua illi fuerunt. Gomodo ergo, se quorum imagines ' Orpheum Poetam docet Aristoteles nunquam fuisse, se hoc Orpsitum carmen Pythagorei ferunt cujusam Ocropiae. At Orphem id est imago eum, ut vos vultis , in animum sepe incurrit. Non piguit loc mintegrum adtulisse, quem ante dies paucos, oblata forte de hoc veterum more cum industrio antiquario controversia , Obiter adle .gase memini. Huc vero referri etiam debent Nummi illi aerei maximi & rudioris ac minus vetusti operis, Vulgo Conurniati Antiquariis dicti , . in quibus idem

Homeruου, PythagoraΥ, Socrates, Diogenes, Milo, Salgustius, Virgilius , Horatius, Seneca, Aposio Thyanem, A Eeius,

aliique id genus jam olim expressi occurrunt. Am vendi vero ex hac serie novitii illi Numini&mode ni inventi, Dido, Priamus, Menelaus, C. Marius, Scipio Asticanus, Hannibal, Marcesius, Cicero, Virgilius,& --

92쪽

gustae aliquot apud AEneam Vicum depictae , in quibus

nempe, nec Veri, nec vetustatis ulla sese offert commendatio. Quod ut obvium rei Nummariae veterum vel leviter peritis, non monerem hoc loco, nisi tyr nibus &.minus exercitatis, fucum in his quotidie fieri, non semel animadvertissem. Hanc Vero voluptatem, ex omni illa contemplatione ortam , vel Fulvii Ursini Illustrium Imagines abunde praedicant; quorum pars praecipua ita e Nummis expressa, ut altera locupletior ex adductis obiter Graecorum aut Barbarorum vultibus, erui adhuc possit, &ad publieam elegantiam exponi. Majores autem vestros, illos terrarum Rectores, Romam is nonne hic passim, & frequentius etiam in Nummis 'spectamus: Caesareos video vultus. Illi sunt utique, quo--nim conspectu cupidi talium maxime se oblectant, immo quorum beneficio Roma priscos Civium ac D minorum Ultus sibi adhuc laeta ante oculos ponit,

Et centum Dominos novae monetae.

Hinc illi contemplari etiamnum & agnoscere conce- ditur, magnanimos sitos, santinos , truces TUerios, Caligulaae, Nerones, Domitianos, Graealtis; mites Tisos, Nervi, nos, Marcos, , molles olivones, Commodos , Ela basis , universam denique

i tam seriem, familiam, indolem,

En Caesar a set suum Prudentius. rei a nummis inditum.

Sicut cum cruditissimo amicissimoque Mariuardo Gudio nostro omnino legendum illo loco crediderim,

ubi Numisina nummis hactenus legitur. Non aliter ac In Antio Libanius cornua imagini Ius apposita, vocat ora ra ςhi ς0γνω Ἀσμα ζ'Iύς. sed hoc obiter. Nec vero Augustarum Auissa.

adspectu minus sortedelectitur, dum obviae eidem in F a Num. -

93쪽

46 DIssERTATIO PRIMA Nummis occurrunt crochi vultus insat

sti Agrippina x inverecundi Messalinae, Poppaeae, Faustinae ;probioris Sabinae, Maesae, Mammaeae; & ut alterius R. mae fastigia hic non omittam , sanctioris adbuc oris Helenae, & Eudoxiae. Mitto primos Conditores suos ac

RegeS, Mmulum, Numam, Ancum Martium, Semium

ilium ; quorum priores ex ingenio artificum effictos, supra ex Tullio tradidi. At enim sequentium tempo-ἰ str rum ac Reipublicae decora, Nummi vere nobis reptaesentant, Regulos, Marcellis, Scipiones, Servilios ; & libem . tatis ipsius Numina, Brutos, Catones, Ca os, ac nominis fortunae & magnitudini pares Sysias, Pompeios & Quiri tium olim amores, Drusos, Germanicos; & Civium fastigio majores , quos pari st dio ac felicitate, qua olim illi supra laudato junioris .

Plinii familiari, colere etiamnum ac domi habere. - conceditur. Adeo ut hoc demum impleverint id genus Numismata, quod de Varronis opere has ipsas, complaXo Illustrium Romanorum imagines, augur Lib x xv batur Plinius major ; inventione muneris etiam Diti invi- . '' dissim, quando immortalitatem non silum dedit, verum etiam in omnes terras misit, ut praestentes esse ubique se claudi possent. Quis vero tam inficetus adeo & inurbanus, qui leve id Nummorum beneficium arbitretur, aut usuc rere pulcherrimae voluptatis, praeclarum sorte&consultum ducat

3. Nec tot allaprisii ait Vestigia, quibus praeter Eis es Oh id genus, Nummi veniunt insigniti, leviori gaudio

speritorem perfundunt. Hic enim non sus sorte, aut - - pecus, Vel ratis, aut navis etiam rostrum solum sese offerunt; quibus notis signatos antiquissimos Rona norum Nummos accepimus. Longe potior voluptas i

94쪽

porum; quales hodie tractamus, exsulit; quam praeter commemoratam supra antiquitatis commendati nem , argumenti .Varietas & illecebrae abunde concialiant. Indignabatur quidem Zeuxis, quod argumenti novitatem , non artis praestantiam in ipsius Tabulis laudarent spectatores ; quorum utrumque pari, ut jam intelligimus, jure, licet in Nummis id genus aestimare. Quid jucundius enim homini veteris memoriae non plane incuriose, quam non hic tractarepocula adorandae rubiginis , sed priscos illos rerum dominos, modo sacra facientes cum omni Sacrorum apparatu & supellectiale , modo Vota suscipientes pro salute Reipublicae, aut Imperii aeternitate , modo distribuentes donativa &Congiaria , modo Reliqua ceu Fisco debita remittet

res ue modo Annonam procurantes ; modo Circenso, aut Saeculares ludos, vario spectaculorum genere celo.

brantes; modo Templa, Portus, Therinas, Circos, Theatra, Vias, Aquaeductus, Arcus, aliaque vi hyra opera molientes aut ampliantes ; modo peragrantes, & restituentes Provincias , modo deducentes Colonias ;modo Libertatem publicam adserentes modo Justi,tiae, Concordiae, Abundantiae, Felicitati, Laetitiae, Securitati, Tranquillitati denique Temporum, Varia ratione consulentes . omnibus denique Pacis artibus florentes intueri ρ Quid suavius iterum, quam eosdem Hilitari gloria conspicuos, aut ad Expeditionem accinctos ; aut proficiscentes ad Exercitum & adloquentes e suggestu milites, aut Fidei jusjurandum ab iis erigentes ; aut Disciplinam restaurantes aut capti sReges, & prostratas ad ipsbrum pedes Provincias OL tentantes , aut Regna adsignantes , aut sublimes in Triumphali curru, & a Victoria coronatos , aut inter

ligna ni taria Gliniam Saeculi vel Romanorum disi

95쪽

O DissTRT. PRIMA DE PRAEs T. ET USU NUM.fundentes , aut gratulantem illis Adventum Romam, vel aliam quamvis Orbis partem: aut eosdem denique post impletum mortalitatis terminum, Divorum honoribus videre decoratos. Mitto varium adhuc spectaculum, quod insuper omnigena Nummorum G corum & Romanorum supellex praebet, Deorum simi

lacra; Her iis labores, Urbium insignia & origines, Fluviorum figuras , Provinciarum effigies , Anim lium sormas, Plantarum imagines ; Armorum gen ra , Legionum nomina , Vestium species , Coronas omnis generis; alia praeterea de quibus opportunior 'adhuc in sequentibus dicendi crit locus. Qisis autem ,

. non gemina voluptate adficiatur , in contemplanda

taprm tot pulcherrimarum & reconditarunt in Nummis rerum ciugie, qua Lucianus olim Rhodi piructuras in Porticu depictas adspicietis, tangebatura

quam ex contemplatione, inquit, capiebam, heroica. zi

faridas memoria repetens. Ego equidem, quid honestii sit apsitavis animorum remissio non intelligo, si illam non provocat ejusmodi contemplatio, quae res tot Ai natium curam meritas, nobis aliquanto manifestius ob oculos ponit, ubi denique .

Sustendit in vultum mentemque tabella. Immo eo magis innoxia ex hoc monumentorum

nere, quam ex iisdem Annalibus petenda, quo ejus modi delech itio, turpi spectaculo foedae voluptatis, vitiae, insaniae eorumdem temporum ci hominum . quandoque non inquinatur.

96쪽

PRAESTAVTIA ET USU

NUMISMA T UMANTI Q U ORUM.

Eque tamen laus sua illi contemplationi ac decus abunde constaret, n is ex ea non solii in mirifica quaedam oblectatio, sed UTI Li-τA s etiam incredibilis emergeret. Hanc c-nim Philosopliue legem tradit Heganter Themistius, nihil omnino solius Glectationis gratia perscere, sed

ubique clim eo quod jucundum cit, utile quoquc admiscere. Neque Sapientis id solum, sed Artificum c-Oiat. . tiam proprium agnoscit Tullius , qui negat Phidiam, De Finib. Polycletum, Zeuxidem suas artes ad voluptatem diro i xisse, & alibi etiam has ipsas reliquias veteris memoriae, De Finib.ν. ad nudam earum notitiam aransferre, vocat curios rum. Eam vero Utilitatem, multiplex illa tot rerum, quas modo enumeravi, in Nummis Veterum supellex,& tot eximia consignatae in iis vetustatis vestigia, vel me tacente, arguere satis & praedicare videntur. Adeo quidem, ut haec res nemini possit esse dubia, nisi qui eadem opera, omnem priscae penatis notitiam aut su- . Pervacuam, aut a se alienam putet. Immo eo felicius hujus antiquae supellectilis usum & praestantiam quisque intelligit; quo magis interioribus veterum studiis . & varietate quadam litterarum instructus, ad Nummorum id genus tractationcm accedit. Ita enim lucem declarae aux reconditae Antiquitati, facem Historiae G aut

97쪽

o D IssERTATIO SECUNDA aut Geographiae veteri , integritatem mutilis vel co ruptis Auchorum locis, non aliunde certius, aut luculentius peti fatebitur , denique corrum beneficio licere adhuc hodie,

Tem Graia loqui, tecum Romana vetustas.

Ac primo quidem ipsa sese offert Litterarum Doctrina, quocunque tandem aut egetices no-ne , Grammaticorum filiis nuncupetur. Seu enim g nuinas litterarum apud veteres formas ac aetates , seu carum vim & adfectiones varias , seu ipsam vocum se Lptionem ac proprietatem consulamus , non aliunde nobis certius, quam in Nummis aut Marmoribus antia quis praesidium occurrit. Nec certe ratio hic aut eventus fallit. Subsidia quippe reliqua, dubiam sempertransscriptorum Exemplarium .lcm, haec autem sola primigeniam Autographorum dignitatem prae se ferunt. Norunt praeterea, qui scriptos veterum libros Versant, quam corrupti sint non solum, sed recentiores plerique, pauci admodum supra octingentorum aut mille ad summum annorum vetustatem adsurgant. Pandectas Florentinas , Virgilium cum Medi eum, tum Vaticanum ;. Terentium Politiani judicio omnium Codicum a se inspectorum antiquissimum kVersionem LXX Interpretum, &Glossaria aliquot Bibliothecae Palatinae, magna quidem cum vetustatis veneratione, Florentiae, &hic in Urbe non semel ii speximus. At eosdem tamen infraJustiniani aevum cui largiamur aliquot illi coaetaneos, aut paullo sorte vetustior longe certe insta Nummorum vetustatem, qui ferme hic deficiunt, exaratos, cuivis obvium sit ac monisemini. Unde sola quaedam hic superest ad prim vam illam & incorruptam Nummorum ac Lapidum auctoritatem provocatio decretoria, Criticis & Gram- .maticis.

98쪽

maticis majorum Gentium, haud semel feliciter usui

pata. In tradendis certe aut explicandis Litterarum apud Cirea δε veter formis, unicum & singulare occurrit monumentorum id genus beneficiunt. Nec leve illud cise reputandum,&donissiniorum hiij hi aevi Virorum, quae in Lait hac palaestra se exercuit, industria, &res ipsa loquitur. Hinc enim& indubiae linguarum origines, &primae

litterarum formationes, & varia aetatum discrimina, &innumeri librariorum aut quadratariorum erroreS, aliaque recondita cruditae vetustatis arcana feliciter ruuntur. Adeo ut quae in hoc genere, ab cruditis aut praeclare reperta, aut timide pronunciata, aut perperam etiam tradita, lucem continuo ex Nummis, aut emendationem mutuentur. Ita Alphabeti veteris Graecorum cum Phoenicio collatio a magnis viris instituta, procedet securius, ut singularum litterarum apices &ductus originis sitae fidem faciant. Ncc aliter jam olim Lib. ν. Herodotus genuinas veterum Cadinaeorum seu Phoenicum litteras colligit ex priscarum Inscriptionum monumentis , f άυτὸς γ κ μ αἶ c FIσμουίου or βοι ἶ- , δῖὰ τυπιῶ τα

jam incautius loquutum patebit illustrcm Salmasium in Notis ad Inscriptionem Herodis Attici, qui formas litterarum Graecarum semel a Ionibus receptas, perpetuo in eadem facie ad nostra usque tempora mansisse, . nihilque in iis immutatum contendit. Atqui vel Grae-

coriim Nummos consulenti, non una certe, sed divem se variarum litterarum facies, ac pro aetatum discrimiane, multiplex eadem occurret dum non solum e pro E; sed α pro Z im; r pro Π ab C & L Pro Σῖγμα ; ω pro in

jusculo aliaque id genus frequenter sue offerunt. Ut

99쪽

DissΕRTATIO SECUNDA

mittam quadraxa T pro Θῆ- , & quae mihi in Nummis necdum observata, in marmoribus aliquot Farnesianis di Magni Etruriae Ducis, non semel in spe ximus. Sic non unam literae fisuram diversam a vulgari, cum in Nummis aliquot Graecorum haud semel notavimus, tum in pnvclaris aliquot Inscriptionibus. Athleticis, nuper hic in Urbe repertis, E T Sic aepro a videas in nummo Alexandri Severi apud Cl.

Antiquiores itaque Graecorum litteras a posterioribus non Mero itum sed forma ctiam haud semel diser pantes, indubia insuper plurium adhuc testium sideliceret hic mihi comprobare. certe . των seu vetustarum litterarum mentionem aliquoties reperio apud gravissimos auctores, quibus inscripta antiquissima aliquot Graecorum monumenta contestat Lib. iii . tur. Diodorus Siculus Aram tradit extare ad Sinum Arcticum, cum inscriptione quadam antiquis & ignotis quidem litteris exarata. Idem alibi resert Argonai Lib- tas Regi Libyae aereum Tripodem donasse, inscriptum quidem antiquis litteris, & ad sua usque tempora pe manentem apud Hesperitas. Nec aliter ejusdem au- Lib. i. An ctoris coaevus Halicarnassensis, docet L. Memmium adserentem, visum a se Tripodem sacratum in Jovis templo, in quo inscriptum litteris antiquis Oraculum lcgebatur. Alio vero loco Columnam Graecis litteris Libra v. inscriptam commemorat idem Auctor, qua foedus cum Latinis continebatur, Romae adhuc suo tempore. superstitem in templo Dianae, & Graecis characteribus i , quibus olim Graecia utebatur. Plutarchus in Alcmenae sepulchro inscriptionem exstare dicit litteris vctustissimis ac ferme AEgyptiacis, quas vocat c 'ππους seu sormas illius Grammaticae, quam Proteo r gnante

100쪽

DE PRAEST. ET USU NUMIS M. F3gnante didicit Hercules. Dio vero Chrysestomus, Vi- Orat. t r. sum a se refert in templo Junonis Olympiae raptum Helenae insculptum, γώριρ ια. Accedat his Philostratus, qui Er De Vit. Α- triensium antiqua apud Medos sepulchra, Graecis litteris, sed quales alibi non videntur, inscripta diserte coinmemorat, γ,φοῆες τ E A L/ων-Καὶ οἰ -φοι 5 οὶ σφων ο δεῖνα ζ γέγωνε . Κ - γ χμοιῶ E' - ου- - -- ιδειν φαm. Cui loco rursus lacem Deneratur Herodotus, qui tradit alicubi Graecos Eretrienses quos male Eretrios vocat Interpres Phi- .

lostrati b in Mediam stib Dario Hydaspis filio trans,

portatos, ad sua usque tempora linguam conservasse

quc Eretriensium colonia in illo tractu, longe posterior prima Ionici Alphabeti apud Graecos admissione.

Unde jam ex illis Auctoriam Nummorumve testim niis satis liquet, cum ante , tum post receptas a Ionibus , Phoeniciim litteras, non semel eorum Mrmam apud Graecos ina mu tatam , nec in iisdem vestigiis perpetuo 'remansisse. Neque praetereundum illud ae pro Ζῆτα usurpatum, quod ab illustri Scaluero in accurato suo Diagoammate praetermissum) non legistium in antiquis linais Marmoribus Arundellianis, sed aliquoties in

priscis nummis cum vocibus ΣΑΓΑPΙΣ ΚΥΣΙΚΗ-N Ω N, quod male Ortelius pro S usurpatum eo loco credidit, quasi Xagaris auto visum legi iii iisdem do- beat. Pro Z cnim illud, non pro S ibi positum, cum ratio illorum nominum satis arguit, tum obvia in aliis Nummis et figura pro et, ut in Vocibus, ta H NON Oc, ialtem ae o Z IM o Σ, sicut legitur cum alibi, tum in dum bus nummis Laodiceorum, quorum priorem videas in Pinacothec Reginae. Suedorum , posteriorem signa-